Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 434 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

13.

Kralów 18 Stycznia — Wtorek.

Rok 1859.

Dzien nik wychodzi codzień rano wyjąwszy poniedzialki i dni n:

świętach.

%l)

’-c.’ -

hoi

z ostatnim dniem każdego mięs:am)i.

.ATA NA DZIENNIK ,CZAS"

| w Państwie Austryackiem (pocztą)

zla.20 Irocznie........ zia. 21

10 } półrocznie

kwartalnie

)’" o miesięcznie

Pi:zr,Dw,ata na dziznndc ,Czas

z Dodatkiem _

w Rnkowie

i w Państwie Austryackiem (pocztą)

zła. SO

roc z i e .............................................. zł a . 34

D odatek

kw.

’t(

miesięcznic

rocznic . .

półrocznie

kwartalnie

2 cen. 25

15 i półrocznie ...................

8 j kwartalnie ....

N a sani ,Dodatek" prenumerować nie można.

Przyjmują się do umieszczenia w In)fcratach.

ogłoszenia, odezwy, dwiadomienia, dontesienia wszelkiego rodzaju, tyczące się

przemysłu, handlu, rolnictwa, sprzedaży, kupna, dzierżaw itp. za oplata’

Od wiersza drobnego za jednorazowe umieszczenie po 7 centów, za następne po 3 ’/

Do każdego inseratu załączone t.yć winno 30 centów na opłatę stęplową za

każdorazowe umieszczenie.

IjiSTY z pieniędzmi prenumeracyjnemi i inseratowemi przesyłane być winny fraako

^ ^ d:) (5ióra Ekspedycyi ,Czasu".

L is t j l/klamacyjne uieopieczętowane nieulcgają frankowaniu.

L isty niefrankowane nie przyjmują się.

Cśtf" Num er pojedynczy dziennika kosztuje 10 centów.

Miraków 17 stycznia

Pomimo noty w M onitorze wymierzonej

na zaspokojenie opinii publicznej, obawy nie

ustały. Pogłoski i domysły krążyły bez

przestannie w ubiegłym tygodniu. N a gieł

dach ciągła trwoga, w dziennikach ciągłe

rozprawy nad prawdopodobieństwem bli

skiej wojny. Rzeczywistego źródła tego sta

nu rzeczy odkryć niepodobna. Zdawaćby się

mogło, że obawy te są. w powietrzu, że

niemi Europa oddycha. Wszystko przema

wia za tein, cośmy ZAraz z początku utrzy

mywali, że pierwszym powodem owych

niespokojności było stanowisko zajęte przez

Austryę, na przypadek możliwych rozruchów

w Serbii. Do tego odnosiły się słow a no

wororzne Cesarza Napoleona. Opinia odnio

sła je do agitacyi we Włoszech, którą

przesadnie s ,reśliły dzienniki. M onitor nie

zdołał usunąć’ wrażenia słów cesarskich, i

niema w tem nic dziwnego. Zresztą wolno

utrzymywać, iż rozkaz dany dowódcy kor

pusu austryacki"go na granicy Serbii, aby

udzielił pomocy p? s zy belgradzkiemu w ra

zie gdyby jej za żądał, zdawał się niektó

rym państwom a zwłaszcza Eraucyi, prze

ciwny traktatowi pary/,kiemu; to znów zo

stało całkiem w tajemnicy, jakie kroki w tym

przedmiocie poćżyniły gabinety. Spokojne

zakończenie sprawy serbskiej zmniejsza ca

łą ważność tego dyplomatycznego zajścia,

jeżeli jakie było. A przecież obawy nieu

stają.... Przesadzone w óści o agitacyi we

Włoszech zostały odwołane, sprostowane,

cały szereg półurzędowych dzienników’ fran

cuskich usiłuje wszelkiemi sposobami od

wrocie opinię od półwyspu: wszystko dotąd

na próżno, giełda się niepodnosi, a każdy

w’ypadek, czy to mowa króla sardyńskiego,

czy małżeństwo księcia Napoleona, trwoży ją

sprowadza nowy spadek papierów. Praw’

da, że jakby na przekór tym usiłowaniom,

wypadki nieprzychodzą jej w pomoc. Mo

wa tronowa Wiktora Emanuela ma wpraw

dzie ustęp zaspakajający miłośników pokoju,

bo mówi o uszanowaniu dla traktatów, ale

ma także stronę zatrważającą, gdyż mówi o

W łosze ch i odwołuje się do Opatrzności.

Odwoływania się podobne w mowach monar

szych mają zawsze odgłos wojenny. Nadto,

małżeństwo księcia Napoleona nie jest dl:i

Europy zabezpieczającym mowy tej komen

tarzem, jakkolwiek z drugiej strony pewną

jest rzeczą, że związki rodzin panujących

nie są jeszcze koniecznie nierozerwanem

przymierzem. Same w końcu dzienniki fran

cuskie występujące w obronie pokoju, piszą,

że wojna wtedy tylko nastąpićby mogła,

gdyby traktaty były zgwałcone lub zagro

żone. To ostatnie wyrażenie jest wszelako

bardzo elastyczne. Każdy bowiem krok wy

tłumaczyć można przy dobrej chęci jako za

grażający temu lub owemu traktatowi. Rozumie

to bardzo dobrzi g iełda , i artykułów podo

bnych nie bierze do serca... Lecz gdzież jest

punkt ciężkości tego położenia?,.

Owoż właśnie niemożność znalezienia od

powiedzi na to pytanie, jest zdaje nam się

głównym oowodem niespokojności, która tak

dobitnie cechuje położenie obecne. Ludzie

obawiają sję zawsze najwięcej teg o , czego

nie wiedzą, a czego się domyślają. Dzien

niki rozprawiają ciągle o nieporozumieniu

między Austryą i Erancyą, a na czem ono

zawisło, powiedzieć nie mogą. Rozprawiają

o neutralności Anglii, o stanowisku Niemiec,

o zagadkowej polityce Rosyi: wszystko to

przypuszczenia, bo gabinety milczą uporczy

wie. Ta cisza trwoży. J est ona jednak pro

stem następstwem polityki osobistej, jaką

prowadzą monarchowie. Polityka ichjest tak

dalece osobista, że pozwolimy sobie powie

dzieć, i ż napróżno byłoby podobno w tej

chwili pytać się jakiegobądź męża stanu, o

rzeczywiste położenie polityki europejskiej.

Myśli monarsze odgadnąć się nie dadzą, po

lityka w tej chwili zdaje się siągnęła tak

dafeko, że się na nich oparła. Od nich też

żar ży, a jedno s łowo monarchy wyrzeczo

ne w tym lub owym kierunku, wstrząsa ca

łą Europą, i większe ma znaczenie niż ca

ły - s z e r e g not dyplomatycznych.

ffiorespondemcya Czasu.

------—

Poznań 15 stycznia.

I. Z prywatnych listów w tćj chwili otrzyma

nych tu z Berlina donoszą, że Książę Rejent nie

zezwolił na rozszerzenie dawnego instytutu kre

dytowego, lecz tylko na połączenie go z nowym,

0 warunkach tego połączenia nic dotąd jeszcze

niewiadomo, bo takowe mają być przedłożone do

pici o komisyi która w tym celu z obu tych in

stytutów wysadzoną zostanie. Wątpimy, aby g łó

wnym tego połączenia warunkiem miało być od

dai ie zarządu instytutu połączonego w ręce ad

micistrrcyi. Byłoby to właśnie usunąć stowarzy

szonych od zawiadywania własnym maj%tkiem,

oddając takowy pod dyspozycyę nieint?resowanycb,

a nadto instytucyę kredytową uczynić instytucyą

poi ^yczną. N a tćj samej zasadzie możnaby n;%

towarzystw’a zabezpieczenia n a życie, zamienić na

bióra rządowe. Co powiedzą na to zwolennicy

Selfgooemment. Zapewne przyjdzie do zwołani-;

z t( trśi powodu walnego zgromadzenia uczestni

ków towarzystwa kredytowego, bez otrzymania

bow!di,.i msindatu żadna delegacya nie może w :—

mie iu sto arzyszonych działać.

W żcsrlym liście moim potwierdziłem cyframi

1 d , ?ni fakt podany przezemnie dawniój a za

przcc-ony następni ? przez Posener Z tg , jakoby

po wyborach depu owanych w Poznaniu nie wy

powiedziano kilku starozakonnym właścicielom do

mów kapitałów administrowany; h przez rząd.

Mógłbym wam p osłać nazwiska tych właścicieli,

tak jak posłałem był w przeszłym liście cyfry k a

pitałów wypowiedzianyc.h. Lecz Posener Ztg u

walnia mię od tego. O na co m i.najwyraźniej za

dała kłamstwo w numerze swoim z d. 11 b. ra.,

w trzy dni późnićj, bo 14go odwołuje swoje sło

wa i zamieszcza następujące sprostowanie, udzie

lone sobie przez osoby interesowane: ,,Zdaje się,

że umieszczone w Posener Ztg N. 8 zaprzeczenie,

nie czerpało swojego doniesienia z urzędow’ego

źródła, utrzym ując, jakoby w ogóle w ostatnich

czasach niewypowiedziano żadnego kapitału z m a

jątków instytutowych prze.z rząd królewski (rejeu

cyę) za?.iadywanych. Faktem jest bowiem, że

wydział II król. Rejencyi jednego tylko dnia to

jest 18go z. m. a zatem po wyborach kazał do

ręczyć wielu tutejszym żydowskim właścicielom

domów wypowiedzi nie kapitałów, należących do

funduszów przez też rejencyę zawindywanych. D o

wody w tćj mierze mogą być na każdo żądanie

okazane."

W innóm miejscu prostuje taż gazeta

podanie dawniejsze, jakoby zaległości z dawnego

instytutu kredytowego na Boże Narodzenie wy

nosiły 800,000 tal. i wraca do twierdzenia poznań

skich korespondentów Czasu , iż wynosiły one tyl

ko 80,000, zatćm nie więcćj jak zwykle.

Dziennik urzędowy donosi, że Kdążę Rejent

udzielił na dalsze pięć lat, dawany Księstwu od

lat 15 nadzwyczajny zasiłek 26,600 tal. rocznie

na cele naukowe. Z tćj sumy przypaść ma 10,000

na szkółki elementarne, 3500 na seminaryum na

uczycielskie, 7500 na wyższe klasy szkół ś r e ’nieb,

5600 na budowę domów szkolnych w u bogich

wsiach.

B er lin 15 stycznia.

t Jak to różnie wykładać można jeden i ten sam

akt polityczny! Kreuzzeitung widzi w mowie tro

nowćj gwój własny program , dzienni; i liberalno

widią w nićj nowe potwierdzenie zasad , któro

spowodowały zmianę dawnego systemu, p r ;sa de

mokratyczna , lęk ’jąc się powiedzieć otwarcie co

w nićj widzi, woli nic niemówić, albo roztrząsać

to co o nićj mówi organ ministeryalny, Preus. Ztg

Org?n zaś ten mówi, co zawsze mówił, co już

dziesięćkroć powtórzył i teraz znowu powtarza, i

co zamknąć można w tych kilku słowach: że w Pru -

wech król nietylko panuje ale i rządzi.

Ważniejszą rzeczą będzie u słyszeć, co izby mó

wić będą. Właściwych obrad dotąd niebyło. Izby

zajęte są ukonstytuowaniem się. Izba panów sk ń

czyła czynność tę przed p arą dniami. Izba poseł

ska, przymuszona poprzednio sprawdzić wybory,

dziś ją ukończy. W izbie par,ów ob rany znó w zo

stał prezesem obrad książę Hohenlohe-IngeIfin

gen, wi eprezesem hr. Stollbesg - W ernigeroda,

drugim wiceprezesem p. Duesbe-g . Izba poselska

miała dotąd trzy posiedzenia, l?’ pierwszcm, pod

prezydencyą najstarszego wiekiem p. Brauna, wy

losowane byly wydzi?ły, których jest 7, w drą

giem sprawdzane były wybory, w trzeciem, dzi

siejszem, obrani prezesowie i wiceprezesowie obrad.

Wydziały, każdy w swojćj zebrawszy się sali, wy

brały na prezesów swych: pierwszy wydział Wen

zla, d rugi Simsona, trzeci Mathisn, czwarty Auers

walda (brata ministra), piąty Yinckego, szósty

Kuehnego, siódmy Reichenspergera.

Na wczor?.jszem posiedzeniu, poświęconóm spraw

dzaniu wyborów, większą część ’tychże potwier

dzono bez dyskusyi, kilka zaicwestyonowano z po

wodu z?:szłych nieregularności, aż do zasiągnienia

bliższych informacyj, przyczem zwrócono uwagę

na rdestósowny podział okręgów wyborczych, za

trzymany częściowo i przy ostat; ich wyborach,

tak jak go dawny rząd był ustanowił, czemu je

dnak obecny w izbie minister sprav wewnętrznych,

p. Flottwel!, przyrzekł na przyszłość zaradzić. Bę

dzie zapewne nio w tym , to w przyszłym roku

wniesiony właściwy projekt do prawa, które ure

guluje ostatecznie i stale okręgi wyborcze, zależne

dotąd ::upełnie w składzie swym od dobrowolnego

rozporządzenia mir.isteryalnego.

Rezultat dokonanego w dzisiejszem posiedzeniu

wyboru prezesów i wiceprezesów’ obrad izby po

selskiej był następujący: Prezesem obrany został

wielką większością, bo p rzez wszystkie frakcye

z wyjątkiem krzyżowćj , hr. Schwerin; wicepreze

sami pierwszym Reichensperger, drugim Mathis.

Obrano w tómże posiedzeniu członków bióra. Izba

jest więc całkowicie ukonstytuowaną. Ma ona na

stępujące frakcye, które albo już są uorgauizowa

ne, albo się dopiero organizują: Frakcya feod?.l

na , złożona z członków dawniejszych frakcyj pra

wćj strony, nosząca nazwisko A mima Heinrichs

dorf, licząca około 35 członków; frakcya Mathi

sa -okuło 30 członków; frakcya: łi§!ichśn.spergcra

(katolicka) około 50 członków; frakcya polska 19

członków; fnk cy a Schweri ia, najliczniejsza, oko

ło 130 członków. Około 100 posłów nie p rzyłą

czyło się jeszcze stale do żadnćj frakcyi. Są to p o

słowie nowo obrani. Liczbowy stosnnek tych fra

kcyj zmiori się zatem jeszcze w dalszym ciągu o

brad.

Nadzieja otrzym ania od rządu pomyślnćj odp o

wiedzi w kwestyi tow .rzystwa kredytowego po

znańskiego spełzła na niczem. Deputacya obywa

teli Potworow’skiego, Stablewskiego i Żółtow skie

go, która w zeszłym roku jeździła do Berlina,

aby księciu Regentowi przedstawić wsobiście ustnie

i piśmiennie interes towarzystw’a kredytowego, o

trzymała dziś z polecenia księcia Regenta przez

mif;istra spraw wewnętrznych, p. Flottwella odp o

wiedź: że przedłużenie i rozszerzenie czynności

towarzystwa, respectioe wypuszczenie trzeciej se

ryi listów zastawnych, nie może być dozwolone.

Odpowiedź datowana jest 13go b. m. Atoli pan

Flottwell oświ-. dczył ustnie deputacyi, że rząd pra

gnie połączenia dawnego towarzystwa kredytowe

go z nowem i że uczyni w tym celu właściwe kro

ki, aby takowe połączenie przyszło do skutku.

Ma być wyznaczona komisya z członków obu to

w’arzystw i z delegowanego od rządu pełnomocni

ka złożona, która ułożyć ma projekt połączenia.

Królowa angielska przysłała córce swojćj przy

bocznego lekarza swego sir Jam es Clark. Jeżeli

królewna będzie miała syn a, królowa angielska

przybędzie trzymać go do chrztu około świąt

wielkanocnych.

Paryż 13 stycznia.

Książę Napoleon dziś opuścił Pary ż udając się

do Turynu. Ma go zastąpić w ministeryum algier

skim p. de Rouher czy książę de Padou. Slub jego

z księżniczką Klotyldą nastąpi za parę tygodni.

Młoda para będzie mieszkać wPalais Royal skąd

przeniesione zostaną do Luwru bióra ministeryum

algierskiego. Książę ma lat 36 a księżniczka nie

spełna lat 16. Giełda wzięła małżeństwo księcia

za oznakę przymierza zaczepno odpornego F ra n

cyi z Sardynią i ogromnie spadła. Do spadku

przyczyniła się mowa króla sardyńskiego i arty

kuł Pa trie twierdzący, że chodzi o niepodległość

Włoch. Każdy przenikał projekta cesarskie: mó

wiono o chęci jego ograniczenia kwestyi do mi

nimum, dla nie przerażenia gabinetów, ale w ra

zie zwycięztwa o przeobrażeniu Włoch, daniu tro

nu księciu Napoleonowi, odjęciu Romanii papie

stwu itd.,

a przeciw temu oświadczał się konser

watyzm i orleanizm wszędzie się znajdujący, n a

wet na dworze. Orleanizm nie chce wojny, bo

wie, że wojna Cesarza podniesie i utwierdzi, a

pokój go osłabi. D eb aty wystąpiły też najwy ra

źniej i najśmielćj za pokojem. Korespondenci or

leańscy piszą systematycznie za polityką pokojową,

U Orleanistów pokój przyszedł do stanu polity

cznćj namiętności. Z tego powodu zarzucano Ce

sarzowi, że trzym a się ludzi zostających w stycz

ności z orleanistami, że się trzym a republikanów,

którzy jedynie pokazali patryotyzm r. 1814, któ

rzy wy_szli czyści r. 1848 i których część otacza

dziś księcia Napoleona. Orleaniści wołają, że Ce

sarz ma tylko za sobą Włochów i Rumunów i dla

tych ludów pokazują pogardę, zapewniając, że są

zepsute. Francuzi, jak to już powiedziałem, lubią

mieć_ ludy _według ich hartu obyczajowego. Za

pokojem mówią we wszystkich ministeryach, na

we_t w ministeryum spra v wewnętrznych, bo wszę

dzie są orleaniści. Orleaniści zapewniają, że A n

glia,_ która się zbroi w cieśninie kalctańskićj zo

stanie_ neutralną; że baron Laroncićre le Nourry

sprawił się z misyi moralnćj, lecz że z misyi po

u_fnćj _nie został wysłuchany, że Rosya nie chce

się n_iiesząć do niczego, że Francya jest w odo

sobnieniu itd. Parlam ent angielski, który się zbie

rze dnia 3 lutego i mowa tronowa, którą powie

Cesarz dnia 7, wyjaśnią może stan rzeczy. P r z y

pu_szczają, że Cesarz może powiedzieć mowę po

kojową, dla tego, że m a nie być gotowym.

Onegdajszy bal tuileryjski był dość smętny,

z przyczyny pogłosek wojennych, a raczćj z przy

czyny spadku giełdy. Baron Hubner nie był na

nim, dla żałoby po aroyksiężniczce. P atrie zwol

mała trochę w zapale wojennym. Wczoraj powie

działa, że wojna jest możebną, a nie prawdopo

dobną. Dziś wracają do dawnćj myśli, że podnie

sienie sp raw y włoskićj służy Francyi za środek

przeprowadzenia sprawy rumuńskićj i zabezpie

czenia serbskićj. Wczorajszy Constilutionnel ogło

sił zakomunikowany artykuł o Serbii przeciwny

wszelkićj interwencyi.

W projektach jakie układa lub zdaje się układać,

Cesarz może tylko robić przeszkody na zewnątrz.

Wewnątrzjest pewnym siebie. Cywilnośćchociaż my

śli i mówi inaczćj, jest posłuszną, a wojskowość p ra

gnie wojny i jest wykin’;. O przygotowaniach, jeżeli

się robią trudno co powiedzieć. Independance była

źle zawiadomioną pisząc o 75 bateryach dział

nowego wynalazku czyli działach cesarskich. Ba

terye te nie są jeszcze gotowe. Są to jednorogi

12-funtowe, działa lżejsze niż dawniejsze, mogące

wyrzucać kule pełne i próżne. Nowy pobór pod

niósł bataliony do 700 ludzi. Cherbourg trzyma

się w pogotowiu, bo usposobienie jeżeli nie gabi

netu francuzkiego, to parlamentu jest nie pewne.

Król neapolitański zaczyna ogłaszać łaski. Ma

także dać stacyę dla okrętów rosyjskich. Rosya

nie może wziąść Brindisi, bo port ten jest zasypa

ny. K ról neapolitański ofiarował dwa inne porty.

Doniesienie Monitora o 6 milionowem podwyż

szeniu przychodów z podatków niestałych, nie zro

biło żadnego skutku na giełdzie. Wczoraj a szcze

gólnićj onegdaj nie było na giełdzie papierów.

Był to popłoch czysty we Francyi. Opinia nieza

wodnie uspokoi się i przygotuje na wszystko, jak

to r. 1854 zrobiła. Dziś giełda stała tro chę lepićj.

Morning-Post twierdzi, że rzeczy m ogą się jeszcze

ułożyć. Przybył do Londynu baron de Maboret,

pierwszy sekretarz ambasady francuzkićj. Union

tłumaczy mowę króla sardyńskiego i zapewnia, że

nie była wywołującą i wyzywającą. Dziesięciodnio

wy spadek giełdy uczynił karnawał smutnym. Ba

wią się tylko domy rosyjskie, których jest wiele.

Anglików prawie nie m a dla drożyzny w Paryżu.

Hrabia Montalembert wiele przyjmuje, ale jest to

salon czysto polityczny. D om hr. Montalemberta

stał się ogniskiem całćj partyi orleańskićj, nawet

Yillemaina, niegdyś przeciwnika hrabiego i para

Francyi.

Wczoraj odbyło się pod przewodnictwem mini

stra sprawiedliwości pierwsze posiedzenie heroldyi.

Heroldy a ob raża wyobrażenia wszystkich, pr?cz

legitymistów i kandydatów do tytułów. Francya

może mieć około 5,000 ludzi, którzy mają prawo

do tytułów. Za Ludwika Filipa orleaniś_ci pokazali

godność i nie przyjmowali tytułów. Minister_ M a r

tin dostał tytuł hrabiego, ale go nie używał i o_ je

go hrabiostwie dowiedziano się dopiero po jeg o

śmierci.

Dzisiejszy M,o nitor zawiera raport pana_ Coste

o sztucznem mnożeniu ostryg na przystani Saint

Briena. W edług raportu op_eracya się udała.

Yeuillot jest już w Rzymie.

Paryż 12 stycznia.

E. Pierwszy bal dworski w Tuilleryach odbył się

w dniu wczorajszym.

_ Zebrało się przeszło 3000

osób. Przed rozpoczęciem balu posłowie mocarstw

zagranicznych przedstawili Cesarstwu nowo przy

byłych krajowców swoich, pragnących znaleść

wstęp u dworu. Najwięcćj spostrzegano między

nim Rosyan, Amerykanów i Anglików. Z Polaków

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction