Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 649 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N" 211

Kraków, Sobota 15 Września 1888.

jkooznilc XL1.

CZAS

Przegląd Polityczny.

Kraków 14 września.

Odwiedziny Arcyksięeia Albrechta w Berlinie

zpow cda tegorocznych manewrów j «dennych, dają

prasie niem eck:ej pochop do w ymżen a dostojne

mu gościowi serdecznej sy m ;a ty i i zaznaczenia

ścisłych węzłów obn sprzymierzonych mocarstw.

Pomiędzy maemi mówi Krevz Z tg: Ża Arcyks.

Albrecht, pełen chw ały najwyższy wódz austro—

Węg;ersiiej armii, któ ry niejedno wspaniała zwy

cięstwo umiał przywiązać do s voich chorągwi,

Wizm;e udział w manewrach, je t nowym dowo

dem Ścisłych węzłów, które się w ostatnich cza

sach i między obu armiami zaw iązały, między

armiami, które wa’czyły już ramię przy ramieniu

za świętą sprawę wyswobodzenia N emiec, i stwo

łfcone są na to, aby pokój enripejski wziąć i na

(lał w opiekę. Z sympatycznem uczuciem w yglą

dają równie n dworu, jak m ędzy ludem, odwie

dzin Arcyksięcia, a mies kańcy stolicy ciemniej, jak

aimia, powitają radośnie dostojnego cz!onka ce

Barskiego domu H abiburgó w i pioiwszego żołnie

rza anstro w ęgierskiej armii na naszej wojskowej

arenie.

Stronnictwo zachowawcze p;nskie rozpoczęło rnch

w wyborach do sejmu programem, i wedłag Con

servative Corr. jest piłaem otuchy. Wspommone

pismo zaznacza z zadowoleniem, że w edłag nad

chodzących z k raju wiadomości, dokonywa się po

rozumienie trzech etronn ctw bez trudu ś i. Że oi

powisda to życzenia stronnictwa k .n .erwatywnego

w króleitwie prnskiem, dowodzi tego nisdwuzna

cznie ode zwa wyborcza: nCieszj my się, mówi organ

stronnictwa konserwatywnego, że w sposób odpo

wiedni już przed tygodniem organ stronnictwa na

lodowo lmcralnego wyraził przekonanie, że przy

nadchodzących wyborach do sejmu nie może być

mowy o systematycznej walce i wojnie między

tak zwanemi kartelowemi stronnictwami, pomimo

poduszczeń prasy."

Było to przed tygodniem. Od

czasa ukazania się odezwy wyborczej konserwa

tystów, stosunek jedn ak nieco się zaciemnił.

Korespondencya z Belgradu do Polit. Corr. wy

stępuje przeciw podaniu przez niektóre dzienniki

zagraniczne, iż Serbia z powoda kwestyi roz

wodowej podzieliła się na dwa obozy, jeden za

królem, drugi za królową. Wprawdzie udział w roz

woju wynikłego pomiędzy parą królewską sporu

jes t bardzo żywy, jednak; o stronnictwie za królo

wą Natalią nie może być mowy. Pożałowania g( due

to zajście jest dla opozycyi w Scrbi« niczem innem,

jak podnietą walki, aby interesom fctroinictw do

pomódz do zwycięstwa. R adyk alś ci szczególnie

są pod tym względem bardzo czynni. Agitują oni

pozornie za królową, królowi dają jednak do zro

zumienia, że gotowi są wystąpić w obronie jego

stanowiska, g d jb y ich powołał do władzy. Postę

powcy zachowują się z zasady neutralnie, a co

się tyczy liberalnych, zaznaczyć należy, że zacho

w anie się pp. Risticza i Miłojkowicza było cddaw na

zimnem względem królowej.

Krwaw e rozboje w Albanii spowodowały miej

scowy rząd tnrecki do wmięszania się, jakkolwiek

bardzo niedostatecznego. Po ostatnim rozbójniczym

napadzie Mirydytów przeciw Malissorom wysłane

zostały oddziały w ojsk do Mirydycyi, które j e

dnak z powodn szczupłej swej liczby tak mało

mogły imponować, że podczas ich obecności nowe

zaszły gwałty. Nawet zarządzone późniejsze od

cięcie Mirydytów od komunikaeyi z Scntari, Ales

sio, Diakowa, Priznni i z innemi miastami, oka

zało się bezskuteczne m, gdyż zawczasu zaopatrzyli

się w znaczne zapasy żywności, amuuicyi i broni.

W tedy postanowiono uciec się do łagodnej Damo

wy i wysłano pewną liczbę n.tablów do Metic,

między którymi nie znajdował się jednak ani je

den chrześcianiD, czego skutkiem było, że się Mi

rydyci nie chcieli zapuszczać z komisyą w żadne

nkłady.

W teraźniejszym ruchu z powodu wyb)ra pre

zydenta w Ameryce północnej, mniej chodzi o pro

ponowanego i e strony pojedynczych itronnutw

kandydata, niż o kwestye zasadnicze, jak reforma

taryf i clo opiekuńcze. O kwestyi cenej wyraził

się niedawno na piśmie prezydent Gltv.Lnd, o czem

dziś bliższe spotykamy wyjaśnienia: Prezydent

zgad za się z programem narodowo-demol ratycznej

konwercyi, której zasady mają na ctlu opiekę nad

amerykańskimi obywatelami w kraju i zagr.nicą,

zdrow ą reformę fitansów , budowę cbs-arowań wy

brzeży, zachowanie publicznych z em d li osiedla

jących się, ograniczenie monopoló,y i usnan:e praw

amerykańikich robotników, uwzględnień e wetera

nów, ich wdów i sierót, opiakę nad przybywają

cymi, którzy pozbawieni są środków, ref rmę

służby cywilne;, zabezpie.zenie praw obywateli

kolorowych i humanitarną poi tykę wcb c Indyan.

Pismo to mówi dalej: ,,SlrjnnictWo demokratyczne

pragnie zniżenia podatków , gdyż odpada cło na

łożone na płody surowe zag raniczne, jakich po

trzebuje przemysł krajowy, dla podtrzymania kra

jowycn przedsiębiorstw przemysłowych. Mnsi to

stać się z nalażnem uwzględnieniem robotników.

Robotnik może lepszej doznawać opieki, jeżeli

powstrzymanym zostanie ogromny napływ nieinte

ligentnych obcych robotników, którzy wypierają

amerykańskich." Prezydent ubolewa nad p nyg cti

wanym oporem przeciw stioanictwn r e f rmy taryf,

i kończy: ,,Lud nie d i się obałamncić n.erozsądnem

twierdzeniem, że stronnictwo demokratyczne służy

interesem Earopy, podczas gdy republ.kańjkie bro

ni interesów Ameryki. Każdy człowiek myślący

pojąć m as5, że dalsze istnicn c nałożonych teraz

na lud ciężarów nieuchronnie do zguby doprowa

dzić musi."

Wykonanie noweli drogowej z r. 1885.

W szeregu sprawozdrń Wydziału krajowego

przedłożonych z otwarciem bieżącej sesyi sejmo

wej jedaem z najważniejszych i najbardziej zaj

mujących jest sprawozdaaie o prztbie^u wprowa

dzenia w życie tylokrotnie omawianej i krytyko

wanej noweli drogowej z d.7 lipca 1885 r.

Z otrzymanych w tym przedmiocie 71 relacyj

Wydziałów powiatowych, można — zdaniem Wy

działu krajowego — przyjść do przekonania, iż z wy

jątkiem kilka powiatów (bialski, żywiecki, łań

cucfei, jarosławski, rawski, horcd ński, śniatyń

ski, zaleszczycki i czortkowski) now tla do ustawy

drogowej wprowadzaną zestala w życie wszędzie

bez opora i przeszkód znaczniejszych. Najpomy

ślniejsze r ezulLty otiągnięto w tych powiatach,

których wydziały przysiąpiły do spełnienia swego

tradnego z.d ania z należytem zrozumie

niem doniosłości tej nstawy i z nwzglę

dnieniem lalu ry ludu przyjmującego każdą no

wość z pewnem niedowierzaniem i obawą.

Spraw a przedstawia cię przeto korzystnie z pe

wnemi tylko wyjątkami prawie W82ędii3 tam,

gdzie pouczenie ocbj ło big g ównie żywem sło

w em, bądź w urzędzie Wyflz ała powiatowego,

bądż za pośrednictwem delegatów, spełniających

swą misyą z taktem i gorliwcś,ią obywat(Lką,

gdzie zaraz w perc,s zej chwili potrafiono spro

stować mylce o ustazia sądy, gdzie wreszcie

pizełożem obszarów d w on k i(h nittyiko nie uchy

lają się od nałożonego na nich obowiązku współ

działania w zarządzie drogowym, lecz nadto s kła

dają dc wód, le przedstawiając zazwyczaj główną

siłę intelektualną w zarządzie, chcą i umieją wspie

rać W ydziały powiatowe w dążeniach mających

na c d i poprawę i rozwój komuuikacyj.

Ludność wiejska w powiatach d aw iiej opor

nych w znacznej części pogodziła się z postano

wieniami nowej ustaw y; wszakże w niektórych

miejscowościach trw a jeszcze niezadowolenie, a

nawet opór bierny pomimo przedstawień i starań

Wydziałów powiatowych, postępujących zwyczaj

nie z wielką oględnością, jak to Wydział krajowy

kil sakro tnie w okólnikach swoich zalecił.

W przeciwstawieniu do powyższych ujemnych

objawów spotkać się jHż można z głosami uzna

nia dla nowej ustawy drogowej, która przez skon

centrowanie s;laiejszej władzy w r ęka Wydziału

powiatowo g ), przez ściślejsze połączenie gmin i

obszarów dworskich w zarządzie drogowym, przez

nałożenie bezwarunkowego przymusu do odrobia

nia lub spłacania wymieizonej prestacyi, umożli

wia ener6iczn ejsze podjęcie i dokładniejsza wy

konanie robót ckolo ulepszenia i zakładania n a

szych komunikacyj gminnych.

Zbyt śmiałem byłoby jed nak wysnuwanie ztąd

wniosków, że dalsze wykonywanie noweli drogo

wej ułtży się wszędzie sptkojnie i nigdzie już

żadnych nie dozna przeszkód, że ustawa obecna

jest p :d każdym względem doskonalą, że nie na—

Lży przygotowywać materyatów d) nfirmy, jaka

by się na podstawie kilkcletniego doświadczenia

okazała pożądaną i dla sp:awy rozwoju komm

kacyj potrzebną.

Podług nadesłanych Wydziało wi krajowemu spra

wozdań Wydziałów powiatowych prze!staw ia s ę

dotychczas sprawa wprowadzenia w życie noweli

diogowej korzystnie w 42 powiatach, mnirj ko

rzystnie w 6 pjwiatach, niepomyślnie w 9 pow:a

łach La wstęp.e wyliczonych.

Jeżeli jednak niewątpliwym jest Łkt.m , że no

wela drogowa tżywila w wicia powia:ach w wy

sokim stopniu czynności około budowy i poprawy

dróg gminnych i j.ż e li w ogólnym obrazie stosun

ków wywołanych tą ustawą przeważa kok ryt ja

sny nad ciemnym i ponurym, to z drugiej strony

dz:ś już na podstawie wiem zg dnych w tym

względzie relacyj Wydziałów powiatowych zazna

czyć mns:my, że w szczegółach przedsta

wia wykonanie nowej usta wy drogowej

nie mało trudności, pimimo natężonej pracy

wielu Wydziałów powiatowych i ulg czynionych

przez Wydział krajowy.

Trudności te są w znacznej części sku

tkiem różnorodnych stosunków miejsco

wych niemniej też następstwem obecne

go ustroju gminnego. W ydanie ustawy dro

gow ij, któraby uwzględnić mogła wszystkie od

rębne stosunki i warunki miejscowe, jest, jak to

wym)wnie świadczy przykł.d ustawodawstwa dro

gowego pruskiego, wszędzie problematem nader

tiudnym, a poniekąd niewykonalnym. Trudności

napotykane przy wprowadzaniu noweli drogowej

tłumaczy Wydział krajowy ok(l.cznośesą, że usta

wa ta jest tylko w części rezultatem dtuższycb

studyów i piaj dokinanych przez Wydział krajo

wy, co d ) głównego zaś postanowienia swego o

wymiarze ciężarów na rzecz dróg gminnych (§ 12)

jest ona owocem pomysłu powstałego niemal na

gle podczas sesyi sejmowej r. 1884, pomysłu ze

stanowiska względnej błaszntści w oinieiieaiu do

ustawy z r. 1866 niewątpl.wie t:af-iego, ale dla

krótkości czasu i braku dat potrzebnych nie we

wszystkich możliwych kombinacyach i szczegółach

rczminiętego. To niejasne postanowienie nowel,

drogowej o pokryciu potrzeb m atjryału drewnia

nego dla dróg gminnych jes: jedną przyczyną tru

dności admin stracyjnych i wątpliwości prawnych,

jakie w w itlu razach nastręcza wykonywanie no

wej nstawy.

Ażeby powyższą trudność uchylić i wprowadzić

jedn ostajniść w zastosowaniu nowych przepisów,

przedstawił Wydział krajowy ncaioryałem z d.

27 marca b. r. Namiestn ctwu wniosek rewizyi

przepisu § 15 wykonawczego regulaminu drcgo

wego o pokrywaniu potrzeb materyału drewniane

go w tym kierunku, ażeby obszar dworski

obowiązany był wydać materyał dre

wniany w takiej ilości i jakości, jaka

w ciągu roku okaże się potrzebną we

dług preliminarza drogowego. O ile je

dnak Dodług oznaczenia dokonanego

przez Kadę powiatow, W mjśl § 12 i 26

ustawy drogowej z d. 7 lipca 1885 rokn, obszar

dworski należy do rzędu tych, w których, prze

ciętną wartość potrzebnego materyału do utrzy

mania dróg gminnych, przewyższa w ciągn roku

5% dodatków do opłaconych podatków bezpośre

dn.ch, otrzyma on wynagrodzenie z powiatowego

funduszu dróg gminnych, w kwocie równającej się

wymienionej nadwyżce rzeczonej wartości obliczo

nej podług cen ustanowionych w myśl § 26

nstawy.

Drugą główną przyczyną trudno ś )i w wykona

niu noweli jest bezsprzecznie brak dostatecznych

sił intelektualnych do sprawowania zarządu dróg

gminnych, a to z powoda powszechnej prawie

nieudolności organów Zwierzchności gminnych i

zbyt częstego usuwania się przełożo

nych obszarów dworskich od udziału

w zarządzie rzeczonym. Obok tych głów

nych są jeszcze inne, jak np. trudności spowodo

wane wykonywaniem postanowień o przymiso*

wem spłacaniu prestacyj i przelewaniu uzyskanej

gotowizny do powiatowego funduszu dróg gmin

nych.

Ponieważ, jak się z powyż .zego przedstawienia

okazuje, reforma niektórych przynajmniej przepi

sów nowej ustawy drogowej okaże się w przy

sz!óści prawdopodobnie potrzebną, wysłał W yd !ał

krajowy okólnik do Wydziałów powiatowych,

w którym żąda najpierw zebrania i przedstawię

nia dat illustrojących administricyę dróg gmin

nych na tls postanowień noweli z 1885 r., a n a

stępnie odpowiedzi na 12 pytań postawionych dla

gruntownego rozpoznania zaLt i wad obowiązują

cej ustawy. Obok tego polecił Wydział krajowy

swemu oddziałowi statystycznemu, ażeby w tym

samym celu zebrał daty o ekonomicznych i ad

ministracyjnych stosunkach wszystkich miast i

miasteczek Galicyi tudzież przeprowadził klas) fi’

kacyę mieszkańców kraju podług opłacanych ro

cznie podatków bezpośrednich. .

Sejm krajowy.

(30 te posiedzenie).

Lwów 13 września.

Początek posiedzenia o godzinie 11 minut 30

przed poładniem. Urlopy otrzymali posłowie : ks.

SAnguszko, Starów iejski, Tadeusz hr. Dzicduszy

ck», Zdzisław hr. Tyszkiewicz i Eiw ard Weiss

maun.

Z odczytanych przez posła A. Jędrzejów icza

pety cyj wspomnieć naUży o petycyi mieszkańców

m. Stryja w sprawie zaiządu komisarza iządo/ie

go. Co da tej petycyi wniósł poieł Antonie

wicz, ażeby Sijm pizekazał ją W) działowi k ra

jowemu d ) zbadania, o ile zarzuty czynione w niej

komisarzowi rządowemu są uzasadnione i ażeby

na najbliższej sesyi zdał sprawę.

—

Wniosek ten

przyjęto.

W pierwszem cz)taniu pcseł Romańczuk u

zasaduił swój wniosek, opiewający: Wysoki Sejm

raczy uchwalić: Pitrwszy ustęp pierwszego Dj -

datku d ) prowizorycznego regulaminu sejmowego,

który brzmi: ,,Marszałek urzęduje w języku pol

skim. Na podania rnskie daje Mai szalek cdpo

wiedź w języku ruskim, na wszelkie zaś inne po

dania w języku polskim *- uchyla się w dotych

czasowem brzmieniu i ma brzmieć, jak następuje:

,,Marszałek urzęduje w języku polsk.m, n i e w y

łączając ruskiego, sesyę sejmową zaś

zagaja i zamyka w językach polskim i

ruskim. Na podania ruskie daje Marszałek od

powiedź w języku niskim , na wszelkie zaś inne

podania w języku polskim."

—

Wnioskodawca

zaznaczył w motywach, że wnioskiem tym nie za

mierza bynajmniej poruszać sprawy ruskiej; jest

on tylko powtórzeniem wniosków jego, czynionych

co roku po zagajeniu sesyi sejmowej przez Mar

szałka, mówca bowiem jest zdania, że słuszną i

sprawiedliwą jest rzeczą, ażeby na ziemi ruskiej,

w stolicy założonej przez księcia ruskiego, w Sej

mie, którego wicemarszałkiem jest Rusin, mowy

iuauguracyjne były wygłaszane po części także

w języku ruskim. Ułrakwizm taki istnieje już np.

w Sejmie czeskim. Mówca uważa także z i rzecz

słuszną, ażeby podczas sesyj sejmowych Marsza

łek lub jego zastępca, obecnie — jak wiadomo —

Rusin, mógł używaó język a ruskiego na ruskie

przemówienia poselskie i ażeby metropolicie wolao

było np. wezwać posła ruskiego do porządku po

rusku, a nie po polsku. Pod względem formalnym

domaga się mówca odesłania jego wniosków do

komisyi prawniczej, co też Izba bez dyskulyi u

czyniła.

Poseł Zamoyski przedłożył sprawozdanie ko

misyi gospodarstwa krajowego o sprawozdan.u

Wydziału krajowego z czynności, tyczących się

krajowej średniej szkoły leśnej, a Sejm bez dys

kusyi uchwalił: Poleca się Wydziałowi krajowe

mu, eżeby dla wsz!kich spraw, tyczących s ę śre

dniej szkoły krajowej we Lwowie, zwołał ankietę,

złożoną z osób odpowiednich przy współudziale

reprezentanta rządu. W ynik obrad tej ankiety ma

W)dział krajowy przedłożyć Sejmowi na najbliż

szej sesyi z dodatkiem uzasadnionych w tej mie

rze wniosków.

Pos. Popiel przedłożył zmodyfikowane spra

wozdaaie komisyi gospodarstwa krajowego w s p ra

wie poruszonej przez krakowskie Towarzystwo

rolnicze, a tyczące się założenia szkoły gospodyń

wiejskich. Nad tcm sprawozdaniem wywiązała się

dłuższa dyskusya formalna, w której braii udział

pp.: Antoniewicz, Popiel, Kozłowski, Romanowica,

Cdrzanowski i Hausner, ostatecznie zaś zapadła

uchwała, zgodnie z propozycyą pp. Popiela i Ko

złowskiego, wedłag której Wydział krajowy w po

rozumieniu z komitetami obu Towarzystw rolni

czych ma zbadać, czy i gdzie ma powstać szkoła

tego rodzaju, kto ma jej przewodniczyć, a rezul

tat tych badań ma Wydział przedłożyć Sejmowi

na sesji w r. 1889.

Z dalszych przedmiotów p orządku dziennego

uchwalił Sejm odstąpić Wydziałowi krajowemu do

dalszego urzędowania petycyę rady gminnej w Ho

rodence w sprawie zarzutów podniesionych prze

ciw zarządowi gminnemu. Wydziałowi krajowemu

do załatwienia odstąpił Sejm petycyę Izby inży

nierskiej rządownie upoważnionych techników cy

wilnych o polecenie władzom autonomicznym uży

wania tych inżynierów do czynności technicznych.

Wydziałowi krajowemu do zbadania odstąpił Sejm

pety cję gminy Sułatycze o subwencyę 1.000 złr.

na przełożenie koryta rzeki Świcy, której wody

zagrażają obecnie tej miejscowości.

Zgodnie z sprawozdaniami komisyi petycyjnej,

przećłożonemi przez pcs. X. Siczyńskiego, uchwa

lił Sejm: a) Petycj ę gminy Zagórze o przyznanie

zasiłku z krajow(go funduszu szkolnego na ko

szta utrzymania nauczyciela, odstąpić krajowej

Radzie szkolnej do uwzględnienia w tym kierun

ku, iżby dobrowolna prestacya tej gminy zniżoną

została do kwoty 120 złr. rocznie; b) Petycyę

Rady powiatowej w Jaśle o skłonienie rządu do

załatwienia sprawy przepustów i ramp przy kolei

transwersalnej na gruntach osób prywatnych i

drogach publicznych odstąpił Sejm Rządowi do

zbadania, o ile się to dotychczas nie stało; c) Nad

petycyą J. MUhlbauera, dzierżawcy dochodów my

tniczj ch w Jordanowie o wynagrodzenie szkód po

tiesionych w latach 1887 i 1888, przeszedł Sejm

do porządku dziennego; d) Petycyę rady gminnej

w Rabce o zwrot kosztów leczenia zapłaconych

za J. Stanowskiego, odstąpił Sejm Wydziałowi

krajowemu do zbadania i uwzględnienia; e) Pe

tycyę X. T . Podlaczcskiego, gr.-kat. proboszcza

w Pruchniku, o wynagrodzenie strat w żywym in

wentarzu, odstąpił Sejm Wydziałowi krajowemu

do zbadania i ewentualnego uwzględnienia.

Koniec pcsiedzenia o godzinie 1 min. 20 z po

ładnia; następne posiedzenie w piątek dnia 14 b.

m. Na porządku dziennym między innemi: Spra

wa kulparkowska i sprawa zmiany statutu banku

krajowego, ewentualnie także sprawozdanie komi

syi prawniczej o wniosku p. Romańczuka.

KORESPONDENCYA ,,CZASU"

Lwów 13 września.

(Ustawa brnlownicza.

—

Ustaw a o stosunkach praw nych

n auczycieli s zkół ludowych.

—

Upańst wowienie kolei K a

rola Ludwika i taryfy kolejowe.)

(= ) Wypływa to z natury rzeczy, że jeżeliby

Sejm na o)ecnej cstatniej sesyi bieżącego peryodu

1 gi8lacyjnego nie sfinalizował tych spraw, które

w spnściznie po zeszłorocznej sesyi przeszły na

tegoroczną, to mnsiałaby już nastąpić dłuższa

zwłoka w sfinalizowaniu. Cńociażby bowiem Sejm

nowo wybrany tylko nieznacznie różn ł się w skła

dzie swoim od Sejmu dzisiejszego, to zawsze s pra

wy wszystkie będą w nim traktowane ab ono bez

względu ua referaty dawniejszych komisyj, a na

wet na obrady dawnego Sejmu. Uwaga ta odnosi

się szczególnie do dwóch ustaw, które z powodu

usterek technicznych nie otrzymały sankcyi, a u

ważane być muszą przez Sejm dzisiejszy za wa

żne, pilne i potrzebne już z tego powoda, że u

chwalone zostały na sesyi zeszłorocznej i że od

tego czasu w odnośnych stosunkach nie zaszła

zmiana, wpływająca niekorzystnie na ważność lab

potrzebę tych projektów. Ustawa budownicza dla

129 miast i miasteczek i ustawa o stosunkach pra

wnych stanu nauczycielskiego - oto dwie zale

głości, na które przedewszystkiem zwraca się u

waga przy układaniu programu ostatniej sesyi

sejmowej. Ani pierwsza, ani druga ustawa już

wiele pracy wymagać me będzie, bo obie prze

szły w Sejmie zeszłorocznym po ścisłej rozprawie

tak w komisyi, jak i w pełuej Izbie, bo da

lej usterki, które spowodowały odmówienie sank

cy i, nie mają takiej doniosłoś ci merytorycznej,

żeby dla posłów, którzy przed rokiem głosowali

za obu projektami ustaw, więc dla większości Sej

mu, powstać mogła kw estyą, czy wotum zeszło

roczne może być utrzymane w mocy pomimo kilku

poprawek, przez ministerstwo jako konieczne wska

zanych.

Z komunikatów rządowych, jakie Wydział k ra

jowy otrzymał co do powodów odmówienia s ank

cyi obu wspomnionym projektom, wypływa w spo

sób niedopnszczający żadnej wątpliwości, że rząd

z wszelką gotowością przedłoży je do sankcyi,

skoro uchylone zostaną podniesione usterki. Spe

cyalaie co do ust rwy o nanczycielach szkół łu

dowych minister oświecenia wyraźnie zaznaczył,

że rzo,d zajmuje przychylne stanowisko wobec ten

dencji tej ustawy do polepszenia bytu materyal

nego nrnczyciilstwa i wzmocnienia węzłów kar

nośei w jego łonie. Oświadczenie to Ministerstwa

oświecenia jest tem cenniejsze, ile, że nie brakło

w Wiednia zabiegów petycyjnych, aby przedsta

wić zmianę prawa prezenty na posady nauczy

cielskie, jak to stanowi niesankcyonowauy pro

jekt ustawy, jako szkopuł prawnej, a nawet i po

litycznej natury.

W poruszonej zeszłoroczną r ela cją sejmową, a

właściwie dwiema na dwóch ostatnich sesyach po

wziętemi rezolucyami w sprawie objęcia części

kolei Karola Lndwika w zarząd państwa, nie za

jęło Ministerstwo handlu stanowiska przychylnego,

Nie podniesiono wprawdzie zasadniczych objekcyj

przeciw temu żądaniu sejmu, a h wysunięto tru

dności finansowe i względy na poi tykę kolejową,

jako szkopuły, o które na razie rzecz się rozbija.

Natomiast co do żądań Sejmu w zakresie polityki

taryfowej, podniesionych równocześnie obok sprawy

npaństwowienia kolei Karola Ludwika, Minister

stwo handla odwołując się na poczynione już

w tej mierze, a korzystne o l ł producentów g ali

cyjskich zaiządzenia, przyrzeka stanowczo, że i

nadal postępować będzie w tym kiernnkn.

Lwów 13 września.

Q Wykonywając styczniową uchwałę sejmową,

polecającą dalsze postępowanie na drodze badań

sprawy reformy gminnej, ustanowił W ydział k ra

jowy komitet dla ułożenia programu przyszłych

prac. Komitet ten, złożony z posłów D ra Stani

sława hr. Badeniego, zastępcy członka Wydziału

krajowego H enzla, prof. Dra Piłata i Dra Skał

kowskiego uchwalił w swoim czasie jednogłośnie

doradzać Wydziałowi krajowemu przedewszystkiem

opracowanie projektu ustawy, regulującej stosunki

służbowe pisarzy gminnych po wsiach.

Skonstatowanem bowiem zostało już dawno, a

stwierdzonem zeszłorocznemi relacyami Wydziałów

powiatowych i Starostw, nadsyłanemi do Wydziała

krajowego z okazyi zbierania materyałów do re

formy ustawodawstwa gminnego, że jednym z naj

główniejszych powodów złej administracyi w gmi

nach wiejskich są nieudolni i nieuczciwi pisarze

gminui.

Funkcyonaryusze ci, bardzo żle pł atn i — prze

ciętna płaca pisarza gminnego wynosi 59 złr.

—

rekrntnjący się przeważnie z indywiduów wyko

lejonych, niemogących jnż znaleść w innych za

wodach zajęcia, zazwyczaj ograniczeni i niema

jący wyobrażenia o ustawach i przepisach admi

nistracyjnych, działają tylko ze szkodą gminy,

narażając j ą ustawicznie na kary pieniężne z po

wodu zaniedbywania obowiązków. Co gorsza, lu

dzie ci, źle płatni, szukać muszą ubocznych do

chodów, a tych im dostarcza pokątne pisarstwo,

które ze szkodą materyalną powierzających im

się klientów wykonywają; zaniedbując własne obo

wiązki, działają na szkodę gminy; trudniąc się

pokątnem pisarstwem, wywierają najzgnbniejszy

wpływ na jej mieszkańców.

To też Wydział krajowy, podzielając w zupeł

ności zdanie komitetu powyżej wymienionego, po

stanowił przedłożyć Sejmowi projekt do ustawy,

regulującej stosunki służbowe pisarzy gminnych

po wsiach.

Po myśli tej projektowanej nstawy mógłby pi

sarzem gminnym być tylko ten, kto się wykaże

świadectwem uzdolnienia, wydanem przez jednę

komisyi egzaminacyjnych, ustanowionych ad hoc

przez Wydział krajowy w porozumieniu z Namie

stnictwem. W skład takiej komisyi wchodzić ma

ją prócz prezesa Rady powiatowej, jako przewo

dniczącego, 4 członkowie. Prezesa i dwóch człon

ków ma wyznaczyć Wydział krajowy, a drugich

dwóch członków Namiestnictwo. Ilość komisyj i

ich siedzibę oznaczyć ma Wydział krajowy w po

rozumieniu z Namiestnictwem.

Komisyę te stanowić mają większością głosów

o przypuszczeniu k andydata do egzaminu i o je

go uzdolnieniu na podstawie wyniku egzaminu, tu

dzież mają wydawać świadectwa urzędowe.

Płaca pisarza gminnego ma być odpowiednio

uregulowaną, a gminy, które nie są w stanie n

trzymywać własnym kosztem pisarza gminnego, ma

ją być połączone przez Wydział powiatowy w o

kr§gi pisarskie celem wspólnego utrzymywania

pisarza gminnego. Rjzkład kosztów ntrzymania

wspólnego pisarza ma nastąpić w drodze dobro

wolnej nmowy. Gdyby jednak co do tego pomię

dzy gminami nic nastąpiło porozumienie, rozłoży

Wydział powiatowy te koszta na gminy do okrę

gu pisarskiego należące w stosunku podatków bez

pośrednich.

Naczelnikowi gminy, względnie naczelnikom

gmin należących do okręgn pisarskiego, przysłu

guje władza dyscyplinarna nad pisarzem gmin

nym. Naczelnik gminy może pisarza gminnego su

spendoaać, a rada gminna oddalić, wszelako tak

snspenzya jak i oddalenie wymaga zatwierdzenia

Wydziału powiatowego.

Projekt ten, który w streszczeniu podałem, przed

łoży Wydział krajowy Sejmowi na jeduem z pierw

szych posiedzeń nowej sesyi.

Rozmaitości polityczne.

Z Wiednia.

Donoizą 13-go b. m.: Tisza przybył tutaj dziś

z Ostendy.

Pan m:nis.er hr. Taaffe, wyjechał wczoraj do

Ellischau.

Dzisiaj rozpoczęła się tutaj wspólna konferen*

cya dyrektorów kolejowych.

Cesarz Wilhelm przybędzie tutaj 3go paździer

nika, a z nim minister stanu hr. Herbert Bismark.

Dolno-austryacki Wydział krajowy otrzymał za

wiadomienie, iż rząd ma zamiar znieść w drodze

ustawodawczej wszystkie eraryalne myta mostowe.

Jak donoszą z Pragi, czeski klub sejmowy zaj

mował się na onegdajszem posiedzenia spraw ą

zwołanego przez czeskich mężów zaufania na 16

b. m. walnego wiecu czeskiego. Klub zatwierdził

jednogłośnie złożone w tym przedmiocie sprawo

zdanie oraz zaaprobował w zupełności motywa,

które skłoniły mężów zaufania do zwołania wiecu.

Młodoczescy mężowie zaufania odbyli dnia 10

b. m. zebranie , na którem naradzano się, jaką

postawę mają zająć Młodoczesi wobec zapowiedzia

nego wiecu staroczeskiego. Zebranie, zaprzeczy

wszy wiecowi charakteru reprezentacyi całej lu

dności czeskiej, nchwaliło, iż nikt z Młodoczechów

nie powinien brać w nim ndziałn.

Hr. 0 Sullivan.

Cesarz z p)wodu zgonu hr. 0 ’Sollivana wysto

sował przez swego wielkiego ochmistrza, następu

jące pismo kondolencyjne do małżonki zmarłego,

Karoliny Wolier: ,,Czcigodna hrabino! Najjaśniejszy

Pan polecił mi wyrazić P ani najszczersze współ

czucie z powoda bolesnego ciosu, który Cię do

tknął. Z głębokim szacunkiem, powolny słnga

hr. Hohenlohe.u

Arcyksiążę Rudolf nadesłał następujący tele

gram: nProszę przyjąć wyrazy najszczerszego

współczucia z powodu ciosu, który Panią dotknął.

Rudolf."

.*M

so*He*ri* «taHb, wylewny aledeioie I dal jwtjteene.

3 ddalelne I n Omem a ile upnę rtan»y. w Knfeewls pc 10 e., we Lwewle Sab i pneeyik« ppeatew« U «.

?rteueit(aie wjrncil:

.. i .iirii.

*«jmhn* mm kwmrtat tmtmUiięe

Peeel| w pedotwle

Nu.

I ab,

aałr. 60et

! de Whifc, Franeyi, A nglii, *Belgii, 8 »«ńjearyi, Tnreyt

1*"

| laayeh państw, nalei%cyeh o awigaku poeuomego

81 ab.

8 ab.

.pi.*

agakwsj"*-«**»*

A%eepineew nadsyłanych a!le zwraca Hę.

i?iecHneialę f»af)aia|ąi

*dHHrtnays .OIABB" wB iekew le Ianfdj peeztawe. OlejMew« m eM ieeelę Cndfganfc

A A. Knjdnnewifeiege, handel L Nulekloge w OekluudaMh. Merę d ah nftiel egtoezetii.Himlikn

FiM Baryaeld 1.», hmUel Sąjero pray e t BridBMej, traiiniiiŁUetólege WBakieMleB*, *Mwee kmlke idfi

BynknIatiw. Jana. -

Sfłam aala (taeenty)penjmjeH|aacpialf ed nlcjeea wlenaa dnkiyi dra

ktam(pe(lt) aa plerwray »a 10 et, aa każdy następny po 6 et ftH eef e o ()u I (tremie) ed etfe|

m wiersza (Irakiem drobny» po 30 et u kaidy na. -

PtsK unai) pny]maj%:mmkwowle

Biuro dzienników nL Karole Ludwika L t , Ajeneyc ,CZASU" w głównym składnie tyton ie Kr II nlk e

Trybunalska L. 4 ; w r a r y i m wyłęoznie p, Adam, Bne dee Saints-Pbree 81, (prenumerato p. W. Ra

eakowaki, Courberol pod Paryżem, Bne dn Chemio de fer 44); w W M b Ib pp.

AVofl«i

(ta k ie w Hamburga, Frankfurcie a. H ., Berlinie, Llpekn, Baaylei i Wrosławła), A . Oppelik, K. Koaae

(także w Berlinie, flanharga, Monakiem i Borymberiae), B . Hnlnialeto, H. Dakee, J, Dauebere, A . Berndl,

H. Storn, (tylkoprenumeratę pp. H,BoUaekaidt ACL);w P nekloH to u. U . O.L. Daabe AU.

W W nw u w to przyjmuję ogłoeacnla pp. BeHehmaea i Frendler, Maro ogloameż pray nl Seulonkle].

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu