Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 628 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

PT82.

Kraków, Niedziela 1 0

Kwietnia1887.

Rocznik XL.

GZAS

Przegląd Polityczny.

Kraków 9kwietnia.

Ruda państwa zbierze się podobno dopiero 23

b.m., niezaś21b.m.,

jak pierwotaie myśłaao.

W Izbie poselskiej wejdzie przedewszystkiem na

porządek dzienny bndżet: odnośny reftrat jeneral

nego sprawozdawcy Dra Mattusza jest jnż opra

cowany i za parę dni będzie ogłoszony. Podczas

feryj wielkanocnych zajmują się komisyę Izby

panów projektami do ustaw względem zabezpiecze

nia robotników na wypadek choroby i zaopatrze

nia wdów i sierot po wojskowych.

Przed zebraniem się Izby poselskiej odbędą

wspólne posiedzenie w Wiednin deputacye w spra

y f kwot. Węgierska depntacya zgromadzi się

d. 14 b. m. po południu w Wiedniu w ministe

ryum o latere na konfereacyę, gdyż hr. Taaffe

zawiadomił onegdaj telegraficznie prezesa węgier

skich ministrów Tiszę, że tegoż dnia może się

odbyć wspólne posiedzenie deputacyj.

zaczęto zwracać żywą u

W ostatnich czasach

wagę na Afganistan.

Powstanie w Afganistanie zdaje się być pod

niecane przez Rosyan, co jnż z tego dostatecznie

wynika, że niektóre dzienniki rosyjskie zapowia

dały zjawienie się Rosyi u bram Indyj bez wojny

i własnych wysileń. Wyrażało to nadzieję, że wy

zyskiwane zręcznie niechęci rozmaitych szeików

afgańskich do emira sprowadzą zmianę w osobie

ostatniego i Rosya ujrzy na tronie afgańskim przy

jaznego sobie władzcę.

Zdawało się też zraza, że emir nie podoła po

wstania. Główne siły ostatniego skoncentrowały

się na pozycyach panujących jak donoszono, tak

nad Kandaharem, jak nad Kabulem.

Mówiono, że emir czując się słabym na siłach,

zażądał pomocy rządu indyjskiego, czemu jednak

zaprzeczono stanowczo, a źródła angielskie wy

rażają pewność rychłego uśmierzenia powstania

siłami, jakie ma emir pod ręką, chociaż znaczną icb

część odesłać mnsiał na wzmocnienie załogi nfor

tyfikowanego teraz miasta Herata, aby to w chwili

zamieszek nie stało się łupem niespodzianej na

paści czychających na nie Rosyan.

Takiem zdaje się być podłng najświeższych,

w szczegółach nk-co sprzecznych, ostatnich wiado

mości, w ewnętrzne położenie Afganistanu.

Zamiar ogłoszenia pwojny świętej" przeciw Ro

syi pojawiał się także, jak się zdaje, w drobnych

tylko kołach afgańskich, które takie ogłoszenie

za stosowny środek do uśmierzenia waśni we.

wnętrznycb i porwania wszystkich szczepów do

zjednoczenia się w jednej myśli narodowej uwa

żały. Pogłoski te ncicbły od czasn, jak dzienniki

rosyjskie ogłosiły, że będzie to dla Rosyi dobrym

pozorem do zabrania Heratu.

Od tycb rozruchów odróiniać trzeba drugie, ró

wnie ambarasowne dla Afganistanu, urzędowe

graniczne czynności. Znaczna część granic między

Afganistanem a Tnrkmanią nie jest dotąd sta

nowczo nregnlowaną. Obawiano się w Anglii, aby

ztąd nie powstały niebezpieczne zatargi z Rosyą.

Ale Rosya okazała się chętną do nregnlowania

granic, bądż że chce wyzyskać chwilowe amba

rasy emira i nzyskać korzystne dla siebie wa

ranki, bądż że przez nregnlowanie spraw w Azyi

centralnej chce mieć tem swobodniejszą rękę

w sprawach enropejskich.

Stan rzeczy, tyczący się tej regnlacyi granic,

przedstawia perski dziennik Seems w korespon

dencyi z Kabnln, w której mn donoszą:

,,Emir nie chce wydać obszaru Cham-i -Szub,

utrzymując, że Afganistan posiada go jnż od lat

siedmdziesięciu, że zawiadywał nim przez swycb

urzędników i wybierał podatki. Rosya natomiast

utrzymuje, że od niepamiętnych czasów okolica

ta uważaną była za należącą do Turkmanii, a

w szczególności do Merwn. Na to niema jednak

Rosya autentycznych dowodów. Torkmani bowiem,

dopóki rządzili w Merwie, nie troszczyli się nigdy

za nadto o te odległe nieco strony. Wogóle nie

było nigdy między Merwem a Afganistanem stałej

granicy, a tem mniej straży nad nią ustawionych

w cela pobierania ceł. Zbierająca się więc teraz

komisya próbować będzie zapewne doprowadzę

nia do układn na podstawie stosownego podziałn

spornego obszaru."

Komisya ta zbiera się obecnie, a Anglia za

zgodą Rosyi wysłała już do niej swych delego

wanych.

W obrębie Metzn i Strassbnrga mają być wznie

sione nowe foity.

W dalszem przeprowadzania zmian, zaprowa

dzonych teraz w Alzacyi i Lotaryngii, złożono

z nrzędn kilku burmistrzów i zastąpiono innymi.

Dwudniowe rozprawy w Izbie niższej parła

mentn angielskiego nad bilem irlandzkim w dru

giem czytanin nie wystarczyły do wyczerpnięcia

przedmiotn.

—

Wnioskn o zamknięcie dysknsyi,

w myśl nowego regulaminu, nie chciano postawić,

mając w świeżej pamięci bnrzliwe sceny, jakie

skntkiem zbytniego może pośpiecba w użyciu tego

środka w pierwszem czytaniu miały miejsce, nie po

zostało więc nic innego wobec zbliżających się świąt,

jak odroczyć dalszą dysknsyę, mimo życzenia rzą

dn, aby kwestyę tę jeszcze przed świętami zała

twić. Skutkiem tego wakacye świąteczne, które

zwykle dłuższy nieco czas trwały, zredukowane

zostały do możliwego minimom dni czterech, bo

we wtorek po świętach ma się znów zebrać par

lament, aby przerwaną dysku?yę dalej prowadzić

W Izbie rumuńskiej interpelował dep. Garp ga

binet w sprawie zamierzonego morderstwa na

Mantowie Prezes ministrów Bratiano oświadczył,

że sprawcy ukarani będą podług ustaw krajowych.

Zwrócił przytem uwagę Izby, że łagodność usta

wodawstwa karnego rumuńskiego, które karę

śmierci nchyliło, mogłaby w tej wyjątkowej chwili

dać powód wychodźcom bułgarskim do przenie

sienia teatru swych zbrodni na terytorynm bułgar

skie. Nie mówi on tego, aby wzbudzić usposobie

nie do przywrócenia w ustawodawstwie kary

śmierci, ale zdaje mu się, że byłoby na czasie

umocować rząd nstawą wyjątkową do wydawania

zbrodniarzy do nkarania krajom, z których po

chodzą. Ustawa ta nie mogłaby oczywiście dzia

łać wstecz i do obecnego przypadku zastosowaną

by jnż być nie mogła.

Napaść na Mantowa wywołała tak wielkie i po

wszechne obnrzenie w Rnmnnii, że nawet lndó

pendance Roumaine, którą dla jej rosyjskich sym

patyj Monitorem rosyjskim nazywają, potępia ją

jak najmocniej.

Podczas obrad budżetowych w greckiej Izbie

deputowanych oświadczył prezes ministrów Tri

knpis, iż zażądana przez opozycyę redakcya wy

datków wywołałaby rozprzężenie w armii i we

wszystkich gałęziach administracyjnych, nie po

prawiając ogólnego położenia kraju. T ylko środki

proponowane przez rząd zdołają wyjść na pożytek

Grecyi, która zdolną jest udźwignąć brzemię zażą

danych podatków.

Na tle sytuacyi groźnej, wśród atmosfery

europejskiej przesiąkniętej materyalizm em od

góry do dołu, gdy podwaliny społecznego ładn

podminowane, węgły bndowy państwowej, spo

jenia i więzania praw międzynarodowych roz

luźnione — wystąpił w ostatnich czasach sze

reg kombinacyj i przypuszczeń, co więcej

objawów i faktów, jakoby zwiastujących wiel

ką misyę w stosunkach dy ilomatycznych świata

czysto duchowej potęgi i wyłącznie moralnej

powagi.

Dziwne w ystąpiły na widownię dziejową

sprzeczności i antitezy. Jeden z największych

w nowożytności prześladowców K ościoła od

wołuje się do rozjemstwa Papieża w sporach

międzynarodowych i w sporach wewnętrznych

konstytucyjnych. N a odezwach wyborczych ze

stawiano razem imiona Papieża i Cesarza, jak

gdyby w wiekach średnich po załatwieniu sporów

o prawo inwestytury lub o placełum regium, jak

gdyby tych powag nie rozdzielała dziś przepaść

reformacyi. Rozpoczęta sądem rozjemczym

hiszpańsko - niemieckim akeya dyplomatyczna

Ojca Śgo, według nowych wskazówek, czy

przypuszczeń, rozwija się na szerokie zakresy

problem atów współczesnych, ma wstrzymywać

wojenne kataklizmy, wskazywać środki uśmie

rzenia historycznych antagonizmów Francyi i

Niemiec i występować jako czynnik kierowni

czy w wielkich zawikłaniach Zachodu i Wscho

du, bo i na Wschodzie młode państwa bał

kańskie, mimo odszczepieństwa, wchodzą po

kolei w nkłady konkordatowe z Rzymem

podobnie jak bliską ma hyć chwila stałej

reprezentaeyi angielskiej przy Stolicy Śej.

Co więcej, sądząc z doniesień i mnogich o

znak, przypuszczaćby można, że niewola wa

tykańska o wiele od awiniońskiej uciążliwsza

zbliża się ku końcowi, że mianowicie z tej

stolicy, z której wyszedł Kulturkampf, gdzie

jest ognisko protestantyzmu, wychodzić mają

projekta układu czy rozejmu celem przywró

cenia politycznej niezawisłości Namiestników

Chrystusowych.

Zachowywaliśmy długo milczenie o tych

oznakach czasn pełnych sprzeczności— o tych

kombinacyach pełnych nieprawdopodobieństw

Milczenie nasze nie było obojętnością, tem

mniej krnąbrnością. E st tempus tacendi— est

tempus loquendi— a są sprawy i rzeczy, które

dziennikarską nie dają się mierzyć miarą —

trzeba na nie spojrzeć albo z góry okiem

wiary, lnb też czekać na sąd historyi— w jej

perspektywie dopiero, znikną zagadki, zatrą

się szezegóły często bolesne, dotkliwe, nie

zrozumiałe— ukaże się ogólny rezultat, który

nigdy nawet w sprawach Kościoła nie dosięga

ideału, niebywa bezwzględnym tryumfem - ale

prowadzi ludzkość przez próby, walki i ofiary

etapami w górę.

Obrachunek z dzisiejszą sytuacyą dla nas

jest podwójnie trudnym i bolesnym. Będąc

żywą cząstką Kościoła krwawioną ustawicznie

za wiarę, znamy lepiej niż każde inne społe

czeństwo tę przepaść, jak a dziś rozdziela idee

państwowe i rzekomo kulturalne od zasad

chrześcijańskich. My wiemy najlepiej, że czę

ściowe cofnięcie n staw majowych w S ejmie

pruskim nie było ani Kanosą, ani drogą do

Damaszku — ale zwrotem oportunistycznym,

pełnym cynizmu, aby, gdy się napotka na

drodze warownię nie do zdobycia, zaniechać

oblężenia i szukać tylko środk a, jakby do

niej wprowadzić k onia trojańskiego. My wie

my i czujemy, że w zasadach i celach nic

się nie zmieniło — tylko Kościół, którego nie

można bylo zgnębić z góry, trzeba podkopy

wać z dołu, rzucając się na te części społe

czeństwa katolickiego, które dowolnie niszczyć

można.

Lecz dla własnej krzywdy nie zapominajmy

0 ogólnej korzyści w stosunkach państwowo

kościelnych, która i Indowi wielkopolskiem u

przynosi ulg ę, gdy w chwili ekonomicznych

zamachów duchowa zawieszona broń. Odwo

łanie kulturkampfu w Niemczech jest wiel

kim faktem historycznym i prawdziwym try um

fem Kościoła, który swoją obronność, swoją

niespożytość tak świetnie znów zadokumento

wał, zmuszając potężnego przeciwnika do od

wrotu, odwrotu lubo w intencyach nieszcze

rego, jednak w systemie stanowczego.

Drugą trudność, dla zrozumienia i zoryen*

towania się na razie w dzisiejszej sytnacyi

Kościoła, przedstawia nietylko dla Polaków,

ale dla wszystkich niemal stronnictw katoli

ckich w Europie zmiana nie kierunku i za

sad, ale taktyki i, że tak śmiemy powiedzieć,

komendy. Długi i świetny pontyfikat Piusa IX ,

budząc świat katolicki z indyferentyzmu, w ja

kim oddawna był pogrążony, naznaczając sta

nowczą granicę między ideami wiekn a pra

wdami Kościoła w ich zastosowaniu polity

cznem i społeeznem— zszeregował stronnictwa

wiernych do walki i obrony. Pełen uroku był

ten okres Kościoła wojującego; pokolenie dzi

siejsze wyrosło wśród tych zapasów, gdy z wy

żyn W atykanu szło hasło obronne.

Pms IX zwalczył indyferentyzm , potęgą

uczucia zbudził Indy z uśpienia, zdobył ich

serca d la sprawy Kościoła. Oehydzone przez

sekciarstwo od wieków, wyzyskiwane przez

rządy, papiestwo odzyskało w narodach obu

półkuli swą, jeśli wolno się tak wyrazić, hi

storyczną popularność. A gdy żadne państwo

nie stanęło w obronie Namiestnika Chrystu

sowego, ak ta wierności i ofiary ludów oto

czyły pasterza-więźnia.

W działaniu ohronnem stronnictwa kato

lickie , rozwijając gorliwość i męstwo, oka

zywały się niekiedy zbyt skłonnemi do wy

łączności. W boju nie było transakcyi dla

przeciwników, ani miejsca dla neutralnych,

połowicznych żywiołów. Kościół jest uniwer

salny, a choć w zasadach niewzruszony i nie

zmienny, nie dozwala swej powagi, wpływn

1 misyi, ludzkość całą obejm ującej, ścieśnić

i ograniczyć choćby przez gorliwość najwier

niejszych Bwyeh synów, ani nie da się zam

knąć w jednej sferze działania. Gdy z punktu

historycznego spojrzymy na szereg Papieży

w różnicach ich indywidualności, uznać bę

dziemy m usieli znaki widome rządów Opa

trzności w dziejach Kościoła, która kolejno

powołnje do sterownictwa nawy Piotrowej bądź

to postacie rycerskiego ducha jak Hildebrand,

bądź postacie przodujące w cywilizacyjnym

świata odrodzeniu jak papieże Medyceusze.

Któż juł dziś nie dostrzega, że jak po

przedni pontyfikat odrodził uczucia katoli

ckie — tak obecny rozumową porusza sfe

rę, sięga do podstaw filozofii chrześciań*

skiej, wiedzy nowożytnej i cywilizacyi. P o

dobna nie powiemy różnica, lecz równowa

ga okaże się w przyszłości, gdy po epoce

walki nadeszła dla Kościoła epoka rozejmu,

gdy działanie wiary przeważnie społeczne —

zwraca się dziś do problem atów politycznych

i dyplomatycznych.

W porządku państwowym nie było już dla

papiestwa miejsca. Oddany na samowolę re

wolucyjnej monarchii Następca św. Piotra,

przestał być panującym, nie mógł przyjąć

warunków poddanego — bezskutecznem sta

wało się jego rzecznictwo, głos jego uciszyć

zamierzano, układy łamano, prześladowania

katolickiej ludności wzmagały się w miarę

zamachów na Stolicę św., a papieskich przed

stawicieli drugorzędne nawet państwa znie

ważały.

Dziś jeszcze zbyt często budzi się boleść

lnb zdziwienie, gdy dyplomacya rzymska

w swej akcyi bądźto wystawia się na zawody,

bądź wzywa do rozbrojenia tych, co najdziel

niej praw Kościoła bronili. Ale te przejściowe

fazy i szczegóły, nawet próby i dyplomatyczne

pomyłki znikną w wielkim obrachunku histo

rycznym. W czorajsi prześladowcy Kościoła,

mocarze świata, wbrew woli własnej — jak

już uznają szkodliwość walki religijnej we

wnątrz państwa — uznają jutro, że świat po

lityczny nie powróci do równowagi, nie uchro

ni się od kataklizmów wojny lnb przewrotu

gdy zdeptał wszelkie podstawy prawa i mo

ralności. Aby porządek świata wydobyć ze

stanu , w którym militaryzm jedyną ochroną,

a socjalizm tego stanu loicznem następstwem,

aby wstrzymać szczepowe i społeczne niena

wiści, potrzeba pomocy duchowej natury, zwro

tu do Piotrowej opoki.

Oportunistyczne względy każą dziś szukać

akatolickim mocarstwow interwencyi lnb in

gerencyi papieskiej. Ale ten bezwiedny in

stynkt, czy racyonalistyczny tylko motyw

przed niedawnemi laty wypowiadał protestant

Urąuardt, gdy głosił w swych publikaeyach,

konieczność dla porządku europejskiego zwierz

chnictwa moralnego i prawnego rozjem stwa

Papieży wśród państw europejskich. To co

miano za utopią w pismach angielskiego p u

blicysty - może niebawem stać się konie

cznością polityczną dla mężów stanu.

Czyliż wszystko to, co zbliża państwa i

narody europejskie do tej powagi rozjemczej,

co rozszerza i wzmacnia stanowisko N amie

stnika Chrystusowego, niema w nas budzić

OSIP.

Obrazek z Podlasia.

(Przez naocznego świadka).

—

Puk! puk!

—

Proszę wejść!

—

Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!

—

Na wieki wieków! Cóż powiesz mój stary

Milanie?

—

Proszę jasnego pann, Oaip przyszedł prosić

o sosnę, ale tam jest skrzynka od gwoździ, co

jaśnie pan sprowadził, jak się gorzelnia pokry

wała, i tak mu się spodobała, ie prosił, iż woli

to gotowe, niż sosnę.

—

Dobrze, dobrze, Milanie, daj mu skrzynkę;

Osip, to poczciwy człowiek; — a po cóż mu tej

skrzynki?

—

Dziecko mn umarło.

—

A!... nmarłoP... i w nocy zapewne pogrzebiąP

—

Tak jest, proszę jasnego pana, po zachodzie

słońca wywiozą ciało do Sliwnicy, na stare mo

giłki, przy zapieczętowanej cerkwi; bo jak się nie

pośpieszą, to popy przyjdą i do nowej cerkwi

dziecko zataszczą, a Osip i Maryna woleliby sko

nać, niż na to pozwolić.

—

Ach dobrze, dobrze, dopomóż im we wszy

stkiem , daj im , czego potrzeba! Biedaoy moi, bie

dacy!

—

I proszę jasnego pana, Osip przeprasza, że

nie przyjdzie do ogrodn pomagać przez ten mie

siąc i dragi, więc brata Wasila przyśle do ro

boty.

—

Dlaczegóż Osip sam nie przyjdzie?

—

Bo będzie w kozie siedział. Jak przyjdą po

py, a ciała nie znajdą, przyjdą i strażaki, będą

pytać: gdzie jest? Nikt nic nie powie, będą bić,

katować, po chałopach do koła sznkać i rabować,

a nareszcie chudobę na targ, a chłopa do kozy

zabiorą. Iwanek także na sześć tygodni poszedł,

bo mn się córka urodziła.

—

I cóż?

—

Ochrzciliśmy! Teraz przepadło! Nie wczas

popom przychodzić, ale on swoje odsiedzieć mnsi.

—

A to niegodziwe!... Biedacy moi drodzy...

święci! Oto masz kwit na mleko do pachciarza i

na korzec żyta do prowentowego, dla biednej żony

jego.

Wyszedł Milan. Był to naczelnik gajowych, fa

woryt pana i faworyt wsi, chłop z chłopów, ln

biący się przysłużyć unickiej braci, lecz strzelec,

i co rzadsze, stary kawaler, więc inny od drn

gich, brodaty i zielono przystrojony; sprytny, ale

poczciwy. Teraz upoważniony do działania, wy

szedł ochoczo i zajrzał do bnchai pałacowej. Tam

czekał na niego młody, ale poniesionem jnż kat )

waniem złamany wieśniak, o jasnych, równo u

ciętych kędziorach. On to 300 rózg na śniegu o

debrał w listopadzie 1874 roku, w czasie wiel

kiego prześladowania za wiarę. Rysy bezbarwce,

na ciele nędzne płótnianki, lecz pod brwią naje

żoną świecą oczy łagodne i szczere, pełne od

wagi i miłości. Smntek cichy, na oblicza rozlany,

zmienił się w spokojny uśmiech wdzięczności, gdy

Mi!an mn doniósł o życzliwych rozporządzeniach

pańskich. Wyszli razem do składu, przez kawał

ogrodu i gumna. Księżyc świecił swobodnie nad

blademi topolami; pies zaszczekał, lecz poznał i

umilkł. Milan kłódkę otworzył, skrzynkę wycią

gnął, skrzypiącą bramę magazynn napowrót za

tizasnął; Osip pod płachtę wziął przyszłą trumien

kę i szybko kn wsi się zwrócili.

Jnż wszędzie głucho i ciemno; w chacie tylko

Osipa światło się pali ostrożnie. Na białym, dre

wnianym stoliku, pod obrazami, w jaskrawe płaty

ustrojone dzieciątko leży, niby zwiędła poczwarka

uleciałego aniołaa! Przy główce latarka, u nóżek

łojówka. Dwie gałązki zielone i krzyżyk w rączę

tach, a (rzy stoliku, na klęczkach, matka zawo

dzi i szlocha. Brat Wasyl milcząco rozparł się na

ławie, para kumoszek wzdycha między piecem a

progiem.

—

Oj Boże! Mój Ty dobry Boże! Dlaczegoś

mi go dał i odebrał? jęczy matka, wolałabym

tego dnia nie doczekać!.. Ale bądź wola Twoja,

PaJe, a nie moja!

—

Dobrze kobieto, żeś na tcm skończyła, rze

cze Osip, wchodząc do izby; bo nie nam , stwo

rzeniom, pytać Stwórcy: dlaczego?... Lepiej dzie

cka naszemu na niebie, niżli tym, co dożyją hań

by i niewiary tntaj! Dziękuj Bogu, kobieto, a łzy

otrzyj. Trzeba nam się śpieszyć. Pan dał trnmien

kę gotową. Im prędzej pojedziem, tem lepiej, bo

strach myśleć, coby się stało, gdyby oni teraz

nadeszli?!

Na te słowa w jednej chwili postawa się zmie

n’a. Nie pamięta już na boleść własn}, że osta

tnie przychodzi jej grzebać niemowlę, gdy sąsie

dnie chaty brzmią co rano wesołym hałasem

zdrowej dziatwy ; grożące widmo niebezpiecztń

stwa i szyzmy nadludzkich jej sił dodaje. Dziecię

jej nie może spoczywać między przenie?iercami

Świętokradzkie ich błogosławieństwo nie padnie

na to zlodowaciałe czołko. Zrywa się kobieta, u

kłada wszystko, drżąca, ale pełna męstwa i łaski

bożej (Mężczyźni wychodzą. Szczęściem koń w domn

a me na pastwisko Ietniem; wyprowadzają cha

dego jedynaka ze stajenki, do woza zaprzęgają

i stoją. Za każdem poroszeniem biednej szkapy

postronki sie prężą, dyszel skrzypi, a oni trnmien

ki wyczeknjąc pod progiem, żegnają się krzyżem

świętym. Długie podlaskie błonia ciągną się za

wsią daleko, aż po widnokrąg, srebrzyste w świe

tle księżyca. Jak zwierciadła w zielonych ramach

lśnią się tn i owdzie bagienka lnb stawki krza

czkami obtoczone. Gdzieniegdzie wiatrak wycią

ga do niebios ciemne skrzydła, a po za drogą to

polami wysadzoną i za łanem, falnjącym hen da

leko, czarną dostrzeżesz rangę pańskiego łasa.

Przy każdej niemal chałupie, nie mówiąc jaż o

rozdrożach, stoi jeden, dwa lub trzy wielkie krzy

że, świadcząc o pobożności uciemiężonego lada.

Jaż nowych stawiać nie wolno, ale jakoś stare

krzyże dar mają odnawiać się nocą, jak na wy

marcia klasztory pięknej Italii. Na ściętej topoli

gniazdo boeianie, pod każdem daszkiem jaskółcze

gniazdka; acb jakże to wszystko mogłoby pocz

ciwie wyglądać i wesoło! Teraz wszyttko we śnie

pogrążone i ptaki i ładzie i słon etJk między

chatką a sztachetkami i wielkie stadnie, żurawie

co zaczną piszezeć o świcie. Nad bagnami, łąka

mi, polem i pastwiskiem, nad szopami, rozsianemi

po płaszczyźnie pół dworskiej, pół gromadzkiej,

leży mgła mleczna czerwcowej nocy, a ognisna

pastuchów w oddalenia, jak luny, mgłę białą dziu

rawią. Tysiączne żabki skrzeczą smętnie w mo

czarach rozległych, a bliżej, po rowach i kałużach

ropu hy niższym tonem się skarżą. Oj biedne rze

w n e n a s z e P o d l a s i e ! ! ! ..............................................

Kobieta wyniosła z chaty skrzyneczkę, pod któ

rą się teraz ugint. Milan i Wasyl na wóz wcią

gnełi ciężar, a Osip z czapką w ręcn stoi na dro

dze i patrzy. Kobieta usiadła przy trumience, Osip

wskoczjł tuż przy dyszln na deskę i wziął lejce,

Milan z tyłu się przy siadł, W asyl przeżegnał icb

na drogę i wrócił cbaty pilnować... Jadą w Imię

Boże!...

Koń strudzony,... stąpać trzeba zresztą po cicbn,

wloką się więc przez wyboje tej dlngiej, ach dłagiej

wsi naszej! Kobieta trumnę całuje i wciąż z nią!

coś szepcąc rozmawia: ,Aniołka mój mały, aaiołkuj

Czy ci tam dobrze u Bozi? Poproś dla taty i ma

my, by dłngo jnż nie trwali na ziemi”.

Czoło jej

za każdym podskokiem wozu tłucze się o drzewo

skrzyneczki. Mężczyźni milczą,.. a

serca im się

tłoką w piersiach. Wyminęli karczmę, już są na

topolowej drodze, dojechali do łasa i stają. Ko

bieta sama siedzi ua wozie i trumienkę tali w ra

mionach. Mężczyźni znikli w gęstwinie. Zgłodnia

ły koń łeb spuścił, przednią nogę zgiął, wsparł

na ostrzu kopyta i usnął... Oni wracają niosąc

cbrnst na barkach, wlokąc za sobą młodą, białą

brzezinę ozdobią, na grubych pasach rzemiennych...

Półtorej godziny inów minęło. Czas leci, żaby

ucichły, ostatni słowik słabym głosem jeszcze przy

śpiewnje. Kobieta nsnęła na trumnie, bo pięć no

ey Przy d_ziecku na łzach i cznwanin strawiła.

Skurczona i zziębła, pod mokrą rosą ni/-iny, owi

nięta grubą wełnianą chustką, zwiędłe, spalone

oblicze wsparła na swojem dziec ątku.. i śpi. Mąż

ją bndzi, chrustem wóz ładnje, brzeziną przywala,

pokrywa skrzyneczkę, aż się piętrzy drzewo. Milan

icb opuszcza:

—

Bog z wami!

—

Bóg zapłać.

Milan zarzucił n a ramię siekierkę, zdjął czapkę,

zapalił papierosa (z tych, co mn dał pan na osta

tniem polowanin, kiedy razem stali na słomkach),

piechotą ?raca na wieś lekkiem krokiem ... już

cień jego dłagi znika na topolowej drodze, przy

granicznym krzyżn... a oni ciężkim, leśnym trak

tem ciągną dalej powoli. Przejechali pierwszy

mostek i dragi, zawadzili o klocel, przebrnęli

przez wielką, głęboką kałnżę; znów się ściele

tym razem lipami wysadzany gościniec od strony

wbi sąsiedniej, kędy przy starej cerkwi unickiej

leży opnszczone cmentarzysko, a po drugiej stro

nie powstała blachą błękitną pokryta cerkiew

szyzmatycka, pusta i chłodna, którą car drogo

opłacił, a drożej pop perekińczyk, który się sprze

niewierzył Bogn. Skręcają koło gumna dworskiego,

wymijają całą fnrę żydów, żydów dobrych, żydów

przyjaciół, bo prześladowanie miękczy tam serce

każdemu, kto sam prześladowcą nie jest. Więc

odkąd Moskal obstrzygł starowiercom pejsy i za

bronił noszenia bałatu — izraelita współczuje

z unitą.

—

Osip, czy to wy?

—

To ja, panie Jankiel. Nasz pan posyła wa

szemu trochę młodej brzeziny na ławeczki i szta

chetki do ogrodn. Wybrałem się nocą, bo chcę

ze świtem rozpocząć robotę.

—

Osipie, Osipie, to nie pora na brzezinę, ale

sianokosy.. . co wam się dzieje, człowiecze?

—

Panie Jankiel, odkąd mię Moskal zmłóciłł,

ja już nie chodzę z kosą, ani z sierpem. Wasyl

gospodarzem, a ja, ot tak, do niczego! Imieniny

pani nadchodzą, więc upiększyć ogród trzeba,

a panowie trochę zmarnowanej brzeziny nie żą

łnją. Jaż na taką zszedłem robotę... alę i w tem

wola Boża.

. « « o * * wychodzi codziennie, wyjąwizy aledsiulo i doi uwiąteozno.

^*ielne Sra (J%an, o il« zapas starczy, w Krakowi« po 10 o., wa Lwowie lub z przesyłką pocztową 12«.

rieaineiati wymobI;

...............................................T

A?4"’TT1l?i"A

nicn)ioklon. a

.............................

i oo_w

7 _i_

« _u,

; do Wioch, kranoyi, Anglii, Belgii, Bzwą]eeiyi, Tureyi f

anyeh państw naleiąoyoj do związku pocztowe a . . . J 82 zlr.

8 *Ir.

|8*łr.

***"?T°?T** »"’yj-t -jw lif *ylk« -A »i_w a» «rtatmUt. dniawmiesiąca.

ŁUtr

pieniędzmi i pnekasy piemęine na prenumeratę i ogłoszeni* (inseraty) uprasza sie Ssyłaó franco

I« Administracji Ozu«« wKrakowie - L isty reklamacyjne n%eopiec%ftowane nie podlegają opłacie

pocztow ej.

Znsidm niefrcnkowańych nie przyfrmj* się.

SfhcplBMśw ntdiybnyoh nioiwraoa aię.

i?Bsiiaccalt płzjrjBBH»

AdmlaJbbaeyu ,GZASO* «B nksw to iurjądynoeztcwe. * tojw erą 5-rmmmmr rtw

B. A. Krzyżanowskiego, handel Z. Skalskiego w Soki«

-*eh, Kuro dzienników i egłoHon B. Wiko *

oteina Plac MaryaeU, handel Bajer* przy nlioy Grodzkie], trafika Kuklińskiego w Bukłeanlcaan.

Główna trafika róg Rynku i ulicy iw. Jana.

U (Isim bI* (lnseraty) przyjmuje lig u op!ar,

miejsoa wiersza drukiem drobnym (petit) na pierwszy ran 10 o ent, na każdy następny po 6 ot . * * w

s ł a n a (n* 8 stronie) od miejsca wiersza drukiem drobnym po 30 o ent za kaicy raz.

—

*I**

» » ś n i» 1 pra»mmna«ssm4c przyjmują: w * k w s u t o Ajsmoya -CZASU* w gł. składaki tytoniu Ul

n ul, TrybnnalBka L. 4 ; w H s r y ł r wyłącznie p. Adam, Bne des Saints-Póros 81; (pronumoratę p. W.

Rsozkowski, Conrbeyoi p. Paryiem, Rue du ChemJn de fer 44); w W i e d n i a pp. Haasonstoin fc *°fil**

(takie w Hamburgu, Frankfurcie n. IL, Berlinie, Lipsku, Bazylei I Wrocławiu), A. Oppelik, Btubenba*

stei Kr. 2 , B. Mosae (takie w Berlinie. Hamburgu, Monaehium i Norymbtrdz i), EL Sehaiek. M. pnkee,

M. Stern, tylko prenumeratę pp. H. Goldsehmidt 6 C-, w Frankfurcie n. I* 3 . L Daubo A (L

W W z n a a l s przyjmują ogłoszenia pp. Beiehman i Frondier, biuro ogłoozoń prny nl. Smnto^kie)

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu