Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 649 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N" 32.

Kraków 10 Maja — Wtorek.

Rok 1864.

Wychodzi codziennie rano o godzinie 7ej.

prenumerata wynosi:

:A’

rooznie

kwartalnie

k,,

w A w Krakowie .... zlr.2 0 ................................ zfr. 5

.....................

l w państwie Anatryackiem

n2 4 ... .... .... .... .... .... .... .... .... B 6 .....................

do P r u s .............................. tal. 16sgr. 2 0

tal. 4 sgr. 5

Rzeszy niemieckiej .

«21

«10...

,5,10.

Francyi .... frank. 1 0 8 ......................... frank.2 7 ........................ frank. 10

Wioch i Szw ajcaryi n 1 1 6 .....................

B 2 9 .................................... 1 0

Belgii iAnglii . .

8 0 ......................

« 2 0 ....... ............ .....

«7

II»

m iesięcznie

. złr.2

«2o.25

tal. 1 sgr. 15

»1,25

CZAS

Numer pojedynczy kosztuje 10 centów.

Prenumeratę prasyjmują:

Bióro Administracyi «Czasu* w Rynku pöd L. 39 w domu p. Kirchmayera na dole,

tudzież w szystkie Urzędy pocztowe austryackie.

OGŁOSZENIA (inseraty) wszelk iego rodzzjn przyjmuj% się za opłat%: od wiersza drobnego aa

jednorazowa umieszczenie 8 centów, za następne po 5 centów, oraz za opłatę należy -

tości stęp!owej po 30 centów od każdorazowego ogłoszenia.

Prenumeratę i ogłoszenia przyjmuj§: w Wiedniu: p. A . Oppelik, Wollżeile 22.

Na cał§ Francy§: w Paryżu, p. M. Weintemberger Faubourg St. Denis, 12.

l i s t t z pieniędzmi przesyłane być winny jra r^ o do Administracyi «Czasu", l i s t y reklama

cyjne niezapiecsętowane nie ulegaj% frankowaniu, l i s t y niefrankowane nie przyjmij% się.

EijKOPiSMA nadsyłane R edakcyi nie zwraoaj% się ! niszczone będ%.

Kraków 9 maja.

Późn\ dowiedziała si§ publiczność euro

pejska ol przemowie Ojca Św. mianej d. 24

kw ietni^ gdyż telegrafy i poczty państwa

papieskiego s§ tylko na usługi dyplomacyi

watykańskiej a nie na usługi Głowy Kościoła,

jed n o zaś od drugiego odróżniać trzeba.

Minister papieski wstrzymał głos Ojca Śgo,

aby nie rychło rozszedł si§ po świecie;

ignorował go naw et, nie dopuściwszy jego

o,głoszenia w urz§dowych dziennikach. T ak

wi§c w Rzymie samym głos Namiestnika

Chrystusa poddany jest politycznej cenzu*

ize! I jak tu si§ dziwić, że urz§dowe dzien

niki innych rz§dów niepowtórzyły słów

Piusa IX, pragn§c nie tylko odj§ć im wszel

k§ cech§ aktu publicznego, bo przecież dru

kuj§ cz§stokroć najoboj§tniejsze nawet rze

czy, lecz nadto aby ignorowaniem ich spro

wadzić je do wydarzeń najpodrz§dniejszych,

o których donieść wprawdzie można, lecz

si§ obejść bez nich wolno. Innowiercze

dzienniki użyły, maj§e ten przed sob§ przy

kład, słów Ojca Śgo za broń przeciw ko

ściołowi katolickiem u a szczególnie prze

ciw papiestwu, tak iż powiada Vaterland, o

urz§dowym organie p. Bismarka: ,,

kłam

stwo utraciło nawet wstyd dla Nord-deutsche

allg. Ztg, a rz§d pruski daje ten dziennik

ludowi pruskiemu do czytania, ludowi, mię

dzy któ- m jest siedem milionów katolików,

aby f

ał z niego prawdziwe uczucia i

myśli rządowe."

Jest wi§c jakby powsze

chna zmowa rz§dów przeciw słowom Piusa

IX, jest obawa, aby Papiestwo nie wróciło

do dawnego posłannictwa swego, jakiem jest

obrona ludów przeciw władzy możnych tego

świata.

Nie wiemy jeszcze, czy potwierdzi si§

doniesienie przez wiedeńsk§ Presse, o któ

rem nam już telegrafowano, że rz§d fran*

cuzki podjął słowa Piusa IX i że do reli

gijnego ich namaszczenia d od ał nacisk swojej

świeckiej potęgi; gdyby jednak tak było,

musielibyśmy widzieć w tym kroku now§

faz§ polityki napoleońskiej. Nie powiemy

nigdy, aby Ojciec Śty maj§e allokucy§,

chciał ognistych słów swoich użyczyć na

pokrycie dyplomatycznych celów, bo tej

myśli mieć nie mógł; lecz z tego nie wy

pływa, aby gabinet francuski nie miał użyć

mowy papieskiej do politycznych celów

swoich. Czy wyrazy p. Drouyn de Lhuys

do posła rosyjskiego były zastrzeżeniem na

przyszłość, czy tylko usprawiedliwieniem

Cesarza Napoleona, że odosobniony, nie był on

w stanie poprzeć zeszłorocznych not dyplo

matycznych swojego rządu równ§ gotowo

ści§ ze strony ówczesnych sprzymierzeńców

swoich,— to zawsze na dnie jednego lub dru

giego tłumaczenia leży protestacya przeciw

Rosyi i odmowa możebnego z ni§ poje

dnania.

Takie oświadczenie p. Drouyn de Lhuys

powinnoby zadawalniaj§cem być dla państw

niemieckich, bo jest ono dla nich r§kojmi§

przed groźnem dla nich przymierzem ro

syjsko-francuskiem. Może też Francyi idzie

o wykazanie, ie w sprawie polskiej religij

ną tylko stron§ pragnie bronić, t§ stron§,

na któr§ Austrya główny kładła nacisk.

Jeżeli całe jednak doniesienie o rozmo

wie p. Drouyn de Lhuys z posłem rosyj

skim jest wymysłem korespondenta, lub je

żeli rozmowa ta inaczej brzmiała, to czyż

przeto allokucya Ojca Sgo schodzi do rzędu

tak drobnych wiadomostek, że je pominąć

wolno było Monitorowi i Gazecie Wiedeńskiej?

Bynajmniej — pomini§cie to je st owszem ce

eh§ trudności obecnego położenia. Jak przy

jąć ten akt? Czy niedotykaj§c nawet poli

tycznych stron allokucyi, oprzeć na niej przed

stawienia swoje? Allokucya mogłaby stać si§

klinem roszczepiaj§cym przymierze trzech

mocarstw oczekujące może wzmocnienia swe

go na zjeździe w Kissingen, i drogą do przy

wrócenia związków przyjaźni mi§dzy Fran

cy§ i Austry§, a w razie przeciwnym mo

głaby posłużyć Francyi za probierz ścisło

ści przymierza, które ją w ostatnich czasach

skazyw ało na odosobnienie.

Nie myślimy miarą świeckiej polityki,

choćby najdroższe interesa narodów z nią

si§ wiązały, mierzyć pobudek aktów kościel

nych, ale allokucya Ojca Sgo nie może być

bez ważnych nast§pstw w polityce, bo po

woływa mocarzów ziemskich przed trybunał

swój. leżeli ten do którego jest wymierzoną,

nie uznaje jego kompetencyi, czując si§ sam

w sobie wyższym, przeto iż wszystką wła

dz§ duchowną i świecką nad rozległemi

krajami dzierży, to nie można przypuszczać,

aby chciały dwory katolickie podobnież od*

powiedzieć na głos Piusa IX, jak to dotąd

czynią ich urz§dowe organa: to jest igno

rować go. T ak sądząc, uważalibyśmy donie

sienie Presse za zgodne z duchem polityki

napoleońskiej, która broniąc naw et świeckiej

władzy Papieża w Rzymie, nie mogłaby po

zwolić, aby nad Wisłą i Niemnem obalano

jego w ład z§ duchowną.

KORESPOHDEKCYA CZASU.

Wiedeń 8maja.

—

r . W chwili ustąpienia hr. F orgacza z posa

dy kanclerskiej, z węgierskiej strony przywięzy*

wano szczególniejszą wagę do tego, że hr. Ester

hazy zatrzymał dotychczasowe w gabinecie stano

wisko ministra bez teki. Teraz zapewniają, że i

ten mąż stanu nie myśli dlnżej pozostać na swej

posadzie, tak, że dzisiejsze stanowisko ministra

uważać można za tymczasowe, które dotąd potrwa,

dopókąd sprawy w kancelaryi węgierskiej pod no

wym kanclerzem nie wejdą znów na tor zwyczaj

ny. Według tego, co tu mówią w kołach dobrze

poinformowanych, hr. Esterhazy nie będzie miał

następcy, a w ogóle nie będzie podobno żadnego

węgierskiego ministra bez teki. Z tego wszystkie

go wypadałoby wnosić, że nie zanosi się na poli

tykę Węgrom sprzyjającą; tymczasem słychać tak

że, że opozycya węgierska nie m a się tak źle,

jakby sądzić można z przytoczonych powyżej sym

ptomatów. Ustąpienie bowiem hr. Esterhazego ró

wnie jak dymisya hr. Forgacza nie pociągnie za

sobą zmiany systemu, a wszystko, co dotąd złego

Węgrom zapowiadano, okazało się po dziś dzień

bezza8adnem i nadal nie ziści się tak prędko. Do

rzędu takich przepowiedni należy między innemi

i doniesienie obfitującego w baśni praskiego T a

gesbote aus Böhmen o nastąpić mającym podziale

Węgier podług narodowości i zwołaniu sejmu wę

gierskiego w najbliższej jesieni. W tem wszyst*

kiem nie masz ani słowa prawdy; rzeczy zaś tak

stoją, że zamiast nowych projektów do rozwiąza

nia spraw y węgierskiej i dziś jeszcze wszystko

pozostaje w dawnym stanie, a obie strony trzy

m ają się owych pamiętnych słów p. Schmerlinga

w Radzie państwa wyrzeczonych. «Wir können

warten" (możemy czekać).

Berlin 7 maja.

6 Przychodzą nareszcie i duńczycy do przeko

nania, że się od Earopy żadnćj pomocy nie do

czelają. Półnrzędowy dziennik duński Berlingske

Tidende tak się wyraża o pierwszem posiedzeniu

konferencyi londyńskićj. ,,Nie możemy d otąd osą

dzić, czy i o ile się konferencyi londyńskićj albo

raczćj mocarstwom nie-niemieckim powiedzie, po

wstrzy mać w bliskiój przyszłości jeżyny, które się

teraz przeciw Danii popełniają; ale zdaje nam

się, że role mocarstw europejskich dziwnie się

przemieniły. Te marzące, piszące, gadające Niem

cy, które dawnićj z powodu swych politycznych

fantazyj i nczonych teoryj znane były , wystę

pują dziś jako działająca potęga, która zbrojną

ręką przerwała pokój Europy. Z przeciwnćj stro

ny słyszymy tylko o mowach, depeszach i zape

wnieniach 8) mpatyj dla sprawy dnńskićj. Można

wprawdzie do tych świadectw sympatyi wielką

przywięzywać wartość, to jedn ak pewna, że in

nych i silniejszych potrzeba środków, aby temu

wywracaniu wszystkich stósunków prawnych słu

szną i skuteczną położyć tamę,"

Drugie posiedzenie konferencyi londyńskićj nie

dodało zapewne duńczykom więcćj otuehy. Tru

dność zgodzenia się na warunki zawieszenia bro

ni okazała się taką samą, jak na pierwszem po

siedzeniu. Początkowo głoszono, że mocarstwa za

chodnie postanowiły czynnie wystąpić przeciw tćj

stronie wojującej, która zawieszenia broni nie przyj

mie. Dziś nie słychać o tem. Ani Dania ani

mocarstwa niemieckie nie zlękły się pogróżki, i

stanęły na konferencyi bez okazania najmniejszćj

skłonności do zgody. Postawiły warunki, o któ

rych z góry były przekonane, że nawzajem zo

staną odrzucone. Przyjęcie tych, które nadrngiem

posiedzenia neutralne mocarstwa postawiły nie

mniój jest wątpliwe. Zwinięcie blokady, które Pra

sy nważają za conditio sine qua n o n przystania

na zawieszenie broni, Dania nważa za wydarcie

sobie z rąk jedynego i ostatniego środka do po

miarkowania gwałtowności i pretensyj nieprzyja

ciela. Opnszczenie przez wojska niemieckie Jntlan

dyi wzamian za opuszczenie przez Danią wyspy

Alsen uw ażać znów będą mocarstwa niemieckie

za w arunek korzystny tylko dla Danii, nie dla

siebie, bo wyspa Alsen wyssana do gruntu i jako

należąca do Szlezwiku, nie może im zastąpić po

siadania Jntlandyi, ważnćj nietylko jak o zastaw

na wynagrodzenie strat poniesionych przez bloka

dę i na zapłacenie kosztów wojennych, lecz i ja

ko p nnkt strategiczny do ewentualnćj przeprawy

na wyspę Fionię w razie rozejścia się konferen

cyi bez rezultatu.

Nadto, oprócz zniesienia blokady, Prusy żądają

zwrotu zabranych okrętów kupieckich, i w tym

tylko razie skłaniają się do opuszczenia Jutlandyi,

i to nie całćj, lecz tylko północnej części, bo po

łudniową część chcą zatrzymać dla zapewnienia

sobie wynagrodzenia za wszystkie straty i koszta

wojenne.

Dauia jest zgubiona, jeżeli jój mocarstwa za

chodnie nie przyjdą w pomoc. Jedna jćj jednak

jeszcze pozostała nadzieja; że się pomocy tćj w

końcu doczeka.’ Nadzieja ta leży w sprzeciwianiu

się Anglii, żeby połączona flota austryacko pru

ska, która obecnie znajduje się w porcie Cuxha

ven przy ujściu Elby, nie popły nęła na morze

Bałtyckie. Austrya, jak widać z oświadczeń mini

strów angielskich w parlamencie, dała Anglii za

pewnienie, że tego nie uczyni. P rasa wiedeń

ska twierdzi, że to zapewnienie jest tylko e

wentualne ł tymczasowe. Tak może jest, bo A n

glia zaręczeniu temu snąć nie dowierzając, wysła

ła już jeden okręt wojenny na stacyą wyspy Hel

golanda, aby flotę austryacką miał na oku.

To sprzeciwianie się Anglii, żeby flota austry

acka nie popłynęła na morze Bałtyckie, jest już

czynnem wmięszaniem Bię jćj między strony wo

jujące, jest interweDcyą, jest krokiem nieprzyja

cielskim. Austrya i Prusy, nie jak o pełnomocnicy

Związku niemieckiego, lecz jak o m ocarstwa euro

pejskie, sprzymierzone z sobą, prowadzą z Danią

wojnę, prowadzą ją na lądzie i na morzu, przy

najmniej jeden z sprzymierzeńców, Prusy, miały

już parę utarczek morskich z nieprzyjacielem. Ja

kiem p raw em Anglia zabraniać może flocie au

stryackiój, nie mówię już popłynąć na morze Bał

tyckie, lecz szukać boju z nieprzyjacielem? Byłby

to dziwny wypadek, rzucający podejrzenie na Au

stryą o tajemną zmowę z Anglią, jak się K reuz

zeilung domyśla, ale domyśla podobno fałszywie,

gdyby się Austrya zastósowała do woli Anglii,

Jakkolwiek się rzecz ma, okoliczności te po

myślnie się skład ają dla Danii. Pod ich wpływem

odrzuci ona prawdopodobnie warunek zwinięcia

blokady, a tem samem i wniosek zawieszenia bro

ni. Jeżeli w(takim razie flota austryacka popłynie

na morze bałtyckie, a dla samego honoru imienia

swego inaczćj postąpić nie będzie mogła, trzeba

przypuścić, że i flota angielska, stojąca od kilku

dni w pogotowiu w kanale, popłynie za nią w też

strony. Czy popłynie jako prosta spektatorka mo

żebnego ukazania się po raz pierwszy nowo po

WBtałćj marynarki austryacko pruskićj pod Kopen

hagą? Czy jak o egzekutorka woli konferencyi,

aby zmusić Danią do przyjęcia warunków zawie

szenia broni? Czy jako nieprzyjaciołka mocarstw

niemieckich, aby odeprzeć wymierzony przez nie

ostatni cios śmiertelny przeciwko swemu kliento

wi? Czy wreszcie jako rozjemczym pomiędzy stro

nami wojującemi, których wzajemne rozjątrzenie,

odpychające wszelką możność 2gody, im dłużej

trw a, tem więcćj wystawia pokój europejski na

niebezpieczeństwo ?

Ostatnia rola najwięcćj podobno p rzyp ad a do

usposobienia obecnego gabineta angielskiego. W

każdym razie zachowanie się floty austryackiej

nie pozostanie bez wpływu na dalszy bieg wy

padków. Pobyt jćj na morzu północnem nie uła

twia lecz utrudnia przyjście do skntkn zawiesze

nia broni, bo daje Danii powód do obstawania

przy blokadzie, w nadziei, że wynikające ztąd

następstwa zmuszą w koüo- Anglią do wmiesze

nia się.

Obok sporu z Danią i konferencyi, która go na

daremnie załatwić usiłnje, najwięcćj obecnie zaj

mują prasę tutejszą sprawy Związkn celnego. Za

grożony on jest więcćj niż kiedykolwiek zupeł

nem rozbiciem. Odbywające się tutaj od początku

roku konferencye, które przed Wielkanocą na czas

nieoznaczony odroczone zostały, zwołane n a nowo,

nie mogą się zebrać. Bawarya, Wirtemberg, N as

sau, Bessen-Darmstadt nie chcą w nich wziąć

udziału, uważając wszelkie dalsze narady za bez

skuteczne, dopóki poprzednio nie przyjdzie do po

rozumienia się z Austryą. Wiadome są dążności

handlowo-celne Prus i Austryi. Na tem polu mo

carstwa te stoją względem siebie nie jak sprzy

mierzeńcy, lecz j ak wrogi. Bawarya rozpoczęła na

nowo układy z Austryą. Kto wie, czy nie przyj

dzie do utworzenia z nią osobnego Związku cel

nego.

Wprowadzenie do Berlina zdobytych dział w

szańcach dyppelskich odbyło się z tryumfalną

uroczystością, w którój ludność miasta gorący

wzięła udział. Dwór i kilku ministrów wyjechali

do Kolonii na uroczystość poświęcenia mostu na

Renie. Mamy do dziś dnia moskiewską wiosnę.

Hamburg-7 maja.

T. Drugie posiedzenie konferencyi miało ch a

rakter oficyalnego objawienia nowo nastąpić ma

jących ustępstw ze strony sprzymierzonych, w ra

zie gdyby Dania, mniej okazując uporu, była

skłonniejszą do zmiany obecnej polityki. Dla tego

też posiedzenie samo nie mogło dać ważnych re

zultatów. Czyniąc zadość formalnościom, podnie

siono raz jeszcze kwestyę zawieszenia broni na

warunku przez Danią podanym. Pełnomocnicy

sprzymierzonych odmówili wszelkiego udziału w

dyskusyi wniosku tak postawionego. Odrzucono

zatem wniosek, a postawiono w miejsce jego inny:

obiecujący Danii za zaniechanie blokady i opusz

czenie Alsen usunięcie wojska sprzymierzonych

z Jutlandyi. Tą razą pełnomocnicy okazali się

skłonniejszymi do rozpraw; zawarowali sobie je

dnak pewien p rzeciąg czasu potrzebny do zasią

goięcia nowych instrukcyj. Trzecie zatem posie

dzenie nie zbierze się przed poniedziałkiem i m a

my wszelką nadzieję, że przedwstępna kwestya

obrad będzie tą razą ukończona.

Prusy nie zdają się wcale troszczyć o kierunek,

jaki obrady w Londynie przybierają, przynajmniej

działania ich na polu bitwy nie okazują tego. Od

dział austryackich pontonierów z przyrządami do

zakładania mostów pośpiesznie został wysłany na

północ; wnosćby więc można, że wojsko praskie

ma zamiar zrobienia przeprawy na wyspę Fionię,

gdzie się schroniła główna część armii duńskiej.

Od czasu pobytu ministra praskiego jenerała

Roon w Kiel, postanowiono brzegi portu kielskie

go ufortyfikować n a przestrzeni dość znacznej, bo

nawet i Fridrichsort ma dostać kilka nowych ba

teryj. Prace od czterech dni już rozpoczęto.

Nowo nałożona kontrybncya z 860 tysięcy tala

rów duńskich (650 tysięcy pruskich) w celu po

wetowania szkód w zabranych przez Duńczyków

okrętach niemieckich, jest na prowincyę taką, jak

Jutlandya, nadzwyczaj znaczna. Jutlandya posiada

zaledwie 600 tysięcy ludności, złożonej po wię

kszej części z rolników i rybaków; główne bo

gactwa kraju, jeżeli je bogactwami nazwać nale

ży, znajdują się w mniejszych miasteczkach. Mia

sta więc stosunkowo najwięcej m ają zapłacić, :

tak na Veile (2500 mieszkańców) nałożono 50 ty

sięcy talarów, na Horsens (5000 mieszkańców) dwa

razy tyle; w przecięciu wypada zatem 20 talarów

pruskich na jednę osobę. Jeżeli do tego dodamy

kontrybucye w produktach krajowych co chwila

nakładane dla wyżywienia ludzi i koni, jeżeli za

uważymy stan, w jakim się Jutlandya obecnie

znajduje w skutek już poniesionych ciężarów wo

jennych, to łatwo pojmiemy, że obecnie Dałożona

opłata przez jenerała Wrangla jest wielkim cię

żarem prowadzącym do ruiny prowincyę. Byłoby

to zastosowaniem w praktyce teoryi jednego z

mędrców petersburskich, który wyrzekł dawniej,

że «dopóty w Polsce nie będzie spokojnie, dopóki

dwóch chłopów polskich nie będzie chodzić w j e

dnej koszuli."

Magistraty miast nie chciały brać

na siebie wykonania rozkazów jenerała: zabrano

więc urzędników do więzienia do Flensburga, a

wojsko, nie przebierając wcale w środkach, egze

kwuje ua mieszkańcach natychmiastowe uiszczę

nie wypłaty. Armia austryacka nie wdaje się w

egzekueye, a zostawiając je wojsku pruskiemu,

stara się o ile można najliberalniej obchodzić

z nieszczęśliwymi mieszkańcami. Sami nawet Duń

czycy od początku wojny bezstronnie odróżniają

postępowanie żołnierzy anstryackich od brntalnych

zajść, powtarzających się na każdem miejscu,

gdzie tylko znajduję się wojsko pruskie.

W tej chwili dowiaduje się, że jen. Wrangel

w skutek oporu mieszkańców Veile podwyższył

kontrybucyę w tem mieście do 85,000 talarów.

Paryż 5 maja.

Lord Palmerston piastuje od r. 1831, to jest od

niepodległości Belgii, godność k róla konferencyj i

protokółów. Cierpliwość jego jest niewyczerpana,

niepojęta, ale zachodzi pytanie, czy się ODa długo

utrzyma. Układy o zawieszenie broni między Da

nią a Niemcami idą bardzo twardo i nie wiadomo

czy dojdą do celu. Cierpliwość lorda Palmerstona

ośmiela jedną stronę, a wprowadza w rozpacz dru

gą. Dzienniki angielskie występują przeciw Niem

com. T im es zrobił artykuł z broszury ,,L’alliance

Anglaise, le Dannemark et la Pologne" i wyraził

podobieństwo między rozbiorem P olski a Danii.

M om ing Post woła, że zasada nieinterwencyi jest

me wykonalną. Czy wyprowadzą i to Anglią z bez

czynności? Zdaje się, że nie można myśleć o tem.

Times mówi, że sprawa duńska stanie się końcem

przymierza Anglii z Niemcami, które ciągnie się

od r. 1772, ale dodaje, że, jeżeli wybnehnie woj

wojna, Anglia pozostanie... nentralną. Na dworze

Samt James ma ciągle przewagę ambasador pru

ski, jak r. 1772. Królowa nie chce wojny z Niem

cami. Anglicy chcieliby, ab y wojnę prowadziła

Francya; ale Napoleon III stara się pokazywać

pokojowym. Pokojowe wiadomości Monitora są do

tego stopnia zadziwiajsjące, że odbierają zaprzecze

nia nawet od dzienników niemieckich. Giełda

trwoży się, patrząc na to, co się dzieje i znając

dawny umysł Cesarza. Jedna jej część sądzi, że

Cesarz zostanie zmuszony do wojny nad Renem,

li w interesie Francyi. Inna część zostająca pod

wpływem partyi pokojowej Ciała prawodawczego

sądzi, że skończy się na bezczynności. P artya o

której mówię, którą prowadzi książę Morny, któ

rej mówcą w Izbie je st p. Ollivier, a publicystą

dziennikarskim j e st Emil Girardin, afiszuje prakty*

czność i centralizm angielski; chce ona wolności

finansowej i materyalnej, ale chce nieczynności na

zewnątrz. Z tą partyą jest związany ściście pan

Fould. Czy polityka pokojowa tej partyi, niedogo

dna jnż dla wyspiarskiej Anglii, może być pra

ktyczną dla kontynentalnej Francyi? Tego nikt

nie pojmuje, nawet ci, co pragną utrzymania po

koju.

Dzienniki p owstają na wychodzenie wieczornego

Monitora z dwóch powodów: raz, że im wypo

wiada konkureucyą nie płacąc stępia, na co ma

powstać w Izbie opozycya i Thiers, a potem, że

wydawanie jego ma wchodzić w plan partyi po

kojowej. P artya t a chce większej wolności dla

dziennikarstwa, chce, aby dyrekcya prasy w mi

nisteryum spraw wewnętrznych została zniesioną,

ale chce zarazem, aby Monitor prowadził konku

rencyą z dziennikami. Konkurencya M onitora po

każe się jed nak bezskuteczną. Jako organ nrzę

dowy, zmuszony do baczności i powagi, M o n i

to r wieczorny pozostanie nudnym, pustym i ja

łowym.

Doniosłem parę razy o wysyłaniu z Francyi do

Szwecyi broni i amunicyi. Z dzienników wycho

dzących w Nantes dowiaduję się, że jedn a fabry

ka znajdująca się w okolicy tego miasta wysyła

do Szwecyi bomby i granaty.

Upadek Czerkiesów sprawił wrażenie w Anglii,

ale dzienniki angielskie w yrażają się pomimo tego

bardzo filozoficznie. Tylko E x a m in e r z przekona

nia, a dzienniki torysowskie z opozycyi, pokazują

się niespokojnemi.

Rząd francnzki rozpuści do domów po skończe

niu obozu chalońsuiego żołnierzy, których lata słu

żby kończą się Igo stycznia. Z tej przyczyny

Presse zawołała z tryumfem, że jest to znak po

kojowy, że żołnierze, którzy zostaną rozpuszczeni,

wynoszą 40,000 ludzi. T ak nie jest. We Francyi

żołnierze rzadko zostają w szeregach przez całe

lata służby. Ci, o których mowa, nie wynoszą za

pewne 10 do 15,000, a miejsce ich zastąpią rekru

ci. Rząd francnzki trzym a się tak na baczności,

że powołuje do obozu cbalońskiego pewną część

rekrutów n ależących do rezerwy.

Miasto St. Etienne ma dać obiad, na którym ma

)rzemówić książę Persigny. Sądzą, że ten obiad

został wywołany przez rząd. O iłe można wierzyć

zapewnieniom, książę Persigny ma mówić o sa

mych sprawach wewnętrznych.

Za przemówienie za Polską Nord wystąpił

ostro przeciw Ojcn św. Rząd włoski obmyślił o

strożności i zajęcie Pescary staje się dziś niepo

dobnym; ale Garibaldi myśli przeciw niemu wy

stąpić w Izbie turyńskiej.

Projektowany zjazd dwóch monarchów w Wro

cławiu, a trzech w Kissingen, zajmuje Izby i dwór

tuileryjski. Jeżeli, jak lęka się tego Opinion N a

tionale, duch przedsiębiorczy Napoleona III ma upa

dać, może się stać, że za panowania tego Cesarza zo

stanie odaowioną ugoda taka jak w MUucben-Gratz.

Jnż,w toku rozpraw Ciała prawodawczego nad adre

sem i Polską obawiano się tu koalicyi, jak o tem w

swo im czasie donosiłem. O projekcie przeistoczenia

konferencyi londyńskiej w kongres nikt nie wie,

co mówić. Kongres może się zebrać, ale, jeżeli

mi8ya lorda Clarendona nie była taką jak% puszczo

no, kto wie czy nie zbierze się w.... Kissingea. Li

kwidacya polityki francuzkiej, o co dawno się

troszczono, może być złą; ale nie można jeszcze

tracić wiary w gwiazdę cesarską.

Zabawa dla dzieci, które urodziły się tego sa

mego dnia co Cesarzewicz, będzie da ną w Tuile

ryach dnia 8 t. m.

Powstanie w Algeryi zostało niemal przytłumio

ne. Powstanie przeciwnie tunetańskie wzmaga się.

La France zapewnia, że Kaznadar, którego od

wołania domaga się toż powstanie, był zawsze

diectem angielskim.

Na wystawie sztnk pięknych zwraca główną u

wagę obraz pana Langće przedstawiający jedną

ze scen wypadków polskich r. 1863. Na tej wy

stawie są następujące płody artystytów polskich

ab dzieła osnute na tle polskim: Stanisława Chle

bowskiego, Joanna D ’Arc i ostatnie chwile Sobie

skiego; Cypryana Dylczyńskiego, J a n Kazimierz

w klasztorze St. Germain des P rćs; Hermana Loe

schin, wesele włościan litewskich; Wiktora Brodz

kiego, d w a kupidyny; Maryi Cecylii Donnier, Po!—

ra ; Lucyana Przepiorskiego, dziewica i koncert;

Stanisława Salomouowicza, śmierć Szymona Ko

narskiego; Piotra Fournier, jeździec polski, i Cy

pryana Godebskiego, grupa gipsowa przedstawia

jąc a Polskę.

Bukareszt 3maja.

(a . o . ) Tntej8ze stosunki wewnętrzne tak się w

ostatnich dniach zawikłały, dzięki zabiegom i

wpływom rosyjskim , a częścią zaślepieniu, częścią

zaś osobistym widokom bojarów, i e książę Kuza

(Aleksander Jan I) nie może z nich wybrnąć ina

czej jak zamachem stanu. Już od dwóch lat usi

łuje on posiąść dyktaturę, upatrując w niej jedyny

sposób uorganizowania bez przeszkody krajn, a

to ze względu na niesforność bojarów, jakoteż na

szkodliwy wpływ z zagranicy. W rokn zeszłym

zgromadzenie sejmowe miało wszelkie prawa za

sobą, a mimo tego k siążę zam knął nagle Izbę i

nchwalił budżet wbrew zasadom konwencyi z r.

1856, przez co ujrzał się pozbawionym wszelkiej

sympatyi w kraju i za granicą, a nawet we Fran

cy), która go najwięcej protegowała. Przed sztścią

miesiącami utworzył nowe miuisteryum złożone z

osób nienależących do Izby: i lubo prezes rady

ministrów p. Kogolniczano nie ma bynajmniej

przyjaciół w Izbie, jedn ak takowa przyłożyła się

do pracy i uchwaliła w ciągu ostatniej kadencyi

kilka bardzo ważoyck ustaw, jako to: ustawę

gminną, ustawę urządzającą rady jeneralne, ko

deks karny, procedurę karną, ustawę o wychowaniu

publiczuem itp. Zdawało się tedy, że dzieło reor

ganizacyi k raju będzie prowadzone dalej z całą

energią i wytrwałością. Inaczej się wszakże stało:

bo, gdy p. Kogolniczano, człowiek wysokiej pra

wości i wszechstronnego wykształcenia, wiedziony

tak osobistem usposobieniem j akoteż inspiracyami

Francyi, zaczął okazywać sympatye d)a Bprawy

polskiej i dla bawiących tu Polaków, konsulowie

rosyjski i austryacki zaczęli robić przedstawienia

księciu, a Rosya przesłała mu nawet notę oskar

żającą prezesa ministrów o konszachty z rewolu*

cyonistami. Kroki to Rosyi pozostały bez skutku

i nie zmieniły wcale postępowania rządu tutejsze

go; wtedy więc dalsze jej zabiegi zwróciły się ku

bojarom i tych zaczęto podmawiać, aby obalić g a

binet Kogolniczana. Minister chcąc przeciw b oja

rom znaleźć podporę w innych sferach, pospieszył

przedłożyć Izbie projekt ustawy o usamowolnie

niu włościan przewidziany w konwencyi paryzkiej

z r. 1856. Wedłog tej ustawy mieliby włościanie

zostać właścicielami grnntów, które uprawiaj% o

becnie, a szlachta otrzymałaby wynagrodzenie

przez rząd gwarantowane.

Tutejszy konsul rosyjski przedstawiał szlachcie,

że ta ustawa dąży do wyzucia ich z majątków i

sprowadzi zup;iną ich ruinę, i, poduszczając ich tem

usilniej do obalenia gabin eta Kogolniczana, nale

gał zarazem na księcia, ażeby złożył gabinet

ze stronników rosyjskich, jakich się tu dość je

szcze zuajduje.

Działo się to w ostatnich dniach zeszłego mie

siąca. Tymczasem konsul francnzki d okład ał wszel

kich usiłowań, ażeby przeszkodzić utworzeniu się

ministeryum ze stronnictwa rosyjskiego, którego

lista była j u t w pogotowiu (Arsaki, Plaginos, Epu

rano, Fioresko). Książę znalazł się nagle, jak to

mówią, między młotem i kowadłem, bo, obawiając

się Rosyi, nie mógł z dragiej strony zrywać z F ran

cy%. Należało j ed n ak decydować się tem spiesz

niej, ile że n a posiedzenia dnia 25 z. m. zgroma

dzone w Izbie bojary dali ministeryum p. Kogol

niczano wotum n agany większości% 63 głosów

przeciw 36, w skutek czego p. Kogolniczano po

dał się natychmiast do dymisyi. Książę Knza j e

dnak, zamiast przyjąć jego dymisyą, przedłożył

ł;bie projekt nowej ustawy wyborczej, równającej

się prawie powszechnemu głosowaniu, odroczył Iz

bę natychmiast zwołując ją dopiero na dzień 2

(14) maja na nadzwyczajną sesyą, jedynie w celu

uchwalenia nowej ustawy wyborczej. Ze większość

Izby nie wejdzie nawet w dyskusyę z minister

stwem, które otrzymało od niej wotnm nagany, to

rzecz jasn a; lecz, co książę uczyni, to ważniejsza

kwestya. Przeważa tu mniemanie, że nie zechce

ukorzjć się przed Izbą, której przewódzcy skła

dają si§ ze stronników Rosyi, ale rachując na

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu