Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 682 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner 241.

Kraków 23 Października — Wtorek

Rok 1866.

C m as w ychodzi codzien nie wieozór (wyjąwszy niedziele i dnie świąteczne).

Numer pojedynczy w K rakowie i we Lwowie kosztuje 10 centów.

Prenumerata wynosi:

*tej«c»wB wKrakowie....rocznie złr.

kwartalnie złr. 5

miesięcznie

złr. 2

Wf.L?°Yie**..

5c.25

I»ocattą w państwie Austryackićm

2c,25

P ’-118..................................

« tal.17 sgr.2

tai. 4 sgr. 8

tal. 1 sr. 16

Kzeszy niemieckićj

21,10

«5B10

«1,25

Francyi i Anglii

frau. 108

frank.27

frank. 10

n Turcyi, Włoch i Szwajcaryi , 116

*28

* B elg ü ....................................................80

s20

li!sty z pieniądzmi przesyłane byó winny fra n c o do Administracyi «C zasu."

—_ li!sty r ekl amacyjne

niezapieczętowane, nie ulegają frankowaniu.

—

L is t ó w niefrankowanych nie przyjmuje się.

Wmmm

CZAS

Prenumeratę prxyjmuja:

W Krakowie: Bióro Administracyi «Czasu" przy ulicy Kóżanej w domu pod L. 433,

tudzież wszystkie Urzęda pocztowe austrya ckie,

Off*»szenii» (inseraty) wszelkiego rod zaju, przyjmują się za opł atą: od wier sza d r obn eg o

jedn ora zow e umieszczenie po 8 centów, za następne po 5 centów, oraz za op łatą należytosci s ęp

po 30 centów od k ażdorazowego ogłoszenia.

Hrcanineraię I »fffuHzenia przyjmują: we L w o w i e w Ajencyi ,C z a s u " p. Ignacy

ulica Halicka N er 240. -

W Wiedniu p. A

. Oppelik, Wollzeile 22 - Na Francyę i Anglię w P aryzU

L. Płoński, 20 rue des Tournelles. -

Zaś tylko ogłoszenia: w Wiedniu, w Hamburgu i w Frank

furcie nad Menem pp. Haasenstein i Vogler — w Berlinie p. A

. Retemeyer

w F rankturc e

nad Menem p. G

. Daube «i Comp. -

w Lipsku p. Henryk Engler - w Wrocławiu p. Jenke

et Sarninghausen.

R ę k o p i s o m nadsyłane lłedakcyi, nie zwracają się i niszczone będą.

0GŁ0S2IIIE PRZEDPŁATY

W Krakowie: na miesiąc Listopad złr. 2

od 1 Listopada do 31 Grudnia » 4

Z przesyłką pocztową w Pań

stwie Austryackiem, za mie

siąc L is t o p a d ...................... z^r- 2 c. 25

od 1 Listopada do końca Grudnia « 4 , 50

K.raków 22 października.

Kiedy po zawarciu pokoju prażskiego lv .

Bismark wymógł na Izbie deputowanych

przyznanie kredytu na zapełnienie skarbu,

musiał uchylić nieco zasłony okrywającej

prawdziwy cel s weg o żądania, tłómacząc ta

jemniczemi sło wy niepewność położenia i

potrzebę obrony nowo wcielonych nabytków.

Prawdziwem przeto tego kredytu przezna

czeniem je st uzbrojenie. A jednak bez tego,

s iły zbrojne Prus zwiększają się wojskami

nowych prowincyj i zaprowadzaną w nich

już z nowym rokiem landwerą, a nad ca

łemi wojskami Niemiec północnych Prusy

mają dowództwo. Austryą po ciężkiej woj

nie, nie rozbraja się; lecz owszem mimo

ubytku jednej prowincyi, kontyngens jej

ma być rozłożony na inne, a nowy pobór

w ojskowy właśnie co rozpisany został. Prze

ciw komu Prusy zbroją się, przeciw komu

Austryą ? Nikt nie przeszkodził Prusom roz

postrzeć granice swo je, nikt im nie prze

szkadza urządzić się w Niemczech półno

cnych jak zechcą; Austryą zaś ma teraz

pokój od południa i niepotrzebuje trzymać

wielkiej armii dla obrony granic swoich.

I we Francyi wzięto się spiesznie do reorga

uizacy i wojska i zmiany karabinów, a kredyt

którego rząd ma domagać się od ciała prawo

ćawezego, może posłużyć częścią na opędzę

r:ie kosztów uzbrojenia, częścią zaś na dzieła

pokoju. Rosya czy się zbroi? Rosya wciąż

jest uzbrojona, chociaż wojny nieprowadzi.

Jedne tylko Włochy zmuszone są rozbroić się,

żeby się finansowo ratować; wszelako wyraźnie

zapowiedział jeden z dzienników ministe*

ryalnych, że rozbrojenie to ma być tylko

wytchnieniem przed przyszłem uzbrojeniem

się. Mała nawet Portugalia zbroi się nad swo

je siły. Belgia i Szwajcarya zajęte są kwe

styą swojej neutralności, jak gdyby już u

granic ich czyhał nieprzyjaciel.

Skądże to przewidywanie wojny, które

zmusza wszystkie niemal państwa do no

wych wysileń, a to zaledwie co po skończonej

wojnie, która jednak nieprzekroczyła granic

zamierzonych, a to po zaspokojeniu ambicyi

pruskiej i roszczeń włoskich, w przeddzień

otwarcia wielkiej powszechnej wystawy prze

mysłowej, po sprowadzeniu, za staraniem ja

koby państw zachodnich, całej kwestyi

wschodniej do lokalnych rozmiarów roko

szu kandyjskiego ? Rządy nie kierują się

przeczuciami i przywidzeniami; jest zatem

ciągły i nieustający powód niepokojenia się,

są przyczyny zmuszające je do przygoto

wania się na wypadki. Dawniej przypisy

wano zbrojny pokój obawom wewnętrznych

rewolucyj ; obaw tych rządy już nie żywią,

bo środki które w rękach posiadają, są aż

nadto dostateczne do zniszczenia wewnę

trznych ruchów.

Przygotowania więc zbrojne mają na oku

wojnę. Wiedzą wszyscy o tem, wszyscy tę

wojnę przewidują: nikt atoli jeszcze nie

może twierdzić, kto z kim i przeciw komu;

bo dotychczas interesa, jakkolwiek wskaza

ne ich dążenie i potrzeba zaspokojenia, nie

ugrupowały się jeszcze około głównych o

guisk, ani też te, które są z natury przeci

wne sobie, nie stanęły jeszcze sobie na dro

dze tak niewzruszenie, aby bez potrącenia

ich ominąć ich się nie dało. Wprawdzie Ro

sya i Prusy mogą spokojnie czekać: pierwsze

w Niemczech, druga na Wschodzie; ale to

właśnie pomnaża prawdopodobieństwo woj

ny, że Cesarz Napoleon nie jest w tem po

łożeniu, aby mógł czekać. Prusy doczekały

s ię spełnienia największej części celu poli

tyki swojej, jakim było i jes t panowanie

w Niemczech; Rosya nie doszła jeszcze do

swojego celu panowania na Wschodzie, ale

wiele przygotowawczych robót ku temu ce

lowi wykończa: osłabiła Turcyę, obsaczyła

ją do koła małemi państwami od niej o

derwanemi: Grecyą, Rumunią, Serbią; do

tarła bezpośrednio do jej azyatyckich posia

dłości; ogarnęła morze Czarne; zniszczyła

Polskę; widziała porażkę Austryi, ośmiela

sie u *jej poddanych jednać sobie ajentów;

może pobudzić przeciw Anglii Amerykę, i

tylko jednego jeszcze lęka się przeciwnika,

a tym jest Cesarz Napoleon.

Dwa te państwa Rosya i Prusy są nad

to związane z sobą wspólnością interesów,

bo ich interesa nie rychło o siebie zawa

dzą. W Niemczech leży interes Prus; w Stam

bule interes Rosyi. Mogą więc oba działać

wspólnemi siłami, na innem każde polu.

Przymierze ich jest przeto naturalne, a oba

mogą czekać, tojest, działać zwolna bez po

śpiechu, zostawiając sobie wybór stósownej

chwili dla zrobienia stanowczego kroku.

Inaczej rzecz się ma z Francyą. Francya nie

ma polityki tradycyjnej, straciła ją od czasów

rewolucyi. Ani panowanie we Włoszech lub

w Hiszpanii, ani zniweczenie potęgi mor

skiej Anglii nie są już programatem poli

tyki francuskiej, a tem mniej mogą być

programatem polityki napoleońskiej. W iel

kość Francyi z innych dziś składa się ży

wiołów niż za Ludwika XIV. Dziś polity

ka ta skupia się w interesach nowej dyna

styi , a jako taka, nie może ona zakreślać

sobie planów na przyszłe pokolenia, lecz

musi dziś już bez odwłoki, do pewnego pun

ktu potęgi doprowadzić państwo, tak, aby

w tej potędze znalazła się rękojmia dynastyi.

Nie może przeto Francya cesarska cze

kać, jak Prusy i Rosya; bo nie tradycya,

lecz żywot jednego człowieka jest dla niej

polem działania. Cesarz Napoleon musi prze

to spieszyć się, aby tak zostawił urządzoną

Europę, iżby jej skład dawał rękojmię po

tęgi Franeyi i trwałości jeg o dynastyi. Czy

we Włoszech i w Niemczech mu się po

szczęściło , nie przesądzamy; w Polsce atoli

nie; na Wschodzie zaś nie przyszło dotąd do

rozstrzygnięcia, a plan rozbicia Stanów Zje

dnoczonych i utworzenia w Ameryce środ

kowej monarchii, spełzł na niczem. To więc,

co mu pozostaje jeszcze do zrobienia, wy

maga, aby było zrobione za jego życia.

W przewidywaniu zatem, że interesa te Fran

cyi lub Napoleona, mogą przyspieszyć star

cie się sił głównych w Europie, wszystkie

niemal państwa sposobią się bądź do obrony,

bądź do poparcia interesów swoich. W tem

eży pow*’*d zbrojenia się.

S01ESP01DEN0YA K AS O .

Bochnia 20 października.

(M. K .) Hr. Gołuchowski objął tedy już rządy

nsmiestnicze. J ak z niecierpliwością wyglądał kraj

uomiuacyi jego na Namiestnika, tak z natężoną

uwagą śledzi pierwszych kroków jego działalno

ści. Spowodowane przez niego jeszcze przed ob

jęciem władzy usunięcia niektórych nieprzyjaznych

krajowi osób w sferze urzędniczćj, a następnie

wiadomość o poleceniu wypracowania instrukcyi

do przeprowadzenia organizacyi gminnój i rad po

wiatowych, znalazły powszechne w kraju uznanie.

Tak bowiem usunięcie osób wpływowych a w e

wnętrznemu rozwojowi kraju nieprzyjaznych, o

pierających się systemowi inaugurowanemu przez

lir. Belcredego już przez samo w życie się w po

przednie biórokratyezne rządy, jak również prze

prowadzenie organizacyi gminnój z radami powia

towemi, są dla kraju oprócz spodziewaućj organi

zacyi sądowój, kwestyami niezawodnie najżywo*

tniejszemi, a zaprzeczyć nie można, i że od sie

bie najściślćj zawisłemi. Od osób bowiem, w któ

rych ręce złożone będzie bezpośrednie przepro

wadzenio organizacyi gminnój i rad powiatowych,

głównie zależeć musi, ażali ta ooganizacya okaże

się tem, czem ją mieć pragniemy, czy stanie się

ona wewnętrznych ran naszego społeczeństwa le

karzem , czy też przynajmnićj przez pewien prze

chodni czas, czynnikiem sprowadzającym nowe

starcia i zamęt. Kiedy hr. Belcredi objął minister

stwo stano i wydał do naczelników krajowych

i powiatowych okólnik zapowiadający rządy na

nowym systemie oparte, wzbudził w nas najlepsze

nadzieje , przy których do dziś dnia obstajemy;

jeżeli jednak te nadzieje dotąd o wiele zawiedzio

nemi zostały, to przypisuję to w przeważnćj czę

ści właśnie temu, że hr. Belcredi zaczął swoje

rządy od wydania okólnika, zamiast zacząć je od

zm iany osób stojących na czele miejscowych władz

politycznych a przysposobienia sobie w ich miej

sce innych, któreby okólnik jego zrozumiały i we

dług zasad w nim zawartych postępować chciały.

Dla tego nic dziwnego, że okólnik jego otrzymał

takie załatwienie : A uf diese Art wird seit jeher

amtirt ad acta, i że zostało beim Alten. Otóż nie

chcielibyśmy, aby i z instrukcyą p. Namiestnika

do przeprowadzenia ustawy gminnój i rad powia

towych wydać się mającą, podobnie się stało, aby

w wykonaniu swojem została spaczoną i w każ

dój wątpliwości, jak to bywało z ustawą wybor

czą, szczególnie przy pierwszych wyborach na

sejm, na niekorzyść interesu i życia publicznego

wykładaną, aby w zastosowaniu swojem samych

źe ustaw w życie wprowadzić się mających, była

dźwignią reakcyi biórokratycznćj, która mając

popęd nietylko z swego własnego interesu, ale i

z zewnątrz, nie omieszka korzystać z każdćj spo

8°XJ8°unięcie zatem naczelników powiatowych, któ

rych szkodliw a działalność dla kraju lub nieudol

ność jest notoryjnie znaną, powinno być zdaniem

mojem, wstępnym krokiem do organizacyi gmin

nój. Wiem, że pod tym względem trndne jest po

łożenie p. Namiestnika, trudność ta _leży już to

w naturze rzeczy, już to w ograniczeniu jego wła

dzy, lecz wiadomo nam także, że p. Namiestnik

wpływu swego osobistego i urzędowego ze skut

kiem użyć może w tym względzie. Utwierdzają

nas w tem rozporządzeniu Ministerstwa Stanu po

przedzające jego objęcie władzy i przeświadcze

nie jego, jakie musiał mieć o trudnościach go cze

kających, gdy urząd Namiestnika przyjmował.

Wielkie jednak ułatwienie w tym kierunku znaj

dzie p. Namiestnik przez to, jeżeli podział admi

nistracyjny kraju uchwalony przez sejm wprzód

w życie wprowadzony będzie aniżeli organizacya

gminna, co zresztą sądĄę nawet jest konieczneni,

chociaż ustaw a o rep; jzentacyach powiatowych

nie jest oparta na uchwalonym podziale admini

8tracyjnym kraju. Wtedy to przy rozwiązaniu obe

cnie istniejących urzędów powiatowych, pozosta

ną w rozporządzalności ich naczelnicy, a wybór

z nich lub powołanie innych ludzi odpowiednich

na naczelnictwo nowych urzędów powiatowych,

będzie zależeć głównie od p. N amiestnika.

Jeżeli szczególną w agę do tego przywięzuję,

aby na naczelników powiatowych odpowiedni, du

chem nowego systemu i życzliwością dla kraju

przejęci mężowie powołani zostali, to pochodzi to

z ważności, jaką przypisuję stanowisku i wpły

wowi naczelników powiatowych w wykonaniu

każdej reformy politycznej

a w szczególności

przy wyborach do ciał reprezentacyjnych. W tym

względzie jest on w stosuiiku do władzy najwyż

szej, prawodawczej, tem samem, co artysta wy

konawca do artysty kompozytora. Jak artysta

kompozytor musi być obdarzony talentem i na

tchnieniem, aby prawdziw e dzieło sztuki stworzyć,

tak samo artysta wykonawca, aby to dzieło na

leżycie oddać, musi je umieć pojąć i odgadnąć,—

inaczej, nie w ciągając już w rachubę złej woli,

dzieło twórcy przekształci się w jego rękach do

niepoznania. Co większa, naczelnik powiatowy bę

dąc ostatnim szczeblem w hierarchii administra*

cyjnej, przeznaczonym do ciągłego stykania się

z rządzonymi w wykonaniu poleceń władz prze

łożonych,Jest niejako jedynie widzialnym orga

nem rządu wobec ludności; a stanowisko to jego

wkłada nie raz na niego obowiązek decydowania

doraźnie w spraw ach, w których cżas lab inne

okoliczności nie dozw alają mn odwołać się do

w ładzy wyższej. Słowem, jest on bezpośredniem

ogniwem między rządem a rządzonymi, jest po

średnikiem między nimi w sprawach administra

cyi krajowej. Działalność jego zatem jest ważna

i dla Rządu i dla kraju, ważniejsza jak wielu in

nych jego przełożonych w biórach pracujących,

lecz tem też trudniejsza do spełnienia, i dla tego

wymagająca, /iby powierzc. ą b_yla Judzionu zdol

nym, prawym, znającym dokładnie stosnnkf i po

trzeby kraju, przychylnym zarówno temu jak i

rządowi, słowem, aby była powierzona ludziom

z sercem i taktem, jaki każdego urzędnika poli

tycznego a niezbędnie naczelnika powiatu odzna

czać powinien.

Ostatni ten przymiot będzie dla

naczelników powiatowych tem nieodzowniejszy,

gdy po wprowadzeniu w życie organizacyi gmin

nej będą mieć do czynienia z radami powiatowe

mi przeróżne elementa w sobie obejmującemi. Ile

dobrego urzędnik występujący imieniem rządu z

taktem i umiarkowaniem zdziałać może dla kraju

i rządu, widzieliśmy niedawno na przeszłej ka

dencyi sejmowej; jakie zaś zawikłauia i inne smu

tne następstwa sprowadzić może niestósowne po

stąpienie takiego urzędnika, nawet w sprawach

podrzędnej w agi, wiele przykładów naliczyćby

można.

Kończąc powtarzam, że należyte, dachowi u

chwały sejmowej odpowiadające, przeprowadzenie

organizacyi gminnej, jak równie błogość w dobie

dla kraju następstw a administracyi powiatowej z

radami powiatowemi, zależy wiełe od poprzednie

go i odpowiedniego obsadzenia naczelnictw po

wiatowych.

W ied eń 20 października.

- r . Zawartą pomiędzy Prusami i Saksonią u

mowę militarną można uważać za punkta przed

ugodne traktatu pokoju, który wkrótce również

będzie faktem dokonanym. Warunki pokoju, o ile

one się nie odnosiły do spraw militarnych, nigdy

w ogóle nie stanowiły przyczyny daleko sięgają

cego sporu. Główne zasady pojednania już na

przód w ten sposób ułożono, że Saksonia na pod

stawie odrębnćj umowy militarnćj ma wstąpić do

północno-niemieckiego Związku i stanąć pod do

wództwem Prusaków. Ponieważ zarządu wewnę

trznego państwa saskiego wcale nietknięto, dla

tego już znaczne różnice w zapatrywaniu się po

wstać nie mogły, chyba co do kwestyi wynagro

dzenia szkody wojennćj, którą Saksonia Prusom

zapłacić winna. P unkt ciężkości układów zawsze

leżał w umowie militarnćj, a ze strony pruskiej

taką do nićj przywiązano wagę, że w ogóle przed

jćj załatwieniem przez kilka tygodni zanie

chano wszelkich układów pokojowych w ściślej

szem tego słow a znaczeniu, nie zw ażając wcale

na naglące zapytania dwora saskiego. Bo też u

rnowa m ilitarna szczególniejsze ma znaczenie dla

Prus. Saksonia jest jedynem państwem środko

wem północno-niemieckiego związku i sama jedna

jest tak silną, jak wszystkie inne państwa związ

kowe razem wziąwszy. Ze względu zaś na jćj

położenie jeograficzne w południowem centrum

8trategicznem związku niemieckiego, zkąd prze

ciwko północno-niemieckićj płaszczyźnie ze stro

ny południowćj i na odwrót najlepsze i najsku

teczniejsze m ożna prow adzić działania wojenne,

uważają posiadanie Saksonii jako niezbędne zao

krąglenie związku północnego. Tylko przez całko

wite i nieograniczone posiadanie Saksonii, jćj pła

szczyzn, wąwozów i czeskich przesmyków grani

cznych, nowe granice pruskie mogą być ustalone

i zabezpieczone. W ten sposób musimy sobie tłó

maczyć, dlaczego Prusy tak nieubłaganie obsta

w ały przy swem pierwotnem żądaniu bezwzglę

dnćj militarnćj hegem onii, tyle niekorzystnćj dla

Saksonii, a zabezpieczona w pnnktach przedngo

dnych w Mikułowie i w traktacie pokoju w P ra

dze niepodległość tego państw a jest bardzićj za

grożoną, niż się tego po owych umowach spo

dziewano. Prócz względów strategicznych rozw a

żano jeszcze i tę okoliczność, iż w północno-nie

mieckim związkn niepodobna było zostawić pań

stwa, któreby stanęło na czele anti-pruskićj opo

zycyi. K siążęta państw ościennych w edług żąda

nia Prus winni tylko być trabantami Hohenzolle

rnów. Jak tutaj opowiadają, opozycya w Meklem

burgu przeciwko północno-niemieckiemu związko

wi nie została bez wpływu.

Bismark nie lękał się wprawdzie materyalnego

oporu małych państewek, ale obawiał się moral

nego wpływu rozmaitych dworów na dwór berliń

ski i pragnął zawczasu osłabić ile możności siłę

ich oporu. Nawet okoliczność, że dwory zagra

niczne losem Saksonii szczególnie się opiekują,

utrudniła stanowisko pełnomocników tego pań

stwa.

Z W ołynia 17października.

Zagłada żywiołu polskiego i rabunek powsze

chny w ziemiach dawnej Polski dokonywa się sy

stem atycznie przez Moskwę.

Po zdekretowaniu wszystkich, coby najmniejszy

udział mieli w ostatniem pow staniu, po wywiezie

niu jednych w głąb Moskwy a drugich na Sybir,

po zamknięciu sądów wojennych i komisyj śłed

czych, zdawać się mogło, że reszta zostawioną

będzie w spokoju, że to co ocalało od ognia i

miecza - mimo rozgrabionych ręką moskiewską

fortun naszych, mimo powszechnego zubożenia —

ostać się może w gniaździe rodzinnem. Tymcza

sem tak nie jest. Samowładny Bezak zabrał się

do powszechnego nas wywłaszczenia. Na pier

wszym planie postawił najmożniejszych obywateli,

na drugim inteligencyę i ludzi odznaczających się

powagą i popularnością w krajn. Jednych i dru

gich otacza siecią posądzeń i obwinień, a w szy

stko to kończy się zwykle zasekwestrowaniem

dóbr lub wikłaniem tychże w najrozmaitsze spo

ry administracyjne lub sądowe.

Pisałem wam dawniej o uwięzienia p. Daniela

Mężeóskiego i nałożeniu sekw estru na jego dobra

i kapitały. Zasekwestrowano również dobra hr.

P!atera, a jego samego uwięziono.

Na drugim planie prześladow ania stoją dawni

wyborowi mirowi pośrednicy, których pod ros

maitemi pozorami pociągają do odpowiedzialności

za przeszłe ich urzędowanie.

W Konstantynowskim powiecie jednym z mi

rowycii pośredników był obywatel Jankowśid ?u

letni starzec, zaszczycony powszechnym szacun

kiem , który nie długo pełniąc urzędowanie swo

je, jeszcze przed rozwinięciem się powstania pol

kiego podał się do dymisyi. O cóż więc go ob

winiać można było? Oto komisya wojenna Za

sławska żałując rozstać się z ogromnem uposażę,

niem, jakie pobierała w czasie trwania swego,

donosi jenerał- gubernatorowi, że odkryła nowe

ślady przestępstw politycznych. Zatrzym ano więc

ją nadal — i rozpoczęła ona czynność swoję od

tego, że kazała uwięzić p. Jankowskiego i wiele

innych osób. Wiadomo, że rząd ustanowił był

straże wiejskie z włościan podczas powstania pol

skiego. Jankow ski już miał dymisyę, kiedy urzą

dzano straże. Komisya Zasławska rozsyłając po

wsiach dla indagowania włościan postawiła py

tanie: ,,Czy p. Jankowski nie kazał zaprowadzać

icart po wsiach? u Na to włościanie odpowiedzieli

wszędzie: nże p. Jankowski jui nie był w urzę

dowaniu, kiedy nakazano w artyf Otóż całe obwi

nienie Jankowskiego przez komisyę Zasławską,

m ówi: ,,że nie kazał zaprowadzać wart wiejskich,

a zatem działał przeciw rządowiu-, i za to kazano

skonfiskować dobra Jankowskiego, a jego samego

wysłać w głąb Moskwy.

Do Krzemieńca przybył nowy sprawnik Dębski,

który natychmiast rozesłał czynowników na rewi

zye domów obywatelskich. Rewizye te odbyły się

już w wielu domach z w spółdziałaniem włościan,

którymi otaczają wprzód domy, i to najczęściej

nocną porą. Dotąd jednakże nic nie znaleziono.

Robią nowe indagacye: każą się stawiać do po

wiatu nie tylko samemu obywatelowi, lecz całej

jego rodzinie i w szystkim sługom i domownikom

jednocześnie, i to tak nawet, że niektóre domy,

zupełnie bezludne na ten czas, zostają wystawio

ne na samowolne rozebranie tego wszystkiego, co

się w nich mieści, przez ludność wiejską skłonną

do korzystania z cudzej własności, zostawionej

bez żadnej opieki i dozoru.

Widocznem jest, że jedyny cel rządu jest obwi

nić wszystkich bez wyjątku Polaków, aby ich wy

właszczyć i wysiedlić z ziem polskich w gląb

Moskwy, bo teraz śledzą związków i stosunków,

jakie mieli w dawniejszych czasach obywatele

z sąsiadami i współpowiernikami swymi, którzy

w ostatniem powstaniu skompromitowani byli. J e

dnym z takich był obywatel powiatu Krzemienie

ckiego dobrze zasłużony krajowi p. Marcelli Tą

szewski, który, że nie wpadł w moskiewskie szpo

ny, cała zemsta moskiewska wywartą «jest na te

domy, z któremi sąsiadował lab gdzie bywał

kiedykolwiek, choćby w odleglejszych od osta

tnich czasach. Ztąd cały szereg rewizyj śledztw

i uwięzień, a za niemi z kolei i wywłaszczenie

z dóbr nastąpić musi.

Paryż 18 października.

Cesarstwo w rócą z Biarritz dopiero około 23go

t. m . Marszałek Randon jest już w Paryżu i zaj

muje się administracyą ministerstwa wojny, z pe

wną niechęcią, bo podczas jego nieobecności za

częło się badanie nad reorganizacyą armii i wy

rób nowych karabinów, których pierwsza część

znajduje się już w ręka batalionu woltyżerów

gwardyi, stojącego w Wersalu. Utrzymują się po

głoski o ustąpieniu z ministeryum tego m arszałka,

a zarazem p. Foulda, który jest przeciwny po

życzce. Dzienniki odebrały polecenie przedstawia

nia zamierzonej pożyczki jako pokojowej, ale po

dobne zadanie jest trndne. Każdy widzi, że Fran

cya się zbroi, zaopatrnje w pieniądze i że chce

być gotową. Wymaga tego stosunek do Prus,

Rosyi i Ameryki. Izby mają być zwołane d. 17

grudnia, i zaraz rząd ma im przedstawić projekta

do praw, mające na celu pożyczkę, zmianę ka

rabinów, reorganizacyą armii, a może i wymianę

na rentę obligacyj mexykaüskich. Cesarz ma znieść

drogą dekretu dawny dekret, który przyznał Cia

ła prawodawczemu prawo nchwalania adresu. Po

tem co się stało, rozprawy nad adresem byłyby

bardzo trudne dla rządu. Rząd wytłómaczy zape

wnie ten krok potrzebą skrócenia obrad Izb przed

wystawą powszechną. Patrie napomknęła już o

tem i radziła Izbom, aby wiele robiły a mało

mówiły, aby w r. 1867 Francya pokazała światu

patryotyzm i jedność.

Poznać z dzienników, jak wiadomość, nadeszła

z Wiednia o przymierzu francn8ko-prasko-rosyj

skiem w celu odbudowania Polski kosztem Sa

ksonii i Stambułu, nie znalazła wiary a nawet

pochwały: Opinion Nationale nie przypuszcza,

pod żadnym pozorem, oddania Stambułu w ręce

Rosyi. Co do Saksonii, Prusy już ją mają i o

przywróceniu Polski ani chcą słyszeć. Drogą je

dynie wielkiej wojny cel ten mógłby być osią

gniętym . N apoleon III bowiem postanowił wyjść

bądż cobądź z położenia , w jakiem się znajduje,

a do którego przyprowadziła go głównie Anglia.

Polityka Anglii w G recyi obraziła do wysokiego

stopnia Cesarza. Staranie się o port na morzu

egejskiem i przyłączenie Kandyi do Grecyi, w prze

konania, że, jak to wyznał p. St. Marc Girardin,

król Grecki byłby wiernym poddanym królowej

Wiktoryi, narażało politykę francuską na morzu

Sródziemnem. Anglia wstrzym ała się z tą polity

ką; lord Clarendon przywrócił harmonią; ale kto

może być pewny długiego utrzymania się zgody

między Anglią a Francyą? Nord nie rad z przy

wrócenia tej zgody, bo z osłabienia Turcyi sko

rzystałaby nie tyle Grecya co Rosya, wyrzuca

ADglii, iż zasypia i że do niczego mieszać się nie

m yśli.

Jednolite postępowanie Austryi i Włoch z Fran

cyą: oto dziś główne znamię rzeczywistej polity

ki. Dzienniki francuskie wyrażają się zawsze jak

najlepiej o Austryi, i spodziewają się po niej roz

winięcia całej energii, pokazania, że może stać

na swych nogach i spełnić swą misyą na wscho

dzie i północy. Co do Prus, dzienniki francuskie

pokazują, również jak rząd, ciągłą nieufność i o

czekują od gabinetu berlińskiego jakieguś czynu

i dowodu, iż zwraca si^ śtauowdzo ku Zaebodo

wi. Joieli król Pruski ogłosi się cesarzem Nie

mieckiem, nieufność Franeyi jeszcze się powię

kszy, a co gorsza, czyn ten królewski może zmu

sić Cesarza do spełnienia zapowiedzenia zrobio

nego w liście do p. Drouyn de Lhuys, tj. do sta

rania się o granicę reńską. Przyjście p. Granier

de Cassaignac do Pays służy za dowód, że Ce

sarz ma wzgląd na tę możebuość, możebność fa

talną i że tak powiem przymusową, z przyczyny,

że ona zagrodziłaby na długo drogę do projektu

przeobrażenia północy.

P. Viennet, akademik, który zna opinią publi

czną we Francyi, pracuje nad satyrą Franciada,

w której będzie zajm ował naczelne miejsce hr.

Bismark i Prusy.

Życzenie pana Benedetti, o którem doniosłem,

będzie spełnione. Ambasador ten wrócił do Ber

lina; ale czy otrzyma co zamierzał, co rzecz w ąt

pliwa.

Bawi znów tu br. Hubner. Ma on zatrzymać się

w Paryżu do przyjazdu Cesarza, z którym pra

gnie rozmówić się w interesie Rzymu. Co do te

go, margr. Moustier przesłał kategoryczną depeszę

do Florencyi, w której zawiadomił, że Francya

opuszczając Rzym, stosownie do ugody z d. 15go

września 1864 r., nie myśli zapom nieć o obronie

niepodległości Stolicy katolickiej. Baron Ricasoli

miał zapewnić margrabiego, że Włochy postano

wiły zastósować się do polityki francuskiej. W do

brą wiarę gabinetu florenckiego nie wierzą tutaj,

mianowicie biskup Dapanlonp; ale trzeba się spo

dziewać, że wdzięczne za dostanie Wenecyi, i słu

chając dobrych rad margrabiego d’Azeglio, Wło

chy pokażą roztropność i uszanowanie dla Pa

pieża. Margr. Moustier przesłał nadto okólnik do

państw katolickich m ający na celu ubezpieczenie

i obmyślenie potrzeb Rzymu.

Dzienniki tak zw ane postępowe piorunują na

listy, które ogłosił biskup I)upanloup z okazyi

zbierania składek na dotkniętych powodzią, a

w których zacny prałat wyraża dzisiejszej epoce

upadek religii. B ezstronny uzna, iż biskup niektó

re w yrażenia przesadził, lecz w wielu względach

miał słuszność. D zienniki paryzkie sieją lekko

myślnie ateizm, zapominając zupełnie, że religia

tworzy potęgę narodów.

Donoszą, te baron Budberg wrócił w tych dniach

do Paryża, a on jest tu już od niejakiego czasu,

i można go często spotykać na bulwarach. Mó

wią, że Carowa ma przybyć znów tej zimy do

Nicei. Jest to pogłoska jak tyle innych.

Maksymilian I przesłał zapewnienie, że uczyni

wszystko co będzie mógł, aby spłacić wierzycieli

m exykańskich; ale sam Constitutionnel nie wierzy

w spełnienie tych dobrych zamiarów.

W Lyonie tkacze zrobili zmowę i domagali się

polepszenia płacy. Uciszy ich zapew nie poje

dnawcze wdanie się miejscowego prefekta.

Patrie dostała się za półtora miliona tow arzy

stwu kapitalistów, między którymi zajmuje głó

wnie miejsce p. Frćmy, dyrektor banku kredytu

ziemskiego. Dawna redakcya pozostaje w dzien

niku, a jest to redakcya uczciwa i przychylna dla

Polski.

*JJ

Memorial d’Aix z dnia 14 t. m . dał obszerny

nekrolog śp. Konstantego Gaszyńskiego, zmarłego

d. 8go b. m . Były uczeń liceum i uniwersytetu

Warszawskiego, a roku 1831 oficer saperów, Ga

szyński mieszkał od r. 1832 w Aix, gdzie został

obywatelem. Pisywał on do Memorial d’Aix i

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку