Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 654 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N er 189.

Kraków, Piątek 20 Sierpnia 1886.

Koeznik XXXIX.

CZAS

ricHnnira^ ptiyjnsją:

Administracyi ,,CZASU*wKrakowie iurzędypocztowo. H l .]m w ą praaazisiąt* ktlcgŁrsta

S. A . Krzyżanowskiego, handel Z. Skalskiego w Sukienni )i binro dzienników i ogłoszeń E. bilb - r -

steina Plac Maryacki, handel Rajera przy ulicy Grodzkiej, trafika Kuklińskiego w Sukiennicach.

Główna trafika róg Hynkn i ulicy św. Jana.

—

il|lousiia (inseraty) przyjmnję się za opłatą od

miejsca wiersza drukiem drobnym (petit, za pierwszy raz 10 cent., z a każdy następny po 6 ot. R ad e .

d a « « (na 3 stronie) to miejsca wiersza drukiem drobnym po 30 oent. za kwżay raz.

—

0(jło

. n e niaipranesrstf przyjmnją:weLwowieAjencya.CZASU”wgł.składnetytoninNa

II przy ni. Trybnnalskiej L.4; w P a ry sa wyłąosnie p.Adsm, Rne Clóment4; (prennmeratę l. W .

Bączkowski,Cunrbevoi p. Paryłem, Rue dn Chemio defer44); w W ied ala pp. Hassenstein A yogler

(takie w Hamburgu, Frankfuroie n. M., Beilinie, Lipsku, Bazylei i Wrooławin), A . Oppelik, Stubenta

stei Nr. 2 , R . Mosse (takie w Berlinie, Has oorgu, Monachium i Norymberdze), EL Schalek, M. Dukt s,

M. Stern, tylko prennmeratę pp. H . Golr sohmidt A C., w Frankfuroie n. M. G . L . Danin A C.

W W sn a sw łe przyjmąją ogłoszenia pp. Reiobman i Frendler, biuro ogłoszeń przy ul. Senatorak ej.

Przegląd Polityczny,

Kraków 19 sierpnia.

Jak donosi Polit. C orr. złożył wczoraj popołu

dniu Arcyksiążę Rndolf wizytę ministrowi spraw

zagranicznych, hr, Kalnokienm i zabawił u niego

dłuższy czas.

Paryski Temps, wspomniawszy w swoim ,,Prze

glądzie politycznym," iż ministeryum Taaffego

rozpoczęło przed kilkn dniami ósmy rok swego

istnienia, dodaje, ii od 12 sierpnia 1879 r. poli

tyka austryackiego gabinetu nie zmieniła się. Głó

^ DjrI|i. - Ce^ełD

P°bty ki było odjęcie Czechom

wszelkiego powodu do antikonstytncyjnej agitacyi.

Gabinet Taaffego mnsiał dalej przy objęcin swe

go nrzędn dbać o uporządkowanie finansów. Ek o

nomiczne zdolności p. D unajewskiego zdziałały

w -tym kiernnkn wszystko, co tylko można było.

Roczny deficyt nszcznpłił się, dochody państwa

podniosły się, ą nadto przedsięwzięto wielkie bn

dowie państwowe. Wewnętrzna polityka, jakiej się

dotąd trzymał br. Taaffe, wskazaną jnż jest przez

samą konstytncyę. Hr. Taaffe nie może jej zmie

nić bez narażenia na niebezpieczeństwo całego

sw ego dzieła.

Prezes węgierskich ministrów Koloman Tisza

hdać się miał wczoraj wieczór do Ostendy, gdzie

zabawi do kcńca s;erpnin. Podczas nieobecności

zastępować go będzie minister skarbn br. Szapa*

ry . Po powrocie Tiszy rozpoczną się posiedzenia

rady ministrów, na których program przyszłej

pracy parlam entu ułożonym zostanie. Minister han

dln hr. Paweł Siechenyi i minister komnnikacyj

baron Gabryel Keineny m ają jeszcze w tym ty

gcdnin powrócić do Budapesztu.

Petersb. Wiedom., om awiając wyjazd Giersa do

Niemiec, powstają na nwagi jakie z tego powodu

czynią dzienniki niemieckie. ,,Odzywają się one

tak, mówią Pet. Wied., jakoby nic jnż bez epo

wiedzenia iię w Niemczech stać się w świec-ie

nie mógł,). Ziaje się jedaak, że p Giers nie pj

jechał po instrnkcye do Niemiec, ale z instrnkrya

mi własnego rządn,a cd tego eona icb podstawie

uzyska, zależeć będzie jakie stanowisko zajmie

Rosya w rrzyszłuśei."

Dnia 17 b m. obibodzoao w Prusach rocznicę

śmierci F ryd eryka Wielkiego.

Wbrew niedawnemu oświadczeniu Polit. N achr.,

t e chwilowe nieporozumienia względem wysp Sa

moa nchylone j a t zostały, donosi teraz N ordd

Allg. Ztg, że nie zostały one jeszcze nsnaiętc

w zupełności. Niemcy żądały bowiem dwóch rze

czy: l) Zmiany konsulów angielskiego i amery

kańskiego w Appii. Kiedy bowiem Anglia i Niemcy

przyrz ekły sobie, że żadne z nich nie będzie czy

nić przygotowań do aneksyi tych wysp, lub ogło

szenia nad niemi protektoratu, działa konsnl an.

gielski wyrsżde w dncbn przygotowania aneksyi

tych wysp do Nowej Zelandyi, konsnl z ł ś amery

kański, pochodzący z Palatynatn, niepomny na to,

że je st Niemcem, intrygnje zacięcie przeciw Niem

com. Ameryka obiecała zastosować się do życzeń

rz ądn niemieckiego, ale Anglia opiera się im do

tąd. 2) Dalej żądały Niemcy, aby wyznaczyć ko

misyę trze(h mocarstw (Niemiec, Anglii i Ame

ryki) w celn przekonania się, że w ostatni( m

zbrojnem wystąpieniu Niemiec, o którem niedawno

pisaliśmy w artykule o wyspach Samoa, nie było

zamiarn rozszerzania protekcyi nad wyspami Samoa,

tylko chodziło o obronę materyalnych interesów

osadników niemieckich. Na to przystały tak Niemcy,

jak Ameryka. Tak więc p iz« staje jeszcze nieza

łatwionym punkt zmiany w osobie konsula an

gielskiego, ua co znana drażdwość angielska nie

oardzo lubi zezwalać.

Nordd . Allg. Ztg podając zaczerpniętą z Pol.

Corr. wiadomość, że świeżo zamianowanemu kon

sulowi greckiem u Gennadisowi P o rt a odmowiła

udzielenia exequatur, z powodu zaciętej nieprzy

jażni, jaką, zajmując dawniej to miejsce, okazy

wał Bułgarom w Macedonii, co możua poczytać

za wyraźny zamiar Perty utrzymania dobrych sto

snnków z Bułgaryą — dodaje od siebie: ,,Zamia

rowi temn Porty przyklasnąć tylko można." Z tych

słów wnosić można, że i w Berlinie pannje dobre

usposobienie dla Bułgaryi.

Magistrat berliński odmówił wysłania delegowa

nego na uroczystości peszteńskie. Węgrzy mogą

ztąd powziąć wyobrażenie, czego się po sympa

tyach niemieckich spodziewać można.

Z okazyi rozpoczęcia czynności świeżo wybra

nych Rad administracyjnych wygłoszono kilka

mów politycznych, między któremi mowa Ferrego.

ze względn na przypisywane mn zabiegi w celn

powrócenia do władzy, była najwięcej znaczącą.

(,Powszechne głosowanie — mówił on — po któ

rem dawniej można się było licznyrh nadużyć spo

dziewać, okazuje już ślady dojrzałości, stało się

poniekąd pcłuo!etniem. Opinia publiczna okazała

się w «statui( h wyborach prawdziwie konserwaty

wną, bo też rzeczpospolita wymaga w tej chwili

tego, aby o zakonserwowania jej pomyśleć. Zy

czyćby tylko należało, aby monarchiści zaniechali

swych bezskutecznych protestacyj, a zespolili się

z umiarkowanymi republikanami w celn utworze

uia silnego stronnictwa, zapobiegającego skrajnym

wybrykom dem( kracyi."

Do Kopenhagi przyjechał d. 17 b. ro. król por

tugalski. Na dworcn kolei żelaznej witali go: król

dnński, bawiący obecnie w Kopenhadze, król gre

cki, nastę pca tronn duńskiego i ministrowie. Król

portugalski zabawi w Kopenhadze dwa dni, po

czem nda się do Sztokholmu.

Sytna cya na granicy Czarnogórskiej, gdzie Albań

czycy przeszkodzili wytknięciu oznaczonej jnż

przez komisy% granicy, nie zmieniła się dotąd.

Porta bowiem ociąga się jeszcze z wysłaniem sto

sownej siły wojskowej na poskromienie opornych

Albańczyków.

Ośmieleni bierną postawą T nrcyi notable obwo

du kolaszyńskiego postanowili zabrać się do ure

gnlowania granity i dok( nać go na własną rękę.

Skoro o tym icb zamiarze zatelegrafował poseł

turecki w Cetynii, L)żewat Bey, do Konstantyno

pola, zawezwał Sułtan posła czarnogórskiego Ba

bicza do swego pałacu i zapewnił go ponownie,

że stosowne siły wojskowe wysłane zostaną do

okręgn nadgranicznego spornego.

Chociaż do obecnej cbwili spełnieaie przyrze

czenia tego mogło już było nastąpić, ti e nadszedł

jeszcze obiecany oddział wojska tureckiego, co

może dać powód do nowych rozterek, tem nie

bezpieczniejszych, że na Wsi bodzie z drobnych

przyczyn wyrastają często groźne następstwa.

Podłng wiadomości, nadchodzących z Konstan

tynopola, ma na Kaukazie panować w ludocśei

armeńskiej i grnzyjskiej wielkie wzburzenie. Przy

czyną tego wzburzenia stały się w stronach ar

mcńskicb przedsięwzięte przez władze rosyjskie

spisy ludności w celach poboru do wojska, a za

prowadzenie języka rosyjskiego, jako urzędowego

w okolicach grnzyjskitb. W armeńskiej okolicy

górskiej Karadagh i w okolicy gru».yjskiej Gabet,

zajmującej się przeważnie knltnrą macicy winnej,

przyszło jnż do groźnych starć indn( ści z orga

nami władz, tak że gnbernator Zakaukazyi ks.

Dondnkow-Korsakow ncznł się spowodowanym do

ogłoszenia w obn tycb okręgach stann oblężenia.

Dzk uniki rosyjskie start ć się zapewne będą przed

stawić zajścia te, jedynie shn!kiem rozporządzeń

władz miejscowych powstałe, jako reznltat agi

tacyi angielskiej, przedsięwziętej z Konstantynopola.

Communiąuś, przesłane z Petersburga do Pol.

Corr., zaprzecza wiadomościom pochodzącym z żró

deł p e rski ch , jakoby między cbanem Chiwy a

rządem rosyjskim powstały znaczne nieporozumie

nia skntkiem zamiarn ostatniego odstąpienia emi

rowi Bochary całego chanatu Chiwy, w zamian

za kilka strategicznie dla Rosyan daleko pożą

dańszycb części ,terytorynm bccbarskiego. Wiado

mość ta tak się wyraża p( mienione communiąu( -

jest znpełnie bezpodstawną, bo Rosya nie zaj

mnje się wcale przypisywanym jej planem naby

cia jakichkolwiek tery tory ów bocbarskicb. Namby

się prawdopodobniejszą wydawała wersya, le w tej

cbwili mole Rosyi przyznawać się do nich nie

wypada.

KORESPONDENCYA ,,CZASU*

Wiedeń 17 sierpnia.

O Wiadomrść, którą przynosi dzisiaj N . F r

Presse o zawarcin jakiejś politycznej konwencyi

między Rosyą i Tnreyą, je st najznpelniej mylną.

Tnrcya niema wcale potrzeby wiązać się z Rosyą,

tak samo jak nie jest związaną z Anglią. Osta

tnie kilka lat przekonały znown Tnrcyę, że jej

pozycya nie przestała być ważną. Dyplomaci tu

reccy nowszej szkoły, wszyscy kształceni i wy

chowani na Zachodzie, nzoają zgodnie, że cierpli

wość i wyczekiwanie są dla Tnrcyi najlepszą bro

nią, że bez niej o niej nie może być stanów io

nem, że jeżeli ma się w danym razie z kimś wią

zać, to zobowiązania swoje może i mnsi bardzo

drogo sprzedać, zyskać w Enropie i w Afryce,

zapewnić się co do reszty swoich posiadłości. Suł

tan osobiście powiada: musi być coś za coś, a

przedewszystkiem muszę mieć pewność, że będę

mógł spać spokojnie, inaczej żadnego trwałego

zobowiązania nigdy nie podpiszę. Wobec Rosyi

ma Pe rta obecnie stanowisko nader wygodne, gdyż

trzyma się protokółu konferencyi stambulskiej,

która sprawy bułgarskiej wcale nie załatwiła, ogra

niczyła się na mianowanin ks. Bułgarskiego g u

bernatorem odwcłalnym Rnmelii, ale pozostawiła

osobną Knmelią. To Rosyi znpełnie wystarcza i

dogadza, to raczej dla Anglii jest wielkim kło

potem. Jeżeli gabinet torysowski podejmie wielką

oolitykę, to niezawodnie Tnrcyę dla niej pozyska.

Dotąd jednak było wahanie się, półśrodki, żadne

go jasnego, stanowczego krokn. Tymczasem Porta

trzyma się protokółu europejskiego. Mogę za

pewnić, że komisarze tnreccy do rewizyi Rtatutu

organicznego Rnmelii oświadczyli kategorycznie

na pierwszem zaraz posiedzenia komisyi, że nie

mogą wchodzić w żadne rokowania przeciwne

protokółowi konferencyi, t e zatem nie m że być

mowy o realnej nnii, lecz mogą rokować tylko na

tej podstawie, że Rnmelia pozostanie prowineyą

turecką, że sądownictwo będz e wykonywane nie

w imienin księcia, ale sułtana, źe będzie utrzy

m ana jedność cłowa z Turcyą, czyli nie mogą bj ć

zaprowadzi ne żadne bułgarskie cła na granicach

rnmelsko tureckich. To kategoryczne oświadczenie

i to nietylko w imienin Porty, ale z mandatu i

Dchwaly Europy je s t powodem, że komisarze buł

garscy oświadczyli, iż na taki wypadek ani nie

byli przygotowani, ani nie m ają mstrnkryj. Czs

kaja na instrnkcye i niema wcale tymczasem po

siedzeń komisyi. Zachodzi tn kolizya, mieszcząca

w sobie wielkie niebezpieczeństwa, usunięcie ich

zależy od ewcntnalnej koalicyi mocarstw, od po

lityki angielskiej względem Tnrcyi. Zachodzą fakta

przeciwne protokółowi, ja k n. p. że wszyscy

konsnl owie w Filipopoln i w Burgas wyjąwszy

rosyjskiego, którzy dotąd znosili się z ambasado

rami w Konstantynopolu, zostali poddani obecnie

pod jeneraluych konsulów w Zofii. Mole to być

uważane za faktyczne nznanie nnii, ale może być

także zastosowanem do chwilowego położenia rze

czy administracyjnem zarządzeniem.

Reskrypty Ministra oświecenia w sprawie

uniwersytetów.

Podane niedawno przez nas w streszczeniu trzy

reskrypty ministra oświecenia w sprawie uniwer

sytetów, brzmią dosłownie, jak na stępuje:

Reskrypt do wszystkich profesorów fakultetów

jurydycznych i nauk państwowych.

Mam zamiar przystąpić do rewizyi obowiązują

cego od r. 1855 regulaminu studyów jurydycznych.

Jakkolwiek zasadnicza myśl tego regnlaminn wy

trzym ała próbę i z zadowoleniem skonstatować

należy, że właśnie w nowszych czasach fachowi

mężowie zagranicy przyznali istniejącemu w Austryi

urządzeniu studyów jurydycznych pierwszeństwo

przed innemi, to z drngiej strony przeoczyć nie

podobna, iż pod wieln względami reforma je st po

ż ądaną i nieodzowną.

W kiernnkn tym zrobiony został krok rozpo

rządzeniem ministeryalnem z d. 1 sierpnia 1885 r.

L. 13,996 które jednak tylko niektóre, tyczące się

dwóth pierwszych lat jurydycznych stndyów, regu

lowało punkta, które po nwzględnienin wypadało

koniecznie zmienić.

Życz,; sobie więc, ażeby w kiernnkn tym pójść

dalej, i ażeby także inne postanowienia regnla

minn stndyów jurydycznych nległy zmianie, o ile

takowa okaże się potrzebną.

W ostatnich latach wprawdzie były ze strony

wielo kolegiów profesorskich motywowane wnioski

o zmianę pojedynczych postanowień regnlaminu

naukowego; obecnie wszakże szłoby o to , ażeby

kwestye te roztrząsnąć w związkn i zastanowić

się, jakie zmiany w regulaminie naukowym by

łyby potrzebne ze względn na poczynione doświad

czenia i postęp w rozwoju umiejętni ści.

Upraszam zatem kolegiom profesorów, ażeby

tak ą rewizyę regnlaminn stndyów i egzaminów

poddali wyczerpującej na radzie, a następnie zło

żyli mi wnioski odpowiednie i umotywowane.

Nie chcąc zresztą w tym kiernnkn opinii kole

giów profesorskich krępować niczem, zwracam

lylko nwagę, że przy naradach uwzględniać prze

dewszystkiem wypadnie następujące zagadnienia :

1. Czy wszystkie obecnie istniejące wydziały

obowiązkowe, a mianowicie z dotychczasowym

wymiarem godzin i w dotychczasowem następstwie

kolej nera m ają być zatrzymane, albo też, jakieoy

zmiany były pożądane?

2. Czy mają być nowe wydziały jako obowią

zujące wprowadzone, a ewentnalnie Da którym

knrsie i w jakim wymiarze godzio?

Przy tym pnnkcie uwzględnić trzeba będzie

szczególniej przyznać się mające w przyszłości

w regulaminie naukowym stanowisko ogólnemu i

anstryackiemn prawu państwowemu (prawn kon

stytucyjnemu i administracyjnemu).

3. W połączeniu z postawionemi pod 1 i 2 za

gadnieniami trzeba będzie rozważyć, j akie zmia

ny ze względn na egzamina wydziałów należałoby

przy egzaminach państwowych przedsięwziąć.

4. Czy państwowy egzamin jurydyczny nie po

winienby ze względu na objętość materyi być

rozdzielony na dwa egzamina?

5. Jakie zmiany w egzaminie państwowym, po

minąwszy przedmioty egzaminacyjne, są pożądane?

6. Czy w regulaminie stndyów i egzaminów ma

być uwzględniane, ażali kandydat obiera sobie

jako przyszły zawód słnżbę w sądownictwie, albo

administracyi ?

7. Jakie środki należałoby przedsięwziąć w celn

osiągnięcia pilniejszych i regularnych stndyów pra

wniczych, szczególniej dla podniesienia ta k bardzo

zaniedbanej frekwencyi kolegiów?

8. O ile pozwalać możua nadał na przypuszcza

nie do egzaminów państwowych na podstawie

stndyów prywatnych?

Na przedstawienie wnioskow kolegiów profe

sorskich oczeknję do d. 1 stycznia 1887 r.

II.

Reskrypt do senatów akademickich wszystkich

Uniwersytetów.

Jnż od l at wieln w kołach odnośnych wielokro

tnie objawiły się obawy, iż wskntek nieusprawie

dliwionego obniżenia wymagań od obiegających się

o dostąpienie nenia docendi, instytncya docentów

prywatnych narażona je st na niebezpieczeństwo za

traty należnego jej znaczenia. AdminiBtracya edn

kacyjna widziała się zniewoloną zająć się kw e

styą, czyliby zmiana istniejących przepisów habi

litacyjnych nie mogła skutecznie zapobiedz temn

niebezpieczeństwo. Reskrypt ministeryalny z dnia

22 stycznia 1873 r. 1

15.131 wezwał senaty aka

demickie, ażeby w kiernnkn tym przedstawiły opi

nie, ale wdrożone czynności nie doprowadziły do

żadnego reznltatn.

Kwestyi tej, nader ważnej dla poBtępn nank i

pomyślności instytncyi uniwersyteckiej, zdecydo

wany jestem poświęcić niepodzielną moją nwagę.

Zanim jednak przystąpię do nregnlowania tej spra

wy, byłoby mi pożądanem usłyszeć zapatrywania

wszystkich Uniwersytetów. Otrzymane w r. 1873

relacye dostarczają wprawdzie dla pojedynczych

punktów cennego matcryałn, ale poczynione odtąd

doświadczenia, jakoteż niemniej pod wieln wzglę

dami zaszłe przeobrażenia w stosunkach akade

mickich, mogą bezwarunkowo dostarczyć dla oce

ny nowych punktów widzenia w tej kwestyi. Na

podstawie zatem oświadczeń pojedyńczycb fakul

tetów, zechce mi senat akademicki, w uwzględnio

na odpowie dniem przeprowadzonych w rokn 1873

rokowań, zdać wyczerpującą opinię, ażali i w j a

kim kierunkn poczytuje potrzebę reformy istnie

jących przepisów habilitacyjnych, i w jaki sposób

należałoby przedsięwziąć pożądaną zmianę. T rze

ba będzie przytem uwzględnić szczególniej pyta

nie, czy z nwagi na owe wydziały, w których

przypuszczać należy wykład z eksperym entami,

jak to się dzieje prawie na wszystkich wydziałach

faknltetn medycznego i na wieln filozoficmnych —

nie należałoby |od kandydata habilitującego się

żądać dowodów, że rozporządza środkami, potrze

bnemi do udzielania odnośnej nanki.

Sprawozdania oczeknję do końca listopada br.

III.

Reskrypt do grona profesorów wydziałn medy

cznego w Wiedniu.

Wielki rozgłos, którym się cieszy medyczny

wydział wiedeński, jakoteż znaezuy przyrost fre

kwentantów tego wydziałn w latacb ostatnich, jest

powodem, że nie wszyscy z zapisanych na ten

wydział słnchaczy mogą brać należyty ndział

w wykładach i ćwiczeniach i że przez to reznltat

nanki przy pomocy demonstracyj, na których nau

ka medycyny głównie się opiera, j est wysoce z a

grożony.

Rząd usiłował stosownie do możności zapobiedz

wynikłym ztąd niedogodnościom. W tym celo roz

szerzono w ostatni« b latach instytnt patologiczny

i inne tamże pomieszczone nbikacye w ykładowe;

nowy budynek opisowej anatomii wznosi się już

z posad i jest bliski nkończenia. Ale ponieważ

takie pomnożenie i rozszerzenie instytutów, które

odpowiadałoby znacznemu w tych czasach przy

rosto ai frekwentantów, byłoby połączone z koszta

mi zbyt wielkiemi i wymagałoby za wiele czasn,

ponieważ zresztą wątpliwe jest, czy ten wielki

napływ będzie trwał dłnżej, a z drogiej strony,

ponieważ me da się to pogodzić z odpowiedzial

nością, która na siebie bierze zarząd uniwersytetu

i kolegium profesorów za skuteczne udzielanie

nauk, aby przyjmowano więcej słnchaczy, niż n a

to pozwalają środki do kształcenia, — przeto po

stanowiłem wziąść pod rozwagę ustanowienie m a

ksymalnej liczby słnchaczy wydziałn medycznego

przy uniwersytecie wiedeńskim, a względnie słu

chaczy różnych knrsów tego wydziałn.

Ten środek tem mniej obawy powinien podda

wać, ile że chodzi tu tylko o nadzwyczajne sto

snnki, wymagające koniecznie uwzględnienia Stu

denci, niedopuszczeni do grona słuchaczy wydziałn

medycznego wiedeńskiego, mają wolny wstęp do

snnych uniwersytetów, w których będą mogli da

lej oddawać się tym stm’yom.

Upraszam więc szanowne grono profesorów roz

ważyć i wydać swą opinię o tem, ilu słnchaczy

można w teraźniejszych stosunkach bez wszelkiej

obawy dopuścić do uczęszczania na wydział me

dyczDy uniwersytetu wiedeńskiego, względnie na

bursa tego wydziału i w j aki sposób należałoby

wprowadzić ograniczenie wpisów, przyczem za zna

czam, że należałoby nczynić różnicę między różne

mi kategoryami słuchaczy i tym dać pierwszeństwo,

którym w pierwszej linii najdogodniej jest uczęsz

czać na uniwersytet wiedeński.

Wiedeń 1 ? lipca 1886.

Listy ze wsi.

ii.

(L).

,,Jeżeli jest choroba społeczna w naszym

krajn — to jest od góry, nie od dołn" — powie

dział mi niedawno stary szlachcic, niepodejrzany

zaiste o chłopomanię, gdym go rozpytywał o przy

czyny i cha rakter mniemanych rozrnchów w cza

sie wielkanocnym. Jakoż rzeczywiście, co w na

szych stosunkach wiejskich nderza, to brak nbar

monizowania tych żywiołów, którym przypadło

być warstwą kierowniczą. Nasze classes dirigentes,

uajlepszemi wogóle przejęte chęciami, nie eą

dość przeniknione jednolitą m yślą, brak im sztan

(282)

POTOP

POWIEŚĆ

przez

Henryka Sienkiewicza.

iińity.

(Ciąg dalszy,)

Ostatni wypadek zaszedł zbyt blisko, by długo

pozostać mógł wątpliwym. Jakoż wieść sprawdziła

się w zupełności.

Anusia Borzobohata przez cały czas, gdy te

wieści dochodziły, żyła j akby w odurzeniu, śmiała

się i płakała naprzemian, tupała nogami, gdy kto

nie wierzył, i powtarzała wszystkim, czy kto chciał,

czy nie chciał słuchać:

Ja pana Babinicza znam! On mnie z Zamo

ścia do pana Sapiehy przywiózł. Największy to

w świecie wojownik. Nie wiem, czyli i pan Czar

niecki mn dorówna. On-to, pod panem Sapiehą

służąc, całkiem księcia Bogusława w czasie pierw

szej wyprawy pognębił... on , jestem pewna, nie

kto inny, pod Prostkami go nsiekł. Da on panu

Sakowiczowi i takim dziesięcin, jak Sakowicz!...

A Szwedów w miesiąc z całej Zmndzi wymiecie.

Jako* zaręczenia jej poczęły się prędko spraw

dzać. Nie było j nż najm niejszej wątpliwości, że

groźny w e j o w n ik , zwany Babiniczem, posunął się

od Tanrogów w głąb kn północy krajn. Pod Kol

Łynianami zbił pułkownika Baldoua i oddział jego

zniósł ze szczętem; pod Warniami wyciął pie

chotę szwedzką, która cofała się przed nim do

Telsz; pod Tclszami stoczył większą zwycięską

bitwę z dwoma pułkownikami Normanem i Hadens

kiOidem, w której Hndenskibld poległ, a Norman

z niedobitkami nie oparł się aż w Zagórach na

samej granicy żmndzkiej.

Z Telsz m szył Babinicz kn Knrszanom, pędząc

przed sobą mniejsze oddziały szwedzkie, które na

gwałt chroniły się przed nim pod skrzydła zna

czniejszych załóg.

Od Tanrogów i Połągi do Birż i Wilkomierza

brzmiało imię zwycięzcy. Rozpowiadano o okrn

cieństwacb, których się nad Szwedami dopuszczał;

mówiono, że wojska j eg o , złożone początkowo

z niewielkiego czambułu T atarów i chorągiewki

wolentarzy, rosną z duia na dzień, bo kto żyw,

biegnie do niego, wszystkie partye łączą się z nim,

a on njmnje je w kluby żelazne i prowadzi na

nieprzyjaciela.

Umysły tak dalece były jego zwycięstwami za

jęte, że wieść o klęsce, jaką pan Gosiewski po

niósł od Steinboka pod Filipowem, przeszła prawie

bez echa. Babinicz był bliższy i Babiniczem wię

cej się zajmowano.

Annsia codzień błagała miecznika, ażeby szedł

łączyć się z wsławionym wojownikiem. Popierała

ją i Oleńka, naglili wszyscy oficerowie i szlachta,

którą sama ciekawość podniecała. Ale nie była to

rzecz łatwa. Naprzód Babinicz był w innej stronip;

powtóre często zapadał tak , że po CJłjch tyg^

dniach nie było o nim słychać, i wypływał znów

razem z wieścią o nowem zwycięstwie; potrzecie,

wszystkie oddziały i załogi szwedzkie z miast i

miasteczek, chroniąc się przed nim , zagrodziły

wielkiemi knpami drogę; nakoniec za Rosieniami

pojawił się znaczny oddział Sakowicza, o którym

przyniesiono wiadomość, że niszczy wszystko przed

sobą straszliwie i mękami lndzi morząc, o partyę

billewiczowską ich bada.

Miecznik nietylko nie mógł ruszyć ku Babini

czowi, ale obawiał się, czy mu w okolicach Landy

nie stanie się wkrótce zaciasno.

Więc sam nie wiedząc, co począć, zwierzył się

Jurkowi Billewiczowi, że ma namiar w lasy Ro

gowskie na wschód się cofać. J urek wygadał się

zaraz z nowiną przed Annsią, ta zaś poszła wprost

do miecznika.

—

Stryjko najmilszy — rzekła do niego (bo tak

nazywała go zawsze, gdy chciała coś na nim wy

dębić) — słyszałam, iż uciekać mamy. Zali to nie

wstyd tak znamienitemu żołnierzowi pierzchać na

samą wieść o nieprzyjacielu P

—

Waćpanna musisz we wszystko swoje trzy

grosze wścibić — odrzekł skłopotany miecznik.

To nie waćpanny rzecz.

—

Dobrze, to się sobie cofajcie, a ja tn zo

stanę.

—

Żeby cię Sakowicz złowił P obaczysz!

—

Sakowicz mnie nie złowi, bo mnie pan Ba

binicz obroni.

—

Właśnie też będzie wiedział, gdzie wacpan*

na jesteś. Powiedziałem ra z , źe się nie zdołamy

do niego przedrzeć;

IIlO’L|JU;di

—

Ale on może przyjść do nas. J a jego znajo

ma; żebym tylko mogła wysłać do niego list, je

stem pewna, żeby tu przyszedł, wprzód Sakowi

cza pobiwszy. On mnie trocbę lnbił, toby i nie

odmówił ratnnkn.

—

A kto się podejmie list zanieść?

—

Przez pierwszego lepszego chłopa można po

słać...

—

A nie zawadzi, nie zawadzi, w żadnym ra

zie nie zawadzi. Oleńka ma bystry rozum, ale i

wacpannie go nie braknje. Choćbyśmy się mieli

tymczasem przed przeważną siłą w lasy uchylić,

zawsze będzie dobrze, żeby Babinicz przyszedł

w te strony, bo tym sposobem prędzej się z nim

połączym. Pr(ibój waćpanna. Posłańcy się znajdą

i ludzie pewni.

Uradowana Annsia t ak di brze zaczęła próbo

wać, że tego samego dnia znalazła sobie aż dwócb

posłańców i to nie cbłopów, bo jednego J a rk a Bil

lewicza, drogiego Brauna. Oba mieli wziąść po

liście jednobrzmiącym, aby w każdym razie me

ten, to ów mógł go wręczyć Babiniczowi. Z sa

mym listem miała Annsia więcej kłopotn, lecz wre

szcie napisała go w następujących słowach:

9W ostatniej toni piszę do waćpana, jeśli mnie

pamiętasz (choć wątpię, bo cobyś tam miał wac

pan pamiętać!), abyś mi na ratunek przybył. Lecz

tylko po życzliwości waćpana, którą mi w drodze

z Zamościa okazywałeś, śmiem się tego spodzie

wać, le mnie w nieszczęścia nie zaniechasz. J e

stem w partyi pana Billewicza, miecznika rosień

skiego, który mi przytułek dał, bom jego krewną,

pannę Billewiczównę, z niewoli taurożańskiej wy

prowadziła. I jego i nas obie oblega zewsząd nie

przyjaciel, a mianowicie Szwedzi i niejaki pan

Sakowicz, przed którego grzeszną natarczywe ścią

mnsiałam nciekać i w obozie sznkać schronienia.

Wiem, żeś mnie wacpan nie lubił, choć Bóg wi

dzi , nic ci nie uczyniłam złego, a życzyłam i ży

czę zawsze z całego serca. Ale i nie lnbiąc, ocal

biedną sierotę ze srogich rąk nieprzyjacielskich,

Bóg zasię wynagrodzi ci to stokrotnie i ja będę

się modlić za waćpana, którego dziś jeno dobrym

opiekunem, potem zaś zbawcą swoim będę oazy

w ała do śmierci...1*

Gdy wysłańcy opuszczali jnż obóz, Anusia, ba

cząc na jakie niebezpieczeństwa się narażają, zlę

kła się o nich i koniecznie zatrzymać ich pra

gnęła. Nawet ze łzami w oczacb poczęła prosić

miecznika, żeby im jechać nie pozwolił, bo listy

i chłopi mogą zanieść, chłopom zaś i przedostać

się będzie łatwiej.

Lecz i Brann i Jcrko Billewicz nparli się tak,

że żadne przedstawienia nie pomogły.

—

Jeden i

drngi cbcieli się w gotowości do nsług przesa

dzić, żaden zaś nie przewidywał, co go czeka.

Albowiem w tydzień później Brann wpadł w ręce

Sakowicza, który kazał go ze skóry obedrzeć —

biedny zaś Jnrko został zastrzelony za Poniewie

żem w ncieczce przed podjazdem szwedzkim.

Oba listy wpadły w ręce nieprzyjaciół.

(Ciąg dalszy nastąpi).

»*»w «11 wychodzi codziennie, wyjąwszy leózieie i dni świąteczne.

OddzielneNra Czaru, oile zapas starozy, w Krakowie po 10o., w e Lwowie lub zprzesyłką pocztową 12 o.

Prenum erata w ynosi:

P o c z t ą w państwie A c a b y a e k i e a s .................................................

1"*aft,?* * * fs*"ST

N i e m i e c k i e m ........................................................... I

28 złr.

1 zjr

3 zj

do Włoch, Franoyi, Anglii, Belgii, Szwaj’oaryi, Tnrcyi I

innyoh państw należących do związku pocztowego

| 32 złr.

8 złr.

3 złr

«*ę *y,Ł o

* » » «o oitetnleno dnia w miesiącu.

Li.ty

a pieniędzmi 1 przekazy pieniężne na prenumeratę 1 ogłoszenia (inseraty) uprasza się nadsyłać franci

do Administracja C ia« w Krakowie.

Listy reklamacyjne nieopieczftowane nie podlegają onłacie

poo^towej.

—

L/istów niefrankowanych, n ie przyjm uje się

BęhoplMÓw nadsyłanych nie zwraca sie,

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction