Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 624 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

CZAS

Prenumeratę przyjmują:

W Krakowie: Bióro Administracji , C z a s u " p rzy ulicy Róźannej w domu pod L. 428

tudzież wszystkie U rzęda pocztowe austryackie.

O g ł ’o s z e n ia (inseraty) wszelkiego rodzaju, przyjmuj% się za opłat%: za miejsce wiersza drobnego (petit)

za jednorazowe umieszczenie po 8 centów, za następne po 5 centów, oraz za opłatą-,należytości stęplowej

po 30 centów od każdorazowego ogłoszenia.

Prenumeratę i Ogłoszenia przyjmuj%’: we Lwowie w Ajencyi ,Czasu" p. Aleks. Piątkowski .

przy placu K atedralnym pod L. 31. -

W ’Wiedniu p. ’A . Opelik Wolzcile 22.

Na Francyę i Angliar

w Paryżu Wny pnłkownik Wincenty Raczkowski, Rue du Pont de Lodi Nr. 1 - Zaś tylko ogłoszę(.,

e i a w Wiedniu ,Neumarkt Nr. l i , " w Hamburgu, w Frankfurcie n. M., w Berlinie, w Lipska i BazyleU

(Szwajcarya) pp. Hasensteiner Sc Vogler— w Berlinie p. A . Retemayer i p. R udolf Afosse, Fried-\

richsstrasse Nr. 60 - w Frankfurcie nad Manem p. G. L . Danbe A Comp. -

w Lipsku p. Henryk

Engler - w Wrocławiu p. Jenke Bial A Freuna.

K.raków 2 sierpnia.

Jeszcze się ten nie urodził, coby wszyst

kim dogodził. Mniemamy, że przysłowie to

równie proste jak prawdziwe, powinnoby nie

raz stawać na myśli kanclerzowi państwa au

stryacko-węgierskiego, gdy rozmyśla nad ową

polityką, której się trzym ał i w ,,czerwonej

iędze^ ogłosił. Przychylnie o niej wyraża

się Francya, jakby upatrywała w niej możli

wość przyszłego przymierza-,

gniewają się na

nią Prusy, pomimo, że się z niemi minister

spraw zagranicznych tak delikatnie jakby z

jajkiem obchodzi, że miesiącami w żadnych,

jakby tego starannie unikał, nie znajduje się

stosunkach, że się o Prusach nie tylko z wiel

ką grzecznością, ale nawet z udaną lub rze

czywistą wyraża uprzejmością, zgoła, jest ja

kaś fatalność, która była i trwa dotąd, że lir.

Beust na każdej drodze spotkać musi hr.

Bismarka, a lu\ Bismarkowi zdaje się, że

hr. Beust staje mu na przeszkodzie w każdym

kierunku. A nie ma rady na ową fatalność

tak w życiu prywatnem jak w polityce, bo

jeżeli Prusy potrzebują p. Bismarka, to Au

strya podobno bez p. Beusta obejść się nie

może. Fatalność ta dla polityki p. Beusta

tem kłopotliwsza, że i Niemców ona niezado*

walnia. Srożv się na nią Saksonia, jak wie

my. Ozj ..Az,ę być inaczej, skoro tak szcze

gólne jest położenie, że polityka austryacka

trzymając się ściśle traktatu prażskiego, musi

niezadawalniać Niemców obawiających się je

dności pod Prusami, a odchodząc od trakta

tu choćby tylko pozornie, obraża Prusy.

Lecz mniejszaby o to było, i stanowisko

br. Beusta nie tak przykrem by się wydawa

ło, gdyby tylko z gabinetami toczyła się spra

wa, gdyby krytyki i objawy nieukontentowa

nia nieprzekraczały sfer dyplomatycznych:

wszak to zwykłe zadanie ministra spraw za

granicznych. Takby może być powinno, bo o

cóż się głównie w tych wszystkich zarzutach

polityce, kanclerza czynionych rozchodzi, je

żeli nie o przymierza, o najdrażliwszą zawsze

i najtrudniejszą polityczno-dyplomatyczną stro

nę-, a cóż dopiero, gdy jak w tym przypad

ku, o przymierza, których jeszcze nie ma, ale

o których zamiar podejrzywają politykę au

stryacką. Któż nie wie, że zawarcie przymie

rza jest najcięższem politycznem zadaniem, że

zawisło od chwili, od okoliczności, stosowności

interesów, zgoła od potrzeby i możliwości po

litycznej, o której sąd jedynie musi zależeć od

tego, który politykę zewnętrzną państwa pro

wadzi. Przesądzanie zamiarów w zawarciu

przymierzy, czyni, jak powiedział p. Beust

niedawno, gabinet i ministra spraw zagrani

cznych zupełnie zbytecznym.

Ale tak nie jest. Dyplomacya nowoczesna,

jak pisaliśmy przed kilką dniami, odwołuje

się nietylko do Izb, co dla samej kwestyi

budżetowej jest już koniecznem, ale do opinii

publicznej. Posługuje się jej organem, dzien

nikarstwem. Kwestya zamierzonych przymie

rzy przezp.Beusta, bywa rozbierana z zupeł

ną swobodą. Kierunek pokojowy tak wybitny

w polityce p. Beusta nie zaspakaja nawet

stronników pokoju. Obawiając się wojny

zarzucają mu, że się na jedną lub drugą

stronę przechyla, a każde przymierze przera

ża icli jak zapowiedź wojny. Ci, coby chę

tnie połączyli się z Niemcami, ganią mu, że

się dosyć do P rus nie zbliża; nieprzyjaciele

Francyi obwiniają go, że się nadto ku niej

przechyla. Jednym leży na sercu, że Austrya

z Niemiec wykluczona, i chcieliby przymic

rza z Francyą, któraby jej w końcu wróciła

wpływ w Niemczech; drudzy go nie chcą, bo

niemiecka polityka, której p. Beust pozbyć

się nie może, zwróciłaby Austryą w kolej

większości jej ludów przeciwną. Inni znów

oświadczają sięprzeciwprzymierzowi z Francyą

dlatego, że to dowojny z Prusami prowadzi,

a oni chcą wojny z Rosyą; nie chcą zapewne

przymierza z Prusami, ho to droga do śgo

przymierza. Jedno tylko przymierze zyskuje

powszechne oklaski, a to z ’Włochami, za

pewne dla tego, że samo przez się jest nic

nie znaczącem. Ważność ma ono tylko w razie

danym i to o tyle, o ile z mocarstwem, któ

re ma przewagę we Włoszech,istnieje poro

zumienie lub przymierze. To nam przypomi

na, iż czytaliśmy nawet głosy bardzo ostro

są,dzące politykę p. Beusta, potępiające w

niej wszystko, a insynuujące mu, aby zrobił

przymierze między Węgrami a Polską. Nowy

!o rodzaj przymierza na wewnątrz, nie wie

rny» czyby to nie należało do wydziału p.

Giskry. Tu atoli zostawiając kanclerza na

stronie, przypominamy tylko, że nie dość

powiedzieć: ;,chcę się ż e n ić aby się to już

stało. Do przymierza jak do ślubu, dobrej

woli dwóch stron koniecznie potrzeba.

Nie popadliśmy nigdy i nie popadniemy

w śmieszność, aby chcieć z naszego miasta

kierować polityką zewnętrzną państwa, do

którego składu należymy, a więc przesądzać

zamiarów gabinetu co do przymierz, jakieby

mógł zawierać. Prawa, jakie każdemu orga

nowi publicznemu przystoi, używaliśmy nie

raz, to jest wypowiadając, iż taką lub inną

politykę uważamy za szkodliwą dla państwa,

sprzeczną z naszym krajowym i narodowym

interesem. Nie chcemy polityki niemieckiej,

ani za Prusami, ani przeciw Prusom z połu

dniowemi państwami. Jakiej polityki pragnęli

byśmy dla Austryi, oświadczyliśmy wyraźnie

i pierwsi po Sadowię, po traktacie praż

skini. Do polityki trzech koron, nie chwila

teraz powracać. Dziś, bo mamy z chwilowem

położeniem tylko do czynienia,1 wypowiemy

również otwarcie, że nas polityka p. Beusta

na W schodzie nie zadawalnia. Wytłómaczy

my się z tego przy sposobności obszerniej;

na teraz powiemy, iż dla dobra państwa jak

i naszego interesu, Austrya powinna wziąść

w rękę sprawę Chrześcian w Tureyi, i tym

sposobem wytrącić Rosyi narzędzie głównego

jej na Wschodzie wpływu.

Ale przymierzy zamierzonych przezp. Beu

sta przesądzać nie będziemy. To jedno Kan

clerza w tym Chaosie zarzutów i krytyk ga

binetowych, parlamentarnych i dziennikarskich

pocieszać może, że są onejednym więcej dowo

dem wagi, jakąma Austrya w ustroju euro

pejskim. Niezawodną cechą bowiem chwilowe

go położenia polityki ogólnej jest ów roz

biór, jakiemu tak gabinetyjak

opinia publi

czna poddały »księgę czerwoną" którą złożył

delegacyom. Nie przypominamy sobie, aby

wyjąwszy blue book angielski z notami sir

H. Seymoura, inne księgi dyplomatyczne roz

maitej barwy wywołały były podobne w Eu

ropie wrażenie.

Dziennik Poz,nański z soboty zamieścił

pod napisem: ,,Zakonnnica Krakowska" zna

czący artykuł, który tu dosłownie powta

rzamy:

Nie nasze pismo z pewnością ma powód i obo

wiązek występowania w obronie czynu, który czy

telnicy nasi znają już ze wszystkiemi szczegółami,

a którego ofiarą padła nieszczęśliwa istota, przy

pominająca swym żywym przykładem zamierzchłe

dzieje świętej inkwizycyi lub zagadkową tragedyą

Kaspra Hausera. Na co jednakże przy tej sposo

bności nie od rzeczy może zwrócić uwagę, to na

wartość i szczerość współczesnego sentymentalizmu

liberalnego.

Całe dziennikarstwo wszelkich odcieni i kierun

ków roznosi fakt ten w telegramach, korespon*

dencyacb, artykułach wstępnych po całym świecie.

Wszystkie dzienniki odzywają się jednym głosem

zgrozy i oburzenia przeciw niesłychanemu w XIX

wieku barbarzyństwu, wskazującemu nieszczęsną o

fiarę na ciemne więzienie, głód, męczarnie samo

tności, — wszystkie tryskają strumieniami litości

i współczucia dla uciśnionej, gniewu i niechęci dla

jej dręczycieli. Co za wdzięczny temat dla nie

przyjaciół katolicyzmu, co za sposobność cywiliza

torskiej krucyaty przeciw obskurantyzmowi rzym

skiemu; co za wyborne pole do objawów całej głę

bokości humanizmu naszego światłego i uczucio

wego stulecia! Jak też co dopiero powiedziano, nie

można europejskiemu dziennikarstwu zarzucić, aby

tak wygodnego dla siebie faktu nie było umiało

wyzyskać, a nie wątpimy, że pp. Katkowy, Leon

tiewy, Asakowy nie będą z pewnością ostatnimi

w wylewaniu łez nad tym czynem klasztornego

barbarzyństwa, przemawiającego tak wymownie za

koniecnością zerwania raz na zawsze z ciemnotą

rzymską.

Ceniąc i dzieląc tak ogólne i wszechstronne ob

jawy i tej litości i tego oburzenia, zapytalibyśmy

przecież nie bez uczucia żalu i goryczy, co warta

uczciwość, oszczędzająca szafy i szkatułki a nie

umiejąca szanować krajów i narodów; co warta da

lej litość, wylewająca łzy nad małżonkami Ma

diai, nad małym Mortarą, nad jeńcami abissyń

skimi, teraz nad Karmelitanką krakowską, co war

ta owa drobna, drobnostkowa i szczegółowa

litość, a nie zdolna wznieść się do szlachetnej

siły, do zbiorowego oburzenia i potępienia grze

chów barbarzyństwa, spełnianego nieprzerwanie

wśród najdoskonalszej obojętności humanizmu i

cywilizacyi XIX wieku na całym narodzie i ko

ściele?

Co za krzyk wznosiły swego czasu dzienniki

liberalnej i ucywilizowanej Europy z powodu wska

zania małżonków Madiai za przejście na prote

stantyzm. Czyż podnoszą równą wrzawę, gdy dzi

siaj Moskwa napędza nahajkami i bagnetem całe

tłumy ludności do cerkwi a karze Sybirem

każdą próbę wyrwania się nawróconych gwałtem

ofiar z piekielnych objęć schizmy ?

Co za wrzawa panowała w całem dziennikar

stwie europejskiem z powodu nawrócenia małego

Mortary. Czyż panowała równa, gdy na rozkaz

Mikołaja policya moskiewska chwytała setki pol

skich dzieci na ulicach Warszawy, lub czyż pa

nuje równa dzisiaj, gdy na rozkaz carskich czyno

wników dzieci ,nawróconych" n a schizmę ka

tolików litewskich, wloką gwałtem na chrzest do

cerkwi?

Karmelitanka krakowska wywołuje dzisiaj równy

wybuch litości i obrażonego uczucia ludzkości. Bar

dzo dobrze; z pewnością i my je dzielimy i szano

wać umiemy, ale czyż przy sposobności tej jednej

ofiary nie mogłażby sobie ta sama litość przy

pomnieć, że równocześnie w więzach Białego cara,

któremu się ucywilizowana Europa kłania a wię

kszość ,litościwego" dziennikarstwa pochlebia,

jęczy kilkadziesiąt tysięcy ofiar za czyny,

których uczucie i moralność: p.ublicznej potępić nie

może? Wyborna, niedwuznaczna zaiste litość, pła

cząca nad celą klasztoru Karmelitanek krakow

skich, ale nie zdolna zajrzeć do celi Schlüssel*

burgskiej Bronisława Szwarca, do kaźni zacnego

Ohryzki w Akatui, do katorżnych min tysięcy ofiar

w Nerczyńsku. Wyborna zaiste litość, szukająca

aż w obrazach Dantejskiego piekła porównań z kar

melitańską celą"; krakowską, a zdobywająca się

wobec kopalń i więzień syberyjskich na eufemiczne

epitety *zasłużonej i prawem przepisanej kary."

Niezrównany zaiste humanizm, wypowiadający w

imię ludzkości i cywilizacji wojnę ksigni klasztoru

na Wesołej a kłaniający się carowi i jego siepa

czom !

I my z pewnością mamy serce dla cierpień, jak

mamy w niem gotowe potępienie dla krzywd i

niesprawiedliwości, dotykających pojedyńczych lu

dzi. I my umiemy ocenić skazanie Madiai, na

wrócenie Mortary, uwięzienie krakowskiej Karme

litanki. Nie rozumiemy jednakże humanizmu dla

indywiduów wobec obojętności dla cierpień i udrę

czeń wielkiego og ół u . Językowi handlu wolno

znać różnice między pojęciami en gros i en de

taił; językowi moralności znać ich nie wolno. J e

żli tę różnicę zna, przestaje być zaiste językiem

szczerej i czystej moralności i ludzkości, a wycho

dzi na objaw owego czczego sentymentalizmu, k tó

ry jest chorobą naszego wieku, a który z ser

cem i szczeremi jego popędamj nic wspólnego nie

stety nie ma.

Zwrócono nam uwagę na błąd drukarski w

artykule naszym o kadastrze w sobotnim numerze

z 3Igo z. m. powstały z przełożenia dwóch wyra

zów. W szpalcie pierwszej, ustępie drugim, wier

szu dziesiątym od końca, zamiast: doprowadziły

w Komisyi krajowej do tego, że uchwalono

propozycye inspektora, aby zniżyć wszędzie

tylko o 12% i przeciw wnioskom itd.; powinno być:

doprowadziły w komisyi krajowej do tego, że u

chwalono, aby zniżyć propozycye inspe

która wszędzie tylko o 12%, przeciw wnio

skom itd.

KORBSPOSDBNCYA CZASU.

Mowy »ądcz 30 sierpnia.

Zgromadzenie wyborców większej własności ob

wodu sądeckiego odbyło się dzisiaj o 3ej po po

łudniu a trwało do godziny 6tej. Z przyczyny za

pewne żniw nie było ono licznem, zebrali się wszak

że wszyscy wybitniejszego zdania politycznego lu

dzie naszego obwodu, a między temi trzech da

wnych posłów pp. Józef Faustyn Żuk Skarszewski

Marceli Drohojewski, Maksymilian Marszałkowicz

notaryusz Gutowski, poseł pierwszej Rady państwa,

Dyskusya też była nadzwyczaj ożywioną i dotyka

ła wszystkich najważniejszych kwestyj politycznych

krajowych. Gotowość ta i żywy interes był zaiste

godnym uznania, jeżeli się przytoczy okoliczność,

że gorąco było prawdziwie kanikularnem a droga

niejednego z obecnych na kilka mil się liczyła.

Poseł Szujski, jako podpisany na zaproszeniu, za

gaił zgromadzenie do obrania przewodniczącego

Wezwano p. Maksymiliana Marszałkowicza, byłego

posła nowotarskiego, który podniósłszy znaczenie

politycznych zgromadzeń wyborców, wezwał po

słów do kolejnego sprawozdania.

P. Trzecieski ograniczając się do sejmu, przy

pomniał zgromadzeniu zgodne stawanie swoje i ko;

legi za rezolucyą, zawierającą minimum żądań

krajowych, wyraził zarazem przekonanie, że żąda

nia te, poparte ponownie przez sejm i delegacyę

do Wiednia z nowemi mandatami posłaną, odnio

są skutek; w przeciwnym albowiem razie sam, gdy

by jako radzca państwa do Wiednia był posłanym,

Uważałby za konieczność złożenie mandatów ze

swojej strony.

P. J. Szujski w dłuższem czytanem sprawozdaniu

przypomniał dzieje nasze parlamentarne od początku

r. 1867 i zdanie swoje o uchwale drugiego marca

Zdaniem jego pierwsza delegacya zbłądziła, nie

stawiając projektu mniejszości do ukonstytuowania

PrzedUtawii, *bo tylko ten politycznie sobie szko

dzi, co za sobą nic niepozostawia."

Za rezolucyą

był poseł dla tego, że stała się ona głośnym wy

razem sejmu, poprawiającego w ten sposób błąd

pierwszej delegacyi. Druga delegacya zbłądziła, nie

zajmując stanowiska wybitnego w Radzie państwa

ilekroć się okazya nadarzała: przyjmując milczą

co do wiadomości stan oblężenia w Czechach i nie

przemawiając przy tej sposobności w duchu zmie

nienia konstytucyi drogą konstytuc)yjną, na którą

wszedł sejm. Zbłądziła, nie upierając się przy for

mie wniesienia rezolucyi, przy żądaniu przedłoże

nia jej przez rząd, po której pozostawało jeszcze

zawsze wniesienie jej przez samych posłów do me

rytorycznego traktowania. Słowem zbłądziła nie

wydawszy rządowi walki parlamentarnej w imieniu

zasady, z której wychodziła rezolucya, a zasady

rozwijania i poprawiania konstytucyi w duchu za

dość uczynienia potrzebom narodowym w Przedli

tawii. Te błędy uniemożebniły skutek kampanii

delegacyjnej, sprowadziły upadek rezolucyi w ko

misyi. Dopiero w ostatniej chwili cofnął się rząd

i parlament przed bezwzględnem odrzuceniem ży

czeń 5 - milionowego kraju, spychając rezolucyę

z porządku dziennego Izby, co mogło być bole

snem, ale na wszelki sposób jest dowodem, że po

miarkowano się po drugiej stronie. Z jednym kro

kiem delegacyi godził się poseł, a to z zachowa

niem się delegacyi wobec ustawy wojskowej, któ

ra dla siły Austryi była konieczną.

P. Szujski radził złożenie mandatów, aby sejm

postawić wobec sytuacyi politycznej i dziś ma wol

ne ręce co do wyboru nowej delegącyi.

Wedle zdania jego, byłoby dzisiaj niewysyłanie de

legacyi przez sejm zemstą na interesach kraju za

błędy popełnione przez drugą delegacyę. Radzić

tego nie można, przeciwnie umocniwszy rezolucyę

wydaniem pisma stanu przemawiającego za nią,

wysłać najwybitniejsze żywioły sejmu na nową wal

kę o rezolucyę sejmową.

W dyskusyi po sprawozdaniu obu posłów u

widoczniły się dwie opinie za wysłaniem lub nie

wysłaniem delegacyi. Za drugą przemawiał kil

kakrotnie p. F. Stadnicki przytaczając powsze

chnie znane argumenta posła F. Smolki. P. Mi

czyński, popierając p. Fortunata Stadnickiego sfor

mułował wniosek, aby posłowie udający się do

Lwowa, starali się wpływać na sejm w tym duchu.

P. Szujski odparł, że po dopiero w przeczyta

nem sprawozdaniu i programie swoim dziwi się

temu wnioskowi, i zawartej w nim insynuacyi. Po

seł albowiem nie może cudzych przekonań, zwią

zany instrukcyą, jak za dawnej rzeczypospolitej,

głosić za swoje i bronić ich, poseł jest indywidu

alnością, która tylko własne głosi przekonania i

według nich postępować powinna. Można mu ode

brać mandat, ale niemożna mu kazać być kolpąr*

terem cudzego zdania.

W kwestyi tej dotykającej samego zakresu zgro

madzeń wyborców, zabrali głosy pp. Trzecieski,

Fortunat Stadnicki, Szujski. Obaj posłowie twier

dzili, że zgromadzenia wyborców mając zresztą o

twarte pole najobszerniejszej dyskusyi nad spra

wami kraju, sejmu i posłów swoich, nie powinny

przecież wkraczać w zakres ustawodawczemu zgro

madzeniu sejmowemu właściwy, tj. uchwalać o po

lityce krajowej w inny sposób, jak przez aprobatę

lub odrzucenie postępowania i widzenia rzeczy swo

ich wysłanników, w których ręce złożyli funkcyę

stanowienia o sprawach krajowych w sejmie. P.

Szujski w szczególności twierdził, że zgromadze

nia wyborców dając wotum ufności lub nieufności

posłom, zatrzymując ich lub żądając wyboru no

wych, w ten pośredni sposób biorą udział w poli

tyce krajowej. Inną drogą poszły zgromadzenia gdzie

indziej, p. Szujski jednak wyraża nadzieję, że zgro

madzenie dzisiejsze uszanuje (naturalne konstytu

cyjnego życia granicę.

P. F . Żuk Skarszewski sprowadza dyskusyę o

tem przedmiocie na tór inny. Zdaniem jego, nikt

nie chce stawiać kwestyi w ten sposób na ostrzu

noża, a zgromadzenie wyrażając całe zaufanie do

posłów, może naich ręce złożyć wyraz obu

rzenia, że sprawa żądań krajowych wRa

dzie państwa wiedeńskiej, z takiem lek

ceważeniem traktowaną została, że wyl

borcy stoją z całą siłą przy żądaniach

w rezolucyi zawartych. Kwestya wysyłania

lub niewysłania do Rady państwa nie może być

rozstrzyganą w,Sądczu na zgromadzeniu wyborców,

posłowie zdecydują się w tej kwestyi wedle su

mienia swego i sytuacyi, jaka podówczas będzie.

P. Drohojewski uważa, że d. 2go marca wobec

niedokonanej konstytucyi należało wysłać, bo można

było mieć nadzieję, że konstytucya dobrze wypa

dnie; dzisiaj, gdy konstytucya źle wypadła, tylko

abstencyą można sprowadzić jej zmianę. P . Eugie

niusz Zieliński jest wprost przeciwnego zdania,

zwracając uwagę na to , że ustalenie konstytucyi

jest argumentem przeciw p. Drohojewskiemu. P.

Apolinary Zieliński przypomina p. F. Stadnickiemu,

który nie obawia się abstencyi, ,bo konstytucyi

nie stracimy", bezpośrednie wybory.

P. Gutowski b. poseł i członek Rady państwa,

podnosi, że rezolucya na polu konstytucyjnem wy

walczoną być musi, że abstencya dzisiaj, gdy re

zolucya odroczoną została, byłaby schowaniem tej

armaty przeciw centralizmowi wymierzonej.

Na wniosek p. J. F. Zuka Skarszewskiego zgro

madzenie uściśnieniem ręki wyraziło reprezentan

tom swoje uznanie i zaufanie w ich sumienne po

stępowanie wedle przekonania i okoliczności. Mo

żna je też policzyć między objawy opinii krajowej

za żądaniami zawartemi w rezolucyi sejmowej, ob

jawy dowodzące, jak silnie przywiązał się kraj do

tego wyrazu" potrzeb swoich, jak gorąco pragnie

ich zadość uczynienia.

wstrzymania należytości przypadających mu z Kró

lestwa Polskiego?

*Wszelako rząd cesarski niemoże poprzestać na

tem pytaniu w obec uzasadnionego wzburzenia,

jakie wypadek w klasztorze Karmelitanek wszędy

wzniecił; rząd musi wziąść pod rozwagę, czy inte

res publiczny pozwala na dalsze istnienie tego

klasztoru, po którym, w najprzychylniejszym nawet

razie nie możnaby na długo oczekiwać pomyślnej

działalności.

,Pod tym względem upraszam Wgo Pana, abyś

bezzwłocznie wszedł w porozumienie z Administra

torem biskupstwa Krakowskiego, biskupem Gałe

ckim, co do przyszłej działalności tego klasztoru,

i spowodował go do oświadczenia: ażali dalsze

istnienie klasztoru Karmelitanek w Krakowie mo

że być uważane teraz za pożądane w interesie ko

ścielnym.

Dotyczące wyrażeuie wspomnionego biskupa ze

chcesz W. Pan przedłożyć jak można najrychlej

wraz z opinią własną. Wprzódy jednak pragnę

bezzwłocznie zasięgnąć zdania Wgo Pana co do

tego, czy przeciw natychmiastowemu wstrzymaniu

wzmiankowanego powyżej tytułem zaliczki wspar

cia mogą być postawione jakie powody; gdyż w braku

takie h powodów, rząd cesarski musiałby się wi

dzieć zmuszonym przystąpić bezzwłocznie do wstrzy

mania tego wsparcia, (podpis.) Giskra w. r ."

Akt powyższy przekonywa, że rząd nie myśli

jednostronnie działać, lecz oraz, iż pragnie być

niejako popchniętym do kroku, któryby nie wycho

dził poza przepisy ustawodawcze, ani też nie nad

werężał władzy biskupiej. Śledztwa rozpoczęte w

Pradze i po innych miejscach przekonywają, że ka

żdy tego rodzaju wypadek będzie ściśle zbadany,

i że rząd nie myśli dopuśćić, aby klasztory zacho

wały swoje wyjątkowe stanowisko w obec ustaw

karnych. Ogólne przepisy jednak co do juryzdyk

cyi klasztornej nie zostały jeszcze dótąd dotknię

te, i zapewne przyjdzie dopiero o tem mowa w

reprezentacyi ogólnej państwa.

Wiedeń 31 lipca.

Obiegają tu w rzeczy samej przesadzone domy

sły o krokach przez rząd zamierzonych z powodu

wypadku w klasztorze Karmelitanek w Krakowie.

Gazety tutejsze wyścigują się co do tej sprawy,

aby jak najosobliwszemi nowinami zajmować czy

telników, i dla tego pomieszały prawdę z mnó

stwem dodatków, a nawet z góry już zapowiadają

zwinięcie klasztorów. Dotychczas jednak rada mi

nistrów nie poruszyła zasady zniesienia zgroma

dzeń klasztornych, ale tylko rozbierała pytanie: co

zrobić z owym klasztorem krakowskim, o którym

jest mowa. Tymczasem ministeryum wyznań i o

świecenia, któremu przewodniczy w tej chwili za

stępczo minister Giskra, wydało następujące roz

porządzenie do zastępcy Namiestnika we Lwowie:

,Wielmożny Panie,

,Oburzające zajścia, które wyszły na jaw w

crakowskim klasztorze Karmelitanek i spowodowa

ne niemi słuszne rozjątrzenie przeciw mieszkań

com siedliska tego występku (Unthat), wkładają

na rząd cesarski obowiązek wzięcia pod ścisłą ro

zwagę, jak sobie przedewszystkiem względem tego

dasztoru postąpić należy.

*W pierwszym rzędzie nasuwa się pytanie: ażali

można pozostawić nadal przyznane pomienionemu

dasztorowi w skutek najwyższego postanowienia

z d. 5 czerwca 1867 wsparcie roczne 1800 złr.

ze skarbu państwa tytułem zaliczki z powodu

Poznań 29 lipca.

Z jakąż uciechą podejmie bruk wiedeński wia

domość, że to co on postępem nazywa takie do

wody życia w Krakowie złożyło! Ale jakąż bole

ścią serca prawych chrześcian i Polaków przejęte

mi być muszą, na wiadomość że nasz stary pocz

ciwy Kraków tak dalece się zapomniał, by dać

smutne widowisko napaści na domy służbie bożej

poświęcone, na cudzą własność, i nawet na o

soby d,uchowne.

Nie czas dziś nawoływać do porządku, do pole

gania na wymiarze sprawiedliwości legalnej, kiedy

się od miesięcy zatruwa pokarm umysłowy, pod

kopywaniem uszanowania dla instytucyj kościelnych

kiedy się niszczy tradycyę przeszłości naszej. Któż

mniemać może, że łańcuch silnym pozostanie, sko -

ro rdza ironii przegryzie pojedyncze ogniwa?

W obec faktu, że są między nami tacy których

bronią kamienie, co tłuką okna, podważają bramy,

napastują niewinnych pod zasłoną cieni nocnych,

czyż będą jeszcze zwoływać zebrania ludowe—i to

w politycznych kwestyach. Kto nieumie szanować

ani wolności osobistej, ani cudzej własności, ani

ogniska domowego, ten niezdolny zaprawdę uży

wać swobód i praw politycznych.

Srogi poniosła cios stolica królów naszych,

cmentarz świętych naszych, jakby umyślnie za

trzeć chciano poważne wspomnienie pogrzebu pro

chów Kazimierza Wgo; jakby w celu starcia ce

chy panteonu narodowego, i tradycyi stolicy wiel

kiego chrześciańskiego narodu, wtłoczenia mu pię

tna małego postępowego austryackiego miaste

czka.

Wybaczcie że się boleść nasza gorzko wyraża.

A przecież zapominać nam nie wolno że dzieci

tylko uwierzyć mogą aby samo oburzenie w sku

tek odkrycia w klasztorze karmelitanek, w ręce

sprawiedliwości oddanego, podobne objawy wywo

łać mogło. Oburzenie pojmujemy, ale kto tylko

żył nieco w świecie, wie, aż nadto dobrze, że podobne

objawy są zawsze organizowane, prowadzone, i

tem więcej bolejemy, że posiadamy mistrzów cere

monii takiego rodzaju. Nie tracimy jednak na

dziei, że iluch zacnego Krakowa zwycięży, że za

chowanym nam będzie Kraków Piastów i Jagiello

nów; że zachcianka przerobienia go w liberalno*

wiedeńskie miasteczko, będzie ostatniem a prze

chodniem zjawiskiem bolesnych chwil życia nasze

go społecznego.

Paryż 29 lipca.

-i- Jakkolwiek posiedzenia senatu za trzy dni

otwarte być mają, największa dotychczas panuje

niepewność co do charakteru reform, które temu

ciału politycznemu do zatwierdzenia przedstawione

zostaną. Wszystkie pod tym względem wiadomości,

podawane przez dzienniki, opierają się jedynie na

domysłach, na supozycyach; pewnego nic nie ma,

ministrowie albowiem do zachowania najściślejszej

zobowiązali się tajemnicy. Obecnie tyle tylko wy

szło na jaw, że p. Rouher wezwanym został isto

tnie do przyjęcia udziału w naradach, źe projekt

znalazł za zbyt liberalnym, i że w skutek tego

Cesarz zaprowadzenia niektórych zmian w pierwo

tnej redakcyi zażądał.

Miało to miejsce na radzie ministrów w Saint

Cloud we wtorek; p. Chasseloup Laubat w dniu

następnym miał nowo zredagowany referat cesa

rzowi odczytać, aby ostateczne zatwierdzenie jego

uzyskać; czy to nastąpiło jednakże, nie umiemy

jeszcze powiedzieć.

O ile wnosić można, p. Rouher usiłuje podnieść

znaczenie senatu i atrybucye jego tak rozszerzyć,

aby to z natury swojej konserwatywne i przez Ce

sarza mianowane ciało, zrównoważyć mogło wpływ

ciała prawodaw’czego, i liberalne tegóż zachcenia

powstrzymać. W sferach rządowych głównie się

tem niepokoją, że deputowani, którzy podpisali

Prenumerata wynosi:

’ 7aóstSui-aCkiemr0Cfief ’J°Z kwartalniezłr-*

*iesiec«nie złr. 2

l,al ’ 16 Sgr. 20

’

tal. 4 sgr. 5

”,

tal. 1 sgr. 15

*Ä

fran’ 108

fran. 27

fran. 10

B BelguWłoch i Szwajcary,

Przesyłan,e tyó winny franco do Administracyi ,Czasu" -

li!sty reklamacyjne

opieczętowane me uleg ają frankowaniu. -

L i s t ó w niefrankowanych nie przyjmuje sie.

R ę k o p i s m a nadsyłane Redakcyi, nie zwracaj% się i niszczone będą.

^ Ó I8 S wychodzi codziennie wieczór (wyjąwszy niedziele i duie świąteczne).

Numer pojedynczy w Kra k owie i we Lwowie kosztuje i o centów,

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction