Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 441 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Wychodzi w Krakowie

.,Vr.nie o godzinie Ö% rano, wyjąwszy Poniedziałki i dni następujące

ch.

Krato iZ Sierpnia - Sobola.

Rob

1854.

Cena:

-amiesięczne

złr. 30 kr.

—

kwartalna 4 złr.

v»rtj kwartalna razem z przesyłką pocztową 5 złr. m . k

Przedpłata

.fflU;e się w księgarni Józefa Czecha przy Głównym Rynku N. 468.

Sadze przesyłają się franco pocztą wprost dobióra exfedycyiczasu

^rrsziw*eynakopercie »prenumeracyjne pieniądze1*.

Przyjmują sit

ogłoszenia, rozprawy, odbzwy wszelkiego rodzaju.

doniesienia literackie, księgarskie, handlowe, przemysłowe, rolnicze itp.

uwiadomienia tyczące się sprzedały, kupna,dzierław itp.

Za opłatą

od wiersza petytowego

za jednorazowe umieszczenie pe 4 kr. następne po

2 kr.

z dopłatą po 10 krajcarów za kaidąpublikacyą na stępel rządowy.

L!aty

nitfrankousantnieprzyjmująsię, wyjąwszy od stałychlub znanych korespondentów.

B^T "" Numer pojedynczy kosztuje 10 groszy.

Kraków II ,sierpnia.

Stosownie do obietnicy w końcu czwar(e

Ä*) artykułu o morzu Czarnem zawartej,

mSaint Ange opisuje półwysep Krymski

i następujący sposób:

Imjm-Eupatorya— Sebastopol— jego fo rty

fil:arye lądowe i m o r sk ie-0 zaprojektowanem

J,leżeniu- oświadczenie gabinetu angielskie -

J-uidok ogólny Krym u, jego stepy i g ó r y -

Ijpktutc kraju i łagodność klimatu od strony

południowej.

y,witdziwssy Lber9on i M ikołajew , opuszcza

ny obszerny liman, gdzie zlewają swe wody

IV priBug, i wpływamy znowu na morze

Cs*ar»ie, okrąi»jąc przylądek Kilhuru, aby ku

Srb,ist«polo«i wziąść kierunek. Gdy się minęło

C)id t*g° długiego pasa ziemi, który zowią

w\yp9Tendra, wjeżdża się w zatokę Kartinicką

nyli Prekopa, zkąd ukazują się puste brzegi

Krymu," a przejechawszy po za przylądkiem Ka

ram-llun, cyplem najbardziej na Zachód wy

suniętym półwyspu, przybywa aię do Kozłowy

nyli Eupatoryi, jedynego miasta i portu n0tym

Irjfgii o m l dwadzieścia (lieues) od Sebasto

p:la. Założone przez Herableotów, zdobyte pó

i?iej i ufortyfikowane przez Mitrydata Wielkie

go przezwanego E:ips form e, miasto to na jego

fteść n»zwanem zostało Eupatoryą, z rozkazu

Katarzyny II. M ała to forteczka mająca cztery

tys’ącemieszkańców. Port szczupły lecz pewny,

dsyć dobrze równie jak przystań od wiatrów

północnych zasłonięty.

’W ielkie okręty liniowe

m»gą w tej przystani zarzucić kotwice, które

o»gruncie znajdują piasek.

Widok Sebastopolu od strony morza jest rze

czywiście jeden z najgroźniejszych. Zapewne

wir!u znaszych czytelników powzięło już o nim

wyobrażenie z licznych litografij, które od roku

w kurs puszczono. Nieco powyżej przylądku

Wr«aj)fljsii, na granicy południowo-zachodoiej

Krymu, otwiera się Sebastopolska zatoka w po

śród dwóch białych skalistych brzegów od czter

dziestu do ośmdziesięciu stóp wysokich, przy

stańgłęboka, wązka przy wnijściu, wchodząca

as milę w ląd stały, w kierunku z zachodu na

wschód. Miasto leży na południowym brzegu.

W tej długiej przystani, która sama przez się

Jest już wspaniałym i obszernym portem, w i

dzimy cztery porty wybornie zasłonięte; port

kwarantanny przy wnijściu do przystani, port

artyleryi nieco dalej, potem wielki port, nako

nier port gdzie się naprawiają okręty. Wykro

jeni w ziemi formujące te porty, tworzą za

razem półwyspy skaliste czyli przymorki (pro

nontoiresj, na których wznoszą się warownie

ikazamatami i ki!kupiętrowemi baterjami, krzy

iującemi swój ogień po całej przestrzeni zato

ki. Każdy port ostrzeliwują podobneż warownie,

*) Z powodu zapowiedzianej wyprawy flot sprzymierzo

nychi wojska na Sebastopol,

wyjmujemy z szeregu ar

tykułów p. Saint Ange następujący i podajemy go dzi

ii. Trzeci i czwarty zamieścimy, skoro tylko miejsce

pozwoli.

(P*B-)

a nadto wielki port wojskowy zamknięty jest

łańcuchem podmorskim. Port ten słusznie uwa

żają za jeden z najpiękniejszych w Europie.

Spis warowni Sebastopolskich, i wyliczanie

dział któremi każda z nich jest opatrzona, przed

staw iałyby tylko niewdzięczną nomenklaturę,

której szczegóły techniczne znużyłyby czytel

ników bez użytku. Ograniczamy się więc na

przedstawieniu w całości ogólnej topografii te

go wielkiego portu, siedliska potęgi rosyjskiej

ua morzu Czarnem. Po obu przeto brzegacn

przystani znajduje się dwanaście wielkich w a

rowni, sześć od strony miasta, i sześć na prze

ciwko od strony północnej. Warownie te stoją

z obu stron niejako po parze i odpowiadają je

dne drugim. Cyfra ogóina armatjest tysiąc trzy

sta do tysiąc czterysta, rachując w to baterye

do rzucania bomb. Oprócz tego na kilku punk

tach znajdują się piece do bul czerwonych.

Owe warownie partmi stojące składają jakby

tyleż stopni, które flota przejść musi jedne po

drugich, a na każdym służyłaby za cel trzystu

lub czterystu kulom na raz wysłanym, niernchu

jąc w to strzałów z innych odleglejszych wa

rowni, ani też bomb i kul czerwonych. Kamień

który użyto do budowy warowni, jest jak

mówią krucby, i kazamaty niebawem napełniły

by się dymem. Lecz zawsze potrzebaby czasu,

aby zniszczyć dwie pierwsze warownie, a na

stępnie trzebaby jeszcze zniszczyć dziesięć in

nych. Zresztą są i takie, które panują nad w nij

ściem do przystani i nad samą przystanią, z w y

sokości stu dwudziesta stóp. Strzały zaś z o

kręlów pod kątem tej rozwartości nadzwyczaj

są trudu«.

Nakoniec wejście do przystani bar

dzo wązkie, ostrzeliwają dwie ogromne cytade

le o trzech rzędach bateryj. Co do portu w oj

skowego, budowy w nim do obrony służące są

takie, ie je porównywają z fortyfikacjami Mal

ty i Gibraltaru. W szystkie działa fortyfikacyjne

w porcie i przystani są wspaniałe i ogromne.

Rząó rosyjski wydał na nie przeszło pięćset

chT\4ów franków. Po tym krótkim zarysie nie

można się dziwować, że admirałowie angielski

i francuski uznali napad na Sebastopol od stro

ny morza jako nieprzedstawiający żadnej szan

sy. Inaczej rzecz się ma co do napadu od stro

ny lądu, i pod tym względem kwestya możebyć

przedmiotem dyskusyi. Ale pierwej konieczną

jest rzeczą opisać miasto i okolice w jakich się

znajduje.

Sebastopol, nazwany od krajowców Ak-Tiar

czyli Biała Skała, wznosi się w amfiteatr nad

portem, na gruncie kredowatym, którego nieu

rodzajncść daleko w około niego się rozciąga

tak jak w Odessie. Ludność z czterdziestu ty

sięcy dusz złożona, liczy trzy czwarte części

żołnierzy, marynarzy i urzędników. Miasto jest

górzyste i trudnego przystępu. W ysokie pa

górki zasłaniające przystań przedstawiają, jak

daleko tj-Iko oko zasięgnąć może, obraz w ie

cznego spustoszenia, jak mówi p. l)yniiduw w zaj

mującej swej podróży po Rosyi południowej.

Miasto samo, którego ulice regularne prowa

dzone były bez względu na trudności z poło

żenia wynikłe, wydaje się jakoby z niemałą

sztuką utrzymać się mogło na wypukłościach

spadzistego przylądku. Podróżny widząc to mia

sto ugrupowane na skałach białych i spalonych,

cofa się prawie przed tylu przeszkodami i szu

ka z wąchaniem, czyli nie znajdzie drogi ła

twiejszej i mniej spiekłej. Jedna tylko ulica

znośniejsza od drugich, ciągnie się równolegle

do wielkiego portu, ale w znacznej nad nim

w ysokości: po obu jej stronach piękne wzno

szą się gmachy. Jezli -kto dojdzie do szczytu

miasta, znsjdeie tam małe d ;my dosyć czyste;

lecz ta część grodu jest pastwą wiatrów ste

powych, które w lecie miotają chmurami pia

sku. Wszakże widok przystani wynagradza

trudy doznane przy wejściu do góry pięknością

perspektywy, jaka się rt)zwija.

Sebastopol jak z tego w idać, jest nieznośnem

do mieszkania miejscem. Cytowany już autor

powiada jeszcze, że mieszkańcy wystawieni są

na egipską Gftalmią, którą sprowadza burz nie

siony wiatrem z pagórków wznoszących się nad

miastem, z pagórków obranych z wszelkiej kul

tury przez pr»ce niwellacyjne. Trzydzieści ty

sięcy żołnierzy lub marynarzy użytych do tej

twardej pracy padło ofisrą tej epidemii, która

okropnie grasowała. W kilka dni oko się psuło

i niszczało w swej oprawie.

Przed rokiem 1852 Sebastopol zaledwie że

był ufortifikowany od strony lądu, i zaglądały

weń z bliska okalające go yzgórza; lecz pa

górki te zostały zrównane i ikeśmy to powie

dzieli, a ziemię przeniesiono f wąwozy i miej

sca zakryte, któreby oblega; cym przystęp do

fortecy ułatwiać mogły. N r tak przygotowa

nym gruncie zakreślono pas ciągły, idący od

cytadeiii zbudowanej po za warownią kwaran

tanny, a kończący się za wielkim portem. Opa

sanie to musi mieć przynajmniej trzy czwarte

mili długości. Jest to wielka praca wymaga

jąca wiele czasu i wydatków. Trzeba zabudo

wań doskonałą robotą murarską wzniesionych,

aby stanowiły fortyfikacye, które oprzeć się

mogą. Jeden szaniec nie wystarcza; fortecy

trzeba koniecznie robót zew.^trsnych, to jest

półksiężyców i barkanów równie dobrze muro

wanych. Tak wielkie dzieło improwizować się

nie da; wszelako wszyscy żołnierze i maryna

rze w liczbie czterdzieści tysięcy są do tej pra

cy w tej chwili użytemi, a z metodą rosyjską,

aby poświęcać ludzi tysiącami do każdej pracy

tak dobrze jak w wojnie, nie byłoby uic w tem

niepodobnego, aby fortyfikacye były już prawie

ukończone, gdy sprzymierzeńcy przybędą. Po

mimo jednak prac niwe!lacyjnych już dokona

nych, Sebastopol będzie m iał zawsze obok sie

bie wzgórza wyższe od niego, które zrównać

jest niepodobieństwem i na tych to wzgórzach

jest pozycya dla oszańcowania obozu obiega

jących. Prawda, że zewnątrz fortyfikacyj Se

bastopoiskich, nie można dojrzeć nawet portu

ani nawet spostrzedz wierzchołka masztów,

z powodu niskiego położenia powierzchni mo

rza w stosunku do otaczających go skał nad

brzeżnych. Lecz skoro prace oblężnicze posu

ną się ku prawemu, wtedy wielki port woj

skowy zostanie odkryty, i strzały pośluzne będą

go mogły w całej przebiegać długości. Będzie

to zawsze strona najsłabsza Sebastopolu od

strony lądu, chybaby wtem miejscu wzniosły

się ogromne fortyfikacye, na budowę których

z należytą mocą i trwałością Rosyanie czasu

nie mają.

A zresztą każda forteca oblężona według re

guł i z potrzebnym zasobem środków, jest ko

niecznie fortecą wziętą. Lecz do oblężenia Se

bastopolu potrzeba koniecznie całej armii, al

bowiem Rosyanie bezwątpienia poślą takową

na obronę tego wielkiego arsenału.

(Dokończenie jutro).

KorespondencyaAustri/acka, o g ła s z a n a

stępujący trzynasty artykuł w przedmiocie

pożyczki.

Wielka i wzniosła idea, będąca podstawą po

życzki narodowtj, przeniknęła w najdalszych

kołath wszystkie warstwy ludności Monarchii

austryackiej, z siłą, jaka się zwykła mieści

w każdym przedsięwzięciu, dobro publiczne na

celu mająrem. Każdy dzień jest tego nowym i

pocieszającym dowodem; i nadzieja o zupełoem

udaniu się tej operacji, którą z początku zaraz

wynurzyliśmy, przybiera zwolaa kształty będą

cego na spełnienia czynu.

| Owa systematycznie nieprzyjazna opozycya

przeciw Austryi, która od lat kilku upatrywała

w finansach austryarkich zawsze najsłabszą do

zaczepki przeciw niej stronę, nie ma teraz od

wagi powątpiewać nawet o zupełnćm udaniu się

operacyi, bo się boi, żeby jej skutek zupełnie

przeciwny, nie zadał rychło fałszu. Opozycya

więc ta, przeniosła się teras na inno stanowi

sko, i rozgłasza, za granicą zwłaszcza, bezza

sadną obawę, że część pożyczki przeznaczona

do przywrócenia waloru monecie papierowej, na

inne cele obróconą zostanie.

Na takie wątpliwości nie pozostaje nam in

nego środka, jak tylko odwołać się do brzmie

nia 2 Igo paragrafu rozporządzeaia minislerval

nego z dnia 5go lipca r. b ., w którym Admini

stracya skarbu oznajmia swoje nie?mi"nnr oo

stanowienie, zapłacenia Bankowi narodow emu

z zaciągającej się pożyczki, czyli takowa 350,

czy też 500 milionów wyniesie, takiej summy,

któraby łącznie z dopcłnionem; już spłatami,

dług z strony Rządu, na rzecz Banku przypa

dający, zredukowała do summy 80 milionów złr.

Summa Rankowi z obydwóch tych funduszów

spłacona, wyniesie 190 milionów złr. ,

z któ

rych I5Ó milionów z fundnszu zaciągającej się

pożyczki zapłacić przypadnie. Powyzszc w o -

czach całego świata zaciągnięte zobowiązanie,

dopełni Rząd Ceaarski z zwykłą sobie sumien

nością, i wszelkie w tćj mierze wniesione w ąt

pliwości, ma sobie za obowiązek odeprzeć, nie

tylko jako bezzasadne, ale jako na obrzucające

jego zamiary nieprzyzwoitćm podrjrzeniem.

Przywrócenie waloru msnec’e papierowej, jest

pierwszym, jest najważniejszym celem będącej

w trakcie operacyi, a potrzeba niespuszczania

tego celu z oka jest tak wielką i tak silną, ko

rzyści które z jego osiągnięcia dla ogółu w y

płyną, tak jawne, że zaprawdę nie będzie po

trzeba żadnych przypomnień, iżby dane ze stro

ny Rządu przyrzeczenie, w całej rozciągłości

CZĘŚĆŁlTERM:KO-MW Sirem .

ŻONA WYGNAŃCA.

Z angielskiego»

(Ciąg dalszy.)

ROZDZIAŁ XIV.

Niech czytelnik wyobrazi sobie Jerzego Fiower

z osmuszoną głową, podobnie ja k Roberts, gdy wy

?zedl z karnego m łyna, bez żadnej broni u boku,

w kaftanie więźnia c grubego pakłaku, barwy w po

łowie czarnój a w połowie źół.ój, z strzałą "8m’ *

loffaną na żółtśj części, dla oznaki, ii należy ao

kompanii pracującej około d rogi; do tego łańcuch

skówbą wiszący u jeduój ręki, jakby dla poka—

Mnia, ji |ewą potrafił wydobyć z okuoia a prawa

Mo w Okówce została. Tak tedy przebrany Fiower

puściwszy się w las, niebawem spotkał sławną

khitajską trójkę: Millighana, Slobeya i Drobnego,

^ V ą postrachem całej okolicy. Oni to bowtam

* toieiem starciu z policyą konną, starciu, które

charakter najregularniejszej bitwy, u bili dwóch

Pew ników , n drugich dwóch zmusili do ucieczki.

"Coś ty za jeden? spyta! herszt, Millighan.

Biedak jestem — odperł Fiower.

Cóż znaczą łańcuszki na prawem ręku?

Niemógłem ich rozkuć i zostały mi.

Zsądże przychod zis z?

Z kompanii robotniczej pracującój ztąd o trz y

dzieści mil.

Uciekłeś?

Uciekłem. Miano mi już wyliczyć siedemdzie

siąt pięć batogów , kiedym dozorcę poczęstował

w łeb tymi łańcuchami; a powaliwszy go, drapnąłem.

Zabiłeś go na miejscu ?

Zdaje mi się, że ju i po nim; albowiem nogą

stanąłem mu na gardle i dusiłem, póki dychać nie

przestał.

A wiesz co cię czeka teraz

będziesz dyndał.

Wiem ci ja o tem.

Byłżeś skazany na dożywotnią deporłaeyę?

Zapewne! przecież to z mego powodu sędzia

puśoił żarcik, o którym musisz wiedzieć?

Cóż to? deportacyę na całe życie nazywasz

żarcikiem ?

Gdzie tam; ale kiedym mu wyznał, ie popeł

niłem zbrodnię w chwili nieprzytomności, on od

powiedział: ,N iechże ta nieprzytomność przeoią

gnie się do końca twego żywota. -

Dowcip ten obudził wesoły śmiech w hultajskiej

trójce.

Lubię kiedy sędzia wesoły! rzekł MiUigban.

Pewnie to był Irlandczyk.

Przeciwnie, A nglik— odparł Fiower.

Słuchaj chłopcze — r z ekł Millighan. Jest nas

ju i trzech, więcój nam nietrzeba. Ale masz minę ta

kiego zucba, że cię chętnie przybierzem do s ebie.

W twojóm oku jakiś djab-ł siedzi; z twarzy patrzy

coś zawadyackiego; zgadłbym, że przepadasz za

bitką. Lubię takich. Każdego z nas, gdyby go zła

pauo, powieszonoby niechybnie; spodziewam się prze

to , ie wolałbyś dić się zastrzelić, niż oddać się

żywcem. Już blisko dwa roki, jak prowadzimy to

rzemiosło; i byłe tylko cokolwiek szczęście sprzy

jało , długo jeszcze, długo zostaniemy udzielnymi

panami tój okolicy. W tój chwili włainie zbywa nam

na mące (dobrze wiedzieć pomyślał P!ower) dis tego

zasiedliśmy tutaj w nadziei ulżenia cokolwiek powóz

kom starego kapitana Pipera, może go znasz z repu

taeyi? staruch co trzyma kapelę i przepada za tań

cem. Skoro się z nimi roiprawim, będziesz miał kąt

wygodny, strzelbę doświadczoną i kilka paczek o -

strych ładunków. Tymczasem masz o!strowy pisto

let i ładownicę tego biedaka z policyi konnój, który

przed kilka dniami poległ, bijąc się z nami odwa

żnie. Niegodaiło się wprawdzie w bijać go, ale na to

niema spcaobn.

W to mi graj t rzekł Fiower— zobaczycie jak

się popiszę.

Rabusie zaczęli już z daleka poznawać nadcho

dzące powózki kapitana Piper.

Otóż ich mamy 1 zawołał Millighan. Tobie zo

stawiamy honor rozmówić się z woźnicami.

Powózki ciągnione w ołam i posuwały się zwolna;

gdy w tem Fiower, grzmiącym głosem, który jego

towarzyszów zachwycił, huknął:

Stój!

Woźnice niestawili najmniejszego oporu; a Fio

w er ze zwykłą sobie rzutnością, zaczął wyciągać

zapasy żyw ności, jakich w swóm gnieździe niemieli.

Odkrycie worka z angielskimi sucharami uw olniło

go od szukania mąki. Z(upili jeszcze krom tego, trzy

galiony wódki francuskiej przedniego gatunku, małą

baryłkę tytonia amerykańskiego, pewną ilość mi

gdałów i suchych rodzenków, pudełko upakowane

ledwabiem, watążkami, igłami itp. a co najwięcój

miało dla nich ceny, znaleźli parę nowych dubelto

wych pistoletów, dwie pary oatróg, nowe siodło i

trendzlę, oraz niewielką skrzynkę z lekaratwami.

Rabusie obciążeni zdobyczą puścili powdaki i ka

zali im dalój jechać; sami zaś udali się krótszemi

przesmykami do swego legow iska.

Była to jaskinia utworzona przez naturę pod skałą

i wapienia, jak raz w tój części Australii, gdzie

dzisiaj znaleziono tak obfite kopalnie złota. Miejsce

to panowało nad prześliczną doliną mającą parę m il

rozciągłości. Bydło pasąc się, brodziło w bujnych

trawach, a kilka koni także puszczonych na zieloną

paszę odgryzało się po trudach i pracy. Bliżej ja -

sk ni atadko gołąbi i drdb dzióbało nasypane ziarna,

a cztery ogromne psy do łowienia kanguru powi

tały swych panów chórem naazczekiwań.

W jaskini znajdowała się stara kobieta, którą ra

busie nazywali matką i dziewczyna czternastoletnia,

lecz wyglądająca na dojrzałą pannę. Dziewczynę tę

w ołali: siostrą Sali ( krócenie imienia Sarn); wąt

pić jednakie można, aby jakiekolwiek pokrewień

stwo zachodziło między nią, a nimi: Na widok be

czułki z gorzałką, staruszka ledwonieoszalała z ra

dości. Zaraz pobiegła po świderek, wykręciła dziur

kę, w którą wsadziwszy piórko, utoczyła najmniój

z kwartę gorzałki, dzieląc nią najskrupulatniój całe

towarzystwo, a przytóm mezapominając ani osobie,

ani siostrze Sali.

Ściany tój jaskini okryte były pozawieszanemi

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction