Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 637 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Kraków, 12 Grudnia Wtorek.

Kok 1876.

b,i^ ;wwmw. l,U _ .ijr

GZAS

^»«a?k^afe-fegst pff*srlwttf*ęi

p g ijSv.«wśuKwrt* 9 M » le S * ir * e j’3 gCStASIi,* tufłtle * u » ę 4 y pawttow«, Miejscowę prcn . fes. yJB-A . Kre;f*

śW9V9.v^-..

iatci*» dawniej ^W..I*S*k6 . «**»sa»»*»;ttstirały) prayjaiuję »i§*» o |h ^|84 «V *

wiar. »s druk«» ćrohaym (pctitowysu) aa pierwesy mm 10, *a tatdy isaetępny ras po 6 o.

(u* 8 BtTonaicy dsiennute} o« iciejies WiWr/a (łrakfein drobnym po 80 o. sa każdy ra*. » « « ą e a e " ? 1* *

s to ,,C s m h « 1 (prospekt», oyckiuaince, ogłoszenia itp.) przyjmują się *.s, ctme 1 złr. od 100 «gzettijn.

dla *acaiejsoowyoh, a 50 a. od 100 egz. di* miejscowych prenumeratorów. *PrzypadąjfC* nalezytoas

uprasza się D «i;n u d nadesłać prsoltazero poosiowym. ił*C o m » * ,( s i pgiammsmm*mtq przyjmuje 3

wa L w o wie W. Piątkowski u!.HetmańskalO; w **»ryi« wyłącznie p. Adam, Carrofour de la OroiS

Rouge 2, (prenumeratę p. W. Kaczkowski, Faubourg PoisBonśbre J3); w W |* * itS w pp. HaaoenatęfeŁ»

VogTor (także w H araWgo, Frankfurcie n. M., Berlinie, Lipsku, BRsyłei i Wrooiawits), A. Oppoi!k i tn -

honbastei Nr. 2 (takie w Frsdse), B. Mosso (takie w Berlinie, iCąmburgu, MonaehiuiB i Norymberdse),

6, L. Daube A Com. (takie w Frsnfefiwefe fi. Mu), BoiUw k Com.

*Sjr*k4w Si grudnia.

Dztś miało nastąpić otwarcie konferencyi

w Konstantynopolu, lecz wiadomość ta nie

er*

urzędownie zapowiedzianą. Zre

fiitą,_ jak pisaliśmy, konferencya ma tylko

opełnić formalności uchwał powziętych na

przedwstępnych pogadankach i naradach

pełnomocników sześciu mocarstw. Co do

tych narad zaś, zapewniają, źe ,nie w y

stąpiły takie trudności, któreby czyniły nie

podobncm zgodzenie się mocarstw * pod

w zględem propozycyj mających być Porcie

przedstawionemu. Jeżeli więc wszystkie

mocarstwa postawią jedno i takie samo żą

danie, trudno przypuścić, aby Porta mogła

się odważyć na sprzeciwienie się. A choćby

czyniła niejakie zastrzeżenia i powoływała

się na konstytucyę, którą w nocie okólnej

?,’

grudnia bavfet pasza przedstawia

jako środek zadosyć czyniący wszystkim

potrzebom chrześciańskich poddanych Por

ty, to uledz w końcu musi. Taki byłby ho

roskop konferencyi, gdyby można brać do

śtow nie zarówno przyrzeczenia tureckie,

Jak - - rosyjskie. Jednym i drugim nie mo

żna jednak ufać bezwzględnie, skoro oba

gabinety, tak turecki jak rosyjski, czynią

so bie obustronne zarzuty złej wiary. K sią

żę Gorczakow w nocie * z d. 13 listopada

nie w ierzy w reformy tureckie: Savfet pa

sza oskarża Rosyę, iż zanim konferencya

zebrała się i zanim konstytucya turecka

weszła w życie, nota rosyjska już zapo

wiada okupacyę a Rosya niczem nieuspra

w iedliwione robi uzbrojenia.

Y/’obec tych dwóch aktów dyplomaty

cznych, jakie ma być zadanie konferencyi?

czy ma ona z góry orzec, że nie zważa na

konstytucyę turecką, lecz żąda osobnych

ustaw zasadniczych dla trzech prowincyj

tureckich, jak również, że nie może dopu

ścić inwazyi rosyjskiej, jako jednostronnej

i postawionej za jedyną formę uzyskania

rękojmi reform ? Albo więc konferencya za

dowolili Turcyę albo Rosyę, albo ani je

dnej ani drugiej. Doniesienie zatem wzmian

kow ane powyżej, że nie zachodzą trudno

ści, któreby przeszkadzały zgodzie mo

carstw, jest jakby pośrednią zapowiedzią,

że żądania R osyi przyjętemi żostaną. Na

cóż więc konferencya? Żądania rosyjskie

były ju ż przed rokiem postawione w me

anoryale berlińskim, a przyjęcie ich wtedy

byłoby przynajmniej rzecz uprościło a po

łożyło koniec powstaniu i wojnie serbskiej.

Miałżeby gabinet angielski odrzucić memo

ryał berliński dla tego jedynie, aby go w

rok później przyjąć z pewnemi obostrze

niami i z poparciem go siłą wojsk rosyj

skieh, gotowych do wkroczenia w posiadło

ści tureckie?

Takiej zgodności mocarstw, o jakiej pod

względem przedugodnych rokowań dono

s z ą , nie moglibyśmy zrozumieć a przeto

i wierzyć w nią nie możemy. Książę Bismark

w ostatniej mowie swojej w parlamencie po

łożył pewien nacisk na utrzymanie sojuszu

trójcesarskiego, i to wobec także sprawy

wschodniej, a gdy organ półurzędowy wie

deński Abendpost wyciąga z tej mowy wnio

ski nie tylko pod względem utrzymania so

ju sz u , ale również utrzymania pokoju i

,,przewagi zasad konserwatywnych, które

umiały zachować kwestyę wschodnią w jej

dotychczasowych granicach i uchronić Eu

ropę od niebezpieczeństw groźnego narusze

nia pokoju" | zatem zdawałoby się, że Ro

s ya dla miłości sojuszu nie przekroczy ,,do

tychczasowych granic41 kweBtyi wschodniej,

lub przekroczyć ich nie ośmieli się, a za

tem zaniecha inwazyi, bo przecież inwazya

taka, choćby z pozwoleniem Niemiec i Au

stryi przedsiębrana, naruszyć musi granice

dotychczasowe kwestyi wschodniej.

Przypominamy sobie, że kanclerz niemie

cki nadmienił i o ewentualności ,,nowego po

łożenia," któreby powstało, gdyby ,,przy

rzeczeuia uroczyste" Cara Aleksandra, któ

rym kanclerz ufa, zostały niedotrzymane. To

,,nowe położenie" byłoby przekroczeniem

,,dotychczasowych granic" kwestyi wscho

dniej naznaczonych przez Wien er Abendpost.

Chcąc w ięc zrozumieć, jak stoi obecnie spra

wa wschodnia, trzebaby wiedzieć, czy oku

pacya zmieniłaby ,,dotychczasowe granice"

i stworzyła »nowe położenie."

Wszakże Car wyprawiał niedawno brata

swego na wojnę a nie jako egzekutora rę

kojmij od Turcyi żądanych; onegdaj zaś

podczas obchodu orderu św. Jerzego, deko

racyi jedynie za odznaczenie się na polu

bitwy udzielanej, Car rzekł do żołnierzy,

iż ma nadzieję, że zasłużą sobie na ten

order, gdy się zdarzy sposobność. Są to

wszystko skażówki nie zapowiadające po

kojowych owoców konferencyi, a nawet ska

zówki zbyteczne, gdy się zważy, jak ogro

mne siły gromadzi Rosya w pobliżu granic

tureckich.

Dyalektyka not dyplomatycznych, mów

kanclerskich i wyrażeń dzienników półurzę

dowycb, któreśmy tu przytoczyli, nie zdoła

nas nawrócić na optymizm wiedeńskiego

organu półurzędowego, który dopatrzył w

mowie ks. Bismarka same pocieszające wróż

by. Dla tego zapowiedziane na dziś otwar

cie konferencyi nie jest jeszcze zapowiedzią

zakończenia kwestyi wschodniej.

/-’

---i

/.’.,.-i

EOBJSSł’OKDlNCYA ,,CZAS(J:*

"W*.

Lwów 10 grudnia.

0 - Przez; lat kilka z rzędu przyjeżdżał do Lwuwa

pew ien Ro sja nin , znawca archeologii i wielki mił o

śnik numizmatyki, który tu zwykle czas dłuższy

przesiadywał i cz ęsto odwiedzał zakład Ossolińskich.

Podawał on się za odetawnego jeutrała-raajora Stahla.

Wyci ecz ki jogo coroczne i dłuższy pobyt tutaj, oraz

stosunki ciągle u tr zymyw an e ze świętojai,cauii, zwró

ci ły były nań uw agę, zaczęto g o podejrzywaó o celo

nie tak dalece archeologiczne, tem więcej, że nic

bliższego o nim nie m ożna się było dowiedzieć .

Wówczas nawet Dziennik Polski wprost nazwał go

szpiegiem rosyjskim, na co Stahl tłómaczył się zna

jomym bardzo na pozór otwarcie. Teraz jednak w

ordre de bataille rosyjskiej armii południowej spo

tykamy nazwisko jenerał majora Stahla, który tam

za cho wuje miejsce odpowiednie usposobieniu do w y

cieczek, jakie okazywał nasz numizmatyk, gdyż jest

ou tam dyrektorem poczt i telegrafów. Miałżeby je

nerał Stahl podczas sw ych podróży naukowych zwie

dzić prócz Galicyi jeszc ze i południowo kraje s ł o

w iańskie? Wprawdzie nie ma pewnego dowodu, źe

n um izm atyka zaprowadziła go daiej, niż do Lw ows,

ile możeby go dostarczyć mogli przyjaciele lwowscy

jenerała, świętojurcy, z którymi ciągłe miewał na

rady.

Ankieta w sprawia stanu ek onomic zn ego kraju,

będąca przy Wydzialo krajowym, rozes łała iuż kwe

styonarz dawniej przez was zapowiedziany. Kwestyo*

narz s kłada się z trzech cz ęści: większa w łasnośó,

włościanie, przemysł i handel. Dla każdego. z trzech

działów wypada po 61 pytań, które dotyczą stosua

ków gospodarczych. Tak co do większej, jak i mniej

szej własności pytani’ d otyczą roz ległoś ;i majątków,

narzędzi i m as zyn rolni cz ych, rob?tnjków, kredytu,

oraz stanu moralnego i umysłowego ludnośoi. W sto

sunkach zaś przemysłowych i handlowych położono

nacisk na różnice za chodzące w za jęciach i przyzwy

czajeniach l ud n oś .i chrześcftńskioj i żydowskiej, w

skutek czego stosunki oba * w .y ,ńąA są badane od

dzielnie.

Ponie waż ankieta podob na nie m oże dostarczyć da

nych st atystyczn ych, a le p omoże jedynie do scha rak

teryzowania st os un ków każdej okolicy, przeto nie do

tyka w pytaniach tych okolic.zności, jakie ze staty

styki rządowej są znane, albo t eż w stosunkach na

szy ch m ni ejszą przedstawiają wa rt ość; dla teg o też

prawie nic nie mó wi o wielkich fabrykach i o han

dlu na szerszą prowadzonym skalę. O ile słysze

liśmy, dla miast Lwowa ł Krakowa oraz dla okolicy

miasta Białej Wydział krajowy postanowił ułoźyó od

dzielny kwestyonarz, który wkrótce już będzie wy

dany; zdawało się bowiem, że w tych miejscach

da się osiągnąć pewniejszy r ez ultat i dochodzenie

może być więcej sz cze góło w e.

Z wczorajszego D ziennika Polskiego dowiadujemy

się o zmianie właścicieli, tego pisma; politycznego

mmmi

fi—Him

znaczenia rzecz ta nie m a , i owszem powody sprze

daży były bardzo błahe. Dziennik drukował się w

drukarni p, R og o s za , a że przed paroma tygodnia mi

przeuiósł się do innej dru k ar ni, przeto p. Rogosz

ch cąc pozysk ać go napo wrót, zaproponowa ł kupno.

P. Zbyszews ki właściciel dzie nnika, źe go nigdzie ni e

wybrano, g otów był do tej sprzedaży, st anęła więc

umowa. Jeźli pomiędzy nabywcami sp otykamy na

zwisko t:ik skompromitowan e politycznie, jak p. Ke

wakowieza, ui e powinno to dziwić, gd yż tenże nigdy

Dzien nika nie był opuścił, a po sławnej kandydatu

rze w Białej i jednogłośuym tamże wyborze, tylko

w ob ec c zytelników, zrobiono d em onstracj ’ę usun ię

ciem jego podpisu, jako odpowiedzialnego redaktora.

Teraz natomiast zas zła istotna zmiana, gdyż p. R o -

manowiez opuścił redakcyę. W skutek tego ogłosze

nia nowych nabywców, ma się pojawió w ISzczuthu

śeena i ^Gałgandu cha czyli Trójki hultajskiej.*1

’W iedeń 9 grudni%.

(215 posiedzenie Izby deputowanych).

Prezes Rechbauer zagaja posiedzenie o godz

11 min. 1 5 przy bardzo nieliczn ym z początku u

dziale deputowa ny ch i członków rządu i wśród po

wszech nego roztargnieni?, które tr w a dość d ług o;

publiczności ni ew iele.

Podc zas posiedzenia rozdano między deput owa nych,

rozumie się, że nie z urzędu, wydaną we Lwowie

nak łade m autora broszurę Dr Ksawe re go Lisk ego

0 uniwersytecie lwowskim: D er angebliche Nieder

gang der Unieersitdt Lemberg. Offenes Sendchrei

ben an das Reichsrathsmitglied Herm D r hdnard

Suess; Professor an der UnioersiUit Wien. Nie

wiem, dl a czego na ław ach świętojurskich ni e do

st rze głe m ani jed n eg o egz em plarza broszury; dość,

że brak żółtych okładek jej na tem właśnie miejscu

w Izbie jak o w yjątkowy bardzo uderzał.

Po zawiad omieniu Izby przez prez es a o udzielo

nych krótszych urlopach i po odczytaniu spisu no

wych p etycyj, pr zy stępuje Izba do p orządka dzien

nego: dalszy ciąg obrad szczegółowych nad budże

tem.

’;,f. i

w, ’;;.y

n”w -

i’lf3

Sprawozdawca W olf ru m zagaja obrady nad roz

dzi ałem V I I: ,,M iniste rstwo spraw wewnętrznych",

1 to nad 1 do 7 włącznie, które zawierają pozycye

n astępująco: zarząd centr alny w wydatkach zwyczaj

ny ch 4 8 0 ,0 0 0 złr.; policya, państwo w wyd. zwyczajnych

120.000 złr.; koszta Dziennika Praw Państwa w wyd.

zw. 58 ,500, w wyd. nadzw. 1,400 złr.; administra

cya polityczna po krajach zw. 5 ,400 ,000 , nadzw,

80.000 złr. i. 50 ,000 złr. na budowie po stacyach

kontumacyjnych; bezpiecz eństw o publiczne zwyczaj ne

3.600 .000 złr., nadzw. 7,000 złr, i 10 ,000 złr. na

nadzwyczajne w ydatki poli cyjne w Dalm acyi; doda«

tki na domy dla podrzutków nadzw. 7 ,400 zlr.; Słu

żba państwowo* budownicza zw. 1 ,148 ,000 , nadzw.

45.000 złr.

,,r

Wymienione powyżej 50,000 złr. na budowle po

st acyach k ontu macyjnych przeznaczone s ą wyłą

cznie dla Galicyi. R ząd w n o si ł o przyzwolenie

70.000 złr., komisya zniżyła tę kwotę o 20,000 złr.

m otywując to w ten sposób, że, jak doświadczenie

poucza, żądana przez rząd kwota nie byłaby w cało

ści użyta

Ws zy stkie razem p owyższe tytuły wedle wniosków

komisyi wynoszą o 129,100 złr. mniej niż przyzwo

lono na r. 1876 .

Cteyśó litera ck o - Art,yityoŁia.

TEATR

Niezwykły rozgłos poprzedził komedyę: Daniszewy,

która w początkach zeszłego roku ukazała się na

scenie paryskiej. Grana podobno ciągle jeszcze w Pa

ryżu, przeszła ona na scenę wiedeńską i praską i

przedwczoraj w przekładzie p. Podwyszyńskiego po

taż pierwszy przedstawioną została u nas. Kto jest

właściwie autorem tej czteroaktowej komedyi wywie

rającej tak nieprzepartą siłę attrakcyjną, nie wiado

mo* twierdzą bowiem powszechnie, że podpisany na

Sztuce Piotr Newski jest pseudonimem i że Dumas

przyszedł w pomoc nieznanemu nam autorowi potę

żnym swem piórem. Cokolwiekbądź, komedya D ani

szewy ma na sobi8 piętno wyższego talentu i samą

swą treścią, zdolną jest budzić od początku aż do

końca niewyczerpujące się zajęcie

Autor odsłania nam z wielką, jak si§ zdaje, pra

wdą wewnętrzne życie wiejskiego dworu rosyjskiego

w epoce już minionej, bo jeszczo przed zniesieniem

poddaństwa, w epoce, w której każdy pan włości był

samowładnym carem u siebie i mógł ad regis exem

plum robić wszystko bezkarnie, cokolwiek despoty

czna fantazya na myśl mu przyniosła. Świat jaki się

tu pr?ąd oczyma przesuwa, różni się od wszystkiego,

cokolw ek z wieków feudalnych przekazały wspomnie

nia; u a wszystkiem uderzają tu ostrzejsze kontury,

jaskrawsze barwy. Nigdzie nie istniał tak ogromny

przedział, jak w Rosyi między panem j poddanym,

niewolnikiem a raczej rzeczą, którą można było d a

rować, zamienić, sprzedać, jeżeli nie według kaprysu

zniweczyć i zgładzić. Nigdzie nie występował w stra

szniejszej grozie i mniej prawem tamowany despotyzm,

nigdzie dumaj z jednej, a służalcza pokora i czołga

nie Bię z drugiej strony nie tworzyły silniejszych niż

tam kontrastów. Niedziw, że p. Newski lub ktokol

wiek on jest, wprowadzając Francuzów w świat tak

całkiem im nieznany, mógł ich swoim obrazem za

interesować, zaciekawić, a nawet -

w chwilach na

głej niemocy, kiedy Francya pragnęła oprzeć się o

granitową kolumnę przymierza z Rosyą - rozgorącz

kować aluzyą, że tam gdzie dziki zwierz wpadnie

między Francuza i Rosyanina, jeden drugiemu nie

da krzywdy zro bić.

Tem uosobieniem całej nieukróconoj potęgi idei

feudalnej jest w komedyi kobieta: hrabina Daniszew.

Jest to niedorównany typ wielki ej damy rosyjskiej,

która z całem zimnem marmuru i nieugiętością raz

powziętej m y ś li , wydaje wyroki, rozrządza lo se m

swych poddanych, kojarzy między niemi stadła nie

według ich uczucia, lecz jak w stadninie, według

kombinacyj cielesnych przy miotów, aby ulep szyć rasę.

Hrabina Daniszew ma syna Władymira, ostatniego

potomka wielkiego rodu, który wczesnem ożenie

niem swego jedynaka chce ocalió od wygaśnięcia

Władymir, będący oficerem w huzarach leib-gwardyi

carskiej jest właśnie na urlopie i z powrotem ma wy

]’eżdźaó. Chwilę tę uważa hrabina za wł aś ciwą , aby

mu zaproponowaó związek z Lydią có rką księcia B o

rysa Mikołajewicza Wolanowa, przyjaciela swej mło

dości. Władymir natura w gruncie szlachetna i praw

dziwa opatrzność otBCzającycb, a przytem p o słuz ny

syn, ośmiela się jednak wyznać matce, że serce jego

już wybrało dawno. Po dłuższem wahaniu się wy

mienia on przedmiot swej miłości. Jest nim Anna,

chrzestna córka i wychowanica hrabiny, jej poddan

ka i sierota, którą kazała nad st an jej ks zt ałcić i o

kazywała jej prawie m aci erzyńskie w zg lędy. Można

so bi e wyobrazić oburzenie d um nej hrabiny na tę nie

spodziewacą wiadomość. Daremne są argumenta

Władymira, iż nadejdzie chwila, w której dumną

3ię uczuje, ż e się wzni osł a nad przesądy swej kasty,

że j ako wielkiej i rozumnej damie , jej przystoi za

inaugurowaó nową erę w ojczyźnie. Słowa te obijają

się jak groch o ścianę, o jej — jeżeli chcemy użyć

wyrażenia Rzymian — potrójnym puklerzem opan

cerzone serce kobiety. Serce matki przemówiło j e

dnak, gdy się Władymir zaklął, że jeżeli mu odmó

wi zezwolenia na związek z Anną, w pierwszej po

tyczce na śmieró się narazi. Zezwala więc, lecz pcd

warun ka mi: żąda najprzód najściślejśzej tajem nicy o

tem, co zaszło, żąda aby natychmiast wyjechał, żył

w wielkim świecie, umizgał się do kobiet, był lek

komyślnym i starał się koniecznie w innej pokochać.

Niedotrzymanie któregokolwiek z tych warunków,

zwalnia ją ze słowa; jeżeli jednak, kończy hrabina,

mimo najsczerszych wysileń nie zdoła zapomnieć po

roku, swego bóstwa z folwarku, wtedy.... wtedy po

zwoli mu zaślubić Annę. A le na to, dodaje nie dośó

przyrzeczenia, potrze ba przysięgi. P eł e n radości i n a

dziei Władymir przysięga i.... wyjeżdża. Ale zaledwo

wyjechał, hrabina k aże wołać sw eg o st angr eta Osipa,

któremu wprzód inny, nie miły mu przeznaczała zwią

zek i rozkazuje mu zaślubić Annę. Osip kochał od

dawna platonicznie Annę, ale nawet marzyć nie śmiał

o szczęściu, jakie go ma spotkać, wiedząc o miłości

Władymira dla niej. Anna usłyszawszy wyrok hra

biny, najwyższ ą okazuje rozpacz, a le hrab;nr me żar

tuje i sprowadzony w tym celu pop Andrey, daje

w kapli cy pałacowej ślub przymuszonej parze, której

hrabina w podarunku ślubnym wręczyła akt wyzwo

lenia.

Akt pierwszy, którego pobieżny ped aliśmy zarys,

stanowiący ekspozycyę sztuki, jest sam w sobie tak

pełny m obrazem, tak wyborną daje charanterystykę

działających osób i wprowadza je w kolizye drama

tyczne, że gdyby autor hołdował nowoczesnej m a

nierze ni ektórych pisarzy, zostawiania d omysł owi wi

dza dalszych k olei bohaterów sztuki, m ógłby na tem

zakończyć, a cz nły sł uch acz dośpiewa łby dals zy prze

bieg w swej duszy. Ś mi ał e i dobitne wprowadzenie

in medias res, przypomina prawie pod względem

swej pełności ekspozycyę w Konfederatach barskich,

będącą arcydziełem w sw oim rodzaju. Nader zręczn ie

i w sposób oryginalny skreśloną jest charakterystyka

hrabiny Daniszew przez nią samą, przez co uniknął

au tor nużącej cz ase m pospolitości opowiadania.

Akt drugi odbywa s ię w Moskwie: w domu księ

ci a Wala nowa ojca owój pięknój Lyóyi, z którą bra

bina D anie szew pragnie syna ożenić. Lydya — miałż eby

to być typ dzie wic arystokracji rosyjskiej, cz y tylko

wyjątkowy specimen błędnego wychów nia?— jest de

spotyczną, cmancypowaną, lekkich, obyczajów i mści

wą. Raczśj ostataićj przyczynie przypisaćby należało

to spa cz enie charakteru w oso bi e młodśj, sie_rocie

zresztą, gdyż idiotyczny jój ojciec książę Borys liczyć

s ię moźe za zero. O księżni cz ce niek orz yst ne ezerzą

się wieści, złe języki mówią, źe jest ko_chanką guberna

tora, a wieści te sięgają daleko, kiedy dzierżawca

ak cy zy miejskiój Zacharów pł acący rocznie 5 milio

nów rubli udaje się do niój o protekcyę u guberna

tora, aby go zw olnił cd surowości ukazu senac kiego

na kazującego ograniczenie li czby szynków. Lydya,

którój Zacharów ob iecuje za to podarunek ślubny,

żąda od niego przekazu ua 100,000 rubli i otrzyma

wszy go oddaje pieniądz e na klasztor} a Zacha

rowa z szyderstwem wypędza z domu. Lydya - któ

ra skutk’iem swego despotycznego cbsraktern, ma

jąc nadwornego muzykanta, po całych dniach grać

m u każe, i nadworn ego lekarza, który ,ją na krok

nieodstępując drzemie ze znużenia— z takim cha

rakterem i r ep uta cją, mniój więc niż którakolwiek

inna, mogła być pomimo swej piękności niebezpie

czną dla Władymira. Bywał jednak w domu księ

cia Borysa, bo sobio tego tyczyła matka, i tam po

znał młodego Francuza wicehrabiego Rogera de

Taldś członka ambasady, któremu ocalił życie gdy

rozjuszony niedźwiedź powalił go o ziemię, i odtąd

z awiązeły się między ni mi przyjazne stosunki. Taldó

pierwszy otwiera oczy Władymirowi ua los jaki spot

kał Annę, mając sobie powierzoną całą tajemnicę

przez Nikifira sł użąceg o hrabiny Dani sze w, która w

nadziei, że będzie mogła pobłogosławić związkowi

Władymira z Lydyą, przybyła w dom księcia Bo

rysa. Władymir czyni w rozpaczy wyrzuty matce,

wyrzeka się jój i kiedy hrabina Dani sz ew wzywa Ly

d yę, aby go zatrzymała, wyznaje Lydyi, że jój nigdy

ni e kochał. Lydya obrażona zagraża mu ze mstą.

Akt trzeci rozpoczyna się sielanką. Uderza nas w

chaci e Osipa, ktćry od hrabiny uzysk ał posadę do

zorcy stadnin , najczulsza sc en a d wojga małżo nków

Osipa i Anny, którzy zdają się w najlepszej żyó z s o

bą harmonii. Wśród tej sc eny mającej pozory zu

pełn ego sz cz ęścia do mowego, pojawia się Nikifor, który

przynosi wieść zagrażającej bur zy: Władymir wie

0 wszystkiem i za chwilę przybędzie z hrabiną. P rz y

bywa naprzód hrabina do chaty Osipa i każe mu n a

tychmiast do odległych swych dóbr wybierać się

w podróż, ale . . baz Anny. Osip odgadł ukryty cel

1 oparł mu się stanowczo; hrabina grozi, ale Osip

przypomina, że je st wyzwoleńc em. Przykrzejsza j e

szcze następuje scena z Władymirem, który Osipowi

wyrzuca, że był jego ulubieńcem, z nim razem się

ch ow ał, a jednak zdradził g o tak haniebnie, i... ch ce

go uderzyć. « Żało wałbyś teg o całe życi e" odpowiada

Osip, ,,Anna była mi tylko siostrą, w ziąłem z nią ślub,

boby ją za kogo innego wydano, któryby ci tak jak

ja, nieprzechował powierzonego skarbu.u Władymir

zaledwo w ier zyć może tej sz lachetności i rzuca 3ię

w jego objęcia. Rzecz cała rozchodzi się teraz jedy

nie o rozwód.

Rzecz prawie nie do uwierzenia, źe ta sama hra

bina Daniszew, która z takiem oburzeniem przyjęła wy

znanie miłości Władymira i ten niemiły sobie węzeł

tak gwałtow’nie zerwa ła, dziś pragnie u łatwić synowi

małżeństwo z Anną i sama gotowa poświęcić się aby

cel osiągnąć. Ale Lydia dowiedziawszy się o tem,

ofiarujo się u ży ć, dla usunięcia trudności, swych

wpływów.

W Rkeie czwarty; przybywa Lydia, ale po to

tylko aby ozn aj mić, że rozwodu sa m Gar od mówił.

Była to jej zemsta. Władymir nie widzi innego środka

jak ujechać za granicę z Anną, lecz Anna opiera się

tem u stanow cz o, nie ch cąc do cierpień biednego Osipa

dorzucać niesł awy, j akąby ten krok jej ściągnął na

niego. Ale jest jeszcze sposób, mówi Osip, nw osta

tnim razie śmieró moja, lecz nim to nastąpi, śluby

zakou ue m ogą temu zaradzić, byleby władza ro zw ią

za ł a ślub małżeński." A ten akt rozwiązania ślubu

ma on już w ręku, gdyż na wstawienie się Taldego,

Zacharów z elż o ny Diegdyś przez L y dię , kosztem

200,000 rubli postarał się o to, aby przeciwstawiając

swój wpływ intrygom Lydii, zemścić się tym sposo

bem na niej. Ze msta w ięc zawiąz ała i rozwiązała

komedyę; pier wsza wywarta na biednej Anni e przez

hrabinę Daniśz ew barbarzyńska i nieszlachetna, druga

Prezes wymienia mówców zapisanych do głosu;

spisu ich nie podaję, bo podczas dyskusyi u sta wic zn ie

zmienia się i kolej i liczba mówców.

Pierw szy zabiera g ł o s dep. Schónen_er. Pr_zema

wia za u re gulow aniem spraw w etery na ryjnych i ko n -

tumacyjDych, co jest koniecznością dziś tem większą,

ile i e oddawna juź tego się domaga. Szczegól_niej

chodzi mówcy o przeniesienie tyćh spraw z wydziału

ministra spraw rolniczych, tudzież o rewizyę usta

wy s dnia 13 kwietnia r. 1870 . Mówca wspomina

coś o szczególniejszym nieładzie w Galicyi, ale wśród

powszechnego gwaru uie można go dobrze zrozumieć.

Dep. hr. C er on i n i wśród ustawicznych okrzyków

zadowolenia i oklasków zwraca uwagę na postępowa

nie władz administracyjnych przy wyborach w celu

wpłynieuia na rezultat korzystny dla rządu, tudzież

na mnożącą się liczbę kandydatur z szeregów urzę

dników administracyjnych. To tłómaczy, dla czego

władze te nie mogą wydołać pracy w właściwym

swoim zakresie działalności. Dalej uderza mówca na

cyrkularz prezesa ministrów w sprawie nadzorowania

dzienników i na cało postępowanie władz względem

prasy. Ministrowi sp raw w ewnętrzn ych bierze za z łe ,

źe wśród poważ nych rozpraw pobudza Izbę do w e

sołości, i że deputowanemu Skenemu przypisał zwrot,

którego ten wcale nie użył. Wracając do prasy, ilu

struje mów ca nadużycia w ładz p rzykład em wziętym

z konfiskaty pewnego klerykalnego, a więc nie re

prezentującego opinii mó w cy , dziennika w Go rycyi.

Dziennik ten powtórzył był artykuł, którego nie za

czepiano ani w dziennikach wiedeńskich, ani w trye

steńskich, artykuł o agitacyach włoskich, dodając doń

komentarz, że t am w kraju nic o podobnej agitacyi

nie wiadomo. D zi ennik ten sk onfisk owano, ocz ywiście

tylko za komentarz, skoro artykuł sam wsz ędzie in

dziej b ył ogło szo ny bez sk onfisk owania.

Dep. Ileilsberg również skarży się na postępo

wanie względem prasy, tudzież na ograniczanie p ra

wa petycyj; bo jakkolwiek minister spraw wewnę

trznych na odnośną interpelacyę oświadczył, źe mu

nic nie wiadomo o tem, w rzeczywistości jednak

w ładze zaka zy wały petycyj zwracających się prze ci w

ugodzie z Węgrami. Mówca pragnie, aby zapanował

prawdziwy duch sprawiedli wości i sw o body; naw et

krzewienie id ei narodo wościowych ni e w id zi się m u

tak niebezpiecznem, żeby władze posuwać się miały

do zbyt surowej gorliwości.

Dep. Seidl mówi o podejrzliwości rządu wzglę

dem autonomii gmin, która posunięta tak daleko,

źe gdyby wieża św. Szczepana runęła, oskarżanoby

o t o g minę wiedeńską. W miej soe tej podejrzliwości,

w miejsce kosztownego aparatu administracyi dzi

siejszej należałoby owszom łączyć gminy w większe

cał ości i nadać im prawo wybierania sobie orga nów

polityczno administ racyjnych; a dl a zysk ania organów

zdolnych wystarczyłby przepis o kwalifika cy acb . M ó

wca bardzo niez ado wolo ny z re zultatu obrad n ad

wnioskiem Góliericha, t em więcej, że m im o g orliw ej

niby obrony au to nomii g m i n przez ministra spraw

wewnętrznych, zdaje się m u, iź w skrytości serca

m inister p ragnąłby jak najrychlej usun ąć całą a u to

no mię. Mówiąc o wielki ch ciężarach finansowych, spa

dających na g m iny z dzisiejszych urządzeń ad mini

stracyjnych, pragnąłby mówca przywrócenia systemu

władz z przed roku 1848, byłby to jedyny spoBÓb

na ulżenie gminom ciężaru, jeśli się nie pomyśli o

stworzeniu g min om no wych źródeł d och odów.

Dep. W e d l również rozwodzi się o autonomiii,

podnosząc mianowicie zgodność wszystkich głosów co

zb aw ienna i dobroczynna.

Wybornie są skreślone, pełne życia i charaktery

stycznej ścisłości wszystkie niemal figury komedyi,

wyjąwszy moż e o w ą najszlach etniejs zą post ać Osipa,

która zbyt idealnie wygląda. Cey do takiego poświę

c enia prze chodzącego p raw ie w szystkie in ne rodzaje

poświęceń , może być zdolnym człowiek natury, nie

wolnik, urodzony pod knutem i ginący jak w Rosyi

podówczas bywało od knuta? Potulna natura słowiań

ska despotyzmem przyuczona do służalstwa, może

spełnić przez obawę, ale nie z przekonania płynącego

z wyżs zego źródła dncba i serca, czyn ofiary i po

święcenia, jak ów sołdat, co

Siedzi ał na wielkiem futrze s wego pana

Tu zostawiony, tu rozkazu czekał,

I zmarzł- i śniegu miał już za kolana,

Zmarzn ął* ^ a w futro nie odział się ciepłe...

Biedny narodzie! żal mi twojej doli,

Jeden znasz tylko heroizm — niewoli.^ -

Wszystko się złożyło, sby komedya Daniszewy

wypadła świetnie: piękna wystawa, gra i w końcu

nader pełna sala, co także nie mało przyczynia się do

za chęty dla artystów podtrzy myw any ch objawami

zapału ze st rony publiczności. Rolę hrabiny Danisz ew

odegrała p. Hoffinanowa z nieprzewytszonym talen

tem, mianowicie w akcie pierwszym, gdzie postać ta

despotyczna i dumna, zda się być z jednej sztuki

odlaną. Charakter hrabiny gnie się w następnych

aktach pod powiewem jakichś nie łatwo dających się

odgadnąć wpływów, to też i gra równie zawsze mi

strzowska, nie mogła wywierać równie jak zrazn sil

nego wrażenia. Szlachetną rolę biednej Anny oddała

p. U rbano wiczow na z, czuc ie m, przerażająeem w ch wi

lach rozpaczy. P anna Marczello (Lydia) grze zresztą

bardzo wyrazistej, niekiedy peł nej ognia i życia, s z k o

dzi nieco ciągłym patosem. P. Szymański grał z lek

kością francuską rolę wicehrabiego Taldó, tego wzoru

elegancyi i żywości dowcipu. P. Sobiesław był po

największej części doskonałym tłómaczem szlache

tnych uczuć młod zi eńc a , który wierny raz powziętej

myśli, nie da się sprowadzić z drogi ani ponętom

ani przeciwnościom. Poczciwego i nieszczęśliwego Osipa

rolę grał p. Jankowski z uczuciem i właściwym wy

razem, a p. Feliksiewicz rolę księcia. Słowem całość

wypadła z wielką precyzyą, a wrażenie gry ogólnej

objawiało się grzmiącemi oklaskami i wywołaniem

po każdym akcie odznaczających się świetnością gry

artystów jak p. H off mano wa, p ann a Urb anow ic zowna

p. Marczello, pp. Szymański,’ Sobiesław it.d.

^ ł!CT* 9egat8iW,lt!,aeai*Sia,!,waMia|taMg»frig« ^ ^

y****. ******** m * * * *M%imim uj«.*«wv

?ffc»«* » » .,Oaw, o «* »«pw *t*re*y; w KMrtjlą ,8 K0 * ,rswtffc* ww**w* 3* *

i*ifciissneretft wy»o*l;

P»*KWhj A u s r ^ k ? « . *...................

M*J

« ***** 841

a**

s\r

^ Włoch, Francy», Anglii, BelgSi, Ssws j- j

«"*»T"*» ...............

i,Si

OTcmcm^ a f ^

° d */P *° otówaisgb dai* w ml«aitea.

ifefe% * pfotttaliBii i rmkót%

lawie. -

IjŁt,y relz?atfó, *.??

? iu»araty)uprag*a «S§ua-ley!*dfranesćo A-iminfettasyi nf:**re« w g » .

yj’

»«*»»Pt»*»« nadsyłane Jted!jkoyi mer,wracaj« «§, Wezbywają nwsosor».

1 of 6 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction