Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 655 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner 64

Kraków, Poniedziałek 19 Marca 1906.

Rocznik LIX.

(Wydani« wieczorne).

Pi"61»a

sil:?

Bar. Fejerrary rozwiązał komitet wykonawczy

koalicyi» a dziennikom pod zagrożeniem konfiska

ty *skazał ogłaszać jego komunikaty.

jeit to ostatni fakt w rozwoju węgierskiego

przesilenia. Po nim nastąpił naturalnie proteBt

komitetu przeciwko aktowi ,tyrańskiej samowoli",

szereg potępiających ten krok ennncyacyj róż

nych polityków, a wreszcie wywód... lekarski br.

Banffy’ego w Pesti Hirlap, w ykazujący, że bar.

Fejerrary jest obłąkanym i wyrażający obawę,

ke koła decydujące poznać się mogą na jego cho

robie umysłowej zbyt późno, gdy jnż popełni sze

reg szaleństw i gdy chaos węgierski przybierze

bardzo szerokie rozmiary.

Obraz ten obecnej sytuacyi uzupełnić należy

jeszcze dwoma szczegółami. Rząd mianuje w dal

izym ciągu królewskich komisarzy dla różnych

młtnicypiów, w prasie zad i na zgromadzeniach

toczy się, jak zwykle na Węgrzech, dysknsya o

prawnych podstawach zarządzeń gabinetn bar.

Fejerrary’ego. Charakterystycznem jest to, że ra

balistycznej metody zaczyna używać także i rząd,

i przeciwko wyciąganym przez koalicyę z pyłu

archiwów starożytnym ustawom, rzekomo obowią

*njącym jeszcze dzisiaj, dobywa również stare i

również nie zniesione niczem reskrypty i nstawy.

Ostatnim takim argumentem jest nstawa z r. 1805,

na którą powołuje się rząd przy ustanawianiu

komisarzy królewskich.

Nie rozbierając prawnej strony tego rządowego

postanowienia, którem rozwiązanym został korni

tet wykonawczy koalicyi, zapytać przecież musi

każdy, czy politycznie krok ten jest uzasadnio

nym? Wywody koalicyi, że komitet wykonawczy

ni* jest korporacyą, m ającą swoje statnty, że nie

jest też zgromadzeniem ludowem i że wskutek

tego nie może być rozwiązanym, miałyby dru

gorzędne znaczenie wobec samego faktn, wobec

rzeczywistości — pod jednym wszakże w arni

kiem. W arunkiem tym jest możność wykoaania,

możaość wyegzekwowania rozporządzenia. Czy

możność ta istnieje, czy może być ostanowionym

taki rygor praway, któryby zapewniał posłuszeń

stwo zarządzeniu bar. Fejervary’ego ? Pytanie to

powinien był zadać Bobie przedewszystkiem rząd,

jeżeli krok jego nie miał być demonstracyą.

Zapewnienie koalicyjnego komitetu wykonaw

czego, że działalność jego nie była sprzeczną z u

itawami, bo sprzecznym z nstawą jest rząd bar.

Fejerrary’ego, a komitet dążył — przeciwnie - do

przywrócenia poszanowania nstaw, zapewnienie to

!prowadza sprawę na grunt zwykłego we Wę

grzech pieniactwa i nikogo nie przekona. Nato

miast prawdą jest, że znaczenie komiteta koali

cyjnego mogło być tylko moralne i że może opie

rać się tylko na zanfanin narodn do jednostek,

wohodzącycb w skład komitetu. Czy to znaczenie

moralne i to zanfauie może być usnniętem, a choć

by tylko zachwianem, przez zarządzenie gabinetu,

,rozwiązujące" komitet?

Do faktu przeto, że rząd nie ma środków, któ

reby były w stanie przeszkodzić zbieraniu się

członków komitetu i wydawaniu przez nich enun

ojaeyi (jeżeli nie w dziennikach, to w inny spo

sób), dołącza się dragi fakt, że zarządzenie br.

Fejervary’ego nietylko nie osłabi znaczenia mo

ralnego i powagi komitetu, ale przez podrażnienie

opinii może je tylko zwiększyć.

^ res z cie rozwiązanie komitetu wykonawczego

nie wywoła także i tego skntku, którym mogłoby

być w innych warunkach przemienienie jawnej

organizacyi w tajną. Enuncyacye jednostek, two

rzących ten komitet, w tej czy innej formie ogła

szane, ukazywać się będą nadal pnblicznie i od

działywać, jak dotąd, przez znaczenie i powagę

tych, którzy je podpiszą. Na zmianę tego faktu

żadna egzekutywa nie ma środków.

Z tych wszystkich względów ostatni krok rzą

du nasnwać musi różne wątpliwości. Jeżeli zarzą

dzenie to miało wogóle jaki cel, to mógł nim być

tylko zamiar rządu zmierzenia sił swoich z koa

lioyą. W tym wypadku jednak platonićzne igno

rowanie dalszej działalności komiteta, jako już

rozwiązanego, wydać się chyba musi slabem zwy

cięstwem. Zarządzenia br. Fejervarj’ego użyje

koalicya jako nowego środka agitacyjnego i w tem

tkwi realne jego znaczenie. Do jakichkolwiek roz

miarów potrafionoby je jednak wydąć, pozostanie

ono epizodem we wielkim procesie, który obecnie

rozgrywa się na Węgrzech, a który trwać jeszcze

może całe lata.

Przed wyborami w Królestwie.

Warszawa 18 marca.

Wyjaśniła się wreszcie wielce zagmatwana spra

wa terminn wyborów w Królestwie Polskiem

i wyjaśniła się w sposób po my śl n y. Okazoje

się więc, że wszelkie wieści o odroczenia czy

odwołania wyborów w kraju naszym pozbawio

ne są podstawy. Nieporozumienie wywołał te

legram ministra spraw wewnętrznych polecający

pięcia gubernatorom (kaliskiemu, kieleckiemu, łom

żyńskiemu, radomskiemu i siedleckiemu), którzy

pokończyli już przygotowania przedwyborcze, aby

nie wyznaczali terminu prawyborów przed otrzyma

niem zawiadomienia od ministra. Nie chodziło

jednak wcale, jak wyjaśnia otrzymany tutaj wezo

raj telegram urzędowy, o wstrzymanie albo odro

czenie prawyborów. T ak więc istnieją niejakie

dane, że wybory w Królestwie Polskiem odbędą

się w terminie, umożliwiającym posłom z naszego

kra n uczestniczenie w otwarcia damy państwo

wej

W pewnych kołach tutejszych powstała myśl

czynienia starań w Petersburgu, aby w nowej ra

dzie państwa przyznana została reprezentacyą du

chowieństwa katolickiemu. J ak wiadomo , ducho

wieństwo prawosławne reprezentowane będzie w tej

radzie przez sześciu członków; natomiast nstawa

nie przewiduje ani jednego przedstawiciela du

chowieństwa katolickiego. Podobno istnieją wido

ki, że starania podjęte w tym kierunku uwieńczy

skutek pomyślny.

Na mocy rozporządzenia wojennego jenerał gu*

bernatora warszawskiego zawieszono onegdaj pó

źnym wieczorem dziennik) Pracf Polską, głó

wny i właściwie jedyny organ polityczny tutej

szej demokracyi narodowej. Wczoraj zaś rano

opieczętowano drukarnię tego wydawnictwa Jest

to wobec zbliżających się wyborów cios dotkliwy

dla tego stronnictwa, ntrndni mu bowiem agita

cyę przedwyborczą Również onegdaj wyszedł

wszelako pierwszy numer Narodu, dziennika wy

dawanego przez narodowych demokratów dla

ludu. W ten sposób ehoć w części wyrów na się

ta klęska. Natnralnie wskutek opieczętowania

drukarni stronnictwa, Naród przenieść się mnsiał

do inn ej oficyny.

Co do przyczyn zawieszenia Pracy Polskiej

krążą tn dwie w ersje. Podług jednej zawieszenie

nastąpiło z powodn artykułu nZa nawias", oma

wiającego odroczenie wyborów w Królestwie Pol

skiem, podłag drugiej za notatkę, protestującą

przeciwko przedstawieniom trupy rosyjskiej w tu

tejszym teatrze Wielkim. Wczoraj zamknięto też

na czas trwania stanu wojennego humorystyczne

pisemko Dtifcioł, wychodzące od kilku tygodni

w miejsce zamkniętej również Muchy. Wreszcie

zawieszone także zostało wczoraj pisemko Indowe

Promień.

Onegdaj nad wieczorem zastrzelono znów w je

dnym z najruchliwszych punktów miasta, na rogu

ulic Wielkiej i Pańskiej, dwóch stójkowych Zbro

dni tej dopuściło się podobno kilkn młodych ży

dów, którzy nciekli nie ścigani przez nikogo. T u

tejsze organizacye bojowe nakazują wciąż swoim

członkom mordować policyantów. Urzędowy więc

organ nsocyal demokracyi", w Nekrologu jednego

z ntowarzyszów", który przed niedawnym czasem

zabity został w bójce z policyantami i żołnierza

mi, sławi zabitego głównie za to, że z jego ręki

zginął podczas jego działalności agitatorskiej ,,cały

szereg psów carskich".

Zet.

Termin wyborów.

W uzupełnieniu relacyi naszego korespondenta,

należy podać sygnalizowaną w sobotę informacyę

urzędową rosyjską. Praw. Wisst. pisze miano

wicie:

Wskut ek wydrukowani* prze* niektóre gazety wia

domości, jak oby wybory w gubernia ch Królestwa

P.i skie go z ostały zaniechane, podaje się do wiado

mości, że z uwagi na wykończenie w 6 guberniach

Królestwa Polskiego prao około sporządzenia list

prawyborców, minister sp raw wewnętrsnyoh w dn.

11 b. m. zwróoił się do je nerał-gubernatora war

szawskiego z zapytanie m, czy nie widzi on prze

szkód co do dokona nia wyborów do Damy p ań

stwowej w gube rnia ch wymienionych. Odpowiednio

do tego, ministe r spraw wewnętrznych zawiadomił

gube rnatorów, którzy zwrócili się do niego o wyzna

czenie terminu wyborów (kaliskiego, kieleokiego,

łomż) ńskiego, ra domskiego i siedleekieg i), ażeby nie

wyznaczali terminów wyborów do czasu otrzymania

0 tem zawiadomienia. Minister spraw wewnętrznych

żadnych innych *rzeczeń w przedmiocie tym nic

wydawał. Jednocześnie z powyższem prez es rady

ministrów zwracał się telegraficzni, z prośbą do je

nera ł guber natora o zakomunikowanie mu własnych

jego opinii oo do wyborów do Dumy państwowej

1 Rady państwa w kraju, pozostającym pod jego za

rz ądem.

WKur. warsz. przynosi zaś depeszę, stwierdza

jącą, że ,,wieść o wstrzymania wyborów do Da

my w Królestwie Polskiem, powstała z nieporo

zumienia. Minister spraw wewnętr;.nych wcale nie

zamierzał wstrzymać wyborów. Wszystko wyni

kło z niefortunnego zredagowania depeszy okól

nikowej ministra spraw wewnętrznych do guber

natorów".

_____________________

Z dziejów kolonizacji.

Spra w oz danie komisyi koloniza cyjnej pruskiej,

ogłoszone przed kilku dniami, stanowi obecnie

przedmiot dyskusyi w prasie niemieckiej. Spra

wozdanie, jak zwykle, przedstawia dzieło koloni

zacyi w świetle nader pomyśloem. Innego zdania

jest wszakże, na podstawie cyfr i dat, część pra

sy niemieckiej, krytyknjąca, jak corocznie, komi

syę i jej działalność. Między innemi Frankf. Ztg

nawiązując do urzędowego przedstawienia rzeczy

w sprawozdaniu, pisze:

nA jednak jest to złudzenie, które znika nie

zwłocznie, skoro się tym sprawom przypatrzymy

we wlaściwem świetle, zbadamy dokładnie piękne

frazesy, nie zamkniemy oczu na rzeczywistość i

trzymać się nie będziemy polityki nkrywania i

niedomawiania. Bezstronne takie zbadanie wykryje

rzeczy niezbyt wesołe, nkaż« nam kompletne fiasko

tej polityki antypolskiej, która zamiast wzmacniać

niemczyznę, jedynie żywiołowi polskiemn przynosi

korzyści, jątrząc go jednocześnie coraz bardziej i

napełniając nienawiścią do gnębicieli. Skutek zaś

gospodarczy ujawmia się wyłącznie w niezdrowem

śrubowaniu w górę cen ziemi i to kosztem lndno

ści, plącącej podatki. Ody minister skarbu w sej

mie pruskim przy każdem żądaniu kredytów na

eele cywilizacyjne poleca oszczędność, wyrzuca

się oknem niezliczone miliony na błędną z grunta

politykę antypolską i to jedynie z tego powodu,

że kola decydujące przyznać się nie chcą do po

pełnionego błędu i raczej nowe błędy dodają do

starych.

nPrzedstawiony Izbie poselskiej memoryał ko

misyi kol.nizacyjnej za rok ubiegły,* potwierdza

w zupełności powyższe nasze słowa. Utrudnia on

co prawda dokładne zbadanie sprawy, nie poda

jąc, z przyczyn łatwo zrozumiałych, porównania

rozwoju niemieckiego z rozwojem polskim i wy

licza jedynie sukcesy niemieckie. Ale i tutaj o

kazuje się cofanie działalności kolonizacyjnej. Po

daż dobr zmniejszyła się; ofiarowano ogółem

w 1905 r. 325 majątków ziemskioh wobec 447

w rokn poprzednim. Ale — zaznacza sprawozda

nie — oferty nadchodziły w naglejszej jeszcze,

niż w latach poprzednich formie i z pogróżkami,

że w razie odmowy, ofiarowany majątek na zaw

sze stracony będzie dla niemczyzny, co z natury

rzeczy utrudniało znacznie spokojne i rzeczowe

zbadanie oferty, oraz decyzyę. Niemieccy więc

właściciele ziemscy wyzyskiwali sytuacyę, aby

wymusić ceny, jakie w normalnych warunkach

azyskaćby się nie daly i pozbyć się majątków,

w wielu wypadkach nie nadających się wcale do

celów kolonizaeyjnycb. Zaiste, piękny gatunek

patryotyzmn, hodowany na aaszych kresach i

wzrost pożądliwości agrarnej, za który ciężka od

powiedzialność spada na koła rządowe.

,,Ostatecznie nabyto w r. z. 34.661 hektarów

(l hektar równa się mniej wię.ej dwom morgom

polskim) za sarnę 41 milionów marek, wo

bec 33.109 ha. za sumę 34 milionów marek w r.

1904. Ogółem przez cały czas działalności komi

syi kolonizacyjnej, to jest od r. 1886 nabyto

296 323 ha. za ceuę 250,300.000 marek. Z tego

przypada 280.831 ha. za sumę 232,100.000 m.

ua większą własność ziemską i 15.492 ba. za

18,200 000 marek na własność chłopską Brzmi

to dość impenująco, w rzeczywistości jednak wy

nik jest przynajmniej w porównaniu z wytknię

tymi sobie celami nadzwyczaj nikły. O wykupie

niu własności polskiej, ani o procentowem po

większeniu własności niemieckiej nie może być

mowy.

,,Już dawno zaaieehano myśli zakupywania

z funduszów kolonizaeyjnycb ziemi wyłącznie

z rąk polskich, chociaż była to myśl zasadnicza

tej polityki.

—

W początkach nabyto wprawdzie

znaczne obszary ziemi polskiej. Nie była to je

dnak strata, lecz korzyść dla Polaków, którzy

sprzedali odlnźone swoje m ajątki po cenach nad

zwyczaj wysokich i wzmocnili się do tego stop

nia pod względem gospodarczym, że niezwłoczaie

przystąpić mogli de kontraktów. Za pomocą wła

snego banku kolcnizacyjnego (Banku Ziemskiego,

P. R ) zaczęli ze swej strony wykupywać nie

mieckie m ajątki ziemskie i to ze skutkiem po

myślniejszym, niż komisya. Z nabytych ogółem

przez komisyę 266.323 ha . , z aledwie 101.819 ba.

za sumę 76 i pół milionów nabyto z rąk polskich,

reszta pochodzi z rąk niemieckich, a stosunek

procentowy ogólnego n abytku z rąk polskich

zmniejsza się z rokiem każdym. W rokn sprawo

zdawczym wcale prawie nie było ofert polskich

większych majątków ziemskich.

nZ drngiej strony rzeczą jest wiadomą, że Po

laey nabywają coraz więcej ziemi z rąk niemiec

kich. Komisya kolonizacyjna nie podaje żadnych

liczb w tym przedmiocie. Ale już przy końcu r.

1902 wynosił nabytek polski z rąk niemieckich

przeszło 120000 ba.,

czyli więcej, niż komisya

nabyła z rąk polskich. Cóż więc pozostaje z rze

komych sukcesów polityki kolonizacyjnej, na któ

rą zużyto dotąd 284 miliony m arek? Memoryal

zaznacza powiększenie liczhy niemieckich osadni

ków i robotników o 1546 rodzin z 10.000 głów

w rokn ubiegłym. Cóż to jednak znaczy w poró

wnaniu z ogólnem zaludnieniem kresów wschod

nich?

nZ każdego punktn widzenia polityka antypol

ska zrobiła sromotne fiasko i należełoby jak naj

prędzej cofnąć się z błędnej tej drogi.

Dopóki

polityka narodowościowa prowadzona będzie w spo

sób dotychczasowy, niepowodzenia są nieuniknio

ne i zaostrzają się jedynie przeciwieństwa. Samą

zaś niemczyznę rozdziera na kresach wschodnich

duch kastowości. Zdrowe stosunki wytworzą się

jedynie wtedy, gdy koła rządzące zdecydują się

aa sprawiedliwe traktowanie i równouprawnienie

wszystkich obywateli i starać się będą sknpió za

pomocą polityki pojednania i cywilizacyjnego pod

noszenia wszystkie siły we]wspólnej pracy dla

dobra ogółu."

Tyle Frankf. Ztg. Zapatrywania jej, aczkolwiek

zbliżające się do rzeczywistości, nie uwzględniają

jednak ogromnych szkód, jakie żywiołowi polskie

mu wyrządzała i wyrządza kolonitacya, mimo nie

jednokrotnie objawianą wytrwałą pracę nad otrzy

maniem ziemi polskiej w polskich rękach. Inna

rzecz, oczywista, czy wyniki,’ osiągnięte przez

rząd, stoją w stosunku do milionów, jakie koloni

zacya pochłania, do niekorzystnych pod każdym

względem refleksów n a s tos unki ekonomiczne, nie

mówiąc jnż o etycznej stronie całego jej działania.

.,Mankietiilcyi*

Ślady opamiętania . —

nMateo«ka."

Podatki ,ma

ryawityzmu."

—

Propaganda na wsi.

—

Pierwsze

soysey o wł.dzę duchowną. -

Mankietnicy w Lore

to.

—

Nowe sajśeia.

Do historyi sekty Maryawitów, która tak smu

tnie zapisuje się w dziejach Królestwa, przyby

wają codziennie nowe szczegóły.

—

Po ostatnich

krwawych zajściach zaczyna bndzić się jak gdy

by reakcja wśród hałamuconego ludu. W kilku

miejscowościach odstąpiły zasuspendowanycb księ

ży dość liczne gromadki ich zwolenników, a co

raz częściej zachodzą fakty wyłamania się z sek

ty oddzielnych rodzin, które powracąją do kapła

nów i wyrzekają się herezji. Między innemi do

Kur. Warsz. donoszą z Szymanowa pod Warsza

wą, że jeden z gospodarzy tamtejszyob, żarliwy

wyznawca sekty, a zarazem wielbiciel zasaspen*

dowanego X Fnrmanika, miał w chacie swej oł

tarz, gdzie sekciarze odprawiali modły, a wspom

niany ksiądz miewał nabożeństwa. Była to jedna

z kaplic odszccepieńców, a zarazem niejako ogni

sko sekty na oałą okolicę. We czwartek ubiegły,

gdy do Szymanowa doszła wieść o brutalnem po

biciu księży prawowiernych w Lesznie, wśród

gniazda sekciarzy wytworzyła się silna reakoya.

Nie jednego z włościan oburzył ten gwałt, najsil

niej jednak odcznł to gorszące zajście ów gospo

darz zagrody z kapliczką, który oświadczył, te

,nie chce znać takiej nowej religii, oo pozwala

znieważać kapłanów."

Wynikiem tego było, że

włościanin ów wyrzekł się X Fnrmanika, zniósł

ołtarz w swojej chacie i zaraz zgłosił się do pra

wowiernego proboszcza wraz z całą rodziną do

spowiedzi.

Do życiorysu znów ,m ateczki" Kozłowskiej

otrzymnje ze źródła wiarygodnego Kur. polski

szereg Bzczegółów, prostujących niektóre błędne

wiadomości, rozsiewane o tej zbyt rozsławionej

dzisiaj osobie.

Panna Kozłowska — pisze Kur. poi.

—

pocho

dzi z Siedleckiego. Skończyła parę klas w jednem

z rządowych gimnazyów warszawskich. Brak środ

ków nie pozwoli) jej przejść całego kursn nauk,

i zniewoli) do zajęcia się szyciem. Z porady zna

jomych księży, wyuczyła się hafciarstwa kościel

nego. Życie zamknięte, wyłączne przestawanie

z osobami duchownemi, czytanie książek ascetycz

nych, rozwinęły w niej wrodzoną skłonność do

kontemp]acyj religijnych. Pod ich wpływsm po

rzuciła chwilowo igłę i została infirmerką. W tym

charakterze pracowała przez czas pewien przy

doktorze Popławskim. W r. 1882 czy 1883 za

mieszkała w Płocka. Liczyła wówczas około lat

dwudziesta. Przybyła tam jako szwaczka i ter

cyarka. Skromna szwalnia panny Kozłowskiej

przy nlicy W arszawskiej, później Grodzkiej, nie

zwracała niczyjej nwagi. Nie zajmowano się też

WŁ. ST. RETMONT.

Oko za oko...

- op

(Ciąg dalszy).

Wszedł za niemi do sieni, ale wstrzymał się

Da schodach, bo nikt go nie zapraszał. Czekał,

łe może go zawołają, że może na razie zapo

mnieli; ale na schodach, coraz wyżej, rozlegały

się wesołe głosy dziewczyn, śmiech Mańki i skrzyp

stopai. Może nawet nie zanważyłi, że się zapo

dział. Drzwi się otwarły do mieszkania. Wytężył

słuch, serce mn zamarło w oczekiwania... zam

knęły się z trzaskiem.

Ogarnęła go cisza i jakby grobowy kamień

przywalił duszę.

Zapomnieli o nim!

Jeszcze z ulicy spojrzał na okna, właśnie roz

błyskiwały światłem, westchnął ciężko i poszedł.

Przemógł się, ale poczuł, że mu się stała stra

**na krzywda i że mu duszę zalewają gorzkie

t y żalu i bezsilnej wściekłości.

Pies z wami tańcował! — zaklął z niena

wiścią.

Zegary biły szóstą, kiedy się znalazł pod Zy

gmuntem, ciemno jnż było, zapalone latarnie roz

biegały się na wszystkie strony węzłowatymi sznn

remi świateł, wieczór szedł cichy i ciepły, osta

*Jńe liście leciały na trotnary, zapchane lndżmi,

biły od wystaw sklepowych. Szedł ostro

*rodkiem trotnaru, brutalnie rozpychając świąte

cznie postrojone gromady, że niejedna groźna o

be)ga leciała za nim.

—

Stawiasz się? Chcesz w m ordę? — wrzesz

czał niekiedy, wysuwając pięście.

Odsuwali się trwożnie, groźby milkły, bo miał

w oczach pioruny i rozsrożona, blada twarz grała

mn nienawiścią. Przystawał często, nic o tem nie

wiedząc, ale zwolno nieubłaganie zbliżał się do

tego domu.

Długo stał przed jakąś wystawą, gdy ktoś mn

szepnął:

—

Nie odwracaj się, pilnuj... może wyjść lada

chwila...

....

Pochylił się kn szybie, znał ten głos i wiedział,

co znaczą te słowa Uspokoił się zupełnie i jakby

zakrzepł na kamień; ta zbliżająca się chwila o

władnęła nim teraz niepodzielnie.

Przygarbił się nieco, ręce głęboko wsadził

w kieszenie i przepatrnjąc z nadzwyczajną uwa

gą twarze spotykane, wlókł się leniwie, jak czło

wiek, któremu się nigdzie nie spieszy, ale wy

mijając ten dom, obleciał go błyskawicowem i

niby aparat fotograficzny, niezawodnem spojrzę

niem - stróż drzemał pod bramą, wielka sień była

oświetlona i w głębi podwórza majaczyły jakieś

drzewa.^

zp0wr0tem możnabysię natknąć

na strapią! zdecydował.

O parę domów dalej był sklep galanteryjny, za

wielką szybą wystawy latały stosy kołnierzyków,

koszul i krawatów, przyjrzał się każdemu przed

miotowi z osobna i, nic me spostrzegając, za

wrócił.

Szedł spokojnie a bacznie do najbliższej nlicy

poprzecznej, przyglądał się policyantowi, stojące

mu na rogu i znowu powracał. Wiele razy, pra

wi* już automatycznie tak spacerował, nie tracąc

z oczów ani na chwilę pustej sieni. Przemykał

się pod ścianami, jak głodny wilk, czatujący na

zdobycz, gotowy w każdej chwili do skoku, nie

czując trwogi żadnej, ni niepokoju. Czyhał z na

piętą i wysiloną aż do bólu nwagą, a rozmyślał

o figlach dzieci Ignaców i o kosie, że zaczął z ci

cha pogwizdywać walca, którego go uczył. Z po

woda niedzieli większość sklepów byta zamknię

ta, na szerokim trotnarze leżał mrok, tylko gdzie

niegdzie przecięty smugami świateł, bijących

z wystaw: przechodził je, nawet nie zauważywszy,

ale czerwony brzask, padający z okien apteki od

wielkiego szklanego naczynia, napełnionego jakąś

krwawą cieczą, sprawił mu dziwną przykrość,

zdawał się lśnić plamą żywej krwi, że omijał ją

z niejasną, głuchą trwogą.

Noc już wisiała nad miastem, niebo szaro - zło

tawe od lun bijących z dołu, obtnlało wysokie,

posępne domy, ale nlica wciąż była gwarna i

tłumna; spacerujące gromady krzyżowały się

wśród nieustannej wrzawy, niekiedy buchały sze

rokie, głośne śmiechy, albo wytrysnął rozbawiony

chichot panieński. Podnosiły się nawoływania i

czasem płacz dziecinny zakwilił żałośnie. Uliczne

dziewczyny, jaskrawo postrojone, zaglądały w o

czy mężczyznom i, jak motyle różnobarwne, mi

gotały wśród czarnych mrowisk niedzielnej publi

czności. Drewniane bruki dudniły głucho pod ko

pytami, turkotały dorożki, dzwoniły tramwaje, a

szmer tysięcy kroków i rozmów buczał, jak mo

rze dalekie, że chwiały się od niego światła la

tarń, stojących niby szyldwachy w niestrudzonym

szeregu.

Pod jakąś bramą stróż przygrywał z cicba na

fleciku, a w jakiejś sieni mrocznej stała para,

trzymając się za ręce; miejscami, z nad sklepów

wybłyskiwały niespodzianie złote litery napisów.

Czasami znów drzewa na trotnarach zaszumiały

lub przechodził człowiek z padłem, uwieszonem

ua szyi i we)ał monotonnie:

—

Cygara! Papierosy! Zapałki!

Jędruś widział to wszystko, słyszał i zapomi

nał zaraz doszczętnie, ale coraz więcej intereso

wał go stójkowy, bo raz, zawracając się od rogu,

jakby posłyszał za sobą jego ciężkie, miarowe

stąpania. Wstrząsnął się nerwowo, ale głowy nie

odwrócił, przystając najspokojniej przed wystawą

z bielizną. Wspaniały kraw at czerwony w zielo

ne pasy rzucił mu się w oczy, patrzał na niego

z głęboką przyj emnośeią.

Jakaś dziewczyna stola obok z wabiącym uśmie

chem na dziwnie ezerwonych nstach. Odsunął się

od niej bez słowa i ruszył w swoją stronę, ale

po parn minutach zobaczył ją idącą z jakimś sta

rym. Sam nie wiedział dlaczego, cboć zaczepiała

go już dzisiaj nie jedna, tylko tę poznał teraz

zdaleba i poszedł za nią bezwiednie, aż na róg

nlicy.

Stójkowy coś patrzał pod latarnią, więe się

powstrzymał i zawrócił dość śpiesznie. Siódma

jnż bila. Czas płynął mn strasznie wolno. Całą

godzinę czeka!, a tamten się jeszcze nie pokazał.

Chwilami już myślał, że może przeoczył i nie

spostrzegł... Wprawdzie okna drogiego piętra

wciąż były oświetlone, ale jeśli mn się niepo

strzeżenie wymknął..

—

Całą noc będę czekał i doczekam się! —

postanowił zawzięcie, choć czuł się już znużonym,

gorączka go rozbierała i ni* mógł się powstrzy

mać od wewnętrznego dygotu, ale ani na mgnie

nie nie powstało w nim wahanie, ni lęk przed

tym strasznym zamysłem. Nie myślał nawet o tem,

tylko czekał na każdą chwilę nadchodzącą... na

chwilę ciosu. Parę razy spostrzegał towarzysza,

czuwającego zdaleka, porozumiewali się oczami

i rozchodzili... Minuty już ma się zaczęły wyda

wać wiekami.

—

Kupię sobie ten krawat zaraz po fercenta*

gu! — rozmyślał, stając znowu przed wystawą.

Naraz poruszył się niecierpliwie, dojrzawszy

stróża wstającego.

Jakiś przechodzień zagwizdał przeciągle.

Odsunął się w cień i pędem poleciał na drngą

stronę nlioy, przystając naprzeciwko bramy... w głę

bi sieni ukazało się parę osób, wysoki, tęgi, m ęż

czyzna, kobieta i dwoje małych dzieci.

—

Nareszcie! — prawie krzyknął z radości,

ale taka straszna niemoc ogarnęła go na chwilę,

że musiał się oprzeć o latarnię, ręce mn latały

i ten wewnętrzny dygot jeszcz* się wzmagał

i trząsł nim jak w febrze; ale mimo to w zupeł

ności panował nad sobą, przypatrując się chciw«

mi oczami, jak ci Indzie wychodzili przed bramę...

mężczyzna mówił coś ze stróżem i zapaliwszy

cygaro ujął żonę pod ramię... dzieci mszyły nie

co naprzód..

(Ciąg dalszy nastąpi).

CZ**" *yohodz» z wyjątkiem dni p0 niedzUlTTz_i. . «

------------H asHHH -S -HSSI--Pli

J, iw** ,,Cim" jeit 4. Mb,fif11°1ihi«6r,c"dii 0fi***1*6 *EJetT " *7

* -l -ewicie:

1 ,lici««* k.i .jów,cb w hrsowie *«azowi,, j j r f } " ,f*

K. I,dnt,k,

**°wniei, *!tch «t*cj»ch u S r

”ol.J.w.J, Ub,.*i

Numer wieczorny 10 hal., ranny 4 hal

p«enuw

ynoSi?*W-’rłnDy*w

ff Krakowie w miejs cu........................

\na cały rok na kwartał nalmitńac

poczt* w państwie Austryackiem . .

ńron7 kor.50 h

I kor UMuJ

jj dwukrotną wysyłką pocztowa .

......................................... |

36 koron

9kor. -

’8kor_

poo*t§ w p aństwie Niemieckie m . . * ..................................... 1

koron

10kor.50h.8kor 60hal

p, wszystkich państw, należących do z w itk u *poóstow’eró * A ^ r0D }S kor-60 b- 3 kor! 50 kał!

prenumeratę przyjmuje się tylko od 1 do o.łJI ? ’L ^

12 kor- -

4k«-

jprzekazy pieniężne na prenumeratę i oł?osz^ ! * * 9 dn,a. f f le8i4°u- - Listy . pisnladami

jtddumacye meopieczętowan* nie p o d l e g aj ,

Ctyłu wbrakowi,.

7«h nie jWraclf rią.

P"U --}«

Prenumeratę prayjmują s Administracya Ouuu w Krakowie I «wędy pooetewe.

M iw jtoo w ą p r e n u m e ra tę księgarnia 8 . A. Krzyżanowskiego^ handle: St. Karlińsklego, H. Kretaehmera,

Biuro dzienników Hopcasa i Salomonowej Główna trafika.

Ceny ogłoszeń i od wiersza petitem za pierwszy raz 20 ha% za każdy następny po 10 haL| «si«s

tabelaryozny, cyfrowy, skomplikowany, pierwszy raa 40 haL, n astępny po 10 haL

Nadesłane i Nekrologia od miejsca wiersza drukiem petitowym 60 halersy aa każdy na.

Głoay publio znoioi po 2 kor.: wszelkie prywatne komunikaty no kronice i no dziale akmami

onym i t p. po 1 kor. od miejsca wiersza.

Ogłoszenia i prenum eratę prsyjmują: we Lwowie biura dzienników L. Plohna, A. Olszewskiego

St. Sokołowskiego, K.Bnchstaba; wJarosławiu Biurodzienników: w Podgórzu Potnralski* w Prae-’

myślu A. Juszyński księgarnia,D. Heszeles: w Rzeszowie M. Weintraub; wStanisław owie Jasie!

ski i Sp.; w Tarnowie’ Al. Rockach, O. Haut: w Tarnopolu Komaniewski: w Paryżu wyłącznie

P* W. Raczkowski, 14 Citó de T revis e; w W i e d n i u Ilaaseustein A Vogler, R. Mosse (także we wszyst

kiek filiach); H. Schalek, M. Dukes, E. Braun. J . Danneberg, H. F riedl (tylko prenumeratą H. Gold

aohmidt 4 Comp.); w Frankfurcie n. M. G. L. Daube A Comp.

W * Za każdą zmianę adreis dopłaca się 44 bal.

ADRES REDAKCYI: ul. św. Tomasaa Nr 32.

Telefon Nr 60.

1 of 6 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu