Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 631 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Kraków, Piątek 8 Cwiutaia 1921.

Rocznik LXX(1I.

Wydaais porani!e.

Traktat rygski.

Ordynacja wyborcaa polska, Dajbardsiej chjba

demokratycsna, jaka jeat na świec!e, naraucona

Polsce prtes gabinet socyalistycany, sprawiła to,

źe rsądy w Polsce dostały się do rjk warstwt,

która licsebnie stanowi 80 prc. lodnośoi w Po!

sce, tj, warstwy chłopskiej. Jesteśmy teś świad

kami odbywającego si« w naszych oczach w nie

zmiernis szybkiem terapie »chłopienia« Polski,

prze* co rozumiemy, i t chłop wytnwa się nn

pierwszy plan w życia politycznem, gospodarczem,

nawet knltaralnem — esy i krzywdą czy z po

żytkiem dla istnienia i siły narodn ? — to dopiero

prsyszłość rozstrzygnie. Proces ten odbywa się

tak szybko, iż nawet zwolennicy Polski chłop

skiej, Polski — jak ją poetycznie przed wojną

nazywaliśmy — piastowskiej,_

są tą szybkoś ie

zaskoczeni i oszołomieni. Coraz cz;stszem i co

raz realniejtzem staje si« też pytanie, czy w ant

wa chłopska, nimnjąca w twe r«ce tak bezwzgl«

dnie,

tak wyłącznie losy pań»twa i przyszłość

narodową, do tej roli jnż dorosła? Czy jest w

stanie wydać ze swego łona dostateczny zepas

sił, mogących państw a przewodniczyć i narodom

kierowtć? Czy ma sama dość cnót i poczncia

państwowotwóicsego ? Czy wyzwoliła się jnż do

statecznie z egoiimn stanowego? I czy pod iej I

rządami knltura polska nie scliamieje, tradycya

historyczna — a wi«c dusza ożywiająca naród —

nie dosna zatracenia, a państwo nie rozleci si«

na strs«py?

Pytania powyższe,

jskie stawia sobie z naj

wyższym niepokojem cała inteligentna część na

rodu, w yw ołają różne odpowiedzi, stosownie dc

doświadczeń, jakie kaśdy z nas poczynił i stoso

w nie do różnych lokalnych zjawisk. Na mniej po

wodu do niepokoju dawsł do niedawna chłop

wielkopolski, ale w dwóch innych dzielnicach

Polski — nie mówiąc już o jej kresach — nagłe,

do gwałtownego skoku podobne, przejście kiero

wnictw a w ręce chłopskie wydało sif każdemu

myślącemu i głębiej patrzącemn rzecią nadawy

csa] ryzykowną i niebezpieczną. W Królestwie

chłop polski, pozbawiony oświaty, zam ożność,

naw et miej!scami poczucia narodowego musiał się

wydać w charakterze snwerena elementem wy

soce niebezpiecznym*. W Gahcyi dzifki dłuższe

m u przygotowaniu z okresu samoraądn było nie

wątpliw!e lepiej, ale i tn patrzyliśmy i patrzymy

na objawy b rdzo grcśae i nie licuiące z tą do

niosłą rolą prsewrdnią, jakie w państwie naszem

warstwie chłopskiej przypadło.

Griźaam zwłaszcza zjawiskiem było to, że

z kilkn stronnictw chłopskich, jakie lówoccześ ic

na widowni« w Kró!eitwie i Galicyi wjstąp’ły,

żadne nie umiało w pierwszych dwóch latach

wyjść posa program podyktowany przez egoizm

stanowy. Różniąc si« w szczegółach, wszystkie

rywalizowały ze sobą na tle jednego i tego sa

mego sasadniczego postoi* tu : dokonania t, zw. re

formy agrarnej jak najszybciej, jak najradykal

niej, bez żadnego względu na interes paóitw *,

innych warstw narodu, miast, skarbu, poziom ku!—

tasy rolnej, bogactwa narodowego. W ołania o

szybką i radykalną »reformę egsrrną« t.j odzie,

lenie grantów pańskich międey chłopów, przy

głuszało wszystkie inne hasła, z jakiemi przywód

cy stronnictw szli w Ind chłopski, — a prse

dewszystkiem bas(a budowania państwa i rozwoju

jego siły.

Pesymiści mieli też sporo powodów, aby s;ę

obawiać, że wolna P olsra podżieli może siemię

między lud małorolny czy besrolny, ale naza

jutrz tegnie bezsilna pod brzemieniem takiej »re

formy* i joż nie dzielić będzie, ale sam a zosta

nie na nowo podsielooą.

Nie chcemy jnż twierdsić, że głosy peasymistó*

okazały się zupełnie bezzasadne, ale nie możemy

także zaprzeczyć, że w porównaniu do pierwszycb,

gorączkowych haseł, z jakiemi do agitacyi między

ludem zię rzucono, coraz częściej można joż dzi

siaj obserwować - (przynajmniej w najwybitniej

izem stronnictwie chłopakiem nasiej dzielnicy -

pewną zmisn« na lepsze. O ile Tngutowcy w Kró

lestwie i Stapińszczycy u nas (a niestety, trzeb*

dodać, i stronnictwo katolicko-lndowe, działające

w dyscetyi tarnowskiej) nie otrsąsnęli się jeszcze

dotychczas s demagogii, radykalizmu, klasowości,

o tyle w stronnictwie t. zw . Piasta zaszedł nie

wątpliwie pewien sw rot na lepsze pod wpływem

zetknięcia się z realnym interesem państwowym.

Premier gabinetn, Piastowiec z przynależności

partyjnej, sprawił bądź co bądź radosną niespo

dziankę tym wssystkim , którzy sceptycznie pa

trzyli na możność kierowania sterem peństwa

w dzisiejszych, trudnych warnokach przez chłopa,

oderwanego od pługa i rezp jrsądzają ego jedynie

doświadczeniem, zdobytem w szkole życia. Pyta

nie, esy wraz z premierem przechodzą podcbną

ewolusyę w kiernnkn zrozumienia potrzeb pań

stwowych i ci, których on reprezentnje t. j. sse -

»okie warstwy stronnictwa Piasta, nileży też do

najważniejszych chyba pytań, jakie ibierw »tor

życia pc!itycsnego w Polsce postawić sobie może.

Wie!ki *jazd polityczny Pisstow ców zachodait J

Małopolski, odbyły co dopiero w naszem mieś ?ie,

nie pozwala może jeszcze na to pytanie rozstrzy

gająco odpowiedzieć, a!e bądź co bądź rzuca d s

niej pewne światło,

N e ulega najprzód wątp!i

wości, źe górującą kwestyą, około której się jego

prrebieg obracał, była kwestya jak najszybszego

podziała g u ;tów pańskich i że bardzo wielu

mówców przemawiało na ten temat w sposób

radykalny, nawet demagogiczny. Uczestnicy i spra

wozdawcy zjazdu podkreślają to zgodnie w spo

sób bardzo stanowczy, a i w rezolncyach zjasdo

znalazło to swój wyra*.

Ale także nie można

przemilczeć -

choćby to nawet miało dopomódz

p. Staoińskiemn do zwalczania p. Witosa — że

na zjeździe ze strony przywódców stronnictwa

pojiwiły się poważne glosy, ostrzegając chł pów,

iż nawet »reformę agraroą« musi państwo pod

porządkować względowi na stan finansów i na

ram ę życia gospodarczego, jakieby bezwzględne

jej przeprowadzenie za sobą pociągnęło. Zwłaszcza

wicemars*ałek Osiecki — referent *praw fintn

s;iwych n a ajeźdsie -

z wielką otwartością to

podkreślał i udowadniał: Trudno jest — mówił

prseprowadzić szybko reformę rolną bo państwo

mnsi prócz ziemi dopożycsać ksżdeipn nowemu

20 morgowemu gospodarstwo na kresach do 1

miliona m arek na zagospodarowanie się. Wyko

nanie reformy rolnej zależy od *taun finansów.

Jeśli są pustki w skarbie, to daleko nie naja

dziemy.

Podobnie, cboć z innego pnnktu widzenia miirf

się w swym referacie o polityce zagranicznej wy

razić drugi leader -stronnictw» p. Dąbaki: »Re |

fi)rma rolna — mówił — może być prseprowa*

dsoua tylko powoli, Obszarnicy się brania, to

naturalne. Na Ł *twie wypędzono odrazn obssai

uików i skutek jest teraz ten, że ziemie leżą od

logiem. My nie chcemy rewoiucyi, Trzeba, by

równotztóme z ziemi jeden wychodził, kiscty dro

gi na nią wehedzi, a ursądzić to jest nsjtrnd

oiejieą sprawą«. Jest w tem jnż przecież pewien

ooetęp w rtojsunku do haseł, z jskiemi zjawiapo

s ę przed ludem przed laty dwoma!

Postęp także należy upatrywać.w silnem akcen.

towańin takich okolicsności, jak potcseba zwróce

nia nadmiaru chłopskiej ludaości na tereny k?ę

sowe, a mianowicie na ziemie leżą;e cdł)giem

i opuizczone preez ludność. »Po zawarciu poko

ju« — mówił p. Dątski — czeka wszystkich ol

brsymia praca.

Puste pola musi się *sgosooda

rowad Na wschodoich rubieżach 150000 kilo

metrów kwadratowych doskonałej ziemi czeka na

rolnika, na płcg, Nie dnsić się więc tuta*, we

wnątrz państwa, nie biedo wad, a!e zwrócić się na

wscbód, gdsie każdemu zapewnione jest bogactwa,

gdzie tysiące morgów czekają Da pracowitą rękę

chłopa polskiego«.

Postęp wreszcie leży i w tem, że na rjeźdfcie

odezwały się głosy, podkreślające wieiisiei znaczę

nie iotenzywnej i umiejętnej techniki roi ej, któ

rej chłop musi się oanczyć — a której. j-*k mów

cy twierdzili, tak niechętnie się uczy. Bez podnśe

*ienia prodnkcyi agrarnej żaden podział s-etni nie

zapobiegnie nydzy i przeludnieniu, choćby dema

gogia kazała to zataić przed chłopami! Debrze,

Ze t?g) nie tajono.

W reszcie do dodatnich stron *jazdo należy

także dość ostrożne, co prawda, podkreślenie, źe

śruba podatkowa musi być w państwie przykrę

cona i źe nawet chłop nwoinionym od płacenia

Dodatków być nie m oże, w referacie p. Osieckie

go malującego położenie skarbu polskiego czarno

ale trafaie, nie brakło i tej nuty, a cboć może

jeszcze głośniejsze w nią ndersenie byłoby dla

nas o wiele sympatyczniejszym i d»aicślejszym

faktem, prsecież i sam fakt nderzenia w nią jest

znamiennym !

Omawiając więc na ogół przebieg zjazdu, pra

gniemy bezztronnie podnieść, iż obek pewnych

epizodów demagogicznych, na popularność przed

wyborczą wyrachowanych, był on przecież insce

nizowany z uwzględnieniem interesu pańitwowe

go. Tem samem stronnictwo Piasta stanęło obok

grapy chłopskiej X. Bliaińskiego, tworzącej rdzeń

mozaikowego »Zjednoczenia«, jako drugi element

polityczny chłopski, próbujący się wyswobodzić

z więzów interesu kastowego. Fakt sam jest po

myślny — oby tslko wytrzymał cacijk tak silne

go i uiBbezpiecsaego ciśnienia, jakie wytwarza

sbliżająca się z dniem każdym atmosfera przed

wyborcza.

Węgry przed wyborem króla.

Budapeszt 7 kwietnia.

(Eaat E xp ress) Gabinet węgierski postanowił j

przystąpić de wyboro króla 30 sierpnia b. r.

P. Laon Wasilewski, poseł eolski w Eitonii,

członek polskiej delegacyi w Rydse i przewodni

czący komisji, która ma wytknąć granicę pomię

dzy Polską i Rosya, udzielił redakcji Naprzodu

kilka ciekawych ioforraacyj o traktacie. Podajemy

z nich najoharażtery*tycz ńejsee.

Jak wiadomo Polska mięła granicsyć jedynie

z republiką białoruską i ukraińską, tymciasem

pokazu ;e s*ę, źe będeh sąsiadować bezpośrednio

« Rosyą. P . W asilewski tsk wyjaśa a t?smiauę;

—

Tak było, a!e W trakcie naszych rokowań

dbył się zjasd naródjwo-białoruskich sowietów.

które ustaliły g?aniee białoruskiej republiki so

wieckiej *r obrtbie 6 cin powiató* b gnb. miń

«kiej, *»yodiręboiająa je z dwudzi-’stu paru po w a

tów, stanowiących białoruskie terytoryum etno

grafi?rue. Jest to oczywiście zwykły szwiadei, ale

ua skutek tego szwindla obecnie graniczymy na

:rz st?zeni b. hubern’i witebskiej — z Rosyą,

Wartość traktatn tak ocenił p. poseł:

—

Uważam, śe zdobyliśmy maks;mnm tcg\co

9śę dał ? zdiibyć na podstawie preliminarza Trze

ba bowiem wi’edzieć, źe przy opracowywaniu trak

tatu byliśmy związani jak najś iślej prt!bm*na

rzpra, który »tworzył ramy, mające ująć postano

wienia traktatowe, opracowane w szczegółach.

Bsrdto znaczna csęść ciężaru targów spadla ns

komisję ekonomiczną, która tygodniami i - rzec

można — miesiącami walczyła o każdy Sbczegół

reewakuacyi, rosrachowku, tranzytu iti. Trzeba

pamiętać też i o tem, że preliminarz podpisywa

bścny w momencie, kiedy nasza armia wkraczała

do Mińska, pęd?.ąc prsed sobą rozbite, zdem ora

lizowane doszczętnie hordy bolszewickie, zaś ro

kowania o tsaktat odby«r*ły się w warunkach dla

nas znscrnie mniej kor^stoych. B )lszewicy zała

twili się bowiem z W rsuglem, P etlnrą i pomniej

szymi oddziałami u a froncie bi*=łoruskjm, a z dru

giej strony nasza prasa tak zdecydowanie obja

wiała tentien?,ye, obce łrszeliim przedsitwziędom

wojennym, *e delegscya sowizcka czulą się zu

pełnie inaczej, niż w pierwszym okresie rokowań.

Bądź co bądź dobiliśmy brzegu i teraz mamy

przed, sobą nowy okres: Zmudoej, uciążliwej, w y

magającej wielkiej energii i cierpliwości walki o

reaiiaacyę tego wszystkiego, co cass traktat za

pewnia na papierze.

Na zapytanie, czy komuniści polscy odgrywali

jaką rolę w Rydze, odpowiedział p. W asilewski:

—

W śród pięciu delegatów rosyj«ko-ukraiH*kich

byI jadso komaoteta ^ s k i - FttrztenlMMrg w-,

lanecki (obecny pos?eł sowiecki w Rydze), który

te (eduem z posiedzeń zdeklarował się jako »pa

,ryota polski*. W śród ekspertów wyróżniał się

jesscayóski, pomiędzy figarami druąorz?dnymi

btło też paru komun stów (Mil!ler z Łodzi, Pań

ski s Łodzi, Lisowska). Sekretarzem jenerslnym

był Lor?nc z Łodzi, u»aźają?y się sa Niemca,

lecą mówiący dobrze po polska.

—

W jakim języka odbywały się obrady?

—

Myśmy mówili po polsku, strona przeciwna

po rcsyjiku Traktat z .stzł sporządzony w trzech

ę?,ykacb: polskim, r syjskim i ukra ńskiro. Prze

wodniczący r, zmawiali ze sobą po niemiecko (ca

z btaoiacb prse*odQiczącycb), a!e pod konec o

Dąbski tak się podoczył po rosyjskn, »aś p, J fle

(żyd z Krymn) po polsku, że odpadła zupełnm

po?rseba tłómsczeń, do których uciekano się na

początku.

—

Gzy można wieiayć w trwał, ść traktatu

ryskiego ?

—

Zależy to od położenia wewnętrznego Ro

iyi i od dalszych losów władzy sowieckiej. Nie

mpusteaara

aby bolizewicy chcieli się rzucić

na Polskę. Przy i branej rozpaczliwej* icb sytca

cyi wewnętssnei jestto bardzo mało prawdopodo

bne. Pokó! z Polską jeit dla nieb niezmiernie

pi żądany wobec moż!iw; ści nawiązania przez

Polskę stosunków handlowych z Zachodem. A

yiko te stosunki mogą zapewnić *ładzy sowie

ckiej jakie takie istnienia i możność dalszego

trwzn a Icb s;tuaeya wewnętrana jest bow;em

rozpatsiiwa. Wy(ępdi wprawdzie inteligencyę,, re

sztki jej steroryzowali, zdławili klasę robotniczą

zamieniając fabryki, jakie jeszcze pozostały, w

smilitBtyaowaną katorgę (za próbę strajku wysy

ła się ns MnrmaD, na śmierć z głodn i zimoa),

ale z chłopami dać sobie rsdy nie mogli. G )a

cnie idą ns ustępstwa chłopom, przekreślając ca

ły swój program względem wsi. Jednocześnie za

czynają pozyskiwanie inteligencyi: dam dziesięcin

uświadomionych komunistów za jednego »sp!eca«

(inteligenta specyalistę) — rzekł niedawno Leniu.

Wszystko to wskazuje na chęć szukania nowych

dróg ratonkn władzy sowieckiej. Ale usiłowania

te mnssą pozostać jałowemi, dopóki nie nstalą

się ncrxaine stosunki z Zachodem, dopóki stam

tąd nie zaczną uapływać masami towary i sły

techniczne, ,które się zajmą odbudową dosicsętnie

zrujuowśnego i wyniszczonego kraju. I dlatego

pokój na rubieżach sachoduicb jest dla władzy

sowieckiej konieczny. Ihna kwesty», esy to jej

się przyda ua co na dalszą metę Trzeba bowiem

pamiętać, że władzę w Rosyi reprezentuje szczn

pła względnie klika z partyi komunistycznej,

opierająca się na najbezwzględniejszym terorze.

A^e i w łonie obozn komunistycznego wre za

cięta waika »dołu* z »górą«, która dla obecnej

»góry« jest dość niebezpieczna. Dla nas jest nie

zmiernie waźnem, abyśmy *realizowali postano

wienia traktatowe, zanim walki wewnętrzne w

Rosyi nie wtrącą ją w cbacs długoletniej anar

chii, któsą najprawdopodobniej zakończy się pa

nowanie bolszewików, o iie nie zdołają oni wy

zyskać okresu pokojowego dla przebycia radykal

nej ewolncyi ka dem okracji chłopskiej.

Groźne przesilenie w Anglii.

Nauen 7 kwietnia.

(PAT.) W d/og ostatnich doniesień sytuacya

s!rajiiowa w Anglii zaostrzyła się. P rzyłączenie

się kolejarz* do strsjknjąc?cb jest coraz bardsiej

prawdopodobne, W szystkie ssyby kopalń są strze

żone przez wojsko .Admirali ya powołała wszyst

kich urlopowanych marynarzy, aby wrazie po

trzeby wysłać ich do kopalń

Londyn 7 kwietn’a.

(Kast Expres»).* Strajk górników w Anglii przy

biera coraz większe io»m ary. Nawiązanie roko

wań z górnikami jest mało prawdopod bna Nie

która f bryki *mniejszy ły prodnkcyę gazu. Rnch

kolejowy w!egł znac*nemn ograniczeniu. W śrtdę

m iała zapaść decyzya czy kolejarze i robotnicy

transportowi przyłączą się do strajku. Prezes

związku zawodowego kolejarzy Thomas, bawiąc?

w B rmiughan, oświadczył, że uceyni wszystko,

aby skłjnić robotników do strajku.

Nauen 7 kwietnia.

(PAT.) Przesilenie strajkowe zmusiło rząd an

gielski do przedsięwzięcia odpowiednich kroków,

równających się wprowadzenia dyktatury. Rząd

pomad* obecnie praw:o rozporządzenia wszystkie

mi kopalniami węglowymi, wszystkimi artykuła

mi spożywczymi, liniami komnnikacyjoemi i dro

gami, oraz rozdziałem żywności, jak również pra

wem zakazu noszenia broni, urządzania zgroma

dzeń, nakoniec prawom powołania policyi i woj

ska do dozorn przedsiębiorstw, mających ważne

snaczenie dla życia. Poiicya bez wszelkich spe

cyalpych pełnomocnictw posiada prawo rewiayi i

aresztowania orss nakładania kar na wszelkie

orsekroczenia. Jako kary, wyznacsone być mają

roboty przymusowe i wysokie grzywny.

Namen 7 kwietnia.

(PAT.) Na zgromadzeniach, odbytych w Lon

( ynie i w centrach angielskich, robotnicy tran

sportowi i kolejowi d magali się poparcia atcaj

kojących górników. Minister skarbu Home okre

ślił aytnaoyę w poszczególnych okręgach jaka

nader groźną. CąńA kopalń jest zatopionych i

niezdatnych do eksploatacyi.

B?zrobocie r;órników angielskich jeit d!a W iel

kiej Bryta ii klęską może dotkliwszą, niżeli pr*e

grana wojoa, gdyż podcina podstawy jej bogac

tw», a nawet jej ekoaomictn go bytu Strajk o

be ny jest tylko epizodem walki, rozpocaęt j na

ticb iiast po podpisan a wersalskiego t*aklata-

na tle żądań Datury ekonomicznej— w istocie je

c aak mającej znacznie dalej sięgające cele.

Górnictwo ai:g elskia, a racsej zasoby węgiowe

Anglii, b ) o n?e wyłącznie chodzi odegrało, jak

wiadomo, bardso wybitną rolę, gdyż. jak nie bez

słuszności głosił Lloyd Georga podczas swojej

agitacyjnej podróży w rewirach górniczych, gór

nicy tak samo praycsyoiłją się do zwycięstwa, jak

żołn’erze

Bez węgla aog?elskiego c słr przemysł

wojenny koalicyi u.usiałby staóąć i brak amuni

cyi, tudsież innych środków technicznych spara

liżowałby akcyę wojskową sprsymierzanycb. Gór

ni?;y zrozumieli wówczas swoją siłę, a że jedno

cześnie dział ła wśród nich iDtensy wme na pół

komunistyczna ;iropaganda, spróbowali po woju e

dyktować praw a rządowi i właścicielom kopalń.

Wówczas też ąUuę(a na porządku dziennym

«praw a nacyooalizacyi kopalń, podsn?ię?a górni

ków r«e« rsdykaloe skrzydło Lib ra* party, po

wstające jui pod opływem rosyjskich wypadków.

Za ioiciatywą rsąau zwołaaa rąstała ankieta, zło

żona z rzeczoz awców i z dclegs;tów stron inte

resowanych. Oorady a rkiety wy]aśnily stan rze

czy, ale n e dały pozytywnego rezultatu, gdyż nie

doprowadzały do porozumiewa. Us.aloao jedyaie

zwyżkę węgla, ro*Saie!ając ją odpowiednio po

między górników i przedsiębiorców. O itąd zatarg

trwa bez prcerwy, a górnicy znajdują potężne po

parcie w dwóch inDyeh związkach robotniczych:

u dokerów i kolejarzy. Te — według angielskie

nomenklatury — potrójne przymierze stoi na czele

rnchu robotniczego w Anglii i solidaryzując się

w niektórych kwestyaoh, wywiera wpływy decy

dujące na cały ruch robotniczy, Solidarność je

dnsk nie zawsze jeit przestrzegana, a podczas

ostatniego strajku kolejowego górnicy zachowali

się neutralnie

Obecny konflikt miał również z początku cha

rakter ekonomiczny, gdyż chodziło suowu o pod

wyżkę zarobków robotniczych. Trudność polegała

pomiędzy innymi na tem, że uie wszystkie kopal

nie angielskie pracują z zyskiem; istnieje wiele

ssybów deficytowych, które nie dają żadnej dy

widend z, a niedobór pokrywają z dawnych zapa

sów. Otóż górnicy zażądali, aby tym kopalniom

rząd udzielił specjalnych *ubwencyj na pokrycie

projektowanej zwyżki Rząd nie mógł wejść na

drogę tak niebezpieczną, byłby bowiem zmuszony

przesnacsyć część fanduszów publicznych, poda

tkowych, -

na wzbogacenie jednej tylko warstwy

lndności. Oprócz tego delegacya górnicza doma

gała się, aby wszystkie angielskie ssgłębia złoży

ły kapitał, któryby pokrywał niedobory kopalń

przynoszących stratę, — chcąc przez to dojść do

ujednostajnienia gospodarki finansowej całego ko

palnictwa i utorować drogę do jego nacyonali

zacyi.

Wssystko to dowodzi, że rewindykacje ekono

miczne sąsracaej pretekstem, a prawdziwym ce

lem przywódców rnchn jest wywłaszczenie. Po

itwierdsa to prsypnssczeuie sposób w jaki wąlka

’ jest prowadzona przez górników. W e wszystkich

strajkach d tych?z-sowych pozwolono pracować

robotnikom zajętym przy pompach, wydobywają

cych wodę gromadzącą się nieustanuie w dolnych

sztolniach każdej prawie kopalni. K rótka nawet

przerwa w tej pracy orasi spowodować zalew,

który następnie dopiero po latacb można opano

wać. Otóż obecnie strajk ogara, ł takie robotni

ków zajętych prs? pompach i cały szereg kopalń

ulegnie zniszczeniu Użyto zatem środ a wybitnie

rewolucyji ego destrokcvjuego, byle tylko wymu

sić podwyższenie płac. Zapomnieli nawet górnicy

a raczej ich przywódcy o tem, że niszcząc war

sztat pracy, odbierają sobie możność zarobkowa

nia Pamiętać zaś trzeb«, że wskutek przesilenia

uanającego w wielu gałęziach przemysłu, liczba

»ezri b )tuy?h jest w Aoglii bardzo ztnczna, gdyż

diichodsi p idobno do milioua.

—

zalanie kopalń

znowu ją podwyższy, pogarszając i zaostrzając

ogólną sytuacyę.

S.?ajk ogarnął na razie tylko górników, —

i niewiadomo jeszcze, czy przyłączą się do oich

dokerzy i kolejarze; gdyby j?daak nawet »potrójne

przymorze«

nie zmobilizowało wszystkich sił

swo:ch, prs; silenie jest b r lso ciężkie i odbija s:ę

fatalnie na I uansach angielskich. Bogactwo Anglii

i”lega przeważnie na jej węgln, który rossyła na

cały świat, zdobywając s tego źródła olbrzymie

zyski. Przytem cały przemysł Włoch, a po części

irzemysł Hiszpanii i Francji zależy od angiel

skiego węgla; gdy go nie stanie przesilenie prze

rzuci się na kontynent, mącąc całe iycie ekono

miczne Europy. Najbardziej jedoak ucierpi W ielka

Brytauia, gdyż nawet w razie rychłego zakończe

nia bezrobocia, odbudowa zniszczonych kopalń

wymagać będzie ogromnych nakładów i zajmie

wiele cassn. Zmniejszenie pr.dnkcyi węgla wpły

nie ujemnie na wydatność angielskiego przemysłu,

który i tak wymaga obecn;e specjalnej opieki

rządowej; dość powiedzieć, śe w kraju, gdzie za

sada wolnego handlu należy niejako do narodo

wych trądycyi, wnksion* zostił projekt cel ochron

nych, dochodzący do 3S% ad valorem towarów

przywożonych. Przemysł angielski nie jest juś w

stanie swobodnie współzawodniczyć i wyrobami

zapanicsaemi na własnym gruncie,

—

itopo

całkowitem zniasczsnio najgroźniejszego kenkn

kurenta - Niemiec! Jest to objaw tak jaskrawy,

ie wystarczy dla schatikteryzaw ania *ezmiiiiów

przesilenia.

Ma zatem Lloyd George przed sobą »adsnie

wyjątkowo trudne. Dotychczas w podoba*cn wy-’

nadkach operował środkami nieledwie domaga

gicsnemi, obiegając się uailoie u popularność

wśród robotników. Jego wymowa, —

porywająca

ale płytka, jak zwykle a trybunów lodowych,

jednała m n tłumy zwolenników, przynosząc nie

spodziewane sukcesy wybor :ze. Obecnie o t z u łt

się niewystarczającą, a Lloyd George tak dotrze

odczuł Łb ńśenie swojej popularności, Ze \r jednej

z swoich ostatnich mów wystąpić przeciwko La

bom party, na której poparcie widocznie joi nie

Uczy. Ale cała jego polityka obliczorih na k rótką

metę prowadziła do obecnych zawikłań. Mąż fltana,

który pięt rając bolszewiz n, nłatwfa mn dostęp

do swojej ojczyzny dla zaikomych handlowych

korzyści,

—

który tak powierzchownie ocenia

oaitroje i stosunki niemieckie, który w kwestyi

jolikiej okazał tak mało p?z?n k!.wosoi, a zdra

dził tyle małostkowych uprzedzeń, -

który oie

górnje nad wypadkami, ale daje się im na z ć,

który dla popularności porzuca zasady, uiusiał,

stojąc u władzy, p?ędnej ozy później wyt.*orz i

w wła»nym kr^jn z*nń*szauie, będące zawsze

podłożem rewo u?yjuego fermentu. J»;go teś w

znacznej czyś » dziełem jeat obecne wykolejenie

pań.*twa i soołeczeństwa na,so! drej uporządko

wanego i zorgauizo wanego s wszystkich państw

i narodów świat*.

Wyjazd Or Wróblewskiego do Londynu.

Tarnawa 7 kwietnia.

(East Esoress). Przegląd Wieczorny dowiaduje

się, ża wyjazd Dra Wróblewskiego na stanowisko ^

posła Rzeczypospolitej polskiej w Loadynie zo

st*ł przyspieszony. P . Wróblewski wyjedm

do Londyaa prawdopodobnie jeszctze w ciągu togo

tygodnia.

Komunizm w Niemczech.

Nau?n 7 kwietnia.

(PAT.) Wczoraj zebrał się nadzwyczajny sąd

w Berlinie, powołany do sądzenia winnych ko

munistów w liczbie 500. W Niemczech środko

wych aresztowano ogółem 3642 uczestników roz

ruchów.

Hanca 7 kwietnia.

(PAT.) Komuniści z Essen zwrócili się do zwią

zku kolejarsy zaehodmo-piemisckieh z propozycją

przystąpienia do strajkn jeneralnego. Kolejarze

propozycje te odrzucili. Komuniści sabotują ruch

kolejowy,, skutkiem csego musiano wstrzymać

bieg pociągów pospiesznych *z Essea.

Nauaa 7 kwietnia

(P. A. T .) Belgijskie władze wojskowe ogłosiły

stan oblężenia w lewobrzeżnej Nadrenii, zagrożo

nej prsez komunistów i grożą sądami wojennymi

za ograniczanie swobody pracy, napady na po

szczególne osoby i sabotaż. W Moers wojska bel

gijskie wystąpiły przeciw komunistom i obsadzi

my tam fabryki i kopalnie, wzbraniając dostępu

robotnikom i plądrującym. Trzech komunistów

zostało zabitych a 27 rannych. W ’ okolicy, we

dle ostatnich doniesień, pannje spokój. Z Dussel

dorfu donoszą o obsadzenia przez wojska koali *

cyjan kolei Oberhausen - GlasŁOjk i o pouantędi«

się Belgów w kisronkn Inflacken.

»Cs*«« wyrhsdil ndrleśil« m?odziała9

Numer pojedynczy 8 Mk,

PBBKUMBBAKA WYSGSI,

«.«rt.toto»

w Po!lce

L92 n

670 ,,

Zagranicą

29,,

600 ,,

240

720

Prenumerata pnyjaojąi Adsdaistneya Csasn w Krakowiein».* .

oumeratę«Biuro tosanikńw Mopmi i *Muum» B otL« n.7sP ?*eL

P«

ai, K araieliska, trafika w Sukiennic»«*, księgarnia Fotunlskmlr

*racia Hildow

fwt Ae aabysia w Uuraeh ińea. 8 . Sokołowskiego lekla»*

«nw’* «if”’"»*°**

Rssszowią, Jaśle, S owy» Sączu, lakouaaeaŁ w ksiera?n;a.h P

*uchntabs, dalej w Tarsowi

I».» » a .ton«,.%=r. tofenttfe. .* .tort. *.*,«, »

»"S

» «MUSWIt:Si,toWwaM,

;S «IW ,!T

*ws* ynyjNnję «i«uwm. * *a**»« ** wum«* m fH tż u i aa «uMip »m 16 żk* ak.-a* ia»«isury**.j

sęhtawy, skeMplikewaay 18 Mk *«dkMiftft* *i wis)em wierna *raki»» amp. 35 M S»Vr*lw*ll* oi

sMs)ssa wierszadrukiemtump.20 Mk. K a m slln ti kaa«8we f* kmaitfi ) g *»la?s sktaaralamfai, fc*

wmitatf prywat». M ą, ea»m*V*Y ! Lp.pa45Mk. al raisjsm wtassn*

« » **r-ec« sa

es*

Ogło^sais przyjmująi

W W arszaw ie g!6wna reprezeatsey* t , i 8. Metal i 3ka, aliee Mamsfk-?wik* 118, «*SU’ »żtasiaait

przyjmują Beklama Polska Jasna 13. (także w Sdańaku). L Busbwsits Mamafkuwak* 13K, 3 , Suthwefts

Prsśry 4, V, Pietrasuk Marssafkowska 116, M.J . frsid SymarakalB, 1- Steiaglar Sto Jertka 34, (aa Apta

Cielna 26, Międzynarodowe hture ogłosisń galery* CcutsMbarg, U, K, Stras«« a*es ;SI« «gtoaaei »wsry}

kańskich), B. Mosse Mariiafkowska 24 ; w W ! la łe ś . Jaian Wieiaieska 4, faakow«k! kr--"owskl W;al.

ka PS; w e Lwow ie St. Sokołowski, biuro dnietmików H, Buchstabs 8. Bracka , w e WleA al« l ,

Mone, M, Duke« Baebf. Haaaenstea et Vogier, H. Schalek, Boek st tfersfei*, B. Braun, J, Uaanaał

kerg, J. Kafael, Oest. Anseige Se. U oty s pieniądsau i p m k u jr piemyt«« *k --«aauawra’. -, i atła|

sassu* prsyjasuje Adauniitracya »Cs»»««. W Londynie Ageace H arai Ghea(wile, W Paryża Agent* l s .

ra s Place de !a Bouras. W Krakowi» ogłossenia prryjraują wszystkie biura JUwni ińw.

Za lcrminows samiesznssnit ogłosseń Adnuinistraeya ni« adpswiada.

KeiklaKraaye łleopK siętowsM » nie podlegaj, optacitpocztowa)

5*klAw K(eeptaeun;eki uie prsyjesuje *iy. lękoplsó « nadsyisn’fch nie sws*»b

*ii

m?- Sa k»ldą *mian* adrean dopl**, 8jt t Mk. 13»*

gt»d«fecyl I AdminłRtrBeYi ai- kn .

**.

T*KBf-, li

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction