Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 620 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

27i.

Kraków 25 Listopada —

Wtorek.

Rok 1862.

Wychodzi codziennie ra n o , wyjąwszy poniedziałki i dni pońwi%teczne.

Prenumerata:

w keakowte

p ocz tą (w państwie Aostryackiem)

cznle

kwartalnie

miesięcznie

zl. anstr. 20

nn10

rocznie..........................*b anstr. 24

p ó ł r o c z n i e .............................

«l"

kwartalnie.......................

miesięcznie.......................

» Jcent.26

Numer pojedynczy kosztuje 10 centów.

PRENUMERATĘ PRZYJMUJĄ:

Bióro Adminlatraoyi BCzasnu w rynku pod L. 39 w domn p. Kirchmajera na dole,

tudziet wszystkie Urzędy pocztowe anstryackie.

CZAS

Przyjmują si^:

OGŁOSZENIA, ODEZWY, UWIADOMIENIA, DONIESIENIA WSZOlkłOgO r o d z a j u , za o p ł a t ą :

od wiersza drobnego za jednorazowe umieszczenie 8 centów, z* następne po r centów

Do każdego obwieszczenia załączyć należy 30 ćeńtów ńa opłatę stęp ową za każdorazowe

umieszczenie.

lis ty z pieniędzmi przesyłane być winny frańko do bióra Administracyi nCzasu*.

lis ty reklamacyjne niezapieczętowane nie nlegąją frankowaniu.

lis ty niefrankowane nieprzyjmoją Big.

r ę k o p i s m a nadsyłane Redakcyi nie zwraćąją się i nizzczone będą.

Krabów 24 listopada.

Wielka liczba not gabinetowych ogłoszo

nych w zeszłym tygodniu w sprawie w ło

skiej, amerykańskiej i duńskiej, i maj§ce nie

bawem nastąpić ogłoszenie całej korespon

dencyi dyplomatycznej do sprawy rzymskiej

odnoszącej się, którą złożono na stół par

lamentu w Turynie, rzuci zapew ne wiele

światła na przebieg głównych kwestyj po

litycznych, ale niewykryje jeszcze rzeczy

wistych przyczyn zachowania się rządów.

Noty dyplomatyczne przedst iwiają zewnę

trzny tylko stosunek rządów do siebie, ale

nie odsłauiają pobudek; a tymczasem zna

jom ość tylko tych ostatnich posłużyć może

za klucz do zrozumienia położenia polity

cznego danej chwili. Wiemy już dobrze, że

rząd francuski nie będzie popierał gabine

tu włoskiego w jego na Rzym zapędach, że

proponowane przez Francyę pośrednictwo

w Ameryce nie znalazło przychylnego przy

jęcia w Londynie i Petersburgu; wiemy, że

Anglia i R osya poparły w Kopenhadze żą

dania Austryi i Prus, a mimo tego Dania

w jednym tylko im punkcie ustąpiła; wszy

stko to jednak choć objawia działanie dy

plomatyczne gabinetów , wszelako nie tłó

maczy tego lub owego ich kierunku. I tak

możnaby z not francuskich w sprawach wło

skiej i amerykańskiej w nosić o pacyfikacji j

n ych zam iarach obecnej polityki cesarskiej;

lecz czy polityka ta polega na rzeczywistej

potrzebie, a przeto czy powody jej w niej

samej leżą, czy też jest tylko środkiem do

jakich kombinacyj lub drogą do wydobycia

się z trudności, tego dow iodą następstwa.

Zdaw ałoby się, że polityka pacyfikacyjna

jako zachowawcza, przeznaczoną jest do

zamknięcia pew nego okresu historycznego.

Wszakże położenie polityczne Europy nie

jest jeszcze usposobione do zakończenia kwe

styj, które ostatniemi laty zostały poruszo

ne ; owszem w idać w nieb* niedokończon»4ć

programatu, niejasność stanow isk a, zamęt

stosunków, albo rozpoczęty dopiero ruch

działania. Jak tu zamknąć okres ów we

Włoszech, gdy fakta dalej poszły niż tra

ktaty, które m iały być dopiero ich ulegali

zowaniem? jak zamkąć okres ów w Ame

ryce, gdy wojna wre na dobre w Stanach

Zjednoczonych, a wyprawa do Meksyku do

piero przechodzi z przygotowań do działa

nia? jak zamknąć go na W schodzie, skoro

rewolucya grecka jest wypływem niepe

wności stanu rzeczy i sama nieznalazła je

szcze formy? Polityka napoleońska miewa

takie chwile, gdzie po wysileniach i wytę

żeniach nagle zatrzymuje się w działaniu,

i przywdziewa szatę pokutnika, bije się

w piersi przed dyplomacyą europejską, ale

nie myśli w cale odrobić tego co uczyniła,

i owszem otrzymuje za skruchę swoją ule

galizowanie faktów spełnionych, czynów

dokonanych. Po wojnie wschodniej, po woj

nie w łoskiej Europa dała Francyi absolu

torium. Jeżeli obecnie taka nastała chwila,

czyż to można nazwać zamknięciem okresu

historycznego; czy nie będzie to raczej środ

kiem do jakich kombinacyj politycznych,

pauzą wytchnienia lub sposobnością do u

śpienia nieufności?

Nie będziemy tu przechodzić po szczegó

le każdćj ze spraw politycznych dziś w ru

chu będących , a które polityka pacyfikacyj

na musiałaby powstrzymać w tym stanie

w jakim je znajduje, utrwalając niby do

pewnego czasu obecne położenie. Łatwo je

dnak wykazać, iż w ogóle nie moźe liczyć

na trwałość taki stan rzeczy, w którym każ

da spr aw a w innem znajduje się stadium.

Dyplomacya nie posiada takich środków,

aby wszystkie kwestye trzymać w zawie

szeniu bez rozwiązania, i chwilowy, przemien

ny ich stan uczynić podstawą nowego ukła

du politycznego. Może to więc chyba, że

o w a p olityka pacyfikacyjna, jakićj wyrazem

j e s t teraźniejszy gabinet francuski, będzie prze

stankiem, w ciągu którego dobrze się obej

rzeć i rozpatrzeć jak rzeczy stoją i nowe

tw orzyć kombinacye działania.

N a tym przestanku, widzi nam się, poli

tyka pacyfikacyjna zatrzymać chce na to

tylko bieg wypadków, aby przeinaczyć sy

stem pentarchii, który był dotąd podstawą

politycznego układu Europy. Okazał on się

niedogodny, bo nadawał przewagę trzem

mocarstwom wschodnim Europy, a przeto

zmuszał Francyę i Anglię do trzymania się

razem tam nawet, gdzie interesa obu państw

zachodnich stały sobie opacznie. Nie powiódł

eię zamiar zwiększenia liczby mocarstw, tak

aby stanowisko Francyi w tym składzie

państw wzmocnionem zostało przez Wło

chy i Hiszpanię, coby dać m ogło początek

nowemu południowemu świętemu przymierzu

i uwolniło Francyę od konieczności zw iąz

ku z Anglią. Inna więc objawia się w tćj

chwili dążność całkiem przeciwna, to jest,

aby gdy zw iększyć się nie dała liczba mo

carstw mających tw orzyć areopag europej

ski, skoncentrować tę władzę rozstrzygania

o losach’ świata w rękach trzech tylko mo

carstw. W takićj trójce nie m ogą być za

wsze jedne i te same dwa państwa przeciw

trzeciemu , lecz się ten podział zmieniaćby

musiał w miarę okoliczności i interesu prze

ważającego w danćj chwili. W szystkie kwe

stye polityczne dałyby się łatwićj rozstrzy

gać przed trybunałem trzech, a stosunek

dwóch do jednego nie rodziłby nigdy mo

żności utworzenia koalicyi.

Ten zw iązek trzech mocarstw nie jest

przymierzem, lecz w łaśnie podziałem. In

nym razem w ykażemy, jakie spotrzeżenia z

obecnego stanu rzeczy i kierunku działania

wnosić dozwalają o tworzeniu się tego po

litycznego układu; tu zauważymy tylko, źe

polityka pacyfikacyjna była konieczną, aby

powstrzymać bieg wypadków mogący po

krzyżować te plany, i wywołaniem nowych

kwestyj sprowadzić starcie się interesów

przeciwnych temu kierunkowi. Polityka pa

cyfikacyjna w tćj chwili ocala jeszcze re

sztki starego porządku świata i była dla

dyplom acyi niezbędnym warunkiem obron

nym przeciw nowoczesnemu prądowi.

KOR KSPONOENCtfA . f ’ASI).

Z Krakow» «olistopada.

( ł . k , ) Czytaliśmy z .jmnjące k i respondencye nad

tym przedmiotem: jakby przeszkodzić znknpywa

sin dóbr przez obcoplemieunycb jedni doradzali

parcelowanie ziem dominikalnycb 11* sprzedawc

om ich włońe%aoom, inni zagrażając niejako po

zwem przed trybnnał publiczności, wskazywali o

bywatolom majętnym zakopywanie dóbr na sprze

daż wystaw ionytb, jako powinność. Zrobię na

przód dwie nwagi ogólne. Pierwsza, iż żaden śro

dek nie mógłby zapowiedzianego cela osiągnąć

oddalania kopców obcych, chyba przymusowe o

zuaczenie ceny, na którejby poprzestać musiał sprze

dający kapcowi krajowemn. Inaczej konkurent ya

krajowców miałaby za jedyny środek podwyższę

nie ceny jak na licytacyi, a w końca albo kopice

ob.y przecież dobiłby targa, albo krajowy prze

phciłby waitoźć m j; tko. Bylibyśmy wtedy do

prowadzeni do ustanowienia dyktatury ekcnomicz

ufj z pojęciami zdiowemi sprzecznej. Draga jest

ta nwaga, iż niebezpiecznie stosować dźwignią o

pinii publicznej do int resów prywatnych, i oskar

żać w dziennikach obywatela dla tego, że i lbo

majątek swój sprzedał albo tndzego nia knpil.

Wtenczas dla nsrrawicdliwieuia się mnsiałby c

skaiżony cały tok spraw domowych swoich og!a

sz-ć drukram, ścisła st sanki stroje lnb ztt-rgi

rt dziane wyjawiać, słowem interesa prywatne zro

bić pnblicznemi, co w końcu, życie spokojno w

swoim krajn nczyuiłoby niemożebaem dla tycb,

którzy stali się pastwą takiej inktcizycyi. Wulność

diner obrócić w narzędzie tortury lnb zemsty by

toby zm.kiem największej niedojrzałości politycz

nej. Mniemam przeto, że pogróżek w tym przed

miocie, nnikając te dw* środki w miłości i z za

stanowieniem rozpoznać wypada, to jest: środek

parcelowania i środek centralisowania własm ś :i

ziemskiej. Co do spo6obn wyklnczecia obcych z tar

ga siemi, o tem mówić nie będę, gdyż to od do

brej woli osób, tndzież od okoliczności rozmaitych

będzie zawsze zależało, o czem rozprawiać nada

r w . Stawia się pytanie: czyli w sprawie krajn

całego życzyć uależy, aby majątki na sprzedaż

wystawiono pi zeszły w skntek pat celowania w rę

ce małych posiadaczy i włościan, lnb aby przez

bogatych obywatelów zakupione były. Kwestyą te

ma stronę ekonomiczną i polityczną. Pomówię naj

przód o pierwszej, to jest pistiwię ją, nierozwią

zanie z stawię czytelnikom.

Ze stanowiska przeto ekonomii narodowej przy

szłoby rozstrzygnąć to pytanie: czyli korzystniej

jest dla narcdn, aby posiadanie ziemi było bardziej

podzielone i kLsa małych właścicieli liczniejsza

albo czy zb wiennie} jest dla ogóło, żeby własno

ści ziemskie były w ręka roałolicznej klasy skon

centrowane? Kto jest za teoryą parcelowej własno

ści (czy ona indywidaaloia czy p.zez stowarzyszenie

z* st: nie zagospodarowaną), ten dla dobra narodn

lyczyć będzie, aby własności wielkie w ręce wło

ścian przechodziły. Gdyby przeciwnie, zdanie za

obszernemu posiadłe ściami przeważyło, tsdy skn

pywanie wszystkich nawet majątków przez kilka

magnatów byłoby do życzenia. Te pytania ekono

miczne trzeba naprzód gruntownie rozwiązać, a

tymczasem wolność zdania i dzisłania szanować.

Można dobrym być obywatelem, n trzymaj_ąc zPii

ninszem, że latifundia perdidere Itallam , nie chcieć

dóbr przyknpywać. Można też z uczciwem przeko

naniem być za tworzeniem wielkich klnczów i u

stanowieniem majrratów. To są pytania, które je

dynie z wyższego, ogólnego, ekonomiczno* narodo

wego stanowiska oceniać ns leży, lecz nie dać się

powodować przy tem względami prytratoeroi, za

wiścią lab dnmr.

Przechodzę do strony politycznej powyższego

pytani?. Na pierwszy rznt oka sądziłbym, iż par

celowanie własności wielkich może potężnie posła*

żyć do przerzucenia środka ciężkości narodn od

szlachty kn lodowi, przeto demokratyzowania spó

leezności polskiej, a przynajmniej utworzenia kla

sy średniej wiejskiej. Zdanie to popiera zapatry

wanie się na Francyę, gdzie właśnie w skntek

rozparcelowania wielkieh dóbr, cbłopi zostali uwła

szczeni i stali stę narodem.

Naturalnie, iż konceotrawanie własności sl ntki

wywołałoby wprost przeciwne. Lecz jak jedno tak

drugie może zdawać się dobrem, a błędy rozsądku

winą serca nie są. W tym więc przedmiocie dwóch

rzeczy pragniemy i grantpwności dyskusyi w ar

cyważnej «prawie i poszanowania wolności dy

sknsyi.

Z pod Jasła 20 listopada.

(e. w . ) Z przykre ścią wyczytaliśmy w Nrze 265

Cz a s u , iż nasz pasterz ksiądz Gąsiorowski skom

j romitował swe nazwisko wydaniem świadectwa

moralności poniemiecka— tem przykrzej nam to,

gdy godnego tego pasterza znamy pod względem

acznć narodowych z najlepszćj strony— i przeko

nani jesteśmy, że stało Bię to tylko przez pomyłsę,

a głownie zapewne dla tego, aby świadectwo to

referentowi, gdyby tenże był nieświadomy języka

aolskieg i, tem z roznmialszem nczynić. Zresztą trze

ba i to wziąść na nwagę, że człowiek który przez

kilkadziesiąt k t zomszony hył pisać podobne rze

czy po niemiecka, z samego przywybnienia mimo

wolnie mógł popełnić błąd ten — my co bliżej zna

my księdza Gąsiorowskiego arai na chwilę nieprzy

pDszczamy tn zlej woli lab brakn poczncia naro

dowego — a rzeez calą uważamy za czyste niepo

rozumienie. Inaezej rzecz się ma z innem świa

dectwem, które mamy pod ręką w wierzytelnym

1dpisie a wydanem przez księdza Szewczyka, ple

bana w Wilczyskach, powiecie gorlickim, także na

pisanym po niemiecka, a jest to świadectwo obo

stwa wystosowane nie dla użytku władz rządowych,

ale wprost do obywateli krają, w którym język

narodowy jest dotąd przynajmniej polski — a

z przeproszeniem księdza Szewczyka i jemu podo

bnych, zapewne i nadal polskim pozostanie.

Z Kieleckiego 19 listopad».

Tyl j zawsze smutnych wiadomości z naszej Kon

gresówki odbieracie, iż uważam się za szczęśliwe

go, gdy wam mogę adzelić coś pocieszającego.

Taką pocieszającą wiadomc^cia jest skwapliwe ko

rzystanie obywateli wiejskich z nadarzającej Bię

sposobności ukończenia, albo raczej posunięcia na

przód kwestyi włościańskiej — bo ukończoną nie

będzie dopóki uwłaszczenie nie nastąpi. Jeszcze

przed zawiązaniem się delegaci j czynszowych zr.;

bionych było kilkadziesiąt podań do tychże, a cho

ciaż czynności delegacyj ograniczają się dotąd na

wybrania komisyj czynszowych, pociesza nas myśl,

iż z wiosną rozpocznie się robota energicznie. Do

tąd komisye nie wyjechały z różnych przyczyn,

jak z powodn choroby nrzędnika administracyjno

ekonomicznego w miecbowekiem, a w stopnickiem

iż dotąd nrzędnik taki rie zjechał. W stopnickiem

na 30 podań, było 20 ze strony włościan, w 01

knskiem zaś wszystkie prawie podania są podwój

ne tak od dworów, jak i od gromad. Dziwne to

zaiste obałamncenie Inda wiejskiego o nas, który

jak się z powyższego okazute, ptagoie oczyuszo

wania, a do dobrowolnej ngody przystąpić nie cbce,

pomimo podawanych ma warunków tak przystę

pnych, iż na oczynszowanin z urzędu tylko stra

cić może. J żeli komisye będą mogły jeszcze

przed zimą rozpocząć czynn ści, nieomieszkatn

wam donieść zaraz o ich rezultacie.

Ochronki a nas zakładają w wieln miejscach

w innych starają się właściciele o jaką taką naa

ke dli włościan. Ale szkółek prawdziwych wszy

scy się boją, bo nas stras?.y nadzó? rządn i na

syłanie nauczycieli uie bardzo pewnych zasad. Do

póki taki stan trwać będzie, nie może się na pra

wdę rozszerzyć oświata między Indem wiejskim.

W niektórych miejscach starają się duchowni a

wprowadzenie towarzystwa wstrzemięźliwe ści, i to

z bardzo dobrym skotkiem. Zaprowadzają je zaś

czasowo, zwykle na rok, i nie żądając przysięgi,

tylko obietnicy prostej. Daj Boże żeby wszyscy

poczuli się do tego obowiązku, a obywatele wiej

scy po większej części pomogą im w tem dziele,

najpewniej wiodącem do odrodzenia i nmoralnie

nia naszego lndn.

Jak dalece rząd rosyjski w Polsce czaję sw«ją

słabość, że wprost stanął przeciw narodowi, do

wodzi tego świeżo wydaun rozporządzenie naka

zujące naczelnikom powiatów, składanie raportów

o najdrobniejszych rzeczach, o każdem żebranin

kilkn osób, śledzenie wszelkich stosnnków obywa

teli między sobą, i skhtdania o tem raportów. Roz

porządzenie to jeszcze do nas niedoszło, dla tego

przesłać wam go jeszcze nie mogę.

Przed kilko dniami pnłkownik Kowalew konsy

stn,ący w Jędrzejowie, za którego rządów w tem

mieście w r. z. a podobno i s jego rozkazn, żoł

nierze rosyjscy krzyż pamiątkowy znieważyli i zbu

rzyć chcieli, jak to wówczas wam doniesiono, po

jechał do Wodzisławia na przegląd żołnierzy. Gdy

wracał, wiatr zerwał mn czapkę, służący zsiadł

z kozła podać mn takową, lecz konie przestraszo

ne zaczęły unosić powóz; pnłkownik wyskoczył,

zaczepił się o stopień, i wleczony po szosie roz

trzaskał głowę o kamienie niedzicko owego krzy

ża znieważonego przez żołnierzy. W czasie jego

pogrzebu zjechał z Kielc pnłkownik Czengiery i

zrobił rewizyę papierów u oficerów, lecz nic nie

znalazł.

Z Krotoszyńskiego 22listopada

(x. j.) Posener Ztg pieni się ze zgrozy, a z nią

drży mnogość różnych Ostsee Zeitungów, Bromber

ger Z eitungów , Grudziądzkich Oeselligerów. Stra

szny «pi«ek, o którym wam w przes-łei donosi

lwO

łem korespondencyi, spać nie pozwala szacownym

tym pismom. Chłopcy, którzy się wspólnie nczyli

historyi polskiej tak pokntnją, że krzyk niemiec

kiej prasy w tej sprawie równy krzykowi dzieci

kiedy gwiazdę zobaczą w wigilią Bożego Naro

dzenia. Krzybliwo rycerskie usposobienie tycb pa

nów, którzy tak dzielnie występnją w obronie

prawa i porządkn, a którzy z najniewinniejszego

związku uczących się chłopców, zrobili olbrzyma

zdzierającego z głowy koronę królowi Praskiemu,

przypomniećby mogła nieooszczyka Donkiszota,

i jego wyprawę na wiatraki. Niegolewski w dwóch

interpelacyach pokazał jak nasi Donkiszoci męż

nie potykają się w wiatrakowej walce. Majewski

posiedział dwa lata w więzienia (zob. interpel.

Niegolewskiego) a inni panowie podostawali tytu

ły, gratyfikacye i ordery rosyjskie.

Fabrykantem kerespondcncyj do nienawistnej

nam prasy niemieckiej jest jak was z najpewniej

szego źródła zapewnić mogę, p. Aagust Post,

agent i tłnmacz policyjny z Poznania, jest to ten

sam szanowny człowiek, który fałszował listy o(

klabn rewolucyjnego, i z bióra policyi za wiedzą

prezesa p. Baerensprnnga przed kilkn laty je do

Londynn wysyłał. Ten Post dziwne w życia prze

hodził koleje. Był on kiedyś protestantem, a przy

tem niemieckim liberałem. Znudziło mn się to,

został katolikiem, wstąpił do seminarynm duchc

wnego w Pelplinie i został niestety wyświęcony na

księdza katolickiego. Przez kitka lat był katoli

ckim proboszczem w Chełmnie. Jak się prowadził

jako proboszcz niewiem, ale jest rzeczą n nas

znaną dokładnie, że władza biskupia wytoczyła

mn proces, że mn mnsiano odebrać probostwo.

Post został apostatą i jakąś nową wymyślił religię.

W Poznania przez kilka miesięcy odprawiał ja

kieś nowomodne nabożeństwa, ale i to mn nie

przyniosło pożytku. Dziś jest ?gentem policyjnym

korespondentem do rozmaitych poznańskich

niepoznańskich pism. Wychodząca w Poznania

Ost deutsche Z tg przestrzega w jednym z osta

tnich numerów publiczność, aby z wielką ostroż

nością czytywała korespondencye z Poznania do

Szczecińskiej Ostsee Z tg bo te korespondencye

z nieczystego źródła płyną.

Na d. 16 listopada został do Poznsnia zwołany

sejm prowincyonalny. Komisarzem królewskim za

mianowany rzeczywisty Radzca tajny naczelny

prezes Bonin, marszałkim sejmn jak zawsze bar.

Htller v. Guertringen, zastępcą marszałka Dyrek

tor jonaralny ziemstwa kredytowego A. Brodow

ski. Propozycyj rządowych jest sześć, cztery doty

czą wyborów różnych komisyj stanowych, dwie

«as tycrą się opinii żądanej nad projektami do

praw, mianowicie prawa względem podatków od

budynków i projekta nowej ordynacyi powiatowej.

Powiadają także, źe rząd życzy sobie od stanów

Wielkiego Księstwa Poznańskiego adresn zaufania

i poddańczości dla króla. Adresów takich w Pra

sach teraz pełno, wątpię jednak bardzo, czy sta

ny prowincjonalne nasze będą chciały stanąć w

kolizyi ze sejmem państwa.

Przy rozpoczęcia sejma daje zwykle komisaiz

królewski obiad dla posłów. Na obiad w tym ro

ka dany, żaden z po?łow polskich nie przybył.

P. Bonin prezes naczelny i komisarz królewski

a pos ł z Gentbin na sejm krajowy do Berlina,

odzywał się w mowach swoich w Berlinie w tak

obrażający dla nrs sposób, że trndno było ż,dcć

30 tem eo zaszło, aby posłowie polscy osobami

s wr mi, mieli go w jßgo pałacu niepokoić. X. Pry

mas także z zaszczytnego na ten obiad zaprosze

nia się wymówił. Prace sejmn prowincyonalnego

pociągną się przez dwa tygodnie. Głośno tn o tem

mówią, lo izby zostaną na 10 stycznia r. p. zwo

łaae i że zaraz po zwo’.anio, jeżeli ca reorganiza

cję armii nie zezwolą Król izbę pierwszą odro

czy a dragą rozwiąże, i że będą nowe znown

wybory we le całaiem innych zasad.

Przed dwoma tygodniami nmarła w Poznania

mł.ida p; ni Bolesławowa Potocka z Kwileckich.

Śmierć jej głęboko wszystkich znajomych tej za

cuej rodziny dotknęła.

Caro(pród 15 listopad«.

W ostatnich czasach wielki rnch panował w tu

tejszych sferach dyplomatycznych. Posłowie fran

cuski, rosyjski i praski mieli posłuchanie n 8 ałta

na, a następnie konfereaeye z ministrem spraw

zagranicznych Ali paszą. Rada ministrów odbyła

po8i dzenie nadzwyczajne. Małoletnia z powodn

swej bezsilności, Portu nio może czynić żadnego

stcnowe«cgo iro in w sprawach nawet własnych,

bez poradzenia się i pomocy opieknnów.

Od kilkn dni krążą tntaj pogłoski o oporze

Czarnogóry w wykonaniu warunków ostatniej z

Tnrcyą ngody, którą Tarcy inaczej, Czamogórcy

inaczej tłami czą *). Wypadki greckie miały Czar

nogórców skłonić do tego kroku. P. Łabanow

mówił w tym względzie z Ali paszą, popierając

zapewne protestacyę swego rządn przeciwko nie

którym waiankom tej ngody.

Obawiają się tntaj, aby przed 22gim grndnia,

to jest datą zgromadzenia narodowego, nie nastą

piła w Grecyi zmiana rządn. Namiętności polity

czne są tam gorące. Stronnictwo gorące przedsta

wiane głównie przez Griwasów ojca i synowca,

jest obrażone na rząd tymczasowy. Nominacya

starego GrivaBa naczelnym wodzem nie zuradziła

złemn **). Rząd niecbce stać się zależnym od dy

ktatury wojennej, dla tego też dowództwo siły

zbrojnej wPireu i g,rardyi narodowej w Atenach,

powierzył przychylnym sobie pułkownikom Zibra*

kaki i P*nos Koronce. Śmierć Griwasa usunęła

pod tym względem wiele trudności rządowi, ale

*) T ar c y chęcią, wznoszenia warowni nad drogą przy

znaną im tylko dla handle ze Spnza do Niksiczn przez

Czarnogórę, p rzekra czali te waranki.

P. R. Cz.

**) Położenie oba Btronnictw w Grecyi, ich wspól

ny cel, lecz odmienne jak się zdaje drogi, przedsta

wiliśmy w artykule wstępnym w numerze z 2Igo t.m.

Ra.pl

PR(X

wieści roznoszą mnóstwo domysłów co do tej śmier

ci. Ze śmiercią starego Griwasa nie nstaną wszy

stkie trndności; synowiec jego, jeden z dowódzców

powstania w Ńauplii, używający wzięcia w całej

Heladzie, może podnieść sztandar z godłami przc

ciwnemi zapewnieniom nie atakowania Tnrcyi, ja

kie rząd tymczasowy dał reprezentantom mocarstw

europejskich.

Wydania korespondencyj prywatnych ex-króla

Ottona, rząd tymczasowy odmówił, przyrzekł je

dnak za naleganiem poBłów zagranicznych wstrzy

mać się od ich ogłoszenia. Szerokie «asady pro

grama wyborczego wzięte są z rokn 1848. Powo

łanie do wyborów do sejmn Greków po »a gra_ni

cami królestwa mieszkających w ziemiach greckich

pod panowaniem tnreckim, jest ważnym krokiem,

okarającym dokąd dąży rnch grecki. Miasta T es

salii i Epiru, wybrzeża Azyi mniejszej, wyspy Ar

chipelagu, nie dłngo wyszlą do Aten posłów. Rząd

tatejszy zaniepokoił się podobnem postanowieniem;

zawieszona komisya do sprawdzania tytułów pod

daństwa pod prezydencyą Kiamil beja, rozpocznie

?.nowa swe czynności. Depntowani wybrani z ło

na tutejszych Greków dla przesłania adresn tym

czasowemu rządowi, dopełnili swej misyi w śród

radośuych manifestacyj w Atenach. Podobna de

pntacya opuściła w tych dniach Salonikę. Zdaje

się, że ten przykład naśladować będą i inne mia

sta Tnrcyi, dowodząc w ten sposób swej greckiej

narodowości. Protokół londyński z 26go listopada

zapewniający tron grecki domowi Witelsbachów,

pozostanie archeologiczną pamiątką; również i wa

rnnki z 1832 r. ograniczające kandydatury do te

go tronn, nie dadzą się pogodzić z zasadą wolne

go głosowania i z zasadą nieinterwencyi, a mocar

stwa zmuszone są przyznać Grekom prawo rozpo

rządzania swymi sprawami. Niemogłoby jednak ni

kogo zadziwić, gdyby nie jeden z kandydatów o

których jest mowa, nie przyjął zbyt trudnego na

stępstwa po królu Ottonie.

B*ron Testa minister anstryacki w Atenach i bar.

lerbert sekretarz tejże legacyi otrzymali oznaki or

dern tnreckiego Medżidje. Ostatni statek francuski

powiózł Cesarzowi swemu brylantowe insygnia or

dern Osmanije, którym sałtan odwdzięcza łaskawe

przyjęcie posła Dżamila paszy. Ostatni oddział

emigrantów tureckich miał w tych dniach przekro

czyć granice Serbii ndając się na tę stronę Daua

jn. Pewna część Turków mianowicie z Sokoła nie

cbciała opnścić księstwa i poddała się rządowi

serbskiemu.

Rozciągnięcie kontroli rządowej do dóbr kościel

nych Rumunii wywołało niezadowolenie stronnictwa

bojarów i duchowieństwa. Sułtan obdarzył tame

cznego metropolitę i kiikn depntowanych orderami.

Rząd turecki co do spraw wewnętrznych zajmu

je się ciągle pracą Danaid; wszelkie reformy nikną

w wykonania. Nadzwyczajne komisye wciąż się

tworzą, nadzwyczajni komisarze bez przerwy bie—

J-ją po całej przestrzeni państwa, szczepiąc płon

ki reform młodociane bardzo, na pniach zbyte

cznie starych i niestósownych. System rządowy tu

recki a raczej wschodni oparty na osobach a nie

zaś na instytncyach, niepozwala wejść machinie

ządzącćj na drcgę stałą i organiczoą. Dobra wola

gorliwość nielicznych urzędników zaledwie w za

kresie i w chwili ich działań może przynosić owo

ca. Ostatnie nadużycia skarbowe, miały miej

sce wtedy właśnie, gdy naczelnik izby obra

cbaukowej Acbmet - Vefik pasza, zajmował się

Belgradzie sprawą serbską, podtenczas wydział

jego używał feryi; miejsce kontroli zastąpiła kra

dzież. Za powrotem dopiero Vefika zdołano przy

wrócić porządek aresztując winowajców. Chęć kra

dzieży jest starą namiętnością urzędników tnreckich.

dacbmud II nciuał im za to ręce, a przecież nie

mógł ich od niej oduczyć.

Komisya utworzona za wpływem angielskim do

bodania stann jedwabnictwa w Azyi mniejszćj,

zduła pierwszy swój raport, w którym wskaznje

środki podniesienia tej gałęzi przemysłu, tak aby

znów Smirna była picwszym targiem kokonu. Po

dobna komisya ma się wkrótce utworzyć w Adrya

nopuln. Konsalowie angielscy rozdają troskliwie na

s;enie jedwabników chińskich i amerykańskich;

chcieliby oni nauczyć lndność tutejszą chińskiego

przemysłu i cierpliwości.

Niezmordowany a mordujący ministrów swoich

w romaitych wycieczkach sułtan, zaprosił ich nie

dawno w dnia j«dnym na obiad, na wieczerzę i

w dodatkn na koncert. Na wielkiej rewii wojsko

wej, do której przygotowania jnż się kończą, ma

być obecnym sułtan i wszyscy dygnitarze z obo

wiązku. Wojska konsystnjące w stolicy jako też

oddziały przybyłe z ostatiiej wyprawy wezmą u

d?.i ł w ewolncyach mających przedstawiać ustępy

z c;arnogórskćj kampanii. Omer pasza będzie do

wodził; jeszcze więc raz zmuszają go do kłamstwa

aby ucieczki i drapania się po skakch których

zresztą na oczy n ewidział, przedstawiał tutaj w

teatralnych ramkach.

Przybył tntaj p. Terster wysoki nrzędnik finan

sowy z Anglii, zna on dokładnie staa pieniężny

Turcyi, brał bowiem czynny ndział w zawarć.u o

*tatniej pożyczki angielskiej. N ie k tó rz y w jego

pizybycin widzą chęć intryg przeciw kapitalistom

francuskim, inui, co jest prawdopodobniejszem

przypisują ma misyę uregnlowania należności an

gielskich w obec spodziewanego bankn

szcza

Kr«k«W» 24 listopada. Krakauer Ztg zamie*

dzisiaj następujące urzędowe ogłoszenie

względem wyborn jednego nowego posła w mie

ście Krakowie:

Wybrany w okręgu wyborczym miasta Krako

wa deputowany na sejm krajowy Dr. Antoni Zy

gi ;n»,-t Szterus%tin Helcel złożył s«ój mandat, jak

o tera zawiadamir. Wydział krajowy galicyjski.

W skutku tego, na mocy reskryptu JW. Namie

stnika Królestw Galicy i i Lodomoryi i W. Księ

stw« Krakowskiego z duia 14go listopada r. b.

L. 8995 pr.,

stosownie do §§ 18 i 20 ordynacyi

wyborczej, nowy wybór rozpisuje się na dziefr 8g«y

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction