Mirador viewer

Kuryer Literacko-Naukowy :

Annotations

Showing 185 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

KURYER

LIT ERACK

AUKOWY

Wychodzi co niedzielę pod redakcją prof. Mieczysława Dąbrowskiego.

Dodatek do Nru 312 "Ilustrowanego Kuryera Codziennego*1 z dnia 9 listopada 1936 roku.

RENA MARWICZ (Kraków).

WARSZAWA

MOTYW POLSKIEJ TĘSKNOTY.

Tak się złożyło, że nie Kraków, skarbiec

Polski stojącej u szczytów potęgi, ale młod

sza stolica: Warszawa, stała się wykładni

kiem marzeń o wolnej, wskrzeszonej Ojczy

źnie, gdy na scenie światowej rozgrywa!

się wielki, historyczny dram at pod tytu

łem: "Wojna“. To też nad ogromnym roz

działem m yśli polskiej możnaby umieścić,

.tak motto, pytanie, jakie postawił L. H.

M.orstin:„czybyłkiedygródnaświę

cie, do któregoby tak tęskniły serca w obli

czu śmierci, czyhającej na każdym kroku"?.

Motyw to wysoce znam ienny i niepodobna

Przejść nać nim do porządku badaczowi li

teratury owego okresu.

"STARYM SZLAKIEM".—

Te samo strofy i ustępy, które zastana

wiają jednolitością tem atu myślowego dają

nam. odpowiedz; gdzie leżała przyczyna tego

" laśnip skierowania polskich tęsknot.

Oto nowa era walki o niepodległość była

ogniwem łańcucha zdarzeń najbliższym te

mu, które z bolesnym zgrzytem zamknęło

się w roku 18B3.

..Jest w duszy polskiej ukryty zakątek,

Odzie błądzą ciche lat umarłych cienie...

To, co przeżyło jedno pokolenie,

Drugie przerabia w sercu i w pamięci:

I tak pochodem idą cienie... cienie...

A ż się następne znów na krew poświęci!

Oczyma buntu patrząc w twarz przemocy,

Kryliśmnasze myśli i modlitwy —

/ skrzyp szubienic śnił się nam po nocy,

Jak śni się innym pobudka do bitwy...

0 miasto moje! o, Warszawo święta!

Skroń zniżam kornie 'do twoich kamieni,

•Bo w każdym głazie czyjaś łza zaklęta;

1 krew sie czyjaś na każdym czerwieni' !

Te słowa pieśniarza Warszawy, Or Ota,

najbardziej syntetycznie łączą prawdę du

chowej spuścizny, która tyle pokoleń wio

dła w bój o wolność z kultem dla męczeń

skiej stolicy, krwawej bohaterki ostatnich

Zmagań. Niejako kontynuacją tych słów są

Rozmyślania Kadenowego "Pio

tra":

" Przywędrował do wielkiego m iasta,

które kochało się jak matkę, a czuło się,

•iak serce. Miasto, gdzie zbrodnia eznkaia

od dawna kary. Dziwił się stary Piotr, że

'udzie tak szybko tu biegną ulicam i i tak

^ekkomyślnio m ijają. Boć przecie święte są

te ulice i nie powinno na nich ustawie s.o -

w0 skargi, ni gniew wyrzutu. Warszawo, ty

Uiiąsto stare a poniżone, z królem wysoko

kolumnie, który mieczem wzaiosi*nyn

ohmury jeno rozcina i mgły... Ty Kłiasto,

ńnzez które stąpały litan je wielkich uczyn

ków, a w kościołach chronił się ducu ...

ŻOŁNIERSKA TĘSKNOTA.

Podobna myśl, opajęczona tęsknotą tak

charakterystyczną dla legjonisty walczą

cego na obcej ziemi za Polskę kończy ina

nzenia J. Mączki ua "Drodze Legjonow :

Pfzed oczyma duszy ulana spieszącego

'■ rozkazem w noc księżycową, wyczaro

wuje się zwid Ojczyzny dalekiej. W ystrze

łu.ią wieże, koronkowe fasady pałaców i naci

bierni sm ukła kolumna Zygmunta:

więc pierś modlitwa zaniosła sie łzawo —

0 usta szepcą: Warszawo!... Warszawo!~

,?>_ Grodzie stary! Lechicki ty Grodzic!

‘Mi-dsto najświętsze — o, miasto t y krw awe, ...

Umiłowane jak klejnot w narodzie —

—

ukrzyżowane wielekroć — za Sprawę!...

Zali Cię ujrzym jeszcze — choć zdaleka —

zali się serce tych cudów doczeka?!...

żeśmy są Ojców — niewyrodne syny,

—

tak na śmierć wierni — &no bardziej

smutni!

Żeśmy — poczęta w bolach i w miłości

Przyjazd Marszałka Józefa Piłsudskiego do W arszawy dń. 12 grudnia 1916 r.

Jdziem do Ciebie przez krew i przez jęki

tą droga cierpień — i tęsknot — żarliwą...

my —2 pod Paszyna —my z pod Ostrołęki

rozsianych pi ochów — dojrzałe dziś żniwo...

Zali przez sprzecznych zawichrzeń mrok

gęsty

krew z krwi serdecznej Ich — i kość z Ich

kości"!

Jakże ogromną m usiała być tęsknota żoł

nierza, skoro na wargi Wacława Bandur

skiego takiem w ypływa "Życzeniem":

Uroczyste wejście Legjonów do Warszawy dn. 1 grudnia 1916 r.

słyszysz Ty, grodzie, Orlowych piór chrzę

"Chciałbym przed śmiercią, choć w chwili

styl!

konania

Zali Ty poznasz nas — i nasze czyny,

Doczekać cudu wskrzeszenia snów laszych,

gdy przyjdziem męka, ran naszych pokutni, Doczekać jasnej chwili Zmartwychwstania,

Ujrzeć kraj wolny — i żołnierzy naszych,

Idących w karnym, bojowym ordynku,

Z pieśnią triumfu — na warszauwhim

rynku"!

WOLNA WARSZAWA

SYNONIMEM NIEPODLEGŁOŚCI.

Patrząc n a myślową spuściznę czasu

wojny zdobywamy najgłębsze przekonanie,

że wolność Warszawy, odbicie jej — ściśle

rzecz biorąc — z rąk Moskala, uważano za

równoznacznik niepodległości Polski.

"Widzę Cię przed oczyma — i słyszę. W ar

szawo:

po niebach rozpalonych płoną łuny Twoje,

Twoje wnętrze, jak wułkan, d rży podziemną

wrzawą

i wstrząsają niem wiecznie czujne niepo

koje.

—

".Tyś Połski Dopełnieniem — T y skończysz

budowę

'już zaczętą, Ty zemścisz gorycz zawodu'. —

(J. Starzewski — "Warszawo"!).

Skierujmy wzrok w inną stronę. Od kun

sztownych rymów przerzućmy się do pie

śni, która w prostej formie, tem bezpośre

dniej mówi o tem, co w myśli, co w sercu,

W niezliczonych rym ach przewija się tam

m otyw: "ku Warszawie"! Śpiewa o niej

i Kadrówka i Druga, Żelazna Brygada

i z za morza, od strzelców z amerykań

skich obozów ćwiczebnych płynie jednakie

wołanie.

"Gdy staniesz w Warszawie, wodzu, strzel

cze szary,

Podepcz nogą z ostrogami butę carskiej

mary.

Gdy staniesz w Warszawie w tym królew

skim grodzie

To poleci na rozprawę co jest sił w naro

dzie".

TAK DŁUGO — DALEKA...

Różne s ą losy wojny. Budzą się nadzieje

i gasną. Przeżywał niejedną taką chwilą

radosnej ufności i zawodów żołnierz legjo

nowy. Zdawało się, że krok jeszcze, a sen

triumfalnego wmarszu do Warszawy jawą

się stanie, gdy rzeczywistość cios zadawala

marzeniu. Jak przeżywał taki moment le

gjonista polski niech nam powie jeden

z pam iętnikarzy pułkowych:

"W okresie październikowej ofenzywy

armij państw centralnych na Dęblin i War

szawę — II i IV baony... maszerują w kie

run ku stolicy.

Śni się sen n a jawie, serce głośno uderza

w piersi.. Po tylu, tylu latach niewoli —

s z a r y polski żołnierz źle odziany, bez wyło

gów i rabatów, prawdziwy syn niewolnej

ojczyzny — ma wkroczyć do Warszawy.

Stopa własnego żołnierza wybijanym ry

tmem marszowym na placu Saskim obudzi

ducha walki w Narodzie, rzuci między ro

daków hasło W ojny Polskiej, wojny o nie

podległość. Zaszczytu tego nie miał jeszcze

wtedy dostąpić żołnierz 5-go pułku*.

NIEPOKÓJ

O DUCHA WARSZAWY.

Już w cytowanym powyżej utworze J.

Mączki daje się wyczuć troska, jaką też

jest dusza wytęsknionej stolicy. Głos ten

nie jest odosobniony1). Poprzez słowa mi

łości przepływa lęk.

E. S. "W isłą tam"... W iadomości Polskie nr.

1 of 16 • Strona 1

Mirador viewer

Kuryer Literacko-Naukowy :

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction