Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 679 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner274

Kraków,

Czwartek

Listopada

1900.

Rocznik

LTTI.

CZAS

(wydanie poranne).

Prenumeratę przyjmuję: Administracya Czasn w K rakowie i urzędypocztowe.

91lejsc ow ę prenum eratę księgarniaS.A .Krzyżanowskiego, handle: St.Karlińskiego wSukiennicach

H. Kretschmera Rynek, 10, Biuro dzienników Hopcasa i Salomonowej, GRówna trafika, w Rynku głównym.

O g ło szen i a przyjmuje się za opłatę od wiersza petitem za pierwszy raz 20 hal., za każdy następny

po 10 hal,; układ tabelaryczny, ojdrowy, skomplikowany, pierwszy raz po 40 hal,, następny po 10 hal.

N a d e s ł a n e (na trzeciej stronie) od miejsca wiersza drukiem petitowym 60 halerzy za każdy raz.

Og;łoszenia i prenumeratę przyjmuję: we Lw owie biura dzienników L. Plohna, A. Olszew

skiego, St. Sokołowskiego, A. Hollenara, K. Buehstaba; w J a ro sła w iu Biuro dzienników; w N owym

N ęć/,n H. Bachner; w P r z e m y ś lu A. Juszczyński księgarnia kolej., D. Heszeles, księgarnia Ringlera;

w Rzeszowie M.Weintraub; w Ntanlsławowie JasielskiiSp.; w Tarnowie M.Rockach;

w Tarnopolu C.Haliczer; w Paryżu wy’łączniep.Adam ruedeVarenne 38,(prenumeratęp.W.

Raczkowski Courbevoi pod Paryżem rue de Chemin de fer 44); w W ie d n i u Haasenstein A Vogier

(także w Hamburgu, Frankfurcie n. M,, Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A . Oppelik, R. Mosse

(także w Berlinie, Hamburgu, Monachium i Norymberdze), H! Schalek. M. Dukes, J . Danneberg, H.

Friedl (tylko prenumeratę H. Goldschmidt A Comp.); w Frankfurcie n . M . G. L. Daube A Comp.

Za każdą zmianę adresu dopłaca się 40 hal. " W !

Adres Redakcyi: ul. św. Tomasza Nr 32.

—

Telefon Nr 50.

,,Stojałowszczycy" n a j i c i e wiedeflskiin.

II.

Po tym w ystępie i kilku następnych, niedawni

zwolennicy X. Stojałowskiego, którzy tak wielkie

w nim pokładali nadzieje, zachodzili w głowę, jak

mógł człowiek takiego pokroju i poziomu zdobyć

tak wielki wpływ u ludu. Tylko mistrz agitacyi,

DrLueger, który uważnie śledził każde słowo i każdy

ruch mówcy, zawyrokował, że wedłng jego prze

konania właśnie niesłychana bałamutność w spo

sobie mówienia, czyni z niego einen gefdhrlichen

Bauernredner. Odtąd jednak pan Stojałowski stał

się figurą nie braną na seryo, a jego występy

należały do niewielu wesołych epizodów w trage

dyi obstrukcyjnej. S zczególaie wesołem i pożąda

nem dla Niemców widowiskiem były jego harce

z polskimi socyalistami i ludowcami. Sławetna

GemeinbUrgschaft nie posiadała się z radości, wi

dząc te zapasy wewnątrz tego, co dla niej nazy

wa się ,,Indem polskim," a członkowie Koła poi

skiego z żalem i wstydem patrzyli na potyczki,

urozmaicane obelgami i karczemnemi wyzwi

skami.

W obśmieszaniu imienia polskiego podkomendni

dzielnie sekundowali swem u przywódcy. Przede

wszystkiem — w sposób co prawda raczej bier

ny — czynił to p. Szajer, przychodząc do Izby

codzień wprawdzie w innym operetkowym ko

styumie, ale konsekwentnie w stanie — nietrze

żwym, i rozkładając się do spania wszędzie i na

wszystkich meblach, które wydawały mu się do

tego odpowiedniemi. Doszło do tego, że pod nie

obecność samego szefa, klub na wniosek p. Da

nielaka uchwalił wykluczyć SzajCra ze swego

grona, podając urzędownie i jasno opilstwo i ro

bienie burd, jako powód wykluczenia. Wrócił je

dnak X. Stojałowski, obalił uchwałę i w nagrodę

za przebyte ,,moralne" cierpienia wyfórytował

p. Szajera na wiceprezesa klubu. Można sobie

wyobrazić wesołość w Izbie po tym wyborze, kie

dy czternaście dni wstecz urzędownie obwieszczo

no powód wykluczenia p. Szajera.

Tego rodzaju rehabilitacye i nagrody stosowa

ne były przez X. Stojałowskiego i w inuych wy

padkach. T ak np. kiedy nieszczęśliwego Kubika

fantowano z powodu poręczenia u służącego Izby

długu, zaciągniętego przez X. Stojałowskiego

w spólnie z p. Szajerem, X . redaktor przyrzekł mu

na pocieszenie nsetny wniosek".

W tedy właśnie

jeden z sąsiadów niemieckich, który, umiejąc po

polsku, pośredniczył nieraz pomiędzy stojałow

szczykami a stronnictwami niemieckiemi na szko

dę Koła polskiego, namówił X . Stojałowskiego, by

wniósł w Izbie upaństwowienie gimnazyum pol

skiego w Cieszynie. Niemcom był taki wniosek

bardzo na rękę, bo odrzucenie było pewnem

a przecież narażało się Koło polskie na zarzut,

że nie ono tą sprawą się zajęło. W nagrodę prze

to za podpisanie wekslu, wniosek otrzymał w po

darunku p. Kubik wraz z wypracowaną już ,,mo

wą", którą nie bez trudu w Izbie wykrztusił.

Wogóle m owy były najsłabszą stroną ,,czynno

ści" tej grupy. Największą mowę wygłosił Dr

Danielak w ten sposób, że odczytywał ją z nie

m ieckiego manuskryptu, łącząc najfałszywiej sy

laby i z dwóch lub trzech wyrazów tworząc je

den. Ale Drowi Danielakowi przyznać trzeba, że

jednak w tem towarzystwie nie wytrzymał. Opu

ściwszy swego m entora, etablowal się na wła

sną rękę bez wyraźnej firmy a jako specyalność

obrał sobie interpelacye. Interpelował wszystkich

i o wszystko: o złamane koło u wozu, o śnieg

w rowie, o grad i deszcz, zimno i gorąco. Inter

pelacye jego wym agały osobnego chyba biura

urzędniczego i osobnej registratury. Rozumie się,

że nic łatwiejszego, jak pójść potem na zgroma

dzenie włościańskie i powiedzieć: żądałem na

prawy dróg, zniesienia podatków, uwolnienia chło

pów od służby wojskowej, czy nawet zmniejsze

nia ilości śniegu a zupełnego usunięcia gradu— ale

,,panowie" w szystką moją robotę psuli, byle tyl

ko chłopa zgnębić.

Niemcy posiadają znakomity wyraz B auem -

fangerei, który, jak dotąd, nie daje się przetłó

maczyć na język polski; widocznie dlatego, że

tego przemysłu u nas nie znano. Jako że język

rozwija się zawsze na tle danych stosunków, są

dzę, że przy dalszej działalności ludowców i sto

jałowszczyków już przyszłe pokolenie wzbogaco

ne zostanie o jaki dosadny wyraz, który zdoła

całą tę działalność jednem słowem scharaktery

zować.

Spectator.

Fałszowanie opinii.

Nie napróżno przed kilkoma dniami powtórzy

liśmy doskonały artykuł D ziennika Polskiego.

Skorzystała z niego przedewszystkiem N ow a Re

forma, bardzo zwykle konserwatywna w stosowa

niu nowych i oryginalnych procederów wybor

czych. Wiadomo, że w ubiegłą niedzielę d. 4 li

stopada odbyło się zgromadzenie właścicieli real

ności dość liczne, jak na nasze stosunki, bo było

przeszło 300 obecnych. Na zgromadzeniu tem za

akcentował się znowu sojusz koncentracyi demo

kratycznej z partyą socyalistyczną, sojusz nieró

wny, bo pierwsze skrzypce były już nie w rę

kach p. Rottera ani nielicznych skoncentrowa

nych, ale w dłoni nowych protektorów socyali

stycznych. Wydelegowany widocznie przez nich

p. Seinfeld był rzecznikiem poglądów socyalisty

cznych na państwo anstryackie w ogólności, na

solidarność Koła polskiego i Polaków w monar

chii austryackiej w szczególności. 1 tak dalece

zależność tej koncentr a cyi od no wy ch protektorów

się ujawniła, że ani p. Rotter ani żaden z jego

bliższych przyjaciół, nie uznał za potrzebne zmo

dyfikować poglądów generalnego mówcy naszej

opozycyi. Partya konserwatywna nie była prawie

na tem zgromadzeniu reprezentowana, a prof.

Ulanowski w swojem tylko imieniu, jako wybor

ca, dał należytą odprawę p. Seinfeldowi, sposób

zaś, w jaki to uczynił, i oklaski, które uzyskał,

są tylko miarą oburzenia, jakie na polskiem

zgromadzeniu w Krakowie-w ywołuje ton, przyjęty

przez p. Seinfelda.

Cieszymy się, iż mimo tego, że to p. Seinfeld

stawiał w niosek, aby właściciele realności wy

brali osobny komitet wyborczy, zgodził się na to

p. Ulanowski, i że to uchwaliło całe zebranie.

Rezolucya p. Łepkowskiego, zmodyfikowana przez

niego odrazu w tym punkcie, w yszła, jak to sam

w piśmie swem zaznaczył, z jego tylko inicyaty

w y, a przeciwnie grupa ludzi, która obradowała

w sali Tow. ubezpieczeń, odrazu stanęła na tem

stanowisku: żeby każda frakcya wyborców oso

bno prowadziła akcyę wyborczą, osobne do ży

cia powoływała komitety, i ażeby one dopiero

starały się porozumienie ze sobą osiągnąć. Dla

tego to uchwała Koła mieszczańskiego, jak nie

mniej rezolucye właścicieli realności są nam sym

patyczne. Z tego sam ego powodu akcya komitetu

obywatelskiego, wybranego dnia 29 października

w sali Tow. ubezpieczeń, rozpocznie się dopiero

w tedy, gdy inne równouprawnione, a na solidar

ność Koła polskiego zgadzające się grupy wybor

ców, również się ukonstytuują, wdrożą akcyę i

będą mogły do wzajemnego porozumiewania się.

prz ystąpić.

Prosimy czytelników, by zeBtawili powyższy

stan rzeczy z dotychczasowymi i przyszłymi ar

tykułami Nowej Reformy. Fałszowanie opinii pu

blicznej okaże się wówczas tym , którzy sobie tę

pracę zadadzą, jako jedno z dzisiejszych haseł

wyborczych.

Głos Narodu, wobec nieprzyjażni do N. Re

form y , nie powinien iść z nią wspólnymi torami.

A jednak tak się stało! Głos N arodu zapomina

0 faktach. Rezerwa komitetu obywatelskiego

wybranego przez zebranie wyborców d. 29 z. m.

(o czem wyżej mówimy), jest dla niego martwą

literą. Napróżno kładzie się największy nacisk n?,

to, że wszystkie stronnictwa i grupy, stojące na

gruncie solidarności Koła polskiego, a więc tak

stronnictwa konserwatywne, jak Koło mieszczań

skie, w łaściciele realności, demokraci, nienależą

cy do koncentracyi, i stronnictwo katolicko-naro

dowe, mają samodzielnie objawić swoje życzenia

co do osób kandydatów, i że komitet obywatel

ski, wybrany d. 29 z. m ., pragnie tylko porozu

mienia na tle równouprawnionego stanowiska po

szczególnych komitetów.

Mimo tego wszystkiego fakt, że postawiony

przez Koło mieszczańskie kandydat p. Edmund

Zieleniewski zrzekł się z powodów czysto pry

watnych ofiarowanej kandydatury, wystarcza, aby

zaraz wystąpić z gromami na stronnictwo kon

serwatywne, które rzekomo miało użyć swego

wpływu na p. Zieleniewskiego, by o mandat się

nie starał. Wobec tego stwierdzamy stanowczo,

że z obozu konserwatywnego nie było żadnej inter

wencyi wobec p. Zieleniewskiego, i że to stronnictwo

zajmując stanowisko, jakie służyło za podstawę

przy zwoływaniu zebrania z dnia 29 października

—

a więc w razie dojścia do skutku oyrego poro

zumienia — nie sprawiłoby z pewnością zawodu

żadnemu kandydatowi, stojącemu na gruncie so

lidarności Koła , a należącem u do najgodniejszych

piastowania mandatu. Jeżeli więc Głos Narodu

pragnie działać w równie dobrej wierze, jak

stronnictwo konserwatywne, to powinien stoso

wnie do zajętego przez siebie stanowiska użyć

całego swego wpływu, w celu skłonienia p. Zie

leniewskiego do utrzymania swej kandydatury.

Zaznaczamy w końcu, jakkolwiek wynika to

wyraźnie z przedstawionego wyżej stanu rzeczy,

że komitet obywatelski, wybrany dnia 29 z. m.,

dotychczas żadnych konkretnych kandydatur nie

omawiał, i że wskutek tego ma wolne ręce tak

wobec p. Edmunda Zieleniewskiego, jak i każdej

innej kandydatury, która się wyłoni w toku akcyi

wyborczej.

Już po napisaniu powyższych słów dowiaduje

my się ze zupełnie wiarogodnego źródła, że nie

przyjęcie kandydatury przez p. Zieleniewskiego,

było wynikiem wahania się, zupełnie naturalnego

1 zrozumiałego u człowieka, mającego tak rozle

głe i ciężkie zadania i prace — że jednak p.

Zieleniewski, w zrozumieniu obowiązku obywatel

skiego, nie cofnie się przed nowym ciężarem, jaki

posłowanie nakłada. Ponowne zwrócenie się Koła

m ieszczańskiego do p. Edmunda Zieleniewskiego

wywoła wobec tego z jego strony decyzyę sta

nowczą, zgodną z życzeniami rękodzielników i

przemysłowców.

Ruch wyborczy.

Telefonem.

Gołucbowskiego, kandydata z IV kuryi. Hr. Go

łochowski pierwszy zabrał głos i między innemi

zapewniał, że w razie wyboru starać się będzie

bronić interesów kraju i swoich wyborców bez

różnicy stanu i wyznania.

—

Drugi kandydat hr.

Piniński ubolewał w swem przemówieniu nad

rozdwojeuiem galicyjskich posłów. Dowodził, że

wobec łączenia się Niemców w GemeinbUrgschaft

najskuteczniejszą bronią jest solidarność posłów

oolskich w parlamencie, a że naruszenie tej soli

darności byłoby zbrodnią, popełnionią na całym

kraju. Oświadczył dalej, że do Koła polskiego

w Wiedniu wstąpi, jednakże *o to starać się bę

dzie, aby przez zmianę § 10 egulaminu i przez

nadanie większej swobody członkom Koła w wy

powiadania swoich zdań, dano możność posłom

ludow ym do połącz enia się z Kołem dla solidar

nego bronienia interesów galicyjskich Zgroma

dzenie, w którem przeważnie okoliczni włościa

nie, a nawet Rnsini udział w zięli, przyjęło z za

palem wywody kandydatów i ogromną większo

ścią uch wa lo no ich kandydatury .

P r a g a 8 listopada. Hlas Naroda i Politik

donoszą zgodnie, że projektowany kompromis po

między Młodoczechami a partyą agrarną rozbił

się na onegdajszej konferencyi. Powodem było to,

że Młodoczesi chcieli agraryuszom dać w IV i V

knryi razem tylko cztery m andaty.

L w ó w 8 listopada. Posiedzenie pełnego ko

mitetu centralnego przedwyborczego odbędzie się

we Lwowie dnia 14 bm. o godzinie 4 popołudniu.

L w ó w 8 listopada. Gazeta Narodowa donosi,

że prawybory rozpoczęły się już nie

mal w całym kraju. Wedle informacyj Gazety

wypadają one prawie wszędzie na niekorzyść

stronnictw radykalnych, mimo tego, że władze

polityczne zachowują się zupełnie objektywnie.

W Drohobyczu odbyły się w poniedziałek i wto

rek prawybory, a jakkolwiek jestto jedno z ognisk

socyalistycznych, lista socyalistów pozostała w śmie

sznej mniejszości, otrzymała bowiem około 40

głosów, podczas gdy lista komitetu powiatowego

przeszło 300, a lista dawnego posła Ochrymowi*

cza zaledwie kilka głosów.

K,opyczyńee 8 listopada. W sali Sokoła

odbyło się tu zgromadzenie przedwyborcze celem

wysłuchania m owy kandydackiej Mieczysława hr.

Pinińskiego, kandydata z V kuryi, i Adama hr.

KROM!KA.

Kraków 7 listopada.

—

Gminne warsz taty maszynowe. W niedzielnym

Nrze Czasu poruszyliśmy potrzebę urządzenia w Kra

kowie gminnych warsztatów maszynowych. Artykuł

nasz znalazł żywy oddźwięk w kołach tutejszych rę

kodzielników i przemysłowców, na wczorajszem bo

wiem posiedzeniu licznego ich grona w Kole mie

szczańskiem omówiono tę ważną sprawę szczegółowo

i wyczerpująco, a zarazem postawiono ją na prakty

cznym gruncie.

P. Kosobudzki zagaił obrady i w godzinnym bli

sko wywodzie wykazywał potrzebę jak najrychlej

szego założenia gminnych warsztatów maszynowych

dla samodzielnych majstrów celem umożliwienia im

konkurencyi. P. Kosobudzki podniósł dalej prakty

czną myśl, aby terminatorzy oraz młodzież ręko

dzielnicza z Krakowa i z krair mogła wieczorem

w tych warsztatach odbywać praktyczną naukę i

w ten sposób pozyskać rzeczywiste fachowe wykształ

cenie, pozwaląjące jej w przyszłości znaleść wszę

dzie zarobek, gdy dzisiaj dla braku obznajomienia

z maszynami nigdzie za granicami kraju chleba zna

leść nie może.

—

Zaznajomiwszy się w ten sposób

z nowoczesną techniką, młodzież rzemieślnicza, o

twierając samodzielne warsztaty, będzie czuła także

potrzebę posługiwania się maszynami i w ten spo

sób kraj pozyska należycie wykształconych ręko

dzielników.

Nad tą żywotną sprawą rozwinęła się bardzo zaj

mująca dyBkusya, wskazująca, że ogół naszych rę

kodzielników uznaje potrzebę i konieczność stworze

nia warsztatu maszynowego przez gminę m. Krako

wa, o tyle zaś przy pomocy kraju, o ile idzie o pra

ktyczną szkołę dla młodzieży rękodzielniczej z kraju.

Bardzo gorąco popierali sprawę pp. Antoni K o

ziański, Głowacki, Stankiewicz, blacharz,

Tomaszewski, Kramarczyk oraz starszy ce

chu szewskiego p. Szufa.

—

Ostatecznie uchwalono

wysłać deputacyę do p. prezydenta o podjęcie odpo

wiedniej inicyatywy; nadto pcstanowiono w tejże

sprawie wystosować petycyę do wydziału krajowego.

Nieraz jeszcze do tej sprawy przyjdzie nam po

wrócić, zanim zrealizowaną zostanie, ale dziś już mu

simy wyrazić uznanie Kołu mieszczańskiemu, że z te

oretycznych rozpraw weszło na pole praktycznej pra

cy dla mieszczaństwa krakowskiego. A czas najwyż

szy do takiej pracy w naszem mieście i naszem spo

łeczeństwie.

—

Mamy nadzieję, że po zrealizowaniu

gminnego warsztatu maszynowego uda się stworzyć

także inne organizacye dla poparcia rękodzieł i

przemysłu, a skutecznego rugowania tandety. Nie

wątpimy też, że p. prezydent Friedlein, nie czeka

jąc nawet prośby i petycyi mieszczan, poleci odpo

wiedniemu urzędnikowi rozpatrzenie się w tej spra

wie, zbadanie jej i przygotowanie materyału dla Rady.

—

W kościele ŚW. Barbary rozpoczn’ę się dnia

9 b. m. o godz. 5 -tej popołudniu uroczyste dziewię

ciodniowe nabożeństwo ku czci św. Stanisława Kostki.

—

Nieporządki W mieście. Otrzymujemy następu

jące pismo: Ponownie wnieść muszę publiczną skar

gę na przykrości, które nam zarząd miasta wyrzą

dza w ul. Wolskiej. We środę rano, do godz. 3-ej

po południu, do chwili, gdy zacząłem pisać niniej

sze słowa, taki był wygląd ul. Wolskiej naprzeciw

,Sokoła*: Wzdłuż domów pod 1. 24, 1. 26 itd. wy

soki nasyp ziemi, przykrywający zupełnie ścieki i

część chodnika. Woda, spływająca z domów rynna

mi do ścieku ulicznego, zalewa chodnik, bo odpływ

ma zatamowany nasypem. Wychodząc z domu, mu

siałem przeskakiwać owe bagienka. Dostawszy się

do rogu ul. Wolskiej i Retoryka, napotyka się no

we przeszkody — bo oto sterczy drugi nasyp ziemi,

napoprzek gościńca. Między oboma nasypami jest

wąwozik, na łokieć szeroki, pełen błota. Gdy się i

tę zaporę komunikacyjną przezwyciężyło, po kilku

krokach napotyka się nową: oto od studni wodo

ciągowej, na krańcu skweru stojącej, robią odpływ

ku Rudawie. Chodnik i półgościńca rozkopano. Trze

ba skakać przez rów, albo brnąć w gęstej kałuży,

powstałej na drugiej połowie gościńca. Dodać trzeba

uwagę, że nikt nigdy nie może się tu spotkać z ja

kimś inżynierem, czy kierownikiem technicznym. 8ą

robotnicy sami, a do tego i niegrzeczni i nie urnie*

jący po polsku. Wracając o godzinie l-szej do do

mu, nie mogąc przejść suchą nogą, pytam się naj

grzeczniej robotników przy studni, dlaczego też

nie położono deski przez rów. Nie otrzymawszy od

powiedzi , powtarzam pytanie głośniej, a na to otrzy

muję odpowiedź opryskliwą, tonem aroganckim w y

powiedzianą. Przytaczam dosłownie: ,,Wir sind Deu

tsche, und wenn Sie mit uns sprechen wollen, so

sprechen’s deutsch*. Jakie z tego wnioski? Pozosta

wiam wysnuwanie ich czytelnikom i może jakiej li

tościwej interpelacyi na posiedzeniu Rady miasta.

Mieszkaniec ul. Wolskiej.

—

Pożar. Wczoraj o godz. 5 popołudniu zawe

zwano telefonicznie straż pożarną na ulicę Dietlow

ską 1. 47, do domu kupca Salomona Rittermanna.

Czwarty pluton pod komendą p. naczelnika Emino

wicza, wyruszywszy natychmiast na miejsce zagro

żone, stwierdził, że zapaliła się wata, nagromadzona

w znacznej ilości w piwnicy. Z powodu duszącego

dymu, który akcyę ratunkową bardzo utrudniał, użyto

aparatu piwnicznego do oddechania. Dopiero wówczas

strażacy mogli wejść do środka piwnicy. Ogień uga

szono o godz. 6 */a, poczem straż wróciła do koszar.

—

Z kroniki policyjnej. M. Nowak zgubiła książ

kę robotniczą.

—

J. Maślance skradziono kurtkę. —

Kazimierzowi Włodkowi 2-kołowy wózek.

—

Julii

Harachin paletot ; płaszcz studencki.

—

Stanisław

Kozłowski znalazł 8 koron.

—

Józefa Pamuła zgu

biła kartkę zastawniczą Nr 29.719.

—

Mianowania. Lwów. (Tel.) Sąd krajowy wyż

szy w Krakowie zamianował auskultantami sądowymi

praktykantów: Mieczysława Bielskiego, Dra Bro

nisława Zbyszewskiego, Alojzego Ant. Bojde

ck i eg o, Wiktora Smolika, Rudolfa Krnpiń

skiego, Kazimierza Jana Wacławowicza, Wła

dysława S z a d o, Władysława Kuśnierza, Fran

ciszka Skorupskiego, Dra Henryka S t u b e n

Tolla, Antoniego Rozmanitha i Karola Gnie

wosza, tudzież kandydata ad w. Dra Stefana Ma

rowskiego.

—

Z krajowej Rady zdrowia. Lwów. (Tel.) Kra

jowa Rada zdrowia na ostatniem posiedzeniu przed

łożyła wnioski w sprawach: zatwierdzenia statutu

szpitala izraelickiego w Brodach; utworzenia apteki

publicznej w Łące (powiat Samborski) i w Nowem

Siole (pow. zbaraski); utworzenia okręgu sanitarnego

w Gładyszowie (pow. gorlicki); nadania koncesyi na

drugą aptekę w Wadowicach; dodawania do napo

jów wyskokowych eteru octowego; wreszcie w spra

wie potrzeby ustanowienia przy namiestnictwie posa

dy magistra farmacyi, jako taksatora recept, pobra

nych na koszt funduszów publicznych.

—

40 letni jubileusz Lwów. (Tel.) Prezes Izby

adwokackiej lwowskiej Dr Emanuel Roiński obchodzi

40 letni jubileusz zawodu adwokackiego. Grono ko

lęgów jego, pod przewodnictwem Dra Henryka Maxa,

urządziło wczoraj wieczór z okazyi tego jubileuszu

uroczyste zebranie w sali Tow. strzeleckiego. W ze

braniu tem wzięło udział bardzo wielu adwokatów.

—

Straszn e samobójstwo. Grac. (Tel.) Wczoraj

rano wydobyto z izeki Muru trupa kobiety, który

mocnym sznurem związany był ze zwłokami trojga

dzieci. Stwierdzono, że była to 30-letnia robotnica,

nazwiskiem Amelia Popschun, i jej córeczki w wieku

9, 6 i 3 lat. Powód samobójstwa nieznany.

Kto winien?

Młody, pełen życia i sił mężczyzna, skaleczony

przez niezręcznego golarza zanieczyszczoną brzytwą,

dostaje zakażenia krwi i umiera po dniach kilku, po

mimo wszelkich wysiłków nauki lekarskiej.

Przerażający ten wypadek nie jest, niestety, wy

jątkiem; tym razem obiegały o nim pogłoski po

mieście, bo ciężki cios dotknął znaną powszechnie

rodzinę. Ileż jednak podobnych nieszczęść pozostaje

nieznanych dla ogółu? — tego może niewiedzą na

wet lekarze. Wszak znaczna część uboższej ludności,

zwłaszcza po wsiach i miasteczkach, nie leczy się

wcale.

A jeżeli nie każdy przypadek zakażenia, nabyte

go z winy niedbałych i niezręcznych balwierzy, koń

czy się tragicznie, to iluż z ich zakładów wychodzi

nieszczęśliwych, którzy, nie wiedząc nawet skąd, po

jakimś czasie spostrzegają na sobie wstrętne choro

by skórne, lub, co gorsza, pojawienie się cierpienia,

łamiącego cały organizm i na zawsze zatruwającego

życie.

Dopiero gdy jeden lub drugi wypadek zakażenia

w golami grozą swoją wstrząśnie nas do głębi, py

tamy przez dni kilka: kto winien? czy niema na to

rady? — aby po tygodniu znów o wszystkiem za

pomnieć i dalej narażać swoje zdrowie, a nawet

życie.

Czas byłby położyć koniec tym barbarzyńskim do

prawdy stosunkom. Wynalazkiem dezynfekcyi od lat

dziesiątków zagrodziła nauka raz na zawsze drogę

tym strasznym skutkom niedbalstwa golarzy, jakie

u nas do dziś jeszcze się zdarzają, a o jakich za

granicą już oddawna nie słychać. Trzeba jednak, aby

i u nas, jak zagranicą, obowiązywały w golarniach

i fryzyerniach surowe nakazy dezynfekcyonowania na

rzędzi: brzytew, grzebieni i t. d. Bez stosownego

dokładnego pouczenia skądże mają golarze nabrać

potrzebnych wiadomości, a bez bardzo surowych na

kazów i odpowiednich kar niepodobna oczekiwać wy

datnego skutku tych pouczeń, które podobno, przy

najmniej w naszem mieście, przed laty kilku ogła

szano. Jednak gdyby nawet odnośne władze były

kilkakroć energiczniejsze, niż są rzeczywiście, to je

żeli znów zajdzie smutny jaki przypadek, winę na

siebie wziąć musi pnbliczność, zwłaszcza inteligen

tna. Tylko ona może we własnym interesie skute

cznie dopilnować, choćby drogą boycottu, aby prze

pisy nie pozostały martwą literą, a dezynfekcyana

rzędzi w zakładach fryzyerskich wszędzie i sumien

nie się odbywała.

Dziś, po wynalezieniu dezynfektorów formalino*

wycb, którymi odkaża się w wielu domach szczotki

do zębów, przy tak wreszcie prostym sposobie de

zynfekcyi niektórych przynajmniej narzędzi, jak wy

palenie w płomieniu gazowym czy spirytusowym,

rzecz da się przeprowadzić łatwo i tanio. Potrzeba

jednak, aby dokładna drukowana instrukcya, umie

szczona w miejscu widocznem, pouczała publiczność,

czego ma żądać i jak wypełnier!"

u«»

trolować, gdzie i jakiej za nie’

się i oczekiwać kary.

Czyż potrzeba aż tak przerażających wypadków,

jak ostatni, abyśmy wreszcie otrzęśli się z martwo

ty i zaczęli dbać trochę o własne i ogółu zdrowie?

Sprawa dezynfekcyi w golarniach, to zaledwo jeden,

stosunkowo drobny, postulat hygieniczny. Tyle in

nych czeka, aż znowu czemś silniej poruszeni, ze

chcemy przypomnieć sobie o istnieniu choćby jedne

go z nich. Pozwoliliśmy zmarnieć suchotniczo Towa

rzystwu hygienicznemu, istniejącemu w naszem mie

ście przed laty jeszcze kilku. Dzięki zjazdowi lekar

skiemu zawiązuje się nowe. Nie jest to wszystko,

ale jest wiele. Tylko taka organizacya może skute

cznie szerzyć najkonieczniejsze wiadomości hygieni*

czne i dopilnować wykonania najważniejszych postu

latów bygieny.

MAŁY FELJETON.

Drobnostka.

Skoro wuj Karol miał załatwić jakąś drobnostkę,

miał zwyczaj przewracać dom do góry nogami.

—

W stołowym pokoju stał niezawieszony jeszcze i

oparty o ścianę obraz w ramach i za szkłem. Ciotka

Karolo wa zapytała, co ma z nim począć. ,Pozostaw

to mnie, już ja to urządzę* , odparł wuj. Natych

miast zdjął surdut i zabrał się do roboty: posłał

służącą po gwoździe za 6 centów, a zaraz za nią

chłopaka, aby powiedział, jakiej wielkości mają być

gwoździe; poczem zaczął komenderować: ,Jasiu, idż

i przynieś mi młotek, a ty Tomaszu biegnij po liniał;

zamiast drabiny mogę użyć krzesła kuchennego;

Stefanie leć do pana Kuglera, tu na rogu, powiedz,

że twój ojciec kłania mu się, że się spodziewa, iż

jego noga już mu przestała dolegać, i prosi o po

życzenie wagi niwelacyjnej. Ty, Maryo, zostań, po

trzebuję przecież kogoś do trzymania światła. Skoro

służąca wróci, niech biegnie zaraz znowu po sznur,

a ty, Tomaszu..,, gdzie jest Tomasz? chodź tu , po

dasz mi obraz*.

Podano mu obraz, który natychmiast upuścił.

—

Obraz wyśliznął się z ram, a wuj Karol, usiłując

ocalić szkło, skaleczył sobie palec; zeskoczył z krze

sła i zaczął biegać po pokoju, szukając chustki do

nosa; nie mógł jej znaleźć, ponieważ była w kie

szeni surduta, który dopiero co zrzucił; przypomniał

to sobie, lecz nie wiedział, gdzie jest surdut; cała

familia rzuciła się do przetrząsania i przewracania

wszystkich rzeczy, szukając surduta, a wuj, biega

jąc po pokojach, przeszkadzał wszystkim.

,Czy nikt w całym domu nie wie, gdzie jest mój

surdut? Jak żyję, nie widziałem podobnej familii;

jest ich sześcioro i nie mogą znaleźć surduta, który

zdjąłem nie dalej jak przed pięciu minutami*...

Zerwał się z krzesła, na którem był usiadł, i

spostrzegł, że siedział właśnie na surducie. ,,Możecie

się wszyscy wynosić — zawołał z oburzeniem —

znalazłem go już sam. Pies potrafiłby równie dobrze

szukać czegoś, jak wy, ludzie!*

Przez następne pół godziny obwiązywał palec,

sprowadzał nowe szkło i znosił narzędzia, drabinkę,

krzesło i świecę. Wreszcie przystąpił do dzieła, oto

czony całą familią, wraz ze służącą i praczką.

—

Wszyscy w pogotowiu do pomagania mu. Dwie oso

by trzymały krzesło, trzecia pomagała mu wejść

na nie, czwarta podała gwóżdż, piąta młotek. Wuj

ujął gwóżdż i upuścił go. ,Otóż macie — wrzasnął

z wściekłością — gwóżdż djabli wzięli!"

Uklękliśmy wszyscy i szukaliśmy, podczas gdy

wuj, stojąc na krześle, wymyślał i pytał, czy będzie

musiał tak stać cały wieczór? W końcu gwóżdż się

znalazł, ale tymczasem młotek gdzieś się zapodział.

,Gdzie jest młotek? Co zrobiłem z młotkiem?

Dobrotliwe nieba! Oto stoi ich siedmiu i gapią się

na mnie i żaden nie wie, co począłem z młotkiem!"

Znaleźliśmy młotek; ale tymczasem wuj Karol

stracił z oka znaczek, który zrobił na murze, w miej

scu, gdzie gwóżdż miał być przybitym; musieliśmy

jeden po drugim wdrapywać się na krzesło, stawać

obok niego i szukać punktu, ale każdy go znajdo

wał w innem miejscu. Nazwał nas osłami, porwał

liniał, aby na nowo zmierzyć i znalazł, że żądany

punkt powinien się znajdować na wysokości połowy

313/s cala; próbował dokonać tego wyliczenia na pa

mięć i zaczął się złościć.

Usiłowaliśmy wszyscy znaleść w pamięci żądaną

cyfrę i każdy otrzymał inny rezultat. W powszech

nej wrzawie zapomnieliśmy cyfry pierwotnej i wuj

Karol musiał mierzyć na nowo. Na ten raz wziął

sznur. W chwili krytycznej, kiedy wyciągnięty ca

łem ciałem, stojąc na końcach palców pod kątem

45° do krzesła, usiłował dosięgnąć punktu, znajdu

jącego się o trzy cale dalej niż mógł dostać, sznur

mu się wyśliznął a wuj Karol runął na dół i usiadł

na otwartej klawiaturze pianina, wywołując niesły

chany efekt muzyczny.

Ciotka Marya oświadczyła, że nie pozwoli dzie

ciom pozostać w pokoju, aby uie musiały słuchać

wymysłów i przekleństw wuja.

W końcu właściwe miejsce zostało wynalezionem;

wuj, trzymając lewą ręką ostrze gwoździa, ujął

w prawą młotek i za pierwszym zamachem uderzył

się po wielkim palcu i z krzykiem upuścił gwóżdż

na ziemię. Łagodna i słodka ciotka Marya zauwa

żyła, że się spodziewa, iż skoro wuj raz jeszcze

zechce wbić gwóżdż do ściany, uprzedzi ją o tem

zawczasu, aby mogła wynieść się do swojej matki

na tydzień, zanim rzecz się skończy.

,O kobiety! — oburzał się wuj — zawsze robi

cie wielkie rzeczy z małych; dla mnie jest pra

wdziwą przyjemnością załatwiać tego rodzaju dro

bnostki".

Musieliśmy znowu szukać liniału i sznura; w ścia

nie zrobiono jeszcze jedną niepotrzebną dziurę i około

północy obraz wisiał na ścianie — krzywo i niepe

wnie ; obicie dokoła było podziurawione, wszyscy

otaczający zmęczeni i zniecierpliwieni. Wszyscy —

oprócz wuja Karola.

ALA* "’nn’nń

-Ininn ,mAI,Atvł..- . .ałll \

t*- r«ŁASflŁ-!rfftf«=r*aw* r"y^

«. L ...I. ,,Cm |», 4, ,,,,,u jjMjjrt *:u,,l».,. Ol,,.«u.,.; ,. ,.,U...........

Prenumerata

wynosi:

w Krakowie w m i e j s c u ...............................

na cały rok na, kwartał n al miesiąc

poczt, w państwie A d k i e m .............................. J ; ; g

^ kor. 60 hal.

; do Wioch, Francyi, Anglii’, Belgii,’ siwajcaryi, Tur’cyi

"°"

U k°r0n 5 kor’ 60 hal

i innych państw, należ,cych do zwi,zku pocztowego . . .

64koron | 16 koron 6 kor -

o*.

mfgg.ttttu

tETzar-*1

Atmlnistra?y^Czasu^w^Kratfowie * ^ R M a m L 1 0gł?8zenia Operaty) uprasza się nadsyłać franco do

« X «ftmkSzssteJStsai

: r ow,j-

1 of 2 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction