Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 696 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

NCT71.

Kraków, 28Marca -

Sobota.

Rok 1885.

CZAS

Prenumeratę przyjmują:

Administracya ,CZASU* wM rukowi« i nrzędypocztowo. WlrJ.eową prenumeratę księgarnia

S. A. Krzyżanowskiego, handel Z. Skalskiego’ w Sukiennicach, biuro dzienników i ogłoszeń E. Śilber

steina w Sukiennicach, handel Bajera przy ulicy Grodzkiej, trafika Kuklińskiego w Sukiennicach.

—

On ro sa en ln (inseraty) przyjmuje aię xa oplata od miejsca wiersza drukiem drobnym (petitowym)

za pierwszy ras 10 cent,, za każdy następny po o cent.

—

\aile»tane (na3 .,tronie dziennika) oo

miejsca wiersza drukiem drobnym po 30 cent. za każdy ras.

—

O(luuenin t prenemeratę

przyjinnią: w e L w n a l e Ajencya .CZASU* w głównym składzie tjtoniu Nr. II przy ul. Trybuna*

skiej L. 4; w P a ry in wyłącznie p. Adam. Hue Clóment 4; (prenumeratę p. W . Kaczkowski, Faubourg

Poisaonićre 83 ; w W ie d n iu pp. Haasenstein 4 Vogler (także w Hamburgu. Frankfurcie n. M,, Ber

linie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A. Onpelik, Stubenbastei Nr. 2 , R. M.,asę (także w Berlinie, Ham

burgu, Monachium i Norymberdze!, H. Schalek. M. I)ukes. M. Stern, tylko prenumeratę pp. II. Gold

chmidt ft C., w Frankfurcie n. M. G . L. Daube ft C.

w H a r u a w i e przyjmują ogłoszenia pp. Kaichman i Frendler, biuro ogłoszeń przy ul. Senatorskiej.

Przedpłata na ,,CZAS"

oddnialgoKwietnia 1885r.

Z przesyłką pocztową tr państwie

Austryackiem:

na cały rok 34 ałr.

”*

n* kwartał

na i miesiąc

*łr’18

*fr. O

złr. 3*50

Z przesyłką pocztową do Niemiec:

na cały rok 56 marek,

na pół rokn

na kwartał

na 1 miesiąc

36 marek

14 marek

6 marek.

_U prasza się o wczesne zamawianie i wyraźne w y

pisanie nazw iska i miejsca odbioru albo nadesłanie

daw nej opaski drukowanej z adresem.

W ’ Prenume?ała Uczy aię tylko

od pierwszego t!o ostatniego dnia

w miesiącu.

Prennmeratę, którą przyjmuje Administracya Czasu

w K ra ko w ie i wszystkie nrzędy pocztowe, najdogo

dniej i najtaniej przesyłać przekazem poczto

wym.

Cena ,C z a s u " zagranicą ogłoszona jest w tytule

każdego Num eru.

Miejscową prenumeratę przyj

muje Administracya «Czasu," tu

dzież ajencye pp. E. Silbersteina

biuro dzienników i og-łoszeń w Su

kiennicach pod I. 33 w handlu ga

lanteryjnym p. M

. Herza, (od d. I

Kwietnia srhotelu Saskim), handel

X . Skalskiego w Sukiennicach pod

I. 37, sprzedaż gazet K.uklińskie

go w hali Sukiennic 1. 6 , księgar

nia S. A. Krzyżanowskiego w ryn

ku głównym, handel llessa w ryn

ku głównym, handel Bajera przy

ulicy Grodzkiej.

JMT* We Lwowie przyjmuje prenu

meratę p. Józef Knapp w głównej

trafice cygar i tytoniu Nr, 3 przy

ulicy Trybunalskiej.

Przegląd Polityczny.

Kraków 27marca

Spraw a regulacyi rzek galicyjskich przybiera

tedy formę konkretną, a jej prowizoryczne zała

twienie wśród danych warunków parlamentarnych,

nważać można za szczęśliwe. Groziło już bowiem

w ielkie niebezpieczeństwo, że ta sprawa pierwszo

rzędnego dla krajn znaczenia, mimo przyrzeczo

nych ofiar ze strony Sejmu i mimo szczerego popar

cia ze strony rządn, przepadnie w tym rokn znpeł

nie i że nawet przedwstępnych robót około regn

lacyi rzek podjąć nie będzie można. Tymczasem

wniosek Zeitbammera, przytoczony wczoraj w do

słownem brzmienia, a postawiony w porozumieniu

z Kołem polskiem, uratował rzecz o tyle, że na

rozpoczęcie robót regulacyjnych wstawioną ma być

w tegoroczny preliminarz bndżetn kwota 500.000

złr., jako zadatek dalszej pomocy państwowej,

którą prezes gabinetu najwyraźniej przyrzekł,

oświadczając, iż od program u systematycznej re

gulacyi nie odstępuje i z przedłożeniem swojem

napowrót wystąpi przed nową Izbą. Właściwe

znaczenie w niosku Zeitham m era polega tedy nie

tylko na tem, że niezwłocznie będzie można przy

stąpić do przygotowawczej akcyi regulacyjnej i że

w drodze administracyjnej ustanowioną zostanie

komisya krajowa dla czuwania nad tem dziełem,

ale głównie polega na tem , że przez nchwalenie

projektow anej nstaw y specyalnej uznaje w ładza

praw odawcza w zasadzie, iż państwo ma obowią

zek do regulacyi rzek niespławnych przyczyniać

się 60 procentową dopłatą skarbową. Dodawszy

do tego jeszcze kategoryczne i k ilkakrotne zape

wnienie hr. Taaffego, że rząd nie cofnie swego

pierwotnego przedłożenia, można w yrazić nadzie

ję, że sprawa systematycznej regnlacyi rzek ga

licyjskich na następnej sesyi, wśród pomyślniej

szych w arnnków parlamentarnych w niesiona, nie

napotka na opór, a dalsza w tej mierze akcya

zwiąże się w harmonijną całość z temi przedwstę

pnemi robotam i, jakie obecnie już podjęte zostaną.

Wniosek Zeithammera, mimo energicznej opo

zycyi dep. Weebera, przyjęła komisya dla regn

lacyi rztk galicyjskich 14 przeciw 6 głosom na

posiedzeniu środowem, na którem by li obecnymi

ministrowie: Taaffe, Ziemiałkowski i Falkenhayn,

tndzież szef sekcyjny baron K nbin. Referentem tej

sprawy wybrany został dep. Sochor.

Wczoraj obradowały obie Izby Rady państwa.

Izba panów przyjęła prawie bez dysknsyi w drn

giem , a następnie i w trzeciem czytaniu preli

minarz bndżetn i ustawę finansową na rok 1885,

według uchwał Izby deputowanych, i załatwiła

dłuższy szereg petycyj wedłng wniosków odno

śnych kom isyj.

—

Izb a depntowanych rozpoczęła

szczegółową dysknsyę nad projektem ugody z ko

leją Północną, a umotywowane przez bar. Schwe

gla, w imienin blubu Coroniniego, poprawki do

§ 7 przekazała do zbadania komisyi kolejowej,

która zda z nich spraw ę na dzisiejszem posiedze

niu. Wątpić należy, czy cała ugoda z koleją Pół

nocną zostanie dziś ncbw aloną. Zapew ne jeszcze

jutro zbierze się Izb a dla ostatecznego załatwienia

tej spraw y, poczem dalsze jej obrady rozpoczną

się dopiero po świętach wielkanocnych

W sprawie zatargu afgańskiego m iała, jak tele

grafują do N . f r . Presse, dostojna osoba angielska

odebrać w B erlinie od osób kom petentnych (mass

gebenden Peraoenlichkoiten) zapew nienie, że z ich

strony nie będzie nic zaniedbanem, coby do po

kojowego załatw ienia tej spraw y doprowadzić mo

gło; dano jej jednak przytem do zrozumienia, że

tylko zdecydowana postawa angielska i okazanie

silnej w oli, iż A nglicy od żądań swych nie ustą

pią, może umożebnić pomyślny skutek obiecanego

pośrednictwa. Tem to wytłamaczyć sobie można

groźne przemawiania Daily N tw s i to ostentacyjne

okazywanie gotowości do wojny, które się w ,Ań

glii nagle pojawiło.

Nordd. Allg. Ztg wyraża się zaś o zatargu angiel*

sko-rosyjskim w następujący sposób:

,,Giełda ;londyńska i binro Reutera nległy w i

docznie w ostatnich dniach jabiem nś niezw ykłemu

rozdrażnienin nerwów. Kontrolują one z podejrzli

w ością i niepokojem przebieg p olityki angielskie

w Indyaeh i Afganistanie. Wiadomość, że zarzą

dzenie m obilizacyi dwóch korpusów indyjskich i

stopniowe przesuwanie icb w kierunku północno

wschodnim , cofniętem jeszcze nie zostało, w znie

ciło przedw czoraj gęste kłęby kurzn w kołach

giełdy i prasy londyńskiej. P rzyczyniła się do te

go także niem ało wiadomość, że okręty wojenne

znajdujące się w Devonport, Cbatham i Ports

month odebrały rozkaz, aby się m iały w pogoto

win do wyjazdn. Koła te nie pamiętają o tem, że

pnnkt ciężkości sytnacyi nie leży w zarządzeniach

tego rod zaju, czasem z umysłu dem onstracyjnie

wydawanych, ale w wymianie zdań między gabi

netami i że, jeżeli Bkntek ich nie jest dla szerszej

pnbliczności odraza widocznym , nie można ztąd

jeszcze wyprow adzać w niosku o niepowodzeniach

dyplom atycznych. Jest zaś tem mniej powodn do

pesymistycznego zapatrywania się na sprawę af

gańską, że ostatnie autentyczne ośw iadczenia rządu

angielskiego nie odm aw iają postępowaniu Rosyi

w zasadniczych punktach stósownego uznania.

Wzniecane obaw y nie odpow iadają bynajm niej wła

ściwemu stanowi rzeczy."

Skazany w znanym senzacyjnym procesie na

w lat ciężkiego więzienia, pozasłużbowy kapitan

ilentach umarł nagle, jak donoszą do Beri. Boer

sen Ztg d. 23 b. m. w więzieniu w Halli.

Jak corocznie, tak i obecnie, Zgromadzenie na

rodowe francnskie ma przystąpić do dalszych

oszczędności w budżecie w yznań i ująć jeszcze

z nader skromnej dotacyi proboszczów i dnsz p a

sterzy. Wobec złożonego jn ż przedłożenia donoszą

z Rzym u do dzienników paryskich, że jestzam ie

rzonem w W atykanie wysłanie noty do gabinetu

). Ferrego z żądaniem, aby rząd francuski oświad

czył: czy zryw a konkordat, czy go chce utrzymać,

w ostatnim zaś razie, aby się zobowiązał do za

opatrzenia potrzeb duchowieństwa w odpow iedniej

m ierze.

Francuska Izb a deputowanych przyjęła d. 24go

b. m. nstawę zaprowadzającą scrutin des listes,

Wybory odbywać się będą departamentami przez

delegatów , wybranych w mniejszych okręgach w y

borczych. L iczba depntowanych nie będzie ozna

czoną podłng liczby zapisanych wyborców, jak tego

żądał wniosek depntowanego Ribot, ale podłng o

»ólnej liczby Indności, tak , żeby na każde 70,000

ludności przypadł jeden deputowany. —

Najdłużej

trw ała dysknsya w zględem oznaczenia terminu w y

borów. Izb a chciała zapobiedz temu, żeby prze(

upływem obecnych mandatów, t. j . przed lszym

lażdzieruika r. b. nie była rozwiązaną. Utrzym ał

się w końcu pojednawczy wniosek Floqneta, ozna

czający termin wyborów w 6 tygodniach przed

październikiem.

—

Wybory odbywać się będą co

cztery lata.

W takiem brzmieniu nowa nstawa wyborcza

irzedłoż ną teraz będzie senatowi.

W Pekingu odbywają się podobno rokowania

pokój przy pomocy jakiejś obcej osoby ze świa

ta dyplomatycznego. Są to rokow ania pólurzędo

we tylko, które jeśli osiągną pożądany rezultat,

będą zamienione w traktat pokojowy, jeśli nie,

treść rokowań wcale szerazej pnbliczności niem a

być udzieloną. W Paryżn zaczynają wierzyć w do

bry skutek tycb rokow ań, jak się to pokazuje

Journal des Debats, zapatrującego się zwykle

trzeźw o na sprawy zagraniczne.

Baring doniósł z Kairu, że jeśli do 6go kwie

tnia nie będzie można spieniężyć części zagwa

rautowanej przez mocarstwa pożyczki, Egipt nie

będzie m ógł zapłacić w p rzypadającym terminie

baraczn należącego się Turcyi. Skutkiem tego

Gladstone zrobił z bezzwłocznego przyjęcia przed

łożonej konw encyi kwestyę gabinetową. Wobec

tego cofniętym został odraczający w niosek Labou

chera, i konwencyą prawdopodobnie niebawem

przyjętą zostanie. Innej decyzyi nie można się

już , jak pisze Observer, ze względu na to spo

dziewać, że nieprzyjęcie konwencyi, przez wszyst

kie mocarstwa podpisanej, narażałoby w tej chwili

Anglię na bardzo dotkliwe niedogodności, a może

i w yraźne niebezpieczeństwa.

W spraw ie wyBp Sam oa, którąśmy niedawno

obszernie przedstawili, sprzeciwiła się Anglia nie

tylko aneksyi wysp, ale i protektoratowi Nowej

Zelandyi.

POTOP

(48)

POWIEŚĆ

przez

Henryka Sienkiewicza.

Tom drugi.

(Ciąg dalszy.)

ROZDZIAŁ II.

Pan M ichał miał słuszność! Kmicic tryumfow ał.

Węgrzy i część dragonów Mieleszki oraz Char

łampa, która połączyła się z nimi, zalegli gęstym

trup em kiejdańskie dziedzińce. Zaledwie kilku

dziesięciu w ymknęło się i rozproszyło w okolicach

zamkn i miasta, gdzie ich ścigała jazda. Wyło

wiono jeszcze w ieln , inni Die oparli się zapewne

aż w obozie Paw ła Sapiehy, wojewody witebskie

go, któremu pierw si musieli przynieść straszną

wieść o zdradzie hetmana w ielkiego, o przejściu

jego do Szwedów, o uwięzieniu pułkowników i

oporze chorągwi polskich.

Tymczasem Kmicic, cały okryty krwią i kurza

wą, stawił się z węgierską banderyą w rękn przed

Radziwiłłem , który przyjął go z otwartemi ręko

ma. Ale pana Andrzeja nie upoiło zwycięstwo.

Owszem chmurny był i zły, jakby przeciw sercn

postąpił.

—

Wasza Książęca Mość — rzekł

n ie chcę

słuchać pochwał, i wolałbym sto razy z nieprzy

jacielem ojczyzny walczyć, niż z żołnierzami,^ któ

rzyby się jej przydać mogli. Człeku się zdaje, że

sam sobie k r w i npnścił.

—

A czyjaż wina, jeśli nie tych buntowników

odparł książę.

—

Wolałbym i ja ich pod Wilno

poprowadzić, i tak miałem uczynić... oni zaś wo

leh przeciw zwierzchności się porwać. Co się stało,

to się nie odstanie. T rzeba było i trzeba będzie

dać przykład.

Co W asza K siążęca Mość myślisz robić

z jeńcami ?

Co dziesiątemu kula w łeb. Resztę pomię

szać z innemi pułkam i. Pojedziesz dziś do chorą

gwi Mirskiego i Stankiewicza, zawieziesz im roz

kaz mój, aby do pochodu byli gotowi. Czynię cię

regimentarzem nad temi dwiema chorągwiami i

nad trzecią Wołodyjowskiego. Nam iestnicy mają

ci podlegać i w e w szystkiem słuchać. Chciałem do

tej chorągwi Charłam pa naprzód posłaó, ale on

do niczego... rozm yśliłem się.

A w razie oporu? Bo to u Wołodyjowskie

go laudańscy ludzie, którzy okrutnie mnie niena—

Wi^ ą*Ogłosisz, że Mirski, Stankiewicz i Wołody

jow ski natychmiast będą rozstrzelani.

Tedy oni mogą pójść zbrojno na Kiejdany,

by ich odbić. U Mirskiego wszystko znaczna szła

cbta służy.

Weźmiesz ze sobą regim ent piechoty szko

ckiej i regim ent niem ieckiej. Naprzód otoczysz ich,

potem ogłosisz rozkaz.

Jak wola W. Ks. Mości!

Radziwiłł wsparł dłonie na kolanach i zamy

’ M irskiego i Stankiew icza rozstrzelałbym chę

tnie, gdyby nie to, że oni nietylbo w swoich c o

rągwiach, a!e w całem wojsku, ba, w całym krajn

mir mają.... Boję się wrzawy i otwartego bnntu,

którego przykład mieliśmy jaż przed oczyma....

Szczęściem, dzięki tobie, dobrą dostali naukę, i

dwa razy pomyśli każda chorągiew, nim się na

ras porwie. Trzeba tylko szybko działać, ażeby

oporni nie przeszli do pana w ojewody witeb

skieeo

Wasza Ks. Mość mówiłeś tylko o Mirskim

Stankiewiczu, a nie wspomniałeś o W ołodyjow

skim i Oskierce.

Oskierkę muszę także oszczędzić, bo to człek

znaczny i szeroko spokrewniony; ale W ołodyjow

KORESPONDENCYA ,,CZASU."

Lwów 26marca.

Gorączkowe zapędy rnskiego komitetn przedwy

borczego do rozbudzenia agitacy i przedwyborczej

na prowincyi, musiały osłabnąć wskutek zmian,

jakie się dokonały u św. Jura. Kiedy komitet za

ski z Rusi pochodzi, i niema tu relacyi. Dzielny

to żołnierz, praw da! liczyłem też na niego... tem

ci gorzej, żem się zaw iódł. Gdyby djabeł nie był

przyniósł tych przybłędów , jego przyjaciół, może

inaczejby postąpił; ale po tem, co się stało, czeka

go knla w łeb, jak również dwóch Skrzetoskich

i tego trzeciego byka, który pierwszy zaczął ry

czeć: ,,zdrajca, zdrajca!"

Pan Andrzej zerwał się, jakby go żelazem przy

pieczono.

Wasza Książęca Mość! Żołnierze mówią, że

Wołodyjowski życie W . Ks. Mości pod Cybieho

wem uratował.

Spełnił swoją powinność, i za to Dytkiem ie

mn w dożywocie chciałem puścić... teraz mię zdra

dził, i za to każę go rozstrzelać.

Oczy Kmicica zaiskrzyły się, a nozdrza poczęły

Wasza Książęca Mość! Nie może to być!

Jakto, nie może być? - spytał Radziwiłł,

marszcząc brw i.

...

Błagam W . Ks. Mości — mówił w uniesie

nin Kmicic - aby Wołodyjowskiemu włos z gło

w y nie spadł. Wasza książęca Mość mi przebaczy...

błagam !... Wołodyjowski mógł mi nie oddać za

powiedniego listn, boś go W . Ks. Mość na jego

ręce przysłał i do woli mu to zostawił. A oddał!...

Wyrw ał mnie z toni... Przez to przeszedłem pod

W. Ks. Mości inkwizycyę... Nie wahał się mnie ra

tow ać, chociaż o tę sarnę pannę tentował... Winie

nem mu wdzięczność i zaprzysiągłem sobie, że mn

się wypłacę!... W . Ks. Mość oczy ni to dla mnie,

aby ni jego, ni jego przyjaciół, żadna kara nie

dosięg!a. Włos im niema spaść z głowy... i na

Boga’ nie spadnie, pókim ja żyw... Błagam W.

Ks. Mość!!

Pan Andrzej prosił i ręce składał, ale w sło

wach jego brzmiały mimo woli abcenta gniewn i

groźby i oburzenia. Niepohamowana natura brała

górę. I stanął nad Radziwiłłem z tw arzą podobną

do głow y rozdrażnionego drapieżnego ptaka, z roz

iskrzonemi oczami. Hetman zaś miał również bu

wiązyw ano, metropolita dzisiejszy był jeszcze ad

ministratorem tylk o , w ięo nie liczono się z nim

bardzo. D ziś jednak ogół duchowieństwa reskie

go, które kom itet wyborczy tak samo jak dawniej

chciałby wysunąć na pierwszą linię w alki wybor

czej, mnsi ncznć pewną refleksyę, musi zastano

wić się nad tem, czy wypada mn eksponować się

tak samo, ja k daw niej za czasów poprzedniego

metropolity, kiedy to X . kanonik Malinowski

umiał udziałowi ruskiego duchowieństwa w agi

tacyi wyborczej nadać charakter działalności nie

tylko zgodnej z misyą duszpasterską między lą

dem wiejskim , lecz poniekąd nawet uzupełniają

cej tę misyę. Dzisiejszy metropolita zamiast od

świeżyć tę tradycyę, w ystąpił owszem przy przy

jęciu depntacyi z mową, która chociaż nkrywana

przez organa staroruskie i nkrainofilskie, dojdzie

za pośrednictwem M iru do wiadomości szerszych

kół rnskiego duchowieństwa i wrażenie sprawić

mnsi. X . Metropolita powiedział, że nie widzi ta

kiej niedoli politycznej, w jakiej Ruś przedstawić

mn nsiłował p. Gierow ski, jako mówca depntacyi

z Domn narodnego. Sytuacya jest owszem korzy

stna, bo tak z nst Cesarza, jak i od Papieża sly

szał metropolita zapewnienia życzliwości i miłości

dla Rusi. Wobec takiego oświadczenia metropolity,

trndno będzie kom itetow i znaleść w dnchowień

stw ie rnskiem w szędzie gotowych propagatorów

oklepanego fałszu, że Rusi grozi zupełna zagłada,

jeżeli z wyborów tegorocznych nie w yjdą żywioły

skrajne. N ie braknie zapewne jednostek, dla któ

rycb słowa metropolity nie będą m iały znaczenia,

ale po takeie i sumienności większości kapłanów

ruskich spodziewać się tego można, że się zawa

bają popaść w sprzeczność rażącą z hasłem wy

danem przez swojego zw ierzchnika. N ie chodzi ta

przecież o nsunięcie się od wyborów, od zanie

chania w szelkich ponczeń, ja kic h Ind potrzebuje,

lecz tylko o umiarkowanie.

D la charakterystyki naszych nkrainofilów jestto

szczegół nieobojętny, że nawet w przedrukach

wybierają oni rzeczy, które tchną jaskraw ą polo

nofobią. Niedawno prokuratorya tutejsza zarządziła

konfiskatę całego tom ika przedrukowanych opo

wiadań Oleksy Starożeńki, który literacki swój za

wód um iał w swoim czasie pogodzić z poufnemi

fnnkcyami w Murawiewowskiej kancelaryi w W il

nie. W tycb nowelach Gonta i Żeleźniak wysuwają

się w wyrazistej perspektywie jako postacie boha

terskie, a Polacy jako krwożerczy tyrani, którzy

na Ukrainie srożej postępowali, aniżeli pierwsi

prześladowcy chrześcian. Polecić wypada tę lek

turę wszystkim, którzy entnzyazm nją się dla każ

dego pięknego słówka ukraińskiego na tem at zgody

braterskiej !

Ustawa krajowa o prawie wydobywania mine

rałów zawierających żywice, czyli mówiąc otartym

sposobem, krajow a ustawa naftowa, ncbwalona na

zeszłorocznej sesyi sejmowej, otrzymała już sank

cyę najwyższą. Ministerstwo sprawiedliwości za

jęte jest opracowaniem rozporządzenia wykonaw

czego, tak do tej nstawy jak i do państwowej na

ten sam temat przed rokiem w Radzie państwa

uchwalonej. W tym celu władze zebrać m ają daty

potrzebne do dokładnego w ykazn przedsiębiorstw

górniczych w k rajn istniejących. Jestto substrat

niezbędny do opracowania takiego rozporządzenia

wykonaw czego, któreby uczyniło zadość wszystkim

aktnalnym wymogom i potrzebom.

Ministerstwo wojny postanowiło prowadzić do

kładną ewidencyę, nietylko jak dotąd dróg era

ryalnych, krajow ych i powiatow ych, lecz także

gminnych i pryw atnych, oczywiście z w yjątkiem

polnych i leśnych, mających znaczenie tylko dla

jednej miejscowości. Szczególnie co do dróg tego

rodzajn w powiatach pogranicznych, ewidencya

jest bardzo potrzebna dla celów wojskow ych. W ł a

dze polityczne m ają odtąd donosić o każdej nowej

budowie lub zm ianie istniejącej drogi tego rodzaju.

rzę w obliczu. Przed jego żelazną wolą i despo

tyzmem gięło się dotychczas wszystko na Litw ie

i Kosi - n ikt nigdy nie śmiał mn się sprzeciwić,

nikt prosić o łaskę dla raz skazanych, a teraz

K m icic prosi! tylko pozornie — w rzeczywistości

żądał. I położenie było takie, że praw ie niepodo

bna było mn odmówić. Despota, zaraz na początkn

zawodu zdrajcy pocznł, że nieraz przyjdzie mu

nlegać despotyzmowi lndzi i okoliczności, że bę

dzie zależnym od własnych stronników , daleko

mniejszego znaczenia, że ten K m icic, którego chciał

zmienić w wiernego psa, będzie raczej chowanym

w ilkiem , który rozdrażniony gotów chwycić zę

bami 2a rękę pana. W szystko to w zburzyło du

mną krew radziwiłłow ską. Postanowił się opierać,

bo i wrodzona straszna mściwość, pchała go do

oporu.

—

Wołodyjow ski i tamci trzej muszą dać gar

dła! — rzekł podniesionym głosem.

Lecz b yła to dorzucić prochu do ognia.

—

Gdybym był Węgrów nie rozbił, nie oni da

liby gard!a! — zakrzyknął Kmicic.

—

Jakże to? jnż mi wym aw iasz swoje nałogi?

pytał groźnie hetman.

—

Wasza Książęca Mość! — rzekł porywczym

głosem pan Angrzej — nie wymawiam._

proszę.,

błagam... ale to się nie stanie. Ci Indzie na całą

Polskę sławni... Nie może być! nie może być ! !

Nie będę Judaszem dla W ołodyjowskiego. Pójdę

za W aszą Książęcą Mość w ogień, ale nie odma

w iaj mi tej łaski...

—

A jeśli odmówię P

—

Tedy mnie k at W . Ks. Mość rozstrzelać !.—

Nie chcę żyć!... Niech mnie piornny zatrzasną !.—

Niech mnie djabli żywcem do piekła w ezm ą!

—

Opam iętaj się nieszczęsny!... przed kim to

mówisz!

—

W. Ks. Mość nie przyprow adzaj mnie do

desperacyi!

—

Do prośby mogłem nakłonić ncha, na groźby

nie będę zważał.

—

Ja proszę... błagam!...

Wie(le’ń 25 tnarca.

(a) Pomimo święta, dziś dwie zasiadały komi

syę i obydwie ukończyły prace swoje. Komisya

dla regulacyi rzek galicyjskich nchwaliła tymcza

sową nstawę, prnpouoWauą przez p. Zeitham era.

Sprawozdacie, napisane przez p. Sochora, w pią

tek ma być w Izbie rozdane, ale już przed świę

tam i nie będzie mogło być postawionem na po

rządkn dziennym. Prezydent Smolka ma zamiar

odroczyć posiedzenia Iz b y , skoro ty lk o ngoda

z kuleją północną będzie nchwalona, i życzy Bo

bie, żeby to mogło w piątek nastąpić, księżom

proboszczom bowiem, których kilku w Izbie za

siada, pilno wracać d ) parafij dla słuchania wiel

kanocnej spow iedzi. Czy się uda skończyć obrady

w piątek, to zależeć będzie od taktyki, którą

obierze lew ica przy rozpraw ach szczegółowych.

Być m oże, iż po klęsce, jakiej doznała wczoraj,

da za wygraną i me zechce się przez stawianie

poprawek na dalsze porażki wystawiać. Może byó

jeduak, że zechce wytrwać na swojem stanowisko

i do końca przeszkadzać dojściu ngody do skutku.

Doniosłość zaś wczorajszej klęski metyle polega

na liczbow ym stosunku głosów, nad wszelkie spo

dziewanie dla rządu korzystnym, ale na tej oao

iiczności, że w spraw ie, której obok ekonomicz

nego znaczenia niepodobna odmówić także wyso

kiego znaczenia politycznego, dwudziestu człon

ków lew icy odbiegło od wspólnego sztandaru i

nsunęło się od głosowania. P rzerażenie widocz

nie rosło w szeregach opozycyjnych w miarę, ja k

postępowało czytanie im ienne, i coraz liczniejsze

po Btronie lew icy okazyw ały się dezercye, zwła

szcza, gdy spostrzeżono nieobecność posłów naj

poważniejszych i zupełnie niezaw isłych, niepotrze

bujących oglądać się na żadne w zględy wyborcze,

jak l)am ba, Wolfrum i inni, którzy widocznie

tylko z przekonania nie chcieli glosować za za

sadą, bronioną przez Herbsta z wysileniem wszel

kich sił, na j a k i e stać tego mocarza solistycznej

wym ow y. W końcu też posiedzenia, kiedy na

hasło, dane z dołu, motłoch zgromadzony na gór

uej galeryi wypraw ił oburzającą hecę, lewica

więcej byla przygnębioną, n iż prawa strona Izby ,

widząc, jakie to są te między indnością żywioły,

którym najbardziej do przekonania trafia hasło

zaborn pryw atnej własności.

Komisya cłowa także dziś odbyła posiedzenie

i prawie bez zmiany przyjęła cały projekt rządo

wy. Przedmiotem obrad na posiedzeniu dzisiejszem

były cła od zboża. R eprezentanci przem ysłn fa

brycznego pragnęli wedłng zasady: do u( des,

zabezpieczyć sobie w Izbie glosy rolników dla

ceł ochronnych od wyrobów fabrycznych, i Die

robili żadnej trndności. W sknte k telegram ów —

otrzymanych z Berlina, rząd znalazł się w mo

im ści cofnięcia swej pierwotnej propozycyi, ma

jącej npoważnić go do zaprowadzenia ceł takich,

ja k ie będą zaprow adzone w cesarstwie niem ieckiem ,

a przedłożenia natomiast cyfer wyraźnie oznaczo

nych. Wedłng tej drngiej propozycyi, na którą

się komisya zgodziła, będzie wynosić cło od psze

nicy i żyta 1 z)r. 50 ct., od mąki i wogóle od

wyrobów młynarskich 3 złr. 75 ct. w złocie. Jest

wprawdzie dopuszczony wyjątek dla młynów, od

ległych nie dalej od granicy, niż o dzisięć kilo

metrów, którym rząd może wydawać pozwolenie

na w prow adzenie zboża zagranicznego bez opłaty

eta, lecz m inister handln ońwiadczjł w komisyi,

że obadwa rządy w monarchii nmówiły się, iż

młynom parow ym i wogóle młynom o narządach

fabrycznych takiego pozwolenia wydawać nie

będą.

C ała doniosłość podwyższenia ceł, o której ró

żne tn można słyszeć zdania, da się ncznć dopie

ro wówczas, gdy traktaty handlowe, zawarte

z Rumunią i z Serbią, przestaną obowiązywać.

Na teraz ntrndnionym zostanie ty lk o dowóz zboża

rosyjskiego. W ciągn rozpraw komisyjnych odzy—

Ta pan Andrzej rzncił się na kolana.

—

Pozwól mi W. Ks. Mość sercem, nie z musu

sobie słnżyć... bo inaczej zw a ryjnję!

Radziwiłł nie odrzekł nic. Kmicic klęczał, bla

dość i rumieńce przelatyw ały mn jak błyskawice

przez twarz. Widocznem było, że jeszcze chwila,

a w ybnchnie w straszliw y sposób.

—

Wstań! — rzekł Radziwiłł.

Pan Andrzej wstał.

—

Umiesz bronić przyjaciół — rz ekł książę —

mam próbę, że i mnie będziesz nmiał bronić i nie

odstąpisz nigdy. Jeno Bóg cię stw orzył z saletry,

aie z mięsa, i bacz, abyś nie spłoną). Nie mogę

ci niczego odmówić. Słncbajże m nie: Stankiewicza,

Mirskiego i Oskierkę chcę Szwedom do Birż ode

słać, niechże Skrzetnscy dw aj i Wołodyjowski idą

z nimi. Glów im tam nie pourywają, a że czas

w ojny w spokoju posiedzą, to lepiej.

—

Dziękuję Waszej Książęcej Mości, ojcn mo

jem u! — zakrzyknął pan Andrzej.

—

Pow oli...

—

rzekł książę.

—

Uszanowałem

tw oją przysięgę, az nadto!... teraz ty nstannj

m oję: temn staremu szlachcicow i, zapomniałem

jak mn na przezwisko! temn ryczącemu djabln,

który tn ze Skrzetnskimi przybył, zapisałem śmierć

w duszy. On to pierwszy nazwał mnie zdrajcą, on

o wzięcie kornpcyi posądził, on podniecił innych,

bo może nie przyszłoby do tego oporn, gdyby nie

jego zuchwalstwo! — (Tn książę uderzył pięścią

w stół). - Pierwej śmierci, pierw ej końca świata

byrn się spodziewał, niż żeby kto mnie, Radzi

w iłłow i, śmiał do oczn zakrzyknąć: ,,zdrajca!" —

Do oczn! wobec lndzi! Niem a takiej śmierci, nie

ma takich mąk, którychby dość bylo za taką zbro

dnię. Nicproś mnie o niego, bo to na nic!

(Ciąg dalszy nastąpi).

OddzielneNra C W , "

""’" f " 1 "”14wlS*»«ne.

Prenumerata w" n " T’

”*

Pocztą w państwie Austryackiem. . .

na cały rok na kwartał na 1miesiąc

,inwi,? o _N,emieckiem .

.................................

24 złr.

6 złr.

2złr.50c.

n do Włoch, Francyi, Anglii Rplo-;; o

’

:***

28 złr.

7 złr

3 złr

I innych państw należących do związku n n u S aryi’ Urcyi

Prenumet-iitę ,,r*yjltl u .

’^°

1-*

32 złr.

8 złr.

3 złr.

a-P1Aa1?dz-mi * ’P’rzekazy pienieżne na nrenirnicratc *i’??i"*° ""***"*«*Ko dnia wmiesiącu.

l.uty

do Admimstracyi Czasu w Krakowie - UW?, J lJ K 8ZCnia Operaty) uprasza się nadsyłać franco

pocett,,,.i .

hJ?Sj*t3K

"fc

°^

ę opU mó w nadsyłanych nie zwraca się.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction