Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 814 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Nr. 261.

CZAS

KONTO P. K. O. KRAKÓW NR. 400.484.

Adres Redakcji i Administracji: Kraków, ni. św. Tomasza 32.

Telefon Redakcji 100-50. — A dministracji i Drakami 137-50.

Godziny biurowe: od 9-tej do 13-tej i od 15-tej do 18-tej.

Kraków, Czwartek 13 Listopada 1930

BalcKjtcil »Mslewc

iplaccaa ryczałtem,

Rocznik LXXXI1.

Jakwypadływyborywr. 1 9 2 8 7

Wydawnic,two Główne-go Urzędu Statystycz

nego. Statjst\ka wyborów do sej-mu i senatu,

odbytych w dniu 4i 11 marca 1928 roku. (Opra

cowali J, Strzelecki i!. Ivraut!er). Warszawa,

1930, folio, str. 141.

W przeddzień tegorocznych wy’borów o

głosił Główny Urząd Statystyczny wyczer

pującą statystykę, odnoszącą się do wybo

rów poprzednich, ujętą w szereg przejrzy

s’tych tablic. Mamy tu opracowany podział

na okręgi, statystykę kandydatów i list wy

borczych, od_setki głosujących, m andaty u

zyskane, ilość posłów i senato-rów w róż

nych kombinacjach. Opracowanie dokona

ne zostało z wzorową ścisłością i stanowi

dlatego doskonałą podstawę do poró-wnania

ówczesnych rezultatów ze zbliżającymi się

wyborami. Zanim ogólny wynik tegorocz

ny będzie m ożna zestawić (co d’opiero za

dwa tygodnie będzie mogło się dokonać, ze

względu na listy państwowe) — uważamy

za s-tosowne podać dla orjentacji naszych

czytelników ważniejsze cyfry z przed 3 lat.

Może ułatwi im to ocenę szans wyborczych

poszczególnych stronnictw, a także pozwoli

im — po dokonaniu wyborów — wyro-bić

sobie objektywne, na cyfrach oparte prze

konanie o zmianach, jakie zaszły w ciągu

1rzęch lat w usposobien-iu społeczeństwa.

1) Liczba i podział głosów, od

danych w całej Polsce przy wy

borach dosej ip u. (Cyfry zaokrąglone).

Uprawnionych do głosowania było razem

około 15,000.000.— O d d an o głosów 11,700.000.

U;nieważniono głosów 350.000.

Z tego padło: na B. B. (lista 1i 30) prze

szło 1,100.000 głosó w .

Na socjalistów

920.000.

Na Wyzwolenie 830.000.

—

Blok Mniejszości Narodow ych 1,400.000.

Na różne partje żydowskie (Bund, Poalej,

sjoniści małop.,

Blo-k żyd.) 540.000.

—

Jedność robotniczo-chłopską 220.000.

—

stronnictwo chłopskie 620.000.

—

-Na Ende

cję 920.000.

—

Na Chadecję i Piasta (razem)

770.000.

—

Na różne stronnictwa ruskie

750.000.

Na N. P. P,. 220.000.

Oznacza to w e-dle odsetek, że B. B. dostał

23% oddanych głosów.

P.P.S.13%.

Wyzwolenie 7%.

N.P.B.2%.

Stron

nictwo chłopskie b%.

—

Jedno-ść robotniczo

chłopska 2%o.

—

Związek chłopski l%.

—

Blok m niejszości \2%.

—

Endecja 8%.

—

Piast i chadecja 6.7% i t. p.

2) Glosy o(ldane w Krakowie.

Upraw,nionych do głosowania było

124.000.

Oddano głosów 89.000.

Unie

ważniono głosów 600.

B. B. zdobył 27.500.

—

Socjaliści 23.600.

—

Ziednoczenie nar. żydowskie (tj. sjoniści)

18.800.

Bund 1000 głosów.

Ogólny blok

żydow”sk i 2.600.

—

Endecja 2.200.

—

Chade

cja (i Piast) 11.200.

3) Głosy oddane w powiat acli

okc,krakowskiego.

Uprawnio,nych było 288.000.

—

Głosów

odda- no 236.000 .

—

Unieważniono głosów

34.000.

Blok Bezp. zdobył z tego 38.000 głoso\v. -

Socjaliści 77.000.

—

W yzwolenie lo.500.

Stronnictwo chłopskie 27.000.

—

Związek

chłopski 13.000.

Sjoniści 10.500.

Ende

c j a 10.500.

- C hadecja i Piast (razem) 21.000.

4)Głosy oddanewWarszawie.

Głosujących w ażnie było 460.000.

—

Z te

go otrzymał B. B. 166.000 głosów.

—

Socja

liści 43.000 .

Bund 18.000.

Poalej Sion

3.600.

—

Mniejszości 43.000 (głównie żydzi).

—

Blok żydow ski 24.000.

—

Endecja 98.000.

Jedność robotniczo-chłopska (komuni

ści) 64,000.

5) Wynik wyborów,pouwzg1ę

dnieniu list państwowych.

Razem mandatów 444.

Z tego otrzymali: BB. 128 mandatów”.

Socjaliści 64 mandaty.

Wyzwolenie 40

mandatów. - N. P. R. (prawica) 11 man

datów.

Sel-rob (w dwóch

odcieniach)

7mandatów. —

Stronn. chłopskie 25.

Jed

ność robotniczo-chłopska 5 mandatów.

Związek chłopski 3.

—

Sjoniści m ałopol

scy 6.

Blok mniejszości 55.

Partja ru

ska 1.

—

Blok pracy 4.

—

Blok ukraińskich

socjalistów”9.

—

Endecja 38.

—

Piast i Cha

decja 34.

Ukraińska partja pracy 1.

Po przeprow”adzeniu różnych podziałów

(w”spólnie uzyskanych mandatów) przez

najrozmaitsze zblokow”ane stronnictwa, w”y

glądały siły stronnictw sejm u w następu

jący sposób:

Blok Bezpartyjny rozporządzał 122 głosami

Socjaliści polscy

Socjaliści niemieccy

Wyzwolenie

Endecja

Ukraińsko-białoruski klub

Białoruski klub robotn. - chł.

Stronnictwo Chłopskie

2,6

Związek chłopski

Piast

Niemcy

Chadecja (wraz z k]ubikiem

Korfantego)

N. P. R. (prawica)

N. P. R. (lewica)

Koło żydowskie

Sel-rob (lewica)

Ukr. soc. radykali

8 głosami

Klub ukr. w łaśc. socj.

Komuniści

Luźni

Wybory tegoroczne nie dadzą oczywiście

takiego samego rezultatu. Ani nawet po

dobnego, skoro odbywają się w’ całkiem in

nych warunkach. Ścisłe przepowiednie są

wogóle niemożliwe. Ale to można powie

dzieć, że dzienniki, które przepow iadała cy

frowy wynik wyborów tumanią tylko dla

celów partyjnych (głównie dla ,,podniesie

nia serc") swoich własnych zwolenników.

Takiem tumanieniem bardzo lekkomyśb

nem i niedorzecznem, a na naiw nych łapką,

są przew’idyw ania dzisiejszego ,,Głosu Na

rodu", który przepowiada, że B. B. otrzvma

obecnie rzekom o 110 posłów; że ,,potęż

n a (’???) !)lok" endecko-chadocki (którego

wogóle niema) otrzyma rzekomo 90 man

datów; Centrolew" rzekomo 140 mandatów;

a mniejszości 100 mandatów.

Szanowni Czytelnicy tego mało szanowa

nego organu! Bądźcież mądrzejsi, niż za ja

kich w-as biorą - rozważcie daw”niejsze cy

fry - i nie w’padnijcie w tę łapkę na naiw

nych.

Ks. wiceminister Zongołłowicz

o przyszłym sejmie.

Warszawa 12 listopada.

(Tel. wł.) Podczas ostatniej sw’ojej podróży

do Nowogródka udzielił wiceminister W. 15.

i O. iP. ks. D:r Żong-oł łowicz wywiadu współpra

cownikowi w”ileńskiego ,ySłow”a".

iZapy-tany

o zdanie co do nastrojów ludności na ziemiach

wschodnich oświadczył ks. wiceminister, że

ludność !wsz.ystkich miejscowości, w których

się za:trzy;mał, przez usta sw”ych przedstawicie

li skład:ała mu wyrazy swego przywiązania do

Rzeczypospolitej. Poza tem ks. Źongołłowicz za

znaczył, że wszędzie spotykało go serdeczne

przyjęcie, a z tego co widział i słyszał wnosi, iż

nastroje ludnośc;i wykazują stanowcze prze

chylenie ku id)eti konsolidacji wokoło państwa.

Na pytanie, jaki wpływ wy warły na pogłębie

nie przywiązania ludności kresowej do Rze

czypospolitej takie czynniki jak Kościół kato

licki i szkoła, odpowia;da ks. Źongołłowicz, że

jeżel;i chod,zi o wpływ Kościoła to zauważył on

wielce na nastrojach a to ze względu na gło

szone przez Kościół zasady loja:lności państwo

wej. A jak rozumie ks. m;iin-ister stosunek kato

lików do wyborów? Stosunek katolików do

wyborów został już w sposób najgłębszy i naj

ważniejszy określon,y w orędziach ks. Prymasa

Hlonda i ks. ks. biskupów Fulma-na i Lutom

skiego. Katoliko:m nie wolno głosować na li

sty, których programy są wrogie Kościołowi

katolickiemu. Za taką li)stę uważam przede

wszy”;stkiem listę t. z;w. Centrolewu, do którego

wchodzą stronnictwa, działające systematycz

nie i stale na szkodę Kościoła. Pozatem ro

zumiem, że przyszły sejm, któremu w udziale

przypadnie tak wielka wobec historji praca

jak ,zmiana ustroju państwa i zmiana konsty

tucji, będz;ie terenem walki dwóch wi!elkich

odła,mów politycznych. Jednymi -z mich będzie

B. B. W. R. marszałka !Piłsudskiego, stojący

na stanowisku Polski mocarstwowej, drugi

odłam to Centrolew. Te dwa obozy politycz;ne

stoczą walkę, której wynik zadecyduje, jak

przyszła (Polska ma się ostać. Wszystkie i;nne

stronnictwa występujące w konkurencji wy

borczej, jeśli)by się znalazły w ,przyszłym sej

mie będą stanowić jedynie drobne -jego frag

menty, którym w walce dwóch poprzednio wy

mienionych sił, żaden udział n-ie przypadnie.

Starte zastaną w tej walce, bo ,tuczem nie bę

dą w s-taniie zaa-kcentować się na jej tle. Dla

tego uważam, że glosy -złożone ma te wszystkie

listy poza dwom-a wielkiemi li-stami, które wy

mi)emiiłem, będą głosami dla -wielkiej pracy

przyszłego sejmu sbraconemi.

Obrady finansowo-rolnicze.

Warszawa 12 listopada.

(Tel. wł.) Trwając-e od poniedziałku obrady

międzynarodowej konferencji finansowej, zwo

łanej maskatek decyzji odbytego w Warszawie

w sierpniu br. z.jazdu ministrów rolnictwa

państw środkowo-europejskich i południowo

wschodnich, przeciągną się prawdopodobnie

do 13 bm. W obradach ekspertów finansowych

bierze osobiście udział minister rolnictwa Dr

Janta-Połczyński.

0 tajność wyborów.

Warszawa 12 listopada.

(Tel. wł.) Członkow”ie państwowej komisji

wyborczej pp.: Urbanow"icz, Sawicki. Pużak i

Krysa wystosowali do generalnego komisarza

wyborczego p, Giżyckiego pismo, w którem pro

szą o sprostowanie okólnika, wydanego w swo

im czasie przez generalnego komisarza wybor

czego, z instrukcją w sprawie -taj-ności wyborów.

Wymienieni członkowie komisji uw-aża-ją treść

owego okólnika za sprzeczną z ordynac-ją wy

borczą twierdzą, że pokazywanie kartki, którą

wyborca ma zamiar wrzucić do urny wybór

czej wprowadza do lokalu wyborczego moment

agitacji. Z tego powodu domagają się sprosto

wania okólnika.

Głosujcie na

W sprawie zamknięcia drukarni.

W arszawa 12 listopa-da.

(Teł. wł.) Prezydjum z-wiązku syndykatów

d-zie,nni:karzy -polskich, pols-k;i związek -wy-daw

ców dzienników, związek organ)iz;acji -przemy

słu graficznego, zw’iązek za-wod-owy -drukarzy

i związek -zawodowy drukarzy ,,-Pra-sa Polska"

złożyli p. -ministrowi -pr-z-emysłu i ha-ndlu ob

szerny -miemorjał, dotyczący w’ypa-dków’ nagłe

go za-my-kania przez w”ład-ze z)a-kładów drukar

skich bądź z powodu uchybień przepis-om sa

n-itarnym lub przepisom administracyjnym,

W memorjale tym wymi’enio;ne zw’i-ązki wska

zują n-a c,iężkie położenie, w jaki(em znajdują

s(ię wydawnictwa ora-z n-a fakt, iż wskutek

ostatnich zarząd-zeń władz ok-oło 50 -zawodo

wych dz,ien-nik-arzy i ok-oło 450 -zeceró-w zostało

pozbaw-ionych -pracy, powiększając i tak już

lic-zne rzesze bezrobotnych. Wkońcu memoria

łu wymienion-e związk)i -pro-szą rząd o względ

niejsze traktowan-ie -powyżs-zej spra-wy oraz

o -to, a-by do kom,isyj powoływa-nych do ba,da

nia poszczególnych z-akładów wydawniczych

przydzielani byli rów’nież delegaci za;intereso

wa,nych z,w,iązków. Jednobrzm;iące pisma dorę

czone zostały p. -ministrowi spraw -wewnętrz

nych, p. ministrowi pracy i opieki społecznej

oraz komisarzowi rządu na m. Warszawę.

Aresztowanie kandydata na posła.

Lublin 12 listopada.

(PAT) W ostatnich -d-niach w po-wiecie chełm

skim are-sztowano Wacława Piętaka, kandyda

ta na p-o-sła z li-sty jedności rob-otniczo-chłop

skiej z 20 okręgu wyborczego. Aresztowania

d-o-konano na zlecenie sędziego we Włodzimie

r-zu wołyńskim, do dy-spo-zycji którego o-ddano

aresztowanego. Piętak pozo-staje pod zarz.utem

wystąpień an-typaństw”owych,

Jeszcze o Pomorzu.

W arszawa 12 listopada.

(Tel. w!.) -W londyńskieni ,,,Saturday Review"

ukazał się artykuł prez. Masaryka, powtarza

jący między innemi znany pogląd jego o nie

bezpieczeństwach, jakiemi grozi pokojowi eu

ro-pejskiemu korytarz pomorski.

W INA FRANCUSKIE:

G r a v e s ......................................z ł. 5*50

B a r s a c ....................................... , , 7*50

Ht. Sauternes

M ć d o c ...................................... z ł. 5*50

St. Julien

z ł. 8*50

6*00

«««

SZARSKI I SYN, Kraków, Rynek 6.

sze uzbrojenie armj’i francuskiej. Żołnierz w”ło

ski jest dzisiaj jeszcze słabym żołnierzem. Do

tego przyłącz-a się fakt, że środki komunikacj-i,

jakiemi rozporząd-z-a armja włoska :na -północ

od Al-p, są nader niekorzystne, podczas gdy ar

mja francus-ka, czechosło-wacka i jugosłowiań

ska t o z j k ) rządząc mogą najlepszemi -połącze

niami. Generał Ludendorf kreśli następnie tru

dne położenie ;Niemiec i -Berl)i!na na wypadek,

gdyby dyletanci wojen-ni, którzy ;popierają

projekt -wojny Niemiec u -boku -Włoch przeci-w”

ko Fra:ncji, urzeczywistnili swe zamiary.

Ostrzeżenie Ludendorfa ,-skierowane jest -prze

dew,szystk:iem -przeciwko agi-tacji narodowo*

socjalistycznej.

Po otwarciu ko!eji E Śląsk-Gdynia.

Londyn 12 li-stopada.

(iPAT) ,,Ma:nchester Guard)ian", znany z wy

stąpień antypolsk-ich, informując o otwarciu

koleji, łączącej Gdyni’ę z centrami przemysło

we-mi, chwali zdolność organizacyjną Pola

ków, iprzyrówn-ując ją do amerykańskiej.

Dzie-nnik stwierdza, że Gdyni-a, do nie-dawn-a

wieś rybacka, jest dkli!si-aj najbardziej now”ocze

snym portem i zaznacza, że -polskie marzenia

0 dostępie do morza tylko w" -połowie zrealizo

w"ane zos-tały -przez ut-worze:nie korytarza, obec

nie zaś ;Polska uzyskała w ipełni dostęp do

morza nie-tyl-to przez terytorjum -polskie, ale

1 przez kolej polską i -port polski. -Pom)imo ta

kiego abjektywnego stanowiska dziennik do

chodzi do konkluzji, że odłączenie Gdańska od

Niemiec obecni’e staje się zbyteczne i nie widzi

powodów, dlaczego Gdańsk nie miałby wrócić

do Rzeszy niemieck!i;ej.

Głodówka więźniów w Mińsku

W ilno 12 listopada.

(PAT) W"czoraj do W’ilna nadeszła w’i-ado

mość o głodów"ce wi’ęźniów" politycznych, trzy"

ma:nych -w -Mińsku. W’ięźniowie w ilo-ści 500

osób ogłosi:li, dnia 6 b. m. generalną głodówkę

na znak ,protestu z powodu odebrani-a ’im pra

w’a używani’a tytoniu i okrutnego obchodzenia

się z ni-m’i. Głodówka trwa nadal. Głównych

in/icjatorów głodówki wywieziono do Smoleń

ska W -drodze je-d-nemu z więźniów", niejakie

mu Bazyle-m-u Achmatowiiezawi, udało się

zbiec i po-d wagonem -pociągu Moskwa-W ’ar

szaw"a dostać s-ię do Polski.

Ostrzeżenie Ludendorfa.

Wiedeń 12 listopada.

(PAT) ,,N.

-W’. Tagblatt" donosi z Mona

chjum: Gen. Ludendorf wydał w formie ksią

żecz;ki zbiór swych -arty-k-ułów przeciwko -nowej

wojnie niemiecko-francuskiej. Obecne położe

nie Niemiec — pi-sze Ludendorf —

doprawa

dzi-}oby w razie wojny do -zniszczeni-a Niemiec.

Liczebna przewaga Francj-i jest znacz;na, a mie

1mn-iej wyższa jest -wartość wewnętrzna i lep—

Bez sensacji.

P a r y ż wr listopadzie.

Po czterodniowej sesji Izba deputow’anych

odroczyła się znów na krótkie wakacje aż do

czwartku. Dyskusja nad polityką zagraniczną

nie została wyczerpana i dalszy jej ciąg potoczy

się w czwartek. Z ważniejszych inte-rpelan

tów ma jeszc-ze zabrać głos p. Louis Marin,

nasz wielki przyjaciel, }Kiczem prawdopodobnie

jeszcze tego samego dnia usłyszymy exposó

p. Brianda.

W.szelkie spo-dziew’ania co do ewentualnej

sensacji w* toczącej się dyskusji zaw”iodły. De

baty odbywają się spokojnie. P. Briand-a nikt

nie zaczepia i nikt nie żąda jego dymisji. Le

wica stoi oczywiście za nim, a prawicy brak

jest poważnego punktu z,aczepiania. Nie przy

puszczałem też, że dyskusja mogłaby przy

nieść jakąkolwiek szkodę mężowi locarneń

skiemu. ź dw”óch powodów’: po pierwsze punkt

ciężkości w" Izbie po kongresie radykałów

w Grenoble spoczywa w" ich obozie. Interesy

prawicy, której p. Briand nig-dy się nie podo

bał i był tyl-ko przez nią tolerowany, nie są

identyczne z interesami lewicy. Interesem pra

wicy jest odesłanie p. Brianda z Quai d’Orsay,

czemu oczywiście przeciwstawia się lewica.

Pon-ieważ zaś prawica nie może przeprowa

dzić w Izbie defini,tywnego głosow’ania bez cen

trum, z którem jest wprzęgnięta w -większość

rządową, a to centrum przechyla się za p. Brian_

dem, więc p. iBriand pozos-tanie. Nie należy )bo

wiem przypuszczać, by p. Briand okazał się

w czwartek tak niezgrabnym, by dać broń -w rę

ce -sw’ych przec.iwników. Ktoś kiedyś nazwał go

przecież ,,monstre de souples-se".

Drugi pow’ód -jest ten, iż prawica z-daje sobie

sprawę z chęci ujęcia inicjatywy w Iz-bie przez

radykałów, nie ma więc najmniejszej ochoty

do wyciągania dla nich kasztanów z ognia. Jak

kolwiek radaby się pozbyć p, -Brianda, to jed

nak nie gabinetu. A jedno ,bez drugiego jest nie

mo-żliwe.

Oprócz tych czynników taktycznych, niemałą

rolę odgrywają i praktyczne. Na o-statnienr

?gromadzeniu Ligi Naro-dów delegacja francu

ska stanęła o-dmłodzona i p. Briand miał sobie

dodanych przez pana Tardieu aniołów stróżów.

Obrady genewskie nad kwestją rozbrojenia wy

.kazały, że p. Briand bynajmniej nie jest zaśle

piony i że jego briandyzm z czasów Strese

manna zmoderował się znacz-nie, zapewne nie

bez wpływu zwycięstwa hitlerowców. Manife

stacja przeci-w niemu byłych kom-batantów na

d-wo-rcu lyońs-kim po powrocie z Genewy do

Paryża, była odruchem, wywołanym kampanją

prasową przeciw mężo-wi z Locarno. Okazuje

się jednak, że przestrzeń, dzieląca publicysty

kę polityczną od poli-tyki praktycznej jest zna

czna. Obecna dyskusja w Izbie różni się bowiem

wielce o-d dyskusji prasowej podczas zgroma

dzenia Ligi -Narodów.

Dla -Polski jednak przebieg dyskus-ji nad po

lityką -zagraniczną Franc-ji w Izbie jest bardzo

ważny. Ma się wrażenie, że dyskusja ta toczy

się również nad polityką zagraniczną Polski,

l ’ak imię jej ustawicznie się powtarza.

Jak to w ostatniej mojej korespondencji pod

kreśliłem, debaty winny wykazać, jakie stron

nictwa francuskie mamy po swojej stronie, a

jakie przeciw nam. Okazuje się, że mamy za

sobą niemal całą Izbę. Jedynie socjaliści nie

puszczają wyraźnie farby, nie mają bo-wi-em o

co interpelować p. -Brianda; stanowisko ich je

dnak zaznacza się przy poszczególnych prze

mówieniach. Liczyć na nich n-ie możemy, choć

prawe ich -skrzydło z p. Paul Boncour’em na

czele oklaskuje poszczególne ustępy przemó

w:eń przedsta’wicieli stronnictw rządowych.

-Szkoda jednak, że nie możemy słyszeć mów

ców opozycji. Było-by to -dla nas bardziej pou

czające. Wiemy bowiem zgóry, o czem może

mówić prawica. Zarówno w artykułach, *tuż

przed zwołaniem ,se-sji, jak i na wielkient zgro

madzeniu Ligi pa-trjotów w sali Wagram, dano

nam przedsmak tego, jak potoczą się debaty

w Izbie.

-Wie-dzieliśmy więc, że p. Franklin

Bouill’on mówić będzie o gran-icy Francji nad

Wisłą, a nie na-d Renem i ;wiemy, że p. Louis

Marin podkreśli nienaruszalność traktatów i

konieczność odnowienia sojuszu francusko-pol

skiego, który wygasa za dwa -lata. Ze zgroma

dzenia Ligi Patrjotów, które odbywało się z o

kazji zwołania Izb pod hasłem ,,pour la Po

legnie”, podkreślić należy nietylko silne wraże

nie na uczestnikach, nietylko gorący -ton, w ja

kim utrzymane były wszystkie bezwzględnie

przemówienia, nawet tak dyplomatyczne, jak

am-basadora itr. de -Saint Aulaire i tak history

czne, jak członka Instytutu, p. Madelin, ale

przedewszystkiem powód, dla jakiego w razie

potrzeby Francja w-inna stanąć po -stronie Pol

ski. Honor? — Oczywiście; Francuzi bardzo ce

nią honor. Ale — zdaniem mówców — Francja

ma do spłacenia wobec Polski stare -zobowiąza

nia z ubiegłych wieków, z epoki napoleońskiej.

Ileż to nazwisk polskich generałów’ wyrytych

jest na Łuku Triumfal-nym?... Iluż -ich zginęło

za Francję? K-siążę Sułkowski, Poniatowski,...

Zapewne i pod tem podpisałaby się tylko pra

wica. Lewica nie wykazuje takiego przywiąza

nia -do epoki rewolucyjnego imperjum. Zato

może ze spokojnem sumieniem zaakceptować

praktyczność wykrzyknika młodego patrjoty

z ow’ego pa;miętnego zgromadzenia: ,,ażeby mo

gła żyć Francja — niech żyje Polska!" Tu już

ni-ema sentymentu, niema mistycznego długu

w-dzięczności, niema napoleonizmu z całą jego

krw"awą romantyką, ale jest rzetelna ocena zna

czenia Polski za plecami Niemiec. Jest to więc

czysty interes, którego lewica nie powinna za

poznawać.

I jeszcze jed-na uw”aga na margi-nesie owego

zgroma-dzenia: zarzuca się nam zwykle płomień

w naszych oratorskich występach, unoszenie

się -własnemi słowami, ikarowe podniebne loty,

przy równoczesnym braku zupełnej trzeźwości.

Tymczasem na zgromadzeniu usłyszeliśmy dwa

pol-skie przemówi-enia i oba najeżone cyframi.

Uzbroi ł się w nie zarówno hr. Adam -Zamoyski,

jak i Kazimierz Smogorzewski.

-Nauczyliśmy

się więc niezgorzej rezygnacji z porywania

ognie-m, a brania cyfram,i, mówiącemi wiele

więcej.

Wróćmy jednak z pow rotem -do Izby. Z wszy

stkich przemówień dotychczasow’ych wybiły się

dwa: p. Franklin-iRouillona i p. Pezeta. Pierw

szy, do nieda-wna radykał, obecnie przewodni

czący w.łasnej grupy centrowej; drugi demokra

ta ludowy, którego niewiadomo dokładnie,

wśród jakich sąsiadów posadzić, w każdym je

dnak razie na pra;wicy. Lewica protestow’ała

przeciw wielu ustępom przemówienia pierw

szego, a oklaskiwała żywo wywody drugiego.

Pierwszy był bowiem zamało ,,raisonnable".

Oparł się na dokumentach, ale zbyt tanich,

z-dawko-wych. Nie licząc się z odosobni,eniem

Francji wśród byłych aljantów, żądał zakazu

na-nifestacji stahlhelmowców w zdemilLtaryzo

wanej strefie -Nadrenji, a naw’et zakazu odby

wania przeglądu organizacyj byłych kom-batan

tów bawarskich przez księcia Ruprechta. Mó

wił o nastrojach w Niemczech, które wszystkim

już są od dawna znane. Przemówienie jego,

pełne zresztą przy,jaznych aluzyj do Polski, po

dyktow"ano bylo potrzebą serca i dzielił to serce

między zebranych w’ Iz-bie -d-eputowanych. Nie

wszyscy je prz,yjęli. I dlatego z naszego punktu

wi-dze-nia, wyżej stawiamy razem z lewicą prze

mówienie p. Pezeta, za-wierające również wiele

przychylnych zwrotów" o Polsce, ale -zw"rotów"

trzeźwych. Jedno tylko: p. Pezet dlatego, że Bre

tończyk, zwią-zany z morzem, -stwierdza nieza

przeczoną konieczność poz-ostaw”ien,ia Polsce o

parcia o morze, ale przewiduje, gdyby to miało

Niemcy zaspokoić pewną rektyfikację granicy

na ich korzyść od strony Prus wschodnich. Ja

każ mogłaby to być rektyfikacja? Odstąpienie

Niemcom 5 gmin ))o!skich na praw”ym brzegu

Wisły. Je;s-t to pozornie drobnostka. Nale

ży jednak zapytać, czy to nie zaostrzyłoby tyl

ko niezaspo-kojonego apetytu Niemiec, jak to

się dzieje dotychczas. Ale rewizja, jako taka,

byłaby — zdaniem p. -Pezeta — ,,une redouta-ble

awenture". Godząc prawicę i lewicę, p. Pezet

tak określił -stanowisko Francji: ,,na rewizję nie

pójdziemy. Ale rezygnujemy z polityki siły, żą

dając pew”ności bezpieczeństwa. Spróbujemy

przyjąć możliwe: arbitraż, aby dojść do praw

dopodobieńst-wa: rozbrojenia. Spróbujmy się

wzajemni-e zro-zum-ieć (z Niemcami) — inaczej

wojna: zawrzyjmy przymierza gospodarcze -

inaczej nędza; przygo-tow”ujmy federację euro

pejską - inaczej nie unikniemy konfliktu. Oto

trud,na, powolna, realistyc-zna, ale ludzka poli

tyka zagraniczna, której Francja ch-ce i -jedyna,

jaką może prowadzić".

I to przemówienie, a -nie poprzednie, ,spotkało

się z aplauzem całej Izby. Jeśli p. -Briand zechce

wyciągnąć z -tego nastroju poszczególny;ch ob-o

zóvy pewno ’wnioski, będzie -się starał nie odbie

gać zbytnio od W”ytycznych p. Pezeta. I zało

żyłbym -się, że otrzyma wotum zaufania ol-brzy*

mię w’iększością Izby. Poczeka-jmy d-o czwartku.

A!. Then.

PRENUMERATA MIESIĘCZNIE WYNOSI:

W Krakowie bez odnoszenia do domu

K.n

T7-1

5.*U

W Krakowie z odnoszeniem do domu

Na prowincję z przesyłką pocztową .

t\\

g’_

Zagranicę z przesyłką pocztową

’

z) 10_

Za każdą zmianę adresu dolicza się zł. 0 50

Reklamacje niezapieczętowane nie podlegają opłacie pocztowej.

Listów nieopłaconych nie przyjmuje s!ą

Prenumeratę przyjmują: Administracja ,,Czasu", wszystkie urzędy

pocztowe, wszystkie miejscowe i zamiejscowe Biura dzienników.

,,CZAS" wychodzi codziennie o godzinie li -t e j w nocy.

NUMER POJEDYNCZY:

21 GROSZY.

GENY OGŁOSZENI

Jednorazowo za jeden wiersz milim etrowy

Ogłoszenia zwykł*

.......................... . , . i . , , , i tLD !O

Układ tabelaryczny, cyfrowy, kombinowany

0.30

Ogłoszeni* w ,,Nadesłanych"

, zł. 0.40

Nekrologi

,,i,.,,,,i,,,.

,,,it0.35

Komunikaty po kronice

..................... t L 0.50

Ogłoszenia na pierwszej stronie .

, al. 0.60

Ogłoszenia w num erach świątecznych 25% drożej.

—

Ogłoszenia zamiej

cowe 25JS drożej.

- - » Za zastrzeżenie miejsca dolicza si* 25JJ,

Administracja nie bierze odpowiedzialności

za terminowe umieszczenie ogłoszeń.

Ceny ogłoszeń obowiązują od dnia zm iany w nagłówku.

Ogłoszenia przyjmują: Administracja ,,Czasu1* i wszystkie miejscowe i za

miejscowe Biura dzienników II ogłoszeń,

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction