Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 590 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

iv«^MU«v«it pfBjr|MB|ąi

SBgj^^BSa^aągćSg

1*oroWy Uwm!ka) od mlejm wiana draklea irotaya 90 BOa. u któdy mu

S|jS^5K S’St|iĘ;aHffiS

5wó«uTł^w

T ? 4 * 1* P?’ HuMnetoii * Vog?M rtaMo WHeirfcur(fii, ftankfurde a. M ,

S2u wB^Udi

fl-°P P yMt. StahonbkrtdNr. 9(takie w PruiieL R. Uomz

(takie w Berlinie, Hamburgu, Monaohlnm I Norym berg, Q. L. D lib e A Comp. (takie w Frankfurcie

Kraków 4 marca«

ZbUjŁa się chwila nowego obrachunku

a polityki hr. Andrassego w delegacjach

wspólnych. W rozprawach nad pokryciem

poniesionych już wydatków na okupacyę

Bośni i Hercegowiny, oraz nad dalszemi

kredytami, jakich ona wymagać jeszcze

może, nieomieszkaopozycya stawiać ujemnych

cyfr w tym bilansie politycznym, sam zaś

prezes gabinetu wspólnego niepominie za

pewne tój sposobności, aby w komisyach

lub w pełnój delegacyi przedstawiać jego

cyfry dodatoie. Rachunek nie będzie mógł

jeszcze być zamknięty, bo nie jest zamknię

tą kwestya wschodnia, a zaledwie rozpo

częła się rola Austryi w tym dramacie pełnym

zawikłań. Przyznać należy, że okoliczności

sprzyjają w tój chwili polityce hr. An

drassego, a przynajmniej rzucają na nią

korzystniejsze światło, niż w jesieni, kiedy

prezes gabinetu wspólnego przedkładał księ

gę czerwoną. W’ówczas nie była jeszcze za

kończoną pierw sza kampania okupacyjna,

a opór, jaki armia austryacka napotykała,

miał charakter skomplikowany i niedość

wyjaśniony. Kwestya wschodnia przypomi

na baśń ludową o owej zwodniczej posta

ci, która, gdy się jej poda jeden palec,

wciąga całą rękę, a za nią całego człowie

ka i pogrąża w jakąś bezdeń. Słusznie

też jedni się obawiali a drudzy spodzie

wali, że gdy Austrya dotknie się jednym

palcem tej zaezarowanej kwestyi, niezdoła

się jnż zatrzymać, i niebawem cała wcią

gniętą zostanie w zawikłania wschodnie.

W jesieni zdawało się, że za powstańcami

bośniackimi stoi Liga albańska, albo, że

tajna ich sprężyna wychodzi z Czarnogó

ry lub Serbii, a sięga gdzieś do Peters

burga. Przypuszczenia te niezostały wyja

śnione ani niedoznały faktycznego zaprze

czenia, wszelako dziś wojska austryackie

rozłożone jeszcze na zimowych leżach, nie

opuściwszy linii demarkacyjnej Nowego Ba

zaru. W jesieni niktniedowierzał, aby Rosya

zastosowała się do orzeczeń traktatu berliń

skiego; obecnie pokój między Rosyą a Tur

cyą zawarty może jest skutkiem szczęśliwej

interwencyi dżumy. Ce przygotowali w Buł

garyi organizatorowie rosyjscy, któżby dziś

przewidywał, dopiero wiosna okaże to, a tym

czasem ks. Dundukow Korsakow z całym

sztabem czynowników opuścił wypieszczo

rite dziecko polityki rosyjskiej, nowo naro

dzoną Bułgaryę, którój notabloWie zabiera

ją się do wyboru panującego księcia we

dług wszelkich prawideł swobodnój elekcyi.

Łatwiejszem przeto będzie zadanie hr.

Andrassego przedstawienia dziś korzyści

swej polityki, chociaż zapewne uzna on za

właściwe przemilczeć o tem, coby mogło

być największą polityki austryackiój chlu

bą, o zaszachowaniu planów rosyjskich

W sporze z R umunią, o niedających się

zaprzeczyć niepowodzeniach zabiegów i

daiałań północnego mocarstwa.

Przyszłość i dla polityki austryackiej na

tem pola kwestyi wschodniej niepewna, a

brak stanowczo wytkniętego kierunku i kon

sekwentnego a jawnego planu, niedozwoli

hr. Andrassemn programowych rzucić myśli,

ale tylko rozwiuąć ze znaną zręcznością tę

misterną dyplomatyczną dyalektykę , która

niebywa wolną od pewnej mistyfikacyi, a

przypomina szermierkę, zasadzającą się

na parowaniu cięć bez zaczepnych uderzeń.

Trudno zaś żądać czegoś więcej od dyplo

maty, który ma skrępowane ruchy zarówno

warunkami zewnętrznemi, jak wewnętrzne

mi. Na zewnątrz rachować on się jeszcze

musi z nierozerwauemi do szezętu, lubo co

raz bardziej luźnemi węzłami polityki trój

cesarskiej, na wewnątrz zaś z potrójną odpo

wiedzialnością parlamentarną i tak sprze

cznemi ,dążnościami stronnictw. W takiem

położeniu niepodobna wymagać od prawdzi

wego nawet męża stanu polityki stanow

czej, programowej, a dziwić Bię nie podo

bna, że hr. Andrassy wziął niemal za godło

swego działania słow a, które wypowisdział

przypadkiem: von Fali zu Fali.

Były dwie drogi na początku zawikłań

wschodnich dla Austryi, dwie alternatywy

stanowcze: przymierze z A nglią i Tarcyą

przeciw RoByi, lub wspólne działanie i so

jusz z Rosyą. Obie te drogi mogły być

bardzo łudzące i ponętne, krzyżowały się

też pod tym względem wpływy w najwyż

szych sferach i dzieliły stronnictwa. Hr.

Andrassy obrał trzecią, pośrednią, wymija

jącą, politykę z dnia na dzień wprawdzie,

ale nmiał nią tak zręcznie kierować, że wy

zyskiwał każdą sposobność, ryzyknjąc jak

najmniej. Przymierze z A nglią, które zbli

żało wprawdzie otwartą wojnę z Rosyą,

miałoby jednak tę wielką niekorzyść, że wy

magało zobowiązania się Anstryi do galwa

nizowania Turcyi, do obrony jej nietykal

ności terytoryalnej i jej praw zwierzchni

ctwa, a tem samem byłoby obróciło przeciw

Anstryi ludy słowiańskie. Nie byłoby to jnż

współzawodnictwem z Rosyą na Wschodzie,

ani stanowczą w alką, która jedynie nad

W isłą na korzyść Austryi roztrzygDąćby

Bię mogła, ale tylko wznowieniem owej

niefortunnej próby, jaką w czasie wojny

krym skiej podjęły mocarstwa zachodnie.

Nie mówimy już o niebezpieczeństwach,

jakie w tssj alternatywie mogły zagrażać

Austryi od Niemiec.

Zbytecznem dziś już wykazywać nieko

rzyści drugiej alternatywy przymierza z Ro

syą i wspólnej kampanii. Austrya byłaby

osłoniła swego naturalnego przeciwnika od

przegranej, jaką Rosya bądż co bądż po

niosła z wielkim uszczerbkiem i utratą uroku,

wywieranego na Europę, oraz wpływu na

Indy słow iań skie.

Niemożebną dla Anstryi była jedynie po

lityka inercyi ’Wobec szerzącego się pożaru

na Wschodzie. Umiał hr. Andrassy urato

wać Austryę od tego błędu, któryby się

równał abdykacyi ze stanowiska mocarstwa,

wyrzeczeniu się przyszłości w tym jedynym

kierunku, jaki jej pozostaje, w kierunku

wschodnim.

Austrya zajęła jnż posterunek, którego

porzucić nie może; nie powiemy, aby ten

oosterunek był najkorzystniejszym, aby był

kluczem kwestyi wschodniej, ale jest za

wsze naprzód wysuniętą czatą, jest rękoj

mią na przyszłość wpływu i stanowiska.

Hr. Andrassy nie przyjął dwóch prowincyj

z rąk Rosyi, ani też z daru trójcesarskiego

związku: okupacya Bośni i Hercegowiny

jest skutkiem mandatu Europy,r lecz i wa

runki tego mandatu zmienione,1*gdy orężem

przyszło Austryi przełamywać1opór, jaki

napotkała. Skutkiem tego Austrya ma zu

pełną na tem pela niezależność. Snsć re

zultata p olityki hr. Andrassego niedające

się zaprzeczyć, zwłaszcza w porównaniu

z rezultatami polityki rosyjskiej, uśmierzyły

nieco wewnętrzną opozycyę, skoro w obu

delegacyach kredyta na k oszta oknpacyi

nie mają już być kwestyą sporną; nawet

wiernokonstytucyjni posłowie, m ający wię

kszość w komisyi budżetowej, postanowili

nie sprzeciwiać się przedłożeniom rządo

wym na tym pnnkcie. ?;—

Natomiast zostaje j elc z e sprawa admi

stracyi Bośni, sprawa w ielkiej doniosłości,

a którą świeżo Btaraliśmy się wyjaśnić za

sadniozo. Uwagi nasze w tej mierze, jeden

z naszych korespondentów dobrze obznajo

miony z usposobieniem stronnictw i w e

wnętrzną sytuacyą, nazwał akademickiemi.

Jeśli polityka zagraniczna wymaga często

kroć działania doryw czego, bez programu

i wytkniętych zasad, działania z dnia na

dzień, von Fali zu Fali. to znów w poli

tyce wewnętrznej, w kwestyach organicz

nych, nie pojmujemy działania bez progra

mu i przewodniej zasady. Dla tego wyka

zaliśmy zasadniczo jedyne w yjście i roz

wiązanie kw estyi administracyi Bośni i

Hercegowiny, a nie mamy powodu poglą

dów naszych modyfikować wedłng kapry

sów stronnictwa w iernokonstytucyjnego.

KORESPONDENCYA ,,CZASO"

Wfe«c* 3 idarcs.

(||) Podejrzenie wyratose w ostatnim liście co

do za*czeni*. roByink’ej wierności traktatow ej nie

było bez p-datawy. Pjwoli pojawiają aię to wieś n,

to wiadomości o przeróżnych agifącyach i przygo

towaniach n s Wschodzie, Które powinny Austryę

skłócić do największej ostrożność5. Mówią, fe Ro

sya pod za iłoną swej «wierności traktatowej" speł

nia tajną rełyf:eryę owych przygotowań. Mo?e wa?y—

Btko to, na co teraz nal;ż; bac;nu zwrócić nwagę,

zmie?’ń się w, miarę iactiHkósstelsc?i politycznej,

chwilowo atoli Wschód jest w:dowi;ą jnkiejś intrygi’,

która zwraca sif przeciw Anstryi. Naprzód roz

rzucono pogłoski o agitacyach anttryacbich w Ma

cedonii, aby tamże przygotować grunt do oknpacyi,

dalej pisano o pojawienia się ajentów anstryackich

w Albanii, a jedao i drngia nie zgadza się z pra

wdą. Faktem jest, ża Turcya otacza okopami No

wy Bazar i wysyła wojska do pa?zaliku tego, labo

tntai zapewniaj ie konwencja austryacka z Porta

w}aśnie względem zajęcia Nowego Bazaru lada dzień

ma być podpisaną. Nie brak pesymistów, którzy

o b iwia;ą s’ę zaw ikbń wojennych między Anitryrą

a Turcyą w razie, gdyby Austrya miała przystąpić

do rozszerzenia oka pary: aż do Mitrowicy. Ci pe

symiśfi idą nawet dalej, przewidując w takim ra

zie niejako koalicyę turecko-grecko-serbsko-czarno -

górską. Wśród p-dobnych wieści, obaw, zapatryweń,

dziwić eię nie należy, że przycichło nieco o marszu

do Nowego Bazaru i że z większą niż kiedykol

wiek uwagą śledzą wszyscy dalszego rozwoju spra

wy wschodniej, któ ra może niejedną przynieść nie

spodziankę. O niepewności sytuacji świadczą także

słowa ministra wojny hr. Bylandta w ddegacyacb

o f ?rtyfikacv8ch w Ga!:cy: i w Siedmiogrodzie.

Posiedzenia Delegacyj w Peszcie spokojny biorą

obrót, głównie z powoda znużenia wszechstronnego

De mtowsni i m:niBtaowie są zmęczeni i unikają

walsi. Z tego spokoju bynajmniej atoli wnosić nie

można, jakoby opczycya przeciw hr. Andrassemn

nie istniała w dawnej sile. Opozycya zwraca s:ę

rarówno przeciw osob:a, jak przeciw naro_dowości

ministra spraw zagran’cznycb. C :raz więcej żywio

łów skupia się przeciw hegemonii m adisrgkuj, prze

oiw politycznej przewadze i przeciw finansowemu

gospodarstwa Węgrów. Przekonanie o _niemożności

utrzymania dualizmu coraz powszechniejsze. Mim

ster wojny w tonie elegiozuym, mówił o kolei Sis

sek-N yi, której budowie Węgrzy stanęli na prze

szkodzie, a Bam nawet hr. Andcassy niemógł za

taić, że przyczyną odwłoki zawarcia z Serbią kon

»cncyj hand!owo-kolejowych są - W ęgry. Wobec

takich wyznsń opór przeciw dualizmowi wzmaga Eię

eodńsnsie.

Term,in zwołania sejmów krajowych jeszcze by

najmniej nie jest oznaczonym. Zostaje on w twiąz

ku z kwestya terminu rozpisania wyborów do Ra

dy pEń;twa. I ten termin wyborów nia jest je3EC*e

oznaczonym. Wiadomość o rozpisaniu takowych we

wrześniu jest n:eprawdziwą. Zdaje się, te odbędą

się o wicie wcześniej.

Marszałek hr. Ludwik Wodz:cki jutro dopiero

ma opuścić Wiedeń. Wczorai miał dłaższą rozmo

wę z hr. Ta-ff;m w sprawach s jmowych, w sobo

tę zaś wraz z małtonką był na obiedzie u arcy

kaię;ia Karola Ludwika.

Peszt 2marca.

A - Całe nrawie dzisiejsze posiedzenie komisyi

budżetowej D legacyi austryackiej zajął minister

wojny dwugodzinnym wykład m toku wszyethicb

działań w roku zeszłym przedsięwziętych w celo

zabezpieczenia interesów monarebii anstryacko-wę

gicrskiej wobec wypadków na Wschodzie, a następ

nie w celu zajęcia Bośni i Hercegowiny. To empoei

ministra wojny trwało oi 12aj do 24 godzny

z południa, a podstawy jego stanowiły odczytywa

ne prżez ministra niektóre ustępy sprawozdania

ułożonego podobno dia monarchy prz?z ministeryum

wojny czy też przez sztab główny, odczytywane

zaś ustępy uzupełniał minister nBtnemi objaśnie

niami.

Na wstępie swej przemowy zastrzegł, iż niektóre

szczegółowe wiadomości, mianowicie w pewnej czę

ści e xp o ii podaje, tylko dla członków Delegacyi,

przeto nie ma tu o nich mowy. Przechodiąc do

samego przedmiotu, przedstawił: jakie przygoto

wania i środki przedsięwzięto na wiosnę i w locie

r. z,, aby postawić monarch:ę w stanie obrony na

wszelki wypadek i aby mogła driał*ć w kałdym

kierunku, któryby obrać wypadało. Następnie wy

kazywał: jakie od 15 czerwca r. z . czyniono przy

gotowania do zaię:ia Bośni i Hercegowiny; które

oddziały wojska* uruchomiono, w którym czasie

któremi drogami je posuwano, w których miejscach

u a l granicą zgromadzano, jaką podstawę działań

obrano, jakie środki przedB’ęw8ię*:o d) zaopatry

wania wojska w żywność, jakie wydano rozporzą

dzenia dla ułatwienia transportów. Dalej wymie

niał powódy, kt;re skłaniały obrać Sorejewo za

p5e?wszy główny przedmiot działań, m ’anowicie,

aby zajęciem stolicy, w której skupia się życie

kra!u, stłumić całe powstanie. W skazał, że jednym

z głównych powodów silniejszego opora w Bośni

niż spodziewano się napotkać, było, iż władze tu

reckie mylnie przedstawiły cel oknpacyi. Gdy _je

dnak mimo zajęcia Serajewa zaczęły s:ę pojawiać

w całym kraju oddziały powstańców i rozpoczynać

wojnę podjazdową, wówczas, aby Bzybko a z ma

łym rozlewem krwi kraj zająć i uspokoić, urucho

miono i wysłano na lin:ę bojową dal? ko większe

siły; w tym to krótko trwałym okresie znajdowało

się w Bośni i Hercegowinie do 145,000 żołnierzy.

Lecz to nagromadzenie sił trwało krótko, bo opór

wkrótce nu wszystkich punktach był przełamany i

jut 20go października rozpoczęto demobilizacrę

wojak, to j?at odsyłan:e ich do kraju, już to do

domu, już to do ich właściwych garnizonów. Wy

liczał dalej minister, które oddziały i pułki zaczęły

najprzód wracać do kraja i dla czego. Starał się

udowodnić, it użycia wielkich Bił był) dla tego

pitrzebnem, aby zadanie szybko ukończyć, a przy

pomniał, fe przed kilkunastu laty Omer basza ma

jąc za msłe siły, dwa lata walczył z powstańcami

w B śni, zanim powitanie pokonał.

Obszern:e wykazywał, fe główną trudnością i

główną przeszkodą w działaniu było wyżywienie

licznych wojsk, trudność transportów, dostawy ży

wności i potrzeb wojennych, w kraju bezdrożnym

i wśród ciągłych deszczów, w Bkutek których nie

przebytymi stały Bię i te drogi jakie tam istniały.

Potrreba było wśród działań i wśród eiągłych de

szczów przebudować drogi istniejące, a tak niewła

ściwie przez rząd turecki poprowadzone, iż na dro

dze w dolinie Bosny było przeszło 100 mostów a

wszystk’e zgniłe i zepsute, trzeba je było na nowo

cbudować. P;ócz t8go trzeba było torować nowe

drogi dla ułatwienia postępu woj :k; aby zaś uła

twić do3tawę żywnośoi, budowano kolei żelazną od

Brood do Doboj, a następni;: da Msgłaj, oraz

most półstały na Sawie. S;czegółowo wyliczał mi

oistar trudności obu tych bud mli. Wszystko to

nie tylko utrudniło postęp działań, ala nadto po

większyło ogromnie wydatki.

Drogą olbrzymią trudność stanowiło pomieszcze

nie tak licznych wo;sk w kraju zniszczonym, a

wśród ciągłej słoty. Trzeba było budować baraki,

częścią na miejsca, częścią sprowadzać jo gotowe;

w bs rakach trzeba było pomieścić do 50 tysięcy

wojsk.a To powiększyło także znaczn:e wydatki.

Na prędoe skreślam ten krótki a niedokładny

szkic expoti ministra wojny, pomijając z umysłu

całą pierwszą część jego, s z drogiej wiele ozcza

gółów. Jednak muszę uczynić uwagę, te niezupeł

nie udowodaił minister potrzebę uruchomienia t*k

wielkich sił, których nawet pcłowy nie można bvło

wprowadzić w rzeczywiste działanie w Bośni i Her

cegowinie, b) nie można było tej połowie dostar

czać szybko żywności. Większa Dołowa wojsk zo

stała w rezerwie, utworzenie zsś tak wielkich re

zerw nie był), zdaje się, potrzeb nem, gdy całe

działanie miało trwać krótko i d!a tego do dzia

łania znacznych sił użyto. Właśnie zaś przez zgro

madzenie w rezerwie na podstawie działań licznych

wojsk, utrudniono bardzo wyżywienie wielkich mas

wojska tak na tej podstawie jak i na linii opera

cyjnej, spotęgowano trudności transp ortu żywności

i pomieszczenia wojsk, na które Bię minister uskar

ża, i powiększono wydatki.

Po ukończeniu wykłada przez ministra wojny,

odroczono znów do jutrzejszego posiedzenia dtlsze

rozprawy ogólne nad dwoma pierwszemi prtedło

żen:ami rządowemi tyczącemi się zajęcia B)śni i

Hercegowiny, a p. Russ odczytał sprawozdanie

swoje, w którem komisya zgadza się na uchws!enie

kredytu dodatkowego na 1879 w sumie 95,460 złr.

na utrzymania poselstw w Rumunii, Serbii i Czar

nogórze. Bprawozdanie to przyjęto po krótkiej dy

fkusyi.

Na wcz)rajssem wieczornem posiedzeniu połą

czonych wydziałów Dalegacyi węgierskiej dal. Szi

lagyi wnosił, aby zawiesić rozprawę nad przedło*

żeniami rządowemi dopóki ł:by nie przyjmą trak

tatu berlińskiego; wniosek ten popierał hr. Albert

Apponri, sprzeciwiali mu się zaś: d)l. Eber,

Juliusz Horwath i Aleksander Hegódics. Zna

czna większość przyjęła wniosek Ebera, aby przy

stąpić zaraz do roitrrąśnienia prze;!łożeń, co noz

nocznie się na następnem posiedzeniu jutro 3go tfm.

Na końcu posiedzenia doi. Ivunba wyBtoaował do

ministra wojny interpelacyę: czy rzeczywiście mi

nister wojny nakazał zbudować stały most na Sa

wie pod Broodem pod kolej żelazną sierokotoro’słą?

Na interpelacyę tę minister odpowie na następnem

posiedzenia.

Podaliśmy na tem miejscu wezwan:e posła Zy

gmunta Kozłowskiego członka delelegaoy: pol

skiej w Radzie państwa wiedeńskiej wezwanie do

wyborców z większej własności ziemi przemyskjej

na zebranie w celu wysłuchania sprawozdania z czyn

ności poselskich. Wczoraj już po zamknięciu d sien

nika doszedł nas następujący telegram:

Przem yśl 4 maroa. Trzydziestu wyborców u

chwaliło jednogłośnie po wysłuchaniu spra

wozdania p. Kozłowskiego, po odpowiedziach na

kilka interpelacji i żywej dysknsyi, która trw ała

trzy godziny: Zgromzdzeaie przystępuje do

uchwały Koła polskiego w sejmie uzna

jącej delegacyf do Rady naństwa, jako ciało soli

darnie związane, a członków delegacyi jako obo

wiązanych do solidarności. Zgromadzenie wyborców

obwodn przemyskiego z zad )woleniem przyjmuje

do wiadomości sprawozdanie poBła Kozłowskiego

z czynności jego w Kole polakiem i w Radz:e pań

stwa uznając zarazem trudne warunki w jakich wy

słannicy kraju w Wiedniu się znajdują.

Prezydyum lwowskifgo sądu wyższego mianowa

ło kancelistę Bądu powiatowego w Dubiecka, Anto

niego Btupnickiego, kancelistą sądu obwodo

wego w Przemyślu,. wysłużonego Bierżanta obrony

Część literacko-artystyczna*

Z PODRÓŻY DO KIJOWA.

ni.

(8. K.) Kreszczatik je:t dziś główną, najbardziej

ożywioną ulicą K?jjwa, a raczej Kijowów, gdyż mia

sto to składa s:ę z kdku aiaac. Jest to szeroka a

lica ns której znajdują Big piękne dofcy, piękne

hotele, a przez którą ooecnie płyną potoki wody

i Wota. Nazwę swą zawdzięcza p!trwa/,ym czasom

chraeśdi.ń ;twa w t; c i krajac;h; był to bowiem sze

roki pmó« idący eż do Baryetemu, w którym St.

M?todzimieiz chrzcił nagromadzony, j rawd )podobuie

n.e za*sso dobrowolnie lud. Rycerstwo itacztło ó_W

parów napełniony sprowadzc nymi z dalekich okolic

tłumami; pogan, a książę z całych gromad robił

chrześcian, kropiąc je wodą s D ciie,iu , lab m oie

* wptdająotgo do mego potoku. Tym sposobem

spiesznie odbywało się dobrowolne nawracan;e z po

gsfiitwa na chrześciańitwn. Być ,euEak może, że

jak to Szajnocha pisie o Litwinach i tn wielu zw a

bionych nagrodami, bia!emi szatami, lub csem ;n

nom, kilkakrotnie ptdd.w ało się książęcemu cbn,to

* 1- PrcypoaiUia m: to anegdoty, którą zw;kł był

°powiadać Adam Skorupka, iż miał aktora, który

80 corocznie zapra-JSeł na oj(a chrzestnego, aż na

reszcie spostrzegł się, że służy za ojca chrzestnego

kilkakrotnie jednemu i temu samemu dziecku, któ

re już stało Bię w końcu podrostkiem. T ak w naj

wznioślejszych rzeczach, słabości ludzkie swoją dro

bną odgrywają rolę.

Na Kreszcza,tiku wznosi si| nowy budynek b ar

dzo złego i dziwacznego smaku, jest to ratusz, u

góry którego znajduje się złoty Archanioł, herb

miasta, który tak nieszczęśnie figurował na najnie

szczęśniejszych pięczątkach. Zjeżdżając z Kreszczati

ku do Dniepru widzi się dwa pomniki ś. Włodzimie

rza: jeden nowy, drugi nad samą rzeką starożytny.

Pomimo przeważającego języka rosyjskiego możn*

tu jednak nie posiadając go bardzo łatwo porożu

mieć się po polska; zresztą w miejscach publi

cznych, zawsze się znajdzie ktoś mówiący po pol

sku; służba w hotelach, które są bardzo na oko

porządne, a nawet z przepychem urządzone, jest

przeważnie polską; spotkałem w Grand’flóie? da

wnego portyera z Saskiego Hotelu w Krakowie.

Polacy prawie wszyscy mówią tu po rosyjska, acz

kolwiek wielu z nich zdaje mi się, że zupełnie źle;

iest to sposób mówienia prawdopodobnie ten sam,

którego używał jenerał Krasiński w Radzie pań

stwa w Fetersburgu; zasiadając tam, chciał prze

mawiać po francusku, lecz zwrócono jego uwagę,

iż to jest zabronionem; wtedy jenerał z werwą,

która mu była właściwą, oświadczył, iż przemawiać

będzie po rosyjska i zaczął speech po polsku do

dając do wyrazów rosyjskie końcówki na eo sie

dzący obok niego hr. Pahlen rzekł: «jenerale wpraw

dzie nia wolno mówić tu po francusku, ale me

wolno także i po polsku."

Stosunki różaego rodzaju między Warszawą i Ki

jowem, zwłaszcza od chwili otwarcia kolei żela

znych, są ciągłe i Cięste. Kontrakty ściągają ta

ludzi nietylko z rótnych stron kraja ale także

z różnych stron Eiropy a nawet i świata. W tym

roku «jazd jest o wiele mniej l::zny, szc?_agólaiej

z zagranicy prawie nikt nie przybył; naj)czywi

ście] obawa dżamy wstrzymała a rz :o ny popłoch

skutkował. W ludności m ejscowej jednak najmn;ej

szej niem a dotąd obawy, a oho_ciiż br«sk _tej obawy

mógłby być wyrachowanym, jast on o _i!a mi sif

zdaje, opartym na isSotnein przekonania, żs ne

grozi niebezpieczeństwo. Koje żydów goniących za

interesami snują się p° ulicach a mianowicie po

Kreszczatiku. Oo/w«Łjli polskich znaczna liczba s

nawet jest podczas kontraktów przybyłe w części

z prowincyi towarzystwo, k;óre co wieczór tańczy

do Staj z rana. W w.scaorkach tych występuje do

mazura zwykle do ośmaastu par. Słowem jak ktoś

dobrze powiedział, pomimo zgaśnięcia dawnej ich

świetności, kontrakty umrzeć nie mogą, jak wiele

ta rzeczy i nie umrą, jak też nia umr.ę pom’?:no

wszystkiego, wiele innych rzeczy.

Pojechałem na Padół, który rozciąga się u:d

Dnieprem u stóp Kijowa; jest to część miasti za

mieszkała przas niższa warstwy, w Której drobny

handel ma swoja siedlisko. Jadąc ujrzałem w całej

3wej wspaniałości zamarznięty Dniepr, szeroki, po_

teiny, dający aa chwilę złudzenie, :i się jest nad

brzegiem morza; po drugiej jego stronie rozciąga

się wielka płaszczyzna okryta gdzieniegdzie lasami

i osadami; to gubernia czernichowska. Padół jeżt

stekiem brudów, przez które przejeżdża się naj

straszniejszą dziś drogą, jaką sobie wyobrazić mo

żna; potrzeba bohaterstwa kości, ażeby się nią pu

ścić. Znajduje się tu słynna sala kontraktowa. Dziś

wszystkie int :rasa k)ntrakktowa odbywają się ns

Kreszczatiku, sala pozostała wielkim bazarem i *

niej odbywa Bię nieustający jarmark, wśród zadu

chu, gorąca i najstraszniejszego zapachu, który jea?

sum ą najróżnorodniejszych przykrych odorów Azyi

i Europy. Salę urozmaicają kramy Czerkiesów, T a

tarów, Parsów, Chińczyków w Btrojach narodowych.

W tym roku używają oni dżumy jako reklamy,

Tatarzy przestrzegają, ża perskie towary są nią za

rażone i vice versa. Sala ma być jutro zamkniętą

ze względów ssuitarnyob, ale bupoy oczekują po

Zwolenia, przedłożenia jarmarku, o które telegra

fowali do Petersburga; tego pozwolenia, które tu

taj nigdy i zawsze otrzymać można. Właśaie w chwii

w której byłem na Bali, kwestya ta była na po

rządku dziennym rozmów, a jakiś książę czerkie

ski, który ma swój sklep, udał się do jeneral-gn

bernatora, ab? zasięgnąć wiadomości o dalszych

losach jarmarku. Cay zamkną, osy nie zamkną sa

lę? Oto pytanie. Są piękne wyroby wschodnie

perskie dywany i różne bogate materye, są drogie

kamienie, do których mieszkańcy tych krajów mąją

aoczególną słabość, a ta słabość jest jakby odbla

skiem Waehoda. Kapujących w tym roku o wiele mnie;

niż innych lat.

Jadąc Padołem widii się ślicznie położoną wiel

kiej piękności cerkiew Sgo Andrzeja w stylu wło

skim, zadziwiającej lekkości; jeBt ona zupełnie od

mienną od innych cerkwi; wybudowaną sostł!

za cesarzowej Elżbiety przez architekta Włoch’

Przejeżdża Bię obok cerkwi, która jest p’ m -

ckim kościołem.

Szukam tu a nigdzie znaleźć nie m"* ; śladów

politycznego panowania Polski; są od* inś iń do

strzegalne. Jedyne ślady polskiego

. 00* aa*» ?ą

wyłącznie natury religijnej; jedyn

,k?(o daeło**,

którego starccą ruiny, Unia. I *; aa?nwa si« py

tanie, czy dobrze i roztropnie .d rozpor*jksć pa

nowanie polityczne od kwest; 1 HfigfjneSr? F.:ligia

jest rzeczą najdroższą Jr / » i s ’" *wms»s

tycia moralnego, kwiat** rośliny *polecanej, która

korzenie głęboko za?

".ein", wy .gż;ącą

ciągłej uprawy, ab;

*»iąóf. Zdarzając

do celu, nie należy 6.. 3«

* ’*tu,_l3Ca Pr«ide

wamtkiea uprawy

zietu,

przeisto

czyć m tu rę rośliny

i jaj kwi«

- zęba« « jłc P(1

wszystkiego innegoa kończyć na, rsl:gu. Tak po

sy pują Bosyanie. Myśmy postąpili w tych krajach

inacsej.

Nihilizm, który przez dłużBzy czas przymiłkl 1

nie objawił się żadnym czynom, znowa Bię ta dwu

krotnie zamanifestował. Przesłałem wam natych

miast krótki opis krwawych wypadków tutejszych,

których byłem świadkiem, a to dla tego, aby§do

mieli prawdziwą, nie przesadną o nich wUdomo§ć.

W połączeniu n telegramami o zabójstwie guber

natora charkowskiego i nieuchwycetuu zbrodniarza

sprawiły one tu i sprawią niewątpliwie wszędzie

nie małe wrażenie. Przed moim do Kijowa przyja

* w » *rtbwZ*s eeetóKssS«, w jjfwwy itósftstaia I *ale firim « ...

;*isMaeH«Cmiii,eBemwmdamy, wKrakowiepc10o,weLw»«istakspmeytaggwsawwgU e.

fitaH M ciala wyał^als

..............................- r ti* - . * s - t ’ś!S t

’

iwS*!I5ii »ii* .* *: **: ****»

S8 da.

i sta

S de.

ABglM, BdgB, BłWęjwgyl, fwretf

I laajab państw aalo**eyełi i o swlędm pos*towego .....

Md» .

S da.

1 eta.

M y k o p l ia a nadsyłana Redakoyi ale^swracafa *(e,°Lot Sywaja aineaone.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction