Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 275 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

M l«l.

Kraków 2 Maja. -

Czwartek.

Rok 1850.

Wychodzi w Krakowie

codziennie, w yjąwszy niedziele i święta.

Cenn:

W KU%KOWIE miesięczna 5 *łp-; kwartalna 14 słot. polska

moneta.

W KRAJU kwartalna razem z przesyłką pocztową 4 złr. 2 0

kr. m. k.

Przedpłata

przyjmuje sie w biurze Ezpedycyi Cz.AHU przy rogu Szcze

pańskiej u(icy Nr. 369.

Pieniądze przesyłają się bezpłatnie poczta wprost do biura

Expedycvi Czaeu wyraziwszy oa kopercie:’ Prenum eracyjne

pieniąii%e

***"*yjnioją się

OOCOHBNIA. ro zp rawy , odezwy wszelkiego rodzaju .

DONIESIENIA literackie, księgarskie, handlowe, p rzemysło w o

r olnicze itp.

UWIADOMIENIA ty czą ce się sprzedaży, kup na, d zierżaw itp

Za opłatą

od wiersza potytowego za jednorazowe umieszczenie po 8

groszy następne po 3 grosze.

Kisły

nie frankowane nie przyjmują się, wyjąwszy od stałych

lub znanych korespondentów.

L « * Numer pojedynczy kosztuje 8 groszy.

Kraków d. 1 maja.

W numerze 8 9 dziennika na.szego, zrobiliśmy

kilka krótkich uw ag korespondentowi lwowskiemu

gazety Heichszeituttg, tyczących się nadziei, ja

kie prowiucya G alicyi z pobytu JK . Gubernatora

w Wiedniu sobie czyni, jako też co do potrzeby

tainże ga z e ty niemieckiej. X V odpowiedzi na te

uw agi, oświadcza pan korespondent w liście do

ga ze ty ,. Reicliszeitung44 pod dniem 2 4 kwietnia,

iż nie dziwi się wcale, że ,,Czas44 przeciw nie

mu, bo za zwyczaj występuje przeciw każdemu

poglądowi na interesa naszej prowincyi, który nie

u niego znalazł sw°ój początek, ale go to uderza,

i e trafniejszem zdanie swoje nie poparł dowodem,

jak tylko tym, iż oczekiwania i życzenia rzetel

nie i dokładnie w osobnym or ze kł artykule.

—

Dowód ten z resztą, powiada, byłby mó’g ł rozu

mowanie jego obalić, gdyby życzenia wyrażone

w ,,C zasie44 były życzeniami większej części mie

szkańców w kraju, ale tak (według tego jak są

dzi p. korespondent) nie je st i dla chwiejącej się

polityki tego dziennika być nie może.

Przyznaje nam pan.korespondent pew ną inicya

tywę w interesach krajowych — z chęcią nawza

jem przyznajemy, że bronimy naszego poglądu

na rzeczy. Zdawało nain się, skoro p. kores

pondent twierdził niepodobnem określenie nadziei

kraju z okoliczności z w y ż wspoinnionego pobytu,

że nie możemy ważniejszego, a przeciwnego po

stawić dowodu, jak ten, iż takowe dokładnie w e

d łu g nas w e wstępnym orzekliśmy artykule. Ze

takowe nie s ą wyrazem kraju, wyrokuje pan ko

respondent. W imieniu kraju, pow°tarzamy ciągle,

nie przyznajemy sobie prawa przemawiania, ale

znów spodziewamy się większego poparcia od o -

pinii publicznej, jak ów g ło s małej party°i, do

której nas pan korespondent ogranicza. N a s z a

polityka, którą panu kore.spondentowi chwiejącą

zwać się podobało, ma być tego przyczyną. Gdzież

to chwianie upatrzył? Radził)yśmy się do wczo

r ajszego odw ołać artykułu o niezależności dzien

nika, ale nie zapominamy, że artykuł nie je st ar

gumentem. Może wadę tę, równie jako i brak

popularności w°yczytał p. korespondent, w galicyj

skich korespondencyacii przeciw nam wymierzo

nych w kolumnach gazet poznańskich ? zgoda

ale zapytamy tylko wtedy, c z y pan korespondent

z gadza się w° opinijach politycznych z temi kores

pondeiicyami ?

l.ec z przejdźmy do głównego przedmiotu listu

pana korespondenta. Powtarza o potrzebie dzien

nika niemieckiego w Galicyi, a mianowicie o -

piera to naprzód, na licznej ludności niemieckiej,

która winna mieć swój organ; dalej, że organ

ten konieczny jest, aby stanowisko Galicyi w o -

bec innych utrzymać prowincyj; co większa, aby

wywalczać jej prawa; w°re.szcie z prawdziwą kur

toazyą kończy wyrażaną nadzieją, iż przyznamy

dla tego już samego potrzebę takowego dzien

nika, aby mieszkańcy innych prowincyi austrya

ckich, którzy nie posiadają polskiego języka, z nauk

dawanych w ,,C zasie44 lub w° innych polskich dzien

nikach korzystać mogli. T a liczna ludność niemie

cka w Galicyi, jak wiemy, nie przechodzi 9 00 0 0

dusz, w tę już policzono4 0 ,0 0 0 urzędników przed

zaprowadzeniem akcyzy°. N ie chcemy mówić bez

dowodów, jak dalece zwiększyła się ta liczba

urzędników. Nieobecność dziennika niemieckiego

zdawała nam się dowodzić, że ludność ta nie

potrzebuje organu, zw łaszcza, gdyśmy widzieli,

iż pewna jej część w° gazecie ]Seite Z e it swoje

przedstawiała dążności. Ależ skoro pan kores

pondent widzi tego potrzebę, my którzy nieczyicli

praw przesądzać nie chcemy, zgadzamy się na to,

tem chętniej, iż uważamy w tem spełnienie naszych

życ zeń , abyśmy nie sami w dziennikarstwie prze

mawiali. W s z a k ż e z drugiej strony takiemu or

ganowi przyznaćbyśiny nie mogli, jak tylko pra

w o reprezentowania interesu ludności niemieckiej,

nigdy zaś polskiej prowincy°i do cesarstwa au -

stryackiego należącej, tem mniej jeszcze utrzy

mywania jej stanowiska, o którem pan korespondent

zapewne zapomina, że innem być nie może tylko

narodowem.

Posiedzenie Hady Miejskiej d. 29 kicictnia 1850.

Obecnych 26 —początek o godzinie 4ej z po.łudnia. —

i*o odczytaniu i przyjęciu protokół’u ostatniego posie

dzenia na dniu 22 b. in. odbytego, jeden z radzców

zapytał, dla czego dotąd nie położono tamy powięk

szaniu się liezby sklepów starozakonnyeh na Strado

miu wbrew rozporządzeniu wys. ministerstwa doz w°a -

lająeenni tym tylko starozakonnym mieć otwarte na

Slradomiu sklepy, którzy jc mielijuż otworzone przed

dniem 15 li.stopada r. z , , a to dopóki kwestya wol

nego zamieszkiwania i handlowania starozakonnyeh

ostatecznie rozstrzygniętą nie zostanie. Yice- prezes

wyjaśnił, iż ze strony Rady Miejskiej wydane zo

stały rozporządzenia na zasadzie przepisów obowią

zujących i w tym względzie stosowne w ezwan/e do

c. k. Starostwa Grodzkiego, a następnie raport do wys.

c. k. komissyi gubernialnt’j przesłano. Rada uchw a

liła przyjąć do w°iadomości.

Następnie przedłożonym zo.stał wniosek m ający na

celu obmyślenie środków zapobiegających szerzącem u

się coraz bardziej od lat kilku ubó.stwu klas średnich,

a zupełnej prawie nędzy najniższych. Po dość dłu

gich w tym przedmiocie rozpraw ach wyja.śniających

wszelakie okoliczności, jakie pod tym względem w pły

nęły na dzisiej.sze położenie mieszkańców; uchwalo

no przedłożyć wys. c. k. komissyi gubernialnej wier

ny obraz stanu mia.sta naszego, któryby z jednej stro

ny przyczyny upadku przedstawiwszy, z drugiej strony

podał’ środki nie tylko tamujące zupełną jego pod

względem materyalnym ruinę, ’ale nadto obmyślające

poprawę przez na.stręczenie utrudnionych dziś sposo

bów zarobkowania, i przemysłowego i handlowego ru

chu. Rada Miejska ufna w staranną opiekę rządu,

przedsiębierze krok ten w nadziei, iż’ wys. c. k. ko

mi.s.sya gubernialna ściśle podanie zgłębiwszy, w.szel

kich dołoży starań do zrealizowania następujących

uchw°ałą objętych środków:

Ułatwienie stosunków handlowych z K rólestw em

Polskiem osobliwie pod w zględem handlu zbożow°ego,

a ztąd nie tylko przywrócenie targów zbożowych na

Klcparzu, ale zarazem położona tama niestósunkowe

mu podnoszeniu sic cen zboża w mieście naszem, cze

go jcdnoinilow°a odległość od granicy Królestw a P ol

skiego usprawiedliwić nie może. Dzienniki handlowe

udowodnić są w stanic, że Ceny zboża w Krakowie

nie tylko są wyższe od cen po innych miastach pro

wincyonalnych państwa, ale naw°et stosunkowo wyż

sze od cen po w°ielkich a odległ’ych targach europej

skich, dokąd zboże długim i kosztownym dostaje się

transportem. Tymczasem miasto nasze położone w

środkowym punkcie wielkich dróg zbożowych, spła

w ną rzeką, bitemi gościńcami i kolejami żelaznemi

zbliżone do okolic w zboże obfitujących i prawie w

ich sercu leżące, którego główny niegdyś handel na

tej gałęzi się zasadzał, dziś na własną nawet kon

sunipcyę zakupywać musi zboże za granicą i to za

pośrednictwem m ałej liczby spekulantó’w , będących

w stanie i możności posiadać wizowane w ambasa

dzie ces. ros. w Wiedniu paszporla; a kupno to, przy

wysokiej opłacie celnej i drobiazgow°ośei i rozw°lekło

ści form urzędowych przy ocleniu używanych, je

szcze bardziej jest ulrudnionem. Toż samo tyczy się

i bydł’a rogatego, tak, iż miasto nasze nicwyjmując

nawet czasów ogólnych wstrząśnie» politycznych eu

ropejskich nie pamięta tak wysokiej jak obecnie taksy

mięsa. Zanim więc ruch handlowy i przemysłowy

głównie ku Królestwu Polskiemu skierowany, po pa -

rotetniej stagnacyi wynajdzie dogodny dla siebie od

pływ , zanim zmiana stosunków włościańskich w re

gularne i wzajem na siebie oddziaływające produkcyi

Tutti frutti z Wiednia i jego okolic.

(Ciąg dalszy)

Lecz przy wystawach _ Proroka " zachodzi tutaj mała

koliczność, tojest, ź e mienie biletu do miejsca nawet za m

nietego, nie zapewnia j e s z c ze nikogo, czy będzie na sp_e

taklu i miejsca drogo kupionego istotnie użyje. Do miejsc

owiem zamkniętych tutejszych niema osobnego wnijścia,

chcąc się do nich dostać, trzeba przechodzić przez par

;r. Otóż gdy na ten parte r schodzi się zwykle publi*

zność już o 3 ciej god zi nie , gdy tam panuje tło_k taki,

eby i szpilka niedoleciała na ziemię, gdy panowie pa_r—

Jrowi wynagradz ając sobie znać kilkogodzinne stanie,

ar dzo są skłonni do wzięcia odwetu na aryslokracyi za_

upującej miejsca z a mknięte , i przychodząc ej naturalnie

óźniej; — zdarza się przeto bardzo często, źe _przycho

zący z biletem do zamkniętego miejsca, zastaje w par

:rze uor ga niz owa ną koalicyą demokr atyczną, osobliwie

strony wojskowych, głównie naprzeciw krzesłowej ary

tokracyi, w skutku klórej właściciel krzesła mimo biletu,

zat em mimo posiada nego prawa , niemogąc dojść do swe_

!) miejsca, bo go w parterze przez tłok nikt przepuścił°

iechce, musi nolens volens, wracać z niczym do do

iu. Na pierwszej osobliwie wystawie, koalicya o której_

lówię tak się pokazała być uorganizowaną, że aspiranci

o krzeseł, powiększej części płeć piękna, musieli przez

)źę Igo piętra spuszczać się po drabinach (I) na parte_r,

eby tylko w ejść w posessyą fotelu kupionego za drogie

ieniądze, bo za 150 guldenów!

Niechcąc doświadczyć podobnego l os u, i nic mając ża

dnej ochoty popisywania się przed publicznością Wiedeń

ską, z moją gimnastyczną zręcznością, poszedłem sobie

do Teatru na całą godzinę pierwej przed zaczęciem spe

ktaklu, pewny, źe się przecie do mego krzesła dostanę

po drodze naturalnej, ale nie po drabinie! Ale rachuba

moja pokazała się być mylną. 0 6 ej godzinie zastałem

juź przy wejściu do parteru taki mur wojskowych, źe o

przebiciu się przez niego ani myś!ić niemożna było. Na

daremnie próbowałe m jaw nego niepodobieństwa 1... na dar e

mnie bileter krzyczał za mną: _Erlauben sie meine Her

ren", żaden z tych panów nawet się nie obejrzał, tym

mniej przeto us unął. W tak przykrym położ eniu miałem

już właśnie nawrócić drogi, i tentować losu albo przez

orkiestrę, albo też z loży której po drabinie, kiedy opa

trzność, opiekująca się mną jawnie, zesłała mi na pomoc

niespodziewanego zbawiciela. Jakiś je ne ra ł przys zedł także

z żoną i córką, z biletami w ręku do miejsc zamknięt_ych.

Zobaczywszy p rz ed sobą tłuin z astępujących drogę ofice

rów, zakomenderował głośno: _Platz meine Herren". Pa

nowie oficerowie zrobili śpiesznie prz ejście , a ja uchwy

ciwszy się za falbanę mantylki panny ge ne r ałow nej, i bło

gosławiąc dyscyplinę wojskową, dostałem się nareszcie

pod st rażą takiej eskorty, do miejsca, o którem już zwąt

piłem, czy się z nim zobaczę.

Przebacz sz. Redaktorze, źe Cię nudzę tak obszernym

opisem mojego _ e nt re e " na _Proroka ", ale lo c zynię dla

tego tylko, żebyś się przekonał, źe zobaczenie _Proroka"

w Wiedniu lo nie są żadne przelewki, żebyś wreszcie do

mojej relacyi większą nieco przywięzywał cenę, widząc,

jakie koszta i trudy podjąć musiałem, zanim nabyłem ty

tułu do j ej spisania.

Szczerze powiedziaw.szy, zdejmuje mnie ochota dać Ci

krytyczną analizę tego muzykalnego dzieła, tak, jak go

z jednorazowego widzenia i słyszenia cenić i sądzić mo

żna. Ale się doprawdy boje wystąpić z mym zda niem ,

bom tam w Krakowie, pod względem sądu o sztukach

pięknych, niejednej się juź surowej na słuchał r eprym en

dy. Zawsze mi się zdawało, źe sąd o dziełach sztuki, a

zwłaszcza lak zwanej _pięknej" a więc muzyki, malar

stwa, rzeźby, teatru itp., jest wydziałem nie tyle znaw

ców i biegłych w sztuce, ile miłośników; że publiczność,

sądzi podobne dzieła nic tyle wedle tych lub owych sta

łych prawideł, ile wedle wrażenia, jakiej na niej czynią.

Myślałem, źe wieniec zdobiący skronie Paganinich, Li

sztów, Talbergów, Steubenów, Bendemanów, Tnrwaldse

nów i wszystkich podobnych luminarzy, przyznany im zo

stał, więcej poklaskiem rz e szy zachwyconej ichJdziełami,

aniżeli dekretem jakiej uczonej akademii, i ztąd, lubo nie

jestem znawcą, ale tylko miłośnikiem sztuk pięknych, co

zaś najwięcej, gdy się czuję być członkiem tej rzeszy,

która o nich zawsze i wszędzie pierwsza wyrokuje, zry

wałem się dość często do dawania zdania, o muzyce

zwłaszcza i Teatrze, a to wedle wrażenia, jakie w mej

duszy budziły. P rz ed kilką atoli laty wyczytałem w je

dnym z dzieł uczonego naszego współrodaka zdanie,

dyainetr alnie dotychcz a sowej mojej wierze p rz e ciw ne , z da

nie, które ’położyło koniec zarozuinieniu, z jakiem się zry

wałem do sądu o dziełach kunsztu, klóry mnie tylko za

chwycał, ale którego prawideł nieznałem. Autor albo

t§) digitalizacja: mbc.malopolska.pl

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction