Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 626 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

r25

-U

ta wychodzi codziennie wieozór (w . kwzzj niedziele i dnie świąteeMe)

Numer pojedynesy w Krakowie i ’we Lwow!a kosztt^e 10 centów.

Kraltów " l Lutego — Czwartek.

Prenumerata wynosi,ty

rocznie:

i Bl!WleJaeowa w Krakowie

złr.20. :

HtejMowa weLwowie .

B31.

P (’W lą wpaństwieAiutryaokiem r 24 . .

doPnui...... .tal.17igr.

it RiBBzy niemieckiej

21,

c, Franoyi i Angliifrank,108 . .

a Włoch 1 Szwąjearjl , 116 . .

a Belgii

s80..

M II.

10 1.1

kwartalnie,

akr: i

Ie.26.

..S,

.u! .

tal. 4 sgr. 8

|4.10

adeaięcuk: ;

iłr. J

,iH

, is.se

lal l sgr.l 6

franka "

. ,frank? 10 "

O s ł y i śłenłędjuni przwyłans byż winny f r a p e o do Adminfstraeyf BCZASI111. r,THTT rekla

maeyjne nftzapleozfltowane nie nlegąją frankowani^. U STOW nfefrukowanyob nie przyjmuje aię.

Rok 1866.

RĘK0PI8MA nadsyłane Redakeyl ale zwracaję eię i nisaeaoRa będą.

Prenumeratę prmyjmują:

W Krakowie: Blóro Administracyi BOaaauu w Bynkn pod L. 89 w domn p. Kirchmayera

na dole, tndaieł wiayatkie Urzędy pocztowe instryaekie.

OGŁOSZENIA (inseraty) wsaelkteso rodząjn przyjmąją clę za opłatą: od wieraaa drobnego m

jednorazowe umieszczenie 8 oeu(ów, aa następne po 6 centów, oraz aa opłatą naleftytofoł

stęp!owa) po 30 oentów od każdorazowego ogłosseoia.

Pronmneratę i ogłoszenia przyjmnją: w w Ł W O W II w Ajencyi _Cis b o °

p. IgMae§ Hsreefc Plac Halicki Nr. 1.

—

wWlednlnpj

OppmUlt Wołlzeile 22.

NaFrancyęiAnglięwraryin p.g,, rtmnmki.

bonlevard du Prince Eugóne, 95.

tylkoogłoszenia zai: w W lednlts, weHani’ V

barga I wFrankftirele nadMenem pp., Wmmsmmnmtmin i VogMer -r- ’

w Berliniep.A .Hmtmnąmymr- w Ffankfuwlt nad Menemp.et.Ł .

g)amba dr Cesnjp.

a Ml-,kaF

yhlayłsr -

w Wrocła

wia :p.AmttMm mt SaniiyliaitsM .

OGŁOSZENIE PRZEDPŁATY.

fcWKrakowie na miesi§ć Luty . . 2 sir,

t) ’od Igo Lubego do i

końca kwart§!o

3 ałr. 4^c.

Z przesyłką pocztową w państwie Austry

ackiem, aa miesiąc Lutego ,’ 2 złr. 25 c.

Od Igo Lutego do końca

kwartałik tj. do 31 Marca . J. 4 ałr.

. aKraków 31 stycznia.

Ilekroć w rozbiorze postępowania rąądu

rosyjskiego n a ziemi polskińj przysało barn

x nacechować go i oświadczyć niezbitemi do

wodami, łe działanie jego i dążności1 są

czysto-rewolncyjne, wy woływaliśnsy zamsze

w organach rządowych rosyjskich nie d§wo

dy przeciwne, bo ich nie miały, ale głó

wnie szyderstwo. Jak to? wy, w ołały one

chórem, wy Polńćy, których obwołaliśmy

przed Europą za, wściekłych rewolucyoni

stów, wskazując, jak walczyliście fu i ow

dzie na barykadach pod czerwonym sztanda

rem, wy śmiecie ową Rodyę, zachowawczą

par excellbn.ee , do którćj zwracały się bezy

wszystkich konserwatorów w Europie, od

którćj po roku 1848 oczekiwano ubawieniu

i jedyr,.śj przeciw rewolucyi obrony, ową

Rosyę, którą nawet ochraniała Stolica Apo

stoiska, tę Rosyę wy powstańcy z r. 1863

ośmielacie się za rewolucyjną ogłaszać?.,, .

Zaprawdę, risum tem atu

na inną nie za

sługujecie Odpowiedź.

Fałszywa ta buta może olśnić w Euro

pie tych, którzy nie widzą co się dzieje,

lub racićj widzieć nie chcą. Kas co widzi

my, a niestety widzieć musimy, w cale ona

nie zraża, ani pam imponuje. Tę śmiałość

jaką mieliśmy nieraz, napiętnowania cCchę

rewolucyjną działania Rosyi w Polsce,

znajdziemy raz jeszcze. Wezwiemy tylko w

pomoc tym razem nie konserwatora ale re

wolucyonistę czystćj krwi, Nie będziemy są

dzić postępowania Rosyi wedłng odwiecz

nych zasad społecznych, a sastósujemy do

niego zasady rewolucyjne. W ykazaliśmy już

nieraz, juk działanie Rosyi jest pierwszym

wprost przeciwne; zobaczymy, jak dalece

drngim odpowiada. y \

Wyszło w tym miesiącu w Paryżu dzie

Io pod tytułem: ,,Rewolucya44 prsez Edga

ra Quinet. Grube dwa tomy; a przecież we

wszystkich już znajduje się rękach. I nic

dziwnego; znany to autor i znakomity ;my

śliciel. Co Większa atoli, p. Qainet mógłby

’był dzieło swoje podpisać, jak to niegdyś

Fuad Effendi, dziś Fiiad Pasza, W. Wezyr

Porty Ottomańekiój uczynił, wydając sła

wną broszurę w sprawie, która ostatnią

wojnę wschodnią poprzedziła: nKwestya

Miejsca Święte, przez kogoś co ją zna". I

sprawiła owa broBzura wielkie wrażanie,

bo Fuad Effendi nie dawał się uwieść po

zorom ani notom politycznym, nie wodziła

go za nos dyplomacya wyzyskiwaniem tć,

sprawy dla chwilowych okoliczności, stó

snnków lub łatwych tryumfów. Znał ją, t

jest jej istotę i przew idyw ał jćj następstwa,

bo widział, jak głękokie miała ona zna

czenie. Podobnież, każdy czytający diieło

p. Quineta, nabywa od rasn przekonania,

że to ,,Rewolucya" opisana prsez kogoś co

ją zna. Nie chodzi więc o barykady ani o

czerwoną chorągiew — mniejsza o to, jak

tego

bą

sobie kto rewolucyę przedstawia, nie cho

dzi mu czy idzie z dołu czy z góry, i nie

daje Bi§ on łudzić sposobami, jakiemi ją na

korzyść całkiem nieraz przeciwnych jćj^ ce

lów Wyzyskują, ale idzie mu o jćj dficba

i takowy z pełną znajomością rzeczy okre

śla. Dla niego rewolucya nie jest środkiem

ale celem , i tylko wtedy udać się nlołe,

kiedy działa sam a dla siebie.

nDwa tylko są środki — pisze on —

aby dokonać rewolucyi f aby ją nie§(jw°’

łalną uczynić. Pierwszy, aby zmi.enić po

rządek moralny, to jest religią; dmgi, aby

zmienić porządek materyalny, tcf jeBt w ła

sność. Ta tylko rewolucya, która dwóch

tych zmian dokona , może być pewną, że

trwać będzie. Rewolucya ,francuika

nie dokonała, więc upadła."

Rewolucya, jakiej Rosya dokonywa,

dzie więc zdaniem p. Quineta trwać, jpżeli

tylko się uda takowej dokonać. Bo prrćcież

nie ;potrzeba wskazywać, że postępowanie

Rosyi tak dalece odpowiada tej krótkiej

zwięzłej i jasnej doktrynie, iżby zaprawdę

0 wspólnictwo w autorstwie tej książki !rząd

rosyjski pomówić można.

,,Religia jedna

tylko przez drugą religi§ wykorzenioną być

może44 -rr dodaje autor francuski, To też

Rosya zmieniając katolicyzm, chce go za—

Bt4pić przez schyzmę, jak własność przez

komunizm.

Powtarzamy więc, i wcale sobie tego za

śmiałość nie poczytujemy, że Rosya rt)wo

ucyjnie i to radykalnie postępuje. Napró

żno bowiem byłoby dowodzić, że rewolhcya

w Rosyi inną przybiera formę. Wszystko to

jedno, czy dzieło rewolucyjne wykonane

)rzez obrzydliwych marsylczyków za jsan

ciulotów przebranych, gilotynę, lub ,,Komitet

)ezpieczeńatwa publicznego44, j ° -y pr?,An t n .

zaków podpitych lnb nawet najbardziej u -

grzecznionych i po francUskn ślicznie mó

wiących wychowanków tnilutynowekich,’ c y

tadelę i Syberyą. lub Komitet Urządzający

w W arssawie. To wszystko tylko maBkr,

lautasmagorye krwawe lub śmieszne, w ja

dę Bię rewolucya obleka. Rewolucya, tó nie

ej formy, to duch, a tego ducha słucha; Ro

sya i jego wykonywa rozkazy.

Wykonywa — ale czy celem rewolhcya,

czy zniszczenie religii katolickiej i żyw)iołu

)olekiego ?.... Duch rewolucyjny według p.

^uineta, mści się na tych, co go za śródek

używają, i karze ich zwykle....

Nie pójdziemy dalej co ’do Rosyi. i Ale

zarzut rewolucyjnośbi czyniliśmy także |cen

tralizacyi, która go również z uśmiechem

przyjmowała. Posłuchajmy i w tej mierze

Quineta : BRewolucya winna ograni(cz) ć

1 zmniejszyć władzę. Rewolhcya franctiska

odstąpiła od ducha, skrzywiła swój kieru

nek, skoro przyszło do tego, że ustaliła

ową straszną centralizacyę Konwencyi, z któ

rej potem wyszły loicznie i Konsulat i Ce

sarstwo. A dla czegóż Skrzywiła swój kie

runek? Dla tego, bo nie dowierzała naturze

ludzkiej, bo udała eię do gw ałtu, zatńlas(

zaufać wolności, bo sądziła, że można s(pro

wadzić rządy ad minim um , rozwijając bez

miary inicjatywę indywidualną i wolność”...

Takie więc jest źródło centralizacyi, re

wolucyjne. Ale spytajmy tutaj, czy ęowfolu

cya inaczej postępować może, czy może

zaufać natnrze ludzkiej, czy nie musi ucie

kać Bi§ do gwałtu, a może na wolności

polegać? Skoro rewolucya musi zmienić

religi§ i warunki własności, aby żyć mo

gła, cóż jej pozostaje, jak gwałt i centrali

zacya? Możeż rachować na ludzi, którzy

religii odstąpili, inną narzuconą przjrjęl,

którzy nie bronili podstaw spółeczeństwa,

prawa własności ? ^zyż może rachować,

ż§ ci sami ludzie przy jej zasadach wy

trwają i bronić ich będą ? Jeżeli rewolhcya

w religijnej nawet sferze nie odwołuje się

do wolności, ale Inną religią, zdanieąi p.

Quineta, pierwszą wykorzenić powinna, tak

jak to czyni Rosya, możnaż po tem sądzić,

żeby w wolności znalazła wspólniczkę i do

stateczną dla swego istnienia siłę? Nie, wol

ność się jej wyrzeknie, gdy spostrzeże, Ła

celem jej tylko zniszczenie, środkiem tylko

gwałt, a końcem upadek.

W tutejszym lakładiie wychowawcaym

żeńskim w klasztorze Ś. Jana znajdowała

się Bzkoła nauczycielek, z której wychodzi

ły zarównó nauczycielki dla szkół p)ubli

cznych niższych,, jak róąipeż nauczycielki

domowe, albowiem obok przepisanych przed

miotów naukowych wykładane tam były

przez uzdolnionych nauczycieli pubficztiych

także umićjętnośći przyrodnicze, geografią, hi

story a powszechna i polska oraz literatura

polska, lo jest przedmioty nie objęte pltjnem

szkolnym przez rząd dla tak zwanych jre

parandek, gotujących Bi§ do Stanu nauczy

cielskiego przepisanym .

Władza szkolna, to jest ra’jąca dozór nad

tzkołami niższemu, powołnjąc iię na prze

pisy co do wykładów obowiązkowych, u

zyekała z Komisyi namieatniczej rozkaz, aby

ograniczyć przedmioty nadobowiązkowe, ja

koby te przeszkadzały

—

postępom

uczennic w p.zadomowień obowiązkowych,

a jakkolwiek inaczej mówiły dotąd ś,wiadec

twa Bzkolue, a znaczna liczba nauczycielek

tomowych wyszłych z zakładu ś. Jana za

wdzięcza właśnie tym przedmiotom nadobo

wiąskowym możność poświęcania się korzy

stnie zawodowi swemu, wszelako mimo

przedstawień Wyszedł zakaz wykładania w

szkole Ś. Jana nauki Listotyi i literatury

polskiej.

Tak więc zakład mający dostarczać kra

jowi polskiemu nauczycielek, pozbawionym

zostaje wykładów tych nauk, których pau

crycielki te udzielać lciedyś będą obowią

zane. Historya i literatura polska uznane

zostały jako przedmioty zbytkowe, a nawet

przynoszące uszczerbek innym umiejętno

ściom, i to w chwili, kiedy rząd naczelny

pańitwa przyznaje krajowi naszemu auto

nomię, u sejm zajmuje eię sprawą urządzę

nia szkół! Krok ten musi przeto bądź cc

bądź przybrać cechę nie dydaktyczną jedy

nie, ale antinarodową. Wykonanie zaś jego ten

tylko będzie miało Bkutek, że żaden dom

obywatelski polski nie zażąda nauczycielki

dla córek swych z zakładu, a którego hi

story a i literatura ojczysta zoBtały wyklu

czone, a rodzice, których córki w tym za

kładzie pobierają nauki, albo je z niego u

sunąć będą musieli, albo z wielkim kosztem

zniewoleni zostaną prywatnie dopełniać te

go w wychowaniu, czego w szkole S. Jana

uie dostaje. C el z amierzony niezoBtanie do

piętym, ale ucierpi ną tem tylko szkoła, a

władza Bikolna pozbawioną będzie tej kon

troli, jaką rozciągała dotychczas nad wy

kładem przedmiotów owych za z,bytkowne

uznanych.

Polecamy tę sprawę Sejmowi, uznając ją

za ważniejszą i naglejszą, aniżeli mnÓBtwo

innych lokalnych wniosków, dla których

kadeucya obecna trudno aby wystarczyła,

KORESPONDEN(!TA CZASU.

Lućw 29stycznia.

Dzisiejsse 27me z kolei posiedzenie sejmn kra

jowego nie wyczerpnęfo wszystkich przedmiotów

zapowiedzianych w porządku dziennym, og(oszo

nym przez , księcia Marszalka w końcu poprzed

niego posiedzeńia; Izba bowiem zajmowała aię głów

aie wnioskami komisyi petycyjnej. Nim jed n ak

przejdę do wspomnionyeh wniosków i spraw, któ

re stanowiły ich podstawę, nadmienię, że pp od

czytania protokółu popizedniego posiedzenia, któ

ry bez uwag przyjęto, po odczytania waioska p.

Lipozyfiskiego, aby Wydział wypracował pro

jekt policyi zdrowia, po odczytania i odesłania li

cznych petyoyj do właściwych komisyj odczytano

także pismo tiadeslanez prezydyum Namiestnic

twa do krf. Marszałka, które ta załączam. ł )

Poseł Kraiński jak a członek komisyi do spraw

administracyjnych zabiera głos i zwraca uwagę

Izby na znaczną ilość spraw, które ta komisya do

tychcBas otrzymała, i to spraw najróżnorodniejszej

natury wymagających więcej czasu i ładzi Bpecy

alnych do ich wypracowania, a to tem bardziej, że

dotychczasowi członkowie komiByi ad ministracyj

nej zatrudnieni są i w innyęh homisyach; tradno

więc podołać zadania. Mówca wyraża przeto w i

m ienia komiąyi życzenie w formę wnioskn pjęte,

aby komisya administracyjna powiększona była o

5 członków wybranych z całej Izby. Isba popie

ra ten wniosek, a Marszalek zawiesza na kwadrans

posiedzenie celem uskatecznienia wyboru rzeclo

nych 5 członków. Przy odczytania nazwisk eelem

złożenia kartek do tegoż wyboru, stronnictwo ro

akie wstrzyma -:t

Pn1 otr r-iu pojuedzeDtA odczytują sekretasz

Knlczycki po raska wniosek podpisany przez

samych włościan rnskich, mający ua cela poawyż

szeaie dotacji księży ruskich, tudzież rewityę n

stawy tyczącej się opłat od czynności dnchoitnych

czyji tak zwanycb jara stolae. Wniosek r}osta

tecpnie przez samych podpisanych włościan po

party, będzie wydrukowany i przyjdzie z kolei

do pierwszego odczytania. (

Tym raiem znać włościanie rnsoy wiedli, jak

to mówią, politykę na własną rękę w sprawie,

która ich głównie obchodzi, jak o tych, którzjj owe

opłaty np. od pogrzebów, wesel i tp. opłacae mu

szą i to w niektórych szczególniej górskich ]oko

licach wedłng z wy c za ja dość znaczne; wystą

pili wi§c sami; wnioska bowiem nie podpisał ża

den ksiądz raski: byó może nawet, że żaden o nim

nie był przez wnioskodawców uwiadomiony.

Z kolei następuje sprawosdauie Wydziału krajo

wego o podatko konsumpcyjnym od mięsa,

(wczoraj w Czasie podane. R ed ,)

Sprawozdawca Wydziałn Kriecznnoiyicz

końozy rzecz wnioskiom: nW. Sąjpa raczy na podsta

wie § 19go statatn krajowego uchwalić:

,,Taryfa podatkn konsnmcyjuego od mięsa po

winna być ustanowiona dla każdego krajn koron

uego z nałelytem uwzględnieniem przeciętnej wa

gi bydła i przeciętnej ceny mięsa tegoż kraju tak,

ażeby wysokość podatku w stosunku do przecię

tnej ceny cetnara mięsa była równą we tosiy

Btkich krajach koronnych" Na wniosek Grochol

skiego I zb a p rzystąpić ma do drugiego czytania

tego wuioBku; rozprawy nad nim odroczono do

następnego posiedzenia, aby dać referoutowi czas

do zaopatrzenia się we wszystkie potrzebne akta.

P. Kraiński zdaje w imienin Wydziałn spra

węz wyboru hr. Bade niego w Jarosławia. Ziczte

recbset kilkadziesięcia głosów, br. Badeni otrzymał

397. Izba ninajb wybór za ważny. Posłowij Ba

deni i Żabieński skład ają marszałkowi przy

rzeczcnie.

W dalszym ciągn słncha Izba sprawozdania ko

’ ) Patrs poniżej.

misyi petycyjnej, która tym rasem wystąpiła przed

nią z obfitym i dość ciekawym materyatem. Pier

wszy zabiera głos jako referent tej komisyi p.

Paszkowski. Gmina Wiśnicz d otknięta nie

dawno pożarem, prosi o 50,000 reńskich z fanda

szn krąjowego. Komisya wnosi, aby prośbę tę o

dctłaó do komisyi budżetowej, na eo się Isba zga

dza. Gmina Nowosiółki w powiecie Podhaje

okim podała zażalenie na naaciyciela, że wyklu

cza język polski ze szkoły i nżywa wyrazów re

ligii rzym sko-katolickiej przeciwnych. Komisya

swraca na tę petycyą nwagę Izby, odwołoje się

do rozporządzeń obowiązujących względem języ

ka polskiego, kładzie nacisk na zarzut uczyniony

oaociyeielowi co do uchybiania religii i szerzenia

rozdwojenia między kościołami nnią zwiątanemi i

wnosi, aby sejm uchwalił odesłanie petyoyi do Na

miestnictwa, iżby to po zbadania rzeczy, w razie,

jeżli zarzuty uczynione nauczycielowi są prawdzi

we, pociągnęło go do odpowiedzialności i stósownie

nkarało. Izba przyjmąje wniosek komiByi.

Dozór kościoła ś. Anny w Krakowie zaniósł

pnez rektora Majera prośbę o zapomogę 6000 oa

restauracyą tej świątyni. Referent daje historyczny

pogląd na sprawę snbwenoyi przyznanej tej świą

tyoi przez senat Rzeczpospolitej krakowskiej i wno

si, aby z powodn odnoszenia się tej sprawy do

fandaszn skarbn państwa i uniwersyteckiego, ode

rtłać petycyą do rządn, ze względn zaś, że petenci

adają się do sejmn o zapomogę zfaudnszów kra

jowych, przekazać ją i komisyi budżetowej. Rektor

Majer zgadza się na pierwszą część wnioskn; co

do drogiej krótkiemi ale wymownemi słowy po

święconemi pomnikom sztoki zgromadzonym w sta

rożytnym Krakowie, dó których należy i świąty

nia ś. Anny, domaga się poprawki do wnioskn tj.

polecenia komisyi budżetowej prośby owej do n

wsględnienia wedłng możności. Refe!rent zgadza

się na to, a Izba przyjmuje ten ealy wniosek.

Gmniua Jazłowiec w obwodzie csortkowskim

prosi o zregnlowanie stosunków szkolnych. Bzkoła

jazłowiecka zostaje teraz pod konsystorzem gr. ka

tolickim; reprezentanci gminjf proszą, aby prze

szła pod konsystorz łaciński tak jak to dawniej

było. Udawała się ona o to do Namiestnictwa, ale

w-sfń(iY-ffawniejszego

patenta regulującego te stosunki. Sprawa ta cią

gnie się jnż lat cztery. Komisya zwraca uwagę

Izby oa to, że bywały od tego patenta wyjątki;

wnosi więc, aby tę petycyą odesłać do komisyi

szkolnej a zarazem polecić ją i rządowi celem

spiesznego załatwiania sprawy.

Po p. Paszkowskim zabiera głos jako dmgi re

ferent komisyi petycyjnej p. Zybiikiewioz. Re

ferent zdaje sprawę z petycyi Władysława G o

to w skiego, ucznia lwowskiej techu(ki, o poży

czkę bezprocentową z fnndnsza krajowego na wy

konanie kilko maszyn (kosiarko - żniwiarki, praso

woicy itp.) . Petent załączył świadectwa profesorów

techniki Dra Strzeleckiego i Źmnrki, dyrektora

szkoły dnblańskiej Pańkowskiego i profesora nie

obaniki p riy tejże szkole Maszkowskiego, tndzież

dwn praktycznych mechaników przymającyob zna

czenie pomysłom petenta. P . Gutowski ndawał Bię

do Towarzystwa rolniczego lwowskiego, które mu

wprawdzie nie dało pieniędzy, a le komitet jeg o n

chwalił predlożyć projekt płodego mechaniką wał

uetąu zgromadzenia, które właśnie odbywa się we

Lwowie, t’o uwzględnieniu wszystkich tych ok o

liczności komisya w nosi, ąby polecić Wydziałowi

krajowemu załatwienie tej petycyi, na co się Izba

zgadza.

Trzeci z kolei referent komisyi petycyjnćj p.

Kozłowski zabiera głos:

Gmina miast§ Doliuy w Stryjskim prosi o po

parcie podmućj przez siebie prośby do władz wyż

ętych o poddanie szkoły tamtejscćj pod konąystorz

łacińaki. Gmina sam a otrzymuję szkołę,; ,liczba

mieszkańców polskich jest większa od Ijczby r u

skich i do r. 1847 należała ta gzkola pod zarząd

konsystorza łacińskiego; dopiero agitacya urzę

dników Niemców" sprąwj)a tę zmianę co do kon

aystorza, bo wciągnięto w,sie ru skie w raęhunek,

które w niczem me przyczyniają się do utrzymania

szkoły w Dolinie. W drodze nrzędowćj długo już

ta sprawa zalega. Komisya isięc waoai, aby n

dzielić p rośbę tę namiestnictwa celem spiesznego

jćj załatwienia, a zarazem przesłań ją i komisyi

szkolnćj w celn należytego w tym względzie p o

stąpienia.

Część literacko - artystyczna.

PUŁKOWNIK.

POWIEŚĆ

Juliusza Sandeau.

CUiąg dalszy). i 5

’li

Tak przędło mi kilka miesięcy - mówił dalej

Paweł.

Wiedziałem że Panna Teresa zupełnie

przyszła do zdrowia; Marty już nie spotykałem

nigdzie - czu łem Się opuszczony i zacząłem m a

rzyć o dalekich podróżach. Lecz pewnego d nia __

a dzień ten acz drogo mi§ kosztował, przecież ni

gdy nie wyjdzie z pamięci, błogosławić go będę do

śmierci! Otóż pewnego dnia siedziałem w mojej pra

cowni. Lato m iało się kn schyłkowi, ale dnie były

jeszcze gorące i czarującej piękności. Znużony upa

łem zdrzym ałem się na sofie, gdy wtem zbudziły

mię silne grzmoty 1 pioruny. Zebrało si§ na po

tężną burzę mającą za chwilę lunąć ulewnym desz

czem. Już nawet spadały ogromne krople, kiedy

zdało mi się słyszeć ja,kby, na wschodki prowadzą

ce n a ganek, zleciło się stado spłoszonych gołębi.

Niebyły to gołębie, lecz one dwie przyjaciółki! za

puściwszy si§ daleko n a spacer, a raczej wiedzio

ne miłosiernym celem, bo służąca niosła za niemi ko

szyk z bielizną, oddaliły się od Grauges, dotarły

aż na moje grunta, a napadnięte przez barzę w go

lem polu, m u siały chcąc niechcąc szukać schro

nienia pod Lipkami.

Domyślasz si§ że nie zostawiłem ich n a dworze.

Nie będę opisywał, ale sam sobie wyobraź, jakich

wrażeń doznałem przyjmiyąc w dom moj tę parę

uroczych dziewcząt; jednę białą blondynkę, kwi

tnącą świeżym rumieńcem, drugą delikatną pełną

lękliwej gracyi i dziwnie sympatyczną. Obie jed n a

kowo były ubrane; szare fularowe sukienki pod

niesione n a spódnicy szafirowej, popielate k apelu

siki z niebieskiemi piórami - słowem ta jedno

stajność ubioru każdej dodawała więcej jeszcze u

roku. Nie trudno mi było ułaskawić je ; obiedwie

miały tę czystą swobodę i przystępność dusz me

winnych niewzaragających na wszystko; _do czego

Marta łączyła jeszcze żywą wesołość nmiejącą się

znałeść w każdem położeniu. Panna Teresa młod

sza od niej o parę lat, miała w sobie coś głębsze

go więcej skupionego, czy zaś to było własnością

jej charakteru, czy też tchnienie śmierci zrobiło

ją tak wcześnie poważną i zamyśloną - nie umiem

powiedzieć. Po przybyciu była bardzo bladą i

drżącą; kazałem suty ogień rozpalić na kominku,

posadziłem ją w fotelu, a kiedy powoli przycho

dziła do siebie, nie mogłem oczu oderwać od tego

dziecka, które po raz ostatni widziałem na łożu

śmierci, przyjmujące ostatnie pomazanie — a te

raz, tu u mnie, pod moim dachem, pełne życia

rozmawiające, śmiejące się z nami. Ciekawie śle

dziłem każdy jej ruch, rozezulałem się, wpadałem

w zachwyt, a kiedy zdjąwBzy rękawiczki rączką

musnęła się po włosach, drobne nóżki przysunęła

do ognia, a na mnie podniosła jasno błękitne o

czy, te same oczy, które widziałem był jak gasły

pod wpół przywartą powieką — nie posiadałem

się ze wzruszenia Przeciwnie, panna Marta tak

się znalazła swobodną, nieżenowaną, jakby u w ła

snego b r a ta; od pierwszego wstępu rządziła się

jak u siebie. Nie było kąta żeby weń nie zaglądnę

ła, nie było rzeczy żeby jej nie ruszyła z miejsca;

to p rzewracała książki, to oglądała moje rysunki,

to pochwyciwszy paletę, na szkićy pejzażu, którą

zrobiłem wczoraj, malowała ptgszki, baranki i drze

wa z fantastycznego świata. Pytałem się w duchu

czy Ona u mnie czy ja u niej; a chwilami wie

rzyłem na prawdę, że wszyscy troj_e jesteśmy u

Siebie, aby się nigdy już nie rozłączyć. Och! szczę

śliwy to dzień I nieporównane istoty I Nieszczę

ściem burza zaczynała przechodzić; obrzydłe słoń

ce pokazywało już twarz swoją między chmurami.

Panoa Marta nie mogąca spokojnie: usiedzieć, wi

dząc wyjaśniające się niebo, wybiegła do ogrodn.

Ja sam zostałem z jej towarzyszką y , pokoju -

i ta krótka chwila rozstrzygała o mojem życiu.

Teresa siedziała schylona n ad albumem, którego

karty przewracała z roztargnieniem; jam siedział

tnż koło uiej i patrzałem w nią nic nie mówiąc;

patrzałem, i, wyobrażałem sobie że ona do mnie

należy, że to moja własność, że tylko na moje

prośby Pan Bóg ją wrócił z tamtego świata, aby

moją została. Nie wiem jak się to Btałe: atoji

zamknąłem album, który miała w ręku, odebrałem

go jej, i zacząłem rozpowiadać wszystko co si,ę

działo we mnie od chwili gdym się dowiedział

o niebezpieczeństwie jej choroby, jak ie wzbudziła

we mnie współczucie, jak ą 6ympatyę powziąłem

dla jej osoby nieznanej mi, przez jakie przecho

dziłem trwogi, niespokojności, jak towarzyszyłem

księdzu niosącemu ostatnie pomazanie, jak się mo

dliłem za nią i w miarę coraz żywszego opowia

tii i

.f.1

dania, pojęcia moje rozjaśniały się, występowały

n a wierzch, że mogłem wyraźniej ju ż czytać w u

czuciach odzywających w głębi mego serca j sp ra

wiających mi ta k i niepokój. Spokojnie ze ppusz

rzonemi oczyma wysłuchała tej spowiedzi, uie prze

rywając ani półsłówkiem.

i— Wiedziałam o tem - dziękuję panu( odpo

wiedziała w sposób najprostszy.

Wymawiając te wyrazy podniosła głowę. Na rzę

sach jej wisiała łza; uczułem, że ją kocham. A

tak miłość, jaką W sercu mojem obudziła uderza

jąca piękność wesołej Marty, mimowiednie p rze

niosła się na tę drobną istotę — Marta była więc

owym tajemniczym węzłem między Teresą a mną.

Kochałem ją , kochałem rzeczywiście, i jeżli śmiem

wyznać, cdułero, że jestem kochany; że jakiś nie

przełamany p o ciąg zbliżył j ą do mnie. Na chwilę

ucięła się Bftsza rozmowa, 1 już nie wiem, co mia

łem na ustach, gdy Marta weszła.

Przynio sła ona ogromne snopy kwiatów, które

wysypała na sof§. Ze jeszcze więcej nie naniosła,

nie jej wina; bo jak prawdziwy uraga,ą wpadła

między kląby i grządki, depcąc, pustosząc i rwąc

wszystlfp co pod rękę popadło, q czego tyąrdzo by

ł a uszczęśliwiona, a nawet nie żałowała zmoczonej

i zaszarganej sukni. Teraz szło o to, żeby z tych

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction