Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 642 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

ir*

3;i

165.

Kraków 23 Lipca - Piątek.

Rok

a « m wychodzi codziennie wieczór (wyj , w .ty niedziele i dnie iwi41eo.de,

Samar pojedynczy w Krakowie i we L w o w i e kosztuje 10 centów.

wynoti:

»W« w Krakowie. . . . rocznie złr. 20

kwartalnie złr. 6

miesięoznie złr. 2

w państwie A ustryackićm

,, 24

,2o.26

*d° fitUSnl

n«emiec. .

tal. 1S sgr.10

tal. 4 *gr. 5

tal. 1 ar. 16

* Bel?ifwtnfh ’ń "

» . fran-108

fran. 27

fran. 10

^ . Belgu Włooh 1Szwajoaryi , 80

pieniędzmi przesyłaue byó winny franco do Administracyi ,Czasu."

Listy tekiamaoyjnt

zapieozętowane, nia ulegaj, frankowaniu. - Ł b (ó w np frankowanych aie przyjmuje aię.

SkęfeoptaoBB nadsyłane Redakcyi, uie zwracaj, się i niszczona będą.

CZAS

N Kraków 22 lipca.

p’

° ra^ na uam z zasady przeciwne, organa

cenS|^izacyi konstytucyjnej wiedzą dobrze,

w krai właściwych i zasadniczych znacho

dzą w G alicyi przeciwników. Nieznachodzą

one ich między tymi, którz^ opozycyę pro

wadzą dla opozycyi i do ostatecznych pcha

ją środków; historyą tak parlamentarnych

jak i despotycznych rządów dowodzi, że ta

ka opozycya quand mSme, oddaje liczne u

sługi systemowi z którym walczy właśnie

przez przesadę i swoją skrajność. Natomiast

organa ultrakonstytucyjne i centralistyczne

nie przestały upatrywać głównych i zasadni

czych swych przeciwników w tych, którzy

miasto odwoływania się do konstytucyi i

m inisterstwa drogą rezolucyi, chcieli Odwo

łania się do korony z temi samemi żądania

mi drogą adresu, w tych, którzy nie chcą o

puszczenia placu boju, ale wytrwania na

nim.

Nie potrzebujemy się przeto uskarżać, aby

nas dzienniki ministeryalne, dla tego, że

występujemy przeciwko abstencyi i zerwa

niu mostów za sobą, miały uważać za mniój

opozycyjnych niż jesteśmy; co nas tylko za

dziwia, że organ stronnictwa, z którem nie

w jednćj sprawie na jednćj stawaliśmy linij,

Vaterland systematycznie zapoznaje, że co

gorsza zapoznaje naturę sprawy, którą za

pisał na swoim sztandarze, i chce sprowa

dzić zasadę federacyi w Austryi do rozmia

rów kwestyi stronnictwa, którego jest or

ganem. Daje on nam tego nowy dowód za

pisując zokazyi broszury ks. Czartoryskiego

jakoby zwrot Czasu do zasad federalnych

i twiercz’ że jakkolwiek ten zwrot nie przed

stawi t j izcze odpowiednich rękojmi, wsze

e’ o wskazuje o ile dzisiejszy system rzą

r wy traci grunt pod stopami w Galicyi.

Czas nieuczynił zwrotu do federacyi, bo

od początku swego istnienia rozwijał zasa

dy wiodące do ustroju federacyjnego w zbio

rowej monarchii, a federalizm jego starszym

jest od federalizmu stronnictwa, które Va

terland reprezentuje. Czas nie uczynił zwro

tu do federacyi, bo odkąd sprawa organiza

cyi monarchii się rozpoczęła, przestrzegał

on każdego kroku, któryby niezgadzał się

z dążnościami federacyj uemi. Kiedy Czechy

i inne prowincye były jeszcze w śuie, Czas

przyczynił się do pierwszego objawu, który

ducha samodzielnego udziału krajów i na

rodowości ocucił, chcemy mówić o deputa

cyi i adresie galicyjskim z r. 1860. Odtąd

w danych warunkach walczył zawsze za te

same zasady prowadzące do federacyjnego

ustroju. Opierał się i potępiał uchwałę 2go

marca, nie zgodził się nigdy na system dua

listyczny, i sam jeden uie dał się nigdy u

wodzić, ani powabom sympatyi politycznych

z Madjarami, ani urokowi liberalizmu w ie

deńskiego. W sprawie nawet wyrazu potrzeb

konstytucyjnych własnego kraju, w spra

wie rezolucyi nieutracił na chwilę względów

równorzędności krajów koronnych, względów

federacyjnych. Jak zawsze tak i dziś uie

tracimy nigdy z oczów tych celów federa*

cyjnego ustroju licząc się tylko ze środka

mi i miarkując te dążenia położeniem, wa

runkami politycznemi i stosownością chwili.

Zkądże więc pochodzi to systematyczne

zapoznawanie federacyjnego w zasadzie sta

nowiska naszego dziennika przez organ,

który się mianuje przedstawicielem federa

listów austryackich? Oto właśnie, że orgau

ten z wielkiego i wspólnego celu dla wszy

stkich ludów Austryi chce uczynić sprawę

stronnictwa, że łączy i identyfikuje środki

z zasadą, abstencyą z federacyą. Kto bie

rze udział w Radzie państwa, teu już nie

jest federalistą według Vaterlandu; to błąd

przez który Vaterland zm niejsza i ścieśnia

zastęp federalistów mouarchij; jeśli z niewia

domych uam celów, chce on może wyprzeć

się Polaków, to dla czegóż wypiera się tem

samem Tyrolczyków i Słoweńców biorących

udział w Radzie państwa, a niemniój dla

tego dążących do federacyi i uznających ją

za jedyny kształt dla monarchii odrodzonej?

Myśmy pierwsi ubolewali nad rozejściem

się dróg między żywiołami narodowemi i fe

deracyjuemi w monarchii, m yśmy pierwsi

potępili czyn naszego sejm u, że przez u

chwałę 2go marca zeszła Gaiicya z ubitej

drogi wspólnego działania z Czechami i Mo

rawą. Ależ to właśnie może pochodzi z na

tury zbiorowego państwa, z tejże samej za

sady federalnej, która właściwości i różni

ce każdego pojedynczego kraju uznaje, że

warunki te różne i niejednolite potrzeby, ja

ko też wewnętrzne stosunki każdego z tych

krajów do jednego dążących celu zmusiły

ich obrać odmienne kierunki, że znękanej

i systematem poprzednim tak rozbitej Ga

licyi niedozwoliły wejść w jedną kolej z

Czechami, zwłaszcza, że Czechy na *tej dro

dze abstencyi miały znaleść nowe wzmo

cnienie spółeczności narodowej, podczas gdy

Gaiicya nie mająca u siebie walki z ger

manizacją ale z agitacyą biórokratyczną i

spóleczną musiałaby wiele ucierpieć na tej

drodze abstencyi.

Potępialiśmy mimo tych względów uchwa

łę 2go marca, dziś występujemy przeciw

abstencyi nie tylko dla tych przyczyn sta

nu wewnętrznego naszego kraju, ale i z u

względnienia koniecznej konsekwencyi czy

nów politycznych i dokonanych; — przecież

nie sądzimy, aby federacya stała się tylko

monopolem tych, co stoją na stanowisku

abstencyi. Sądzimy przeciwnie, że potrzeba

wzmocnić i uwidocznić, że potrzeba stwier

dzać przy każdej sposobności tę nić wią

żącą federalistów stojących poza konstytu

cyą z federalistami walczącymi na polu

konstytucyjnem. Niepodzielaliśmy wszystkich

przesadzonych oskarżeń przeciw członkom

delegacyi polskiej w Reichsracie, jeden im

tylko czynimy zarzut, a ten właśnie, które

go im nie czynią zwolennicy wniosku Dra

Smolki, to jest, że tę nić łączącą ich z fe

deralistycznym obozem uiedość uwidocznili

w Radzie państwa, że niedość się zbliżyli

i w jeden złączyli zastęp z Tyrolczykami

i Słoweńcami.

Na przyszłość jeżli mamy wzmocnić tę

nić wiążącą dwa obozy dążące do federa

cyjnego ustroju, choć. innemi drogami, jeżli

mamy rozbitków centralizmu w ziąść we dwa

ognie, —

to nie chciejmy na wzór cen

tralistów, wbrew zasadzie federalnej, któ

ra uznaje wszystkie różnice i właściwo

ści każdego kraju z osobna, niechciejmy

wszystkich pchać na jedną drogę, pod je

dną stawiać miarę, ale" dozwólmy, aby

każdy kraj według własnych jeg o potrzeb,

warunków i interesów narodowych dotrwa

wszy na właściwem sobie stanowisku, łą

czył się i jednoczył z innemi co do kierun

ku i celów. W ten bowiem sposób zwiększy

się i wzmocni obóz federacyjny, i zasada

federacyjna nie tylko przez bierny opór je

dnych stwierdzana, ale także przez czynny

udział drugich wywalczana tem prędzej,

choć i stopniowo zwyciężyć musi.

Czerwona księga.

W sporze grecko-tarackim przesłał hr. Beust

następującą depeszę do radcy poselstwa uustryac

kiego, zastępującego iateruaaoyusza. Depesza ta

daje obraz zapatrywauia się gabiuetu wiedeń

skiego ua zajścia spowodowane powstaniem na

Krecie:

Hr. Beust do p. Hay merle w Konstantynopolu.

Wiedeń 13 gruduia 1868.

Kwestye głównej wagi dla państwa naszego,

wyczerpywały do tego stopuia uwagę nas zą,

żeśmy znmszeui byli ua drugi plan odłożyć ba

czenie na sprawy Kandyi i stosunki coraz bar

dziej wyprężone między Grecyą i Tareyą. Nie

spuszczając całkowicie z oka burzy gromadzącej

się w tej stronie, niemogliśmy żadnej brać ini

cyatywy ani w Konstantynopol’:, ani w Atenacb,

aby aię przyczynić do jej ea*a^^--»nia. Kryzys ja

ka wybuchła, t .k nas, przyvaj§, zaskoczyła

aicprzygotowaaycb, żeśmy si§ )ej niespodziewal.

w tej chwili. Usiłowania moje musiały się ogra

uiczyć z jednej strony na upoważnienia posła na

szego w Atenach, aby popierał kroki ieprezeu

taotów dworów opiekuńczych, dążących do skło

uienia rządu greckiego, iżby zadość uczynił żą

daniu w. Porty, z drugiej na zaleceniu posłowi

JCK. Mości w Konstantyaopolu, iżby popierał

wszelkie działanie pojednawcze swoich kolegów

i czuwał uad interesami haudlowemi, o ile były

by narażonemi.

Jeżeii prawda jednakże, że nia więcej niż iuoe

mocarstwa byliśmy przygotowani ua to, aby zaj

ście wszcząć się miało tak nagle, to o fakt sam w

»obie, powiedzmy otwarcie, nia ma nic coby po

dziwienie nasze wzniecało. Śmiem nawet dodać,

że z przykrem uczuciem, jakiego doznajemy, ł ą

czy się u nas rodzaj osobistego zadowolenia, wi

dząc, że się spełniają przewidywania nasze, j a

kich nieprzestawaliśmy wyrażać.

To co się dziś dzieje, dowodzi jasno, jak sła

szuie mieliśmy, wskazując od dawna zgubne na

stępstwa systemu, który na nieszczęście przewa

żył w sprawie Wschodu. Z jednej strony ulega

jąc najsmutniejszym przewidzeniom pod wzglę

dem Tarcyi której opłakiwaao słabość, objawiano

nadzwyczajne względy dła jej drażliwości, p rze

s traszając się wszelkieh rad reform, wszelkiego

kroku, jakkolwiek byłby niewinny i życzliwy,

który mógłby wpłynąć ua postanowienia Porty,

iakhy mniemanego uszczerbkn jej niezawisłości

Z drugiej strony niewahano się s kazywać rząd

otomański na bezczynność, przytaczając przecie

niema albo brzmienie traktatn 1856, gdy się bro

nił przed nieprzyjażną postawą Księstw połączo

ayęb, albo interes powszechnego pokoju, gdy

Greeya wyswobadzała się wobec niej z najpier

wiastkowszycb zobowiązań międzynarodowych

Mniemano czynić zadość wszelkim wymaganiom,

przesyłając bądż do Bnkarestn, bądź do Aten

depesze mniej więcej nprzejme w formie, które

jednak nigdy nie spowodowały skntka.

System ten, który nie jest systemem, nie zdaje

uam się korzystaym ani dla cesarstwa otoman

skieg», ani dla interesów pokojn. Wedłng na.s

działać tak, jest to popierać grę tycb, co eheu

trndności uczynić mepoUoualuemi.

Program sformułowany przez rząd JCK. Mości

w stycznia 1867 r. wcale inny miał charakter,

nieprzestaniemy tego powtarzać. Gdyby był przy

jętym, łagodny gwałt byłby zapewne uczynionym

w. Porcie przez mocarstwa, łecz rząd sułtana

sowicie byłby wynagrodzonym za tę przemijają

cą niedogodność bezpieczeństwem, jakieby mc

były nastręczyły przeciw zamachom przewrotów,

obliczonych na zwichnięcie dzieła wyłącznie cy

wilizacyjnego, jakieby był mógł prowadzić z po

mocą Europy. Dawaliśmy przy niejednej sposo

bności dowód, że popierając tę propozycyę, nie

w słowach tylko okazywaliśmy energię. Aby za

bezpieczyć zagrożone interesa Porty, uie cofnęli

śmy się w danym razie przed użyciem środków

energicznych, jak przed doradzaaem przez nas

wysłaniem sił morskich na wody greckie, aby

zaopiekować się wylądowaniem wychodźców kau

dyjskicb pragnących wrócić do domu.

Możemy sobie więc oddać świadectwo, żo w

porę rzecz poruszyliśmy i zawsze nalegaliśmy n

potrzebę odpierania niebezpieczeństwa nie tylko

płonnemi życzeniami i rozstrojem czynionych kro

ków. Uwagi, jakie uczyniłem, posłużą do nadania

większej wagi i powagi językowi umiarkowania,

jakim przemawiać JW . Pan będziesz wraz z re

prezentantami innych dworów do ministrów suł

tana. Dowodzą one raz jeszcze ożywiającej nas

szczerej chęci, nie tylko co do utrzymania mo

carstwa otomańskiego, lecz nadto co do wzmo

cnienia jego na podstawach odpowiednich nowo

czesnemu dachowi.

Spodziewamy się, że rady gabinetowe rówait

w Atenach jak w Konstantynopola będą miały

teu skutek, iż zażegnają niebezpieczeństwo wojny

i odwrócą zgubne następstwa, nieoddzielne ou

przedłużonego przerwania stosunków mię(izyua j

rodowych pomiędzy T arey ą i rządem greckim, *

liczymy miauowicio na wpłyW tuk górujący wJ

Grecyi dworu rosyjskiego, który jak się *daje,;

wywiera go w ducha pokojowym.

Lecz jakkolwiek mamy nadzieję, że tym razem

utrzymany będzie pokój Wsehoda, czyż ów po

śpiech nie objawia w oczach wszystkich potrzeby

zajęcia się ua seryo stanem rzeczy na Wschodzie?

Cryż nic ma w tej burzy, która zaskoczyła Ea

rcpę w cb wili gdy o tem najmniej myślała, wa

żnej nauki, z której rządy korzystaćby powinny

w potrzebnym czasie.

Przyjmij itd.

i trudno dalej gospodarować przy 96 milionowym

bndżecie wspólnym. Delegaci utrzymują, że budżet

normalny powinien być o wiele mniejszym, a

w razie nadzwyczajoych wypadków rząd może

orosić o bredyta dodatkowe. W każdym razie

Delegacye wiele pozycyj kreślić lnb też uszczu

plać będą, i w tym celu obie Delegacye starają

się o w zajeun e porozumienie dla zgodnego dzia

łania. Delegacya przedlitawska dziś odbędzie po

siedzenie, aby ułożyć zasady kreślenia".

Węgrzy

pracują bardzo pilnie, lecz uporczywe zachowują

milczenie o swycb zamiarach. Tyle zdaje się nie

olegać wątpliwości, źe Delegacye w kreśleuia nie

oędą się domagały zniżenia stanu armii, lecz tyl

ko uproszczeń w jeuerałacie i administracyi woj

skowej. Jes/cze jedna kwestya przyjdzie pod dy

skusyę. Przypomnicie sobie, że uchwalono 18

milionów na broń odty loową. Ponieważ p. W e r n d 1

ie dopełaił swych zobowiązań, przypuścić należy

ża p. K u b n z sumy dozwolonej, jeszcze dożo mu

si mieć gotówki w kasie. Powstaje tedy pyta

uie, dlaczego minister wojny celem pokrycia do

datków Da 1868 i 1869 musiał kilka milionów

pożyczyć z innych fnuJnszów, i ola czego nie

korzystał z snmy na broń odtyloową złożonej, za

miast zastawiać papiery publiczue? Także i pod

wyższenie pensyi dia oficerów będzie przedmiotem

ścisłych rozbiorów. Minister wojny wn ;si podwyż

szenie od pnłkowuika wstecz, lecz Delegaci ze

względów oszczędności chcą tylko zezwolić na

podwyższenie peusyi dla oficerów niższych, nie

zaś ula oficerów Bztabowycb.

Nadmienić jeszcze wiuienem, że kilku deputo

wanych z najskrajniejszej lewicy w Badzie pań

stwa, a zasiadających obecnie w Delegacyi, za

mierza wywołać uianifestacyę celem utorowania

drogi do nprzyjażnych stosunków między Anstryą

a Prusami" . W tea tylko sposób myślę ci przy

jaciele Prus, odpowiedzieć na księgę czerwoną.

Podobno mamfestacya byłaby rodzajem wotum

nieufności dla Kanclerza br. Bensta, który całe

swe życie walczy przeciw Prasom.

W końcu podaje wam wiadomość, dotyczącą

kraju waszego. ^Wiadomo, źe taka niepewuość

w obwodach graniczących z Rosyą (Złocz o

?skini i Żółkiewskim) panuje, źe mie

szkańcy tameczni nie wiedzą jak sobie poradzić.

Delegaci pi.lscy udali się więc do miaistra wojuy

z prośbą o przeniesienie kiłau pnłków w te oko

lice. Minister przyrzekł to uczynić, skoro tylko

władza p lityczna we Lwowie tego domagać się

będzie. Deputowani polscy udali się więc do p.

|P ossingera, aby on urzędowo o to prosił.

OMSłł.

Wied eń 20 lipca.

fl: Obie delegacye skrzętnie pracują, zwracają(

główną uwagę na budżet wojskowy. Usposobieuit

tak w Delegacyi przedlitawskiej, jak i węgierskiej

jest przeciwne żądaniom ministra wojny, które

nważają za zbyt wygórowane i dlatego ich o

chwalić nie myślą, gdyż przedłożony na r. 1870

bndżet jest nader wielki jako bndżet normalny

%Wiedeń 20 lipca.

r. Wiadomości, jakie z Paryża do tutejszej

kancelaryi spraw zagranicznych nadchodzą, w

’uuem zupełnie świelle przedstawiają zmiany tam

zaszłe, auiżeli to czynią dzienniki paryskie. W e

dłag sprawozdań tntaj uadeszłycb, jak mnie za

pewuiają, system rządn cesarskiego na teraz bar

dzo małej tylko nległ zmiauie, a ogłoszona w

niedzielnym Jo u rn al officiel lista ministrów zna

czy tylko zmianę dekoracyj, lecz nie jest zakoń

czeniem aktu. Zaprzeczają zwłaszcza, na co wam

szczególnie zwracam uwagę, najważniejszemu f a

ktowi, który dzienniki jnż mienią rzeczą dokona

ną, tj. ustąpienie p. Ronbera. Przypuszczają

wprawdzie, żo miuisteryutn stanu zwiniętem zo

stanie a p. Rouher nie wróci na swą dawną

posadę, łecz zapewniają, że za powrotem z Karls

badu pod nazwą Kanclerza państwa (cha nc eliier

de l ’em p ire), znowu wstąpi do gabinetu jako f a

ktyczny, lubo nie miauowany prezes i minister

bez teki. Dotyczące doniesienia brzmią bardzo

stanowczo i pochodzą, jakem jnż wspomniał, z

dobrego, bo urzędowego źródła. Czy oue atoli są

tylko wieraem odbiciem jeduej z licznych faz

,,rzejściowych, które w czasie przesilenia mini

steryałuego co 6 godzin się zmieniały, czy wia—

Serafina.

(Ciąg dalszy).

—

Piękne teorye; nie ma co mówić?

—

Święta prawda i nie kradziona — kosztowa

ła mnie wiele czasu, pieniędzy i różnych innych

rzeczy, które, goniąc za nią, wyszafowałem do szczę

tu... aż smutno pomyślić! Słuchaj ty lk o .. . By

łem młody, może młodszy od ciebie; spotkałem

jedną, idealnie piękną, urobioną z mleka i karmi

nu, na pozór słodszą od miodu, z oczami w któ

rych zdawała się przemieszkiwać anielska dusza,

z głosem w którym dźwięczało czucie, naiwną jak

dziecię wczoraj narodzone; v o x p o p u li uznawał ją

godną kanonizacyi, a ja największych poświęceń.. .

opowiedziałem jej to szeroko za pierwszą sposo

bnością, osoliłem przysięgami, ubrałem jak umia

łem 1 mogłem najpiękniej i muszę sobie oddać tę

sprawiedliwość, że byłem szczery. Za pierwszym

słowem, zamknęła mi usta rączką... jakiej dru

giej nie widziałem dotąd... odsunąłem pocałun

kiem; zatknąwszy uszy, słuchała o czami... mają

ten dar, j ak wiesz zap ew ne. . . rumieniąc się, wzdy

chając, grożąc ucieczką; została jednak do końca,

i dziękując ze łzami przysięgła być siostrą do

śmierci i w grobiG... One passyami lubią, bra*

ciszków. . . bo czem innem zostać nie pozwalały za

sady, obowiązki i różne, bardzo szacowne histo

rye. —

W głupocie serca, byłem gotów życiem o

kupić szczęście mojej siostrzyczki i długo, długo

bawiłem się w bracis zk a... aż nareszcie, jednego

pięknego wieczora, gdyśmy się nibyto przypadkiem

zjechali w jednem mieście, a j a pod sekretem k a

załem dać sobie w hotelu pokój obok jej miesz

kania, usłyszałem przez drzwi całą moją historyę

szczegółowo opowiadaną w dowcipny sposób jakie

muś jegomości, który basem śmiał się z mojej głu

p o t y ! . . . Rozwaliłem drzwi, siostrzyczce powie

działem parę przyjemnych rzeczy, a basowi s tłu

kłem na głowie cały garnitur porcelany; rozrywka

kosztowna, gdyż prócz rachunku za szkody, w trzy

dni później dostałem kulę w bok, która mnie wy

leczyła z łatwowierności:

—

Nie przeczę, że zdarzają się podobne nadu

życia zaufania. . . zaprotestował dla formy Karol,

myśląc w duchu: - czyż ja bym miał wyjść podo

bnie na mojem idealnem małżeństwie?...

—

Dobry jesteś! nadużycie zaufania! Bezczelne

kłamstwo po prostu... po co stroić komedye, po

co udawać, po co dąć w trąby pryncypiów i cno

ty? na co narzucać jakieś idealne węzły, o które

nikt nie p ro si? .. . Zdrowy rozum, nie mówiąc już

o sumieniu i uczciwości, nakazuje odrzec: — jesteś

pan dla mnie obojętnym, dziękuję pokornie za

afekta i proszę je ofiarować komu innemu, bo ja

nie wiem co z tym fantem zrobić. . . i basta!

Zamknąć drzwi, odsyłać listy nieodpieczętowane i

zostawić niżej podpisanego własnemu przemysłowi.

Poderżnie sobie g a rd ło — mniejsza z tem; dzie

więćdziesiąt dziewięć razy na sto wybierze naj

tępszą brzytwę, by dać cyrulikowi czas do zaszy

cia. Pocierpi, dobrze nieraz pocierpi — prawda,

ale czyjaż w tem wina? W końcu zapomni i jeszcze

będzie kontent, że mu skrzydła nieco ob cięto ...

—

Jest w tem dużo prawdy i słuszności, lecz

najczęściej kobiety, dobre naturalnie, nie mają od

wagi odepchnąć i przez pewien rodzaj litości. . .

—

Kto ich prosi o litość?! Cała rzecz, źe ni

gdy nie mogę zapomnieć lalek i całe życie bawią

się w coś, najchętniej zaś w siostry miłosierne, w

pocieszycielki i apostolstwo... to takie ponętne

rzemiosło, łatwe, przyjemne, nie zabiera wiele cza

su, bawi, pochlebia, ma pomagać na pewno do

zbawienia, pomnaża’dłużników wdzięczności i liczbę

poddanych, służy za ozdobę i nieomylną reklamę,

a co główne - wiąże ptaszka, który inaczej odla

tuje szukać nowej klatki i innego żeru! Z pocie

szanych, z darzonych siostrzynym afektem, plato

niczną miłością i litościwem współczuciem, formu

ją się owe zastępy zkretyniałych adoratorów, wi

szących wieczyście przy zręcznych kobietach, któ

rymi one tak się szczycą i których chętnie poka

zują światu jako chodzące dowody własnej perfek*

cyi i osobistej zasługi. . . Nikt tak rachować nie

umie doskonale, jak kobieta; niezawodnie jedna

z cór Ewy wynalazła Karot§ wszelkiego rodzaju i

wierz mi, że wszystkie owe poświęcenia kobiece,

robione dla kogo innego jak dla męża lub brata,

nie są czem innem jak karotą czystej krwi, żywią

cą próżność i manię panowania nad ludźmi.

—

Zresztą, czyż może być coś bardziej poniżającego

dla mężczyzny nad taką jałmużnę teatralną?

—

Dla czego? jest coś w naturze ludzkiej; co

nawet pozorami przyjaźni pogardzać nie dozwala?

Tak, tak... nadzieja, że z czasem winogro

na dojrzeją, ch yb a?...

—

Jak można tak wszystko brać tylko z jednej

strony ?!

—

Z prawdziwej... ilJya gue ęa de wat,o’sunę

homme...

Ta strona, może brzydka, ale dobra i pożyteczna

z wielu względów; nie gotuje człowiekowi goryczy

i zawodów, pomaga do przepędzenia czasu. . . a

do piekła, i na tamtej możesz zajechać! — Radził

bym ci zgłębić ten przedmiot, nie wymagający

wielkich studyów i zbytecznych zachodów.. . śmiał

ków nie g ry zą. . . owszem im szczęście sprzyja!

I ta strona nigdy nas na śmieszność nie wystawia,

nigdy... pamiętaj o tem!

Długo jeszcze perorował w tym tonie, a rozsta

jąc się z Karolem, jednem rzutem oka wyczytał

w nim gotowość zastosowania przy pierwszej spo

sobności praktycznych teoryj i maksym, tak dzi

wnie w porę przychodzących.

(Dalszy ciąg nastąpi.

^\AAAA/W^----—

MÓWCA STAROŻYTNY.

(Mowy Demostenesa na Polski j§zyk przełożył

i uwagami historycznemi objaśnił, Andrzej Oskard

Tom 1. w Rzeszowie dr. i nakład. Pelara 1869)

Pewieu młody Anglik, może przyszły członek

parlamentu, przyszedł prosić Franklioa, aby ma

wyliómaczył uajgłówaiejsze zasady wymowy.

—

Jest ich trzy - odrzekł teuże pierwszą, jeat:

akcya.

—

A drngą?

—

Akcya.

—

A trzecią?

—

Także akcya.

Niewiem w jaki sposób ów młodzieniec zrozn

miał odpowiedź amerykańskiego Filozofa.

Być może, iż odniósł te słowa do tego co po

spolicie zowią akcyą u oratora, to jest: gęsta je

go i stósowne podnoszenie i zniżanie gloso. Ali

ta sztuka da się osiągnąć przez wprawę. Oralo

res f,u nt mówi Cycero.

Być też może, że pojął tę odpowiedź w v.yi -

szem znaczeniu, i chciał zostać takim mówcą co

nmie podbijać umysły i rzesze za sobą prowa

dzić.

W takim sensie, akcyą u mówcy, jest cale jego

życie, nieposzlakowane, konsekwentne, pełne taktu

a oraz odwagi cywilnej, zgoła obndzająca nfaość,

bo kadże jego słowo nie wiatrem na s z a li , ale zło

tem się waży. Otóż ta wiara w prawość i talent

raz ugruntowana w opinii, uprząta przeszkody

rodzące się ze zwykłej między ludźmi podejrzli

wości i zazdrości, i otwiera muwcy szerokie pole

Jo akcyi. Tego rodzajn człowiek, choćby był

aiernym retorem, zawsze górowałby nad najświe*

tuitjszym krasomówcą niebndzącym tej samej u

faości, co tamten. Cóż dopiero jeżeli do tych

orzymiotów serca i charakteru, doda głęboki ro

nin stanu, niewyczerpany w kombinacyaeb, i

;izewidojący. T akim, mo,żna rzec, ideałem mówcy

polityka był Demostenes.

Ciego mu poskąpiła natura — zw,yciężył przez

4 ztukę. Powiadają o nim, że żle wymawiając

kładł kamyki w usta, aby tem łatwiej mógł p o

konać trudność przyrodzoną, nierównie łatwiej*

azą do pokonania, niż owe kamyki; że głos

s ój ćwiczył przy szumie m irza, a pięknej po

sUwy i g;estów uczył się przed żwierciadłem.

J go bi ’grsf)wie zbyt wicie położyli Dacisku na

te drobnostki, jakby od przeł m ania icb, zawisła

b ła cała wartość tego niezrównanego mówcy, bo

ji kkolwiek ówcześni Ateńezykowie mieli smak

wybredny, a w lekkomyślnera usposobieniu skłon

ui-j8i był’, przywiązywać więcej wagi dopowierz

cbownoś i, niż do wewuętrzuej wartości człoWie

«n — to mniemam, że tak uorgauizuwans głowa

i tak wielki ch--rakter, jak Dciuostenesa| były w

stauie zawsze zumponować Ateńskiemu ludowi,

;cąkolwiek zbyt odduucmn plocboś:i i s zarpane

mu stronnictwami kierowanymi przez int.ygautów

politycznych, zostających na żołdzie Filipa Mace

dońskiego.

W tak icb tylko waroukacb w jakich była Hel

lada w świetnyc i swoich czŁsacb, mogło się u

mysłowe życie, rozwiuąć do szczyta doskonałości.

E jos, l iryka, dramat, hietoiya stały się wzorami

j»o wszystkie wieki. Wymowa z razu idąca z n a

turalnej potrzeby i natchnienia, weszła także do

rzędu sztuk; zachęto borniem zastanawiać się, nad

nią z technicznej struny, i stworzono metodę, pod

którą twórczy a oraz harmonijny jeniusz Grecki

r t ruanowie: Bióro Administraoyi ,,Czasu" przy ulley Rótannć) w domn puo L, 428

tadiiei wssystkie Ursędk pooztowe sastrysokie.

u»ff(rasa«sU«t (,iuseraty) wszelkiego rodzaju, przyjmują się za opłatą: za miejsce wiersza drobueg

(potitj zajednorazo w o na,ieszozoiiie po 8 oentów, za następne po 5 oentów, oraz za opłatą uależytomttl

ttęplowoj,po 30 centów od każdorazowego ogłoszeni» Wypłata w Krakowie.

’

« * r sa a au w aw a S»K*u«"*atiUk pjzj(mhją; we Lwowro w Ajenoyi ,CZASU° u. Aleks. Fiatkt-(ojMJ

przy plaon Katedralnym pod L. 3 1 . . -

W Wiedniu p. A . Oppelik Wollzeile 22. -

Na Francyą i Ai»«sM

w Paryżu W. pułkownik Wincenty Raczkowski, Rnednpont de Lodi Nr. 1 . - Zaś tylko ogłoszeąir *

w Wiedniu , Neuer Markt Nr. 11,* w Hamburgu, w Frankfurcie u. M., w Berlinie, w Lipskn i Bazylei: i

(Szwajoarya) pp. Raasanstein Jś Vogler - w Berlinie p.A . łłetem ayer i p. R udolf Mosse, Friedriche. ;,—

!iirasse Nr 60 - w Frankturoie uad Menem p. (J. L , D aube di Comp. -

w Lipsko p. H enry} Mugle?—

ii vV;ocławiu p. Jenkt Bial ds Freund.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction