Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 675 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner 225.

Kraków, Sobota 3 Października 1891.

Rocznik XLIV.

CZAS

Czas odnowić przedpłatę,

która wynosi z przesyłką pocztowy w państwie

austryaekiem: na eały rok 24 złr., na pół roku

12 złr., na kwartał 6 złr., na 1 miesi§,ć 2 złr.

50 ct. ; z przesyłką pocztową do Niemiec:

na cały rok 56 mr., na pół roku 28 mr., na

kwartał 14 mr., na 1 miesiąc 6 marek.

Uprasza się o wczesne zamawianie i wyraźne

wypisanie nazwiska i miejsca odbioru albo nade

słame dawnej opaski drukowanej z adresem.

Prenumeratę, którą przyjmuje Administracya

Czasu w Krakowie i wszystkie urzędy pocztowe,

najdogodniej i najtaniej przesyłać przekazem

pocztowym.

Cena Czasu za granicą ogłoszona jest w tytule

każdego numeru.

M F * Miejscową prenumeratę (kwartalnie

5 złr., miesięcznie 2 złr.) przyjmuje Admi

nistracya C zasu , tudzież ajencye pp. Ignacego

Herza, biuro dzienników i ogłoszeń przy placu

Maryackim 1. 9, handel Smidowicza w Sukien

nicach pod 1. 27, księgarnia St. A . Krzyża

nowskiego w Rynku głównym, handel Bajera

przy ul. G-rodzkiej, Ringer przy ul. Grodzkiej,

handel Kretschmera i główna trafika w Rynku

głównym.

W Ę F " PP* Prenumeratorowie Czasu we

Lwowie zechcą składać przedpłatę na miejscu

w biurze dzienników przy ulicy Karola Lu

dwika 1. 9.

Kraków 2października.

Powszechny i żywy interes, jaki okazało

całe społeczeństwo nasze w sprawie wydzier

żawienia dóbr podhajeckich, jest pod nieje

dnym względem objawem dodatnim i zdro

wym. Jest on nim o tyle, o ile wypływa

z zakorzeniającego się, dzięki Bogu , coraz

głębiej u nas przekonania, że posiadanie zie

mi jest w naszych warunkach w pierwszej

linii nie bezimiennym jakimś faktem ekono

micznym, w którym osoba posiadacza stano

wi okoliczność drugorzędną, obojętną, nie ko

rzystną mniej lub więcej lokacyą kapitału,

lub, co gorsza jeszcze, przedmiotem codzien

nej spekulacyi i czysto materyalnego inte

resu — ale że to posiadanie ziemi jest pod

stawą narodowego bytu i dobrobytu, że

jest sumą licznych i ciężkich obowiązków na

rodowych i społecznych, jest źródłem zna

czenia i wpływu, który może i powinien być

w ielkim i zbawiennym. Za tem przekonaniem

idzie drugie, że ws zelkie osłabienie )uh zni

knięcie tego wpływu jest faktem smutnym i

bolesnym, a jego złe użycie klęską. Jeśli

przypominamy w tem miejscu postępujące co

raz bardziej wynaradawianie własności ziem

skiej w K sięstwie, to nie dlatego, abyśmy

sądzili, że i u nas jest równie jak tam źle

i smutno. Przypominamy je dlatego tylko,

że jest ono dla nas gorzką nauką o obowiąz

kach ziemiaństwa i będzie — miejmy na

dzieję — nauką niepłonną. Zaniepokojenie się

ogółu sprawą podhajecką jest w tym właśnie

względzie objawem dobrym i pomyślnym.

A le zarówno kształty, jakie to zaniepoko

jenie przybiera, jak i kierunek, W którym

sprawę tę popchnięto, uważamy za objaw nie

zdrowy. Objaw to zwykłej u nas porywczości,

która utrudnia bezstronny sąd o rzeczach i

ludziach, przedwcześnie sprawę nie we w szy

stkich jeszcze szczegółach wyjaśnioną rzuca

jąc na burzliwe fale opinii publicznej. Przed

wcześnie, bo wszakże dotąd w tej sprawie

nie zabrała głosu Rada nadzorcza Towarzy

stwa, a więc organ przez samo obywatelstwo

nasze wybrany dla czuwania nad postępowa

niem Dyrekcyi. Ta Rada nadzorcza złożona

z najpoważniejszych obywateli kraju nietylko

potrafi osądzić, czy postępowanie; Dyrekcyi

było formalne i zgodne z literą jej uchwał,

a przeprowadzona operacya finansowa dla To

warzystwa korzystna, ale także nie spuści

w tej sprawie z oka względu na narodowe

i społeczne znaczenie wielkiej własności. To

też nie uważamy za stosowne dziś już wy

dawać w tej sprawie sąd i ferować doraźne

wyroki, ale podnieść głośno uważamy za swój

obowiązek to, że nie godzi się swawolnie ci

skać dzisiaj kamieniem na tych , których

wczoraj jeszcze s ię otaczało czcią i poszano

waniem, że się nie godzi podawać w wątpli

wość patryotyzmu i miłości dla kraju tych,

których całe życie i cała działalność były

nietylko zawsze czyste, ale i dla kraju za

wsze zbawienne i w plon bogate. Nie wolno,

choćby nawet w dobrej intencyi, stawiać pod

pręgierz i narażać na szwank instytucyi,

która jest wielką i słuszną chlubą naszego

społeczeństwa!

Ale już co najmniej się godzi i co naj

mDiej wolno, to to, żeby — jak uczyniła

Gazeta Narodowa — używać sprawy tak wa

żnej i poważnej do obcych jej zupełnie ce

lów politycznych i stronniczych, żeby u s iło

wać za jej pomocą wytworzyć jakiś sztuczny

rozdział interesów między szlachtą wschodniej

i zachodniej Galicyi, wytłumaczyć i wmówić

w pierwszą, że druga swoich tylko umie

strzedz interesów, a jej najżywotniejsze spra

wy lekceważy i zaprzepaszcza. J estto jeden

z dowodów, jak uporczywym i głęboko zako

rzenionym jest u nas nałogiem sianie nie

ufności społecznej, skoro chce ona nawet roz

bić i rozdwoić jednę warstwę społeczną o

wspólnych interesach, wspólnych celach i

wspólnej do tych celów drodze. W środkach

nie przebierała ta polityka anarchii nigdy;

trudno więc nawet się dziwić, że nie zawa

hała się, z poświęceniem wszelkich prawideł

logicznego wnioskowania, odkryć w dzierża

wie podhajeckiej dzieło ,,partyi krakowskiej",

która chce oczywiście zniszczyć szlachtę we

wschodniej Galicyi, aby tem samowładniej

rządzić w kraju!!

Sprawy takiej, jak podhajecka, nie można

rozwiązać inaczej, jak przystępując do niej

trzeźwo, spokojnie, a przedewszystkiem z do

brą wiarą i bez uprzedzeń. Najgłośniejsze

sejmiki mniej lnb więcej do tego powołanych

czynników, najwięcej aplauzu na nich zbie

rające, dźwięcznie wypowiedziane i wdzięcznie

przyjmowane wnioski i rezolucye, sprawy

z pewnością ani nie rozwiążą, ani naprzód

nie posuną. Byłoby źle, gdyby zdołały osła

bić zaufanie społeczeństwa do instytucyi,

która od samego swego początku starała się

szczerze i umiała skutecznie zasłużyć sobie

na to zaufanie.

Przegląd polityczny.

Zjazd króla Karola rumuńskiego z królem Hum

bertem włoskim w Monzy, pomimo oficyalnych za

przeczeń niezawodnie ma pewne polityczne zna

czenie; świadczy o tem obecność obu pierwszych

ministrów. Przedmiotu obrad domyślać się jednak

trudno, zwłaszcza że są pod tym względem bar

dzo rozmaite przypuszczenia. Jedni sądzą, że król

Karol nie porzncił do tego czasn zamiaru abdy

kacyi i właśnie nad tą spraw ą naradza się z kró

lem włoskim; inni twierdzą, że wchodzi tn w grę

projekt przystąpienia Rumunii do trójprzymierza.

Drugi domysł ma za sobą więcej prawdopodobień

stwa, zwłaszcza że zapowiadają, iż król Karol

z Monzy pojedzie przez Sigmaringen do Berlina

dla zobaczenia się z cesarzem niemieckim. Wszyst

ko zależy zresztą od zawsze możliwych nieprze

widzianych wypadków, mówiąc słowami ministra

Bóttichera. Stan zdrowia królowej rumuńskiej za

waży tu przedewszystkiem na szali; wiadomości

zaś w tym kiernnkn są nadzwyczaj sprzeczne. Pod

czas gdy jedne dzienniki ntrzymnją, że stan ten

jest nietylko groźny, ale nawet rozpaczliwy, inne

donoszą o znacznem polepszenia, które według

wszelkich istniejących nadziei pozwoli królowej

w lecie do Rumunii powrócić.

W petersburskich kołach rządowych zapewniają

stanowczo, że pp. Mendelssohn i Warschauer nie

dobrowolnie usunęli się od ndziałn w pożyczce ro

syjskiej. Pierwotnie rosyjskie ministeryum finan

sów bardzo chętnie przyjęło zgłoszenie się oba firm

berlińskich jedynie, jak mówią, z tego względu,

że «idzialo w tym kroku objaw polepszenia się

wzajemnych politycznych rosyjsko - niemieckich

stosunków. To też, kiedy po podpisaniu kontraktu

pożyczki niemieccy reprezentanci oświadczyli, że

domy berlińskie subskrypcyi nie otworzą, ale przy

padający na nie udział w pożyczce zatrzymają we

własnych rękach, — dla Rosyi odpadła cala racya

udziału bankierów niemieckich w pożyczce, której

powodzenie i bez nich było niewątpliwe. Minister

finansów zawiadomił zatem firmy Mendelssohna i

Warschauera, że nważa kontrakt za rozwiązany.

Prasa rosyjska okaznje wielkie zadowolenie z ta

kiego wyniku sprawy; elle fait la bonne mine cl

maucais jeu.

Daily Telegraph otrzymuje wiadomość z P e

tersburga, że Rosya i Francya postanowiły wy

stąpić w drodze dyplomatycznej z żądaniem ewa

kuacyi Egiptu; inicyatywę jednak w tej sprawie

powziąć mają dopiero w chwili, kiedy lord Sa

iisbnry ustąpi, a ster rządów obejmie gabinet li

beralny. Zwrócono właśnie świeżo bardzo trafnie

uw agę, że lord Salisbury, który cieszy się w An

glii sławą wybornego dyplomaty i znakomitego

ministra spraw zagranicznych, ma zwyczaj sam

wytwarzać sobie trudności imaginacyjne, z któ

rych naturalnie zawsze wychodzi zwycięsko; tej

jego metodzie zawdzięczać należy w znacznej czę

ści ponurą atmosferę ostatnich czasów. Wiadomość,

puszczona przez D a ily Telegraph, wygląda także

t a k , jak gdyby była nmyślnie stworzona na to,

żeby pomódz partyi rządowej przy zbliżających

się wyborach, których pierwsze echa dają się jnż

słyszeć.

Przed kilkoma dniami miał wielką mowę wy

borczą w Manchester dotychczasowy podsekretarz

stanu w angielskiem mi nis tery u :n spraw zagrani

cznych, a obecnie jeneralny zarządca poczt, sir

James Fergnson, który wymownie wykazywał, że

partya liberalna nie jest w stanie uczynić żadnego

poważnego zarzutu polityce zagranicznej gabinetu

lorda Salisburego.

—

Jako w ielka bomba wybor

cza przygotowuje się także wielkie dzieło, nad

którem pracuje Parnell; ma to być wyczerpująca

historya jego własnej działalności politycznej i

zawierać będzie podobno dużo bardzo sensacyj

nych szczegółów.

Boulanger.

Ja k już z telegramów wiadomo , zastrzelił się

Boulanger przedwczoraj przed południem w Bru

kseli na cmentarza w Ixe)les na grobie pani Bon

nemain. Na cmentarz udał się Boulanger w towa

rzystwie jednego ze swych przyjaciół, a przyby

wszy tam, ukląkł na grobie p. Bonnemain i złożył

na nim wieniec. Przyjaciel oddalił się, a Boulanger

wkrótce potem odebrał sobie życie wystrzałem z re

wolweru ordonansowego kawaleryi francuskiej. Przed

udaniem się na cmentarz pożegnał się Boulanger ze

swoją sędziwą matką, której oświadczył, że wyjeżdża

na 24 godzin. Usłyszawszy wystrzał, przybiegli znaj

dujący się na cmentarzu robotnicy ze wszystkich

stron, lecz znaleźli już Boulangera krwią zbroczo

nego i konającego. Przy zmarłym nie znaleziono

żadnego pisma; na piersi miał gabinetową foto

grafię p. Bonnemain, w kieszeni około 7 fr. Do

piero po dokonanem samobójstwie znalazł sekre

tarz Boulangera p. Mouton list, w którym Boa

langer zapowiada postanowienie odebrania sobie

życia.

Go do motywów samobójstwa Boulangera krążą

rozmaite wersye. Faktem jest, iż Bonlanger od

śmierci p. Bonnemain był bardzo przygnębiony i

że od tego czasn nosił się z myślą odebrania so

bie życia. Inni npatrnją przyczynę samobójstwa

Boulangera w przykrych jego stosunkach mate

ryalnych. P . Bonnemain objęła w swoim czasie

bardzo znaczny spadek, pobierała jednak tylko

rentę, której testamentem nie mogła przekazać

Bonlangerowi.

Zwłoki Boulangera przeniesiono do jego miesz

kania przy ul cy Montoyer. Zmarły pozostawił

podobno dwa testamenty. W jednym zaleca swoim

zwolennikom, aby rozpoczęte przez niego polity

czne dzieło dalej prowadzili i oświadcza, iż za

dał sobie śmierć tylko dlatego, że życie bez pani

Bonnemain stało się dla niego niemożliwem.

Boulanger pozostawił wdowę, z którą żył w se

paracyi i dwie córki, z których jedna jest Kar

melitanką, a drnga zamężną za kapitanem Driant

w Tnnisie. Pani Bonlanger mieszka w Wersalu;

po śmierci p. Bonnemain przebaczyła ona swemu

małżonkowi i chciała do niego powrócić, lecz Bon

langer odrzucił wszelkie nsiłowania pojednawcze.

Pogrzeb Boulangera odbyć się ma jntro. Prze

ważna część dzienników paryskich ocenia polity

czną działalność Bonlangera surowo. Niektóre pi

szą: ,,Ani życie jego, ani śmierć nie była godną

jenerała francuskiego;" inne zaznaczają, iż smu

tny koniec Bonlangera dowodzi, że we Francyi

niema miejsca dla pronuncyamentów. W jednym

z dzienników czytamy: B nlanger marzył, iż zo

stanie cezarem, a umarł jak Olimpia. Libertć pi

sze: Gała tragikomiczna epopeja tego człowieka,

który zagrażał egzystencyi republiki i niepokoił

Francyę i Europę, kończy się jak romans. Tylko

nieliczne organa bnlanżystowskie, a między niemi

Intransigeant wyszły w żałobnych obwódkach.

Gała prasa angielska potępia działalność Bonlan

gera, nazywa go żołdownikiem każdej niezado

wolonej kliki, politykiem bez ch arakteru, talentu

i stanowczości, słowem teatralnym szarlatanem.

Na zakończenie przypominamy kilka główniej

szych dat z życia Bonlangera. Urodzony 29 kwie

tnia 1837 w Rennes, został Bonlanger w 43 rokn

życia jenerałem brygady. Polityką zaczął się zaj

mować jako komendant wojsk okupacyjnych w Tu

nisie. Prowokował tam nmyślnie spór z cywilnym

gubernatorem Tnnisn, a cała opinia pnbliczna sta

nęła po jego stronie. Wówczas też wszedł on

w ścisłe stosnnki z partyą i prasą radykalną.

Bnlanżystowska propaganda rozpoczęła się jnż

w r. 1888, gdy Bonlanger był jeszcze w Tunisie.

Szerszą popularność zdobył sobie Boulanger, jako

minister wojny w radykalnym gabinecie Gob)eta.

On to wniósł znaną ustawę o banicyi książąt

Orleańskich i Bonapartych i sam ich wykreślił

z listy armii francuskiej. Na wiosnę r. 1888 upadł

gibinet Gobleta. W nowym gabinecie Ronviera

nie uzyskał Bonlanger żadnej teki. Mimo presyi

ze strony radykalnej opinii publicznej, nie dopnścił

Grevy Bonlangera do gabinetu Otrzymał on po

sadę komendanta korpusu w Clermont - Ferrand.

Gdy opuszczał Paryż, zgotowano mn na dworcn

lyońskim olbrzymią owacyę. Zebrało się tam

100.000 ludzi i wznoszono okrzyki: Nie pnścimy

Bonlangera! Na nowem swem stanowisku nie wy

rzekł się Bonlanger politycznej agitacyi. Bez nrlopn

i bez pozwolenia ministra wojny ndawał się on

kilka razy do Paryża; był przebrany, miał perukę

i niebieskie oknlary. Mimo to poznano go.

We Francyi tymczasem nabrała rozgłosu sza

cherka orderowa, prowadzona przez jenerała Gaf

farel i panią Limonzin; zięć prezydenta Greyego,

Wilson odegrał w niej wybitną rolę, co też w koń

cu spowodowało Grevy’ego do złożenia prezyden

tury. W tym czasie usiłował Boulanger pozyskać

dla siebie paryską załogę. Zabiegi te wykryto.

Za dowolne opuszczenie Ferrand Glermont, skazał

minister wojny Boulangera na 14 dni ścisłego a

resztn, a gdy Bonlanger mimo to nie zaniechał

swoich wycieczek politycznych, został nsnnięty

(33)

Fuga Bacha.

POWIEŚĆ

przez E*teję.

(Ci%g dalszy).

Łódż posuwała się zw olna; wiosła rzadko i le

niwie o falę uderzały. Kilka osób siedziało w ło

dzi pod wrażeniem chwili uroczej, chwili, która,

jak sen czarowny, zostawia niezatarte wspomnie

nie. Księżna, wpatrzona w księdza, słuchała z za

chwytem melodyi, która się rozpływała w powie

trzu. Lila błądziła okiem po malowniczych wy

brzeżach Rosi, a drobne jej ręce to w dół, to

w górę wiosłem poruszały. Leon widocznie zapo

mniał o dawnem postanowienia, by nigdy więcej

nie okazać swego uczucia. Wpatrywał się w czy

sty profil Klimy, nie mogąc od niego wzroku o

derwać. Klima, śledząc oczyma promienie k się

życa , znaczące srebrną drogę na rzece, zadumana

była głęboko; o czem myślała ? Może machinalnie

poddawała się urokowi chwili, wsłuchana w aniel

skie tony melodyi, płynącej z pod palców mistrza.

Księdza Wiktora twarz natchniona, oczy nieco

w górę wzniesione, widocznie dusza jego rozko

szowała się w muzyce; o świecie całym zapo

m Nagle ton zmienił; z majorowych przeszedł

w minorowe akordy i ta sama Fuga Bacha, która

tak wielkie wrażenie zrobiła na Klimę w przed

dzień wyjazdu z P aryża , w tej chwili zabrzmiała

w powietrzu, tylko słodsza, mniej potężna. Deli

katniejsze tony harmonium pieściły ucho; łektue’

eteryczne, rozbrzmiewały w powietrzu, dążyły

w dal jasnej nocy balsamicznej, a prostym ło

dziom którzy z wybrzeża słuchali cudownej me

lodyi zdało się, że to anieli płyną po rzeoe i

przygrywają. Klima, zelektryzowana, podniosą

raptem głowę i z oczyma szeroko otwartemi, z lek

ko uchylonemi ustami, zdawała się pić tę harmo

nię; serce jej, bijąc gwałtow nie, odczuwało wszyst

kie te wrażenia, jakie niem wstrząsały w czasie

Mszy św. w białym kościółku paryskim. Słuchała

tak chwilę, przejmując się każdym tonem niebiań

skiej muzyki; nagle, jak gdyby uczuła na sobie

wzrok Leona, podniosła oczy na mego. Oczy ich

się spotkały. On, jak złapany na gorącym uczyń

kn , natychmiast w przeciwną stronę głowę odwró

cił. Ona chwilę zatrzymała na nim wzrok swój,

a potem zamyślona w wodę znowu patrzyła. Spo

kój wielki w serce jej wstępował, pogoda jakaś,

rezygnacya.

—

Fnga Bacha tymczasem brzmiała

słodko w powietrzu, a Leon nie domyślał się, że

mnzyka jestto różczka czarodziejska, która wię

kszy wpływ wywiera na Klimę, niż wszystkie

persw azye, pociechy i ludzkie lekarstwa. Nie do

myślał się, że ta jedn a melodya cudów dokazać

może i więcej niż czas łagodzić ból wewnętrzny,

że myśli dobre wlewa i odwagi dodaje , że pod

jej wrażeniem Klima ocknęła się z apatyi, że

przypomniała sobie, iż czas jest spełnić obietnicę,

daną wujowi.

Ani mu w głowie postało, że piękna panna,

gdy ze spaceru wrócili, poprosi go sama, z swej

własnej inicyatywy, aby nazajutrz Sieniawkę od

wiedził, że go poprosi serdecznie, pokornie nie

mal. T akie jed nak było zakończenie tego wieczoru,

a panie rozmarzone, wracając do domu, nie roz

mawiały prawie, wsłuchując się jeszcze w melo

dyę, pod której czarem zostały.

Księżna nie chciała słowem jednem zdradzić

się wobec Klimy, że widzi w niej jak ąś zmianę;

tak samo Lila, wiedziona intuicyą, czuła, że n aj

lepiej nie zwracać uwagi na postępowanie siostry.

Nazajntrz rano Klima nieco rozdrażniona, jak

gdyby niespokojna, chodziła od okna do okna,

widocznie wyglądając kogoś. Silne wypieki wy

stąpiły na twarz jej, a nie taiła prawie wzrusze

nia, gdy kabryolet i w nim pan Bracławski uka

zał się w bramie wjazdowej. Widocznie nerwy jej

musiały być silnie wstrząśnięte, kiedy ani smntkn,

ani wzruszeń ukrywać jnż nie umiała. Dawniej

nikt nie byłby odgadł, co się działo w tej hardej

duszy.

W godzinę później, Klima zostawiona nmyślnie,

czy też przypadkowo sam na sam z Leonem, za

pytała go, czy nie zechce pójść z nią zobaczyć

tych dwóch olch, które kilkanaście lat temu, r a

zem zasadzili na pamiątkę powrotu jaskółek, bo

Klima, jako młoda dziewczynka, uroczyście zawsze

święciła dzień, w którym pierwsze na wiosnę ja

skółki spostrzegła.

*u ,li.

Zdziwienie Leona było wielkie; o tych olchach

nigdy Klima nie wspomniała od wielu lat i bar

dzo zimno przyjęła raz w Paryża aluzyę, jaką

Leon do nich zrobił. Naturalnie, zgodził się na

propozycyę, ale z pewną nieufnością. Nie, jnż

przestał w szczęście wierzyć, jnż teraz za późno —

każde serdeczniejsze słowo Klimy brał tylko jako

dowód, że ona złamana sercem, pojmnje teraz

ból jego i litnje się nad nim; ale oprócz litości

on dobrze wiedział, że ona innego uczucia nie

znajdzie dla niego. Życzliwszy sposób postępowania

Klimy zamiast otncby mn dodawać, przejmował

go wielkim smutkiem. Teraz, gdy nie mógł już

wątpić, że ona ma serce takie, jakie on przeczu

wał w miodem dziewczęciu, teraz trudniej jeszcze

było mu się pogodzić z myślą, że to serce nigdy

do niego należeć nie będzie.

—

Czemu ona mnie do tych olch prowadzi?—

myślał w duchu. Co to ma znaczyć?

Widocznie Klima uparcie się trzymała myśli

jakiejś, bo nerwowym, prędkim krokiem dążyła

naprzód, nie oglądając się na niego i nie mówiąc,

póki nie zaszli na miejsce.

Na samym kraju parka, tam, gdzie się już łąki

zaczynały, nad mikroskopijną zatoką, którą je

zioro tworzyło, dwie olchy proste, wyniosłe, ryso

wały się na tle pogodnego nieba. Rozłożystemi

już gałęziami tuliły się do siebie, zbratane odle

głością od reszty drzew. Przeglądały się w Ci

chem jeziorze, pełne sił, bnjnym liściem okryte, o

wysmukłym lśniącym pnin, śliczne w tem ustroniu.

Do tych olch doszła Klima i tu się nagle za

trzymała — a obejmując pień drzewa ramieniem,

oparła o nie głowę. Oddychała prędko, po zbyt

pośpiesznym marszu, a może też pod wpływem

wzruszenia. Po krótkiej chwili milczenia rzekła:

—

To nasze olchy — jakie duże, nieprawdaż?

Leona twarz szkarłatem się oblała.

—

Co to

wszystko ma znaczyć? — myślał. Ona, nie szu

kając związku między pierwszem swem zdaniem,

nerwowo, ale z decyzyą w głosie, mówiła dalej:

—

Czerna mi pan nie przypomina rozmowy t. j.

obietnicy, jak ą daliśmy wujowi ? Czy to ładnie,

abym j a się pierwsza odzywała? — pytała z lek

kim, choć wymuszonym uśmiechem na twarzy.

—

Przecież musimy spełnić, cośmy obiecali, niepra

wdaż?

—

Biedactwo! — myślał Leon — jakie ona

sobie tortury zadaje, aby spełnić obowiązek, — a

pomięszany bardzo, szukając słów na odpowiedź,

milczał chwilę. Ona czekała.

—

Jest to bardzo szlachetnie z pani strony, że

w ten sposób zapatrujesz się na daną obietnicę,

ale j a nie mogę podzielić zdania pani. Poświęce

nia nie przyjmę.

—

O poświęceniu niema mowy. Gdybyś pani

dotrzymała obietnicy, danej wujowi, zrobiłabyś to,

poświęcając całe twe życie, czyli umarłemn, który

dziś inaczej jnż pewnie z innego świata na lndzkie

sprawy się zapatrnje, poświęciłabyś szczęście twoje.

—

O mojem szczęściu nie mówmy. A co do

nmarłych, to biedny wuj nie spodziewał się pe

wnie takich sofizmatów po śmierci. Obiecałeś pan;

słowo dane nmarłemn więcej obowiązuje, niż inne.

—

Nic nie obiecywałem; on mię zapytał, czy...

czy panią kocham; to, co odpowiedziałem, było

prawdą. Nie czułem się na siłach rozczarować go

w chwili śmierci, pozwoliłem mn łndzić się do

końca.

—

Ależ to być musi. Wola jego musi się speł

nić — z pewną niecierpliwością zawołała Klima; —

inaczej ja nie mogę przyjąć majątku wnja, on mi

go zapisywał tylko w myśli, że wyjdę za pana.

—

Przypuszczenie pani jest zapełnię mylne, ma

jątek jej się słusznie należy, ja do niego naj

mniejszego praw a nie mam.

—

Ale ja wiem, że taka była myśl wnja.

—

Pozwoli pani — rzekł Leon — że przypu

szczalne projekta biednego pana Przemysława nie

mogą wpływać na nasze całe życie, toby było

z naszej strony niedorzecznością

Klimy twarz oblała się rnmieńcem; wiedziała

dobrze, dlaczego Leon odrzuca jej ofiarę; wiedzia

ła, że on j ą kocha, dlatego nie cznła się upoko

rzoną jego oporem; a jednak... jednak dawna py

cha odezwała się na chwilę wobec te j, oryginal

nej sytuacyi.

—

Jakto? czyż ona po raz drugi

odrzuconą będzie ?.. ona, która nieraz już w życiu

książętami wzgardziła i nieprzystępną bywała dla

najdumniejszych?... Jak to ? więc tam ten , którego

imię miało zostać dla niej wspomnieniem najsroż*

szego upokorzenia, tylko jej posag chciał poślubić,

a o nią nie dbał. Ten znowu, ona sama przypo

mina mn, że jemn jest przeznaczoną, że dobro

wolnie chce spełnić obietnicę, a on, on także wręcz

odmawia. Z żywością niezwykłą i pewną ironią

w głosie rzekła:

—

Dziwna to rola dla mnie przypominać panu

tę właśnie obietnicę; naturalnie pan pojmuje, j a

kie mną kiernją pobudki. Niechaj to idzie w za

pomnienie; j a pana zwalniam z obietnicy, skoro

pan znajduje, że to byłoby ofiarą i poświęceniem

życia. Ale co do majątku wuja będę zawsze miała

to uczucie, że nieprawnie go posiadam, że inaczej

byłby nim rozporządził, gdyby był wiedział, te...

—

Pani tą myślą głównie się powoduje - od

parł Leon ze smutnym uśmiechem.

—

Dlatego

właśnie, że znam pobndki pani, nie mogę dziwić

się nawet takiej niezwykłej, nadzwyczajnej rze

czy, jak nasza dzisiejsza rozmowa. To do pani

podobne... Ale ja ofiary nie przyjmę, a pani wy

chodząc za mnie, miłości dać mi nie możesz, nie

prawdaż ?

Klima zawahała się, w dół patrząc uporczywie;

po namyśle odparła:

—

Daję panu przyjaźń i szacunek.

—

To nie wystarcza ani dla mnie, ani dla pani.

Dlatego nie mówmy o tem. Dziękuję pani; ja

wiem, że dnżo cię kosztować musiała dzisiejsza

nasza rozmowa.

A więc nie mówmy o tem — żywo odparła

Klima.

—

Ale przyjaciółmi pozostać możemy? —

pytała, spoglądając na niego z pewną nieśmiało

ścią, bo ostatnie słowa jego tyle w sobie mieściły

smutku, a on sam tak był blady, gdy stał wsparty

0 pień olchy, że jej się serce ścisnęło i byłaby

chciała pocieszyć go trochę.

To od pani zależy — odparł.

—

Tylko słu

szniej byłoby — dodał z niemałą goryczą w gło

sie — powiedzieć, że odnowimy pakt przyjaźni,

bo ostatniemi czasy, to jest dwa ostatnie lata nie

świadczyły o przyjaznych pani dla mnie uczu

ciach.

Klima znowu oczy spuściła, j ak winowajczyni.

-—

Mylnie pana sądziłam, przepraszam -

.irękę

wyciągnęła do niego.

On ujął dłoń jej w obie ręce i uścisnął ser

decznie.

Dziękuję pani raz jeszcze za te słów kilka,

które są dla mnie pociechą... Więc odnawiamy

pakt przyjaźni?

—

Jeśli pan chcesz...

”7 ^cę, bo muszę — odparł, zawsze smntno

uśmiechając się Leon - wiem, że tylko jałmnżnę

najmłodszego z uczuć dać mi pani możesz, trzeba

się z tem pogodzić.

Więc przy naszych olchach znowu sobie rece

podajmy.

On w milczeniu pocałował podaną sobie rączkę

1 zamyśleni oboje, nie siląc się nawet na rozmo

wę, wracali do pałacn.

(Ciąg dalszy nastąpi).

OddzielneNraCzasu oHezanas° h I -! ^lefzbr.’

niedziele i dni świąteczne.

WeLwowiepo10 e.donabyciaw

*h \ ° °"’ W6Lwowielnb2Przesyłkł pocztow* 12 o.

Me d*ieimików, ul. Karola Ludwika 1. 9.

Prenumerata wynosi:

Poczt* w państwie austryaekiem

**° coty r°k na kwartał na 1 miesiąc

niemieckiem

24złr.6złr. 2 złr. 50 ct.

A doWłoch, Francyi,Anglii,Belgii’, siwaicarvi T w J I 28 złr*

7złr"

3 złr

rcnumeratę przyjmnj%»«ja»

L isty z pieniadzmi i jyrzekazu nipnio**»*

%°”°

dnia w miesiącu,

do Adminigtracyi Czasu w Krakowie -

prenumeratę i ogłoszenia uprasza się nadsyłać franco

pocztowej. Listów niefrankowanych nie

^°P^^towane niepodlegaj* opłacie

________________

przyjmuje się. R ękopiiinń w nadsyłanych me zwraca się.

Prenumeratę przyjmują:

Administracya flCZASU" w Krakowie i urzędy pocztowe. Miejscową prenumeratę księ

garnia S. A . Krzyżanowskiego, handel Smidowicza w Sukiennicach, biuro dzienników i ogłoszeń

Ignacego Herza przy placu Maryackim 1. 9 , handel Bajera przy ulicy Grodzkiej, główna trafika róg

Rynku i ulicy św. Jana.

—

Ogłoszeni» (inseraty) przyjmuje się za opłat* od miejsca wierszu

drobnym drukiem (petit,) za pierwszy raz 10 ct., za każdy następny po 5 ct.

Nadesłane (na 3 stronie)

od miejsca wiersza drukiem drobnym po 30 ct. za każdy raz.

—

Ogłoszenia i prenumeratę przyj

muj*: we L,wowie Biuro dzienników ulica Karola Ludwika 1. 9; w Paryżu wył*cznie p. Adam,

105 bis Boulevard Raspail, (prenumeratę p. W . Raczkowski, Courbevoi pod Paryżem, rue du Chemin

de fer 44); w Wiedniu pp. Haasenstein A Yogler (także w Hamburgu, Frankfurcie n. M., Berlinie,

Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A. Oppelik, R. Mosse (także w Berlinie, Hamburgu, Monachium i No

rymberdze), H. Schalek, M. Dukes, J . Danneberg, (tylko prenumeratę pp. H. Goldscbmidt A C.),

w Frankfurcie n. JH. G. L . Daube A Co.

’Warszawie przyjmuj* ogłoszenia pp. Reichmac

i Frendler, biuro ogłoszeń przy ul. Senatorskiej.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu