Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 638 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

poj^ ^A » ra k!f* ’-7^- ^wy3*^siy P°n*edzialkii dniepoświąteczne).

P°jeaync«y w Krakowie i we Lwowie kosztuje 10 centów.

B*renumerata wynosi:

Miejscowa w Krakowie . . /zfr*20

Miejscowa weLwowie...

*21.’’\\

Poczt§ wpaństwieAustryackiem B 24

*»

tal.

16 tigr.20*

»*

» Rzeszy niemieckiej . B 21

B10

*»

n Francyi i Anglii . frank.108

....

n W łoch i Szwąjcaryi

B116..j]

» BelS Ü ......... .

80....

\Ł1«

9»

kwartalnie r

. złr.

6....

56.26.

y,G....

.tal.4sgr.6.

1*»5fl10.

frank.27....

*-w

29 ....

miesięczni?:

złr. 2

«2

2c.26

tal 1 sgr.16

20.

frank. 10

n1»26

CZAS

Prenumeratę przyjm ują:

f* S * y »pieniędzmi przesyłane byćwinnyfranco doAdministracyi CZASU« LISTY-«u.

g P " 1* m egłPiec28towane °ie ulegają frankowaniu. LISTÓW mefrznkowanych nie’przyjmiye Bię.

RĘKOPISMA nadsyłane Redakcyi nłe rWrzczję się i niszczone będę.

WKrakowie: Bióro Administracji ,Czasu« w Rynku pod L. 89 w domn p. Kirchmayera

na dole, tudziei wszystkie Urzędy pocztowe austryaokie.

OGŁOSZENIA (inseraty) wszelkiego rodzaju przyjmuję się za opłatę: od wiersza drobnego za

jednorazowe umieszczenie 8 centów, za następne po 6 centów, oraz ca opłata naleiytości

stęplowćj po 30 centów od każdorazowego ogłoszenia.

Prenumeratę i ogłoszenia przyjmują: we ŁWOW» w Aiencvi Czasn«

p. Ignacy Hercokw rynku pod Nr. 238 .

n"D*S

Oppelik W ollzeile 22.

—

Na Franeyę i Anglię w Paryżu p. fc. t**»Xski’

Boulevard du Prince Eugbne, 96.

—

tylkoogłoszenia zaś: w W iedniu I w llAici

fon ,fu pp. Haaeenetsrin i Fogler - w Berlinie p, A. Retenseuetr

w Frankfurcie nad Menem p, Otto Holien - i pp. Gf. Ł , !taube

Ä Comp. — w Lipsku p. Henryk MDngler — w Wrocławiu: p.

lenke et Sarnigkaneen.

V-A -

OGŁOSZENIE PRZEDPŁATY

n a ,,CSEAS«

od I-go lipca 1965.

W Krakowie:

rocznie, półrocznie, kwartalnie, miesięcznie,

złr. *O.-złr. 10

.—

złr. Ö. -

zh 2.

W e Lwowie:

rocznie,

półrocznie,

kwartalnie,

miesięcznie,

złr.Sl. — złr.10 .50o.— złr.5 .25C.-złr.2 .

Z przesyłką pocztową w pań,stwie austryackiem:

rocznie,

półrocznie,

kwartalnie,

miesięcznie,

»łr. 24 .

—

złr. 12 .

—

złr.6.

—

złr. 2*25 c.

Prenumerat§ przyjmuj§:

W Krakowie: Administracya ,,C z a s n *4

w Rynku głównym, w domu p. Kirchma

jera pod L. 39.

We Lwowie: w Ajencyi ,,CzaSH** p.

Igoacy Hercok, w rynku pod L. 238.

W Wiedniu: p. A. Oppelik, Wollzeile

Nro 22.

W Paryżu: (na cał§ Francy§, Angli§ i

Belgi§) p . L . Płoński, Boulevard du

Prince Eugene, 95;— tudzież wszystkie u

rzędy pocztowe w kraju i za granic§.

Prenumerata liczy si§ tylko od Igo każ

dego miesiąca.

Uprasza si§ o wczesne nadsyłanie pie

ni§dzy prenumeracyjnych i wyraźne wypi

sanie nazwiska i miejsca odbioru, i ile mo

żności o nadesłanie dawnego adresu druK0

wanego, a przynajmniej o zacytowanie nu

meru tegoż adresu.

Cena ,,C z*lSlI** za granic§, ogłoszona

jest w tytule każdego numeru

Kraków 4 lipca.

Przesilenie w

rzeeileniu— t§ igraszką

słów, i podobno i lsznie, cechuje chwilow§

i /»nację « Wiedniu jeden z tamecznych

. dzienników. Powrót JCMci do stolicy wcze

śniej niż był zapowiedziany, pozwala si§

domyśli»ć, że zaszły nowe trudności w utwo

rzeniu gabinetu, mającego nową inauguro

wać zirtian§ w sysiemacie rządowym.

Nie wdaj§e si§ w szczegóły, dla nas zre

sztą u a uboczu stojących mało dost§pne,

powiemy tylko, że nas nie dziwi wcale ta

nowa trudność. Taką bowiem do kwadratu

lub sześcianu wyniesioną trudnością wydaje

’u»m si§ zawsze konstytucjonalizm w Au—

Btryi. Konstytucyą nie wyrosła z narodem

jak angielska, nietbwiąca w jego łonie, ale

!pisana i nadana, musi szukać podstawy

w powszechnej opinii publicznej. W żadnem

może państwie nie jest tak trudno oprzeć

si§ na zdania powszechnem jak w Austryi,

nigdzie bowiem trudniej o znalezienie tego

zdania w całej prawdzie. Wsz§dzie opinia

powszechna rozpada się na wielkie działy,

wyraźnie według zasad swoich różni§ce się

i określone ; nigdzie zaś nie znalazłby tyle

rozmaitych opinij, co w Austryi, tem upor

czywszych, iż na tle różnych narodowości

osnutych. Jeżeli widzimy gdzieindziej opinie

sprzeczne co do środków, to rzadko kiedy

bodźcem ich bywaj§ interesa, któreby

się z interesem państwa z łatwości§ sko

jarzyć nie mogły. W Auetryi właśnie

najtrndniejBzem zadaniem wszystkie d§żności

krajów koronnych, ich opinie i interesa

zespolić w jedność monarchii, i konsty

tncy§ je zaspokoić. St§d też dwa pr§dy

ścieraj§ce się ci§gle w konstytucyonalizmie

austryackim , pomimo chwilowego jednego

nad drugim zwycięztwa: centralizacyjny i

autonomiczny. Wypływaj§ one z jedności

monarchii a jej naturalnego podzielnego or

ganizmu : absolutnie wzięte, każdy jest dla

mej groźnym: pierwszy, jak doświadczenie

pokazało, osłabia j§, a przynajmniej nie

odpowiada jej potrzebom; drogi znów w na

stępstwach swych, posuniętych do ostatecz

nych krańców, jedności państwa zagrażać

się zdaje. Użyć ich zatem w pewnej mierze,

pogodzić je, a przynajmniej zrównoważyć,

zadaniem jest konstytncyi.

Nie ma w tem nic nowego. Zapewne, ale

bo też i w dzisiejszej sytnacyi nowego nic

nie ma. C ała sprawa węgierska jest tylko

kwesty§ antonomiczn§ n a pola hietorycznem

wzmocnioną. Tak żwany federalizm jest

tylko d§żności§ autonomiczną spotęgowaną.

Dualizm, który w tej chwili tak wybitnie

się przedstawia, jest obaw§ zbytniej prze

wagi jednej autonomii nad reszt§ krajów

monarchii, a tem samem obaw§ przed ab

8orbcy§ władzy monarszej na korzyść kra

jów koronę węgierek§ składających. Zgoła

wszystkie trudności, jak§kolwiek przybieraj§

nazwę czy formę, sprowadzaj§ się zawsze

do tej jedynej rzeczywistości: do scentrali

zowania władzy a zdecentralizowania ad

ministracyi. Środkiem do tego ma być kon

stytucya, i w tym kierunkn będzie ona miała

za sob§ z pewności§ opinię powszechną

w monarchii.

Samo bowiem stanowisko, jakie opinia

publiczna w monarchii pod względem prze

silenia obecnego zajęła, pozwala wnosić,

że takiego oczekuje rezultatu. Nie bierze

ona przez swoje organa w nim ndziału,

tak zresztą, jakby jej wolność prasy do

zwalała, nie występuje w obronie autonomii

goręcej, niż to zawsze czyniła. Życzenia

każdego kraju koronnego s§ rządowi zna

ne, spodziewa się więc, że zaważ§ na szali

nowych zmian w eyetemacie. Nie idzie jej

o to , jakim rewizyom podlegną dyplom

październikowy lub patenta lutowe, ale co

z owych rewizyj na korzyść swobód auto*

nomicznych wypadnie. W ie oraz dobrze;

jakie trudności formie konstytncyjnej w An

stryi towarzyszą, i dla tego nadziei swych

nie przesadza, ani ich nawet nie wypowia

da. Przebyłe doświadczenie czteroletnie nie

przeszło dlań bez nauki. Jeżeli wykazało,

ie absolutny kierunek centralistyczny po

mimo wszelkich usiłowań nie prowadzi do

celu, aby wszystkie ludy monarchii zlać

w jedną konstytucyjną form§, że autonomii

t natury rzeczy płynącej pominąć si§ ćał

kiem nie da, to również dążność takową

do ostateczności chcieć posunąć, byłoby

n topią, z jednością monarchii niezgodną. Na

kompromis wi§c zdaje się oczekiwać, a

z niego łatwo osądzić będzie można, czy

trudność została zwyciężoną, czy tylko tym

czasowo zawieszoną.

KORESPONDENCYĄ CZASU.

Wiedeń 3 lipca.

—

r. Podająo wczonj wiadomość, że Cesarz

Jmć przybędzie dopiero we środę z la/la opiera

łem się na doniesienia jednego z dzienników pół

arzędowych; tymozsBem doniesienie to było myl

ne, bo Cesarz Jmć powrócił jnż wczoraj do La

ksenbnrga.

O zmianie gabinetowej jeszcze nie ma nic pe

wniejizego; a wiedeński dowoip, ie w samej

nkryzys zaszła kryzys* wiele w sobie zawiera

prawdy. Wprawdzie nie ntega to wątpliwości, że

br. Bclcredi nie odmówił przyjęcia toki ministe

ryalnej; wszelako i to prawda, że znaczna różni

ca zdań względem programu polityki wewnętrz

nej zachodzi między poroznmiewającemi się stro

aami, to jest hr. Bełcredim i p.Mailathem, do tęgo

stopnia, że mogła była powstać pogłoska, ii hra

bia odmówił przyjęcia toki. Stronnictwa stojące

za objma mężami stann. a iądająoe mniej lnb

więcej nraeczywistnienia swych politycznych pre

tensyj, zakłóciły początków% pozorną zgodę tak,

t’) obecnie zachodzi py,

czy się całkiem die

zachwiała. Zc _sirony węgierskiej domagają się

jako dalszego następstwa nznauej ciągłości praw

nej większych koncesyj dla dnalizmo, aniżeli pr/y

znać mogą hrabiowie Bclcredi i Men«dorf; p. M u

lat zaś wie, te parcia swych rodaków mnsi ko

niecznie zadośćuczynić do pewnego stopnia, jeżeli

nie obce, aby go opinia pnbliczna w krajn ,z usza

nowaniem złożyła ad acta« i żeby go stronni

cy jego nie zostawili jako wodza bez wojska. Dla

tego też nporczywie obstaje przy swych żądaniach,

kiedy tymczasem br. Belcredego prze stronnictwo

czeskiej arystjkracyi i przyjaciele polityczni w Ra

dzie państwa bardziej do federalismn. Zatem i hr.

Belcredi znajdnje się pod wielo względami w po

dobnem położenia, jak p. Mailath wobec starych

konserwatyatów .

Z temi wewnętrznemi trndnośoiami, które, jak

się zdaje, początkowo brano za lekko, tak, że na

wet w pierwszćj chwili nie pomyślano o progra

mie odkładając go do czasn, kiedy przyjdzie do

składania gabinetn, — łączy się w ogóle bardzo

wielka trudność w wyszukania osoby, któraby

była należycie uzdolnioną i obętoą do objęcia teki

ministerstwa skarbu. Szukanie odpowiedniego kan

dydata do tćj teki możnaby jnż na podstawie do

tychczasowych w tym względzie czynionych kro

ków nazwać tragicino-komicmem, gdyby w ogól

le skarbowoóć anstryaoka usposabiał« do hnmo

rn. J aki jest kłopot o ministra skarbn, widzieć

można jnż z tego, ł e ci sami, którzy wprzód ener

gicznie występowali przeciw mowcem w Izbie po

selskićj, domagającym się oszczędaośoi, teraz z

widoczną ostentacyą szerzą wiadomość, że nowe

ministerynm przystanie na wszystkie przez Izbę

poselską odmazane pozycje i zaproponuje zmniej

szenie armii na tak wielki rozmiar, łe przez to

pokryty będzie niedobór.

Że w takim stanie rzeczy i dziś zbyteczaem by

łoby wymieniać osób przeznaczanych do tek szcze

gółowych, nie potrzebuję zapewniać, chociaż, j n ł

i zaledwie rozpoczęty tydzień podał nowych kan

dydatów, między innymi prezesa sądn handlowe

go Kaniego, jako kandydata do teki ministra spra

wiedhwości.

Jak lekomyślnie rozpowszechniają wiadomości,

do których przywięzywać można niemałą wagę,

miałem sposobność przekonania się z lista prywa

tucgo pisanego znad Renn. Osoba zssłngnjąca na

wiarę pisze w nim, że Arcyks. Szczepan przeszło

od dwn tygodni jest ciężko chory i z polecenia

lekarskiego z nikim nie może się widywać i roz

mawiać, tak żeby to nwsżano za znaczne polepsze

nie się stano jego zdrowia, gdyby mógł ndać się

na sześciotygodniową knracyą do Weilbach nie

daleko Schanmbnrga. Tymczasem tydzień tema,

jak głoszono, ł e Arcyks ążę ma znaczny ndzia

w tem co się teraz daieje, że pośredniczy między

stronnictwami i że w krótce przybędzie do Wie

dnia.

Pary! 30,czerwca.

Opozycyjny wybór w departamencie Pny de

D6 me zajmnje jeszcze umysły. Nowy deputowany

jest jn ł w Izbie i ma nadzieję, że jego wybór

».ostanie nznany w tej jeszcze sesyi, którą Cesarz

aa mocy dekretn przeciąga%ł do 8 lipca. Dążenie

liberalae krajn przeniosło się także do sądn kasa

cyjnego w sprawie ciągnąoej się od kilka lat, a

mającej na celn kwesty%: czy korespondencye po

ligraficzne posyłane z Paryża do departamentów,

mają być uwcżane za dzienniki. Sąd kasacyjny

pomimo nalegań prokuratora, oświadczył się prze

eiwnie. Sprawa ta bjrdio obehodsiła bióra kore

spondencyjne, zbierające i antografnjące wiadomo

ści, które są potem przesyłane w licznych egzem

plarzach do różnych dzienników tak francuskich

jak zagranicznych. Korespondencya poligraficzna

jest przemysłem w Paryża, i przynosi nieraz zDa

czne samy. Są Indzie ntezrażeni w tym zawodzie,

umiejący tworzyć wiadomości z niczego, litający

się z tych którzy przestają na jednej koresponden

cyi. Powiedziałem w ostatnim liście, że wybory

gminne oznaczą, jak daleko posnnął się zapał

garniający dziś Francyę. Widać, że rząd nie nfa

sobie, skoro naznaczając wybory na dzień 22 i 23

lipca, margr. de la Valette przesłał do prefektów

okólnik zapowiadający, it wybory będą uważane

za czysto gminne a nie polityczne, i że rząd po

stanowił zostawić w nieb znpełną wolność mie

szkańcom, wyjąwszy tam, gdzie dncb partyi chciał

b y wystąpić. Minister dodał, że rząd pragnie tem

goręcej swobodnych wyborów, i i zamierza wziąść

wójtów z wybranych radzców gminnych. Powyższy

okólnik jest pilnie rozbierany przez opozycyą, daje

bowiem mieszkańcom swobodę tylko w tycb gmiaacb,

w których dncb partyi nie wystąpi. Uważ *nie wy

borów gminnych za pozbawione znaczenia poli

tycznego, poczytano za zręczne. Nie tak sądzone

o tej rzeczy za L. Filipa, kiedy panował rząd

parlamentarny, poddawano jednak zawsze wolę

rad gminnych pod wolę Izb i nie zezwalano, aby

niezgoda rady z wójtem mogła zmusić rząd do

zmiany ostatniego. Przed r. 1848 minister Dnchatel

często powtarzał, że ma nad sobą tylko Izbę, że

stósować się do woli rad nie może, łe wójt jest

organem nie tylko gminnym lecz i rządowym.

Czujność raądn powiększa się. Zabrano dzieło

rewolucyjne *Hebertistss" i zakazano dziennik

Tribun« rMitńbr*. Rząd opiekają się zmowami ro

b tatków, ale chce utrzymać w organizmie Indność

roboczą. Cesarz, który walczył z tyłu opozycyami,

będzie zapewnie nmiał walczyć z nową, która się

wykłuła w skutek przemożenla polityki ks. Morny

to jest wyprawy meksykańskiej i nieczynności

w Europie. Cesarz odpiera domagania się depu

towanych lękliwych, widzących bezpieczeństwo

tylko w zniesien"i dekretn z dnia 14go listopada

i prawa o zmowach. Marszałek Canrobert obejmie

pojntrse wielką komendę paryską, a jenerał Mon

taaban lyońsk%. Marszałek Nie! będzie dowodził

obozem, a marszałek Forey pozostanie w Nancy.

Pogłoski o propagandzie wychodźców republikań

skich s% albo mylne albo nie mają znaczenia. Toż

samo można powiedzieć o schadzkach orleanistow

skich. Legitymiści, tworzący party% bez głowy,

są za rządem z nienawiści do orleanismo i rzeczy

pospolitej. Nienfaość giełdy nie ostaje. Gotówka

bankn powiększyła się znowu o 15 milionów.

Wiadomości z Meksyku mają być prawdziwie

dobre. Granice północne krajn zostały obsadzone

i napływ ochotników amerykańskich został wstrzy

many. Przychody skarbn meksykańskiego podno

szą się. Gabinet washingtoński zachowuje się w neu

tralności; wstrzymuje wypraawy ochotników da

Meksyku, ale Maksymiliana I nie uznaje. Posyłając

do Petersburga barona Taley randa, rząd francuski

myślał, że za pośrednictwem Rosyi, która ntywa

wpływa w Stanach Zjednoczonych, przyśpieszy

nzoanie Maksymiliana I przez JobnBona, ale się

znown omylił. Uznanie Maksymiliana I pozwoliłoby

Francyi wyprowadzić połowę wojska z Meksyku, a

t go Rosya życzyć sobie nie może. P. Eleoin jest

w Paryża. Wetiłag Pa trie , wiadomość o zerwain

w Rzymie nkładów religijnych o Meksyk ma być

mylną.

Wiązanie się Anglii i Francyą, ten najważniej

szy dziś wypadek, bo mnsi wpłynąć na politykę

rosyjską, czyni postępy. T m e t gani obchody ru

dnicy bitwy pod Waterloo i gani z tej przyczyny,

żj cesarstwo, przeciw któremu walczyła r. 1814

Anglia, odżyło i jest trynmfającem. Artyknł T i

meta został podniesiony w wyrazach przyjaznych

przez Constitutionnela. Mówią, że wizyty fl,t za

chodnich zostały nregnłowane. Dnia 7 lipca floty

mają się spotkać pud Plymonth i potem flota an

gielska ma zwiedzić porty Francyi, a francaska

Anglii.

Monitor zapewnia, że nkłsdy z p. Vegezzim nie

są zerwane i te będą odnowione. Oskarżaj% tn

zawsze Anatryę, że przyczyniła się do sparaliżo

wania nkładów. Spodziewany jest w Paryża mmrgr.

Pepoli. Dawna agitacya o bezpieczeństwo Rzymn

opadła znpełnie od czasn, jak p. Ronber dal Izbie

tłumaczenie traktatu z dnia 15go wiześuia, a ks.

Persigny npowodował je w broszurze względami

politycznemu To co pisze jeszcze o tem sztab hle

rykalny, nie jest prawie czytane. Dla osłabienia

jego wpływu, dzienniki demokratyczne radzą cią

głe Włochom nie okładać się z Rzymem, ale jak

okład nastąpi, niezawodnie go pochwalą. W spra

wie rzymskiej, dzienniki które bronią Włoch, po

stę,ioją nadzwyczaj karnie i wedłng basła wycho

dzącego od p. Nigry, męża bardzo biegłego. Dy

plomata ten pozostajee w Paryża, z przyczyny, że

negocyacye z p. Vegezzim nie adaly się.

Constituiionnel, po wyznania, że Natvaez był

Część literacko-artystyczna.

TYGODHKPARYSKI.

Zamknięcie obrad Izby naznaczone na 1 lipca;

nikogo tn nie zasmuci — przeciwnie, ucieszy Paryż

znudzony jnż porządnie dysknsyą nad bndżetem,

nizaną po ziarnku od kllkn tygodni. Każden de

putat czytał w tym przedmiocie swoją, pracowi

cie ułożoną, rozprawkę. Zagrzężnięto w szczegółach

tak, te zabrakło miejsca na pogląd ogólny i roz

biór paru kwestyj miejscowych dość ważnych,

jak pożyczka miasta Paryża i prawo o więzienia

za dłngi.

W końca tej paro-miesięcznej gadaniny nftrzn

ca się pytanie na co tyle mówiono? kiedy ostate

cznie stanęło ca tem co chciał rząd, a wymowa

parlamentarna żadnego wpływa nie wywarła na

obiory. W Paryżn bowiem tylko mowy znakomi

tych retorów, jak Thiers iFavre, są czytane po

wszechnie. Resztę czyta tylko kilkunasto indzi

z obowiązka; ogół z dziennikarskich przeglądów

dowiadnje się o czem radzcno, nigdy nawet nie

probnjąc się zapuszczać w gęste kolumny drogiej i

trzeciej strony ogromnego dziennika, zadrukowane

przerażających rozmiarów sprawozdaniem z posie

dzenia Ciała prawodawczego.

Rozprawy parlamentarne, mówią ich zwolenni

Cy) opływają na wykształcenie polityczne krają:

sieją ziarna, które czynność powszechna zapładnis;

klarują męty opinii publicznej; _mądrość krajn w

nich wybija na wierzch jak śmietanka...

Zapewne takby było, gdyby forma miała odpo

wiedniego dncba - gdyby parlament był złożony

z wysianyeh ziarn narodn, z lodzi niepodległych

jsamoistnych-z mówców, którzy dam wymowy,

tego najwyżBzego darń niebios, ożywają jako pra

wdziwi przodownicy narodu, nie zaś jako maro

dery wielkiej armii postępu, psotniki zakreślonego

ręką bożą porządkn, jedynie na podważanie je

dnych a nkrzepianie drugich tronów dla osobistych

lnb partyjnych widoków, nie wchodząc czy z nrze

czywistnienia takich usiłowań korzyść czy klęska

na lndzkość spłynie.

Kilkn niezadowolonych psotników wymownie

popierąjąoych zasady, z których sami śmiać się

oroszą pomiędzy czterema ścianami; święci dają

cy przedewszystkiem djabło świeczkę, i tłnm po

wszedni, bierny, bez wyższych zdolności ani darn

wymowy — oto skład francuskiej Izby. Cóż po ta

kiej? Czyż nielepiej, że zamilknie nie marz%e dłu

żej brzękiem czczej gadaniny.

Zmowa dorożkarzy smutnie się skończyła.

Raz jeden jeszcze wyrobnicy przekonalisię, że

są sprzężajem kapitalistów; że tyle jeszcze nędzy

na świecie, iż nawet za nieludzkie wynagrodzenie

można, gwizdnąwszytlznaleść pracowników zgraję,

która przyjmie z radością warnnki odrzucone z gnie

wem przez tych, którym się zachciało być choć na

pół lndźmi.

Byliśmy świadkami sceny Goethowekich rewo

lucjonistów przedstawionej w żywym obrazie.

Zniecierpliwiona słnżba spróbowała stać o swo

jej mocy. Powiedziawszy sobie ,,Mogli diabli słn

żyć komn i mnie będą służyć z lian° rozpętała si

ły, nie posiadając słowa zaklęcia. Przyszło do le

g» że o mało nie padła ich ofiarą. Szemrano,

wrzeszczano, bito, aresztowano - a ż kapitał, jcdy

nv wszechmocny czarno księinik, zawołał: nMiO

iły w kąt,u i wszystko weBzło na powrót w karby

posłuszeństwa. Miasto ucichło. Woźnice siedli na

koziół ijeżdżą jak dawniej; » jedyna korzyść te

go rokoszu, post piętnasto-dniowy i wiele gnzów

dotąd niezagojonych.

Kompaniatrynmfnje. BWszakżeśmy wam mówili!B

prawą upokorzonym rokoszanom Indzie rozsądni,

doświadczeni— ,,mówiliśmy, żeztego będągazy a

nie będzie chleba 1

...,,O! doświadczenie— jesteś ciepłem pierza

Dla samolobów; tyś gwiazdą rycerza,

Bawełną w uszach od ludzkiego jękn—

Dla mnie, śród ciemnej nocy— świecą w ręku.1

Nie chcąc was pozostawiać bez pociechy na po

bojowiska smarnej walk słabego z silnym , opia

uej taz na zawsze przez jakiegoś polskiego Home

ra w znacej Indowej piosneczce: BTydyrydy, tydy

druha, Jeden bijedrugi słuchau— przechodzimy

do rzeczywistości mniej bolesnej.

Pod dyrekcją pana Trelat profesora architektu

ry w szkole sztuk i rzemiosł, założono prywatnemi

środkami, Szkołębudownictwa, przystępną, i nader

korzystną dla bogatej w zdolności a ubogiej w pie

niądze młodzieży.

Kuma tej szkoły rozpoczną się d. 10 listopada.

Nad praktycznością jej rozwodził się jnż w Izbie

p. Jnles-Simon.

Cała nanka trwać tam będzie trzy lata, to jest,

tizy razy krócej niż nauka w pracowniach prywa

tych dopełniana w szkole sztuk pięknych.

Wszyscy uczniowie są docbodzącetni. Pozostają

w szkole godzin ośm: siedem trawią na pracy, a je

dnę na śniadania podanem w polndnie.

Szkoła składać się będzie z kilkn pracowni, czyli

gałęzi architektonicznych, pozostających pod kie

rnakiem odrębnego naczelnika. Każden nczeń bę

dzie mógł oddać się przedmiotowi, do którego naj

wyraźniejszą zdolność poczuje - przechodząc na

wet z jednego wydziała do drugiego, jeżeli roczna

nanka dowiedzie mn, że się niewłaściwie umieścił

odraza. Żadna metoda narzucać się nie będzie do

wolnie w tej szkole. Uczeń, mogąc zaBięgsć w pe

wnych godzinach rad światłego zwierzchnika pra

cowni, nie dozna najmniejszego przymusu.

Czę

ste konknrsa będą jedyną jego ostrogą, jedynym

dozorcą pracy, którą każdy nczeń wedle Bił swo

ich rozłoży.

Takie nauczanie jest dobre z dwóch względów:

pozostawia indywidualność ne/nia nietkniętą i ćwi

czy go po największej części praktycznie. Teoryi

w tym trzechletnim knrsie bardzo mało.

W pierwszym rokn 50 lekcyj stereo! :mii, 50 fi

l) ki i chemii powszechnej; 15 o trwałości budyn

ków; 21 geologii; 10 historyi naturalnej; 8 hy

gieny; 12 historyi powszechnej; w ogóle 167 le

kcyj w amfiteatrze— czyli niecała jedna godzina

dziennie.

Z tego widzieć można, że tn nie chodzi o two

rżenie sawantów, którzyby umieli rozprawiać o

wszystkiem a nie nmieli budować. Godzina spę

dzona na knrsie profesora jest tylko wypoczyn

kiem, użytym na ogólną nprawę umysłu, zawsze

jednak nieco specyaloą. Specjalność ta więcej się

uwydatnia na knrsacb drugiego i trzeciego rokn,

gdzie historya, fizyka i chemia, konstrnkcya, pra

wodawstwo, rachunkowość i ekonomia polityczna,

są wykładane w zastósowanin bezpośredniem do

architektury.

W ciągn rokn konknrsa rozsądzane przez zwierz

chników pracowni, egzamina dokonywane przez

profesorów amfiteatru i konferencye, na których

toczą się rozprawy o dziełach na konknrB nade

slanyoh, utrzymają w ciągiem ożywienia i napię

cia atnysł acznia.

Każden rok nanki stanowi dział osobny, » któ

rego zdaje Bię osobny egzamin.

W końca ostatniego rokn konkurs ostateczny,

w którym przysięgli sędziowie szyknją kandyda

tów porządkiem zasłagi. Na takim konkursie pu

blicznym dozwolone jest oczniowi tlómaczyć swo

je plany i bronić swojego projektu. Prawa tego

oddawna domagał się profesor ViolIet-le Doc,

dU uczniów szkołysztnk pięknych, wykazując nie

korzyści sądn tajnego przysięgłych orzekających

ogólnie.

Po konkursie ostatecznym następuje rozdanie

dyplomów najzdolniejszym. Ważne są nader takie

świadectwa uzdolnienia dla publiczności niebędą

eój w staoie osądzić nżywznych przez siebie ar

chitektów dopiero po skończonój robocie.

Uczoiowia którzy skończywszy kurs letni w tćj

Bikole, chcą iść dalćj jeszcze, zanim się praktyce

poświęcą, m )gą konkur wać o nagrodę rzymską,

którą dekret cesarski wszystkim przystępną n

czynił.

To cośmy powiedzieli, dostatecznie dowodzi po

żyteczności tak nrządzonćj szkoły. Jest ona bar

dzo na czasie w chwili kiedy bndownictwo tak

ogromne przybrało rozmiar w calćj Europie. Zna

na biegłość i praktyczoość Francuzów w tym

przedmiocie niewątpliwie sprowadzi im mnóstwo

zł granicznych nczni.

Towarzystwo filotechnicznc, uczące

za darmo

wyrobników, ogłosiło nowy program prelekcyj le

tnich. Będę się odbywały co niedziela, od dzie

wiątćj rano do połndnim. Najciekawsza z zapo

wiedzianych będzie lekcya księdza CaBelli o te

legrafii elektryczcćj, a mianowicie o telegrafie

swojego wynalazku, telegraphieCaselli, który jak

wiadomo posyła ksżde pismo, portrety, nnty i jest

uważany za ostatnie słowo elektryczności.

Paryżanie korzystając z tych wszystkich dobro

dziejstw telegrafu, pragną osiągnąć jesz c z e jedno

z którego niejeden więcćj Bię ncieszy niż z po

dobizny.

Ponieważ tn jak wiadomo ruleta zakazana, ktoś

podaje projekt, żeby grać telegrafem; powiązać

bamburską ruletę z paryskimi hiórami telegrafów

i tym sposobem w Paryża, legalnie doznawać za

kazanych wzruszeń.

Korzyści i oszczędności z tego wyniknie m nó

stwo! Gracz nie zmęczy się podróżą a jćj koszta

postawi od razu tam gdzie mn serce mówi. Kto

zarzuci może, te gracz zamknięty w lelegraficznem

biórze nie będzie miał przyjemności oglądania pię

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction