Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 671 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Nr. 201.

Kraków, Środa 3 Września 1930.

NależytośJ pccztowa

spłacona ryczałtem.

Rocznik IXXXII.

KONTO P. K . O. KRAKÓW NR. 400.464.

Adres Redakcji i Administracji: Kraków, nl. św. Tomasza 22.

Telefon R edakcji 100-50.

Administracji 1Drnkarnl 127-10.

Godziny biurowe: od 9-tej do 13-tej i od 15-tej do 18-teJ.

Nasza odpowiedź Treyiranusowi.

Nacjonaliści niem,ieccy idą do wy)borów

pod hasłem rewizji planu Younga oraz o

dcbrania Polsce tak zwanego przez nich

,,korytarza". I jedno i drugie hasło budzi

w całej Euro-pie wielki niepokój, któremu

dał wyraz w znanym swoim artykule mię

t!zy innymi Poincare. Mo-ż-na śmiało powie

dzieć, że Niemcy, występując ju-ż teraz tak

otwarcie z o)bu hasłami, nie docenili owego

niepokoju, jaki ’wzbudzą. Zdawało im się,

że grunt jest dostatecznie przez długoletnią

agitację ’przygotowany i że zwłaszcza w

sprawie ,,korytarza" będą mieli nietylko

p. Sauerweina, ale całą opinję francuską

za sobą. Tem -się tłumaczy, dlaczego Tre

yiranus mówił w tej sprawie tak otwarcie,

0 wiele za otwarcie. Rzeczywistość oka-za

ła, iż bomba, jaką rzucił, wybuchnęła

przedwcześnie i bod-aj na szkodę Niemiec.

Polska zaprotestowała ustami p. Zale

skiego przecinko słowom p. Treyiranusa

poważnie i stanowczo. A ponieważ na wrze

śniowej sesji Li-gi Narodów sprawa ta w ten

czy inny sposób będzie m usiała wypłynąć,

znajdzie -się niew ątpliwie sposobn-ość, aby

ją w Genewie poruszyć i całą przewrotność

haseł niemieckich o-bnażyć. Rozpoczyna -się

w ten sposób zdawna przewidywany poje

dynek dyplomatyczny między Polską a

Niemcami o rewizję naszej granicy zacho

dniej, ustanowionej Traktatem wersalskim.

Wedle wszelkiego prawdopodo-bieństwa bę

dzie to pojedynek długi i trudny, ale wszel

kie -s’zanse jego wygrania są po naszej stro

n-ie. Nikt w Europie — przynajmniej w

chwili obec,nej — nie -będzie -się entuzjaz

m-ował dla popierania Niemców na tym

punkcie. A czas pracuje za nami, bo każdy

miesiąc zespala bliżej kresy zachodnie

z Polską i wykazuje ich polsko-ść.

Niemniej pojedynek będzie ’trudny i dłu

gi. Niem cy rozporządza,ją doskonałą, -boga

to wyposażoną, metodycznie przygotow-ują

cą grunt propagandą. My takiej k-o-ntrpro

pagandy ani w przybliżeniu nie mamy,

choćby dlatego, że kosztuje ona dużo —

a nas na kupowanie obcych publicystów

nie stać. W każdym razie musi-my być

przygotowani, że w okresie najbliższych

kilku lat kwestja polskiego Pomorza będzie

górować nad całą naszą polityką zagrani

czną, podobnie jak w latach 1919—1923 gó

rowała tsprawa naszej granicy wschodniej.

Kwestja wałki o Pomorze, a może nawet

1-o całą naszą granicę zachodnią, wymagać

będzie z naszej strony wielkiego skupienia

sił i wielkiej solidarności. Nie jest rzeczą

dobrą, że zastaje ona Polskę w chwili we

wnętrznego rozdarcia, wywołanego nieza

łatwioną do-tąd kwestją naszego wewnętrz

nego ustroju. Jak wiadomo ustrój nasz

je-st zły, powodujący chaos prawny — co

stwierdziło orędzie Prezydenta — a nie by

ło i niema w Polsce czynnika, przynaj

mniej jak dotychczas, któryby chciał i u

rniał narzucić Polsce in-ny ustrój. Sejm był

do tego absolutnie niezdolny i z tej strony

nikt chyba isto-tnej poprawy nie oczekuje.

R-zą-d jak dotychczas zachowywał w tej

sprawie bierność, wykazując tylko a-d ocu

los niemożliwość stosowania dzi-siejszej

konstytucji. Sprawa refo-rmy konstytucji

dojrzewała i do-jrzewa — nikt jej dzisiaj już

nie broni, nawet jej właśni twórcy-parta

cze: socjaliści i endecy. Jak długo ta kon

stytucja w Polsce obowiązuje, będzie I o!—

ska pod nią cierpieć: choć przeżaita i pize

żuta m usi gnieść duchy. Potrzeba uporania

się z tą przeż-artą formą jest coraz bardziej

pilną. Jeśli nie co innego, to interesy na

szej polityki zagranicznej wielkim gł-osem

0 to wołają! Jedynie tylko reforma konsty

tucji, przeprowadzona w duchu zniesienia

sejm-okracji, wzmocnienia władzy naczel

nej i ugruntowa-nia praworządności, może

podnieść autorytet Polski, -uśmierzyć wa

śnie wewnętrzne i zapewnić silną obronę

naszej zachodniej granicy.

Z wielu stron przywiązuje się o-gromną

powiedzmy przesadną wagę do tego, aby

Polska zapo-mocą demonstracyj ulicznych

1 masowych wykazywała na zewnątrz chęć

utrzymania obecnych granic. Zorganizo

wano przed dwoma tygodniami tak-ie ma

nifestacje w Krakowie, zakończone demon

stracjami przed -konsulatem niemieckim.

W ostatnich dniach zorganizowan-o je w

Poznaniu, Warszawie, Lwowie. W Łodzi

przybrały one nawet god-ną ubolewania

formę wybijania szyb i liańbowania Niem

com. Demonstracje uliczne mają wogóle

w polityce zagranicznej bardzo małe zna

cze-nie, a już wybijanie szyb i bicie niewin

nych niczem u o-sobników niepolskiej naro

d-owości może mieć tylko znaczenie ujem

ne. Za gwałty wobec niemieckich konsula

tów m-usi rząd polski Niemcy przeprosić,

a rząd niemiecki będzie mi-ał z tego ro-dza

ju zajść na terenie europejskim argume-nt

dla -siebie pożądany. Nikt więcej rą-k nie

zaciera z powo-d-u kamieni rzucanych -pod

czas takich ma-nifes’tacyj, jak niemieccy na

cjonaliści. Naiwni i niedoświadczeni aran

żero-wie manifestacyj antyniemieckich w

Polsce powinni tę okoliczność dobrze roz

ważyć. Spokój i umiarko-wanie — oto czem

można Niemcom -dużo więcej zaszkodzić.

Nie wykluczają one wcale stanowczości i

siły w manifestowaniu -naszych praw mo

ralnych i traktatowych do Pomorza.

Powtarza-my raz jeszcze: naszą odpowie

dzią Treviranusowi -powinna być konsoli

dacja wewnę-trzna Polski pod kierunkiem

naszej legalnej władzy o-raz spok-o-jna, peł

na godności o-bro-na -naszych praw przepro

wadzona przez nią na terenie międzynaro

dowym. O -wydarciu nam P-omorza przez

akcję dyplomatyczną Niemiec nie będzie

wówczas mo-wy. Niemcy będą musieli tę

akcję przegrać. Pozostanie im tylko jako

jedyny środek — wojna z Polską, ale jest

to środek i dla -nich nadzwyczaj ryzykow

ny, bo ko-njunk-tura światowa wojnom nie

sprzyja. Mieliby wówczas znowu cały świat

przeciw so-bie. Trzebaby z naszej strony

niesłychanej niezręczności, aby świat na

stronę niem iecką się przerzucił. Jedną

z przyczyn, k-tóraby mogła Europę do tego

skłonić, byłaby anarchja wewnętrzna, gdy

byśmy -do jej wybuchu w -Pol-sce dopuścili.

Być może, że na to "właśnie Niemcy liczą.

Szybko a rozumnie przepro-wadzona refor

ma naszego ustroju, porzucenie chaosu

prawnego, o którym wspomina orędzie

Prezydenta i narzucenie Polsce f-ormy rzą

du od-powied-niej, porządek zapewniają

cej, — oto na-jlepsza nasza odpowiedź Tre

yiranusom.

Zarządzenie wypłaty diet

urzędnikom sejmowym.

Warszawa 2 września.

(Tel. wł.) W związku ,-z n,iewypłace-niem -djet

względ-nie pensji urzędni.kom i funkcjonariu

szom sejmu i senatu m-i-n-ister -Beck -przyjął

dz;i-ś w prezydjum Rady ministrów przedsta

wicieli kół inte!resowanych -pp.: Mieroszewieza

i Domańsk:i-ego-. Minister Beck oświadczył de

legatom, iż zasada wypłaty poborów urzędni

kom sejmu i senatu nigdy nie była kwestiono

w a n a , a opóźni-en-ie wymknęło je-dynie z po

wo-du wąt-pliwo-ści, jaki.e ib-udzą niektóre -po

zycje wyda-tk-owe sejmu i senatu w -związku z.

rozwiązaniem o-bu Izb. Delegaci otrzym-ali za

pew-nien-ie, iż wypłata po-bo-rów’ nastąpi jeszcze

w ciągu dnia dz:isiejszego. Istotnie o go-dzinie

3-ej p-opołudniu kasa sej-mu i se:natu p o d jęła

wypłatę poborów urzędnikom i niższym funk

cjonarjuszom sejmowym.

Warszawa 2 wrześnią.

(Teł. wł.) Marszałek sej-mu p. Daszyński wy

stosował w -dniu -dzisiejszym do p. Prezy-denta

pi-smo w sprawie -pe-nsji urzędników sejm-o

wych oraz djet -miesięcznych należnych pre

zydjum sejmu t. j. ma-rszałkowi sej)mu, 5 wi

cemarszałkom oraz c-zło-nkom, -ko-misji długów

pań-st-wa (ustawa z dn;ia 25. 9. 1922 r.) (W tej

ostatniej sprawie pisze: -Wstrzymanie wy-platy

djet marszałkowi sej-m-u Rizeczyiposp-o-litej je-st

przeciwne art. 29 ustawy z -d-nia 17 marca

1921 r. i art. 84 re-gulaminu sej-m-u, o-pa-rtemu

na wyraźnym przepis.ie art. 29. ustawy z -dni-a

17 marca 1921 r. Na podstawie art. 40 i 42 u

stawy -z dn-ia 17 marca 1921 -m-a-rszałek sejmu

jest ewentualnie -powoła-ny do -pełnienia naj

wyższych obowiązków w -państwie i przez ni

kogo w -pełn;ieniu tych obowiązków nie może

być zastąpiony, ale trud-no uz-nać tego rodzaju

oszczędności przy których o-bala się cały sze

reg ustaw dotychczas -w państwie istnieją

cych i na-raża się na głód. -kilkaset osób nagle

ciosem tym -dotkniętych.

Kandydaci Centrolewu.

Warszawa 2 września.

(Teł. wł.) Komisja polityczna 6 stronnictw

wchodzących w skład centrolewu odbyła zno

wu posiedzenie, na którem miano powziąść

formalną uchwałę w sprawie wspólnego blo

ku wyborczego. Według pogłosek na pierw

szych miejscach wspólnej listy wyborczej cen

trolewu, oprócz nazwiska marszałka Daszyń

skiego, znajdować się mają: z P)PS.: Niedział

kowski, Diamand, Liebermann, z Wyzwolenia

Róg, Thugutt, Woźnicki, z Piasta: Rataja Wi

tos, Dębski, ze Stronnictwa Chłopskiego: Dąb

ski, Wrona, z Chrze-ścijańskiej Demokracji:

Chaciński, Kuśnierz, z N. P. R.: Jankowski,

Chądzyński, Popiel. Na liście senackiej centro

lewu — według tych samych pogłosek — znaj

dować się mają nazwiska: Limanowskiego,

Kłuszyńskiej, Struga, Januszewskiego, Dra

Motza, prof. Marchlewskiego, Markiewicza i in

nych.

Obniżanie stawek kar za zwłokę,

Warszawa 2 września.

(PAT) P. minister skarbu wydał zarządze

nie, aby od wszelkich wpłat uskutecznionych

na, poczet nie odroczo?nych i nierozłożonych -na

raty zaległości w podatkach bezpośrednich i

opłatach stemplowych bez względu na czas

ich powstania pobiera-no jeszcze w ciągu

mi-esiąca września 1930 r. kary za zwłokę w

wysokości zniżonej do 1K % miesięcznie, li

cząc od ustawowego terminu płatności, za

miast 2% miesięcznie.

Nowy wojewoda iwowsH o sabotażu.

Lwów 2 września.

(-PAT) Wczoraj no-womianowany wojewoda

lwowski Nakonieeznikoff-łKlukowski przyjął

w gmachu urzędu wojewódzk-iego przedstawi

cieli prasy polskiej, ukraińskiej i żydowskiej.

P. wojewoda oświadczył m. in., że cały szereg

podpaleń, które m-iały miejsce w ostatnich

miesiącach w conaj-mniej 50 % są wiadome, ja

ko zdecydowana akcja sabotażowa. P. wojewo

da podkreślił -z naciskiem, że te akty sabotażu

będą tępione i jest to pierwszem zadanie-m,

jakie wojewo-da stawia sobie na swe-m nowem

stanowisku. P. wojewo-da urządzi w ty-m celu

cały szereg konferencyj -i wy-da potrzebne za

rządzenia. P. wojewo-da podk-reślił dalej, że

zarządzenia te będą od-nosiły się do ws:zyst

k-ich obyw-ateli be-z różnicy wyznania -i pocho

dzenia, -Następn:ie zaznaczył, że majważniejsze

mi sprawa-m-i w województwie są sprawy rol

nictwa i -pro-blem drogowy.

Stępione ostrze ataków p.Treviranusa

-Paryż, w sierpniu.

Nareszcie we Francji zrozumiano — zdaje

się - należycie znaęzepię licznych mów mi

nistra »terenów okupowanych", p. Treviranci

sa, a zrozumiano głównie dlatego, że są zb-yt

liczne. Pierwsze cztery enuncjacje zrobiły je

szcze wrażenie; inne wywołują tyllco echo o

tyle, że Francję obcho-dzi zwykle wszy-stko to,

co się dzieje w Niemczech i prasa rejestruje

pilnie każdy wypadek. Zrozumiano, że w’ła

ściwie Treviranus nie powiedział nic nowego,

gdy-ż dążenia rewizjonistyczne zarówno trakta

tów, jak i granic wschodnich, to dwa najważ

niejsz,e punkty programów wszystkich stron

nictw -niemieckich. Zrozumiano również, że

Treviranus wypowiadał -swe mowy nie jako

minister, co z początku podkreślano, lecz ja

ko kandydat na posła. Szło poprostu o licyta

cję: każ-de stronnictwo może równie dobrze na

zgromadzeniach i wiecach przedwyborczych te

punkty swych programów rozwijać. Chodz,i

tylko o to, kto je rozwinie wcześniej i gło

śniej. Otóż najgłośniej uczynił to kandydat na

po-sła Treviranus, a uczynił to dlatego, że kan

dyduje w Prusach -Wschodnich, za-tem w tej

właśnie prowincji, która najwięcej jest zainte

resowana rewizją granic polsko-niemieckich.

To zrozumienie odjęło odrazu ostrz,e atakom

Treviranusa, niemniej jednak nie jest to- rów

no-znaczne z lekceważeniem jego oświadczeń,

przeciwnie, szuka się środków, aby to ostrze

bardziej jesz.cze stępić. Wypadki bowiem na

stępują zbyt szybko, zbyt jasno wykazują

przyczynowy związek, -by nie obudzić czujno

ści Francji. Do takich wypadków obok mów

Treviranusa należy bliska dymisja sz.e-fa szta

bu Reichswehry, gen. Heye i zupełne opano

wanie jej przez kamaryllę mili-tarystyczną;

należy tu również spór o Stahlhelm między

prez. Hindenburgiem, a rządem pruskim. Na

leży wreszcie zupełne milczenie ministra

spraw zagr. -Curtiusa wobec mów swego kolegi.

Silne wrażenie wywołał we Francji niedaw

ny artykuł z,nanego pacyfisty niemieckiego,

Gerlacha w ,,Welt am Montag",

w którym

,,-bicz Boży powojennych Niemiec" wykazuje

retrospektywnie wszystkie znamiona zbliża

jącego się rewanżu. Do tych znamion należy

w pierwszym rzędzie samo utworzenie ga-bi

ne-tu Brueninga bez socjal-demokra-tów, najso

lidniejszych gwarantów pokoju, a za to z Tre

viranusem i Sćhielem, odszczepieńcami Hu

genberga, znanymi przeciwnikami planu Youn

ga i zbliżenia niemiecko-francuskiego.. A dalej:

wszak demokraci, grupujący burżuazję lewi

cową, łącząc się z młodoniemcami w partję

państwowo-ści, wypowiedzieli przez usta jed

nego z swych przywódców, Augusta Abela, że

jeśli Francja nie zgodzi się na rewizję granic

wschodnich Niemcy przygotują wojnę odwe

tową. ;Wreszcie zastosowanie paragrafu 48

konstytucji niemieckiej jest niczem innem, jak

przygotowaniem terenu pod dyktaturę, w ra

zie, gdyby wybory nie dały oczekiwanych wy

ników. Że nie będzie to dyktatura lewicowa

przyjazna Francji, na to należy być zgóry przy

gotowanym. -Wszystko przemawia dziś za tem

że kilkuletnie wysiłki Brianda i -Stresemanna

zostaną w jednej chwili zniweczone, a manew

ry polityków niemieckich -mogą tylko spowo

dować upadek Brianda, dawno znienawidzo

nego przez prawicę francuską, a co za tem

idzie i nowe zaostrzenie stosunków francusko

niemieckich. Jeśli do tego dążą politycy nie

mieccy, to obrana przez nich droga prowadzi

wprost do celu.

Nadrenja... Francja cała, a z Niemców pew

nie tylko Stresemann spodziewali się, że jej

przedterminowe zwolnienie z pod okupacji sta

nie się pomostem dalszego zbliżenia między

dwoma państwami. Stało się wprost ’przeciw

nie. Uwolnienie Nadrenji stało się tylko od

skocznią dla nowych żądań niemieckich.

—

W mowach wygłoszonych przez osobistości na

uroczystościach uwolnienia, nie było ani jed

nej wzmianki o ,Stresemannie, który przygo

tował zwolnienie Nadrenji, natomiast mówio

no wiele o niewoli, o jarzmie i dziękowano

Nadreńczykom za wierność i wytrwałość, aż

się sami Nadreńczycy temu dziwili. Znajdu

jemy ślady tego zdziwienia w berlińskim ,/Ta

gebuch’u”. ,,-Czy w Berlinie sądzono — pyta

autor, Nadreńczyk, — że będziemy prosić

Francuzów o pozostanie? Że poprosimy ich, -by

nas przyjęli do swego obywatelstwa? -Byliśmy

Niemcami i pozostaliśmy nimi, gdyż nikt nas

nie wynaradawia}, nik-t nas tu -nie gnębił,, więc

nie -było nam z,a co tak uroczyście dziękować".

- Zwolnienie Nadrenji z pod okupacji nastą

piło, gdyż cała polityka zagraniczna p. Brian

da była na to nastawiona. Od r. 1924 p. Briand

,,utrwalał republikanizm" w Nie-mczecli i łu

dził się, że go wreszcie utrwali. Dał sobie to

wmówić przez Stresemanna. I dopiero po C la

tach polityki ustępstw widzi, że się pomylił,

że niema w Niemczech republikanów, a jest

tylko garść republikanów warunkowych, któ

rzy żądają coraz więcej za przyrzeczenia, któ

rych nie dotrzymują. Obecnie dobierają się do

Saary i do granic wschodnich. Ale Francja nie

tak łatwo da się teraz wysa-dzić przedwcześnie

z Saary, gdyż w tej sprawie oprócz p. -Brianda,

mają jeszcze głos inne czynniki, te które inwe

stowały w miejscowym przemyśle i górnictwie

350 miijonów franków złotych, które opano

wały GO% bogactw naturalnych Saary, które

eksploatują rocznie w tamtejszych kopalniach

4,5 miljona ton do-skonałego węgla, który trze

baby kupować w Anglji; wreszcie te, które

wiedzą, że Saara jest szóstym klijentem fran

cuskim, co do wartości zakupów i że kupuje

od Francji więcej, aniżeli wszystkie państwa

małej Ententy razem wzięte, a tyle, co Włochy

W prasie francuskiej toczy się obecnie oży

wiona polemika między organem radykałów

,,Volonte, zwolenniczką wszelakich ustępstw

na rzecz Niemiec, a prawicowo zab-arwionym

,,TOrdre", co do ewentualnego wyniku plebi

scytu w zagłębiu Saary. ,,Volonte" dochodzi

do przekonania, że -nie należy się łudzić, iż

plebiscyt w’ypadnie na korzyść Francji, a im

dłużej Francja będzie siedzieć w zagłębiu, tem

mniej wytarguje, wobec czego należy się s-tam

tąd jaknajprędzej wynieść, ,,TOrdre" nato

miast udowadnia, że mieszkańcy Saary nie

mają żadnego interesu gospodarczego w pow

rocie do Niemiec, gdzie szaleje bezrobocie

gdzie miljony ton leży na zw’ałach, a połowa

górników żyje z marnych zapomóg państwo

wych dla bezrobotnych, i że ten czynnik może

zaważyć na szali podczas plebiscytu. I gdyby

tylko dwie, trzy gminy oświadczyły się za

przynależnością do Francji, to już wszystkie

inne ewentualne straty pieniężne zostałyby

z nawiązką pokryte.

Wszystkie te szczegóły składają się na cało

kształt stosunku Francji do Niemiec, w któ

rych szaleje ,,duch frontu" Treviranusa. Dc

tego wszystkiego dodać trzeba koncepcję Fe

deracji Europejskiej, którą p. Briand ma refe

rować na najbliższej sesji Ligi Narodów.

-—

I w tej kwestji niemniej podkreślić należ}

dwa ważne momenty. Rada ministrów na wnio

sek p. Tardieu zmieniła dotychczasowy skłac

delegacji francuskiej i prasa lewicowa skar

ży się, że p. Tardieu dodał p. Briandowi swycl

stróżów-, aby go powstrzymać w galopie pro

niemieckim, czy profederalistycznym. Nie

mniej jednak ten odłam prasy sądzi, że p

Briand ),nadzieja pacyfistów francuskich", zdo

ła się pozbyć tej kurateli i wyjawi przed kra

jem manewry krępującej go polityki rządu. -

Trzeba bowiem stwierdzić, że wielu pacyfi

stów" straciło już umiar, uważając za pacyfizn

ciągłe ustępstw"a na rzecz Niemiec. Wyrazicie

lem tych przekonań jest szczególnie ,,Le Soir’

Z drugiej strony radzi się p. Briandowi, b

swój referat o Federacji odłożył do chwil

mniej nieodpowiedniej. Najbliższa sesja Lig

Narodów poprzedzi bowiem bezpośrednio wy

bory w Niemczech i nie ulega w’ątpliw"ości, ż

agitacja przedw"yborcza, taka, jaką prowadź

np. Treviranus, przeniesie się na teren Gene

wy. Dla p. Curtiusa, przywódcy ludow"ców nie

mieckich, Federacja stanie się platformą, n

której Yozwinie potrzebę rew"izji traktatów

czyli zwrotu Saary, rew"izji granic wschód

nich i Anschlusu. Ludowcy -mogą na tem tylk

wygrać.

Należy jednak w"ątpić, czy p. Briand zastc

suje się do tej rady, choć wszystko przemawi

za jej słusznością.

Na zakończenie nie można pominąć głosó1

lewicowej prasy francuskiej w związku z mc

w"ami Treviranusa. -Prasa niemiecka chełpił

się, że lewicowa prasa paryska podziela zdt

nie Treviranusa o konieczności zmiany grć

nicy polsko-niemieckiej na korzyść -Niemie

Nic podobnego. Oto, co pisze np. organ byłeg

kartelu ,,Quotidien”: ,,jeśli Niemcy sięgną p

broń, by zmienić granice wschodnie, staną po

pręgierzem całego świata cywilizowanego. -

Wolno im natomiast powołać się n a art. 19 p;

ktu -Ligi Narodów. Jeśli Zgromadzenie na n

się zgodzi, otw"orzyć dyskusje; P olsk a potrą

(bronić swych praw’. Wszystko inne jest ty!li

deklamacją przedwyborczą. I jest też czem za

kłócać pokojową powagę Europy..."

Równocześnie ,,TO-euvre" nie dopuszcza, n a

wet możliw’ości poruszenia kwestji granic

wschodnich przed Ligą Narodów. Ma ona inne,

w’ażniejsze sprawy do rozpatrywania, aniżeli

przedwy-borcze żale p. Treviranusa. Zresztą

niema konfliktu, więc co?

A w innym numerze tegoż dziennika czyta

my, że jeśli p. Trewiranus usiłował złagodzić

w’rażenie pierwszej swej mowy -następnemi

enuncjacjami, to je tylko zaostrzył. W swej

gadaninie przedwyborczej p. Treviranus po

pełnia je-den błąd: że usiłuje sobie równocześ

nie pozyskać zwolenników rewanżu i pacy

fistów. Zmiana granic, ale bez użycia siły

zbrojnej. Trzeba się jednak zdecydować, aby

i Europa w’iedziała, czego się trzymać.

Jeszcze jaśniej pisze ,,-Ere Nouvelle”: ,,,.,sta

nowisko prasy francuskiej -wywołało zapewne

w umyśle p. Treviranusa refleksje. iWprawdzie

bowiem literatura przedwyborcza cieszy się

pewną swobodą, niemniej jednak istnieją gra

nice, których nie można przekraczać bezkar

nie, gdy się jest ministrem wielkiego państwa,

o czem właśnie p. Treviranus najwidoczniej

zapomniał. Do pierwszej jego mowy prasa fran

cuska nie przywiązyw’ała zbytniego znaczenia,

ale dziś już w’ie p. Treviranus, że we Francji

istnieje zupełna jednomyślność i nieugiętość

na punkcie, który tak nieostrożnie poruszył.

Czy można jaśniej?

Ale najbardziej charakterystycznym i nie

pozostaw’iającym Treviranusowi żadnych złu

dzeń, jest głos radykalnej ,,Volonte", dlatego,

ponieważ idzie ona z zasady na wszelkie u

stępstw’a wobec Niemiec i ponieważ jest orga

nem najsilniejszego w parlamencie stronni

ctwa. Oto w numerze z dnia 21 sierpnia zna

leźliśmy w niej w związku z polemiką z re

daktorem ,,ł’Ordre" następujący ustęp: ,,Reda

ktor ,,1’Ordre" chciałby wiedzieć, czy jesteśmy

zdecydowani restytuować Niemcom wszystkie

terytorja utracone przez nie w r. 1919. Niechaj

jednak p. Emile Bure będzie spokojny. Jesteś

my zdania, że z w"yjątkiem -Saary, której obec

ny s-tatut jest prow’izoryczny, niema w Euro

pie ani jednego kawałka teryto-rjum, którego

zw"rócenie Niemcom należałoby uważać za

w"skazane. Granice winny po-zostać tak, jak są.

Można mieć zastrzeżenia co do niektórych

punktów tych granic, lecz przez zmiany po

pełniło-by się nowo niewłaściwości".

Widzimy przeto, że chełpliwość prasy nie

mieckiej jest zupełnie nie na miejscu i że łu

dzi się o-na, sądząc, iż lewica francuska pomo

że Niemcom w rektyfikacji na ich korzyść gra

nic wschodnich.

Al. Thcn.

Przed nowem Zgromadzeniem Ligi N.

Genewa 20 sierpnia.

(Od koresponden-ta ,;Czasu")

Jak bardzo w’iele zjawisk na świecie Liga

Narodów ma swe okresy przypływu i odpły

wu. Oczywiście: techniczna, mało efektowna,

codzienna praca tej ogromnej już dziś insty

tucji płynie stale podziemnym nurtem i w in

teresie normalnego życie św’iata zatrzymać się

nie może. Ale te zewnętrzne manifestacje mię

dzynarodow’e, któremi są dni corocznego Zgro

madzenia przy-bierają charakter mniej lub

więcej owocny i efek-towny, zależnie od panu

jących nastrojów. -Po Zgromadzeniu 1924 roku

przyszły lata pewnej depresji. Rok 1929 przy

nosi znów nagłe podskoczenie wskazówki na

barometrze Ligi: ostatnie -Zgromadzenie roi

się od interesujących, nowych, do-niosłych ini

cjatyw, namiętnych dyskusyj, po-mysłów i kon

cepcyj. Briand rzuca tu więc najpierw sw"ą

paneuropejską ,,bombę”, nazajutrz Stresemann

podnosi hasło europejskiej jedności monetar*

nej i pocztowej; niebaw"em belgijski minister

" Hymans wysuwa ideę rozejmu celnego, pod

" jętą wkrótce przez angielskiego ministra han

"’ dlu Grahama; -Henderson proponuje uzgod

" nienie Paktu Ligi Narodów z Paktem Kelloga;

1 Finlandja zgłasza projekt pomocy f in a ło w e j

dla państwa napadniętego i uznania Stałego

Trybunału -Sprawiedliw"ości Międzynarodowej

f za drugą instancję od orzeczeń trybunałów roz

i jemczych; toczy się -namiętna i ostra dyskusj-a

i w" sprawie rozbrojenia, gdzie teza angielska

lorda Cecilą przeciwstawia się raz jeszcze te

e zie francuskiej; wszystkie niemal państwa

i zgłaszają swe przystąpienie do t. zw. klauzuli

fakultatywnej haskiego trybunału, ustanawia

jącej obowiązkowe sądownictwo tej magistra*

a tury; wreszcie sam statut Trybunału zostaje

r, zmieniony i protokół, umożliwiający -Stanom

Zjednoczonym przystąpienie do Trybunału,

o przyjęty. A nie zapominajmy jeszcze o dysku

sji, wywołanej f/rzez Chiny w sprawie artyku

)- łu 19-go -Paktu Ligi, tyczącego się rewizji*

a traktatów!

—

Obecne Zgromadzenie — zdania co do te

n go są naogół zgodne —

-będzie o wiele mniej

y- ożywione i entuzjastyczne. Wielkie problemy

a polityki wew"nętrznej i szalejący w"szędzie kry

l" zys gospodarczy odwracają w tej chwili od

i- Genewy uw"agę ludów". Oczy świata skierowane

c. są raczej na Niemcy, gdzie 14-go września ro

o zegra się doniosły dramat wyborczy. Niemniej

o prow"izoryczny porządek obra-d Zgromadzenia,

d które otwarte -będzie w środę 10-go września

obejmuje aż 25 punktów, -między innemi, obok

i- dyskusji nad sprawozdaniem sekretarza Ligi,

o stanowiącej corocznie moment wyładowania

fi j politycznej energji -delegatów, Zgromadzenie

o !obradować będzie nad wynikami konferencji

NUMER POJEDYNCZY: 21 GROSZY.

PRENUMERATA MIESIĘCZNIE WYNOSI*

W Krakowie bez odnoszenia do domu , , .

R,n

W Krakowie z odnoszeniem do domu . ] ! ......................

Na prowincję z przesyłką pocztową ..................... !

’’’TL

Zagranicę z przesyłką pocztową

\\\j’z}’1Q_

Za każdą zmianę adresu dolicza się *ł. 0 50

Reklamacje nleeaplecęetowane nie podlegaj» ep,acie pocztowej.

Listów nieopłaconych nie przyjmuje się

Prenumeratę przyjmują Administracja ,Czasu», wszystkie urzędy

pocztowe, wszystkie miejscowe i zamiejscowe Biura dzienników.

,,CZAS"

wychodzi

oodzlennlo

godzinlo li-tej

w noey.

GENY OGŁOSZENI|

Jilaornow o u j«den jrie-TMmLlimetro-wy]

Ogłoszenie zwykłe i,,,,,!i,i .

, st.O

Układ tabelaryczny, eyfrowy, komMnowaay!

,ii

i,,,,sł.0.30

Ogłoszenia w ,,N a d e -s ta n y ch " ....................., , i i , ............................

0.40

Nekrologi

*s!Siiiiii,iiii,iiii,,,sł. 0.35

Komunikaty po kronice

ii.ii

i,, , zł.0.50

Ogłoszenia na pierwsze} stronie , , , , ,

*,i i

wł.0.60

Ogłoszenia w num erach świątecznych! 25% drożej, f-? Ogłoszenia zamioj

cowe 25% drożej.

—

Za zastrzeżenie miejsca dolicza zij 25X,

Administracja nie bierze odpowiedzialności

za terminowe umieszczenie ogłoszeń.

Ceny ogłoszeń obowiązują od dnia zmiany w nagłówku.

Ogłoszenia przyjmują: Administracja ,,Czasu" i wszystkie miejscowe i za%

miejscowe Biura dzienników i ogłoszeń;

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction