Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 644 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

!Nr 55

*MM

H»l«Syt«a«

ryezASłem.

męemm

*«taMR* m y*śt*4aś

«a w «ts^.

8s«awr N«*łf»es? aSS gr.

W****i,

Kraków Sobota 7 Marca 1925

W J 1.****» ł ,-ir" r

- ------ ---------- -

» f V»l««rU » ***»w*.

**WM»Bfetea*

»40 qf

whw*

3,, 80,,

wawwi

4h2o,,

7 _____ __

wwI«ar^r^«B«jl^^w

?F *T? ***"

*«ka, kwęgtrai* PotonU.ki«*» i iwuekiee« w P odtóm

Bra«a Hddowię, ub Kam «.

tjłł*sjtSm:tsaęŁ5S

^TTJ^z^-zzssrt^r,-^zaS/r*ł"

WWmuWK:K»«iatsmimsHwśń,sDcaWiMm,

TO "j(siiaB iie sec»i3rsa*aisiLO

Konto P. K . 0 . w Krakowie Nr. 400.404.

Konto P. K . 0 . w Warszawie Nr. 149.238.

Rocznik LXXVli

mmms*

J«W W J|*ww»te « *mdu *» MttawiK «MawtiMgii *a %a}% **, /y

tt*i«r s*»**

yfwwr», *Jtnmy. *m%

IB * , tttffttwfiMM» w* «w,«*» «rł«itK, mik

’JO 0* %b*m

tofftJogi* ad «*,Jaaa r a n »

80 I* ************ W A m y m u U Iy**ó,!’?»On,

f «u»^« Łmw*«tyit "m)m,*aftym,a 35 *? j* «map»»».**u*

Ishm*«u. Ą^»»a«a» męnmSmmm« HWą, «****. "i*» p*wł«-«.

ad*ró

«wmI m wbmmI»

A-ie/łjśtó?«,.’--ł kw a»%^ar*«te,

4t**M«w» K»«tStóWąs nr Rrefeerwfc. ««t;iadtw wara «hdwa«fiter i «gta«**L.

**S’ %rnwwaawł« 0 «)dama aaiaka Jbmm Uł, K. tteaw Marwoteowrim !H ; Lr i EL ««ta) i m

«»*rak»ISO; Lftaehwetta, ttennJk««*» t14i » * a irtta frater4 T.Pttna**, *%nasBMua»mtŚk

WWkopołtea u ia cy a reklamy Krakwarakfe h i w t e t a « 71, K)a»*«, Saaataraka ił , M,JL?n%i,Byaaan*» SC

L ftatóagiaa S*nęt’»j*r*ka 84. Jaa A(te,, J5«hm M, Mtetefoar,.^S)«« kiwa

«łfe)łt-y* i ’i riiiifm i»

A FSachar U «iuftt«lk a 11», J. IM L Ma»awalka*ak« 118, w P«««HałM Pi/taka «e**ey*i rakbuiry *P*».

!kyt»r*ks 8 , Wiolkop. *ęrnejn reklamy, *wmm%», w W i!a ł» i /«sita», K:-*«*ack* 4 , i *ax*wkj-»raś*w»fci,

W"ielka M; w* LwrowE« St Sokolotnte k w s tekmnikbw ML *»shata)h, ŁL Br«fck; vr* Wledalhi

8L K om , M. l)ukee MacW. Ksaaanatan at Y*f5*a, H. Octalak, »cek e* H a nM i, H. ttrauB, J. teeHawiwm,

i.’Rafael, OeaL Anaeigs Gm. »Ifrm* Woilrefl* 18, »lugm» Praas (orni Soi 7, w B e rilu! a »A!a. g?nMeeaatr. M,

Ł"?aty 1 pieniądimi i p r z e k ąsy pimięinc aa fwman r a tę i »gfMpjrtia prsyjmuj* Admimatraeyo *(jurne».

W Londynie Agenca llarm Ćbeapwda; WPirytu Agroc* Maraa, PUwwde la Beógwk

Reklam aeye aloopleezptowame ni* podlegają opla«* yoeatewwj..

Mrtdw nieopłaconych nie przyjmuje ii;. Rękopisów em m im iii(

Znkaidązmianę adren dopłaca ale 50 *r.

ŁtiartoA K«Ańi^3 1 Adaałntrtrwgyl uL ńw* Twzcato Ifc.

««Ma*f«S»

Polska kluczem sklepienia Europy.

Kwestja zagwaraLtowaaia granic polskich

przez Niemcy ttala się w dniach ostatnich

głównym przedmiotem dyskusji politycznej;

nic dziwnego, skoro Niemcy uważają grsnicę

polską za punkt najmniejszego oporu i od

niego próbują rozpocząć s*ój dyplomatyczny

atak na Traktat Wersalski. Chodzi o to, czy

gabinet angielski i francuski — a zwłaszcza

ten pierwszy

zrozumieją, że propozycja

niemiecki Jest etakiem na Traktst, a nie tyl

ko na Polskę. Prasa francuska doniosłość i

cel ataku niemieckiego zrezumi*ła. Prasa an

gielska zdaje go się zupełnie nie ocen!ić na

leżycie.

I tak l)mes pod dniem 3 marca pisze; »Pol

ska powinna się poważnie zająć propozycją

niemiecką co do rewizji gramc wschodnich

Wiadomo, że tak zwany korytarz polski i roz

darcie terenu węjlowego górnośląskiego są

przyczyną ciągłego podniecenia i niepokoju

w Niemczech, i żeton niepokój zaostrza ogól

ne podniecenis w Europie wschodniej. Możli

wość uregulowania tego problemu w drodze

pokojowej musi być uwzględniona. Wszelkie

propozycje, magące przeszkfidzić rozwinięciu

tej płaszczyzny tarcia do rozmiarów przyczyn

wojny, muszą być jak na]gruntowniej rozwa

żone. Polaka i przyjaciele Polski muszą się

zastanowić nad tem, czy stworzenie trwałych

i przyjaznych stosunków z bardzo potężnym

sąsiadem nie jest warte wielkiego wysiłku i

rozumnego kompromisu".

Słiwa powyższe poważnego lo ndjńikiego

dziennika są widocznem echem niemieckiej

propagandy, która rozpoczęta został* już przed

paru miesiącami, a tak silny wpływ wywarła

na ostatnie artykuły i przemowy Lloyda Ge

org»,\ * oraz na genewską enuncjację poprzed*

n iegj premjera Macdonslda. Niemcy usiłują

wmówić w Angiję, że tylko ustępstwo ze siro

ny Polski co do zwrotu korytarza i Ś?ąska

zapewni ptkój we Wschodniej Europie. Na

zywają to »kompromisem", aczkolwiek wza

mian za to »ustępstwo" nie dają nam nic po

zytywnego — poza obietnicą używania koleji

do Gdsńika i spławu na Wiśle (obacz dzisiej

sze telegramy). Nie wspominają zaś wcale

o tem, że oddanie im tych dwóch terytorjów,

to powrót półtora miijoaa czysto poljkiej lud

ności pod panowanie niemieckie, pod pano

wanie uciska i germanizacji. Aog!ja/nie zdaje

sobia widocznie sprawy, że chodzi tu o tsry

torja czysto polskie i że konsekwencją ich

zwrotu musiałby być wybuch zbrojnej walki,

a więc zachwianie ciłym pokojem na Wscho

dzie - czego włsśnie Anglja c,hce uniknąć.

StcBuuki ttiog rific z te Śląska i Pomorza to

oczywiście tetra iK cg nita d ’ a spcłecz?mtwa

angielskiego. Ale pytamy, coby powiedział

Lloyd Gaoige, gdyby Pi,lika nagle wystąpiła

z żądaniem rewindykacji jakiegoś terjtcrjnm

czysto niemieckiego pod pozorem, że jej do

rozwoju gospodarczego jost potrzebne? Po

traktowałby nas zapewne jako warjatów!

Może na ten argument warto wskazać w Lon

dynie, ale warto także wskazać na argument

iany. Złoża węglowe na Śląsku są potrzebne

Niemcom nie tylko dla rozwojn gospodarczego,

ale przedowszy8tkiem dla celów wojennych.

Im mniej jest szans, aby zniesiono kontrolę

nad górnictwem i przemysłem nadreóskim,

tem więcej potrzeba Niemcom węgla górno

śląskiego Jako padstawy dla ich przemysłu

wojennego. Śląsk polski w ręku niemieckim,

to jedna olbrzymi* fabryka gazów i amunicyj,

usunięta zupełnie z pod ingerencji soju3Z’

ników.

Podobne znaczenia miałoby oddanie im ko

rytarza pomorskiego. Nie jest on im zupełnie

dla rozwoju gospsdarczego potrzebny, skoro

Polska nio stawia żadnych przeszkód ani przy

stępowi ich ludności da Wisły (wbrew temu

co twierdzi kanclerz Luther) ani niemieckiemu

tranzytowi ku Wschodnim Prusom. Ale pozy

skanie przez nich korytarza miałoby znacze

nie dla bezpośredniego połączenia c*łej Rze

szy z Litw ą i Rosją. Cała nadzieja skuteczne

go odwetu niemieckiego lest oparta na tem,

aby Niemcy mogły mieć zapewnioną koope

rację z Rosją. One dostarczą Rosji na czas

broni, samolotów, cf,cerów, planów strate

gicznych — Rosja da zaś ludzi na żer arma

tni w chwili stosownej. Może się nawet obej

dzie bez czynnego i jawnego wystąpienia Nie

miec na teatrze wojennym. Przedsmak takie

go cichego porozumienia mieliśmy już w r.

1920; gdyby Niemcy uzyskały stały korytarz

do Rosji, podjęłyby natychmiast organizację

armji rosyjskiej i rok 1920 powtórzyłby się

bardzo szybko. O!o byłby rezultat rzekomej

» pacyfikacji* na wschodzie Europy, do rozwa

iania której tak nas uprzejmie zaprasza prasa

angielska.

Cel kooperacji wo]skowej z Rosją dominuje

nad caią polityką niemiecko-sowiecką. W rokc

1920 kooperacja taka istniała, choć skryta i

wstydliwa. W ro ku 1922 znalazła ona swój

wyraz w traktacie w Rapallo, który obok swo

jej częś/i jawnej miał także C2ęść tajną woj

skowo-polityczną, dobrze zapewne znaną szta

bo» i angitlckiemu. W roku ubiegłym dostar

czyły Niemcy również jaskrawego d i^d u

swojej planowanej kooperacji z Rosją. Wszak

jednym z najważniejszych postulatów, posta

wionycb przez gabinet poprzedni w chwili, gdy

zac?(,ł* się dyskusja nad wstąpieniem Niemiec

do Ligi Narodów, było żądanie, aby zwolnić

Niemcy od obowiąiku przepuszczania transpor

tów wojennych przez ich feryicrjum w razie

wcjny polsko rosyjskiej. Żądanie takie pod

trzym ują one zapewne i dzisiaj pomiędzy temi

»tajemn!czemi* warunkami, jakie zakomuniko

wały gabinetom, a których ogłaszać nie chcą,

gdyż - jak twierdzi dzisiejszy cficjalny ich ko

m unikat (ob. niżej) — ogłoszenie ich zaszko

dziłoby dyskusji nad pacyfikacją. Otóż żąda

nie to ma za swój podkład przesłankę, iż do

wojny polsko-rosyjskiej dojść musi, a Niemcy

będą wówczas nie wrogami, ale sprzymie

rzeńcami Rosji.

Zgromadziliśmy tutaj argumenty, które wska

zują, że propozycje niemieckie nie mają na

celu pacyfikacji na Wschodzie Europy - jak

wmawiają w opinję angielską - ale rozpęta

nie tam pożsru, któryby mó»ł zniszczyć Pol

skę. Nawet gdyby Niemcy zachowały przy

tym pożarze pozorną neutralność, byłyby jego

zakulisowym sphilus mcvins. I oneby z niego

wyciągnęły główne zyski w postaci złamania

Polski, a co za tem idz;e, gospodarczego zbli

żenia się i opanowania Rosji. Kooperacja woj

skowa z Rosją byłaby pierwszym krokiem ku

podbojawi gospodarczemu olbrzymich dzier

żaw rosyjskich. Niemcy oparte o Rosję mo

głyby wówczas zamarzyć — o wszystkiem, a

czy te ich marzenia byłyby m łi dla Anglji.

patronującej obecnie propozycjom niemieckim,

możnaby wątpić. A raczej nie masz pod tym

względem i cienia wątpliwości.

Trudao przypuścić, aby dyplomacja tngiel

ska nie była tego rodzaju argumentom, które

wkraczają w tfarę szerszych widnokręgów,

przystępną. Musi ena chyba rozumieć, iż egzy

stencja Pcleki przy dzisiejszych jej zachodnich

granicach — to najlepsza asekuracja przeciw

koaflagraeji na Wschodzie. Napoleon na wys

pie św. Heleny uznłł — za pćźio — sprawę

polską za klucz sklepienia pokoju w Europie.

Z małemi zmianami można to i dzisiaj powtó

rzyć. Polska ma tak nieszczęśliwe — nie

stety — położenie geograficzne, że i dzisiaj

jeszcze jest klinem wbitym między Rosję a

Niemcy. Naruszenie tego klina, to zachwianie

całym pokojem europejskim; a jeśli ten argu

ment nie wystarcza, to dodajmy jeszcze jedno:

jest to umożliwienie ekspanzji niemiecko - ro

syjskie] energji w kierunku Azji, która w tym

kierunku (po przecięciu jej innych dróg ebs

paozji) z żywiołową siłą się wyładuje.

Rozważając te ostateczne konsekwencje

i niebezpieczeństwa propozycji niemieckiej,

oczekujemy też ze spokojem ostatecznej wobec

nich decyzji Chamberlaina. Niepodobna przy

puścić, aby patrzył na nią z myopją Lloyda

George’a lub choćby Macdona!di.

OwiesSvalófski

ZWYCIĘZCAU

Transport owsa Sva!ofskiego »Zwycięzca*

nadszedł ze Szwecji do magazynów

(339- Syndykatu Rolniczego 23)

w Krakowie, plac Szczepański Nr. 0.

Cena 55 złotych za 100 kg. Sprzedaż za

gotówkę i przy większych wagonowych

ilościach na mirsiętzay kredyt.

Wysjł%a również za z»licz.ką.

popierana przez Francję. Jest oczywiste - pi

sze tteho de Parts — że rząd francuski nie

może dzisiaj akceptować projektu, który zwal

cz*ł we wrześniu.

Reforma rolna.

Art 70 projektu rządowego ,ustawy w spra

wie zmian i uzupełnień w ustawi8 z dnia 15

lipca 1920 r. o wykonaniu reformy rolnej",

przedłożonej przez ministra ,reform rolnych

do laski marszałkowskiej 16 lutego b. r . baz

motywów brzmi, jak następuje: ,Wynagro

dzenie za majątki przymusowo wykupione

oraz za dopłaty do szacunku za ziemię, w y

dzielaną dla tłażby folwarcznej będzie uiszczo

ne w listach 5 prc. Państwowej Ranty Ziem

skiej w złocie według karsu ustalanego co

rocznie przez m inistra reform rolnych w po

rozumieniu z ministrami skarbu i rolnictwa

nie niżej 70 prc. nominalnej wartości".

Pew

nem jest, że wynagrodzenie będzie wypłacane

w papierach wartościowych, nie w gotówce.

Oszacowano majątek wywłaszczonego na 10 000

złotych. Otrzyma listy Państwowej Renty

Ziemskiej na ile nominał nie opiewające? Py

tałem się kilku wybitnych prawników w Kra

kowie i Warszawie o interpelację art. 70.

Wszyscy mi zgodnie powiedzieli, ża ich zda

niem wedle art. 70 państwo ma zamiar wy

równać właścicielom stratę na kursie. Im niższy

kurs, tem więcej bedzie dawał* renty. Jeżeli

kurs będzie 90 za 100, były właściciel otrzyma

listy rentowe na łączną kwotę 111.111 zł.

11 gr. Jeżeli kurs spadnie na 70, rząd wy

płaci w rentach 142.857 zł. 14 gr. Dalsza zniż

ka kursu nie zwiększa kwoty przyznawanej

właścicielom, bo projekt przewiduje wyr*źaie,

że kurs nie moŻ3 być ustalony niżej 7 prc.

Nie wątpię ani na chwilę, że wybitni praco

wnicy, których pytałam, trafnie interpretowali

art. 70, Równie jasnem mi było, że rząd co

innego miał na myśli. Byłem w tych dniach

w Warszawie. Zaszedłem do Ministerstwa Re

form Rolnych i zapytałem, jak oni rozumieją

art. 70. Ich zdaniem powołana redakcja art. 70

wyraża zamiar rządu wypłacania właścicielom

w miarę spadku kursu coraz mniej listów.

Podczas gdy prawnicy są zdania, ża chodzi

o wypłacenie właścicielom w tym wypadku

różaicy wywołanej spadkiem kursu, a więc

0 wypłacenie im coraz więcej, rząd stoi na

cdwrotnem stanowisku. Chce wypłacać coraz

mniej. Jeżeli kurs wyniesie 90 za 100, właści

ciel dostałby listy, opiewające na łeozną kwotę

90 000 zł,, jeżeli kurs spadD’e da 70, jego wy

nagrodzenie obniży się do 70 000, oczywiście

także w listach. Przed njemnemi skutkami

dalszego obniżenia kursu zabezpiecza go prze

pis, zakazujący ustanawiania niższego kursu.

Tę kwestję trzeba koniecznie wyjaśaić. O ile

rząd obstaje przy tej drugiej interpretacji

1 sejm ją przyjmie, w takim razie należałoby

zupełnie inaczej zredagować art. 70 dla uni

knięcia nieporozumień i sporów.

Przystępuję do obliczenia wysokości propo

nowanego wynagrodzenia. Obecnie 10 proc.

państwowe obligacje kolejowe atoją mniejwię

cej 84 za 100. Stałyby niżej, gdyby Pocztowa

Kasa Oszczędności od czasu do czasu n ie pod

bijała ich ceny kupaami interwencyjnemi Przy

puszczam, że emisja nowego papieru nie ob

niży kursu, źe będzie zrównoważona wzrasta

jącą oszczędnością. W takim razie kurs Pań

stwowej Renty Ziemskiej 5 proc. wynosiłby

42 za 100. Na szczęście dla w łaścicieli rząd

musi przyjąć conajmniej 70 za 100. Po tym

kursie wedle pierwszej interpretacji włiściciel

otrzymałby 142857 zł w listach rentowych,

które sprzedane po 42 za 100 przedstawiały

kwotę ckoło 60 000 ?ł. Wedle interpretacji

rządowej otrzymałby 70 000 w lśstacb, które

m ógłby sprzedać za niesoełna 30000 zł. Róż

nica nie jest bagatelna. Ustalenie interpretacji

art. 70 jest bezsprzecznie wielce pożądane.

Jestem zwolennikiem przeprowadzenia re

formy rolnej atoli na warunkach dla państwa

finansowo korzystnych, nie zawierających w

sobie zbytniego obciążenia ta rgu pieniężnego,

Reforma rolna powinna być finansowana bej

emisji Jakichkolwiek papierów wartościowych

Zasoby na naszym targu pieniężnym w r. 1924

wzrosły, ale ciągle jeszcze targ ten jest wy=

eoca anemiczny. Wkładki w kasach oszczęd

ności i bankach są bez porównania niższe, nii

przed wojną, a tem samem procent jest wyż

iszy. Rrncenie na targ nowych papierów mus

. oddziałać zaiikowo na kur?a, a zwyżkowo ns

procent, bo zwiększa wsaółubieganie się o na

1 bycie pieniędzy. Gdyby Bink Pohbi w zamia

’ ,r ze zaradzenia zniżce lombardował na wielki

) skalę listy Państwowej Renty Ziemskie], uni

* kniętoby zniżki kursu, ale pogrążyłoby

pokrycie banknotów w rozmiarach tiebizpiecz

; nych dla utrzymania na parytecie kursu złu

U tego. Jedna i druga ewentualność jest wysoc«

1i niekorzystna. W każdym wypadku nowe emi

" !sje, absorbując rozporządzalne kapitały, utm

" j dniają państwu zaciąganie pożyczek, Czy nie

i;ma korzystniejszych sposobów finansowani!

z reformy rolnej ?

| Owszem, są. Uważam anuitety za jedyni

(formę finansowania reformy rolnej b9z szkód’

ż- dla skarbu i gospodarstwa społecznego. Rzą«

- (wywłaszcza wzamian za przyrzeczenie wy

płacatńa wywłaszczonemu x złotych przez y la

np. 1000 zł w złocie przez lat 50 Kwestj

-!wedla jakich zasad ma być obliczona wartośi

- ’ wywłaszczonego gruntu i przerach iwana tu

) anuitety, obecnie nie rozpatruję. Ograniezan

się do obrony zasady, że rząd powm en pła

j cić anuitetami, a nie Hstami państwowej ront;

flismcy a pakt bezpieczeństwa.

Berlin 6 marca.

(PAT) W sprawie rokowań między Niemca

mi a aljantami na temat paktu gwarancyjne

go Biuro Wolffa donosi w nocie półoficjalnej,

że informacje ppnblikowane przez prasę za

graniczną łącznie z ostatnią wiadomością Agen

cji H*y *sa w tej mierze nie odpowiadają w zu

pełności istotnemu przebiegowi wypadków.

Prawdą natomiast jest, że w ciągu ostatnich

miesięcy kwestja bezpieczeństwa poruszana

była kilkakrotnie w rozmowach dyplomaty

cznych, jakie sztfnwie misji niemieckiej mieli

z przedstawicielami rządów, u których byli

akredytowani. Rząd niemiecki w rzeczy samej

wziął czynny udziłł w prowadzonych Już od

dłuższego czasu konwersacjach międzynarodo

wych w sprawie bezpieczeństwa. Informacje

Agencji Havasa, jakoby rząd niemiecki zabie

gał u rządu angielskiego celem zakomuniko

wania swoich propozycyj interesowanym mo

carstwom za pośrednictwem rządu angielskie

go jest nieścisłą. Rząd niemiecki zwrócił się

sam do wszystkich zainteresowanych rządów

aljanckich i zakomunikował im swój zasadni*

czy pogląd na sprawę bezpieczeństwa, zwra

cając równocześnie uwagę na rozmaite warun

ki, w których dla rządu niemieckiego kwestja

bezpieczeństwa mogłaby znaleść rozwiązanie,

Rząd niemiecki nie przedłożył jednakże ża

dnych definitywnie efomowanvch prooozycyj,

ani też nie podjął inicjatywy formalnych ro

kowań. W konwersacjach dotychczasowych

chodziło głównie o przedstawienie rządomf

aljanckim stanowiska niemieckiego wobec po

szczególnych zainteresowanych pańatw sąsie

dnic-h i o wskazanie na możliwe traktaty, któ

re, dając satysfakcję rządom zainteresowanym,

mcgłyby doprowadzić do uspokojenia Europy,

jednak o ile chodzi o Niemcy, dotychczas dy

skusja w sprawie określania projektu paktu

gwarancyjnego nie miała jeszcze miejsca i nic

nie wskazuje na datę. w k ióre j możnaby przejść

do takiej dyskusji. W zakończeniu nota B,ura

Wolff* oznajmia, że rząd niemiecki nie uważa za

stosowno ogłaszać szczegółó w powyższych ro z

mów i że opublikowanie szczegółów nie przy

niesie pożytku samym rokowaniom.

Wiedeń 6 marca.

(PAT ) Neua F/eie Frtsse donosi z Berlina :

Wiadomości paryskie o rzekomym kroku Nie

miec w kwestji bezpieczeństwa spotykają się

z zaprzeczeniem berlińskich kćł urzędowych.

Rząd niemiecki zawiadomił wszystkie moear

stwa koalicyjne o swych zasadniczych Doglą

dach na zagadnienie bezpieczeństwa. Dalsze}

dyskusji w tej sprawie nieb]!o, przynajmniej

o ile to dotyczy Niemiec.

Wledfłń 6 marca.

(PAT) Neue Ir . Presse w depeszy z Berlina

zamieszcza wynurzenia pewnej, jak zapewnia,

wybitnej osobistości niemieckiej politycznej na

temat paktu gwarancyjnego.. Osobistość owa

powiedziała, co następuje: Jesteśmy gotowi

dać gwarancje Francji co do grani *, zachod

nich. Gwarancje jednakże co do grani; wschód

nich są dis nas niemożliwe. Niemcy nie zrze

kną się żądania zmiany tbscnej granicy

wschodniej, nie oznacza to, jakoby Niemcy

myślały o wojnie zaczepnej przeciwko Palące.

Niemcy chcą uzyskać zmianę granicy na dro

dze pokojowej, a mianowicie na podstawie

psktu Ligi Narodów. Niemcy są gstowe za

wrzeć z Polską umowę rozjemczą. Kilka dzien

ników francuskich prawicowych, podniosło żą

danie, aby Niemcy dały także gwarancję co

do granic Czechosłowacji a nadto, aby zobo

wiązały się, nie dążyć do przyłączania Austrji

do Niemiec. Rząd francuski dotychczas żąda

nia takiego nie postawił. W miarodajnych ko

łach niemieckich niema skłonności do wypełnie

nia tego rodzaju żądań. Włączenie Czechosło

wacji do rokowań o pakt gwarancyjny jest

zdaniem tych kół zupełnie niepotrzebna i nie

uzasadnione. Niemcy nie chcą też dać oświad

czenia uniemożliwiającego im po wszystkie

czasy przyłączenia Austrji do Niemiec, jak

kolwiek rząd niemiecki nie ma zamiaru doko

nywać obecnie takiego połączenia. W końcu

zauważa ów polityk, ża Polska rozwija żywą

(działalność w Paryżu w sprawie paktu gwa

rancyjnego.

Londyn 6 marca.

(PAT.) limes pisze: Niemieckie propozycje

!w kwestji bezpieczeństwa wywołują wrażenie,

;iż Niemcy prawdopodobnie zrozumiały, że z ko

!nieczności muszą przystosować s«=ą egzysten

cję polityczną do traktatu wersalskiego. W pe

wnych miarodajnych kołach w Londynie pa

nuje zapatrywanie, że Niemnom należy d ć

sposobność do swobodnego oświadczenia się,;

w jakim stopniu myślą ona przyczynić się do

rozumnego uregulowanfa sprawy. Daily M*il

w artykule wstępnym, zatytułowanym ,Niem

cy zbroją się ciągle", żąda nieewakuowania te-:

rytorjów niemieckich dopóty, dopóki Niemcy

zupełnie się nie rozbroją,

Praga 6 marca.

(P. A . T .) Rohsmia donosi: Propozycja Nie

miec co do Czechosłowacji i Polski była oma

wiana w kuluarach parlamentu. W pzrt]i koa

licyjnej panuje zapatrywanie, żo propozycje

te mogą tworzyć wielki krok w pacyfikacji

Europy, że jednak nasuwają pewne wątpliwo

ści, Niemcy bowiem mogły postawić te pro

pozycje tylko w tym celu, aby przeforsować

szybkie opróżnienie strefy kolońskiej i w ten

sposób zyskać wolność działania. Sądzą rów

nież, że nowy rząd niemiecki bardziej zwró

cony na prawo, pragnie odseparować się od

sowietów i oprzeć się na inspirowanym przez

Anglję bloku antibolszewickim.

Paryż 6 marca.

(PAT.) Echo di Faris przypomina, że już

podczas wrześniowego zgromadzenia Ligi Na

rodów sojusznicy środkowoeuropejscy z naci

skiem oświadczyli, iż terytorjalny stan posia

dania, uBtalony traktatami pokojowemi, w ża

dnym razie i pod żadnym warunkiem nie bę

dzis mógł być poddany arbitrażowi. Dlatego

też do protokółu genewskiego włączona zo

stała stosowna klanznla, jak najenergiczniej

ziemskiej. U »aiara za pożądane, ażeby płaci}

i pobierał aauitety. Wywłaszczone ziemie na

leży, mcjem zdaniem, włościanom odstąpić

wzamian za ich zobowiązanie się do wypłaty

anuitetów rządowi w wysokości, umożliwiają

cej rządowi przeprowadzenie tej transakcji bez

zysku i bez straty. Wy właszczył pewną ilość

hektarów za 1000 zl w złocie, płatnych przez

50 lat. Powinien sprzedać je za 1000 -j - m zł,

również płatnych przez 50 lat. Koszta inter

wencji rządu zwracają nowonabywcy rządowi,

zobowiązując się do zapłaty m złotych przez

50 lat, przyezem cyfra m zł stanowi pełne po

krycie wydalków rządowych. Wobec trudnej

sytuacji finansowej należy usilnie baczyć,

aż*by skarb nie dopłacał do reformy rolaej.

Czy jedaak listy państwowej renty ziem

skiej i anuitety różnią się czemkolwiek z pun

ktu widzenia celu, do którego mój projekt

zmierza? Gdyby się okazało, że tej różaicy

niema, odpadłby powód zastępywania utartej

formy listów rentowych niezwykłemi anuita

tami. Jeżeli władze państwowe wręczą listy

rentowe wywłaszczonemu, wówczas zajść mogą

dwa wypadki (względaie ich kombinacja, któ

ra nie zmienia istoty rzeczy). Właściciel listów

może je schować do biurka i zadawalniać się

pobieraniem procentów. Ten przebieg wy

padków jest korzystnym, bo listy nie zwięk

szają podaży papierów na targu pieniężnym,

nie potęgują ubiegan’a się o gotówkę, nie

zwiększają jej braku, Druga ewentualność jest

ujemna. Mam na myśli spieniężenie listów

przez sprzedaż lub zastaw. Zachodzi pytanie,

czy te dwia możliwości nie zachodzą także

w odniesieniu do anuitatów? Ich posiadacze

mogą albo pobierać od rządu należne im ro

czne, równe spłaty, albo mogą je sprzedać

lub zastawić za ryczałtową kwotę. Sprzedaż

anuitetów będzie utrudoiona z powodu typu

tych papierów. Forma anuitetu jest niepopu

larna, bo jest niezwykła, także dlatego, ża

posiadacz listów może zarobić na ich wyloso

waniu. Istotą anuitalu jest wykluczenie zwrotu

kapitała jednorazowo, a zatem odpada wszel

kie losowanie jako niepotrzebne.

To m i nie wystarcza. Osiągnięcie celu,

o który chodzi - jest nim ograniczenie po

siadaczy anuitetów do poboru rocznej renty

przez ckreślony szereg lat z równoezesnem

wykluczeniem spłaty w kapitale — uwsżim

za uwarunkowane zakazem odpłatnego pozby

wania anuitetów. Natomiast b9zołatne przej

ście z ręki do ręki z tytułu spadku i darowi

zny byłoby dozwolone. Ażeby utrudnić obej

ście ustawy, nsleżsłoby unieważnić pełnomo

cnictwa, upoważniające do poboru więcej niż

Jednej raty anuitetowej. W razie spadku pro

centa w Polsce zakaz odpłatnego pozbywania

anuitetów mógłby być zniesiony.

Projektowane ograniczenie posiadaczy anui

tetów w swobodzie rozporządzania niemi Jest

dla nich ntajnkim ciężarem, ale znacznie m niej

szym. niżby się na pierwszy rzut oka zdawa

ło. Gdyby dozwolona był* sprzedaż, korzy*

stanoby z tej możności zrealizowania kapitała.

Posiadacze anuitetów byliby narażani na zna

czne straty z powodu spadku kursu lab na

straty inflacyjne w razie masowego lombar

dowa nia w Banka Polskim. Zakaz odpłatnego

rozporządzenia anuitetami wprawdzie uniemo

żliwia kiorzystae obracanie kapitałem uzyska

nym z realizacji ryczałtowej anuitetów, ale

równocześnie uniemożliwia utratę całego ka

pitału w razie zużycia go konsumcyjnie lub

na inwestycje nierentowne. Ujemno strony

anuitetów z punktu widzenia interesu publi

cznego są mniejsze, niż szkodliwe skutki pro

jektowanej emisji listów rentowych.

Uważam za wskazane wywłaszczanie, pole

gające na wynagrodzeniu wywłaszczonych anu

itetami, a nia rentą wieczystą. Wyraziłem

również zdanie, że należałoby sprzedawać

ziemię nowonabywcom wzamian za anuitety.

Nia przesądzam, czy przypadkiem nie byłoby

lepiej sprzedawać włościanom za rentę wie

czystą, chcćby dlatego, ażeby z tego tytułu

przestrzegać niepodzielności nowo utworzo

nych osad.

Reforma rolną wydaje m i się koniecznością

polityczną i ekonomiczną. Polityczną, bo przy

rzaczono włościanom reformę. Trudao nie wy

pełnić przyrzeczenia bez wywołania rozgory

czenia. Ek:onomicznie jest konieczną wobec

tego, że przedtem nadmiar ludności emigro

wał, obecnie emigrować nie może w równie

wielkiej mierze z powoda utrudnień imigracji

w Stanach Zjednoczonych i w Niemczech.

Trudność problemu tkwi w sfinansowaniu

reformy. Usunąć ją można, operując aauiteta*

mi, które stanowią w porównaniu z emisją

listów rentowych także i administracyjne

uproszczenie probiemu.

Adam K*zyżinavslci.

0 rozbudowę miast.

Warszawa 6 marca.

(Tal. wł. W.) Wczoraj pod przewodnictwem

premjera Grabskiego z udziałem ministrów

Kiedrcnia i Rybczyńskiego, dyrektora depar

tamentu ministerstwa skarbu Żaczka, prezesa

Binku gospodarstwa krajowego Steczkowskie

go, oraz kiiku przedstawicieli sejmu odbyła się

narada w sprawie rządowej akcji rozbudowy

miast. Jak się dowiaduję, ministerstwo skarbu

zamier/a wDijść do sejmu projekt ustawy o

udzielenie gwarancji skarbu państwa do łącznej

sumy pół nruljarda złotych dla utworzenia pań

stwowego funduszu budowitnego. Wzorem u

staw w innych kraja"b , a zwłaezoza ustawy wło

skiej. złożony zostanie projekt zwolnieoia na

lat kilkanaście od podatku tych domów, które

zostaną wybudowane w cbeeaem pięcioleciu.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu