Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 703 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner 250

Kraków, 29 Października — Środa

Rok 1884.

GZAS

Vren«merslf pw*yjm»Jąs

Administraoya ,CZASC1wHnkowi* i urzędypocztowe.Stdjii.owi(yr..aH «»i| księgarnia

8. A. Krzyżanowskiego, handel Nowakowskiej w Sukiennicach.

—

O ąluM eila (inseraty) przyjmi]e

się za opłatę od miejsoa wiersza drnkiem drobnym (petitowym) za pierwszy raz 10 ont-, za każdy na

stępny po 5 ont. -

l a d e ił a a e (na 8 stronie dziennika) od miejsca wiersza drakiem drobnym po 30

ont. za każdy raz. —UolęMenla do , t u n 11przyjmuje się za oenę 1 złr od 100 ex. dla zamiej

scowych, a 60 ont od 100 ex. dla miejscowych prennmeratorów.

—

Offoi.eaia1rreausiatf

przyjmują: we Lwowie Ajenoya ,CZASU- w głównym składzie tytonia Nr. II przy ul. Trybunal

s kiej L. 4; w P a r y i. wyłącznie p. Adam, Kuc Clóment 4; (prenumeratę p. W . Kaczkowski, Faubourg

Poissonióre 33); w Wied nia pp. Haasen jteh A Voglor (także w Hamburgu, Frankiuroie u. M

-, Ber

linie, Lipsk u, Bazylei i Wrocławiu), A. Oppotiw, Stubenaaatei Nr 2, K. Mosae (także w Berlinie, B»m

burg u , Monachium i Norymberdze), H. Sohalek, M. Dukes, M. Steru, tylko pren umeratę pp. H. Uuid

_ s ohmidt A C., w Frankfurcie n. M. Cl. L. Daube A tt

Wsru awle przyjmuję ogłoszenia jp.R eich m an i Frendler, biuro ogłoszeń przy ul. Senatorskiej.

| Ogłoszenie przedpłaty.

I przesyłką pocztową w państwie

Austryackiem na Listopad . . . złr. 2,50

Od 1 Listop. do końca Grudnia , n 5*_

Zprzesyłką pocztową w państwie

Niemieckiem na Listopad . . 6 marek

Od 1 Listop. do końca Grudnia . 12 M

SD4TPrenumerata liczy się tylko od

pierwszego do ostatniego dnia w mie

siącu.

vd mte—

Przegląd Polityczny.

Kraków 38 października.

Sesyadelegacyjwspólnychotwartązostaławczo

rajwBudapeszcie. Delegacyęaustryackązagai!

ogodzinie12ejhr.Kalnoky,zapraszającnajstar

szegowiekiembaronaFlucka,abyzarządziłukon

stytuowaniesiędelegacyi.Pokrótkiejprzemowie

tegoż,zostałSmolkajednogłośniewybranypreze

semdelegacyi. Smolka podziękował zawybór,

oświadczając,żepolitycznych kwestyj poruszać

n:echcezprzyczyn, którejużrazw delegacyi

objawił.Wyraziłontylkonadzieję,żepowiedzie

sięmądrościigorliwościdelegacyiznieśćpozorną

sprzeczność,zachodzącąmiędzyinteresamiciężko

uciśnionejpodatkamiludności,ainteresamiwspól

nychpotrzebpaństwa, iżedelegacyatakpostę

powaćbędzie,abyodpowiedziałaintencyomCe

sarza,odktóregowszystkienarodytakwzrusza

jącedowodyżyczliwościodbierają.Przemówienie

swojezakończyłmówcaentuzyastycznieprzyjętym

okrzykiemnacześćMonarchy.

Zestrony delegatów austryackiejIzbypanów

złożyliswojemandatyhrabiowieOttoTraun,Wid

manniFiirstenberg,tudzieżzastępcybaronGon

dola-Ghetaldi,Habietinek,baronMayr-Melnhofi

książęRosenberg. W ichmiejscepowołanitedy

zostalizastępcy: hr.Bouąuoy,bar.Scrinziibar.

Walterskirchen. ZdelegatówIzbydeputowanych

zrezygnowałodotychczastrzech,t

j.hr.Coronini,

DrGrocholskiiSuess, których miejsce zajmą:

Yalussi,MadeyskiiOfner.

Równie jakwybór prezesa, równie iwybory

innych funkcyonaryuszy nastąpiłyjednomyślnie.

Przewodniczącymkomisyibudżetowej zostałwy

branyhr.Falkenhayn,jegozastępcąDumba;prze

wodniczącymkom’

syipetycyjnejCeschi,jegoza

stępcąbaronSe:lern.Referatyrozdzielonow na

stępujący spcsób: Referat spraw zagranicznych

objąłHiibner,referatozwyczajnych wydatkach

nawojsko:Falkenbayn; onadzwyezajuy(hwy

datkachnawojsko:Czerkawski; zwyczajnewy

datkina marynarkę:Finek; Bośnia:Mattnscb

zamknięcie rachunków: Bezecny; ministerynm

wspólnychfinansów

Schrom;najwyższaIzbaob

rachunkowaicła:Hippoliti.

Po ukonstytuowaniu siędelegacyi przedłożył

wspólnyrządbudżetMonarchii, który wykazuje

w wydatkac-h brutto 119,453.510 zlr.

, czyli o

1,200.644więcej, niźliw roku bieżącym,w do

chodach3,155.910zlr.

,czylio19.866zl

więcej,

niżw roknbieżącym.Wydateknetto wynosiprze

tokwotę116,297.600złr.

,czylio1,180.778wię

eej,jakw roku1884. Do tegonależy doliczyć

budżetokupacyjnyw kwocie6,360.000 zlr.

,czyli

o837.000 mniej. Ogółem przeto wydatki netto

wynoszą 122,657.000 złr.

, czylio343.778 złr.

więcej.

NadalszeufortyfikowaniePrzemyślaprelimino

wano 1,200.000 złr.

, ana obwarowanieKrako

wamilionzłr.

Dopreliminarzadołączonesąmemoryałymini

strasprawzagranicznych, zktórychjedenobja

śniabudżet, adrugidotyczyzaprowadzeniano

wegosyste_muw pensyaehurzędnikówkonsular

nych. Ministerzaśwojnyprzedłożyłexpose uza

sadniającepreliminarzmarynarkiwojennej.

Ukonstytuowaniesiędelegacyiwęgierskiej,na

stąpićmiałowczorajogodz.5

Bliższychszczegółów

dotejchwilinieznamy.Rzecząatoliniewątpliwą,

żeprezesemzostaniewybranyhrabiaLudwikTi

sza,awiceprezesemp.Szlavy.

Deputacyasejmugalicyjskiego,jaksiędowiaduje

Dziennik Polski, ma wyjechać do Pesztu we

czwartek30b.m

,aw pierwszychdniachlisto

padabędziemiećposłuchanienCesarzanazamku

budzińskim.

Znany przywódca opozycyi Dr Plener, miał

w tychdniachwZateczu(Saatz)mowę,wktórej

zezwykłąsobiebezwzględnościąinamiętnością

krytykowałdziałalnośćwiększościparlamentarnej,

zachęcałlewicędorychłegozajęciasięagitacyą

wyborcządoRadypaństwa,adotykającnastępnie

politykiabstencyjnej,podniósł,iżtakowaprzy

niosłaPolakom, Czechom iWęgrom znakomite

korzyści. Tego rodzajupoglądynieporazpier

wszywygłaszap.Plener,ininiejsząjegomowę

moglibyśmypominąćzupełnemmilczeniem,gdyby

p.Plenertymrazemniepoświęciłznaczniejszego

ustępuGalicyi,oświadczającsięprzeciwwyłącze

niujejzezwiązkukrajówPrzedlitawskicb.Oświad

czenietomotywnjew następującysposób: ,,Na

danieodrębnegostanowiskaGalicyi,mogłobyna

stąpićtylkona drodze zmianykonstytucyi,do

czegopotrzebnąbybyławiększośća/3 częścigło

sów;nieobeszłobysiętakżewtymwypadkubez

wielkichofiarfinansowych.Leczpominąwszyjuż

towszystko,obecnapolitykazagranicznaMonar

chii,czyniniemożliwympodobnyprojekt.Jużsam

wzglądnaNiemcy,ajeszczebardziejnaRosyę,

niepozwalanaprzeprowadzeniepodobnegopro

jektu,którymusiałbydoprowadzićdowytworzenia

centrum agitacyinarzeczodbudowania Polski.

Zezaśobecniedyplomacyaaustryackaprzywię

zujewielkąwartośćdoutrzymaniadobrychsto

sunkówzRosyą,świadczyszybkośćistanowczość,

zjakąp.Tiszastarałsięobalićbłędnąinterpre

tacyętegoustępuadresuwiększościIzbywęgier

skiej,którymiałbyćskierowanywizekoinoprze

ciwRosyi.

Schodzącwtensposóbnapolepolitykizewnę

trznej,podniósłnastępniep.Plenerpotrzebęści

słegoprzymierzazNiemcami,żądałjednakdla

niegosankcyiRadypaństwa,wyrażajączarazem

życzenie,aby rządberlińskipoprzestałpopierać

wsposóbtakostentacyjnyrządhr.TaaffegowAu

stryi.Podburzanieobcychprzeciwwłasnemurzą

dowi- otosui generis patryotyzmmenerówzroz

paczonejklikicentralistów,którychorgauN. Fr.

Presse zzdumiewającąbezczelnościąniewahasię

oczerniaćPolaków,podsuwającimzamiarwywo

ływanianieufnościiniechęcimiędzyWiedniema

Berlinem.

Zpowodu sesyidelegacyjwspólnych, zostały

jużwszystkieSejmykrajowezamknięte, aSejm

węgierskiażdo22golistopadanieodbędzietakże

żadnegomerytorycznegoposiedzenia.Przedodro

czeniemswych obrad przyjąłtenSejm pokrót

kiejdyskusyiprojektdoustawy,wedługktórego

wprzyszłościgodnośćJudicis Curioe oddzieloną

mabyćodgodnościprezesaIzbywyższej.

W ostatnichczasachobiegałyponowniepogłoski,

żeprzybocznyministercesarskibaronOrczy,zo

staniemianowanyministremhonwedów, wskutek

czegonaposadęministraprzybocznegopowołaną

zostanieinnaosobistość.W tejsprawiezamieszcza

Budapester Corr. komunikat,donoszący,żewspra

wiemianowaniaministrahonwedów,niepowzięto

dotychczasżadnejjeszczedecyzyi,chociażwielce

jestprawdopodobnem, iżnominacya tanastąpi

jeszczeprzedrozpoczęciemrozprawnadbudżetem

w Izbiedep.

,abybyłokomubronićwIzbiepre

liminarza ministerstwaobrony krajowej. Tenże

dziennikzapewniajednakstanowczo,iżwkie

rownictwieprzybocznegoministerstwaniezajdze

żadnazmiana.

Zaostrzonyregulaminizbowy,uchwalonyprzez

Sejmkroacki,postanawia, iżsprawcomrozruchu

w Sejmie,zpowoduktóregoposiedzeniemusiało

byćprzerwanem lubzupełniezamkniętem, Sejm

możeudzielićnaganęlubzarządzićtymczasowe

wykluczenieich,amianowiciezapierwszymra

zemna8 do30posiedzeń,azanastępnymrazem

na30 do60posiedzeńw połączeniu zutratą

dyetposelskichprzezczaswykluczenia.Wniosek

nawykluczenieuczynićmożeprezeslubdziesięciu

obecnychczłonkówSejmunatemposiedzeniu,na

któremzaburzeniewywołano,lubnajpóźniejna

początkunastępnegoposiedzenia,aSejmrozstrzy

gawtejsprawiebezdyskusyi,tylkoprzezpo

wstanieczłonkówzaraznapierwszemnastępują

cem posiedzeniuprzedprzejściem do porządku

dziennego.WykluczonyczłonekSejmu,którysię

niechcezastosowaćdouchwałysejmowej,pod

padakarzepieniężnejw kwocie500zł

.ipozo

stajetakdłngowykluczony zSejmu,ażpókąd

tejkarypieniężnejniezłoży,choćbynawetupły

nąłjużokresczasu,naktórywykluczonymzostał

Rzeczciekawa,czytakzaostrzonyregulaminprzy

niesiefaktyczniespodziewanyskutekipołożykres

takwstrętnym scenom skandalicznym. To tylko

pewna,żeobecniewnieobecnościStarcewiczanów

tocząsięobradypoważniej,imimoniecoburzli

wychmówzestronyczłonkówpartyiniezawisłej,

zakończonodośćgładkoogólnenadadresemroz

prawy.Wczorajmiałasięjużrozpocząćszczegó

łowadyskusyanadadresem.

W ostatniejchwilidochodziwiadomośćzZa

grzebią,żesprawozdawcaadresupartyiniezawi

słych,posełMazzura,podłuższempolemicznem

przemówieniu, oświadczyłniespodzianie,żeoni

jegopolityczniprzyjacielewystępujązSejmuna

takdłngo,ażpokąd StarcewiczaniewIzbiesię

niepojawią. Wszystkie uchwały ,,kadłubowego

sejmu,

"uważaonzanieprawne,izakładaprotest

przeciwnim. Potejenuncyacyi13zpartyinie

zawisłychopuściłosa*ęsejmową.

W Niemczechodbywająsiędziś(28gob.m

)

wyborydoparlamentu. W ostatniejchwilistara

sięjeszczeNordd. Allg. Ztg utrwalićchwiejący

sięazewszechmiarnienaturalnyzwiązeknaro

dowo-liberalnychzkonserwatywnymi.Popieraona

gowszelkiemimoż!iwemisposobami,najpierwar

tykułemwstępnympodnoszącymmniemanezalety

tegosojuszu,aw odcinkujeszczepoematemhu

morystycznym,podnazwąDie Mitschuster przy

pominającąwyraz użytykiedyśprzezks.Bis

marka. Utwórtenjestpaszkwilem nawszelkie

dążnościprzeciwnewytworzeniasiępartyir,ą

dowej.

W Poznaniuzgodęwyborczązakłócałydoosta

tniejchwilisecesyastronnikówp.Niegolewskiego

ijegopozorneprotestacyę,któremiałyna żąda

nieopiniipublicznejwyrażoneprzezcałedzien

nikarstwo,nibypowstrzymaćsecesyęabyłytak

ułożone,żejąraczejzachęcały. P

.Niegolewski

zrzekłsięmandatuamimotego stronnicy jego

rozdawalikartkizjegonazwiskiem.Żądanowięc

odniego,abywezwałichpubliczniedozaniecha

niatego.

Tegop.Niegolewskiwyraźnieuczynićniechciał;

oświadczyłtylko,żenikogodogłosowaniananie

goniewzywa! inieupoważniał, ajeślitokto

czynizwłasnejchęci,tojesttotylkowinąnie

taktownegopostępowaniainadużyćpopełnionych

przezkomitetwyborczy.Naganatakomitetuwy

borczegojestw odezwiep.Niegolewskiegotak

sformułowaną, że zawieraw sobiewyraźnąza

chętędosecesyiijeśliskutkiem podzieleniasię

głosówpolskich,przejdziekandydatniemiecki,od

powiedzialnośćzatospadnienap.Niegolewskiego.

Głosyprasyniemieckiej,którezainspirowane

przezkanclerzauważaćmożna,określająwnastę

pcjącysposóbzadanie,jakiemaspełnićpruska

Radastanuodd,25b

.wBerlinieobradująca

Radastanunietemitylkoprojektamidoustaw

zajmować siębędzie,które sejmowi pruskiemu

mają być przedłożone,alezarazemmabyćRadą

przybocznąwtyc-hsprawach,którezestronyPrus

Radziezwiązkowejniemieckiejprzekładanebędą.

Radastanu,składającasięze znakomitościtak

obywatelskich,jakiurzędniczych,będzierękojmią,

żewzględypaństwowe, wrównej mierzerozwa

źanebędązewzględami napraktyczne potrzeby

życiaspołeeznngo.Powołanieczłonkówzróżnych

stronnictwutrzymywaćbędzieczucierząduzprą

dami wywierającemi swój wpływ w Izbie sej

mowej. Przewodniczenie w Radzie poda przy

szłemu wladzcy państwa, sposobność wywiera

niawczesnego wpływu na decyzye rządowe.

Wtensposóbzłączysię.teżteraźniejszośćzprzy

szłościąiwytworzysięnieprzerwanaciągłośćza

sadrządowych, któraw państwie mającemprze

ważniemonarchicznycharakterjestrzecząbardzo

ważną.Niezmiennośćtawkierunkupolitykirzą

dowej przyniesierównekorzycśiPrusom, jaki

Rzeszy,któraskonsolidowania tego rodzajubar

dziejjeszczepotrzebuje"

W sprawiespadkubrunszwickiegomamy dziś

dwagłosyzprzeciwnychobozówdozaznaczenia.

Germania utrzymuje,żeprzezpatentks.Cumber

landasprawatawstąpiławzupełnieinnestadyum

Ks.Cumberland,mówitendziennik,oświadczy!

wpatencieswym,źe rządzićbędziew dachuu

stawRzeszyiustawkrajowych,przezcowyraził

już,żejakoksiążębrunszwickiuznajeprawnystan

Rzeszy.Tegoniktzaprzeczyćniemoże,wykręty

podtymwzględemniebędąmiały żadnej pod

stawy.Jeżeliwięciprawospadkoweksięcianie

nlegażadnejwątpliwości,totrudnopojąć,ocoby

jeszczechodzićmogło.Lamentacye, jakobyRze

szarozpaśćsięmiałowrazie,gdybyWelfzasiadł

na tronie małego Brunszwiku, są zbyt śmie

sznemi,ażebysięniemipoważniezajmować mo

żna.

Półurzędowegłosyberlińskienatomiastodzywa

jąsięw tensposób:,,Szczegółytyczącesiępraw

spadkowychdo tronu brunszwickiego, w małej

częścitylkoznane są publicznościidlategopo

wstajezamętwpojęciach.Będzietor/,ecząpowo

łanychdotegowładz,abyjerozstrzygnąć.Zapa

trującsięzaśnasprawętęzestanowiska poli

tycznego,każdyprzyznaćmusi,żewzględy oso

bisteustąpićmusząwzględompaństwowym.

Zdwóchsprzecznychzsobąwiadomościopraw

dopodobnemprzyszłymskładzieministerstwabel

gijskiego,zktórychjednautrzymywała,żeMalou

mazłożyćministerstwozumiarkowanychżywio

łówklerykalnych,druga,żeBernaertprzedłoży

królowi listękandydatów, ostatniaokazała się

prawdziwszą. Jaknam doniósłwczorajszytele

gramBiurakoresp.zBruksel!i,królzatwierdził

listęBernaerta. Moniteur ogłosiłjużnastępujący

składnowegogabinetu:Bernaertministremskar

bu;deVolder,ministremsprawiedliwości;Tho

nissen,ministremsprawwewnętrznychioświaty;

Pontusministremwojny;vandenPeereboom,mi

nistrem koleiżelaznych; ks.Caraman Chimay,

ministremsprawzagranicznych;deMoreaumini

stremrolnictwa.

Z dawnych członków gabinetu ustąpili więc

pp.Malou,JacobsiWoeste,resztapozostała.

Rządfrancuskizażądałodkomisyitonkińskiej

Izbydeputowanych10milionówkredytunaprze

słanieposiłków,komisyaofiarujo40milionów,by

lety!kopomoc wysłaną zostaław dostatecznej

liczbieispiesznie,abybyłaskutecznąicaląspra

węostateczniezdecydowała.Podługtegoczynią

sięteżjużprzygotowaniaweFrancyi.

GotowośćtęFraneyidosilnegopoparciawy

prawytonkińskiejprzewidzianow Chinach,które

mająpodobnodobrzewiedzieć,cosięwEuropie

dziejeiopórswójdotychczasowyopierałyjedynie

nanadzieistósownegowyzyskaniawstrętudowoj

ny,którysięprzezczasjakiśwIzbachfrancu

skichobjawiał. To teżkiedy sięterazrzeczy

wtympunkciezmieniły,Chinyudałysiępodobno

doStanówZjednoczonychpółnocnejAmerykiido

Angliizprośbąopośrednictwowzawarciupoko

ju.Faktemjest,żezobustronodezwanosięjnż

w Paryżuzgotowościądopośredniczenia,naco

Francyajednaktylkopodtym warunkiemprzy

staje,żeChinyzgóryuznajązasadę,iżtylkona

podstawieugodyTientsińskiej,inapodstawieu

znaniakoniecznościzapłaceniastósownychkosz

tówwojennychnkładytoczyćsiębędą.

W rozprawachnadadresemwangielskiejIzbie

niższej,poruszonotakżesprawękonferencyiwkwe

styiafrykańskiej.NainterpelscyęBnrkegoodpo

wiedziałFitzmaurice,żerządangielskiporozu

miał sięjuż zNiemcami wsprawie osad nad

rzekąCongo, aw zamianzatootrzymałzape

wnienie,żeprawazyskaneprzezukłady,jakie

nadNigrem pozawierałkonsulHewittniebędą

ścieśnione.

Konferencyama siępodobnozebraćw pierw

szychdniachprzyszłegomiesiąca.

ZajęcieChartumu,jeślisiępotwierdzi,przyczy

nisięmożedozachwianiastanowczości, zjaką

Glads.onewsprawiebilarefirraywystępuje.

III.

Jednym z głównych punktów programu

dawnego klubu Reformy, była nowa ustawa

drogowa, a to g!ównie dlatego, że klub ten

w sprawach wewnętrznych bronił i przed

stawiał przeważnie opiekę stanu włościań

skiego przez wyższe warstwy, -

atotak

dobrze ze względów narodowych jak i społe

cznych. Punkt ten jednak przez cały czas

istnienia owego klubu był nieruchomym; ni

gdy nie zdołano skupić w Sejmie dostatecznej

większości, aby przeprowadzić w powyżej o

kreślonym duchu równego i sprawiedliwego

rozkładu ciężarów, reformę ustawy drogowej.

Te same niemal stały tu na przeszkodzie

trudności i zapory, które nie pozwoliły uchwa

lić gminy zbiorowej i reformy admiuistracyj

WARSZAWA

w przeddzień wojny 1813 r.

---

(Ciąg dalszy.)

KsiądzPradtprzybyłzwielkąparadądoRady

stanudnia7czerwca.Przedstawiłministromswoje

listywierzytelneibezzwłocznierozpocząłznimi

narady.Stosunki,jakienastałymiędzytymszcze

gólnymposłannikiemNapoleona,aministramina

szymi,byłynajwyraźniejszymobjawemtegostanu

psychologicznegoPolakóww Księstwie,októrym

mówiliśmywyżej.Posłuchajmyświadkanaocznego:

,,OdpierwszejchwilizetknięciasięnaszejRady

ministrówznadzwyczajnym ambasadoremNapo

leona— powiadaAntoniOstrowski— zdawaćby

sięmogło,żemuzaprzysięglinieograniczoną,u

niżonąprawieuległość,tak,iżonsammógłso

biewyobrazić bezzarozumiałości,żerządKsię

stwaWarszawskiegojestcalywnim,żeministro

wieniesązdolnijednegokrokuuczynićbezjego

inicyatjwy, lubprzynajmniejbezjegoprzychyle

niasię,aczegosięzapewnemógłobawiać,to

niepoważnejnarodowejopozycyi,aleraczejzbyt

ślepegopotakiwaniaiprzystawanianawszystko,

czegow imieniucesarzazażąda.X

.Pradtbowiem

biedziłsięniemało naswojem ambasadorstwie.

W pierwszychchwilachzwłaszczaniewiedział,od

czegopocząć?czegochcieć?nacozezwalać?cze

goodmawiać? Najczęściejdziałałnadomysł,na

chybiłtrafiłitopołożenie niepewne obu stron,

wyraźnemiinstrnkcyamianiodNapoleona,aniod

naszegoFryderykanieokreślone,sprawiło,żeo

biedwiew końcuszukałyjednaudrugiejnawza

jemrady,poparcia,odwagi,siły.

)

Wiemy w rzeczysamej, jakie mstrukcyedał

NapoleonPradtowi w Dreźnie: ażebydomswój

urządziłnawielkąskalę, starałsięprzypodobać

kobietom,zaopatrzyłsię_wkucharzy.Cozaśdo

polityki,tomutylkopowiedział:nIdędoMoskwy,

)ŻywotTom.OstrowskiegoII,128.

gdziemniewyglądają...Jednalubdwiebitwyspro

wadzątenskntek,iżAleksander— comówię

wszyscy Rosyanie padnąprzedemnąnakolana...

SpalęTulę,aprzeztorozbrojęRosyę...Niewiem

jeszcze,komudamkoronępolską,dodawnejca

łościprzywróconą.

Opolskiejkrwitęwojnępo

prowadzę.

"Widocznieniebyłatorozmowapowa

żna.GdyPradtchciałsięczegoświęcej dowie

dzieć,odesłałgo NapoleondoksięciaBassano,

swojego ministrasprawzagranicznych,któryó

graniczyłinstrukcye,jakiemiałmudać,natych

słowach, ,,ażebyPolakówpopchnąłażdoszału,

byle niedoszaleństwa (de pousser les polonais

jusqu’au transport mais pas jusąu’au delire).

Ztakiemiinstrukcyamiwyprawiononadzwyczaj

nego ambasadora na przeznaczone mu miejsce,

przydanomulicznąświtę,alezapomnianomudać

pieniędzynadrogęinawszystkienakazanemu

wystawy.CałezresztąobejściesięznimNapole

ona iksięciaBassano w Dreźnie było dziwnie

lekceważące,mimotejwielkiejmisyi,jakąmupo

wierzano.ZWarszawy odwoływałsięciągledo

księciaBassano,którygozawszeogólnikamizby

wał;nadczemsięużalałprzedAntonimOstrow

skim,zktórymbyłwzażyłychstosunkach.2)Po

kilkutygodniachtakiejkorespondencyiksiążęBas

sano,znudzonynią,napisałPradtowi,żebysięzaj

mował przedewszystkiem dostawamidlawojska,

botogłównarzecz.

Ztegowszystkiegopokazujesięjawnie,żeowa

wielkaambasadabyłaczystąmistyfikacyą,fantas

magoryą, dołożoną doinnychśrodków, któremi

NapoleonchciałnastraszyćRosyę. Inaczejpostę

powałon, gdyzamierzałTalleyrandawysłaćdo

Warszawyzprawdziwąmisyą.Byłynajprzódna

rady wjegogabinecie, w których udziałbrali

Talleyrand,ks.Bassano,hr.Senft,ministerspraw

zagranicznychkrólasaskiego.Poczempodyktował

Napoleonks.Bassanoinstrukcyęobszerną,wyro

zumowaną,dającąpoznaćcelmisyi_

,jakąstaremu

dyplomaciechciałpowierzyć,w związkuzsyste

matemogólnymjegopolityki.Talleyra_ndwiedział

więc,czegoNapoleonodniegożądaimógłroz

ważniesięzdecydować,czytęmisyęprzyjąć,czy

a) Żywot Tom. Ostrowskiego, II, 181.

sięodniejwymówić. JechaćzaśdoWarszawy

w takichwarunkach jakX.Pradt, natożaden

poważnymążstanubysięniezgodził.Pradtna

wetusilniesięodtegowypraszał, aleNapoleo

nowipotrzebabyłonaambasadoranadzwyczajne

godoWarszawy, człowiekawwysokiempołoże

niu,otoczonegoświetnymdworem,ażebywywarł

effektnaEuropę, szczególniejnaRosyę. Pradt,

jakodostojnikKościoła,dosyćmusiędotegona

dawał,liczyłnajegosalonowąogładę,powierz

chownągodność,dowcipw rozmowieisądził,że

sięPolakomspodoba,zwłaszczajeżelibędziepro

wadziłdomwielki,wyprawiałsuteobiady,kobie

tomsięprzymilał,atymczasemzawiążesięosten

tacyjniew Warszawiekonfederacyaogólnacałej

dawnejPolski.Rosyabędziemyśleć,żeNapoleon

trzymajejwodzewrękuiżenaskinieniejegocala

ludnośćpolskaażdoDniepruiDżwinyporwieza

brońdowojnynarodowejireligijnejprzeciwniej.

Dlategotoniechciałcesarz arcybiskupa zrąk

wypuścić,aksiądzlękliwynieśmiałsięnajego

gniewnarazićiprzyjąłmisyę, której nierozu

miał,pewnyżemuprzyśląszczegółoweinstrukcye.

W Warszawieprzybyciejegow ruchwprawiło

wszystkieumysły.

— Wsz.yscygubilisięwdomy

słach— (idziemytuzaopowiadaniemOstrowskie

go)zkądprzyszłaNapoleonowimyśl,przysłaćwtak

stanowczej chwilido nardn rycerskiego— za

miastwojownika..

KsiądzArcybiskupMeehliński

byłczasjakiśchodzącąpoWarszawie zagadką.

Wnoszonojednak,żetomusibyćczłowiekniepo

spolity,skoroNapoleonzeswoimogromnymgeni

uszemwybrałgonakierownikasprawypolskiej3).

Powoliitaopiniasięzachwiała.Poznano,żeto

Francuzukładny,trochęzprzesadą,dowcipny,ga

datliwyaleipłytki,jakwiększaczęśćjegowspół

ziomków,acouderzałowszystkich,tobyło,żenie

okazywałzbytniegouwielbieniadlaNapoleona,że

wojniezRosyąnieprzyklaskiwał,azpolskim

patryotyzmemmałosympatyzował.Nierazodezwał

sięztonemgłębokiegoprzekonania,żeponieważ

Polacynieumielinigdysięrządzić,bylizawsze

w anarchii,przetokorzystniejbyłodlanichżyć

podpanowaniemobcem,niepodberłemrosyjski(,m

3) Ostrowski Ant. II .

wprawdzie,alepod rządem praskim systematy

cznymimądrym.Takiemizdaniamiodstręezylod

siebiePolaków iznowu stałsię zagadkowym.

W salonachuczęszczanychprzezmłodzieżzoto

czeniaArcybiskupastarałysię damy paniczów

tychwybadać,comyśląoswoimpryncypale?Ci

przyznawaliśmiejącsię,żetaambasadamusibyć

jakąśmistyfikacyą,tylkotrudnodojść,wjakim

celu.

Zdrugiejstronyjednakoddaćtrzebatęspra

wiedliwość Prałatowi, żew stosunkach tak z

rządem jak izprywatnymi, okazywał szcze

rąwzględnośćdlanękanegotylnciężaramipubli

cznemiludupolskiegoistarałsięusilnieochronić

goodwszelkichprzeciążaćwkwaterunkachire

kwizycyaeh wojennych, alejegonapominaniai

rozkazyrozbijałysięosamowolnośćbezlitośnąstar

szyznywojskowej,mianowicieniemieckiejiowy

uzdanieżołdactwo,którejużnakiełbyłowzięło.

Dlaochronienialudności,trzebabyłoambasadora

Dyktatorazprawemrozstrzelanianatychmiastnie

posłusznychisiłądowykonaniatakiejkary.

ZresztąstosującsiędopoleceniaNapoleona,o

tworzyłarcybiskup20 czerwcadomurządzonyna

stopęwspaniałą,nieszczędziłtłumnychaudyencyi,

wyprawiałczęstosuteobiady,festyny,assemb!e,

czylijakdziśmówiąranty,iróżnewieczorneza

bawy.Naobiadyzaprasza!zkoleiwładzemiej

scoweiprzebywającychwstolicycudzoziemców,

acodzieńjednegozczłonkówradykonfederacyj

nej,dlaporozumiewaniasięznimwrzeczachpu

blicznych.Tonmiałczłowiekazwyższegotowa

rzystwa,tylkodostrzedzw temmożnabyłorolę,

którejsięwyuczył,rozmowajegobylaprzyjemną

częstoszczerą— szczersząnawetniżnadyplo

matę przystało,azawsze posypaną dowcipem.

Niebezpieczniebyłowdawać sięznimwbarce

żartobliwe,szczególniejnaostre,boostatniesło

wozawszewyszłozjegoustiśmiechogólnybyl

zanim.Jakoksiądzbyłbezzarzutu. Wszystkie

swojekapłańskieobowiązki wypełniałsumiennie,

luboLinowskiemuwydawałsięWolterempodka

płańskąsukienką.

Zgołabyłtoczłowitkniezły,lndzki,przyzwo

ity,uprzejmy,dowcipny,alenienaswojemmiej

scn,niejegowtemwina.Napoleonchciałażeby

byłzeremnaogromnieważnemstanowisku.Wy

nikłoztąd,żenikomuniedogodził,iwszyscygo

potępili,zacząwszyodNapoleona,którynaniego

jak na kozia ofiarnego zwaliłwszystkieswoje

winy,odwołałgoostentacyjniew r

.1813,ipo

wiedział,że,,gdyby nie Pradt, byłby panem

świata.

"Oburzyłotodonajwyższegostopniami

łośćwłasnąksiędza;przerzuciłsięwnetnastronę

Burbonówiwswoichpismach,mianowiciewswo

jejhistoryiambasadydoksięstwaWarszawskiego,

chciałsięzemścićnaNapoleonie,naksięciuBas

sano,tacałemotoczeniuCesarza,najegomar

szałkab,tudzieżnaBignonie,którybyłjegopo

przednikieminastępcąwWarszawie.Posunąłza

jadłośćswojązadaleko,wszystkichoczernił,nie

cofającsę przednajgrubszemisłowy. Bignona

nazywaun agent du plus las etage, którydurzył

tylkoPolaków. ,

Na204depesze, powiadaon,

zktórycbskładasiękorespondencyamojegopo

przednika,więcejniżstosłużyzadowód,żeda

wałPolakomzwodnenadziejeibezwstydnieich

łudził.

"Biguonmuodpowiedziałnatensamton,

nazywajegodziełkonnajnieaczciwszym pamfle

tem,

"itakonimmówi: ,,Znalazłsięczłowiek,

któryzamianowanyambasadorem,stałsięnajzja

dliwszymoszczetcąMonarchy,odktóregomandat

swójotrzymał,oszczercąnarodu,doktóregobył

wysłany,oszczercąswojegopoprzednikaazarazem

następcy..

Wszyscypisarzenapoleoniścinatenżesamspo

sóbsięznimobeszli,izrobilimarepntacyęin

tryganta,zmiennika,człowiekabezczciiwiary,

rządzącegosiętylkopróżnościąizarozumiałością.

Codonas,staraliśmysięwystawićtęosobistość

wprawdziwem świetle,leczzapewnenieprze

szkodzito,żewhistoryizostanietaką,jakjąod

malowalibezwzględniczcicieleNapoleona.

Juliusz F alkowski.

(Ciąg dalszy nastąpi).

WelneNraCzas-z,0ileLpssrtttmnTT kI’, w

h"* ,f1*"*”1*4«*«*

« P M »tarczy, w Krakowie po 10 a , we Lwowie lab z pr2.«ylk, pocztową 12 c.

*’renHmerala wynosi:

tą w państwie Auatryaokiem . .

nacałyrok nakwartał na1miesiąc

-_a

Nienneckiem

*’

...........................

ot*T"

6zh

2zlr.50c.

ichpaSwń

Ezwajcaryi, T aroyi

7 złr

3 złr.

oh paMtw naleiąoy°b do 2wl, zkn pocztowego

32 złr.

8 .;r

URMHiB]!!PiSfiŁąiflB1

B88.38

. i i S S8 ffl)ł ifrwł!IKifjr»

l*E.a.

Jjj ZalT.

iędzmi i przekazy pieniężne ni prenumeratę i

W miesi90U- - *****

-dmmwtraoyi Cz a s u w Krakowie.

Listy

Upra8M ?*9 nadsyłać/ra*co

poczto wej

Listów JefrankowaĘch K

Sft”*6

,płMie

nadayłanyoh nie zwtm* «,*

9’

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu