Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 637 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

NOT 18.

Kraków, N iedziela 22 Stycznia 1888.

Rocznik XLT.

CZAS

Przegląd Polityczny

Kraków 3* stycznia.

Trzy w tym roku powzięte uchwały uzyskały

najwyższą sankcyę. Dwie z tych uchwał tycza sie

gminy miasta Jasła, która otrzymała pozwolenie

SodfiT’YJ^i °dDap°JÓ^ spirytusowychi

SSi,if

" konsumcyjnego od wina w wy

, trzecia uchwała tyczy się poboru

opłat od napojów spirytusowych w Chrzanowie.

Piszą nam z Wiednia: Jak powtarzanie żądań

niewykonalnych osłabia efekt uchwał sejmowych,

tak znowu w pewnej kategoryi spraw samo po,

wtarzanie pewnego grawaminu. lub zastrzeganie się

przeciw pewnej ewentualności jest - chociażby

z braku odpowiedzi ofieyalnej skutek wydawał sie

problematycznym - pożyteczne i cel swój osiąga.

rzędu takich uchwał należy świeże zastrzeże

me się przeciw objęciu zarządu kolei państwo

wych w Galicyi przez kolej Karola Ludwika. W tej

sprawie były już zabiegi, przepłoszone zeszłoroczną

uchwałą sejmową. Świeża uchwała sejmowa za

pobiegnie wznowieniu tych zabiegów, a bodaj czy

w tej mierze nie została w samą porę powzięta.

Kończący się dziś tydzień przyniósł nam trzy

ważne enuncyacye pokojowe: odpowiedź cara na

noworoczne powinszowania gubernatora Moskwy

ks. Dołgorukowa; reskrypt cesarza Wilhelma na

zbiorowe pismo stowarzyszeń Czerwonego krzyża

i sygnalizowane nam wczoraj pokojowe zapewnie

nia ks. Bismarka.

Pismo cara podają dzienniki moskiewskie w na

stępującem brzmieniu:

,Książę Włodzimierzu Andrzejewiczn! Miło mi

było powziąć z przesłanych mi na Nowy rok wy

razów waszych głosy i życzenia Moskwy, które,

jako takie, ^pochodzą z serca Rosyi. Nie wątpię

o szczerości uczucia rosyjskiego, z którego one

wynikają i przekonany jestem, że cała Rosya prosi

w dniu tym razem ze mną Boga, ahy siły nasze

zużyć można na utwierdzenie porządku, opierają

cego się na wierze i prawie i na pomnożenie do

brobytu powszechnego. Na ten cel zwrócone też

są^ wszystkie życzenia moje w nadziei pełnej ufno

ści, że pokój, którego nam Opatrzność użycza

pozwoli, tak w świeżo zaczętym, jak i w nastę

pnych latach, poświęcić wszystkie siły państwa i

wszelkie usiłowania wiernych synów jego sprawie

rozwoju wewnętrznego."

W piśmie odręcznem do Stowarzyszeń Czerwo

nego krzyża dziękuje cesarz niemiecki za życze

nia, wyrażone mu z powodu Nowego roku, doda

jąc wyraz nadziei, że czas, w którymby Towarzy

stwom tym przypadło spełniać poważne swe za

dania, jest na szczęście całej ojczyzny jeszcze

dalekim .

O trzeciej enuncyacyi ks. Bismarka, wypowie

dzianej prywatnie, mamy dotąd dopiero nastę

pujące wieści:

O sygnalizowanej nam wczoraj pokojowej enun

cyacyi ks. Bismarka donoszą z Berlina do N. fr

nXa giełdzie dzisiejszej zrobił wielkie wrażenie

list domu bankowego Lappenberga, który pisze do

jednego ze wspólników swych , co następuje:

Wbrew panującemu pognębieniu z powodu obe

cnego położenia rzeczy, mogę Wam udzielić wia

domości, pochodzącej z bardzo wiarogodnego źró

dła, że ks. Bismark odezwał się wczoraj przy o

biedzie do jednego z panów tutejszych bez ogród

ki w te słowa: Podług najgłębszego przekonania

mego nie będziemy mieli wojny ani w przyszłym

roku, ani w trzech następnych latach.

,,Na giełdzie berlińskiej utrzymywano, że panem,

do którego ks. Bismark wyrzekł te słowa, był p

Ohlendorff,jeden z współwłaścicieliNordd.Allg.Ztg.

,,W iadomość ta podziałała na giełdę bardzo po

myślnie.

,,O powiadano sobie też na giełdzie, że przy tej

samej sposobności przestrzegał jednak ks. Bismark

przed nabywaniem walorów rosyjskich ze wzglę

du na wewnętrzne położenie Rosyi."

Do wiadomości tej dodaje ostrożny korespondent

Neue fr. Presse: ,,Nie trzeba jednak i o tem za

pominać, że kiedy Reichsanzeiger przedrukował

w tych dniach artykuł ScMes. Ztg, wyrażający

wielką ufność w trwałość pokoju, przestrzegała

Nordd. Allg. Ztg. aby reprodnkcyi artykułu tego

przez urzędowy dziennik nie poczytywać za sank

cyą, udzieloną przez koła rządowe rozwiniętym

w nim zapatrywaniom."

Dotąd jednak nie odwołano tej wiadomości, a

jeśli to dziś nie nastąpi, będzie można nietylko

enuncyacyę tę za prawdziwą uważać, ale będzie

nawet uprawnionym domysł, że kanclerz na pu

bliczne ogłoszenie słów swoich, prywatnie wyrze

czonych, zezwolił.

Hamburger Correspondent widzi jnż jakieś wy

raźne powstrzymanie się w zapędach Rosyi, a za

stanawiając się nad przyczynami takiego zwrotu

chociaż wpływ panslawistów na cara wcale się

uie zmniejszył, powiada, że Rosya starała się

rzeczywiście o wymożenie na Francyi stanowcze

go zapewnienia, iż w razie pewnych komplikacyj

stanie po jej stronie. Flourens odmówił jednak,

jak utrzymuje pomieniony dziennik, przyjęcia na

siebie jakichkolwiek zobowiązań, chociaż starano

sięwmówić w niego, że sojusz potrójny bynaj

mniej w celach pokojowych zawartym nie został

i więcej przeciw Francyi, niż przeciw Rosyi jest

zwróconym. Gdyby dziś zwrot polityki rosyjskiej

na tory pokojowe stał się wybitniejszym, mó

wi dalej Hamb. Corr. przypisaćby to jedynie mo

żna tej^ okoliczności, że się usiłowania skłonienia

Francyi do stanowczych przyrzeczeń na pewne

ewentualności nie udały.

, Dziennik serbski Yidelo, polemiznjąc z dzien

nikami rosyjskiemi, które upadek Risticza przed

stawiały, jako rezultat zabiegów austryackich, sta

rających się o wyparcie wpływu rosyjskiego z ca

łego półwyspu bałkańskiego, odzywa się w te

słowa:

,,R isticz upadł przez własną niedołężność i przez

słabość stronnictwa liberalnego, za pomocą którego

nie mógł zebrać dostatecznej większości. Upadek

Risticza można było przewidzieć i nastąpił on hez

wszelkiego z zewnątrz wywieranego wpływu. Ri

sticz nie mógł pozyskać zaufania Rwych wspólni

ków w rządzie, ho durzył wszystkich od początku,

aż sam upadek swój sprowadził.

,,Wpływ Rosyi na półwyspie bałkańskim, a

w szczególności w Serbii znikł przez to, że inte

res, jaki Rosya ma na półwyspie bałkańskim, nie

zgadza się z interesami ludów bałkańskich, a Ro

sya pod maską dążności pansławiańskich zdąża

tvlko do spełnienia swych celów wielko-rosyjskicb.

Rosya chciała politykę ludów bałkańskich wprządz

w rydwan swej polityki, niepomna na to, że Indy

te mają zbyt wybitne poczucie własnej narodo

wości, aby samoistność swą poświęcić na rzecz

panslawistycznych zabiegów.

,,Zwolennikami idei panslawistycznych są w Ser

bii tylko Risticz i metropolita Michał i uważają

ich też jnż za to za zdrajców kraju. Na zdradzie

stanu opierał się też jedynie wpływ rosyjski

w Serbii i dlatego właśnie nie mógł być dłneo

trwałym. Wpływ ten jest dziś w Serbii o wiele

mniej znaczącym, niż przed sześciu laty. i nigdy

już do dawnego stanu swego nie wróci, ho Rosya

nie chce się przekonać o tem, że bałkańskie ludy

nie istnieją przecież dlatego jedynie, aby się dla

planów wielkorosyjskicb poświęcały.

,,Oto przyczyny, które złamały wpływ Rosyi na

Bałkanach, a szczególnie w Serbii, a nie uczyniły

tego bynajmniej zabiegi Austro-Węgier. Usunię

cie wpływu rosyjskiego było aktem nieodzownej

obrony własnej, do jakiej się lud serbski poczuć

musiał."

W drugim artykule, bardziej jeszcze znaczącym,

rozwija Yidelo myśl tę w następujący sposób:

,,Czy bracia nasi północni mogą się czuć rze

czywiście uprawnionymi do żądania od nas, abyśmy

swe stanowisko polityczne poświęcili celom poli

tyki rosyjskiej? Czy to zasługi Rosyi w sprawie

wolności serbskiej mają być większemi od zasług

Austro-Węgier? Czy to pochodzenie słowiańskie

i wspólność wiary mają już wystarczać na wy

tworzenie wiecznego węzła wzajemności. Jeśli

dawne tradycye historyczne opierały się na tem,

to poniósł je do grobu już traktat berliński. Hi -

storya uczy nas, że Rosya nie uczyniła rzeczywi

ście niczego dla Serbii i że Serbia wszystko, co

zyskała w traktacie berlińskim zawdzięcza Austryi.

W pokoju zawartym w San-Stefano zapomniała

dyplomacya rosyjska zupełnie o Serbii. Od roku

1818 aż do r. 1832 musiała Serbia sama wywal

czać swą wolność i zyskała ją własną siłą. Rosya

nie pytała się prędzej o Serbię, aż się bój ten

ukończył i Serbia o własnej sile stanęła. Wyma

gania Rosyi, jej pretensye do wdzięczności serh

skiej nie mają żadnej podstawy. Rosya wymyśla

dziś jeszcze na Serbię i jej króla, pragnie zasiać

niezgodę między królem a ludem, ale Serbia czuje,

że jej samoistność stoi na pewnych podstawach,

a łączy się ściśle z narodowym serbskim tronem

i z dynastyą Obrenowiczów. Serbia bronić się bę

dzie od nieprzyjaciół swoich, czy przyjdą z połu

dnia, czy z północy, a o tem niech pamiętają do

brze tak zwani ,,północni bracia" nasi."

Świat polityczny oczekiwał i poniekąd ża

dał od cesarza Aleksandra I I I objawu poko

jowego. Władca Rosyi w całej pełni zadość

uczynił temu pragnieniu, a trudno o bardziej

stanowcze stwierdzenie pokojowych zamiarów

i życzeń, jak to, które zawartem jest w piśmie

do gubernatora Moskwy ks. Dołgorukiego,

powyżej dosłownie przytoczonem.

Dzienników jednak berlińskich ani całkiem

zadowolniło, ani zupełnie uspokoiło oświad

czenie cesarza rosyjskiego, a nawet N o r d d .

A ll g . Z t g przeciwstawi(ł mu próbowała, ale

bezowocnie, przemówienie noworoczne jenerała

Hurki do oficerów, którego znowu tekst, wczo

raj w C z a s ie przytoczony, świadczy, iż w niem

niema nic innego, jak to, co zwykł przy tej

sposobności mówić co roku jenerał-gubernator

warszawski; że zwłaszcza wojowniczego w niem

zacięcia niema.

A zatem stoimy znowu na tym punkcie,

ua którym znajdowaliśmy się w chwili pod

niesienia w jesieni zeszłego roku pierwszych

alarmów. Powodu namacalnego do bezpośre

dniego starcia nikt dopatrzeć się nie może;

wyzywającej i zaczepnej postawy Rosya by

najmniej nie przybiera; rokowania jakieś mię

dzy mocarstwami do konfliktu na razie do

prowadzić nie mogą, bo, o ile się zdaje, ża

dnych zgoła zawiązanych w żadnej sprawie

niema. Niepokój zaś siany jest pomimo tego

wciąż z Berlina; ztamtąd dziś tak, jak przed

dwoma miesiącami, rzucane są alarmy i z te

go jedynie powodu umysły uspokoić się na

razie nie mogą, a najbardziej pokojowe obja

wy tracą swoją moe łagodzącą, nazajutrz.

I oto," jak Nordd. Allg. Ztg określa poło

żenie: ,,pozostaje ono, mówi organ ks. kan

clerza, pod panowaniem najzupełniejszej sprze

czności, która, jak wiadomo, zarówno pełna

jest tajemniczości dla mądrych, jak dla głu

pi’h."

I oto, jak ze swej strony ocenia sytuacyę hr.

Kalnoky: ,,Niema nic zmienionego ani na gor

sze, ani na lepsze. Położenie daje zawsze po

wody z jednej strony do tych samych nie

pokojów, z drugiej zaś do tych samych na

dziei."

Oto, na co może zdobyć się na dobie ro

zum stanu !

I zaiste wobec tego bardzo trafnie okre

ślają usposobienie każdego i ogółu, słowa, któ

reśmy niedawno słyszeli: ,,Wieczór zdaje mi

się, że wojna nieunikniona, a zrana mam

najgłębsze przekonanie, że pokój utrzymanym

będzie."

Oto miły stan umysłu, w którym żyć ma

my wszyscy może bardzo jeszcze długo, a jak

największa miała "prorokować powaga, nie

mniej nie więcej, jak trzy lata, i to bez kon

kluzyi i wyjścia z położenia, którego on jest

następstwem. Przypuścić bowiem wolno, że

utrzymanie tego stanu umysłów bez terminu

lub przez trzy lata, może być tak ze względów

parlamentarnych, jak dworskich i dyplomaty

cznych, jedynym pomysłem i celem Berlina,

ozy też raczej Friedrichsruhe; w każdym ra

zie, iż dogodniejszem to być może ks. Bis

markowi, niż wojna. Tembardziej mogłoby to

przypuszczenie przemówić do przekonania, że

podczas gdy z Berlina wciąż jeszcze rozcho

dzą się alarmy i zachęty dla innych do zbro

jenia się, w Niemczech nic dotąd się nie robi

w przewidywaniu bezpośredniej wojny. To też

odpowiedzialność należałoby jaknajdłużej pozo

stawić tym, co podobną wytwarzają sytuacyę.

Stan ten rzeczy jednak i wynikający z nie

go stan umysłów, powtarzamy potrwa; jest

on i będzie coraz bardziej rozstrajającym. Ale

to pewna, że ten zapewni sobie korzyść, wyż

szość moralną i czerstwość, kto najmniej i

najpóźniej się nim ro zs tro i, kto nie da się

popchnąć ani do agitowania się w próżni, ani

do wypaplania swoich myślii uczuć, ani też

nieulegnie trosce może i najprawdopodobniej

przedwczesnej, lub bezpodstawnym obawom;

słowem, kto ze spokojem i wstrzemięźliwością

śledzić będzie i wyczekiwać rozwoju wypad

ków istotnych a zniknięcia w najwyższym

stopniu, sztucznie wytworzonej sytuacyi.

Sejm krajowy.

(25-te wieczorne posiedzenie).

l.w ó w 19 stycznia.

Początek posiedzenia o godzinie 7 minut 40

wieczorem.

Komisarz rządowy p. radca Lasko wsk i odpo

wiedział na interpelacyę p. Wincentego Gnoińskiego

i towarzyszy, wniesioną dnia 17 b. m ., a miano

wicie, jakich norm trzyma się Namiestnictwo przy

udzielania konsensów do prowadzenia przemysłu

budowniczego i jakich żąda dowodów fachowego

uzdolnienia od kandydatów na budowniczych? —

eo następuje: Zgodnie z nstawą przemysłową

z dnia 20 grudnia 1859 r. zalicza także nowela

do tej ustawy z dnia 15 marca 1883 r. przemysł

budowniczy do przemysłów koncesyonowanych i

zastrzega w § 23 al. 2 , że zasady ogólne, we

dług których stwierdzony ma być dowód uzdol

nienia do rozpoczęcia tego przemysłu, przepisane

będą osobną nstawą. Na podstawie tego postano

wienia wniósł Rząd za najwyższem upoważnieniem

z dnia 12 kwietnia 1883 r. w Izbie deputowanych

Rady państwa projekt ustawy, mający na celn

uregulowanie stosunków przemysłu budowniczego.

Gdy konstytncyjne traktowanie tego projektu usta

wy nie mogło być ukończonem z powodu zam

knięcia sesyi i z uwagi, że powołana nowela do

ustawy przemysłowej w dniu 29 września 1883 r.

w życie wejść miała, zaszła potrzeba tymczaso

wego uregulowania stosunków, odnoszących się

do przemysłu budowniczego.

Z tych powodów wyjednał rząd ces. rozporzą

dzenie z d. 16 września 1883, według którego po

stanowienia § 23 ustawy przemysłowej z dnia 20

grudnia 1859 r., tyczące się udowodnienia szcze

gólnego uzdolnienia celem uzyskania konsensn do

przemysłu budowniczego, obowięzywać mają i

wtedy, gdy ustawa z d. 15 marca 1883 r. zaczDie

obowiązywać, a to dopóki postanowienia ustawo

we, w § 23 tej ostatniej ustawy przewidziane nie

zostaną wydane. To ces. rozporządzenie przed

łożył rząd Izbie deputowanych Rady państwa

po najbliższem zebraniu się tejże w dnin 7 gru

dnia 1883 r., a to w celn dalszego konstytucyjne

go traktowania po myśli § 14 ustawy zasadniczej.

Ponieważ zapowiedziana ustawa o przemyśle

budowniczym dotychczas nehwaloną nie została,

obowiązuje w tej mierze § 23 ustawy przemysło

wej z r. 1859. Stanowi on, że chcący uzyskać

koncesyę na budowniczego musi się wykazać

trzechletnią praktyką w zawodzie budowniczym

i krom tego złożyć przepisany egzamin. Od zło

żenia egzaminu mogą być uwolnieni kompetenci,

w inny sposób uzdolnienie swe wykazać mogący.

Namiestnictwo opiera się przy załatwianiu podań

0 udzielenie koncesyi na budowniczych na doku

mentach do tych podań załączonych, a we Lwo

wie i w Krakowie także na opinii magistratów,

1 tylko wówczas udziela dyspensy od przepisane

go egzaminu, a względnie nadaje koncesyę, jeżeli

wymagane praktyczne uzdolnienie należycie i nie

wątpliwie jest stwierdzonem długoletnią, skuteczną

praktyką we wszystkich zawodach, do zakresu bu

downiczego należących, i jeżeli kandydat odpo

wiada wszystkim zresztą ogólnym warunkom, po

trzebnym do uzyskania pozwolenia do rozpoczęcia

przemysłu koncesyonowanego.

Poseł Madejski przedłożył sprawozdanie ko

misyi bndżetowej o wniosku posła Małeckiego,

w przedmiocie odnowienia umowy z Zakładem na

rodowym Ossolińskich, eo do nakładu i sprzeda

ży książek szkolnych. Wyjmujemy z bardzo ob

szernego sprawozdania następujące szczegóły: Pra

wo nakładu i sprzedaży książek szkolnych dla

szkół ludowych1w Galicyi wykonywało do r. 1878

Wydawnictwo książek szkoinych w Wiedniu. W r.

1878 objął to prawo Zakład narodowy imienia

Ossolińskich na mocy kontraktu, na lat 10 za

wartego. Pomiędzy warunkami kontraktu mieści się

i ten, że Zakład Ossolińskich obowiązany jest o

płacać corocznie na rzecz krajowego funduszu

szkolnego kwotę 2835 złr. Komisya budżetowa,

badając preliminarz dochodów krajowego fundu

szy szkolnego na rok 1888, nie zapomniała o tem,

że kontrakt co do wydawnictwa książek szkolnych

w Zakładzie Ossolińskich z końcem grudnia 1887

ekspiruje. Uważała ona za swoją powinność zwró

cić uwagę nadto, czy wydawnictwo dotychczasowe

książek szkolnych w kraju nie wymagałoby na

przyszłość udoskonalenia, a w razie twierdzącym,

jaka droga byłaby wskazaną, ażeby pożądane w tej

mierze ulepszenia zapewnić. Komisya była zdania,

że książki szkolne powinny być na przyszłość tań

sze, a co do jakości papieru, oprawy i druku, lepsze;

tudzież, że administracya wydawnictwa powinna

by z większą gorliwością dbać o to, ażeby zaraz

z rozpoczęciem każdego roku szkolnego można do

stać książkę najnowszego wydania, tudzież, ażeby

ten zapas książek, który wydawnictwo obowiąza

ne jest dostarczać corocznie dla ubogich uczniów

bezpłatnie, również z początkiem każdego roku

szkolnego był dla tych nczniów dostępny. Kom i

sya mniemała i mniema, że drogą, do zapewnie

nia takich korzyści najskuteczniej wiodącą, była

by rozprawa ofertowa.

Takie zapatrywanie uwidoczniła komisya jako

wskazówkę dla Rady szkolnej krajowej w swo

i’em sprawozdaniu o budżecie szkolnym na rok

1888. Przy rozprawie nad tem sprawozdaniem

pos. Dr Małecki wzniósł rezolucyę, którą Sejm do

komisyi bndżetowej celem zbadania odesłał, a mia

nowicie: ,,Wzywa się Rząd, ażeby układ z Zakła

dem Ossolińskich co do nakładu oraz sprzedaży

książek szkolnych dla okręgu administracyjnego

krajowej Rady szkolnej, w myśl reskryptu Mini

sterstwa wyznań i oświaty z 20 października 1887,

jak najspieszniej został zawarty."

Komisya, zasiagnąwszy od Rady szkol. kraj. in

formacyi, sprawdziła, że na propozycyę Zakładu Os

solińskich Ministerstwo oświaty wdrożyło już ro

kowania z tymże Zakładem, celem odnowienia

kontraktu na dalszych lat 10. Rokowania te ko

misya popiera w zasadzie, ze swojego jednak sta

nowiska nie może przemilczeć, że dobro szkolni

ctwa i wzgląd na materyalne położenie ludności

wymagałyby pewnej zmiany w warunkach kon

traktu. a mianowicie co do ceny książek. Wedłng

kontraktu dotychczasowego Zakład Ossolińskich

był obowiązany trzymać się maksymalnych cen

które w roku 1878 w wiedeńskiem wydawnictwie

książek szkolnych były praktykowane. W roku

1881 Ministerstwo oświaty zniżyło ceny książek

szkolnych dla wydawnictwa wiedeńskiego dość

znacznie, Zakład Ossolińskich zaś pozostał aż do

ekspiracyi swojego kontraktu przy cenach dawniej

szych z rokn 1878. Z okoliczności odnowienia

kontraktu na czas dalszy, Zakład Ossolińskich za

proponował zniżenie ceny elementarza z 33 ct. na

30 ct., co do reszty książek zaś obstaje przy ce

nach, praktykowanych w ciągu ubiegłego dziesię

ciolecia. Komisya budżetowa uważa jednak, że ce

ny te dałoby się obniżyć nietylko na elementa

rzu, lecz także przy innych książkach, a to przez

odpowiednie urządzenie własnej administracyi wy

dawnictwa książek, a gdyby Zakład Ossolińskich

także na przyszłość wydawnictwo chciał wypuścić

w dzierżawę, to przez należyte ułożenie swojego

do dzierżawcy stosunku. Nadwyżka ceny ponad

rzeczywisty koszt nakładu wystarczyłaby, zdaniem

komisyi, jeszcze na to, ażeby po pokryciu kosztów

administracyi i prowizyi sprzedaży, tudzież po o

płacie kwoty na rzecz kraj. funduszu szkolnego

przypadającej, pozostał Zakładowi Ossolińskich od

powiedni czysty zysk.

Gdyby Zakład Ossolińskich, zniżywszy w no

wym kontrakcie ceny książek szkolnych na nastę

pnych lat 10, doznał przez to tak znacznego ob

niżenia dochodów, że pomimo sprężystej i prakty

cznej administracyi wydawnictwa, uszczerbek ma

teryalny stałby się dla niego istotnie dotkliwym,

natenczas komisya bndżetowa nie wątpi, że Sejm

wziąłby pod rozwagę położenie materyalne Za

kładu narodowego, na troskliwą opiekę kraju

zasługującego — a więc niezawiśle od kwestyi

wydawnictwa książek szkolnych, które w interesie

oświaty tak urządzić należy, ażeby środki nauki

dla tych, którzy jej potrzebują, ile możności by

ły jak najtańszemu Dlatego komisya wnosi: ,,Sejm

wzywa Rząd, ażeby, odnawiaiąe na czas od 1-go

stycznia 1889 z Zakładem Ossolińskich umowę

co do nakładu i sprzedaży polskich książek szkol

nych dla szkół ludowych w Galicyi, nie spuścił

z oka okoliczności, że tak dobro szkolnictwa In

dowego jakoteż materyalne położenie ludności

w kraju wymagają, ażeby rena książek szkolnych

była ile możności jak najniższą."

Komisarz rządowy, radca p. Laskowski, o

świadcza, że krajowa Rada szkolna sprawą po

wyższą żywo się zajmuje; zwołano nawet ankie

tę w celn zbadania, o ile ceny książek mogą być

zniżone; kwestya ta nie jest dotychczas zupełnie

wyjaśnioną, ale nie można wątpić’, że ceny ksią

żek dadzą się obniżyć. Ze strony samego Zakła

du imienia Ossolińskich obniżono już nawet cenę

jednej książki. Rada szkolna nie mogąc przesą

dzać, komn wydawnictwo książek zostanie porn

czonem na przyszłych łat 10, nie wątpi, że Za

kład imienia Ossolińskich pójdzie jak najdalej

w obniżeniu cen książek, z drugiej zaś strony

krajowa Rada szkolna baczyć będzie na to, ażeby

przez zbytnie obniżenie cen nie ucierpiało samo

wydawnictwo i nie było narażone na straty.

Poseł Małecki, w długiem przemówieniu, po

lemizował zpowyższemi wywodami komisyi, i zbi

jał twierdzenia, jakoby książki przez Zakład Osso

lińskich wydawane były droższe niż wiedeńskie;

zbijał twierdzenia komisyi, że oprawa książek we

Lwowie kosztuje mniej niż w Wiedniu; wogóle

zajął wobec wywodów komisyi takie same stano

wisko, jakie zaznaczył w dłuższej mowie, wygło

szonej w tym przedmiocie d. 3 b . m ., poczem u

praszał Izbę, ażeby przyjęła jego rezolucyę, któ

rą zaproponował na X V II posiedzeniu, a która

mieści się w powyższem sprawozdaniu komisyi.

Po przemówieniu sprawozdawcy, który bronił

stanowiska komisyi, uchwaliła Izba rezolucyę,

proponowaną przez komisyę

Poseł hr. Męciński, imieniem komisyi ase

kuracyjnej, przedłożył projekt ustawy o przymuso

wem ubezpieczeniu od ognia w całym kraju.

Radca p. Laskowski oświadczył, że sprawa

ta jest przedmiotem obrad władz centralnych,

które atoli nie doszły jeszcze do stanowczej kon

kluzyi, i dlatego Rząd nie może w tym przedmio

cie, w chwili obecnej, zaznaczyć swego stanowiska.

Poseł Antoniewicz uczynił wniosek, ażeby

Izba przedłożony projekt ustawy uchyliła z dzi

siejszego porządku dziennego, a to z powodu —

że posłowie nie mieli jeszcze czasu zbadać rzecz

bliżej.

Wniosek ten upadł, i Izba przystąpiła do roz

prawy szczegółowej, a po przyjęciu trzech pierw

szych paragrafów bez dyskusyi, na wniosek pos.

W. Gnoińskiego, uchwaliła en bloc cały pro

jekt ustawy w 2 i 3 czytaniu.

Poseł Chrzanowski, jako jeneralny sprawo

zdawca komisyi budżetowej, przedłożył budżet

krajowy na r. 1888.

W rozprawie ogólnej zabrał głos poseł Anto

niewicz i wyraził życzenie, ażeby dalsze dzia

łanie stronnictwa w kraju rządzącego opierało się

na systemie narodowościowym, a nie na systemie,

który w ostatnich czasach zaczął się wyłaniać, a

dzięki któremu instytucye rnskie oddane zostały

pod opiekę Jezuitów i Zmartwychwstańców. Przy

zastosowaniu pierwszego systemu, znajdą się punk

ta styczne i znikną niezawodnie antagonizmy. Co

do samego budżetu, zaznacza mówca, że budżet

z każdym rokiem wzrasta i gdy w roku 1868

wykazywał niedobór w kwocie około 700.000 złr.,

to w iO lat później wynosił ten niedobór blisko

półtrzecia miliona — a w rokn 1888 wynosi

niedobór przeszło 4 miliony. Należałoby więc

nomyśleć o oszczędnościach. W pierwszym rzę

dzie należałoby mniej subwencyonować Towa

rzystwa protegowane, które, zdaje się, istnie

ią tylko na to, aby pobierać subwencye krajowe.

Dalej należałoby zmniejszyć wydatki Rad powia

towych i należałoby zastanowić się nad połącze

niem tych Rad zć Starostwami. Wniosków

w tej mierze mówca nie czyni.

Poseł Madeyski zastanawia się bliżej nad

prawodawczą pracą Sejmu i przychodzi do nastę

pujących konklnzyj: Inicyatywa w pracach usta

wodawczych w Sejmie może wychodzić od rządu,

od posłów i Wydziału krajowego. Co do rządu,

to nie możemy narzekać, aby nas obarczał pracą.

Posłowie są już mniej wstrzemięźliwi; sypią się

nawet z ich strony wnioski, jak z rogu obfitości,

ale — jest ale, i to ważne : Przebudzamy ze snu

któregokolwiek z wnioskodawców, i zapytujemy

go, co się ma stać? a odpowie przez sen: ,,Pole

ca się Wydziałowi krajowemu, ażeby na najbliż

szej sesyi sejmowej przedłożył projekt ustawy o...

it.d."

—

A więc wszystko polega na Wydziale

krajowym. I w istocie podziwiać należy jego gor

liwość w pracy. Jeżeli jednak tę gorliwość W y

działu w pracy porównamy z ostatecznemi rezul

tatami, to widzimy mniej dodatnie wyniki. W ża

dnym kraju niema tyle ustaw, zepchniętych z po

rządku dziennego obrad sejmowych dla niedosta

tecznego sformułowania, ile u nas; w żadnym

kraju niema tyle ustaw niesankcyonowanych, co

u nas, i w żadnym kraju niema tyle ustaw, przy

chodzących co roku pod ponowne obrady Sejmu,

co w Galicyi. Godzi się więc zastanowić nad po

wodami tego zjawiska. Powodem chromania jest

wadliwe wewnętrzne urządzenie Wydziału krajo

wego. Przeważa tam tendencya administracyjna

nad tendencyą ustawodawczą; brak tam biura

kodyfikacyjnego, złożonego z prawników,

któreby rozlicznym projektom ustaw nadawało wła

ściwą i stosowną formę, i dlatego zapowiada mó

wca, że pr?y rubryce II budżetu uczyni następu

jący wniosek: ,,Poleca się Wydziałowi krajowe

mu, ażeby zastanowił się nad utworzeniem biura

kodyfikacyjnego dla prac ustawodawczych, i jak

najrychlej przedłożył Sejmowi stosowne wnioski."

Poseł Kozłowski rozbiera poszczególne ru

bryki budżetu i zapowiada cały szereg wniosków

do rozmaitych rubryk, wniosków, zmierzających

do oszczędności. Przedewszystkiem w rubryce I

należałoby zastanowić się nad zniesieniem dyet

poselskich, a jeżeliby to ze względów zasadni

czych było niemożliwem, przynajmniej nad zniże

niem tych dyet; dalej należy zastanowić się nad

obniżeniem kosztów administracyi, zwłaszcza wy

datków na biuro rachunkowe Wydziału. W spra

wie kosztów leczenia, wzmagających się z każ

dym rokiem, należałoby zwołać ankietę, któraby

się zastanowiła nad tem, czy przez rozkład kon

kurencyjny na okręgi, nie dałyby się obniżyć ko

szta leczenia ubogich w szpitalach publicznych.

Co do snbwencyonowania dramatu i opery lwow

skiej, zauważa mówca, że co roku uchwala Sejm

zastrzeżenie, iż subwencya zostanie wypłaconą

tylko pod warunkiem, jeżeli teatr stać będzie na

wysokości zadania, a mimo to co roku uchwala

snbwencyę, a co gorsza, wypłaca takową dyrek

cyi. Mówca zapowiada tedy, że głosować będzie

przeciw udzielaniu subwencyi operze lwowskiej i

teatrowi. Toż samo sprzeciwia się mówca udzie

leniu subwencyi na kształcenie się w śpiewie. Kto

posiada rzeczywisty talent i głos, ten subwencyi

nie potrzebuje, bo znajdą się przedsiębiorcy, któ

wychodzi codziennie wlea%ćr, wyjąw»*y sisdsiels i dni Świąteczne.

lnei N * C m s u o ile i *pa j starczy, w Krakowie po 10 o., we Lwowie Ink z przesyłką poosiową 12 e,

ifrcHHmeiaie wyioil;

"S%"* "?S** "*!w%

! do W^flb, Frtncyi, Antriii, Bo!gd, Siwojeóryi, Tom;I

^ ****

1 innyon państw, należęcysh do związku poestowego . .

88 sir. |

3^.

»r*|j«a|s »iftyifceo* fi-gote «.»*słate»«» d.4. w

kla ty z pieniędzmi 1 przekąsy pieniężne na prenumeratę i ogłcssema inaeUtw)

H fbarliM A w nadsyłanych nfe *wraca s!ię.’

ritiiHtiai^ pfzfjnnją:

Administrseya ,CZASU* w M»mfc«*wtts 1urzędy pocztowe. BUaJaawwm praawuaaoMtp księgaraie

8. A. Krzyżanowskiego, handel Z. Skalskiego w Snkiennleaeh. Moro dzienników i ogłoszeń M. SUbwzteiea

Rynek gl. 1 17 w one., hacdel Ba)era ul. Grodzka, trafika Kuklińskiego w Bukiennioaoh, główna trafika

róg Rynka 1 ulicy iw Jana.

e f i a u s a i e inseraty) przyjmuje się za opłatą od mie]seo wierna

drobnym drukiem (petit) za pierwszy raz 10 cent.. za każdy następny po 6 eent Wm*«s*»mm (na

8 stronie) ad miejsca wiersza drukiem drobnym po 80 eent. za k ałd ; raz.

—

OsI*»aata Ip*a

łB !B K rclt przyjmują: w * fiw o w t« Ąjeneya ,CZASU* w głównym składzie tytoniu Nr II nliea

Trybunalska L. 4; w F m rydm wyłąoznie p. Adam, Rne des Sainta-Póres 81, (prenumeratę p. W . Ra

czkowski, CourbeToi pod Paryżem, Rus dn Chemin de fer 44); w W M i I b pp. Haasenstein A Vogier

(także w Hamburgu, Frankfurcie n. M., Berlinie. Lipakn, Bazylei i Wrocławiu). A Oppolik, R . Hossę

2ikłe w Ber!’nie, Hamburgu. Monachium i Norymberdze), BL Scbalek, M. Duke«, J . Daaueberg. A-Herndl,

Stern, !tylko prennmcr-.tę pp.H.GoldsohmidtAC.): w Prsnk(w nla pi. BI. G.L.DanbeAC.

TW ’W aunmr.wf« przyjran!a ogłoszenie pp. Beichman i Frendlesr, b!uro o«ło*zeń nrzy ni. Senatorskiej.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu