Mirador viewer

Dziennik Literacki. 1950, nr 4 (22 I) ═ 151.

Annotations

Showing 479 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Adam Mickiewicz

pełtezont do,.Dz!ennika Polskiego"

raowi:

Rzeźba dłuta l(. Lewandowskiego

r JEDYNY CEL CZŁOWIEKA T

NARODÓW JEST ZYĆ TAK, ABY

TYM, CO PO NAS PRZYJDĄ,

BYŁO LEPIEJ. BEZ UTKWIENIA

MYŚLI W TEN GŁÓWNY PUNKT

NIE MA ŻYCIA, NIE MA RZE—

TELNEGO BYTU.

SOCJALIZM NOWOCZESNY

JEST TYLKO WYRAZEM PO—

CZUCIA TAK STAREGO, JAK

POCZUCIE ŻYCIA, WYRAZEM

ODCZUC,IA TEGO, CO W N A—

SZYM ŻYCIU JEST NIEZUPEŁ—

NE, ODCIĘTE, NIENORMALNE,

A WSKUTEK TEGO NIESZCZĘ

ŚLIWE. TO POCZUCIE OBJA—

WIŁO SIĘ Z SIŁĄ ZUPEŁNIE

NOW Ą . PRZYZNAJEMY, JEST

TO NOWY ZMYSŁ.... NOWA

NAMIĘTNOŚĆ.

PRAWDZIWY SOCJALIZM NI—

GDY NIE ZACHĘCAŁ . DO BEZ

ŁADU MATERIALNEGO, DO

ROZRUCHÓW I TEGO WSZYST—

KIEGO, CCJ ZA TYM IDZIE. NIE

BYŁ NIGDY WROGIEM WŁA—

DZY. WYKAZUJE TYLKO, ZE

W STARYM SPOŁECZEŃSTWIE

NIE ISTNIEJE JUZ ŻADNA ZA—

SADA, NA KTÓREJ BY MOŻNA

OPRZEĆ WŁADZĘ PRAWOWI—

TĄ, TO ZNACZY ZGODNĄ Z O—

BECNYMI POTRZEBAMI LUDZ—

KOŚCI SOCJALIZM WITA WŁA—

DZĘ, ALE WŁADZĘ NOWĄ.

LUD, KTÓRY WALCZY O

S W O JĄ NIEPODLEGŁOŚĆ, ALBO

O ROZSZERZENIE SWOICH

SWOBÓD, MA PRAWO UWA

ŻAĆ ZA SWOICH PRZYRODZO—

NYCH WROGÓW, WSZYSTKIE

STARE DYNASTIE l WSZYST—

KICH CZŁONKÓW DYNASTII,

CHOCBY ZRESZTĄ GODNI BYLI

SZACUNKU W SWYM ŻYCIU

PRYWATNYM.

TEN LUD POWINIEN NIE U—

FAC WYSOKIM DOSTOJNIKOM

KOŚCIOŁA, KTÓRZY WSZYSCY

JEDNAKOWO SA PRZYWIĄZA—

NI DO KULTU ABSOLUTYZMU,

BEZ WZGLĘDU N A TO, CZY TEN

ABSOLUTYZM JEST MAHOME—

TANSKI, CZY HERETYCKI, CZY

NAWET ATEISTYCZNY.

W KOŃCU POWINIEN OD—

RZUCAĆ WSPÓŁDZIAŁANIE A—

RYSTOKRATOW, A ZWŁASZ—

CZA TYCH, KTÓRZY BYLI SŁU—

GAMI ALBO DORADCAMI RZĄ—

DÓW UCISKAJĄCYCH LUD.

SŁYSZYCIE, ŻE MÓWIĄ: TAM

OJCZYZNA, GDZIE DOBRZE. A

POLAK POWIADA NARODOM:

TAM OJCZYZNA, GDZIE ŻLE.

BO GDZIE TYLKO W EUROPIE

JEST UCISK WOLNOŚCI I WAL—

KA O NIĄ, TAM JEST WALKA

O OJCZYZNĘ I ZA TĘ WALKĘ

BlC SIĘ " WSZYSCY POWINNI.

POWIADANO DAWNIEJ NARO—

DOM: NIE SKŁADAJCIE BRONI,

PÓKI NIEPRZYJACIEL TRZYMA

JEDNĄ PIEDZ ZIEMI WASZEJ:

ALE WY POWIADAJCIE NARO—

DOM: NIE SKŁADAJCIE BRONI,

PÓKI DESPOTYZM TRZYMA JE—

D N Ą PIĘDŹ ZIEMI WOLNEJ,

W. ł. Lenin:

O potrzebie

marzenia

ROK IV -fc Nr 4 (151) s 22 STYCZNIA 1950

WSIEWOLOD WISZNIEWSKI

Przekład: O!g’erd Terlecki

PAMIĘTNY ROK 1919

(Maj roku 1910. Gabinet W. 1. Le

nina na Kremlu. Przez okna wpada

ją jaskrawe promienie słońca. Lenin

siedzi nad papierami.. Wchodzi sekre

tarka.)

SEKRETARKA: Wzywaliście towa

rzysza Stalina? Właśnie przyszedł.

L E N IN : Prosić, prosić, czekałem na

niego.

(Sek retarka wychodzi. Po chwili

wchodzi do gabinetu Stalin.

Lenin

podnosi się. na, spotka,nie. Witają sit).

LENIN: Bardzo, bardzo chciałem wi

dzieć się z wami, towarzyszu Sta

lin . D zień dobry. Siadajci e, pro

szę... O, tutaj. N a frontach znów

dojrze wa coś wielkiego. Wydaj e mi

się, że Republika wikła się znów

w niebezpieczną, śmiertelnie nie

bezpieczną sytuację... Chciałem po

dzielić się z wami tym, co mnie

niepokoi — i to j uż nie pie rwszy

dzień. Jesteśmy przecież z wami

zawsze szczerzy do ost atniego sło

wa.

STALIN (wciął jeszcze stojąc):

Natura lnie, Włodzimierzu Iljiczu.

Zawsze mówię to, co myślę, choć

czase m może się to komuś nie po

dobać.

LENIN: Chciałem wam właśnie po

wiedzieć coś, co n ie będzie podo

bać się naszemu Rew woje nsowiet o

w i 1) Republiki i być może komuś

jeszcze... Siadajci eż proszę... ( S t a

lin. si ad a) ... Tak oto. Przekonuję

s ię coraz bardziej, że R ew woje nso

w iet pracuje kiepsko... O koncen

tracji sił Kolezaka doniósł on pó

źno, niedopuszczalnie późno... W te j

chwili powtarza się podobna histo

ri a w wypadku Denikina, a boję

się, że może się powtórzyć pod P i -

trem,.J)

STAL IN : W zupełności podzielam

wasz e obawy.

LE N IN : Rew wojensowiet uspokaja.

Jest to_ widocznie metoda, p rzy

z wycza jenie: uspokajać , uspoka

jać. Kiepska to t aktyka.

,,Gra w

spokój".

STALIN: Który za każdym razem

zam ieni ają hist erycy Trockiego...

LENIN: A w. istocie - zastój, nie

mal rozkład. Wyzn aczają niez dat

nych dowódców...

STA LIN: _Lub popierają gadułów,

czy też świadomych sprzedawczy

ków.

LENIN: Te praktyki do niczego nie

doprowadzą. Są niepowodzenia, bi

ją nas... Patrzcie (pokazuje na

mapie). Na południu porażka. De

nikin przerwa ł front.. . A do KG

prz ysyłają obietnice, schematy, r y

suneczki — o przeciw’niku zapomi

nając. Głów’nodow’o d zą cy’ ) meldu

je: ,,Wojna na południu przybiera

obrót dla nas. niepomyślny. Front

ukraiński nie może w’ypełnić swych

zadań z powodu braku wojsk"...

STALIN: Co mówi o froncie północ

no-zachodnim, o Pitrze?

LENIN: Nawet o

Pitrze nie w sp o

mina-,

powia

da tylko, że na

nic się nie zda

ły prace około

formowan ia za

chodniego fron

tu.

STALIN: Według

mnie — to nie

W’ojsko okazało

s ię niezdatne,

lecz autor t ego

komunikatu.

LENIN: Jestem

pewny, że jesz

cze w tym roku

Ent enta rozpocz

nie atak... Chcą

oni wydać nam

,,bój ostatni",

przydeptać nam

gardło... To są

za m ysły Chui"

"chilla. A ci na

si ,,działacze" na

syłają nam tym

czasem sc he ma

ty, rysuneczki,

Sztuka M’.

Wiszniewskiego

,,Pamiętny rok 1919" ( ,,Niezaby

wajemyj 1919-j") ma,luje prze

bi,eg wydarzeń, zachodzących na

froncie piot,rogradzkim to m a ju i

czerwcu roku. 1919, kiedy inter

wencja angielska i białogwardzi

ści. usiłowali zdobyć przez zasko

czenie kolebie(: Rewolucji. W imie

niu Komitetu Centralnego partii

bolszewickiej sam Lenin osobiście

delegował na, najważniejszy od

’a - :c frontu .Józefa, Stalina. Dru

kujemy poniżę i prolog sztuk,i, za

wierający rozmowę między dwo

ma wielkimi wodzami Rewolucji

ob ietnice!... Lecz sami sobie prze

cz ą: t en f ront ,,nie może", t amten

,,nie jest w stanie"...

Co chciałbym szczególnie pod

kreślić — to fakt, że wróg coraz

uporczywiej działa od wew nątr z:

Sielkie spiski — j uż to mów’iłem

zierżyńskiemu — w’zm aga się ak

cj a agentów zagranicznych, wzma

gają się powstania kułackie, mno

żą się W’ybuchy na liniach kolejo

w’ych... W Petrogradzie usiłowano

’wysadzić sta cję wodociągową... Do

tego głód... W Pitrze jest rzeczy

wiście ciężko... Tyfus... Piszą mi

’ oto ptttiioocy ’).

(Wyciąga list od robotników. Stalin

przebiega list oczami. Mówi: ,,Piszą

śmiało i szcze,rze. Znam niektórych

spośród autorów").

Trzeba wszystko przeorg anizo

zow’ać po wojskowemu. A tymcza

sem uspokajają nas, lub obiecują,

że będzie jeszcze gorzej... Licho wie

co! W Pitrze — skupi enie byłego

o fic erst wa, byłych w’łaścicieli , s tąd

u ciekają zagranicę... Komu w g ł o

wie doglądać porządk’u?! W czasie

wo jny wszelkie t e zaniedbania są

zbrodnicze, zgubne. Schematy, rys u

neczki... Mosty, przewody wylatują

w powietrze, a oni rysują... lub ża

lą się, że oddali już w szystkie siły

i nic W’ięcej dać nie mogą... Czyż

to jest Piter? Siedzą tam... (M a

chnął ręka). Józefie Wissariono

wiczu, j eśli będzie trzeba, zamknie

my wszystkie instytucje na dwa,

trz y "m ie siące — w’.szystkie prócz

najpotrzebniejszych, przeprowadzi

my m aso wą mobilizację komuni

stów, robotników’ — i znajdziemy

ludzi dla f rontu. Odrzucimy wroga.

STALIN (w stając): Zupełnie się z

tym zgadzam. Chciałbym tylko do

dać coś na t em at spraw’ Pet ro

gradu.

LEN IN: Tak, tak... O Petiogradzie

n ie wolno zapominać. Tego mia st a

nie można oddać w żadnym w y -

padku.

STALIN: Nie rozumie tego tamtej

sz e kierownictw o — czy ’ też nie

Nakładem ,,Książki i Wiedzy" ukazał się ,,Krótki zarys łycia i działal

ności Włodzimierza lljicza Lenina". Wydanie to liczące 382 stron druku,

bogato ilustrowane, st,anowi przekład z ostatniego wydania rosyjskiego

z 191,5 r., przygotowanego przez Instytut Marksa-Engelsa-Lenina przy

CK WKP(b). K siążka ukazała się w nakładzie 250 tys. egzemplarzy.

chce zrozumieć,... Białogwardyjski

korpus północno-zachodni, kryty

przez Anglików z morza, zadał

nam kilka eipsóW — a w Petrogra

dzie za rea gowan o niemal panicz

nie: wydano ,,dyrektywę" o ew a

kuacji miasta... (Lenin poruszony).

To jeszcze nie wszystko: wydano

drugą ,,dyrektywę" — o zat,opie

niu okrętów Floty Bałtyckiej.

LENIN: To przestępstwo: (woła se

kretarkę, l:tóra wchodzi). Przepra

szam. (Do sekretarki): Piszcie.

(Dyktuje).

,,Petrograd. Smolny,

}lada Obrony żąda szc,zegółowej

odpow’iedzi: z j akich powodów po

stanowion o ewakuować niektóre

fabryki Pet rogr adu i okolicy, kto

i dlaczego wydal zarządzenie o za

topieniu okrętów"..^ To wszystko .

SEKRETARKA: Wasz podpis?

LENIN: Tak... Wysłać poza w’szel

ką kolejnością... (Sekretarka w y

chodzi). To udzielni książęta: gdy

im się podoba, — to wyjeżdżają,

cofają się topią flotę... Czyż ist

n iej e dla nich KC, czy istnieje

rząd?... Skończymy z uazielnością.

Musimy to ostatecz ni e przełamać...

liczymy na was, towarzyszu Sta

linie... Wy znacie spra wy Petro

gradu...

STALIN: W miarę możności, Wło

dzimierzu Iljiczu.

LEN IN: Prosiłbym was o wyłożenie

waszych poglądów na Piter, n a

wojskową i politycz ną sytua cję

frontu petrogradzkiego - z w a

s zeg o punktu widzenia.

STALIN (podchodząc do_ m a p y):

Wróg zam ie rz a okrążyć Petro

grad... Prawdopodobne kierunki

natarcia: z odcinka Petrozawod

s ka — zachód ze wschodu; z prze

smyku K arel skiego — uderzenie z

północy, krótkie, jakieś 30 kilome

trów. Odcinek N arw y — uderzenie

z zachodu, na Gatczynę, Krasna

Sioło. Z m orza możliwe są ataki

a ng ielskie na Kronstadt, desanty...

Możliwy jest jeszcze atak z kie

runku Psków n a Dno— Bołogoje.

Cel: przecięcie linii kolejowych na

Moskwę. Północno-zachodni korpus

białog wardyjski, w sp ie rany z mo

rza przez eskadrę angielską, rozpo

ezął nata rci e przed czterema d nia

mi...

LENIN: Józefie Wissarionowiczu,

wezwa łem was, by w imieniu KC

prosić o udanie się na front petro

gradzki.

ST AL IN : Jest em gotów wypełnić

rozkazy nartii...

LENIN: Chwileczkę (znów wzywa,

sekretarkę). Trzeba przygotować

pełnomocnictwo dla towarzysza

Stalina.

SEKRETARKA: Tak... Piszę, Wło

dzimierzu I!iiczu.

LENIN: Na b!ankiecie Rady Komi

s ar zy Ludowych.

,,17 m aja 1919

roku". ,,Rada Obrony Robotniczo—

Chłopskiej de

leguje

sv ’ego

przedstawiciela ,

członka Komi

tetu Central ne

go Rosyjskiej

P artii Komuni

s tycz nej, człon

ka Prezydium

Wszech rosyj

slciego Central

neg o Komitetu

Wykonawczego

Rad Delegatów

Robotniczych,

Chłopskich i Żoł

nierskich, Józe

f a Wissariono

wicza

Stalina

na front petro.

gradzki (pauza)

i inne rejony

frontu

zachod

niego.,."

(Zwra

cając się doSta

lina): Wojska

tamtej sze rzeko’

Rysunek sangwiną P. Wusiljewa

Potrzeba marzenia!" Napis ałem

te słowa i przeraz Jem się. Wy

ob raziłem sobi e, że si edzę na ,,zjeź

dzie zjedn oc zen iowym",

naprzeciw

mnie siedzą redaktorzy i współpra

cow n cy p"śma ,,Raboczeje Dielo". ł

oto wstaje tow. Martyngw : groźn-"e

zw rac a się do mnie: ,,Pozwólcie, że

spytam, czy autonomic zn a redakcja

ma jeszcze prawo marzyć bez u

prze dniego uzyskania zgody komite

tów partyjnych?". A za n’m wsta

je tow.

Kr ezewski i (pogłęb ająe

filo zofi czn ie tow. Martyno wa, któ

ry daw n o j uż pogłębił tow. Flechak

nowa) je szcze groźniej mówi : ,,Ja

tdę dalej Pytam, czy w ogó!e ma

prawo m ar zyć marks sta, jeżeli nie

zapomina, że w ed ług Marksa, ludz

kość zawsze stawia sobie zadan a

możliwe do urzeczywistnienia i że

taktyka — t-o proces wzrostu za

dań ros nących w ra z z partią?"".

Na samą myśl o tych groźnych

pytań ach c arki mnie przechodzą ł

myślę tylko o tym, gdz.eby się

ukryć. Spróbuję ukryć się za Pisa

rewaA)

,,Rozdź"więk rozdźwięko w i n erów

ny" — p sal Pisarew w spraw e roz-.

dźwięku pomiędzy marzeniem a rze

cz ywist ością.

—

,Moje marzone

moż e w yprzed zać natu ralny bieg

wypadków, a może też zbaczać na

tak e tory, na które natu ra lny bieg

w ypadków nigdy nie może zaprowa

dzić. W pierwszym wypadku ma

rzen ie nie wyrz ądza żadnej s zkody,

może nawet podtrzymywać i wzma

gać en ergię czło wieka pracy... W

takich marzen iach nie ma nic, co

by wykoślawiało lub paraliżowało

siły do pracy Nawet wprost prze

ciwn e. Gdyby człowiek był zupeł

nie p ozb awiony zdoln ości marzeń n

w ten sposób, gdyby nie mógł od

czasu do czasu wybiegać naprzód i

w wyobraźni przyglądać się całko

witemu i wykończonemu obrazowi

tego tworu, który dop ero zaczyna

kształtować się w jego rękach -

gdyby tak było, to absolutnie n"e

mogę wyobrazić sobie, c o pobudza

łoby c zło wieka do przedsiębrania i

doprowadzan .a do końca w ielk ch i

męczących prac w dzedzinie sztu

ki, nauki i życia praktycznego.. Roz.

dźwięk pomiędzy marzen"em a rze

czywistość ą nie wyrządza

żadnej

szkody, jeżeli tylko osoba marząca

poważn e - wierzy w swe marzenie,

jeżeli uważnie przypatrując s ę ży

ciu, porównywa swe obserwacje ze

swymi zamkami na !odzie i w ogóle

sumiennie pracuje nad urzeczywist

nień em swego marzenia. Jeżeli po

między marzeniem a ż.yć em są j a

kiekolwiek punkty styczne, to wszy

stko jest w p orządku’".

Marzeń tego rodzaju zbyt mało,

niestety, j est w naszym ruchu. Winę

zaś za to po-noszą g!ównie ch ełpiący

się swą trzeźwość ą, swą ,,bl sko

śc ą" do rzeczy

,,konkretnych"

prz ed sta wi ciele legalnej krytyk) i

niel eg aln eg o ,,chwostyamu",

Z książki ,,Co robić?" 1902 r.

Dzieła, t. IV. str. Ą92 -- 593.

(Dokończenie na

na str. 5)

Piaarew Dymitr (I840--1888) - Wybitny

ro syjski publicysta j krytyk literacki siódme,,

go dziesięciolecia XIX wieku. Za napisanie

artykułu, w którym nawoływał do obalenia

caiatrj, z,oataj uwięziony i w ciągu czterećfł

ł pćł lat.p r’zebywał w twierdzy. Wywar! wielki

wpływ na współczesną mu młodzież Inte!l,

gencką. Przyp’isywał decydujące zmięzririe w

rozwoju historycznym wykształconej postępe.

wej jednostce nie widząc i nie rozumiej%ą

zna-czenia ruchu masowego. Jeden z prekur

sorów późniejazego ,,naro dnł ctwa"

RED.

1 of 6 • Strona 1

Mirador viewer

Dziennik Literacki. 1950, nr 4 (22 I) ═ 151.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction