Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 757 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

,,CZAS

* fthldil Mdsteitiila

aedsteie U-taj w

mmaj.

N U M E R POJEDYN"CZY: 18 MROSZY.

PRENUMERATA mies:ięcznie WYNOSI:

W Krakowie bez odnoszenia do d o m u .......................................H. 5.40

W Krakowie z odnoszeniem do d o iu u ....................!!.U fi!—

Na prowincję z przesyłką pocztową(

zł.fi.—

Zagranicę z przesyłką pocztową * . . .

10._

Za każdą zmianę adresui dolicza aią zł. 0.50.

Reklamacje niezapieczętowane nie podlegają opłacie pocztowe].

Listów nieopłaconych mie przyjmuje się.

Prenumeratę przyjmują: Administracja ,,Cza!su**, wszystkie urzędy

pocztowe, wszystkie miejscowe I za,miejscowe Biura dzienników.

Pif 13

B*la*yUMrmh«« »gtMua nmim,

Kraków Czwartek 17 Stycznia iyk.9

KONTO P. K . O. KRAKÓW NB. 400.4M.

Adres Redakcji 1 Administracji: Kraków, ul. św. Tomasza 12.

Telclon Redakcji 10.

—

Administracji I Drukarni S7H.

dcdzlny biurowo: od I-tej do !S-taj I od li-tej do 18-toj.

Rocznik LXXXi

«SIT 001.02X1*1

Jcdnoruowo ca Jedaa w iani mil!mitrawyj

Ogłoszenia iw ykłe

;.ii

a(. o.*0

Układ tabelarycrnj, cyfrowy, kombinowany

m}.o,SO

Ogłosw ria w ,,NadeiłaDTcb" .

a|. nio

Nekrologi .

m}.0 .8J

Komunikaty p* Kroa!cC , ,

.....

m}.0 40

Ogłosie nia na pisrwB*eJ itro nl* ;,,,,,i ........................ ,

, i|.OM

Ogłosrenla ramiejscowe ?5 proe. ir e lij,

Za isstrieżenie miej-sca dolicia mię U proc.

Administracja nie bierze odpowiedzialności

za terminowe umieszczenie ogłoszeń.

Ceny ogłoszeń obowiązują od dnia zmiany w nagłówku.

Ogłoszenia przyjmują: Administrarcja ,,Czasu" i wszystkie mlejieow« I ii,

miejscowe Biura dzienników 1 ogłoszeń.

Expose ministra Zaleskiego.

W chwili, w której piszemy te wyrazy

(godzina 8 wieczorem) leży przed nami do

piero ta część wywodów m inistra Zaleskie

go, która dotyczy naszych stosunków z Li

twą i Niemcami. Nie znamy jeszcze jego

wyjaśnień w sprawie stosunku do sowie

tów, który to stosunek po dwóch notach

Litwinowa — skupia na sobie od paru dni

ogólny interes. Mimo to możemy się już

pokusić o scharakteryzowanie polskiej po

lityki zagranicznej z ostatnich miesięcy.

Minister słusznie powiedział, że cechuje ją

cierpliwość, wytrwałość i ’spokój. W !stosun

ku do Litwy okazujemy cierpliwość niesły

chaną - żadne prowokacje ’i krętactwa

Woldemarasa nie wyp)rowadziły dotąd Pol

ski z równowagi. Dążeniem Polski jest

przekonać państwa zachodnie, że cata wina

rzekomej ,,wojny*1nie po naszej -st-ronie, ale

po litewskiej stronie leży; oraz prz.ekonać

bystrzej myślące koła na Litw=ie, że polity

ka Woldemarasa przynosi Litwie szkodę.

Mi-nister tw=ierdzi, że oba cele, jakie «obie

w=ytknął, częściow=o osiągnął. Zapewnia, że

opinja Ligi oświadcza się za nami, a na

Litwie -są ślady reakcji w opinji.

Nasze stosunki z Niemcami starał się

ująć w sposób objektywny. Zanalizował

powody nieufności naszej wo-bec Niemców

i nienawiści, z jaką znaczna część opinji w

Niemczech do nas się odnosi (spratwa re

wizji granic i sprawa mniejszości). Nie

brakuje mowie silnych akcentów, cały jej

ton. gdy mów=i o Niemcach, jest rzeczowy

i spokojny. Za granicą wywa=żę też ta część

mowy wrażenie pojednaw=cze. Nasz mini

ster spraw zagranicznych nie bije pięścią

w stół i przeciwstawia się umyślnie tonowi

Stresemanna.

Tak w=ięc w=idzimy, że Polska co do obu

sw=ych -sąsiadów= (Litwa i Niemcy) podkre

śla osteutacyjnie swą p)olitykę pokojow=ą.

Ponieważ na Litwie rola opinji publicznej

jest niemal żadna, trudno w=ierzyć, aby to

oddziałało na kierunek polityki litewskiej.

Ale w Niemczech jest inac-zej: tu Strese

mann musi się rachować nietylko z opinją

nacjonalistów, ale i pacyfistów. Mowa min.

Zaleskiego powinna w=yw=ołać u nich życz

liw=e echo, a specjalnie dopomóc im do w=y

%warcia naciska w= spraw=ie za%warcia trakta

tu handlowego, który rząd niemiecki (z%wła

szcza jego przedstawiciel He=r=’mes) wydaje

się -sabotować.

Ex-pose min. Zaleskiego należy oceniać

głów=nie -z perspektywy Zachodu, zwłaszcza

od strony jeziora genewskiego. Sądzimy, że

patrząc na nią od tej strony należy ją oce

nić jako posunięcie nadzwyczaj zręczne.

Mowa ministra Zaleskiego.

,Sądzę, ze nie w=ezmą mipanowieiza ale, ze

tym razem od-stąpię od uświęconego zwycza

jem schematu expose mi’nistra spraw ’zagra

nicznych i że ’zamiast przeglądu pol-ityki pol

skiej w stosun-kudo wszy-stkicliniemalpaństw=

obcych ograniczę się do bardz;iej szczegółowe

go prze-d -sta-wien;ia -panom kitku problematów

naszej p)olityki za-gran’icznej, które w ostatnich

czasach wysunęły się na czoło limnych. Uczy

n-ięto ze względu przedewszystkiem na to, iż

ani ogólna sytuacja międzynarodowa, ani na

sza p)olityka od ostatniego expose, jakie żale(l

wio kilka miesięcy temu

m -iałem

zaszczyt

przedstawić komisja, nie uległy -zasadniczym

zm’ianom. Oczywiście nie ’wyklucza todyskusji

nad innemii tem’atami, które -panowie będzie

cie następ)n’ie uważali -za w łaściwe po-rusz)ć.

Polska i Litwa.

Pozrwolą panowie, że -zacznę od Litw=y. Rok

z górą już minął od czasu, kiedy zostaliśmy o

ekarżoni przez rząd litewski przed Trybuna

łem Rady Ligi Narodów na podstaw%ie artykułu

LIpaktu nietyLko o prześlado-w=anie mnie-jszoś

ci litewskiej w Polsce, lecz też o -przygotowa

nie ’zama-chu na całość i ni-epodległość ’Lit%%y

Przyp)ominają sobie panowie, że p)ow=-odem do

pierw=szej części oskarżenia -był fakt areszto

wani-a kilkunastu Litw=i!nów w Polsce za ich

antyp)aństwową ’dzi;ałalność -oraz !zamknięcie

kilka szkół litewskich, ponieważ mie odpow ia

dały one w=aru-nkom pedagogicznym-, st-awia

nym wszystkim szkołom. Powodudo oskarża

nia nas oprzygotowywanie(zamachu na niepo

dległość ani Rada Lagi Narodów ani my, po

mimoskrupulatnych poszukiwań odnaleźć nie

zdołaliśmy. Argum-enty rządu p Woldemara

sa =w tej materji sp)rowadzały się do kilku plo

te k pra-sa%%)=ch. W

odpowiedzi ma skarg-i li

tewskie na=grudniowej sesji 1927 roku -zapro

ponowaliśmy Radzie Ligi skierowanie oskar

żenia o naruszen’ieprzez nas zobow=iązań mniej

szościowych madrogę’zwykłejligowej -procedu

ry mniejszościofwej. Ponadto opierając się na

tym sa-mym artykule 11paktu którego użył a

właściwie =nadużyłp.Woldemarasdla oparcia

na mim sw=ojej -skargi, zwróciliśmy uwagę Ra

dy na niebezpieczeństwa, jakiedla pokoju wy

płynąć -mogą, z ogłoszonego przez rząd litew

ski stanu wojmy międ-zy Lit%%ąa Polską. Rezo

lucja Rady, owa słynna rezolucja ’z dnia 10

gru-dnia 1927 roku -dała nam całkow=itą satys

fakcję.Rezolucja tapo pierwsze odesłała -skar

gę mniej-szośc:iową na drogę zwykłej procedury,

po d-rugie zmusiła Litwę do wyrzeczenia się

stanu wojny,;po trzecie stw=ierdziła, że Polska

zobowiązuje się szanow=ać całość i

niepodle

głość Litwy, co do czego zresztą, żadnych w=ąt

pliwości nie może być inie było wśród Rady

Ligi i %%=reszcie co najważniejs’ze, Rada -poszła

dalej i zaleciła obu stronom %%=szczęcie roko

wań, celem nawiązania między obu państwa

mi ’Stosunków tak-ich, ja-kie powinny egzysto

wać międzydworna państwami, członkamiLigi

Narodów. W tej ostatniej sytuacji leżał i leży

pumkt ciężkości naszych pertraktacyj iz Litwą.

Rada n-ałożyła na oba -państwa obowiązek do

prowa-dzeniaichdopomyślnego wyniku, tojest

do nawiązania wzajemnych normalnych sto

sunków. Takj-a przynajmniej rozumiałem i ro

zumiem tą rezolucję,tak ją rozumiał is-prawo

zdawca -Rady Beelerats van Bloklan-d, co pod

kreślił, %wyjaśniając jąjeszcze w swo-im wrześ

niowym raporcie. Tał: też rezolucję tą poj-m-o

wała Rada, -apro-bując ’powyżs-zy raport. Nie tak

widocz,n-ie jednak pojmowałi pojmujeją, rząd

lite%%ski.Nietylko nie spieszył się on do %vszczę

cia mkowań,które mogłysięrozpocząćw sty

czniu a rozpoczęły -się formalnie w

początku

kwietnia, a faktycznie :znacznie później, lecz

-po i-chrozpoczęciu czynił co mógł, by prze%%=leć

i-byj-ak najdalej odsunąć ten dzień, w -któ-rym

przedstawi-ciele Po-l-ski i Litwy

m ogl,iby się

zjawić -przed R’adą i powiedzieć jej: ,,wykona

liśmy wasze zalecen(i’e, między Polską a Litwą

istnieje bonne entent-e, od której zależy -pokój

powszechny i o której mów=i pakt Ligi Naro

dów. Nio będę p-anom opisywał tych sp-o-sobó%%

i m-et-od,którymi posiłkuje -siępan Woldema

ras, celem niedopuszczeniado wykonan’iaprze

jętej -przezeń uroczyście rezolucji Rady Ligi.

Ciekawych odesłałem -d-oogłoszonych przeznas

trz,e-ch tomów ’zawierających doku-menty,do-ty

czące naszych rokowa-ń .

Jak widzicie pan-o -wie dość dalecy jesteśmy

od nawiąz-ania normalnych stosunków ti Li

twą, dość dalecy jeszcze jesteśmy od zawarcia

takich u-mów jak umowa -kosulama o obywa

telstwie i os’i-edleniu, handlowa itp. Nie zdzi

w iłbym się -przeto gdyby ktoś izpanów w ciągu

dy-skusj-i nad m ojem

expose wyraził wąt-pli

wość codo słusznościpoli-tykirządu, uprawia

nej od roku -w stosunku -doL(itwy, tak jak nie

d-ziwię się -dochodzącym mniie z różnych stron

głosom niecierpliwej ’krytyki. Ale nas-za meto

da postępo-w -ania w stosunku do Litwy -ma za

pod-sta-wę ci’e!rpi:%%ość, w ytrw ałość i konsek%ven

cję.N’ie wąt.pięani na chwilę,że metody dzia

łania, oparte na tych trzech kardynalnych cno

tach każdej rozsądnej -polityki, są naogółmało

efektowne. Zapewn(iani jednak Pa-nów, że są

one izawsze niemal sku-teczne. Sąd-zę a=ównież,iż

zdajec-i-e so -bie sprawę -panowie, orje-ntując się

debrze w całości obeiAiych stosunków międz.y

naro-do%wych, że inne metody działania %v sto

sun-ku do Ko’%%=na, niż te które dotychcza-s sto

sujemy, są nie%%=skazane. Jedno m-ogę panom

powiedzieć: -wszelkimi możliwymi pokojowymi

krokami dążyć będziemy do rych-łej realizacji

zalecenia Rady Ligii w 10 gru-dni-a 1927 -roku,

to jest do n-awiąza-nia -normalnych, -dobrych są

siedzkich stosunków zLitwą. Będziemy starali

się -doprowa-dzić do -pozytywnych re’z.ultatów

zapowi-edzianych w

’Królewcu rokow=ań han

dlowych, będziemy usiłowali przy pomocy ko

misji dorad-ozo-technicznej dla spraw komuni

kacji i tranzytu na%%iązać zerwaną od 10l-at

kom unikację między zi’emi-ami Pols-ki i -Li-twy.

Mamy nadzieję,że%vysiłkinasze nie okażą się

bezpłodnemi, mamy nad-zieję,żoRadaLi-giNa

rodó%w, rozumiejąc, iż spór polsko-litew ski na

terenie Ligi stał się już d-zisi-aj w=łaści%%=ie spo

rem międzyRadą aLitwą,dopomoże nam sku

teczn!ie w naszych w=ysiłkach. Spodziewam się

też, iż naród litewski zrozumie, że opór jego

rządu, przeciwko nawiązaniu normalnych sto

sun-kó%w, jakie w inny

łączyć dw=a

państwa

należące do Ligi, jest

nietylko niezgodny

z paktem Ligi i rezolucja Rady

dnia 10

grudnia,

nietylko narusza

interesy państw

trzecich, lec-z również przynosi szkody morał

ne (i-materjalne państwu litewskiemu.

Stosunek do Niemiec.

Przejdę teraz do innego zagadnieni-a, lub ra

czej do kompleksu z-agadnień, które znajdują

się obecn-ie -na czoło%%=em miejscu naszej po!i

ty-ki zagranicznej.

Nieraz miałem już możność przedstawić pa

no-m ’nasze zasady itrwałe tendencje, co do -za

cieśnienia sąsiedzkich stosunków do ’zbliżenia

ikollaboracji na międzynarodowym terenie iz

Ni’emcami. Dziś mactie pano%%=ieprawo zwró

cić się do m-nie e; zapytaniem, dlaczego zbliże

nie ’Owe odbyw=a się tak pow=olii dlaczego -spo

tyka ono na swej drodze tak duże trudności.

Niebędępanom mówiło tem, o czem wszyscy

Pano%%=i’e wiecie, że mimo wszystko ’normaliza

cja s-to-sunków naszych z Niemcamipostępuje

na’przód,że n-aprzykład zawarliśmy dotychczas

ZNiem-cami rekordową -prawie ilość 101 (cyfra

do s-prawd-zeni-a) ’poszczególnych umów. Są to

wszystko rzeczy znane, mimo to jednak odpo

%%=iem panom: tak jest, praca nad zbliżeniem

idzie n-ad wyraz powoli,i spotyka naswej dro

dze poważne przeszkody. Powody tej powoi

ności -iprzeszkody; te -leżą w opinjf-publicznej

interesie Niemiec. Polsk’a pragnie tego trakta

tu, ale ’pragnie ona takiego traktatu, któryby

w sposób należyty uwzględniał interesy ekono

miczne obu stron, któryby temsamem dawał

gwarancję żywotności. ’Podpisa’nie byle jakiej

umowy nic dla nas nie przed’stawia. Chcemy

anom’aljo

"wojny

celnej

niemiecko-polskiej

przerwać 1zawrzeć z Rzeszą, rzetelne pakta,

którebyśmy byli w stanie rzetelnie, w

’zgodzie

własnymi interesami wykonać. W

rokowa

niach ze strony niemieckiej znajduje się cały

szereg nieuzasadnionych pretensji. Z’acytuję tu

dla przykładu jedną, tylko z nich, mianowicie

pretensję, abyśmy na korzyść zachodnich por

tów niemieckich, posiadający"ch własny ,hiń

terland" upośledzali nasz port w Gdyni!i ’zwią

zany ściśle z Rzeczpos’politą port gdański. Te

go nie izrobimy! Nie możemy i nie chcemy

krzywdzić odbudow"a(nego przez nas z takim

nakładem energj’i własnego uj.ścia do morza,

ani też Wolnego Miasta Gdańska, które na-wet

i jeśli czasem

wbrew

w"łasnym

interesom

wchodziło w konflikt z Rzeczpos’politą,

nie

mniej przeto ma prawo liczyć na jej pełną o

pialię. Dokoła rokowań handlowych polsko

niemieckich które rozsądnie biorąc powinny

były wy"kazać i utrwalić w"obu krajach przeko

nanie o zyskach, jakie one z traktatu w"ycią

gnąć mogą w"ytworzył

się najniesłuszniej w

świiecie w O’pinji ’pu,blicznej n’iemieckiej nie

chętny",

utrudniający samą robotę nastrój w

st.osunku do Polsk,i.

Polska a Sowiety.

Następnie minister Zaleski przeszedł do o

mówiienia propozycji sowieckiej w" izwiązku z

,pa’ktem Kelloga, podkreślając, że nikt nie’może

mieć nawet najmniejszej wątpliwości co do ży

czli"wego ustosunkowania się Polski do możli

w’ościrychlejszego wejścia w żyoiopostanowień

tego paktu w Europie wschodniej.

(MU,MUUJjmiUML

Triumf p, Poincare

Paryżw styczniu.

(Od korespondenta ,,Czasu")

Klęska rady katów.

—

Problemat alzacki.

port Parkera.

—

Przyszłość.

Zwycięstwo Poincarego w Izbie!byłotak prze

widywane, że nie wywołało większego wraże

nia ani w prasie, ani w parlamencie. Wiadomo

było bow ietn zgóry,że znacz.na część radykałów

będziegłosować’z.a rząde.m,niemając w swojem

gronie żadnej dość wybitnej osobistości’, któ

raby mogła stanąć na czele czysto radykalne

go gabinetu. P. Herriot, w którym radykalizm

})okładał swoje nadzieje zużył się bardzo pręd

ko i cofnął się do’browolnie na swójljoński po

sterunek,

—

Cail!aux

ze swą niejasną prze

szłością nie posiada dostatecz.nego autorytetu,

a w młodszej generacji zarysowują się dopiero

polityczne talenty, które może w przyszłości:

odegrają jakąś rolę, ale obecnie zdolne są co

najwyżej do oratorskich popisów. Zwyciężył

zatem p. Poincare nawet bez wielk’iego wysił

ku. oczywiście dz.ięki głosom obozu umiarko

wanego, który widzi w nim

wielką moralną

siłę i twórcę

narodowej

jedności w czasie

wojny. Stąd wielkie larum w prasie ’Opozycyj

nej, która wyty"ka prezesowi gabinetu, że opie

ra się na »wrogach republiki". Jest to oczywi

ściefrazes retoryczny,gdyżw obecnejIzbie zde

cydowanych monarchistów niema wcale, a da

wna prawica pogodziła się całkowicie z repu

blikańskim ustrojem. Grupa p. Marin, opiera

się niezawodnie na innym programie politycz

nym i społecznym niżeli radyka!i czystej wody,

ale o zmianie ustroju nie myśli i współpracuje

lojalnie z rządem republikańskim.

Jedynie z powodów

ostatniego triumfu ga

binetu jest t:akże najnowszy zwrot w francu*

sko-niemieckich stosunkach. Wiadomo powsze

chnie, że pod tym względem zapanował—od pe

wnego czasu — w społeczeństwie francuskiem

prąd, żądający szybkiego i daleko sięgającego

porozumienia z Niemcami. ’Przyczyny tego na

stroju są wielorakie i różnorodne.

Działa ’tu

z pewnością wytężona propaganda niemiecka,

która znalazła drogę do prasy francuskiej,

zw’łaszcza radykalnej, i tłumaczy nieustannie

francuskiej, burżuazji, bardzo czułej na moty

wy materjalne, że porozumienie z Niemcami

jest najlepszągwarancjąpokojui stwarza naj

szersze możliwości dla rozwoju życiago,spodar

czego. Stronnictwa

krajne dążą do ,,zatarcia

śladów wojny" ze w?ględów doktrynalnych, a

zwłaszcza socj’aliściidą pod tym względem bar

!zo daleko. Wielki przemysł i h’andel znajduje

posobność do rozszerzenia swoich

obrotów

przez współdziałanie z ’niemiecki’mi koncerna

mi, tak że węgiel i żelazo agitują autom-atycz

nie za zbliżeniem do Niemiec. W tych czysto

materjalnych rachunkach inadziejach, zatraca

ię powoli perspekty"wa

polityczna,

bledną

wspomnienia okropności niemieckie’jinwazji— -

zagadnienia państwowe

ustępują miejsca

kwestjom ekonomicznym. Orjentacja opinj’ipu

blicznej we Francj’i ’byłab,y szła dalej w tymi

kierunku, gdyby nie pewne fakty, które poru

zyły uczucia ogółu i wywołały pewne otrzeź

wienie w poglądzie na stosunek do Niemiec.

U’czuciem francuskiem poruszyły wypadki w

Alzacji, które wykazały, że pomimo

uroczy

stych zapewnień,

nawet

pewnej części nie

mieckich nacjonalistów’, że Niemcy już się po

godziły ’z utratą lewego brzegu Renu,

propa

ganda niemiecka, wyzyskując

wielkie błędy,

popełnione przez

francuską

administrację,

działa nader intensywnie wśród Alzatczyków

wywołała tam bardzo uderzające antyfran

cuskie nastroje.

Separatyzm alzacki nie ’występuje jawnie,

ale pod zasłoną dążeń autonomicznych, a ma

})rżytem podłoże religijne, gdyż katolicka lud

ność Alzacji nie chce uznać osławionych loix

laiiques,

odbierających

Kościołowi

wszelki

wpływ na szkołę, ani też rozdziału kościoła i

państw’a, przeprowa’dzonego we Francji zwiel

ką bezwzględnością. Otóż pierwsze

próby

w"prowadzenia do Alzacji francuskich

ustaw

kościielnych napotkały na gwałtowny" opór al

zackich katolików, podkopując silnie ich fran

cuskie sympatje. Również zbyt szybkie tempo

zastąpienia języka niemieckiego francuskim w

szkole i urzędzie, wywołało ogólne niezadowo

lenie alzackiej ludności. Wszakże i przed w’oj

ną 1871r. Alzatczycy byliFrancuzami, mówią

cymi })o niemiecku. Czterdzieści pięć lat nie

mieckiego panowania nie pozostało bez wpły

wu na mentalność Alzatczyków. Dwa pokole

nia wychowały się całkowicie w

szkole nie

mieckiej inie rozumieją nawet po francusku;

gdy zatem administracja francuska wprowa

dziła odrazu język francuski j"ako wyłączny do

szkółiurzędów, ludność odczułato jako dotkli

w’ą krzywdę. Rząd francuski cofną! siię z nie

bezpiecznej drogi i poczynił znaczne

ustęp

stwa na rzecz języka niemieckiego, ale w umy

słach ludności

utkwiło pierwsze

"wrażenie S

duch opozycji nabrał siły i rozmachu-,

Tak!

w’ięc — propaganda niemiecka, prowadzona ii

finansowana z Berlina — tudzież konflikty re

ligijne i językowe doprowadziły do wytworze

nia ruchu autonomicznego, niezbyt odległego(

od separatyzmu. W rezultacieprzedstawiciela

mi departamentu dolnego igórnego Renu w

Izbie francuskiej (?ą przeważnie autonomiści,

a prasa alzacka odnosi się do francuskiej idei!

państwowej bardzo niechętnie.

Dość powie

dzieć, że organ dep. ’W altera, który jeszcze w

1924roku kandydował na program francuskie

go bloku narodowego ,,des ,,Elsaesser"

—

sał: ,,antonomiści odpierają zarzut separatyz*

Incydent w komisji budżetowej.

Odroczenie posiedzenia.

Warszawa l()stycznia.

-(Tel. wł.) Wczoraj od’było się posiedzenie sej

mowej komisji budżetowej, na k-torem miano

przystąpić do rozważenia bu-dżetu

minister

st%waspraw wojskowych.Przedstawicielirzą-du

nie ibyto. Minister =spraw woj-skowycii =nie de

lego%vał nikogo

z pod%władnych organów

posiedzenie komi-sji. Wo-bec tego przed przy

stąpieniem do porządku dziennego zabrał głos

posełCzapiński (.PPS) ioświadczył,że -do

wiedział się zbardzo poważnego źródła, iżrząd

nie weźmie udziału w debacie nad -budżetem

wojska. Stawia %vobec tego wniosek o odrocze

nieposiedzenia oraz uproszenie przewodniczą

cego komisji, aby w ciągu krótkiego czasu wy

jaśnił przyczynę nieprzybycia rządu. Poseł R a

ta j (’Piast)

sprzeciwia się wnioskowi posła

Czapińskiego, gdyż skoro rząd otrzymał zawia

domienie, niema powodu odraczania posiedze

nia. Rząd ma prawo, ale nie obowiązek przy

bywania na komisję. ’PosełCzetwertyński

(KI. Nar.) uważa obecność rzą-du za konieczną

i stawia wniosek

o odroczenie posiedzenia.

G-dyby rząd nie przybył na następne posiedze

nie, należałoby dopiero wtedy de-batować przy

nieobecności przedsta%wiciela rządu.

Referent poseł Kościałkowski zabie

rając głos oświadcza, iż marszałek Piłsudski

udzielił -mu, jako referentowi

wszelkich po

trzebnych danych w sprawie budżetu wojsko

wego, polecając zarazem

wszystkim departa

mentom i służbom, aby udzielały mu najbar

dziej szczegółowych*informacyj i wyjaśnień o

swych zamierzeniach i pracach. Jednocześnie

wyjaśnił marszałek Piłsudski, iż jeżeliby nie

przybył na komisję i nie przysłał swych przed

stawicieli, to stanie się to z tego powodu, że

obawia się, iż na posiedzeniu komisji mogę

zajść przykre incydenty obraźliwego ustosun

kowania się posłów do oficerów i obrażenia ofi

cerówjako takich. Nie chcąc %vywołać konflik

tu przez ostre reagowanie, jakby honor ofi

cerski tego wymagał, marszałekPiłsudski zde

cydował nie delegować swych oficerów na po

siedzenie.

Nad oś%wiadczeniem referenta wyw=iązała się

dłuższa dyskusja, w wyniku której posiedzenie

odroczono do dnia następnego.

Rokowania polsko-niemieckie.

Berlin 16 stycznia.

(PAT) ,,Biuro Wolffa",

podając komun-ikat

polski o przebiegu rokowań między minis-trem

Hermesem i mi.nistrem Twardowskim, dodaje

następujący komentarz: Jak się w tej spra%%ne

dowiaduje przedstawiciel Biura Wolffa ze stro

ny dobrze poinformowanej, informacja polska

w tej formie, w jakiej została podana, jest nie

ścisła. Delegacja niemiecka nie pozosta%wi!aża

dnych wątpliwości co do tego, ze koncesje, za

proponowane ze strony Polski, są niewystar

czające. Na żądanie delegacji niemieckiej poi

ska delegacja przyrzekła pono%%wnie zbadać

uzupełnić swe oświadczenia. Należy zaczekać

kończy komentarz — gdy strona polska go

towa będzie napodstawiedaleko idących ofert

niemieckich poczynić wzajemnie odpowiednie

ustępstwa ze swej strony. Odtego zależeć -bę

dzie w

sposób decydujący dalszy rozwój ro

kowań.

la l | T 5 f M poleca po przystępnych cenach

A. JACHIMSKI

r,466-2

Kraków, Grodzka 16. Tel. 4726 .

Dla P.T . Urzędn. ulgi w spłatach.

obu narodów, powiadam obu,bo niebędęprze-1

czyi, że i w opin,ii publicznej Polski pamiętają-«

cej udział Prus w rozbiorach Rzeczypospolitej,

długie lata ucisku i wreszcie stanowisko Nie

miec’po naszem zmartwychwstaniu istnieje w

stosunkudoNiemiec nieufność, alebynajmniej

nie nienawiść. Inaczej jednak, zdaje mi się,

sprawa przedst!awia się z opinją publiczną nie

mi!ecką. Jest rzeczą ’znamienną, że każde nie

mal polsk’ie wystąpien’ie fta terenie między

narodowym, nawet o ile bezpośrednio, nie do

tyczy ono Niemiec, wywołuje w ostatnich cza

sach na, gruncie ni’emieckim istną burzę. Wy

daje się jakgdyby opinja publiczna niemiecka

oczekiwała stale tyl’ko pretekstu, by dać w peł

ni wyraiz swojej w stosunku do odrodzonego

państwa i narodu polskiego niechęci. Powody

taki’ego stanu rzeczy są wielorakie. W pierw

szym rzędzie przyczynia się do tego szeroko w

Niemczech

rozpow’szechniona propagand-a na

rzecz rewizji wschodnich granic. Propaganda

ta niestety opie’ra się mietylko na jednostkach

i organizacjach prywat/nych. Nie może ulegać

najmn:iejszej ’wątpliwości, że (propaganda ta

wyraźnie n’iezgodna z literąiduchem paktu Li

gi ,Narodó’w , nietylko jest pow-ażną przesz;kodą

do pożądanego przez

nap

zbliżenia między

Niemcami a Polską, leoz ’tjeżprzeszkodą do o

gólnej stabili’zacjistosunków w Europie. Stwa

rza ona. w opinji niemieckiej szkodliwe iluzje

możliwościpokojow"ej rewi?]igranic, iluzje, któ

re jednak tv pew"nych w"arunkach mogą powo

dować poważne komplikacje międzynarodowe,

wbrew

nawet ży"czen’iom twórcó’w !tych ’złu

dzeń. Mamy przecież nadzieję, opartą na ce

chującej naród niemiecki-trzeźw’ości, oraz na

niewątpli!wie szczerze pok-oj’owych tendencjach

obecnego rządu Rzesz.y,że propaganda rewizjo

nistyczna nietyl’ko nie będ’ąie rosnąć, lecz prze

ciwTLio s’topniowo ’zmniejszać się będzie. Są

dzę, że już. dzi(ś wielu poważny"ch polityków

niemieckich jest przekonanych, że rewizjoni

styczna teza niemiecka jest absolutnie niemo

żliwa do przeprowadzon-ia przed jakimkolwiek

trybunałem międzynarodowy.m i że argumen

tacjo, które na rzecz tej tezy przytoczyć można,

nie ’wytrzymują nawetpow’ierz.chownej kryty

ki i że co n’ajważniejsza — epoka kurczenia

się terytou’jó%y:zamii’eszkaJy!h przez narody sło

wiańskie, s’kończyła się be*powrotnie.

Sprawa mniejszości narodowych.

Drugą poważną przycz.yną, która sprawia,

żestosunkipolsko .niemieckie n’ie układają się

tak, ja’kbyśmy tego pragnęli jest ’zagadnienie

inniejszo.ściowe.

Opinja publiczna w Niemczech jest źle i nie

d-ostaecznie poinformowana o położeniu mniej

s-zości niemieckiej w ’Polsce. Stąd fantastycz

ne, ’zgoła nieraz poglądy na losy tej :mniejszoś

ci, stąd fałszyw"e wn’iosk’i, do których (znaczna

część opinj/i niemieckiej, w

sprawach mniej

szości dochodzi. Z ’drugiej strony

opinja ta

zdaje się zapominać całkowi-cie o tym fakcie,

że w granicach Rzeszy znaj’duje się mniejszość

polska conajmniej tak liczna, jak mniejszość

niemiecka "w Polsce i że mniej’szości polski’ej

pod względem jej swobo)dnego rozwoju kul

turalnego, bez porównaniagorzejsię dzieje, a,—

niżelimniejszości niemieckiej. Sądzę jednak,że

poważna; objektywna, wszechstronna dyskusja

na temat mniejs’zości na -lmędzynarodowem fo

rum, j’akiem jest L’iga Narodów ułatwić może

usunięcie nieporozumienia polsko-niemieckie

go n-a tle mniejszości pow"stałego. Zastana%wia

jąc -się nad przyczynami nieprzyj’aznego na

stroju opinji publ’icznej niemieckiej do Polski,

niepodobna

pominąć dość

szero’ko

rozpo

wszechniającego się w N,iemczech poglądu, że

Polska stara się utrudniać

stosunek

mdędzy

Niemcami a swą aljancką Francją. Pogląd

zgoła bezpodstawny ’i o,party na gruntownej

nieznajomości wytycznej pol-skiej polityki za

gra’nicznej. Juz wielokrotn’ie miałem

sposo’b

ność pod’kreślić, że nie zamierzaliśmy inie za

mierzamy sprzeciwiać się ewakuacja Nadrenji

cojednakbynajmniej niewyklucza faktu,że %%

spraw".ie tej jesteśmy pow"ażnie -zainteresow"ani.

Zainteresowaniejasneiznane i wypływa,z od

nośnych paragrafów traktatu pokojo%wego. Y\

kwestjach reparacyjnych zainter-esowania n(a

sze wyrażają sięw pewnej -wysokości cyfr, zaś

w"kwestji bezpieczeńst%wa mamy prawo i obo

%wiązek domagać -się, aby przynajmniej nie po

wstało na ś%więcie%wrażenie, iżinną miarę przy

kład-a się do bezpieczeństwa na Zachodzie, a

inną na Wschodzie Europy.

Naród niemiecki z niebywałą wytrwałością

iwysiłkiem prowadziłwoj-nęi przeź długi czas

jej trwania znosił cierpliwie niesłychane pry

wacjc. Ki-edy więc w"ojna ta zakończyła się klę

ską Niemiec, powstała jak gdyby psych-ologicz

na _potrzeba j-akiejś nienawiści. W miarę nor

malnych stosunków n’a Zachodzie, potrzeba ta

znajdo%wała sobie zadośćuczynienie w naszym

jedynie kraju. Od wojny przeszło już 10 lat

Niemcy odbudowali swoje życie polityczne i

gospodarcze i owa potrzeba nienawiści staje

się coraz mniej’sza, w

końcu stanie się ona

mam

nadzieję przeżytkiem i tego ’momentu

polska rac,fa stanu oczekuje

niesłabnącą

cierpliwością. Na razie jednak konstatuję, iż

każdy prawie ewenement %vdiziedzdnie stosun

ków polsko-niemieck’ich odbija się niestety %%

niemieckiej opinji pu’blicznej

no%wym %wybu

chem niechęci do Polski. Możemy to ’Z.aobser

wow"ać w związku z toczącemi się mozoln-ie

roko%waniam)i handlowem u

Rokowania handlowa polsko-niemieckie.

Nie ulega najmniejszej %wątpliwości, że za

warcie trak’tatu handlowego z Niemcami leży

%vnaszym in’teres]ą,(tak samo zresztą,ja-ki w

m hr rn^innnlę’N

1 of 4 • Strona 1

Czas.

➔

Description

Structure

Struktura

Similar

Similar publications

Rzepiennik Wczoraj i Dziś : kwartalnik społeczno-kulturalny Gminnego Ośrodka Kultury. R. 22 (2012), Nr 3 ꞊ Nr 84.

Przeczytaj

Rzepiennik Wczoraj i Dziś : kwartalnik społeczno-kulturalny Gminnego Ośrodka Kultury. R. 23 (2013), Nr 1 ꞊ Nr 86.

Przeczytaj

Rzepiennik Wczoraj i Dziś : dwumiesięcznik społeczno-kulturalny Gminnego Ośrodka Kultury. R. 26 (2016), Nr 5 (wrzesień/październik) ꞊ Nr 104.

Przeczytaj

Rzepiennik Wczoraj i Dziś : dwumiesięcznik społeczno-kulturalny Gminnego Ośrodka Kultury. R. 27 (2017), Nr 4 (lipiec/sierpień) ꞊ Nr 109.

Przeczytaj

Rzepiennik Wczoraj i Dziś : dwumiesięcznik społeczno-kulturalny Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Promocji w Rzepienniku Strzyżewskim. R. 30 (2020), Nr 6 (wrzesień/listopad) ꞊ Nr 124.

Przeczytaj

Rzepiennik Wczoraj i Dziś : dwumiesięcznik społeczno-kulturalny Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Promocji w Rzepienniku Strzyżewskim. R. 30 (2020), Nr 5 (lipiec/sierpień) ꞊ Nr 123.

Przeczytaj

Rzepiennik Wczoraj i Dziś : dwumiesięcznik społeczno-kulturalny Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Promocji w Rzepienniku Strzyżewskim. R. 29 (2019), Nr 3 (maj/czerwiec) ꞊ Nr 118.

Przeczytaj

Rzepiennik Wczoraj i Dziś : dwumiesięcznik społeczno-kulturalny Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Promocji w Rzepienniku Strzyżewskim. R. 32 (2022), Nr 1 (styczeń/luty) ꞊ Nr 130.

Przeczytaj

Rzepiennik Wczoraj i Dziś : dwumiesięcznik społeczno-kulturalny Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Promocji w Rzepienniku Strzyżewskim. R. 31 (2021), Nr 3 (maj/czerwiec) ꞊ Nr 127.

Przeczytaj

Rzepiennik Wczoraj i Dziś : dwumiesięcznik społeczno-kulturalny Gminnego Ośrodka Kultury. R. 25 (2015), Nr 2 (marzec/kwiecień) ꞊ Nr 95.

Przeczytaj

Rzepiennik Wczoraj i Dziś : dwumiesięcznik społeczno-kulturalny Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Promocji w Rzepienniku Strzyżewskim. R. 30 (2020), Nr 3 (marzec/czerwiec) ꞊ Nr 122.

Przeczytaj