Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 587 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

]yr

5^3

***** !O hale*»*.

K,raków, Piątek -0 Listopada 1914,

Rocznik LXVH.

Zwycięstwa Turków na iCankazie.

Konstantynopol 20 listop ad a.

(B. k.) Doniesienie głównej kwatery opiewa :

Od dwóch dni nasza armia atakuje silnie armię rosyjską, która zajęła stanowiska na linii

Azab-Zazak-Khochab. Przy Bożej pomocy nasza armia w szturmie na bagnety zajęła wzgórza

w okolicy Azab, które nieprzyjaciel nadzwyczajnie był umocnił. Walka, która z niezmienną za

ciętością trwa dalej, m a pomyślny dla nas przebieg.

Nasze wojska, które posuwają się w kierunku ku Batum, zgotowały nieprzyjacielowi

^dttlszą w i elk ą k lę sk ę . Obsadziły Zavotlar i Kura. W Zavotłar zabrały Rosyanom chorągiew,

pojmały do niewoli 6 oficerów, w tem jednego podpułkownika i kspitana kozaków oraz pizes2ło

100 żołnierzy; zdobyto dalej 4 działa, jeden automobil, konie i wiele środków żywności. Straty

rosyjskie są wielkie, reszta ucieka w nieporządku ku Batum.

Nasze wojska, które posuwają się w Zair i Bajdżan stoczyły w daiu 16 listopada walkę

z silnym oddziałem rosyjskim koło Salmas. Rosyanie zostali pobici i stracili dwóch oficerów i 100

żołnierzy. Przywódcy szczepów perskich, którzy dotąd pozostawali w służbie rosyjskiej, przyłą

czyli się wraz ze swymi szczepami do naszych wojsk.

Sztab rosyjski o ofenzywie niemieckiej.

Berlin 18 listopada.

Berliner lag eblail zamieszcza telegram Biura Wolffa datowany z Petersburga 17 listo

pada, treści następującej:

Wielki sztab ieneraluy ogłasza następujące sprawozdanie :

Po walkach w październiku na drogach ku Warszawie i Iwangrodowi, które zcstzły u

wieńczone naszem zwycięstwem , zaczął nieprzyjaciel odwrót ku swej granicy, przyczem nisz

czył bezw zględnie koleje i drogi bite. Wzdłuż linij kolejowych wysadzali Niemcy

w powietrze dworce i należące do nich budynki, podpalali je, niszcjy)i wieże wcdre, wodociągi

i zwrotnice. Na niektórych zwrotnicach nieprzyjaciel tak zupełnie poniszczył szyDy, że aby przy

wrócić do użytku zniszczoną przestrzeń, trzeba było kłaść now-e szyny. Tak samo wysadzali Niem

cy w powietrze w szystkie mosty i wodociągi, naw-et najmniejsze i to tak, aby uniemożliwić ich

naprawę i zmusić do budowania ich na nowo. Na szosach wysadzono w pow-ietrze wszystkie mo

sty. D rogę samą rozkopywano w szacfcowDicę ra prawej i lewej stiODie naprzemiany, albo też

rozsadzano nabojami wybuchowymi. Słupy telegraficzne wywiacano, izolatory niszczono i druty

przecinano.

Wszystko to powstrzymało wielce nńsz pościg. Nieprzyjacielowi powiodło się powo)i

wydobyć się nft lewym brzegu Wisły z naszego okręgu działania i zbliżyć się do swych

terenów.

Gdy Niemcy dokonali tego zadania, skorzystali ze swej rozległej sieci kolejowej, aby

ja k najszybciej dostarczyć na północ wojska i zebrać silne masy wojsk

przeciw naszemu lewem u skrzydłu.

W połowie listopada zauważono ofenzywę niemiecką w okolicy między Wisłą

i Wartą. Ofenzywa ta doprowadziła do w-alk, które obecnie rozwijają się na linii Płoek-Łeczy.

ca-Punejów.

W Prusiech wschodnich, w okolicy Stołupisn usiłował nieprzyjaciel powstrzymać naszą

ofenzywę zapomoeą poszczególnych oddziałów, lecz cofnął się, gdy próba ta się nie udała (pisane

oczywiście przed zw-ycięstwem jenerała Hindenbrtrga. P . R ,). W okolicy Działdowa i Nidborku

akcya ciągnie się dalej.

Dalej zaw-iera komunikat sztabu rosyjskiego ogólne informacj’e o wra]kach w Galicyi, znane

ze sprawozdań sztabowych austryackich.

Sytuacya dzisiejsza.

Kraków 20 listopada.

Wielka bitwa na terenie zachodniego Królestwa

w pełnym toku. Na długim froncie bojowym od

Płocka nad Wisłą do Krakowa biorą w niej udział

obie armie : niemiecka i austro-węgierska. Poprze

dziła ją, według opinii sprawozdawcy wojennego

Berliner Tageblciltu,

,jednolita akcya dla przy

gotowania wielkiego sukcesu".

O przebiegu walki mamy daiś dwie urzędowe

enuncyacye, z Wiednia i Berlina. Pierwsza stwier

dza, że bitwa bierze pomyślny obrót, a zarazem

donosi o wzięciu do niewoli przez austryackie

grupy wojsk 7.000 Rosyan i o zdobyciu wielu

armat i 18 karabinów maszynowych. Część tych

jeńców widzieliśmy wczoraj w Krakowie. Druga

berlińska enuccyacya zawiera informację, ,,że roz

poczęte przed kilku dniami walki są jeszcze

w toku".

Innych, szczegółowych relacyj o icb

przebiegu niema do tej chwili. Natomiast z do

niesień pism zagranicznych, przytaczanych przez

dzienniki wiedeńskie i be:lińskie, dowiadujemy

się dziś niektórych szczegółów o walkach wstę

pnych, które poprzedziły obecnie toczącą się bi

twę walną, oraz o zamiarach i usiłowaniach nie

przyjaciela. Naczelna komenda rosyjska dążyła

przedewszyatkiem do pokonania armii niemieckiej

W tym celu wysunęła równocześnie oba skrzy

dła, północne ku Nieszawie, oddalonej zaledwie

30 km. od Torunia, południowe pod Koło nad

Wartą i miasteczko Turek, położone już za tą

rzeką bliżej granicy pruskiej.

Dziś wiemy już, że plan ten rozbił się zupeł

nie Prawe skrzydło rosyjskie poniosło ciężką

klęskę pod Włocławkiem i zepchnięte zostało

pod Kutno; o losie lewego mamy tylko pośre

dnie wieści, mianowicie, że ,walka toczy się na

linii Łódź - Piotrków" . Lecz z wieści tej wynika,

że i to skrzydło rosyjskie zmuszone było cofnąć

*ię na lioię frontu centrum rosyjskiego.

Świetny ten sukces armii Himienburga w po

łączeniu z sil ne m parciem naprzód armii a us trya

* ckieh od granicy Górnego Śląska i od Krakowa,

,e ,l«st najpomyślniejszą wróżbą co do wy nik u bi

tw y na całyin froncie.

O operacyach, prprzedzających obecną bitwę

mianowicie o nowem ugrupowaniu się armii nie

mieckiej i austryackiej dalej ku zachodowi, pisze

major Morath w B eri Tagebl.: ,,Liczebna prze

waga Rosyan zaznaczyła się pod Iwangrode:n.

a równocześnie oddziałała także na sytuacyę

armii niemieckiej. Znakomita strategia Hinden

burga była zbyt przezorną, aby narażać armię

niemiecką na działanie tej pizewagi. Strategiczny

odwrót sprzymierzonych armii był najnieprzy

jemniejszą niespodzianką dla naczelnej komendy

rosyjskiej. Sprawił on przedewszystkiem, że Ro

syanie zrezygnowali z pościgu za rzekomo od

partemi siłami armii sprzymierzonych. Następnie

zaś skutek tego zręcznego manewru zaznaczał

się w-e wszystkich ruchach operacyjnych Rosyan

na całej 200 kilometrowej przestrzeni zachodnie

go Królestwa. Funkty oparcia nad Wisłą strac-iły

dla Rosyan całe swoje znaczenie. Prawe skrzy

dło rosyjskie zmuszone było posuwać się ku za

chodowi w-zdłuż Wisły. Gdyby powróciło się

było niżej ku południow-i. byłcby straciło moż

ność oskrzydlenia armii niemieckiej. Przekro

czywszy Wisłę, zawisnęło niejako w powietrzu

i znalazło się wcb?c znacznych sił niemieckich,

skoncentrowanych w obrębie twierdzy Toruń

Obecnie skrzydło to zepchnięte zoslało po za

Płock i Kutno. Strategia Hindenburga osiągnęła

przeto sukces, w którym tkwi zapowiedź dal

s z e g o korzystn ego rozw-oju o peracyi."

Także korespondenci pism w;łoskich stwier

dzają, że zwycięska kontrofensywa armii sprzy

mierzonych na obu brzegach Wisły, zniszczyła

rozmach ofenzywy rosyjskiej,

Z terenu walk w e Fraucyi mamy dziś tylko

wiadomości o starciach francuskich i niemieckich

aeroplanów we F!andryi i o zwycięskiem odpar

ciu pr?ez Niemców g?rałtownych ataków fran

cuskich pod Servon w łeeie Argońskim. Tym

czasem i flota niemiecka nie jest bezczynną

Rozpoczęła reraz akcyę zaczepną na Bałtyku,

która na razie ograniczyła się do bombardow-a

nia Libawy, ponieważ rosyjska flota wojenno,

unikając starcia na otwarłem morzu, schroniła

się za miny podwodne i pod ochronę dział twier

dzy Kronsztadtu.

Wydanie wieesorM«*

Dalsza przywara ewataeya.

Wydalanie z miasta osób, niemająeycb dosta

tecznych zapasów żywności, nie ustało ani na

chwilę. Władze kilkakrotnie upominały ubogą lu

dne ść, ażeby we własnym interesie miasto opu

ściła i na koszt rządu wyjechała do miejscowo

ści, gdzie otrzyma bezpłatne mieszkanie i poży

wienie. Energiczne wezwania odniosły częściowy

skutek ; w mieście pozostało jednak wiele ludzi,

niemająeycb wcale środków żywności ani za:ob

ku, obarczonych rodzinami. Wystarczy przejść

przedmieścia Krakowa, aby przekonać się, ile

tam widać jednostek, dla których pozostsnie w

twierdzy na czas oblężenia byłoby nieszczęściem.

Dzisiaj ta ludność przymiera głodem, cóż w-ięc

byłoby z chwilą zamknięcia urasta, gdy wsz.e!—

kie zarobki znikną i środków żywności, nawet

najprostszych, trudno będzie dostać Niemniej na

Kazimierzu, w taintejszyah zaułkach pozostało

wielu biedaków, żyjących z jałmużny. Ludność

la z największym uporem trzyma się Krakowa nie

chce wyjeżdżać do innych miast, gdzie zdolni do

pracy musieliby pod kontrolą pracować. W b!ę

dzie są wszakże le jednostki, że mimo wszystko

uda im się pozostać w Krakowie. Obecnie władze

znow-u przypomniały plakatami tej ludności, ze

będzie zmuszoną do opuszczenia miasta i że je

szcze wyjeżdżać może bezpłatnymi pociągami e

wakuacyjnymi. Potem nastąpi dalsza, bardzo ru

rewa ewakuacya: ludność będzie przymusowo

wydalona po za obręb fortec i w takim w ypad

ku nie otrzyma żidaej pomocy ?e strony rządu

Rozlepiony dzisiaj plakat brzmi jak następuje:

BaSsza ewakuacja.

W dalszym ciągu obwieszczeń magistratu mia

sta Krakowa o ewskuEcyi miasta, oraz zarządzeń

c. i k. Komendy twierdzy o przymusowem w y

dalaniu osób do ewakuaeyi przeznaczonych,

e. k . Dyrekcya policyi podaje do publicznej wia

domości, że ze s ’acyi Podgórze Bonarka odcho

dzą jeszcze pociągi ewakuacyjne bezpłatne eo

dziennie aż do odwołania o godz, 5 po południu

przez Skawinę do Ung Hradisch, gdzie wszyscy

podróżni utrzymywani będą na koszt państwa.

Wobec tego, że dotychczas jeszcze nie wszyscy,

przymusowo mający się wydalić, Kraków opu

ścili, Dyrekcya policyi zwraca aię do tych wszyst

kich z kategoryoznem napomnieniem, aby z po

ciągów tych jak najliczniej korzystali i Krakć«

jak najspieszniej opuścili, albowiem nie mogą się

łudzić, że w Krakowie będą mogli pod jakimkol

wiek pozorem pozostać. Przeciwnie, raogą byc

jak najgłębiej przekonani, że zoatauą w każdya

wypadku przez władzę policyjną lab żandanne

ryę wyśledzeni i miaso oporu pieszo poza obręb

twierdzy wydaleni, gdzie pozostawieni będą wła

snemu losowi bez żidaej pomocy państwowej.

Kraków, dnia 19 listopada 1914.

C k. Dyrekcya policyi

Węgiel i mleko.

W dals?ypi ciągu odbywa się sprowadzanie !

zakupywanie krów dli Krakowa. Obeciie od

wprowadzonych już krów otrzymuje się 2000 do

2500 litrów mleka. Komisarz rządowy prof. Dr

Juliaa Nowak zarządził, aby mleko to sprzeda

wał e było w pierwszym rzędzie rodzinom, -obar

czonym dziećmi, chorym i osobom starszym,

p-za tem dopiero korzystać z niego mogą inne

osoby. Wogóie dotąd nie daje się uczuwae w

mieście brak mleka, jest ono do nabycia w sole

Czarniach i na targach. Nie brak też jeszcze

śmietanki, której I tr w lepszym gatunku kosztu

je 1 koronę, w drugim gatunku 80 hal. Brakuje

masła ; są dni, w których nie można dostać ma

sła w eałem mieście, a źródła dowozu zmoiej

sza ją się.

Obecnie miejskie składy wstrzymały na kilka

dni rozwóz i dostawę węgli do prywatnych

mieszkań. Wstrzymanie nastąp ło z tego powodu

że cały persona! składów zatrudniono około w y

ładowywania paruset wagonów węgla; do pracy

tej przynajmuje zarząd rkładu robotników za

wynagrodzeniem 3 20 kor. dziennie. Minio do

brego wynagrodzenia, niewielu zgłasza się ro

botników-, tak, że zachodzi poGzeba rekwirowa

nia przymusowo.

Nadchodzą w dalszym ciągu z?pasy soli

z Wieliczki.

Lichwa mleczna.

Na dzisiejszym targu lichwa mleczna docho

dziła szczytu. Przyszły kobiety, żądają e za litr

lichego mleka 70 hal,, gdy cena maksymalna

wynosi 28 halerzy ; za kilogram masła kuchen

nego 5 kor. 50 bal.,

gdy cena najwyższa nie

dawno wynosiła 3 korony. Na szczęście komisa

ryat targowy rozpoczął energiczną kontrolę i prze

strzegał postanowień wprow-adzonej w życie ta

ryfy maksymalnej. Rozpoczęto przy pomocy po

licyi aresztować kobiety , dopuszczające się

jaskrawych nadużyć Policjanci odprowadzali

je do wydziału aprowizacyjaega Magistratu ; tu

spisywało protokóły dnóch urzędników, poczem

natychmiast kobiety odprowadzano do sądu po

wiatowego karnego, gdzie zapadały doraźne

wyroki.

Do godziny 10 oirzymały dwie kobiety po 3

dni aresztu za sprzedawanie litra mleka po 40

halerzy. Jedna skazana na 7 dni, ponieważ sprze

dawała mleko za śmietanę i żądała po .1 kor. za

litr.

Przed sądem stanął pacheiarz z Prądnika Czerwo

nego, Jakób Kopeć. Dostawie on codziennie setki

litrów mleka do Krakowa. Sprawdzono, że Ko

peć rozrzedjal bardzo silnie mleko wodą; roz

cieńczenie dochodziło do 80 procent, tak że była

to właściv?ie zabielana woda. Żądał on za litr

aż 3 5 -40 hal. Kopeć został skazauy na 3 ty

g,odnie are sz tu.

I - Sktd tyle mleka wziąć, żeby wszystkim

jsprzedać? - bronił się Kopeć.

Trochę wó

ł’ » nuiiieratą gtrzyfmutas *4mtrU»tr*ejr* C*ąim 1» K rako w i« i nr%ęAy poectew*. .*Me!«*»»* p***

mimwi?t«

3. A. "r/yt« now/ki»« a, Rsrid!o: W. Kar’ińnlriapo, trss.fik* -wSulri*-e»i»i v h , Wnr* -A.si"’»,

Hea-cask t K»louoonow*j. M, Trąkkt. (ft k*wis ,’Cm"

ż« Mfeyel* 0 lii*«*«» *»!ci». ». C(MMrst)Dia^

9., Seś(ltwsjtifkse, R. Siir.2i8Uhs, u «Ucyacb ksiełcwyeS 0 Tar««wła, Hu r n *Mn, M \ * . N»wy* Są**« «9

w Mlęj;tfei kniejowej, !aditsż na innycN ułńMelejnyck eteeyeeb » oerlyerłiw k«łej»«ryck.

Ceny «głoszeń: od Wiersz;’ petitem za pierwszy raz 20 hal,, ta kaićy następny po 15kal. ekłit Mkw

laryczuy. cyfrowy, skomplikowany, pierwszy raz 40 hal., następny po 15 ha!. N ad ssta ne i Nekrologia

*A miejsca wiersza drukiem petit. 60 hal. za każdy raz. G łosy p ublic zn oś ci po 2 kor.; fceflmiieatj handlów«

po kronice i po dzłal* ekonomicznym; komunikatyprywatne , śluby, zaręczyny i tp .p o l kor. od miejsca w i e r n a .

Ogłoszeni* Sprenum eratę przyjmują: we Lwowie biura dzienników L. Plohns, A. Ohzewekicg«,

St. Sokołowskiego, K, Buchstaba; w ’jarostawiu Biuro dzieoników; w P odgó rzu Poturalaki; w Pra«.

łnyślu A. daszyński księgarnia i E. Biilet; w Rzeszowie M. Weintraub; wStanisławowi« Jaaiel*

tki i Sp.; w Tarnowie M. Rockach, O. Hani; w Tarnopolu Komaniewski; w Paryżu wyuczaj*

o. W. Raczkowski, ł-! Citń de Treviso, w W i e d n i u Haasenstein iS Vog!er, R. Moe»e (tak*« vre wseyat*

sich filiach): H. Schalek, M. Duke*, E. Braun, J. Danneberg, Bock A Hersfeld, 8 . Friedi itylke p r *

flUłuemę H. Goldsehmidt A Comp.); w Frankfurcie n. M. G. L, Dauba dr Coaip., w Pradz« CR*,

«klej Fr. Hororka. Listy z pieniędzmi i p r zek a zy pieniężne na prenumeratę ! *jfłojweuia przyt

-auja Adnńniiiracya Czasu w Krakowie, lieklamacyz nitopieczętowant nie podlegają opłacie jłeaat*»***,

Liftów nieopłaconych nie przyjmuje s:ę. Rękopisów nadsyłanych nie *w«A«a e%

i;tStF’ Za każdą zmianę elrete depłee« się 48 hal.

ADRES REDAKCY1s\sL §w. Tomasz* Nr S*.

Tdt!oti Hr *a

dy nie r z ’todzi, bo mleko było tak gęste, jak

śmiet anka.

Skazanych tdp owadzano zaraz do więzienia;

niektórym odraczano karę. Energia sądów w spra

wie 1 chwy żywnościowej jest pożądana i ko

nie-zna. Należy bronić ludność przed nieuzasa

dnionym wyzyskiem.

Zwycięstwa w Prusiech wsdiDduich.

Korespondent Reichspost donosi z głównej

kwaterj- niemieckiej w Frusiech wschodnich:

Na zie:mi wsch odnio - p ruskiej, która już tylo

krotnie by?a polem walki, krwawe zmeganie się

armii niemieckiej z rosyjską rozpoczyna się ca

nowo. O strasznych klęskach, poniesionych pod

Szczytnem i wśród jezior mazurskich Rcsya)iicj,

jak aię zdaj -, już zapomnieli, a niemniej za

pomnieli o tylu mniejszych porażkach, jakie

w ciągu ost atnich s z eś ci u tygodni armia pruska

/gotowała im na całym froncie Prus Wschodnic:h.

W starciach łych Niemcy bili jedną armię ro

syjską po drugiej, najpierw pierwszą armię pod

dowództwem generała Rennenkampfa, operującą

cd s rony Kowna, potem armię generała Żyiiń

skiego, której podsfawą operacyjną jest Grodno,

wreszcie arr, ię trzecią, zreorganizowaną z roz

bitej już p oprze dnio armii nadn a rw iąńskiej, która

;trzymała nowego komendanta w osob:ę znanego

generała kawaleryi Miszcienki.

Wynik tej drugiej ofenzywy rosyjskiej, podję

tej i przeprowadzonej z wielką, gwałtownością,

jest znany. Poszczególne bitwy i potyczki pod

Sz?rwintairi, Władysławowem, Wilkowiszkami

i Eydkunami pod Mariampóh.m - Kalwaryą, pod

Filipowem, Suwałkami, Raczkami, Augustowem.

Eikiem i Grajewem, skończyły się bez wyjątku

przegraną Rosyan i wyrządziły im ogromne szko

dy w hulzisch i materyale wojennym.

Z’aledwie atoli tę ofeozywę krwawo odparto,

rosyjska na’czelna komenda, zgromadziwszy, świe

że siły, postanowiła raz jeszcze popróbować szczę

ścia w nowym ataku na Prusy Wschodni«. Woj

ska, która obecnie wprowad-a na linię bojową,

są liczebn-’e bardzo silne, mimo to, po dotych

czasowych dcświadezeniach i ta przewaga licze

bna nie powinna wywoływać zaniepokojenia, Co

armia rosyjska zdziałać może przeciwko zgrupo

wanym tu wojskom pruskim, to wykazały do

wodnie już dotychczasowe walki. Nie mam by

najmniej zamiaru wzbudzać lekceważenia nie

prayjacielsfeiej siły zbrojn ej, l e cz z drugiej stro

uy nie chcę przeceniać też siły tej z powodu jej

liczebnej przewagi. Wojska bowiem, które rosyj

ska naczelna komenda ,obecnie ściąga na lśnić

bojowe w Prusach Wschodnich, nie są już ta

kim pierwszorzędnym materyałem wojennym

z jakim wojska niemieckie w tej dzielnicy po

tykały się w pierwszej fszie wojny. Według wia

rygodnych informacyj, potwierdzonych zresztą

przez zeznania jeńców, luki powstałe w ssere

gach armij rosyjskich na północnym wschodzie

wypełniono przeważnie starszymi rocznikami re

zerwy. Nadto i usposobienie żołnierza rosyjskie

go po tylu poniesionych klęskach, jak niemniej

z powodu chwilowo niedost tecznej aprowizacji

nie jest jut tak pełne otuchy, jakiem bjło w po

czątkach wojny. Mnożą się oznaki, że i amuni

eyi niema po stroni« rosyjskiej dziś już w takiej

obfitości, jak dawniej, gdv to rosyjska artyle

rya i piechota wprost marnotrawiła nauoje. W zd o

bytych r osyjskich row,ach strzelni-czych znajdy

wano dawniej wyłącznie najnows e rosyjskie,

ostro zakończone naboje; w ostatnich tygodniach

tego rodzaju pociski spotyka się bardzo rzadko,

natomiast dużo nabojów sts.rssego modelu, mia

nowicie stare kule z zaokrąglonym końcem z re

ku 1893.

Jeśli więc weźmie się na uwagę w’szystkie te ino

manty, nowa ofenzywa rosyjska nie powinna na:

niepokoić więcej, niż dawniejsza. Najsmutniejszym

jej skutkiem i następstwem jest, że nowe walki v/

pasie nadgranicznym wypłoszyły ua nowo ze wsi

i miast pracowitą ich ludncść, która dopiero co

wróciła do swoich siedzib, dalej, że prace i ro

boty publiczne około naprawy i odbudowania

zniszczonych zagród, domów i środków komuni*

kacyi, ledwie rozpoczęte, na nowo uległy przer

wie i zawieszeniu.

Na drodze, którą pędzi nasz samochód, pełno

wielkich drabiniastych;wozów, naładowanych u

bcgimi sprzętami domowymi. Wśród pstrej roz

maitości tych pakunków dostrzedz jednak mo

żna obecnie już pewną wojskową metodę. Ni:

po raz pierwszy bowiem biedni ci ludzie ucie

kają z ojczystych wsi i miast. Prusy wschodnie

przez cało trzy miesiące przedstawiały widok

praw,dziwej wędrówki ludów, które ustawały ch si

Iowo, lub zrywały się na nowo odpowiednio d)

zmiennych faz wojny. Ludność sprawia wraże

nie, jakby do pewnego stopnia przyzwyczaiła się

już do bolesnego swego losu do konieczności

ciągłego przenoszenia się z iwejsca na miejsce

Dziś w tych długich karawanach widoczn;i jest

już pewna organśzacya. Na każdym wozie, z a

przężonym w cztery koire, mieszczą się dwie,

trzy lub cz!ery rodziny, złożone z kilku star

szych mężczyzn ponad 50 rok życia (młodsi

walczą w polu), s pięciu lub sześciu kobiet i

dorosł.ych dziewcząt, oraz z całego zastępu

dziatwy.

Wozy nałsdowane są według wszelkich reguł

sztuśi podróżniczej. Na spodzie przedm’oty naj

cięższe, paki, kufry, skrzynie; na nich pościel i

bielizna, a wśród materaców i pie;zyn ojcowie,

matki i dzieci z, drobniejszymi sp rzętw i domo

wymi, Usposobienie tyeh !ud/i jest już mniej

przygnębione, niż dawniej. Wiciu z nieb, z w łasz

cza młodsze pokolanie, odzyskało nawet humor,

(to też dziatwa zwłaszcza wita każdy mijający

i wozy samochód lub oddział żołnierzy głośnymi

| okrzykami.

j Przyczynia się do tego zapewna także korzy

stna zmiana aury. Długotrwałe deszcze ustąpiły

tu miejsca prześlicznej pogodzie późnych dni je

sieni. Dziś np. mamy wprau?dzśe sześć stopnipo

iżej zera, lecz z czystego błękitu nieba spada

ją na nas ogrzewające promieni» słońca, która

zł cistem blaskiem upiększa nawet grozę spusto*

szałej okol cy, a w zwąlpiałe ssrcs wlewa nową

nadzieję.

S;mochod mój pędzi z szybkośc.ią 70 kim. na

godzinę ku pozycyom frontowym armii niemie

ckiej, N i prawo od drogi spoczywa w zręcznie

u?ypanej zakrywce baterya ciężkich dział; ofice

rowie z wzniesienia obserwacyjnego badają lu

netami widnokrąg, zasłonięty lesistemi wzgórza

mi, przez które cofa się nieprzyjaciel. Po obu

stronach drogi żywy ruch wojenny, piechota i

kawa!erya w biwaku, dymiące kuchnie i piekar

nie poiowe. Nfcgls tuż nad moją głową rozlega

się świst złowrogi — a w tej chwili też granat

nieprzyjacielski uderza w zmarzniętą ziemię o

kilkanaście metrów za moim samochodem. Roz

pryskujące się odłamki gwiżdżą mi koło uszu,

lecz nie wyrządzają szkody Spostrzegam, że do

stałem się na Imię ognia nieprzyjacielskiego.

Szofer przy ?piesza biegu, pędzimy naprzód jak

opętani i w chwilę później znajdujemy się już

po za tą niebezpieczną strefą. Tu uderza nas wi

dok w większej jeszcze mierze wojenny. Na po

tach pełno trupów końskich i ludzkich, rozbi

tych pociskami wozów i automobilów. Odcinek

ten znajdował się jeszcze przed kilku godzinami

w posia.daniu Rosyau, ponieważ jednak nie na

dawał się do skutecznej obrony, więc niedługo

ty!ko zdołali opierać się na nim silnym atakom

niemieckim. Na samym środku drogi widzę le

żącego rowerzyslę niemieckiego. Rower nietknię

ty, żołnierz nie żyje.

Po chwili muszę opuścić samochód, ponieważ

dalej jechnć trudno, na drodze coraz więcej ciał

ludżkich - jeszcze niezastygłych. Dalszą drogę

odbywam pieszo.

Po kwadransie spotykam eskortowany przez

żołnierzy pruskich oddział jeńców rosyjskich.

Wdaję się w rozmowę z kilku inteligentniej

szymi i dowiaduję się, że gros armii rosyjskiej,

które przed staścia dniami rozpoczęło gwałtow

ną ofenzywę, cofa aię obecnie na catej linii.

Wiadomość ta zgadza się z prawdą, potwierdza

ją to nasi lotnicy.

W ten sposób walka faluje bezustannie. Ofen

z ywy rosyjskie, rozpoczynając się z wielką bra

wurą, już po kiłku dniach słabną, zanim dopną

zamierzonego celu. W ówczas rozpoczyna się sil

na konirofenzywa Niemców, która zmusza Ro

syan do cofania się nieraz na kilkanaście kilo

metrów. Czego naczelna komenda rosyjska przez

taką taktykę dopiąć zamierza, trudno dociec.

Wydaje się ona niezrozumiałą także oficerom

niemieckim. Lecz dopóki trwać będzie, rie ma

my powodu do niepokojenia się o wynik kam

panii.

Gdy wróciłem do mego samochodu, czekała

mnie nie?podzianka. Szofer mó; wziął w niewo

lę podczas mej nieobecności żołn.ierza rosyjskie

go. Wojr,k ten spał najspokojniej w pobliskiej

na pół spalonej stodole. Gdy się obudził i u}*

rz ił przed sobą zamiast własnych towarzyszów

broni żołaierza niemieckiego, był bardzo zdu

miony, lecz nawet nie usiłował się bronić i gdy

mój szofer odebrał mu karabin, wcale nie czuł

się zaniepokojony swoim losem.

Wracając, nie zastałem już trupów na drodze.

Usunięto je i pochowano. A tymczasem dala]

ku wschodowi zrywała się wrzawa nowe.j walki.

Fetwa**.

Ogłoszona obecnie przez sułtana tureckiego,

jako Kalifs, a przez szejka ul Islam kontrsyguo

wana Mf-.twa," wzywająca wyznawców Islamu do

,świętej wojny",

ułożona jest w formie pylań

i odpowiedzi i brzmi, jąk następuje:

Pytanie: JeźU przeciwko Islamowi sprzymie

rzy się kilku nieprzyjaciół, jeźii nieprzyjaciela

ci pustoszą kroje Islamu, jeź!i mordują ludność

mahomatańską, oraz biorą ją do niewoli i jeźli

\ wobec tego padyszach Islamu w my ś; świętych

s!ów Koranu ogłasza świętą wojnę — C’.y udział

w tej wojnie jest obowiązkiem wszystkich Ma

hometan, w szystkich mahometańz. ich żołnierzy,

tak pieszych jak i konnych, i czy wszystkie

kraje mahometańskie powinny s!ę przyłączyć do

tej wojny ?

Odpowiedź : T s k.

Pytanie: Ozy również rnaho?netańscy poddani

Rosyi, Franc.yi i Anglii, oraz wszystkich krajów,

które tym państwom pomagają i wraz z niemi

atakują Kalifat na lądzie i morzu, usiłując znisz

czyć Islam, — czy poddani tych państw mają

obo,wiązek przyłączyć się do wojny świętej i wal

czyć z rządami, którym podlegają?

Odpowiedź : Tak.

Pytanie: Czy ci mahometanie, którzy mimo, Ż9

usłyszeli wezwanie do świętej wojny, wzbraniają

się w niej wziąć udział i zachowują się biernie,

wystawieni są na gniew boży, na zasłużoną kar§

i nieszczęście?

Odpowitdź: Tak.

Pytanie: Czy muzułmańska ludność państw,

wojujących dziś z rządem islamskim, która czy

to dobrowolnie, czy pod grozą kary śmierci

i zniszczenia, popiera rządy tych państw i pa

ich strcnie bierze ud ził w wojnie, dopuszcza si§

tem samem ciężkiego grzechu ?

Odpowiedź : Tak.

Pytanie: Czy ci mahometsńscy poddani Rosyi,

Francyi, Anglii, R ,s ji, Serbii i Czarnogóry, któ

rzy dobrowolnie lub pod przymusem walczą dzió

przeciwko Niemcom i Austro-Węgrom i tym sprzy

mierzonym z Kalifatem państwom przez to w y

rządzają szkodę,

—

zasługują na gniew i kara

bożą ?

Odpowiedź: Tak,

,CZA»» wyeh*«ai z wyjątki*» toi p . »M aielłUni,tach «rociy.tych dwa rwy

a wian*wito:

o gor ziiust ’t, t*** 1 * Kodsini* 8 popołudniu

Numerwieczorny10hel,,ranny6hal,} «ASStW N S?

PRENUMERATA WYNOSI:

cab) rohjj/sa kwarta! Jnai miesiąc

W Irakowi* w miejsca . .

|30

koron || 7 kor. 58 h. jj2 kor. 50 tó.

a ł * ° dn°szenl° m d° d o m * ..................

koron

9kor. -

II3 kor. -

fecztą w pań stwie A u s t r y a e k i e m ......................................

koron

9kor. -

i3kor _

l dwukrotną wysyłką p o c z t o w ą ......................................

koron f10kor.50h. 13kor. 50 hak

Pocztą w państwie N i e m i e e k i e m .................................................. j 42 koron }j10 kor. 50 n. i 3 kor. 50 hak

Do wszystkich państw, n al eżących do związk u pocztowego 48 koron 112 kor. -

i4 kor.

W państwie rosyjskiem (abonament przez urzędy pocztowe) 18 rb. 80 k. 1 4rb. ?Ok. 11 rb. 60 kop.

+ vkazu pism ^granicznych, mających debit w państwie rosyjskiem

ł r K i j=Yjmują urzędy pocztowe: w Petersburgu, Warszawie, Kijowie, Wiinia,

M OIK »» 1 u a e s i e . z, innych miast i wsi można prenumerować Czas, posyłając pocztą należytośS

do urzędu p oczto w ego najbliższego z powyżej wymie nio nych większych miast.

1 °Sł°ez°nia przyjmują: w W arszawie biuro ogłoszeń Ungra, L. i E. Metz! i Syn,

lufaiyuaroaow* Biur* *głoszeń — w Kijowie księgarnia L. Idzikowskiego — w Wi!ni* biur*

dzienników K. Taubera.

BHr*i’"”11ipij"NI!!11!!1Uli

1 of 2 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu