Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 678 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

281

Kraków, Piątek 16

Listopada1900.

RocznikLIII.

(wydanie poranne).

Prenumeratę przyjmują: Administracya Czasu w K rakowie i urzędy pocztowe.

H lięjo cow ą p r e n u m e r a t ę księgarnia S.A. Krzyżanowskiego, handle: St. Karlińskiego w Sukiennicach

H. Krets chmera Rynek, 10, Binro dzien ników H opcasa i Salomonowej, Główna trafika, w R ynk a głównym.

O g ;ło sz en i a przyjmuje się za opłatą od wiersza petitem za pierwszy raz 20 nal., za każdy następny

po 10 bal.; układ tabela ryczny, cyfrowy, sk omplikowany, pie rwszy raz po 40 hal., następny po 10*nal.

N a d e s ł a n e (na trzeciej stronie) od miejsca wiersza drukiem petitowym 60 h al er zy za każdy raz.

Ogłoszenia i prennm eratę przyjmują: we Lwowie biuradziennikówL. Plohna, A.Olszew

skiego, St. Sokołowskiego, A. Hollenara, K. Buchstaba; w J a r o s ł a w i u Biuro dzienników; w N o w y m

S ą c z u H. Bachner; w P r z e m y ś l u A. Jaszczyński księgarnia kolej., D. Heszeles, księgarnia Ringlera;

w Rzeszowie M.Weintraub; w Stanisławowie Jasielski i Sp.; w Tarnowie M.Rockach;

w Tarnopolu C. Haliczer; w Paryżu wyłączniep. Adam rue deVarenne 38, (prenumeratę p, W.

Raczkowski Oourbeyoi pod Paryżem rue de Obernin de fer 44); w W i e d n i u Haasenstein A Vogler

(także w Hamburgu, Frankfurcie n. M,, Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A. Oppelik, R. Mosse

(także w Berlinie, Hamburgu, Monachium i Norymberdze), H. Schalek. M. Dukes, f . Danneberg, H.

Friedl (tylko prenumeratę H. Goldschmidt A Comp.); w Frankfurcie n . M . G. L. Daube A Comp.

Za każdą zmianę adresu d opłaca się 40 hal. " W

Adres Redakoyi: ul. św. Tomasza Nr 32.

Telefon Nr 50.

W kraju a na Zachodzie.

Socyalizm w Galicyi w swej pierwszej fazie,

w epoce znanych procesów t. zw . socyalistycz

nych, był, czem dziś jeszcze jest poniekąd w Kró

lestwie Polskiem : spiskiem , organizacyą tajnych

stowarzyszeń. Była to epoka ,,obywateli".

W fa

2ie drugiej, obecnej, stał się ekspozyturą organi

zacyi wiedensk’ej, bez cech starych narodowych

spisków. Wszedł przez austryacką organizacyę

w skład ogólno - europejskiego a szczególnie nie

mieckiego ruchu robotniczego wedle obrządku Mar

ła. Jest to epoka ,,towarzyszy".

Zyskał przez to

udział w olbrzymim niegdyś sukcesie haseł tej

szkoły; zyskał bardzo wiele na razie ze względu

na warstwy, do których apelował, nie tracąc wiele

przez porzucenie dawnej swej narodowej cechy.

Ale na razie tylko. Nieszczęściem przynależności

jego organicznej do socyalizm u austryackiego by

ło, że początek i rozwój tego ostatniego, przypadł

na czas szczytu pomyślności i — dekadencyi so

cyalizmu na Zachodzie.

Mimo bowiem wszelkich, nieraz bardzo śmiesz

nych usiłowań stworzenia chińskiego muru m ię

dzy Zachodem a świeżo na stare hasła niemiec

kie zaprzysiężonymi ,,towarzyszami",

nie da się

nkryć u nas fakt, że tam , na Zachodzie, w ślad

za zanikiem wiary w one hasła, idzie polityczny

upadek socyalizm u , że obóz ten na całej linii

przechodzi z ofenzywy do defenzywy, ie w każ

dym odwrocie zostawia na placu boju bądż któ

rąś ze swych teoryj, bądż kilka tysięcy ze swo

ich zwolenników.

Bo jeśli jeszcze można z biedą ukryć przed a

nalfabetycznymi ,,towarzyszami" zupełne bankru

ctwo Marxowskiej Verelendungstheorie, zupełne

zdyskredytowanie teoryi katastrof lab ośmieszenie

się ,,państwa przyszłości", jeśli nie zbyt trudao

jest kazać towarzyszom z pasażu Hausmana po

tępić Bernsteina, którego nie czytali — to trudno

utaić fakta, wskazujące — jak utrata pierwszego

w Niemczech socyalistycznego mandatu w Solin

gen - że gdzie ludność dobrze się pozna z so

cyalistami, tam ich wyrzuca z poselstwa; trudno

ignorować głębokie rozdarcie w socyalizmie fran

cuskim ; trudno przem ilczeć znpełne prawie zni

knięcie socyalizmu w Alzacyi, lub fakt tak bole

sny, że w rdzennie niegdyś socyalistycznym , szó

stym okręga berlińskim , okręga starego Lieb

knechta, następca jego, towarzysz Ledebonr, o

trzymał 30 października b. r., mim ) ogromnego

przyrostu ludności, okrągło 5000 głosów mniej

niż w wyborach roku 18981

A to są rzeczy bardzo demoralizujące. Pomijamy

już naturalną u przywódzców, wiedzącyc-h, co się n;;

Zachodzie dzieje, niechęć czy wstyd do wywiesza

nia zbankrutowanych haseł, które n naszych mniej

cywilizowanych robotników m ogłyby może jeszcze

mieć sukces, niechęć i w styd, zwłaszcza wobec

czujniejszej ubecnie niż dawniej kontroli ze s?r my

partyj przeciwnych. Ale najważniejszym środkiem

agitacyi u nas były, jak zawsze, świetne sukcesy

socyalizmu na Zachodzie. Ź!e już, gdy tych suk

cesów braknie, gdy socyalizm zaczyna schodzić

na... księstwo gotajskie; ale nie :hby przynaj

mniej nie dowiedziano się u nas o pozytywnych

klęskach, o system atycznym upadku!

Stąd owo, na pozór niezrozumiałe zjawisko, że

Bocyaliści galicyjscy raczej zniosą najostrzejszą

polemikę przeciw nim samym , jak jakiekolwiek

dotknięcie bolesnego tematu ,,zagranicznego".

Krakowski organ socyalistyczny wpada wówczas

w złość, o której nie wie, jak jest znamienną i

jak odsłania słabość socyalistycznej pozycyi. W y

ciąga wszystkie rejestra teroryzm u, o którym już

pisaliśmy, zarzuca przeciwnikowi ignorancyę i

wszystkie możliwe ułomności intelektualne i mo

ralne. Widać, że gdyby mógł, zakazałby mu nm ’e

»zać się do socyalizmu", zdradzając przez to, że

po zrealizowaniu ,,dyktatory proletaryatu11 pierw

szy artykuł konstytucyi państwa przyszłości zno

siłby wolność słowa, jako zbyt niebezpieczną broń

w ręku burżuazyi. Sformułował to już zresztą sto

lat tema pierwszy socyalista francuski Baboeuf,

w jednym z artykułów swego konstytucyjnego

projektu: ,Nie wolno nikomn wygłaszać za

patrywań, sprzeciwiających się zasadzie ró

wności".

Rnełi wyborc%y.

Od Dra Adama Doboszyńskiego odbiera Nowa

Reforma następujące pismo:

Szanowna Redakcyo! Z powodu mylnych wia

domości, uporczywie po dziennikach szerzonych

° stanowisku, jakie w kw estyi solidarności Koła

polskiego, jako kandydat na posła zająłem, mam

zaszczyt upraszać o um ieszczenie następującego

oświadczenia:

Wszystkim, którzy mnie zapytywali, jak się za

patruję na kwestyę solidarności Koła polskiego

w Wiedniu, odpowiadałem, że potrzebę solidar

ności posłów polskich w Radzie państwa uznaję,

w razie, gdybym mandat poselski uzyskał, do

Koła wstąpię, i tam, w m yśl uchwały Koła sej

!nowego, zmiany statutów Koła dom agać się _będę.

Adam Doboszyński.

Z naszej strony stwierdzić należy, iż oświad

czeniem powyższem stanął p. Doboszyński n_a sta

no_wisku pod względem zasadniczym zupełnie od

miennem od stanowiska, jakie zajęła ,,koncentra

cya demokratyczna" i jej organ Nowa Reforma.

Doboszyński oświadcza bowiem kategorycznie,

!ż do Koła polskiego wstąpi i że w Kole doma

|ać siębędzie zmiany statutu w myś1uch w_ały

koła sejmowego. Uchwała zaś Koła sejm o

wego z dnia 3 października, powzięta na wniosek

P-Rayskiego, brzmi: *Życzymy sobie zmia

ny dotychczasowego statutu Koła pod

wa_runkiem,_ że zmiana ta nie naruszy

tw16 ,c °hwieje zasady solidarności".

Jak wiadomo na zebrania posłów demokratycznych

w dnin 2 października członkowie konceutracyi

zwalczali wniosek p. Rayskiego, a w Kole sejmo

wem nawet w obradach nad tą kwestyą udziału

brać nie chcieli.

Telefone m.

L w o w 16 lis’topada. Kilka pism, przeciwnych

centralnemu komitetowi wyborczemu, ogłosiło one

gdaj, jakoby poseł sejmowy, włościanin Jan Data,

w ybrany do centralnego komitetu wyborczego,

opublikował w Związku chłopskim oświadczenie,

że wyborn do komitetu centralnego nie przyjął.

Doniesienie to było widocznie nieprawdziwem, p.

Data bowiem, zaproszony na posiedzenie komitetu,

oznaczone na d. 14 b. m., nadesłał na ręce pre

zesa komitetu Dra Skałkowskiego następujące pi

smo: nWielmożny Panie Prezesie! Z powodu sła

bości nie mogę przybyć na posiedzenie komitetu

centralnego przedwyborczego, ale przyłączam się

do uchwał większości. Z poważaniem J an Data.

Czermna, dnia 12 listopada 1900 r."

L w ó w 16 listopada. Z Łańcuta piszą Gaze

cie Narodowej, że d. 13 b. m. odbyło się tam ze

branie komitetu przedwyborczego, na którem z kan

dydatów stanął osobiście X. Komorowski. Po prze

prowadzonej dyskusyi, gdy okazało się, że mniej

więcej równą ilość głosów liczą zwolennicy kan

dydatury X. Komorowskiego i p. Nowińskiego,

notaryusza z Leżajska, zapanowała zgoda między

zwolennikami obu kandydatur. Postanowiono mia

nowicie na dzień 26 b. m. zwołać zebranie wszy

stkich prawyborców — prawybory bowiem kończą

się jnż d. 23 b. m. Za którym z tych dwóch

kandydatów ua tem zgromadzeuiu oświadczy się

większość, ten stanie, jako jedyny kandydat na

rodowy, a drngi pozostały w mniejszości nietylko

dalej o mandat ubiegać się nie będzie, ale sw e

go wpływa użyje za tym, za którym większość

prawyborców się oświadczy. Postanowienie to

uważać należy jako bardzo rozumne tak ze stro

ny obu kandydatów jak ze strony ich zwolenni

ków.

L w ó w 16 listopada. Wydział tutejszego ka

syna mieszczańskiego zastanawia się obecnie bar

dzo poważnie nad kwestyą udzielania swojej sali

ua zgromadzenia przedwyborcze, zwłaszcza dla

V kuryi i skoncentrowanych demokratów. W ię

kszość wydziału sprzeciwia się bardzo stanowczo

dalszem u udzielaniu sali na te przedwyborcze zgro

madzenia, motywując swój sprzeciw dbałością o

wytrzymałość posadzki i o spokój, jaki pa

nować powinien w lokalach kluba, poświęconych

wyłącznie zabawie i rozrywce.

Gorycya 16 list pada Przy wyborze pra

wyborców w V kuryi zwyciężyli Słoweńcy libe

ralni w okręgach, w których dotychczas posłowali

posłowie konserwatywni. Słoweńskie dzienniki są

dzą , że po tych wyborach szanse Dra Gregorióa

są bardzo małe i prawdopodobnym jest wybór li

beralnego kandydata Dra Tuma.

Choroba cara.

Petersburg’16lipca. Wydany wczorajbiu

letyn o chorobie cara Mikołaja opiewa: Onegdaj

(d. 14 b. m .) przebieg dnia był dobry. O g. 7

wieczorem temperatura 3 9 -2, pnls 76. O g. 10

wieczorem temperatura 38’8, puls 68. W nocy

spał car dobrze. Wczoraj (15 b. m .) z rana tem

peratura 38-2, puls 72. Ogólny stan dobry. Przy

tomność zupełna. Bola głowy niema".

Berlin 16 listopada. Z Kopenhagi donoszą,

że carowa-wdowa otrzymała bardzonie*

pomyślne wiadomości o chorobie swe

go syna. W skutek tego następca tronu iutro już

odjeżdża do Petersburga. Car przez całe lato miał

być cierpiący, ale mimo to ciągle zajmował się

pracą Lekarze obawiają się kompl kacyi. (Brat

cara, wielki książę Michał Aleksandrowicz, który

liczy lat 22, jest następcą tronn na wypadek,

gdyby carowa, która jest w odmiennym stanie,

nie powiła syna. Przyp. Red.) .

Berlin 16 listopada. Wiadomość o ciężkiej

chorobie cara nadeszła tu zupełnie niespodziewa

nie. Nawet w rosyjskiej ambasadzie nikt o tem

nie wiedział i dopiero wczoraj dowiedziano się o

tem z telegraficznego biuletynu.

Berlin 16 listopada. W Voss. Ztg jakiś zna

wca stosunków rosyjskich dowodzi, le gdyby nie

było obawy o życie cara, w Liwadyi nigdy cie

zdecydowanoby się na ogłoszenia tak alarmującego

biu!etynu.

Car wogóle jest bardzo słabej kon

stytucyi.

Berlin 16 listopada. Dzienniki tutejsze za

znaczają, iż przypuszczać należy, że car na wszelki

wypadek przygotował postanowienia o opiece i re

jencyi. Według rogyjskiej ustawy dynastycznej car

ma w tym względzie bardzo szeroką kompeten

cyę. Gdyby car umarł, w ywiązałaby się dla Rosyi

bardzo trudna sytuacya, zwłaszcza, jeżeliby caro

wa po jego śmierci powiła syna, co w kraju, gdzie

dziennikom o dworskich zajściach nic pisać nie

wolno a Ind jest ciemny, mogłoby łatwo dać po

chop do rozmaitych legend.

Berlin 16 listopada. Voss. Ztg ogłasza arty

kuł. pisany przez lekarza, który powiada, iż po

między wierszami biuletynu można wyczytać, że

sytuacya jest bardzo krytyczna, a wogóle ty

fus brzuszny należy do ciężkich chorób. Gdyby

choroba nie była ciężką, nie wydawanoby zre

sztą biuletynów.

Voss. Z tg daje dalej do zrozu

mienia, że nie bardzo wierzy chorobie. Dziennik

ten pisze, że dziwnem jest, iż car w swojej re

zydencyi i to w łagodnym Krymie na tyfuB za

chorował. Trudno trochę uwierzyć, by hygiem -

czne stosunki w Liwadyi były tak złe, by nawet

osoba cara pod epidemią nie była ustrzeżoną.

Lo n d y n 16 listopada Standard pisze: Za

równo z osobistych jak i z politycznych moty

wów życzymy carowi rosyjskiemu szybkiego wy

zdrowienia. Czasy są bardzo poważne. Rosya

w kwestyi chińskiej zajmuje bardzo ważne sta

nowisko, a ubolewać by należało, gdyby wpływ

cara Mikołaja II ustał chociażby na czas jakiś

przez d łużs zą chorobę.

KttOA

SKA.

kruków 16 listopada.

—

Komisya węglowa Rady miasta odbyła wczoraj

0 godz. 4 popołudniu posiedzenie pod przewodnic

twem D ra Stycznia i uchwaliła nie odstępować dro

bnym handlarzom tańszego węgła gminnego z powoda

szczupłych zapasów. Natomiast uchwaliła komisya

odstąpić bratu Albertowi oraz stowarzyszeniu izraeli

ckiemu, opiekującemu się ubogimi starcami, po 1200

cetnarów węgla, udzielonego dla biednych graiuy m.

Krakona przez gwarectwo Jawoiznicki). Wreszcie

postanowiła komisya czynić dalsze zabiegi o otwarcie

bramy do składu miejskiego od strony ulicy War

szewskiej, albowiem dostęp od ulicy Pawiej jest wiel

kiem utrudnieniem dla ludności, nabywającej węgiel

w miejskim składzie.

—

Dom pracy. Istnieje w Krakowie i rozwija się

pomyślnie mało szerszym kołom znana instytncya

filantropijna, powołana do życia poświęceniem, pracą

1 zapobiegliwośeją małego grena osób, nazwana:

Domem pracy. Instytucya ta mieści się przy ulicy

Piekarskiej na Kazimierzu, tam, gdzie najbiedniejsza

warstwa ludności katolickiej szuka sposobności do

pracy. Dziewczęta i niewiasty starsze pod okiem

wprawnem i doświadczonem ua warsztata?h, których

sprawienie znaczne pochłonęło sumy, w ykonują tu

taj wszystko, co wchodzi w zakres pracy niewieści’j.

Oprócz pralni wzorowej, która pozyskała już reno

mę, widać tam w rucbu warsztaty tkackie, maszyny

do wyrobu pończoch, całe grono pracownic szyje

bieliznę, znaczy i haftuje, nawet warsztaty szewskie

wprowadzono w ruch niedawno. Ile dobrego świadczy

ten zakład, wie o tem grono osób, które pieczą

i staraniem otacza tę instytucyę; na czele tego gro

ua stoi p. delegatowu Laskowska. Raz do roku sły

chać o *Domu pracy", gdy na jego dochód odbywa

się festyn ogrodowy. Oprócz tej sposobności *Dom

pracy" nie odwołuje się prawie wcale do publicznej

o fiar ności.

Aby tej instytucyi przyjść z pomocą, zaprojekto

wał hr. E . Potocki urządzenie koncertu spacerowego

,,Harmonii* w sali hotelu Saskiego. Wydział ,,Har

monii" zastosował się do życzenia swego członka

wspierającego i urządza taki koncert w najbliższą

niedzielę po południu, za wstępem 50 halerzy od

osoby. Koncert odbędzie się pomiędzy godziną czwartą

a szóstą po południu.

—

Bilety wstępu sprzedaje

handel p. Grigara w Rynku (linia A—B) i księ

garnia muzyczna p. A. Piwarakiego i Sp. (Ulica św.

Jana 1. 3). Dla wygody publiczności urządzonym bę

dzie bufet obok sali koncertowej.

—

Z Sali Sądowej. P . Judę Zuckerbergera spotkała

niemiła przygoda. Wybrał on aię, jak twierdzi, ze Stani

sławowa, gdzie się miał trudnić handlem owoców, do

Karlsbadu dla poratowania nadwątlonego zdrowia; za

chorował wszakże po drodze i dlatego musiał się za

trzymać w Bochni. Nie znając miasteczka, wyszedł

d. 3 lipca b. r . na spacer i przechodząc Rynkiem,

zobaczył, że jakiemuś chłopu wypadł pulares z kie

szeni. Zuckerberger podniósł ,delikatnie* pulares,

chcąc go chłopu zw rócić; tymczasem ordynarny

chłop narobił hałasu i rzucił na p. Zuckerbergera

podejrzenie, że mu skradł pieniądze. Wmieszała się

policya, wszczęła się wrzawa, Zuckerbergera areszto

wano, a wśród tylu nieszczęść— zapomniał on s wo

jego prawdziwego nazwiska i podał, że się nazywa

Salomon Biederberg, na dowód czego okazał paszport

na to nazwisko.

Nie wypuszczono na wolność p. Zuckerbergera,

przemienionego w Biederberga, nie przyjęto jego słów

za prawdę, lecz zatrzymano go w areszcie i zaczęto

prowadzić śledztwo. Wyprowadziło ono na jaw ró

żne rzeczy i sprawy. Najpierw chłop Jan Polowiec

zeznał, że pulares włożył do kieszeni, a po chwili,

biorąc worek z pęcakiem na ramiona, poczuł, że go

ktoś szarpnął za kieszeń; wtedy przytrzymał nie

znanego sobie człowieka za rękę, przyczem zauwa

żył, że pularesu niema już w kieszeni i że człowiek

ów usiłował drugą swą rękę wetknąć w obok stoją

cy worek z ryżem. Przeszkodził mu w tej manipu*

lacyi Polowiec przy pomocy swego zięcia, i wtedy,

nie mogąc już ukryć pularesu, przytrzymany spraw

ca, a był nim właśnie Zuckerberger, upuścił go na

ziemię, wskutek czego poszkodowany odzyskał swoją

własność. Dalej wykryło śledztwo, że p. Zuckerber

ger miał powody ,,zapomnieć* o Bwojem prawdzi

wem nazwisku, gdyż było ono fatalnie opisane w ro

gistraturach sądowych. Pokazało się, że Zuckerber

ger cd 17 roku życia (dziś liczy lat 39) trudnił się

kradzieżami kieszonkowemi. Debiut rozpoczął w ro

dzinnem mieście Drohobyczu , gdzie był karany 10

razy za przekroczenie krad zieży; w Stanisławowie i

Rzeszowie odsiedział 8 miesięczne więzienie za zbro

dnię kradzieży, we Lwowie dwuletnie więzienie. Po

kazało się też, że Zuckerberger urządzał występy

gościnne w różnych miastach i spełniał kradzieże;

w tym też celu zapewne, a nie w przejeżdzie do

Karlsbadu, przybył do Bochni.

Zebrane dowody wystarczyły, żeby Zuckerbergera

posadzić na ławie oskarżonych pod zarzutem zbro

dni kradzieży i legitymowania się fałszywym pasz

portem. Dzisiaj odbyła się rozprawa przed tutejszym

trybunałem przysięgłych pod przewodnictwem p. rad

cy Klemensiewicza, przyczem oskarżenie wnosił za

stępca prokuratora p. Dr Ptaś; bronił adwokat Dr

Brummer. Ława przysięgłych zatwierdziła 12 głosa

mi pytanie co do zbrodni kradzieży; 8 głosami py

tanie o nałogowe spełnianie kradzieży; 12 głosami

pytanie o legitymacyę fałszywym paszportem. Obwi

niony skazany został na 4 lata ciężkiego więzienia.

Jest to naprawdę niemiła dla niego przygoda.

Z kroniki policyjnej P. Ludwice Bukowskiej,

zamieszkałej przy ulicy Krowoderskiej 1. 22, nie

zuany spraw ca skradł onegdaj na pogrzebie czarny

pulares z kwotą 17 złr. 50 ct.

Z uniwersytetu lwowskiego. Lwów. (T el .) .

Na tutejszym uniwersytecie otrzymali wczoraj stopień

doktorów wszech nauk lekarskich pp. Adam Czyże

wicz i Wincenty Czernecki.

Zatwierdzenie wyboru. Lwów. (Tel.) . Cesarz

zatwierdził wybór Jerzego ks. Czartoryskiego, wła

ściciela dóbr Wiązownica, na prezesa Rady powiato

wej w Jarosławiu.

Nowe stowarzyszenie ruskie. Lwów. (T el .) .

,Narodna Hostynnycia", ruskie stowarzyszenie, zare

jestrowane z ograniczoną poręką, dła zakładania ra

skich hoteli, restauracyj i pokoi do śniadań, zawią

zało się wo Lwowie. Działalność swoją zamierza sto

warzyszenie rozszerzyć na eały k raj, i podobnie jak

*Narodna Torhowla" kształci kupców, pragnie ,,Ho

stynnycia" kształcić restauratorów i kelnerów.

Epilog zaburzeń w Przemyślu. Lwów. (Teł.)

Gazecie Narodowej donoszą, że trybunał kasacyjny

odrzucił zażalenie nieważności, wniesione przez za

sądzonych w głośnym procesie o gwałty na pogrze

bie Gembalika w Przemyślu. Trybunał podwyższył

w dwójnasób karę, wymierzoną przez trybunał I-szej

instancyi.

Katastrofa w kopalni. B r t u . (Tel.) . Przy

wielkim udziale publiczności odbył się tu wczoraj

pogrzeb ofiar katastrofy w szybie *Pluto".

Ministra

rolnictwa i namiestnika zastępowali wysocy nrzędnicy.

Katastrofa kolejowa. Bayonne. (Teł .) Pociąg

pospieszny kolei południowej przy stacyi Dax wczo

raj w południe wykoleił się i spadł z nasypu kole

jowego. O ile dotąd wiadomo, zginęło 12 osób a 20

jest rannych. Ruch kolejowy przerwany. Wypadek

spowodowała zbyt szybka jazda.

Bayonne. (Tel.) . W chwili wypadku kolejowego

znajdowała się przeważna ilość podróżnych w wago

nie restauracyjnym. Lokomotywa spadła z nasypu

kolejowego i toczyła się jeszcze około 200 m. po

polu. Pomiędzy zabitymi rozpoznano także zwłoki

posła republiki peruwiańskiej, księcia Canevaro.

—

Księżna Canevaro ma w dwóch miejscach złamone

nogi. T rupy przedstawiają się, jak o bezkształtne,

zmiażdżone masy. Rannych przetransportowano do

pobliskich domów. Dotychczas stwierdzono 13 zabi

tych i 30 rannych.

Z teatru.

W dniu wczorajszym wznowiono w obsadzie zna

cznie zmienionej Zaczarowane koło.

—

Głośny

dramat zgromadził znowu wczoraj liczną publiczność

i jak się pokazuje, nie przestał być pierwszorzędną

atrakcyą.

Przedstawienie należało do zupełnie udanych, a

role nowo obsadzone wykonane zostały przeważnie

bardzo dobrze. Przedewszystkiem należy podnieść

doskonałą grę p. Mielewskiego w roli drwala, tem

bardziej, iż p. Mielewski miał do walczenia z remi

niscencyami gry tak mistrzowskiej, jak p. Solskiego

w tej roli. P anna Ordonówna jako wojowodzianka

deklamowała dobrze, schwyciła zupełnie zadawalnia

jąco affektowany ton, nadający charakterystyczne

piętno jej roli — a tylko ów prześliczny tryolet,

będący ozdobą 2 aktu, mówiła za nadto zwracając

się ku publiczności i nie pamiętając, iż stanowi on skła

dową część roli a nie ,,wstawkę" do dramatu.

Jaśkiem był p. Zawierski a pomimo pewnej szty

wności i nieśmiałości w ruchach i w chodzeniu wy

wiązał się wcale dobrze z zadania. Pan Jeduowski

nie zdołał podołać trudnościom , jakie przedstawia

rola B ornty: wypowiedział swą rolę monotonnie, a

ruchy miał drewniane i nie nie mówiące. Maciuś

w interpretacyi pana Popławskiego stracił tę na

iwność i uczuciowość, jakieg o charakteryzować po

winny, posługiwał się effektami teatrałnemi i zuży

temi. Wreszcie należy zaznaczyć jak o bardzo ujemną

stronę przedstawienia, iż pan Zawadzki, grający po

raz pierwszy rolę Leśnego Dziada — roli tej zupeł

nie pamięciowo nie opanował, mylił rytm, przesta

wiał wyrazy, miejscami nawet dodawał swoje uzu

pełnienia, naturalnie zgoła niepotrzebne. Nie powin

noby się to stanowczo na dalszych przedstawieniach

powtarzać.

W części muzycznej należy zaznaczyć , że na

przyszłych przedstawieniach byłoby potrzebne lepsze

wystudyowanie chórów, które pozostawiało bardzo

wiele do tyczenia.

(w.—r.).

Prowizorya.

Przy linii A-B ustawiono dwa dwuramienne słnpy

dla przewodu elektrycznego przyszłego tramwaju,

a że ramiona okazały się za długie — więc podru*

towano je, opatrzono czarnemi, grubemi węzłami i po

nich puszczono drut przewodowy. Gdy zapytałem p.

dyrektora budownictwa miejskiego, jak może tolero

wać tę szpetną tandetę, odpowiedział, że to tylko

prowizoryczne. Rozumiem kolej lub tramwaj prowi

zoryczny w czasie wojny, manewrów, budowy — ale

dlaczego na Rynku krakowskim ma być prowizory

cznym? Po namyśle doszedłem do przekonania, że

p. dyrektor budownictwa miał racyę. W Krakowie

wszystko musi przejść stadyum prowizoryczne: sta

tut miejski obowiązuje już przeszło 30 lat ,,prowizo

rycznie"; prowizoryczny pomnik Mickiewicza stał lat

parę; bndoje się baraki na szkoły prowizoryczne;

obrzydliwy parkan przy dojeżdzie do kolei stoi od

kilku lat prowizorycznie; błoto na ulicach leży pro

wizorycznie - póki go deszcz nie uniesie; urzędy

magistrackie porozrzucane są kątem po najętych lok a

lach prowizorycznie, póki nowy magistrat nie zosta

nie zbudowany; stary teatr stoi sześć lat pustką pro

wizorycznie; kramy na Małym rynku stoją od kilku

nastu lat prowizorycznie; nowe... kioski prowizory

cznie nie m ają wieszadeł i — miejsoa dla otylszycb

osób; słowem, gdziekolwiek się ruszysz — je st eoś

prowizorycznego!

Myślałem nad przyczyną tych ogólnych prowizo

ryczności krakowskich — ale nie mogę znaleść z»

dawalniającej odpowiedzi, chyba, że przykład idzie

z góry: ministęrya są prowizoryczne, ugoda z Wę

grami prowizoryczna, budżety prowizoryczne, prowi

zoryczny patent o należytościach skarbowych obowią

zuje już 50 lat — dlaczegóż więc i statut krakowski

nie ma równego wieku dosięgnąć? dlaczego nie mamy

mieć i innych miejskich prowizoryczności? Nawet

w gruncie rzeczy jest to często korzystnem, bo le

piej jest coś mieć prowizorycznie, niż n i e mieć pro*

wizorycznie, np. czyż to nie je st dotkliwszem pro

wizorycznie nie mieć gotówki, ap etytu? Zastanowiw

szy się głębiej, spostrzeżemy, że nawet sama natura

daje nam przykład prowizoryczności: np. Wisła za

lewa nadbrzeżne części miasta Krakowa co rokn

tylko prowizorycznie, dzień, dobę, a potem cały rok

mamy Kraków znowu taki sam, zwykły, prozaiczny;

nie zważamy nawet na to, te jest tuż obok spławna

rzeka i nie spławiamy po niej żadnych towarów. —

A zresztą, czyż nio żyjemy tylko prowizorycznie?

Czemże życie wobec wieczności? Jedną prowizoryczną

chwilką! Yanitas uanitatis.

itaria miasta Krakowa.

Dopiero o 6 g od zinie rozpoczęło się wcz orajsze

posiedzenie Rady miasta, o tej bowiem porze

zebrał się nareszc ie potrzebny komplet. Prz ew o d

niczył p. p rezydent Friedlein.

Odczytanie pism .

Po otwarciu posiedze nia, se kretarz p re zydyalny

Dr Nowicki odczytał prośbę drobnych handla

rzy węgla o wzięcie ich w opiekę, oraz prośbę

artysty-malarza p. Cercby o przyznanie subwen

cyi na wydawnictwo ,,Pomników Krakowa".

Odczytał też p. sekretarz obszerniejsze pismo

komitetn budowy pomnika Tadeasza Kościuszki

w Krakowie. Komitet zawiadamia, że powierzył

odlanie w bronzie p om nika firmie D ed rze ński, K o

wa lko w ski i Spółka . Stan robót o tyle postąpił,

że pomuik do dnia 1 maja 1901 roku będzie

ustawiony ua Rynku. Wobec tego komitet upra

sza o wypłacenie przyznanej przez Radę subwen

cyi w kwocie 20.000 koron i uchylenie poczynio

nych przez sekcyę szkolną zastrzeżeń co do wy

płaty tej kwoty, dając zapewnienie, że gmina

żadnych dalszych ofiar na rzecz pjmnika, prócz

rzeczonej subwencyi, nie poniesie. (Pismo odesła

no do sekcyi szkolnej).

Nowy lokal kasy miejskiej.

P. prezydent zawiadomił, że z dniem dzisiej

szym kasa miejska rozpocznie swoje czynności

w n ow ym lokalu od strony ulicy Poselskiej i pro

wadzić je będzie n a p odsta wie nowe j uchwalonej

przez Radę instrukcyi. Na podstawie tej instruk

cyi odłączono od ka sy likwid aturę i pomieszczono

ją w in nym lokalu.

Interpelacye.

Radca Rosenblatt poanosi, że sieć drutów

kolei elektrycznej w Rynku głównym jest tak

rozległą, że przy pierwszej burzy druty m ogą być

przerwane i p o wst anie niebezp iecze ństw o dla lud

ności; zapytuje więc p. prezydenta, czy, o ile to

m ożliwe, obmyślono środki, m ogące za pobied z ta

kiemu niebezpieczeństwu?— P. prezydent od

powiedział, że zanim kolej w ruch p usz czona bę

dzie, zbierze s ię komisya , w której reprezen tanci

gminy m ogą poczynić zastrzeżenia, dotyczące bez

piecze ństw a ludności, do których zarząd kolei b ę

dzie się musiał zastosować. Tymczasem także

rząd obmyśli zap ew ne potrzebne środki, a lb ow iem

p. minister Wittek z powoda zaszłego w Wieduiu

wypadku zwołał fachową komisyę.

Radca Ro senblatt podnosi dalej potrzebę

rewizyi pierwotnych list sędziów przysięgłych,

układanych przez magistrat; obecnie możua z a

uważyć, że obowiązki przysięgłych pełnią co dwa

lata jedne i te same osoby, gdy inne nie pełnią

ich zupełnie. Mówca zapytuje zatem, w jaki spo

sób magistrat układa listę pierwotną? — Radca

magistratu Dr Schlichting wyjaśnia, że listę

układa się według wykazów podatkowych; wpły

wają wszakże liczne reklamacye o wykreślenie

ze strony różnych władz i instytucyj, jak Uni

wersytet, gimnazya, które to reklamacye muszą

być na podstawie przepisów uwzględnione i ztąd

wiele osób uie pełni obowiązku sędziów przy

sięgłych.

Radca P o nikło interpeluje, c zy projektowane

przez niego tak ważne dla miasta uwolnienie na

lat 20 od podatków realności, przebudowywanych

ze względów zdrowotnych lub komunikacyjnych,

a przekazane magistratowi do przygotowania pro

jektu ustawy, postąpiło o tyle, aby mogło być

załatwione przez obecnie urzędującą Radę i prze

dłożone Sejmowi na najbliższej sesyi? — Radca

magistratu Skrzyniarz odpowiedział, że ma

gistrat pracuje nad tą sprawą, wymagającą roz

ległych studyów oraz informacyj i że przed Bo

żem Narodzeniem przedłoży ją sekcyi ekono

m iczn ej.

Radca Domański zapytuje, dlaczego nie o

trzymał zawiadomienia, jako delegat sekcyi eko

nomicznej, o terminie odbycia komisyi w sprawie

budowy fabryki oleju przy placu Biskupim. Sądzi

wobec tego, że należy unieważnić odbytą komi

syę i zwołać nową, tak aby uczestniczyli w niej

obaj delegaci gminy.

Dodatkowe kredyty.

Po przystąpieniu do porządku dziennego, Rada

uchwaliła dwa dodatkowe kredyty: pierwszy

w kwocie 1066 koron 6 halerzy na pokrycie

kosztów przyjęcia cesarza w czasie jego osta

tniego przejazdu przez Kraków na manewry do

Jasła; drugi w kwocie 8,111 koron 5 halerzy, na

pokrycie wydatków , spowodowanych uczczeniem

70-tej rocznicy urodzin cesarza. Z kwoty tej wy

!dano na illuminacyę 2111 koron 5 halerzy, na je—

Czas" wychodź, codziennie, z w ^tkń/Tp^ niedzieli i^wieLh » , TT,

* mianowicie: o godz. 6 rano i o godz

uroo zystyeb dw a razy dzi ennie,

We Lwowie , ,C i a t" jest do nabycia w biu-rach diienń k*» a 8 Wleozorem.

A. Holletdera, K. Buih,Taba. ° ,mw,W«ao- 8’ *«WowU.a*.

Prenumerata wynosi:

w Krako wie w m i e j s c u ..........................................

na cały rok na kwartał na 1 miesiąc

Poczta w państwie A u s ta y a c k i e m .....................

W koron

10 koron 3 kor. 60 hal

N iemi eckie m .....................

48 koron

12 koron 5 kor.

’

do Włoch, Francyi, Anglii, Belgii, Szwajcaryi Tuwwi

14 koron 5 kor- 60 hal

i jn"nycb państw, należących do związku pocztowego’

ca. t

wbBpra,» .»u

».gjg

;

V«.—

ssra"i4rssss?

p«^.,**«.

Lu,tów niefrankowanych nie przyjmuję e%.

ĘkoptZTJZCyTlŁSala

1 of 2 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu