Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 712 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

NM175.

Kraków, Środa4 Sierpnia 1909.

Rocznik LXII.

(Wydanieporanne)

Prenumeratę przyjmują :Administracja Czaru w Krakowie i *rzędy pocztowe. Mielsoewa ore

n u m e rrtą księg. S. A. Krzyżanowskiego, handle: St. Karlińskiego, H. Kretschmera, Biuro dzień. Honeaaa

i Salomonowej, Gł. trafika. We Lwowie ,,Czai" jest do nabycia w biurach dzień. A. Milewskiego, S. SekołewsUeao

a . Sucketaba , aa sta cya ch kolejowych w Tarnowie, Rzeszowie, J aśl e, Nowym Sączu na peronie w ksienarai koie’

_ j o w ej, tud zież na innych główniejs zych stacya ch a portyerów kolejowych.

Ceny o g ło s z e ń : od wiersza petitem za pierwszy raz 20 hal, za każdy następny po 10 hal.; *kład tabe

laryczny, cyfrowy, skomplikowany, pierwszy raz 40 hal., następny po 10 hal. N ad esła n o i Nek rologia

od miejsca wiernza drukiem petitowym 60 halerzy za każdy raz. Głosy publiczności po 2kor. -

wszel

kie pryw atne kom unikaty po kronice i p e dziale ekonomicznym i t. p. po 1 kor. od miejsca wiersza

Ogłoszenia i prenumeratę przyjmują: we Lwowie biura dzienników Ł. Plohna, A. Olszewskiego,

bt. Sokołowskiego, K. Buchstaba; w Jarosławiu Biuro dzienników; w Podgórzu Poturalski; w Prze*

myślu A Juszyński księgarnia,D. Heszeles; w Rzeszowie M. Weintraub; w Stanisławowio Jasiel*

,k,JSp.; w Tarnowie M. Kockach, O. Haut; w Tarnopolu Komaniewski; w Paryżu wyłącznie

p. W. Raczkowski, 14 Citć de Tr evis e; w W ied n iu Haasenstein A Vogler, K. Mosse (także we wszyst

kich filiach); H. Schalek, M. Dukes, E. Braun, J . Danneberg, H. Friedl (tylko prenumerato H. Go!d

nekmidt k Conap.); w Frankfurcie n. M, G. L. Daube 4 Comp., w Pradze czeskie! Fr. Hovorka.

Listy z pieniądzmi i przek azy pieniężne na prenumeratę i ogłoszenia przyjmuje Admi*i

etoseys Czasu w Krakowie. Reklamacye nieopieczętowane nie podlegają opłacie pocztowej. Listów

eptaóewycń sio przyjmuje się. Rękopisów nadsyłanych nie zwraca się.

0S5S-* Za Każdą zmianę adresu dopłaca się 49 hal. » g s ą

ADRES REDAKCYl: ul. św. Tomasza Nr 32. - Te!efen Hr 90.

Zatarg oKretę.

Konstantynopol. (B. kor.) Porta prawdopo

dobnie dziś jeszcze wystosuje notę do Aten, w któ

rej po oświadczeniu, że jej życzeniem jest utrzy

manie dobrych stosunków, zażąda odwołania

z Krety greckich oficerów i usunięcia stam

tąd greckich m arek pocztowych.

Saloniki. (B. kor.) Sprawa Krety wywołuje

powszechne wzburzenie. Komitet młodotu

recki odbył w tej kwestyi specyalne posiedzenie.

Postanowiono na sobotę zwołać wielki meetińg.

Dzienniki tureckie zarzucają wielkiemu wezyrowi

brak energii i wzywają go, aby wreszcie

przeszedł do czynu.

Saloniki. (B. kor.) Jak słychać, uchwalono

na wczorajszem posiedzeniu komitetu młodoture

ckiego, aby na wypadek, gdyby w ciągu ośmiu

dni sprawa Krety nie została w sposób

zadowalniający rozwiązaną, utworzyć ar

mią narodową i wkroczyć do Tessalii.

.,»«»»»,.—

Strajk jeneralny w Szwecyi.

Sztokholm . (B. kor.) Związek zawodowy

robotników telefonicznych jednomyślnie

uchwalił przyłączyć się do strajku jene

rał n ego. W strajku wezmą też udział niektóre

kategorye urzędników telefonicznych. J ak

donosi Dagen, robotnicy gminni i elektry

czni przyłączyli się do strajku.

Malino. (B. kor.) Tutejsze związki zawo

dowe, z wyjątkiem służby tramwajowej, uchwa

liły przyłączyć się do strajku.

]Podróżecara.

C’oves. (B. kor.) Dzień wczorajszy był poświę

cony wyścigom jachtów, przyczem byli obecni car

i król.

Paryż. (B. kor.) Na wczorajszem posiedzeniu

Itady ministrów prezydent Fallieres oświadczył,

że podczas konferencyj z carem stwierdzono z u

pełne porozumienie między Francyą i

Bosy ą, jako też, że sojusz obu państw przyczy

nia się do wzmocnienia pokoju. Minister spraw

zagranicznych Pichon również zaznaczył, że na

kouferencyacb z ministrem Izwolskim osiągnięto

zupełne porozumienie we wszystkich

sprawach międzynarodowych. Minister

doniósł dalej o uspokojeniu się w Hiszpanii. Co

do Krety toczą się jeszcze rokowania, celem u

trzymania na wyspie status qito.

------------------------------------ "-ło—

Po rozruchach w Hiszpanii.

Cerkere. (B. kor.) Kolej funkcyonuje już zu

pełnie normalnie. J ak z wiarygodnego źródła do

noszą, w Barcelonie nastał już zupełny spokój.

W urzędowem zestawieniu strat wojska nie są

wliczone straty gwardyi obywatelskiej, w której

również byli zabici i ranni.

Barcelona. (B. kor.) Porządek został o

statecznie przywrócony. Wszędzie zaowu

podjęto pracę. T akże służba okrętowa funkcyonuje

już normalnie.

Walki w Marokku.

Melilla. (B. kor.) Hiszpańska kanonierka za

atakowała koło Penon barkę, w której znajdo

wało się 50 Maurów; 20 z nich się poddało, re

szta rzuciła się w fale morza, przyczem pięciu

z nich utonęło. Zajście to wywołało wśród Mau

rów wielkie wzburzenie.

Melilla. (B. kor.) Urzędownie donoszą, że

oddział Maurów onegdaj w nocy napadł na bu

dujący się fort. Oddział hiszpańskich żołni_erzy

rozpędził Maurów, przyczem jeden oficer zginął,

a 14 żołnierzy odniosło rany.

Pdaey na §lasku Górnym*

1900 -1 ,048.230 (56%), a w r. 1905 - 1,159.765

(56%). W dziesięcioleciu 1890 do 1900 zmniejszyła

się więc tam stosunkowo liczba Polaków (58*2

na 56T%), w ostatniem pięcioleciu jednak zwię

kszyła się znowu z 56T na 56 9% . Podobnie

było w okręgn wrocławskim, gdzie jednak

Polacy są znacznie słabsi pod względem liczebnym.

Profesor Broesike przytacza liczby następujące:

rok 1890 - 49.249 Polaków (.SO’S%), r. 1900 -

45.575 Polaków (36*8%), r. 1905 - 50.365 Po

laków (28’39%). Najsłabiej zaludniony przez Po

laków obwód rejencyjny lignicki przedstawia

się podług statystyki urzędowej w sposób nastę

pujący: w roku 1890 - 5577 Polaków (5’3%),

r. 1900- 7026 Polaków (637%), wr. 1905

12.138 (10’70%). W tym okręgu więc liczba lu

dności polskiej zwiększa się stale.

W obwodach rejencyi wrocławskiej i lignickiej

Polacy w żadnym powiecie nie posiadają przewa

gi liczebnej. W obwodzie opolskim natomiast jest

14 powiatów z przewagą ludności polskiej na o

gólną liczbę 25 powiatów. Interesujący jest szcze

gół, że ludność polska na Górnym Śląsku podle

ga mniej prądowi emigracyjnemu, aniżeli ludność

Księstwa Poznańskiego i Prus Zachodnich.

W dwudziestu najgęściej przez Polaków zalu

dnionych powiatach zachodnio-niemieckich nali

czono w roku 1905 tylko 11.535 Ślązaków, pod

czas gdy z Poznańskiego było tam 72.350. Zga

dza się z tą statystyką stwierdzony w roku 1905

fakt, że w gęsto zamieszkałym przez Polaków

obwodzie opolskim, na 100 osób, mieszkających

w tym okręgu, 98 w nim się urodziło. Wychodż

two pochłonęło wiec w tej dzielnicy tylko dwa

procent.

Pod względem wyznaniowym jest na Śląsku

Polaków-katolików 1,200.000, Polaków-protestan

tów 45.700, żydów 45.000 . Od ostatniego spisu

ludności stwierdzono powiększenie się liczby za

równo Polaków jak Niemców-katolików na nieko

rzyść ewangelików.

RO§B§KA.

Kraków, środa, dn. 4 sierpnia.

Bziś:

Kalendarzyk kościelny: D ominika wyznawcy.

Kalendarzyk astronomiczny: Wschód słońc«, o godz. 4-15,

zachód o godz. 7-17; długość dnia godzin J5 02.

Teatr miejski: ,,Madame Butte rfly11.

Socyolog niemiecki, profesor Broesike podaje

z nieogłoszonych dotychczas jeszcze zestawień

statystycznych ostatniego spisu ludności w r. 1905

interesujące szczegóły, dotyczące ludności polskiej

na Górnym Śląsku. Uczony niemiecki traktuje tę

sprawę oczywiście w sposób przyjęty w kołach

urzędowych niemieckich. Zalicza więc do narodo

wości polskiej tylko te osoby, które przyznały się

przy spisie do wyłącznego używania w domu ję

zyka polskiego, a nie uwzględnia tych liczDych

tysięcy, które zamieszczono w spisie urzędowym

w rubryce polsko-niemieckiej, czyli w spisie tych

ludzi, którzy w domu używają obu języków. Po

nieważ zaś te osoby należy z nielicznemi wyjąt

kami zaliczyć do narodowości polskiej, więc wy—

Diki obliczenia są w rzeczywistości korzystniejsze

dla ludności polskiej, niż możnaby wnieść z pu

blikacyi prof. Broesikego. W edług jego przedsta

wienia, wogóle stosunki na Górnym Śląsku roz

winęły się w ostatniem pięcioleciu (1900 do 1905)

w sposób bardzo korzystny dla Polaków.

Według liczb, podauych przez profesora Broe:

sikego, w całem państwie pruskiem było Polaków,

bez uwzględnienia Mazurów i Kaszubów, oraz

,dwujęzycznych11: w r. 1890 - 2,765.101, w dzie

sięć ,lat później 3,063.490, a w r. 1905-3 ,325.717 .

Na Śląsku mieszkało Polaków w roku 1890 -

—

973.554, w roku 1900 - 1,100.831, w roku 1905 -

1,122.268. W roku .1890 Polacy stanowili 35’21% ,

wr.1900- 3593%, a w r.1905- 36’72%

ludności śląskiej.

btatystyka ta wykazuje więc znaczny przyrost

ludności polskiej zarówno w liczbach absolutnych,

jak w stosunku do Niemców. Z trzech obwodów

rejeucyj nych śląskich charakter wybitnie polski ma

jedynie obwód opolski. W tym okręgu Polaków

było w r. 1890 918.728 (58% ludności), w r.

Nowy dyrektor szpitala św. Łazarza w Kra

kowie. Z Wiednia telefonują: Wiener Ztg ogłasza:

Cesarz zamianował prymaryusza powszechnego szpi

tala we Lwowie Dra Józefa Krzyszkowskiego

dyrektorem krajowego szpitala św. Łazarza w Kra

kuwie.

Domy dla urzędników kolejowych.

-Ze Stowa

rzyszenia budowniczych otrzymujemy następujący ko

m unikat: N a odbytem wczoraj posiedzeniu rozpatry

wał wydział Stowarzyszenia budowniczych w arunki li

cytacyjne na budowę domów mieszkalnych dla urzęd

ników c. k . kolei państwowych przy ulicy Blich

w Krakowie. P o wyczerpującej dyskusyi przyszedł wy

dział stowarzyszenia, do przekonania, że warunki te,

oparte na systemie ogólno - ryczałtowym , są nie do

przyjęcia. Ministerstwo kolejowe jest jedyną władzą

w państwie, która ze szkodą budowniczych ów system

uprawia. Wszystkie inne władze państwowe oddają

budowle wyłącznie n a podstawie cen jednostkowych,

stosują więc jedyny znany system oparty na podsta

wach zdrowych i słusznych. To też widzimy, że pod

czas gdy inne władze posiadają stały i szeroki kon

tyngent oferujących budowniczych, to władze kolejowe

odczuwają prawie zawsze b rak oferentów fachowych.

Stowarzyszenie budowniczych prow-adzi już od kilku

lat akcyę przeciw wzmiankowanemu sposobowi rozpi

sywania ofert n a budowle lądowe, a z inieyatywy

stowarzyszenia kieruje nią obecnie Galicyjski Zwią

zek przemysłu fabrycznego. Dotąd wyłączano zawsze

z ryczałtów wykonanie fundamentów, które oddawano

po cenach jednostkowych. Tym razem atoli i bankie

ty należą do ryczałtu. Z tego powodu licytacya taka

przypomina wprost grę hazardową, albowiem znaną

jest rzeczą, że w tych warunkach koszta fnndamen

towania budowli przewyższyć mogą nieraz nawet ko

szta całego gmachu i ponieważ znaną jest dalej rze

czą, że nigdy one z góry przewidzieć się nie dadzą.

Wśród takich warunków trudno, aby się i teraz zna

lazł budowniczy, któryby chciał lub mógł podjąć się

takiego ryzyka i to tem bardziej, że grunt przy ulicy

Blich nie należy do placów budowlanych pad wzglę

dem technicznym korzystnych. Z tych to powodów

wyrazi! wydział stowarzyszenia ubolew-anie, że znaczne

te budowle, obliczone w przybliżeniu na milion ko

ron, pod tak nieprzystępnymi warunkami rozpisane zo

stały. Zarazem uchwalił wydział, aby stowarzyszenie

poczyniło jak najenergiczniejsze kroki, celem usunię

cia zaprowadzonego przy kolejach państwowych sy

stemu ryczałtowego, który krakowskim budowniczym

wprost uuiemożliwia złożenie oferty, a otwiera pole do

działania w naszym kraju li tylko obcym, tak chę

tnie przez rząd centralny popieranym przedsiębiorcom

i spekulantom budowlanym.

Pożary W Galicyi. P odług obliczeń krajowego

Związku ochotniczych straży pożarnych, bylo w roku

1906 w kraju 902 wypadków pożaru. W szczegól

ności spaliło sie 1833 domów mieszkalnych, 1833

budynków gospodarczych, 27 zakładów przemysło

wych i 1 kościół. W r. 1907 było w kraju 697 po

żarów; spaliło się 1682 domów mieszkalnych, 2407

budynków gospodarczych i 16 zakładów przemysło

wych. W r. 1908 bylo 785 wypadków pożaru; spa

liło się w szczególności 1425 domów mieszkalnych,

1704 budynków gospodarczych, 31 zakładów prże

myślowych i 2 kościoły. W ogólności w ostatniem

trzechleciu bylo 2384 pożarów w Galicyi, które po

chłonęły 4940 budynków mieszkalnych, 5944 bu

dynków gospodarczych, 74 zakładów przemysłowych

i 3 kościoły.

Szkodę materyalną obliczano w r. 1906 na 4,603 .500

kor.,

z czego ubezpieczono szkody do wysokości

1,688 .200 kor. W roku 1907 obliczono szkody na

5,071.900 kor,, z czego ubezpieczono szkody do w-y

sokości zwyż 1,517.700 kor.,

albowiem tę ostatnią

kwotę wypłaciło w r. 19,07 tytułem szkód ognio

wych samo tylko krakowskie Towarzystwo wzajem

nych ubezpieczeń; jeśli weźmiemy pod uwagę To

warzystwa ,Dniestr11, ,Fenixu i inne, kwota ubez

pieczona znacznie przewyższy rok 1906. W r. 1908

szkody m ateryalne obliczono na 5,008 .201 koron,

z czego ubezpieczono szkody do wysokości 2,145 .400

koron.

Wypadków śmierci w r. 1906 było z powodu po

żarów18,w1907r.15,w1908r.14.Wr.1906

było przyczyną pożarów podpalenie w 64 wypad

kach, nieostrożne obchodzenie się z ogniem w 169

wypadkach, wadliwa budowa w 32 wypadkach, w 49

wypadkach piorun, zaś w 588 wypadkach nie dało

się wykryć przyczyny pożarów. W r. 1907 stwier

dzono jako przyczyny pożaru podpalenie w 26, po

dejrzenie podpalenia w 28, nieostrożność w 109,

wadliwą budowę w 37, piorun w 28 wypadkach,

zaś co do reszty nie dało się wykryć przyczyny

pożaru. W r. 1908 stwierdzono podpalenie w 49 wy

padkach, podejrzenie podpalenia w 20 wypadkach,

nieostrożność w 97, wadliwą budowę w 45, piorun

w 46 wypadkach, zaś co do reszty przypadków

przyczyna nie była znaną.

Zjawisko, że zwiększa się liczba pożarów, jednak

zmniejsza się liczba spalonych budynków mieszkal

nych i gospodarczych — wskazuje na fakt, że po

żary w kraju nie przybierają tak groźnych rozmia

rów i dzięki organizacyi straży pożarnych i ognio

trwałemu kryciu dachów są szybko lokalizowane.

Liczba wypadków, w których nie wyśledzono przy

czyny pożaru, wzrasta stale w stosunku do ogólnej

liczby pożarów. Nie ulega wątpliwości, że podpalenia

i nieostrożność odgrywają tu największą rolę. Takich

wypadków z niewyśledzoną przyczyną pożaru było

wr.1906—588,wr.1907—469,awr.1908

528. Procent wypadków pożaru z powodu wadliwej

budowy nie był znaczny.

W ogólności w ostatniem trzechleciu pochłonęły

pożary w Galicyi 14,683 .600 kor,, a ubezpieczenie

wyniosło 5,351 .300 kor. W każdym razie powoli się

polepsza stosunek szkody poniesionej do ubezpieczonej.

—

Ucieczka więźniów. W śledztwie w sprawie usi

łowanej ucieczki więźniów zastanawia przedewszyst

kiem okoliczność, kto i w jaki sposób dostarczył

więźniom piłek angielskich. Że w tego rodzaju na

rzędzia byli zaopatrzeni, to zdaje się nie ulegać wąt

pliwości, chociaż, jak słychać, Ł ata w śledztwie ka

tegorycznie protestuje, jakoby miał taką piłkę. Miał

on zeznać, że przed kilku tygodniami, wyszedłszy

pod dozorem woźnych na podwórze, znalazł w śmie

ciach kawałek blachy żelaznej, z której w ciągu kilku

dni zrobił piłkę i zapomocą niej przepiłował kraty,

Wobec tych nieprawdopodobnych twierdzeń, sąd miał

zasięgnąć zdania rzeczoznawców, czy możliwem jest,

aby tego rodzaju sztaby żelazne, z których składały

się kraty, 2 ’/o centymetra grubości, można było prze

piłować zwyczajną pitką. Rzeczoznawcy mieli sta

nowczo zaprzeczyć i oświadczyli, że kraty te można

było przeciąć tylko piłką z bardzo dobrej stali. Ta

ką tylko piłką mogli więźniowie nadpiłować kratę

aż w siedmiu miejscach, a po jej wyłamaniu osią

gnęli otwór 35 cm. szeroki, a 2 3 ’/2 cm. wysoki.

Praca ta trwała zapewne dosyć długo, jednak nikt

tego nie spostrzegł, ponieważ czynili to z wielką o

strożnością i wszystkie ślady od nadpiłowania piłką

natychmiast zalepiali chlebem i zacierali sadzami.

Ten szczegół świadczyłby, że więźniowie komuniko

wali się z osobami znajdującemi się poza murami

więzienia. Prawdopodobnie odbyła się nawet wymia

na pism, doszło do porozumienia i wkońcu rzucone

niespostrzeżenie na podwórze piłki więźniowie w sto

sownej chwili podnieśli. To przypuszczenie jest bar

dzo prawdopodobne i świadczyłoby, że Łata i towa

rzysze mają w Krakowie ,,przyjaciół zawodu11, któ

rzy ich chcą oswobodzić z więzienia.

—

Mianowania i przeniesienia w sądov/nictwie.

Z Wiednia telefonują: Wiener Ztg ogłasza: Mini

ster sprawiedliwości przeniósł sędziego Bronisława

Eustachiewicza ze Żmigrodu do Jasła, a Aleksan

drowi Różyckiemu nadał posadę sędziego w Starym

Sączu; dalej zamianował sędziami auskultantów:

Franciszka Burkę w Żmigrodzie, Dra Władysława

Dymka w Żabnie, Antoniego Kunzeka w okręgu

krakowskiego wyższego sądu krajowego, Władysła

wa Reklewśkiego w Leżajsku i Dra Augusta Kwie

cińskiego w Krośnie.

—

Otwarcie wystawy w Częstochcwie odbędzie

się jutro o g. 11 przed południem. Na placu wy

stawowym praca wre z gorączkowym pośpiechem,

okazy napływają na wystawę specyalnemi wagona

mi po 20 do 30 dziennie. Zjazd gości na dzień

otwarcia spodziewany jest bardzo liczny. Organizują

się wycieczki w różnych stronach. Z zapowiedzia

nych już wycieczek można wymienić: wycieczkę

Polskiego Związku zawodowego robotników przemy

słu górniczego w Sosnowcu, warszawskiego stow a

rzyszenia techników, wycieczkę ludową z gubernii

wileńskiej, którą organizuje redakcya Zorzy Wi

leń skiej.

Wystawy inwentarza żywego odbędą się. w na

stępujących terminach: wystawa koni od 12 do 18

sierpnia; wystawa bydła rogatego od 28 sierpnia

do 3 września; wystawa drobnego inwentarza (owce,

świnie, drób, psy) od 6 do 12 września.

Z powodu wystawy częstochowskiej ukazał się

w druku ilustrowany przewodnik po Częstochowie,

nakładem księgarni Mazowieckiej w Warszawie.

Przewodnik zawiera opis miasta, jego historyę i pa

miątki ze szezególnem uwzględnieniem Jasnej Góry,

statystykę przemysłu, informacye miejscowe, (wresz

cie szereg ilustracyi oraz plan Jasnej Góry i mapkę

miasta i okolic podmiejskich.

—

Aresztowania W Królestwie. W W arszawie are

sztowała policya Zygmunta Przedrzymirskiego, urzę

dnika Banku handlowego, Władysława Rawicza Szczer

bo, literata, K azimierza Dzikowskiego, publicystę oraz

Jagielskiego,

urzędnika Towarzystwa ubezpieczeń

,,Rosya”.

Nocy ouegdajszej w Rakowie pod Częstochową, gdzie

znajdują się wielkie huty, dokouauo masowych a re

sztowań z pośród urzędników i majstrów fabryczny(h.

Między innymi zostali aresztowani: inżynier Krotkiew

ski, zawiadowca wagi Głuchowski, m ajster Raciborski,

magazynier Majewski, Prasniec i wielu imiych.

—

Raczkowski — Żydem. Dzienniki w arszawskie

donoszą, że nie tylko Azef i Harting, lecz i słynny

*Raczkowski jest żydem, syonistą. Przed 11 laty

- kupi! on sobie w Palestynie kolonię, którą zarządza

obecnie brat żony Raczkowskiego. W Jaffie palestyń

skiej mieszka rodzony brat Raczkowskiego.

—

Zamach dynamitowy. Na stacyi Jędrzejów, le

żącej na linii kolejowej dąbrowskiej w gubernii kie

leckiej, znalazł onegdaj jeden z urzędników ruchu,

w kancelaryi naczelnika stacyi paczkę z dynamitem,

ważącym około 40 łutów. U paczki znajdował się

lont. Zarządzono śledztwo, kto podrzuci! ten nabój

dynamitowy.

—

Teatr W Lublinie. O dzierżawę teatru w Lu

blinie na sezon zimowy ubiegali się pp. Myszkowski,

Feliński, Pol, Janowski, Czarnecki, Majdrowicz, Pu

ehniewski, Wiśniewski i Boleslawski. ,,Towarzystwo

przyjaciół teatru11, które jest właścicielem tego tea

tru, wydzierżawiło te atr p. Myszkowskiemu, który

będzie obowiązany mieć jede n zespół komedyowo

dramatyczny, a drugi operetkowy.

—

Łapownictwo w intendaturze kijowskiej, w K i

jowie wśród urzędników tamtejszej intendantury zapa

nował popłoch, z powodu przybycia wiceprokuratora

petersburskiego sądu okręgowego Busła, który za

rządził jak najściślejsze rewizye przy pomocy władz

sądowych i policyjnych. Dom, w którym zamieszki

wał którykolwiek z rewidowanych, otaczała przed

rewizyą policya jawna i tajna, dokładając starań, by

się pojawić niespodzianie. Rewizyi po większej czę

ści dokonywano około g. 6 rano, gdy rewidowani

byli w łóżkach i nie byli wstanie ukryć lub znisz

czyć jakichkolwiek z dokumentów. Każdego rewido

wano jak najstaranniej, przetrząsano wszystkie ubra

nia, oglądano szczegółowo łóżka, szukano w m ate

racach, we wszystkich zakątkach mieszkania. Opie

czętowano też składy na Peczersku, - co szczególniej

przeraża wielu poczuwających się do winy, gdyż

mnóstwo tam ma być materyałów, demaskujących

komisyę, która je przyjmowała. Łapówki — piszą

dzienniki kijowskie — wymuszano tam zupełnie

otwarcie, targowano się o nie zawzięcie, majątki ro

bili nie tylko urzędnicy, lecz i zwykli żołnierze, za

trudniani przy przyjmowaniu dostaw. W szystko k o

sztowało skarb conajmniej dwa razy drożej. Cynizm

panował bezwstydny: jaknąjlepszy towar odrzucano,

a przyjmowano jak najgorszą tandetą, byleby opła

coną z góry. Przed przyjmowaniem dostaw do in

tendantury odbywały się częstokroć uczty, o któ

rych krążą całe legendy w Kijowie.

Ludzie, bę

dący w przededniu ruiny, zbliżywszy się do inten

dantury, odrazu spłacali należności i zwolna dora

biali się majątku. Dzienniki kijowskie zapowiadają

dalsze w tej sprawie rewelacye.

—

Wykopaliska Z IX wieku. W Kijowie przy ro

botach ziemnych w dziedzińcu Diesiatinnej Cerkwi

natrafiono na groby, pochodzące z IX wieku, założo

ne głęboko pod fundamentami starożytnej cerkwi.

Groby te stanowią część cmentarza, bezwątpienia

chrześcijańskiego, jak o tem świadczą krzyżyki, znaj

dowane w każdym grobowcu.

—

Napad na pocztę. Z Adżikentu donoszą do

dzienników warszawskich: Niewyśledzeni dotychczas

sprawcy napadli onegdaj na pocztę, jadącą z Jewła

chu do Chałdanu. Od rzuconej bomby jeden ze stra

żników padł trupem, drugi został zraniony. Poczta

ocalała.

—

Nowe niepowodzenie Zeppelina. J a k już do

niosły depesze, balon nZeppelin I I " wzniósł się znowu

wczoraj o godzinie 10 minut 2, wróci! jednakże po 12

minutach z powodu złamauia się jednego skrzydła,

które odpadło. Ponieważ naprawa wymaga przynaj

mniej 24 godziu, wzlot ponowny może najwcześniej

dziś nastąpić.

—

Kradzież w muzeum berlińskie^. Z B e rli n a

telegrafują: *Sprawcę kradzieży w muzeum cesarza

Fryde,ryka aresztowano. Wszystkie skradzione przed

mioty znaleziono.

—

Cholera w Kalkucie, w szpitalu w K alkucie

wybuchła cholera. Zmarło sześć zakonnic i czterech

pacyentów.

—

Pożar miasta Osaki, z Osaki telegrafują:

Wskutek pożaru, który tu w ubiegłym tygodniu

przez dwa dni szalał, północna część miasta została

zupełnie zniszczona; 15.368 domów padło pastwą

płomieni.

MAŁY FEJLETON.

wydatków na różne próby w tym kierunku, nie

myślą bynajmniej zaniedbywać żadnego z dotych

czasowych środków wojny. Fundusze, wyznaczone

na próby aeronautyczne lub na budowę aerostatów

wojennych, bynajmniej nie uszczuplają" innych po

zycyj budżetów wojennych. Rzecz godna uwagi,

że we wszystkich większych państwach zażądano

nowych wielkich sum na budowę pancerników.

Okrętom tego rodzaju obiecywano w ostatnich la

tach bardzo krótki żywot: z jednej strony istnie

niu ich zagrażały łodzie podwodne i ulepszone tor

pedy, z drugiej — statki powietrzne. W dodatku

zaś zaszła zmiana w budowie samych pancerni

ków, która niemal podniosła w dwójnasób koszta

budowy tych pływających twierdz. Przeciwnicy

pancerników, których jest dużo we wszystkich

państwach, obliczają, że za cenę jednego takiego

statku możnaby zbudować calą flotylę powietrzną

lub podwodną.

Tymczasem właśnie w ostatnich paru miesiącach

rządy wszystkich wielkich państw zamierzają bu

dować nowe olbrzymie kolosy pancerne i przed

stawiają parlamentom odpowiednie przedłożenia.

Anglia, Stany Zjednoczone, Niemcy, a nawet Au

strya i Wiochy rzucają ogromne sumy na budowę

pancerników. Francya, która, czy to z racyi swej

przyjaźni z Anglią, czy zaufania w swe statki

podwodne, czy z jakichkolwiek innych przyczyn,

w ciągu ostatnich lat dziesięciu zaniedbała swą

flotę bojową, obecnie chce błąd swój naprawić

i zamierza poświęcić ogromne sumy na bndowę

wielkich okrętów bojowych.

Niewątpliwie rządy, które domagają się fundu

szów i parlamenty, które się na to zgadzają, m a

ją na usługi swe wszelkich ekspertów i cały za

pas doświadczenia marynarsko-wojskowego, zdo

byty z manewrów i ze specyalnych prób. Jeżeli

więc odpowiednie programy flotowe zyskują wszę

dzie aprobatę i zatwierdzenie, to trzeba chyba

stąd wyprowadzić wniosek, że do bankructwa dzi

siejszych flot bojowych jeszcze daleko. Tem dalej

oczywiście do likwidacyi całego współczesnego

aparatu wojennego.

Telegramy ,,Czasu".

Odznaczenie ministra Bilińskiego.

B e r l ń s . (B. Wolffa). Staatsanzeiger donosi,

że cesarz Wilhelm nadał byłemu gubernatorowi

banku austro-węgierskiego ministrowi Dr Biliń

skiemu wielki krzyż orderu Czerwonego Orla. O d

znaczenia otrzymał nadto szereg wyższych urzę

dników ba nku austro- węgierskiego.

Proces o zdradę stanu.

!Xagrz e b . (B. kor.) Podczas wczorajszej roz

prawy w procesie o zdradę stanu, obrońca Popo

wicz zażądał przesłuchania niejakiego Milana Sa

ricza, którego Nasticz starał się nakłonić do rzu

cenia bomby do pałacu rządowego w Serajewie i

przyrzekł mu za to znaczne wynagrodzenie. Gdy

prezydent zarządził pauzę, rzucił się znajdujący

się w audytoryum student Duszan Teodorowicz na

jednego z dziennikarzy i obił go za sprawozdanie

umieszczone onegdaj w dzienniku Pokrek. Prezy

dent skazał Teodorowicza na trzy dni aresztu.

Trzęsienie ziemi w Ka!abryi.

Brancaleojie. (B.kor.) Wczoraj ogodz. 7mi

nut 15 rano nastąpiło tu dość silne trzęsie

nie z i e m’i, które wśród mieszkańców wywołało

panikę.

Rocznica uznania Bułgaryi królestwem.

Konstaaitynopol. (B. kor.) Deputacya ture

ckich oficerów uda się 15 b. m .,jako w dnin ro

cznicy wstąpienia na tron króla Ferdynanda buł

garskiego, do Zofii.

Budżet w parlamencie tureckim.

Konstantynopol. (B. kor.) Izba posłów

prowadzi w dalszym ciągu dyskusyę budżetową,

która wczoraj miała przebieg nader burzliwy.

Wielki wezyr domagał się wstawienia ponownie do

budżetu kilku kredytów i postawił kwestyę zau

faną. Sprawę odesłano do komisyi.

Aeronautyka i rozbrojenie.

Tryumf Bleriota, który na swym aeroplanie

przebył kanał morski pomiędzy Francyą a Anglią,

ożywił nadzieję, że chwila wydoskonalonej żeglu

gi powietrznej jest już bliska. W ostatnich latach

z nadzieją tą przyzwyczajono się łączyć marzenia

0 wiecznym pokoju, o braterstwie ludów i t. d.

Statki powietrzne dostarczą tak potężnych środ

ków znisżczenia, że doprowadzą do absurdu wszel

ką walkę zbrojną: państwom i ludom uie pozo

stanie nic innego, jak przeprowadzić powszechne

rozbrojenie. Oczywiście wraz z wojną musiałaby

zniknąć z powierzchni ziemi cała dziedzina współ

zawodnictwa pomiędzy narodami, cała polityka

zewnętrzna, która nie jest niezem innem, jak

mniej łub więcej rozcieńczoną formą wojny i w o

statecznej instancyi do niej apeluje. Niepodobna

wyobrazić sobie całego ogromu przeobrażeń w po

wszechnem życiu ludzkości, które ma pociągnąć

za sobą żegluga powietrzna. Przynajmniej trzy

czwarte z tego, czem zajmuje się prasa codzien

na, przestanie istnieć, ustępując miejsca jakimś

nieznanym przedmiotom i zainteresowaniom.

Powyższe przewidywania oraz nadzieje, zwią

zane z aeronautyką, nastręczają wiele wątpliwo

ści. Wogóle niepodobna ocenić następstw danego

wynalazku, gdyż te łączą się i kombinują ze skut

kami innych wynalazków, tak, że ostateczny re

zultat zazwyczaj urąga wszelkim przewidywaniom

1 obliczeniom. Jeżeli opuścimy dziedzinę abstrak

cyjnych rozumowań i zejdziemy na grunt współ

czesnej rzeczywistości, to napróżuo będziemy w niej

szukali faktów, potwierdzających pokojową misyę

aeronautyki.

Na przestrzeni całego świata cywilizowanego

ministerstwa wojny i wogóle sfery wojskowe zna

cznie żywiej interesują się postępami żeglugi po

wietrznej, niż szerokie koła ludności; trudno przy

puścić, żeby tu działał instykt samobójczy. Zre

sztą te same zarządy wojskowe, które wielką wagę

przykładają do roli floty powietrznej i nie żałują

PrżyjechnlidoKrakowa:

GRAND-HOTEL: Hr. Leon ard Starzeń ski z Marienbadu,

Hrabianka Zofia Starzeńska z Dukli, Hrabstwo Włady

sławowie Baworowscy z Ostrowa ad Tarnopol, J a n G a

w roń ski z Król. Polskiego, Karol Sk rbensky z P ragi,

Tomasz Dugas z Paryża, Iw an Elodskinson z Wells (An

g lia’), J. Save ry z Wells, Ka rol Loschner z Wiednia, X.

Ludwik Bikowski z Laszek ad Jarosław, Franciszek Pu

łaski z Wars za wy, J . Brod z Nowego Yorku.

HOTEL POLLERA: Włodzimierz Kodrębski z Kąśny

Dolnej, Józefo wi e Mikulińscy z Zawiercia, ’Włady sła w’ Gi

życki z Ta rn owatki (Rosya), Emanuel Monat z Wiednia,

Zofia WiniarKiewicz z Rabki, X. S zczęsny Rudnicki z Wie

lowsi, Jędrzej Kop ecki z Knklan (Czechy), Bronisław Sko

czyriski z Piot rkowa, X. Fra nciszek Miklaszewski z Ł ąk,

X.’ Zygmunt Cieplucha z Brodnicy, Józ ef Stankiewicz

z Kielc, Marya Roszkowska z G ończjc (Król. Polskie),

Tadeuszowie Nowakowie z Radomia , T adeu sz Glabisz

z Poznauia, Włady sła w Szumski z Torunia, Juli usz Ko

no pa cki z Piotrkowa .

HOTEL CENTRALNY: Rudolf v. Ranciglio z Krzesła -

wic. Apolonia Swierkowska z Warszawy, Marya Kotula

z Wieliczki, Stefania Żypowska ze Lwowa, Józef Kar

czewski z Gołonóg (Król. Polskie), Karol Fertig z Rze

szowa, .Józef Ebersolm z żo ną z Ja rosł awia, Karol Schop

p er z Wiednia, Karolowie Gniazdow scy z Wars zawy, W a -

lerya Miłkowska z córką z Sielc (gub. Kalisz), W!odzi

mierzowie H orodyń scy z Warszawy, Emilia Lass z Wie

dnia. X. Władysław Mrozowski z Nowego Wiśnicza, E mil

Reg er z żoną z Czerniowiec, Wilhelm Gtinther z Wied ni a,

Feliks Tołka’cz z żoną ze Słomnik, A. Griinstein z W ar

szaw}% Dr Władysław’ F rankowski z Sebastopola, Karol

Seewald z Berlina.

HOTEL YICTORIA: (Ul. Zwierzyniecka, tuż przy pla nta

cyach, p rzysta nek kolei elektryc zn ej przed hotelem, świeżo

podług nowoczesnych wym agań odrestaurowanym , pok oje

z komfortem urządzone od V20 kor. w zw yż.za dobę).

—

X. Józef Pułka z Bajezy, Michał Kowal z Żywca, Kazi

mierz E!ster z Wadowic, Felik s Matzke ze Suchy, Mie

cz ysław Olszewski z Warszawy, Br onisława H olding z Ży

wca, Leon Stachowski z Zakopanego, Dr Ernest Żellner

z Wro cławia, Adam Ceglarski z Warszawy.

Prognoza wiedeńskiej stacyi meteorologicznej.

W ied ! eń . (B. kor.) Prawdopodobny stan pogody dnia

4 sierpnia: Zmiennie, opady, mierne wiatry, ci epłota spad a,

stan niepewny.

wCXAOM w;ahuM s wyjątkiem dni pe niedzieli i świętach uroczystych dwa May

*---»i.

o godzinie 6 raae i e godzinie 6 wieczorem.

ftunur wieczorny 10 hal., ranny 4 hal.)

PRENUMERATA WYNOSI:

na taty rok\na kwartał nalmierim

30 kerea

7 ker.M h. 2 kor. 50 hat.

36 koro*

9kor. -

3 kor.

36 koro* ( 9 kor.

3 kor.

42 koron 10 kor. 50h. 3 kor. 59tał.

42 koron 10 kor. 50h. 3 kor. 50 tal.

48 koro*

12 kor.

4kor. __

16rb.20k. 4rb. 05k. 1rb. 45kep.

Według *rzędowego wykazu *ar. 1908 pism zagranicznych, majacych debit w państwie rosyjskiem .

abonament Czasu przyjmuj« urzędy pocztowe: w Petersburgu, Warszawie, Kijowie,

Wit**«, Moskwie i Odesie. Z innych Hiiast i wsi można prenumerować Czas, posyłając pocatóa

aafożytość

snędu poestoweg« najbiiiizego z powyżej wymienionych większych miast.

ftsmmsorstę i egłessseis prMjjmmją: w W arszawie biuro ogłoszeń Ungrs, L . i E. Metal i Syn, Kto.

dsyaaredewe Biere tiom am - w Kl}awi« księgarnia L. Idzikowskiego - w Wilnie bis« AmoaaI

ków K TauW*

1 of 2 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu