Mirador viewer

Kuryer Literacko-Naukowy :

Annotations

Showing 188 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

%)’c Zoffa JOtzemicka (iwóm ).

Krakóic, 20 grudnia.

Jesienią 1831 r. rząd i wojska polskie

Opuściły ziemię ojczystą, ustępując przed

przemocą rosyjską. Bezbronne, gdyż broń zło

żyć musiały; przekroczywszy granicę pruską

rzesze polskie, groźne były swą potęgą mo

ralną — nieliczne, zapełniały świat cały swą

sławą, niespożyte, choć.dziesiątkowane przez

śmierć i.nięczeństwp.

—

.Chwalbą, okrzykiem

Uwielbienia przyjęła ich cała Europa; ludy

w itały w nich przedświt wolności, wyrażając

równocześnie, potępienie rządom absolutnym.

I zadrżał car w Petersburgu przed siłą opi

tiji, przed burzą nienawiści, którą przeciw nie

mu rozpętała wśród ludów Europy krzywda

Polski. Obedrzeć zapragnął z nimbu bohater

stwa tych bojowników wolności, którzy z pro

testem przeciw uciskowi przebiegali szlak

z Niemiec kn Fran,cji. -

W tej myśli, po dłuż

szych pertraktacjach z rządami trójrozbior

r ców Polski, ogłasza car w ciągu listopada

1831 r. amnest}ę. Amnestję całkowitą dla po

wracających żołnierzy i podoficerów, pełną

zastrzeżeń dla oficerów, elementu uświado

mionego, mniej pożądanego w państwie de

spoty, z zupełnem zaś wyłączeniem osób

skompromitowanych. Gdyby powtócili, wła

dza samodzierżcy upora się z ich mrzonkami

wolnościowemi, a tajnie kazamat, każnie Sy

biru nie wywloką już krzywd polskich przed

forum. Europy.

Mężowie stanu Austrji i Prus również

uświadom ili sobie niebezpieczeństwo, tkwiące

dla rządów absolutnych w tym pochodzie a

postołów wolności; gazetom zabronionem by

ło pisać o sromotnem, wyslugującem się Ro

sji postępoicaniu Prus i Austrji podczas po

wstania, pozwolono zniszczyć przystań wol

ności w dalekiej Warszawie — pisze dzienni

karz niemiecki — na to, by teraz wolność sa

ma uwijać się mogła po kraju, pukać od cha

ty do chaty i przez usta swych 20.000 kazno

dziei opowiadać, jak się za wolność walczy

i cierpi... Owacyjne przyjęcie ludności dawało

powód do niepokoju. Rządy corychlej pozbyć

sie pragną ze swych krajów niepożądanego,

a kosztownego żywiołu, gdyż rząd rosyjski,

po wydaniu amnestji, odmawiał zwrotu ko

sztów utrzymania żołnierzy polskich. Ułatwić

chcą Rosji dzieło pacyfikacji. Sypią się na

nieszczęsnych polskich przybyszy szykany

coraz uciążliwsze na granicy; przydługie

kwarantanny, odmawia się im paszportów do

Francji. Z inicjatywy rządu pruskiego wy

chodzi rozkaz zamknięcia komitetów opieku

jących się polskimi uchodźcami, którzy nie

zdążyli się jeszcze wydostać poza granice

Prus" A przedewszystkiem idzie o zerwanie

łączności żołnierza polskiego z jego dowódcą

Odłącza się tedy szeregowców od oficerów,

poddaje się ich pod pruską komendę, pod

pruski regulamin. Powołując się na akt łask)

carskiej, król pruski wydaje apel do polskie!

żołnierzy, by korzystali z ofiarowanego _do

brodziejstwa i natychmiast, bez sprzeciwu

wracali do ’kraju. Jednocześnie przyrzeka ofi

cerom wstawić się za nimi i wyjednać prze

baczenie dla tych, ,,którzy się sami zgłoszą

do łąs"ki carskiej" . N ie na to, by z pochyloną

głow ą błagać ; carskiej ; wspaniałom_yślności,

wyszły z ojczyzny polskie zastępy, nie na to,

RZEZ POLAKÓW WE FISCHAU d. 27. I 1832 r.

Według sztychu współczesnego R affefa.

Ze zbiorów Muzeum Lubomirskich we Lwowie.

by wracać pod władzę knuta, w pęta. Skąpe

w ieści z kraju brzmią smętnie, sroży się tam

nieubłagany zwycięzca. Ku Francji zwracają

się oczy wszystkich. Dawna towarzyszka bro

ni nie odmawia schronienia.

I wśród oficerów i wśród opuszczonych, lecz

zbrojną formację, przyszłe kadry dla Pola

ków z pod wszystkich zaborów. Z iście pru

ską bezwzględnością zabiera się do dzieła.

Opisu tej działalności dostarczają nam źródła

pruskie.

Władze pruskie nie dopuszczają do Prus

RZEZ POLAKÓW W ELBLĄGU d. 22. XII 1831 r.

Według sztychu współczesnego

W. Bellangeta. Ze zbiorów Muzeum Lubomirskich we Lwowie.

!wiadomych sw ego celu żołnierzy wszczyna

ię coraz żyw-szy, żywiołowszy pęd ku francu

kiej granicy. Niezmożona energja gen. Bema

lostarcza środków potrzebnych. Rząd prask

jednak wzmaga utrudnienia, nie chcąc dopu

ścić,-by za granice państwa wyszła znaczniej

sza. liczba ludzi, którzyby zasilili żywioł j’ucht

i rewolucji, którzyby stworzyć mogli-gotową

pism z Francji, zabronione są nawet gazety

belgijskie. Żołnierzy, do których nie dopu

szcza się oficerów, dzieli się na grapy, z wy

łączeniem bardzo nielicznych ,,skompromito

wa nych", starają się siłą doprowadzić do ro

syjskiej granicy. Nie wielka ilość jednak oka

zuje się powolną; ,powstają grapy t.- zw. ,,o-’

parnych", przeciw którym władze pruskie

w ystępują z całą surowością. Oficerowie poi"

scy, nieraz w przebraniu starają się dotrzeć

do. swoich oddziałów, niektórzy żołnierze i

podoficerowie, jako ordynansi oficerscy w:

pojedynkę wymykają się do Francji.

Lecz mimo brutalności, z jaką władze praw

skie znaglały szeregowców do powrotu do

ząbora rosyjskiego, polscy szeregowcy opie

rali się z całej siły wrogim zakusom. Pozba

wieni oficerów, w obcym kraju, niedostatecz

nie żywieni, nędznie odziani, choć nęceni. o -

bietnicą łask w Rosji, a straszeni per-spekty

wą niedoli we Francji, korzystali ze wszel

kich sposobów wydostania się i odnosili się

dp zarządzeń pruskich z głębokiem niedow ie

rzaniem. Poczęli stawiać opór pruskim dyslo

kacjom, mającym zbliżyć ich do rosyjskiej

granicy.

W Neuteich ómal nie doszło do ’starcia;

między żołnierzami 4 pułku piechoty pol

skiej, wzburzonymi wieścią o oczekujących

ich w Elblągu Mo_skalach a kompanją praską.

Na zapowiedź wezwania przeciw nim arty

lerii, żołnierze polscy doprowadzeni do roz

paczy, rozkładają się obozem na ulicach,

oświadczając, że dalej nie pójdą. Na skutek

interwencji mieszkańców_ i kilku oficerów

polskich, obecnych w mieście, zajście została

zlikwidowane.

Przyrzeczono

Polakom

względnić ich żądania. Lecz gdy mimo to za

rządzono znów nową dyslokację do Preu-sst

Holland, pułk artylerji polskiej, stanąwszy

dnii 22 grudnia 1831 wieczorem na rynku w

y^Elblągu oświadczył, że raczej zginą, aniżeli

wydać się pozwolą Moskalom. Otoczył ićh

tedy oddział huzarów Canitza i na rozkaz ge

nerała Rummla, który z okna z zimną krwią

śledził tę scenę, wykonał krwawą szarżę pła

zując i kłując szablami bezbronnych Pola

ków. W edle sprawozdań praskich, kilku Po°

laków legio na placu, kilku odniosło mniejsze

kontuzje.

K r zyk oburzenia rozległ się w całej Eitri)

ple, w Niemczech sam ych zaprotestowano

przeciw znieważeniu praica gościnności. R ząd

praski odwołał wprawdzie generała Rummla,

który pocieszył się wysokiem odznaczeniem

rosyjskiem. System jednak nie uległ zmianie,

co doprowadziło znowu do rozruchów w Tcze

wie; gdzie oddział 500 ludzi kawa,lerji dopiero

po pięciodniowem zamknięciu godził się ru

szyć ku granicy rosyjskiej. Dla uspokojenia

wzburzonych umysłów polskich przyrzekł ge

nerał Schmidt, następca generała Rummla

w ydąć paszporty do Francji najbardziej

skompromitowanym.

Lecz pomimo obietnfcy wydania paszpor

tów wszystkim zgłaszającym się, major pruł

ski Schweykovsky zawiadomił d. 27 stycznia

1832 r. oddział polski, stojący we Fischau,

że na rozkaz generała tylko nieznaczna licz

ba dostanie paszporty, reszta zaś mą odejść

do Rosji, a gdy nie uczynią tego dobrowol

ni^ wydani zostaną silą. Rozgoryczeni tym

rozkazem żołnierze, podążyć chcą do Malbor°

ga, by’"zażądać tam od generała dotrzymania

przyrzeczenia. Lecz oddział obrony krajowej

pruskiej zastąpił im drogę. Stanęły polskie

sz.eregi zwartym rzędem, a gdy zaintonowały

marsz- Chłopickiego, rozległa się komenda

WYCHODZI CO NIEDZIELĘ POD REDAKCJĄ PROF. MIECZYSŁAWA DĄBROWSKIEGO.

teinnninnmmnmmnmmimMiniumi!iHuiłUHMimiiHMW!minuHnMiiiMi)!nammiiini!iiimHttmttfflwu!mmiiMuinMMini!iiiimiiw

Dodatek do Nru 352 go ,,ILUSTROWANEGO KURYERA CODZIENNEGO" z dnia 21-go grudnia 1931 r.

1 of 12 • Strona 1

Kuryer Literacko-Naukowy :

➔

Description

Structure

Структура

Kuryer Literacko-Naukowy :

Ilustrowany_Kuryer_Codzienny

Kurier_Literacko_Naukowy

Kuryer Literacko-Naukowy :

Wiadomosci_Krakowskie

Similar

Similar publications

Kuryer Literacko-Naukowy : bezpłatny dodatek do Nru 18 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 18-go stycznia 1926 r. R. 2, Nr. 3.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 235 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 24-go sierpnia 1936 r. R. 12, Nr. 34.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 50 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 24-go lutego 1930 r. R. 6, Nr. 9.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 83 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 23-go marca 1936 r. R. 12, Nr. 12.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 251 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 10-go września 1934 r. R. 10, Nr. 37.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 85 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 31-go marca 1930 r. R. 6, Nr. 14.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 317 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 16-go listopada 1931 r. R. 7, Nr. 46.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 28 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 28-go stycznia 1929 r. R. 5, Nr. 4.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 100 "I. K. C." z dnia 12-go kwietnia 1937 roku. R. 13, Nr. 16.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 340 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 7-go grudnia 1936 r. R. 12, Nr. 49.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 351 "I. K. C." z dnia 20-go grudnia 1937 roku. R. 13, Nr. 52.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 314 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 12-go listopada 1934 r. R. 10, Nr. 46.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 145 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 27-go maja 1935 r. R. 11, Nr. 21.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 87 "I. K. C." z dnia 28-go marca 1937 roku. R. 13, Nr. 14.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 177 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 29-go czerwca 1931 r. R. 7, Nr. 26.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 274 "I. K. C." z dnia 4-go października 1937 roku. R. 13, Nr. 41.

Оцінювати публікації можуть тільки зареєстровані користувачі. Увійти

0 оцінок

Details

Приналежність до колекції

Коментарі (0)

Завантаження метаданих

Завантаження оцифрованих файлів

VIAF/NUKAT

Mirador viewer