Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 615 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N" 142.

Kraków, 24 Czerwca —

Piątek

Bok 1881.

rreaanerttfprzyjmują:

W Riskowłst Administracya *CZASU- , tudzież urzędy pocztowe. Btejuow * preee*

księgarnia 8 . A . K rzyżanowskiego, handel Nowakow skiej. -

O(Cotaeala (inseraty) przyjmtye

opłat* od miejsca wiersza drukiem drobnym (petitowym) u pierwszy r ai 10 oent., za kaidy nastgptl

raz po 5 cnt — Z nd rtianr (na 8 stronnicy dziennika) od mieisoa wiersza drukiem drobnym po 3

o n t za każdy raz. D iilącicnls do ,,Cim z « (prospekta, cyrknlarze, ogłoszenia i t p.)przyjmuje...

-r/

się za oene 1 złr. od 100 «gzem. dia zamiejsoowyon, a 60 oent od 100 egzem, dla miejscowych p r e ^ ^

numeratorow. -

Należytoid nprasza się nap nód nadesłać przekazem _pocztowym. -

Ogtouenta I

fn n u e n i f przyjmuj§: we Lwowie Ąjencya *CZASU- w *łownym składzie tytoniu Nr. II

przy ulicy Trybunalskiej L. 4: w !Poryło wyłącznie p. Adam, Bue Clóment 4; (prenumeratę p. Win

centy Bączkowski, Faubourg Poiuonićre 83); w Wiednia pp. Eaasenstein ft Fogler (takie w Ham

burgu, Frankfurcie nad Menem, Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A. Oppelik, Stubenbaotei Nr. 2

(takie w Pradze). B . Mossa (takie w Berlinie, Hamburgu. Monachium i Norymberdze), G, L . Daube

ł Pomp. (takie w Frankfurcie pad Menem), B otter A Comp, Biemergasse 12.

Przedpłata na ,,CZAS11

od dnia Igo Lipca 1881 r.

Z przesyłką pocztową w państwie

Ausłryackiem :

na pół roku

na kwartał

na 1 miesiąc

rfr- 1*

złr. G

złr. 2 50

Z przesyłką pocztową do Niemiec:

na pół loka*

nfo ’kwartał

na 1 miesiąc

2 S marek

1 4 marek

O marołr?

Uprasza się o wczesne zamawianie i wyraźne wy

pisanie nazwiska i miejsca odbioru albo nadesłanie

dawnej opaski drukowanej z adresem.

Prenumerata liczy się tylko od

pierwszego do ostatniego dnia w m,ię

siącu.

Prenumeratę najdogodniej przesyłać p r z e k a z e m

pocztowym.

Cena Czasu zagranicą ogłoszona jest w tytule

każdego numeru.

Kraków 23 czerwca.

Przegląd Polityczny.

Według źródeł węgierskich, prace około ułoże

nia budżetu wspólnego na r. 1882 są jnż na ukoń

czeniu. Jak tylko sejm węgierski ukonstytuuje się

po nowych wyborach i jak tylko minie dyskuBya

adresowo, co prawdopodobaie stanie się do d. 15

lub 20go października, zaraz potem zebrać się ma

ją delegacyc wspólne w Wiedniu. Około połowy

października rozpocznie także Rada państwa po

siedzenia, które będą mogły odbywać aię równo

cześnie z posiedzeniami delegacyj. Sesya delega

cyj ma być w tym rokn stosunkowo krótką.

Minister handln bar. Pino, który wyjechał celem

in sp ek cji bodowy kolei Aralańskiej, przez dłnższy

czas będzie nieobecnym w Wiednia. Zastępować

go będzie minister Ziemiałkowski.

Wiener Ztg ogłasza! nominację hr. Wolken

steina na szefa sekcyi w ministerstwie spraw

zagranicznych i radcę tajnego. Hr. Wolkenstein

opuszcza w tych dniach Drezno. Zastępować go bę

dzie tymczasem sekretarz poselstwa hr. Józef Wo

dzicki.

W Petersburgu obecnie na porządkn dziennym

Stoją miny. Zdaje się, wnosząc z odkryć poczy

nionych w ostatnich dniach, że wszystkie prawie

mosty Petersburga były lnb są podminowane. Po

szukiwania trwają dalej i to z dobrym skutkiem,

bo prawie co dzień policya trafia na ślady dyna

mitu.

Król Doński ma wkrótce przybyć do Peterhofn

w odwiedziny rodziny cesarskiej.

Goniec urzędowy ogłasza n raz cesarski rozwią

zujący utworzony w r. 1864 komitet dla spraw

Królestwa Polskiego. Ukaz nakazuje, aby akta

komitetu zostały przekazane komitetowi ministrów,

urzędnicy za ś , którzy dotąd pracowali _w komite

cie, zostaną przydzieleni do kancelaryi rady mi

nistrów.

Śledztwo wytoczone przeciw osobom, które o

patrzone są w fałszywe paszporta, wykazało, ż_e

znajdująca się między niemi córka popa nazwi

skiem Anna Jakimowa, która był« czynną w za

machu w Aleksandrowie, jest również współwinną

ostatniego zamachn na życie cesarza Aleksan

dra l i ; skonstatowano bowiem, że to ona mie

ła eię w spór I*by z księciem, ale chce także

uwzględnić głos mniejszości, Jto jest zwolenników

księcia. Zamiast interwetrcyi!hezprśrednićj, pragnie

Gracville wywarcia pewnego uaclBh« mocarstw na

księcia, naciskn, jak się zdaje, tajnego, abyntc do

puścić anarchii, htóraby dała powód RoByi lnb

Anstryi do wdania się Minister radzi księciu poje

dnać się i zezwolić na refcrmy zapewniające ros

wój wolności i wymiar sprawiedliwości. Cała ta

mowa, o ile ją telegraf podał, zdradza politykę

chwiejną; widocznie rząd angielski nie zniósł się

jeszcze z innemi mocarstwami a sam nie odwa

ża się wziąść inicyatwy.

. Bardzo oględnie wyraził *ię w labie lordów mi

cist?r Grany. He o starowisra Anglii w Tunisie.

Nie jest wiadomem, »b"3-.vł 7«,ezentant angielski

miał przystęp do beja, ale "uli mn służy to pra

wo, nikt mn takowego nie zaprzeczał. Naczelnik

opozyeyi, margr. Salisbnry, odparł, iż Francya

więcej żąda niż ma prawo, bo chce, aby żaden

obcy reprezentant nie mógł znosić się z bejem

bez pośrednictwa francuskie to rezydenta Ronstana.

Dalej przypomniał Salisbnry, że Tripolis jest pro

wincyą turecką, co znaczy, i i ani Włochy, ani

Francya nie mogą działać tam bezpośrednio.

Jedną z zagadek politycznych obecnej chwili

jest nieprzewidywane zgłoszenie się rządu his *pań

skiego z chęcią otwarcia drogi żydom, chcącym

przesiedlić się do Hiszpanii. Zamiar ten nie jest

jeszcze ujęty w formy urzędowe, ale miała zapaść

odncśna uchwała na posiedzeniu rady ministrów

pod przewodem króla Alfonsa d. 15 b. m. Rząd

hiszpański zamierza przewozić cale rodziny izrae—

Kckie z południowej Rosj r i z Tnrcyi i wyzna

czyć im siedziby w dwóch południowych prowin

cjach hiszpańskich a nadto starać się o zakłada

nie szkół żydowskich w krajach tureckich pod o

bowiązkiem wykładania tam języka hiszpańskiego.

Poseł hiszpański w Stambule hr. Rascon przyjmo

wał depntacyę żydów, której oznajmił, że myśl

opiekowania Bię żydami wyszła od niego i poka

zał depntacyi depeszę króla zgadzającą się na ten

wniosek. Dzienniki radykalne madryckie gorąco

przemawiają aa urzeczywistnieniem tej myśli, którą

zapowiada wykonać minister spraw zagranicznych,

margr. de la Vega de Amijo. Nie sama sympatya

osobista króla, ministra spraw zagranicznych i po

sła hiszpańskiego w Konstantynopolu mogła tu

rozstrzygać. Należy więc .-znkać innej także pra

ktycznej pobndki. W południowej Hiszpanii iyją

jeszcze potomkowie dawnych Maarów i żydów, la

bo jnż wychrzeseni od wieków, gdy współwieroy

ich nszli do Afryki i Tnręyi; pozostała jednak mię—

J’uli nitni

oła a ’ ’iolrl»,

sik ała pod przybranem nazwiskiem Kobyzew

w handlu sera, w którym była umieszczona mina

Mimo urlopu zatrzymnje ks. Bismark naezelnj

kierunek sprńw zagranicznych w swojem rękn, t

tylko sprawy wewnętrzne tyczące się Rady związ

kowej pozostawia swemn zastępcy Botticherowi.

Potwierdza się, że hr. Stolbarg’J już dawno naia!

zamiar nsnnąó się z ministerynm, ale postanowie

nie to powziął za ustąpieniem hr. Eulenbnrga i

wytrwał tylko do końca sesyi parlamentarnej,

Zwrac» na siebie uwagę ta okoliczność, i e kan

c.crr ’t%r’« się swoimi najbliższymi krewnymi.

Młodszy syn Kanclerza Wilhelm, mianowany zo—

Btał urzędnikiem do pomocy kanclerza, zięć kan

clerza hr. Rantzan jest radzcą referentem w mini

sterstwie spraw zagranicznych, a starszy syn kan

clerza Herbert umieszczony teraz został w temże

ministerstwie.

Nowy piński minister spraw duchownych Gos

sier złożył mandat, jako deputowany parlamentu,

przeto miejsce jego zajmie tymczasowo aż do u

pływu okresu prawodawczego wiceprezes parla

mentu bar. Frankenstein.

Podaliśmy jnż treść okólnika Barthćlemego de

St. Hilaire z d. 20go b m. co do ostatniej jego

części, która tyczy się sprawy tunetańskiej. Pier

wsza część tego akta ma przeważnie znaczenie tylko

historyczne, bo odnosi się do stanowiska Franoyi

w kwestyacb czarnogórskiej i greckiej. W pier

wszej z nich Francya trzymała się na nboozn, nie

biorąc ndziałn w demonstracył flot, a przez to n

niknęła możebnego wybuchu wojny i za jej przy

kładem poszły inne mocarstwa. Zajęła ona to sta

nowisko z natury rzeczy, gdyż rząd nie mógłby

był uczynić żadnego kroku stanowczego bez po

przedniego zezwolenia Iib. W ten sposób przy

czyniła się Francya do utrzymania pokoju. Co do

kwestyi grecko-tureckiej, minister wyznaje sym

patye dla Grecyi, ałe niechoiał zńjąć postawy

sprzeoznej’ z innemi mocarstwami. Kwestya gre

cka jest kwestyą europejską, będąc traktowaną na

kongresie berlińskim. Trudno było wytłumaczyć

Grekom, że uchwały konferencyi berlińskiej nie

są wykonalne boz prowadzenia wojny. W tym ce

lu wziął tę sprawę w rękę sąd rozjemczy, a ugoda

z d. 24 maja przyznająea Grecyi Tesalię, zakoń

czyła spór.

Bióra senatu francuskiego wybrały komisyę dla

obrad nad projektem pociągania seminarzystów

do służby wojskowej. Większość komisyi jest

przeciwną projektowi. Arcybiskup paryski w li

ście do -senatu wykazuje szkodliwość takiego pro

jektu, który ’odciąga duchowieńst_wo od jego _po

wołania, podkopuje jego zasady i skoro semina

rzyści wysłużą lata służby a zos aa kapłanami,

kapłani ci mogą być powoływani do rezerwy i

odrywani od Bwoich obowiązków duchownych.

Dnia 21 b. m. wieczór zaszły w Neapolu, Tu

rynie i Genui deaaonstracye przeciw Francji ja

koby w odwecie za wypadki marsylskie. Wojsko

ZBpobiegło zaburzeniom. Minister Depret:s dał te

legrafem polecenie wszystkim naozelnikom pro

wincyi, aby niedopnszczali demonstracyj mogą

cych narazić stosunki zagraniczne Włoch.

Lord Granvillo dał w Izbie wyższój d. 21 b.m.

wyjaśnienia, jak się zapatruje na wypadki w Buł

garyi. Stara się on prześliznąć między Scyllą i

Charybdą, i w podobny sposób tłumaczył poBtawę

konsula angielshiego w Sofii, Lascelles, który z _o

bu stron posiada zaufanie, to jest, tak u księcia,

jak u opozycyi. Zapewne konsol zachowuje się

dwnznacznie, aby nie skompromitować swego rzą

dn. Granellle nznaje potrzebę rewizyi konstytucji

bnlgarskiój, lecz pragnie, aby Enropa niemiesza

tycb szczepów doszli jnż w Hiszpanii, a eo do ży

dów szczególniej w Portugalii, d,o wysokich Bt*no

wisb; więo wpływ ich mógł t n ważną odegrać

rolę. Niemniej kwestye finansowe mogą tu wiele

znaczyć. Rząd hiszpański spodziewa się napływu

kapitałów żydowskich do kraju. Zanim kwestya ta

zostanie wyświeconą, wypadło nam zwrócić na nią

nwagę. Portugalski dziennik handlowy Comtnercio

przemawia również za przywołaniem żydów do

Portugalii, co wskazuje, że kwestye finansowa Die

jest obcą tej sprawie.

Odpowiedź francuskiego ehargi d’affaires Mon

tholon na okólnik turecki żądający zniesienia poczt

mocarstw zagranicznych w Tnrcyi. daje już poznać

stanowczość opozycyi, jaką treść okólnika napotka

u wszystkich gabinetów europejskich. Inaczej też

być niemoże, bo przy nieładzie administracyi tu

reckiej niemotnaby żadnej jakkolwiek ważnej

przesyłki uskutecznić, nie mówiąc jnż nic o prze

syłaniu pieniędzy, któreby chyba znpełnie nstać

musiało.

Obecna zmiana ministerstwa w Rumunii jest

niezmiernie ;ważną dla Anstryi. Przes ustąpienie

pp. Dymitra Bratiano, Sturdzy i Slaniceano traci

swój wpływ stronnictwo sprzyjające Rosyi a skład

obecnego ministerstwa zapewnia w sprawie żeglu

gi na dolnym Dunajn przyzwolenie rządn rumnń

skiegoTra głćwce pnnkta znanego amnt-projet.

Przyzwolenie to zdajBTfę-b^LJem bardziej zape

wnicnem, że powodem do licznych wyrrte* xtie_

nfności, jakich poprzednie ministerstwo szczegól

nie w senacie doznało, było głównie dwuznaczne

stanowisko, jakie ministerstwo Dymitra Bratiano

w kwestyi dnnajowej zajęło. Skład gabinet* nowe

go podaliśmy jn i”wczoraj.

Jak donoszą do Pol. Corr., jenerał Ehrenrotb,

który jako knrlandczyk obndsał jeszcze pewne

nadzieje, że będzie działał w Bnłgaryi więcej w in

teresie ładu publicznego, niż w interesie Rosyi,

oświadczył jnż, te niebawem ustąpi, a miejsce

jego zająć ma jenerał Kryłow, Rosyanin czystej

wody. Co do rezultatu wyborów donosi tenże tele

gram de Pol. Corr., że wypadną prawdopodobnie

w myśl księcia Aleksandra.

Wobec Europy stawiają Stany Zjednoczone do

ktrynę prezydenta MonrcŚ, i i państwa europejskie

nie mają prawa wdawać się w sprawy Ameryki.

Dohtryna ta jednak nie nabyła nigdy mocy obo

wiązującej, bo nie była nznaną sa prawo pnblioz

ne. Wysuwa ją teraz naprzód Unia, gdy się zbli

ża chwila rozpoozęcia robót około przekopu Snes

kiego a Inbo nrzędownie Unia żadnego nie sta

wia oporu przekopowi, wszelako przes swoich a

jentów podburza robotników i do rozejścia się ich

nakłania. Jnż dziś zaś sposobią się Stany Zjedno

czone, aby w razie pestępn robót opanować oba

wypływy kanału i resoiągnąć opiekę i kontrolę

nad robotami. Najbardziej byłaby z tego powodn

dotkniętą republika Kolumbijska, przez której po

siadłości kanał będzie prowadzony. Ssaka też

Kolumbia w Europie sprsymiersońoów, którsyby

prawa jej poparli.

Od chwili, j a k wpływ węgierski n a ca

łą monarchię i kierunek ogólny polityki

osłabł nieco, mniej nie równie niż dawniej

zajmnją aię w Przedlitawii sprawami Aali

tfawii i powiedzmy otwarcie mniej dobrze

je znają. Byłoby to j ednak zaślepieniem

i błędem przypuś cić, że jedna część pań

stwa zobojętnieć może bezkarnie na wy

padki w drngiej.

Rozpoczynające się na Węgrzech wy

bory do sejmu mało j edn ak dotąd budzą

zajęcia. Zadawalniają się wszyscy pewno

ścią skutku, to jest spodziewanem i zapo

wiedzianem przeważnym zwycięstwem stron

nictwa rządowego oraz wytrwałego, znako

mitego jeg o przywódcy p. Ti szy, A jednak

wybory dzisiejsze odbywają się wśród co

raz bardziej zmieniających się okoliczności

i wyobrażeń w k rajach korony św. Szcze

pana.

Dawne Btronniotwo D eaka, które było

twórtą dziś de ju r « istniejącego stann rze

czy, daalizmn i związku z Austryą na je

go podstawie, jnż dawno stopniało i roz

płynęło się gdzieś w powietrzu nad pię

knemi górami węgierskiemi. Spuściznę po

Biem polityczną, mianowioie co Bię tyczy

stOBnnku do drugiej części monarchii odzie

dziczył jego przeciwnik stronnictwo dawniej

opozycyjne, a to, czego w tej mierze rzeczni

kami byli przedtem Deak i hr. AndrasBy,

bronić przypadło p. TiBzy, który dłngi czaa

uchodził z a przedstawiciela separatyzmu i

nnii personalnej. Dziwny zaiste za zrzą

dzeniem boskiem zwrot, powiedziałby cesar z

Wilhelm!

W zamian powstała zwolna tworząca się

nowa opozycya, z początku nieliczebna

jednak wzmagająca się w siły, k tó ra pod

ję ła nieco żwawiej, a zwłaszcza więcej

na p ra wdę, przypisywane dawniej p. Ti

szy zamiary separatystyczne.

Skrajna le

wica ukonstytuowała się w sejmie wę

gierskim, jako zastęp, z którym z ka

żdym dniem więcej liczyć się trzeba, i

z którym p rzyjdzi e dziś rządowi stoczyć

może zwycięską, ale nie mniej zaciętą wal

kę. Około skr ajnej lewioy usiłowano utwo

rzyć połączoną opozycyę, któraby skopiła

w sobie wszystkie żywioły niechętne i prze

ciwne rządowi. Oczywiście udało się to

tylko częściowo, bo niepodobna, aby dłngo

i we wszystkiem iść mogli z radykali

stami węgierskiemi, konserwatyści

czy—

Btej krwi i Indzie tej misry, oo bar. Sennyey,

hr. Albert Apponyi, lnb st ojący na bok u,

lecz zdaniem swem zawsze znaczący br,

Seczen.

Rzecz j ed nak godna n wagi, że właśnie

ci panowie, że konserwatyści węgierscy,

którzy niewątpliwie przekonani zawsze byli

i są o potrzebie ściślejszego z d rugą czę

ścią monarchii związkn politycznego, niż

ten, który dualizm i ugoda utworzyły, dziś

w niektórych specjalnych kwestyaoh zdaję

aię nachylać do wyobrałeń aeparastycznych

sk rajnej lewicy, czego mieliśmy wskazówkę

w mowie wyborczej najwybitniejszego męża

tego odcienia bar. Sennyey, który w góru

jących dziś sprawach ekonomicznych i han

dlowych zdawał się przemawiać za wię

kszą jeszcze niezależnością W ęgier, i za

większem odgraniczeniem icb ed Przedli

tawii w rzeczach cłowych i handlowych,

zarzucając p. Tiszy, iż zawielkie poczynił

ustępBtwa.

Dążenia scparastyczne skrajnej opozycyi

n abierają pewnego znaczenia w przedednin

wyborów dla teg o, iż od niejakiego czasu

znajdują one w lndności i opinii publi

cznej niezwykły odgłos. Znanem j e s t za

chowanie się sądów w zatzrgaoh z wojskiem

i w procesach o obrazę przez dzienniki

armii; wyroki oniwinniające obrażających i

motywa nie były bez znaczenia j ak o wska

zówki ducha publicznego, i podobno bar

dzo si e mile dotknęły najwyższe w mo

narchii sfery. Niemniej mało budnjącą miała

być postawa pewnej części lndności w P esz

cie podczas uroczystości ślubnych Następ:;y

Tronu, skoro zrywano tam chorągwie czarno

żółte.

Słowem l adzie znający Węgry lnb

ztamtąd przybywający, nieraz twierdzili że

duch separatystyczny, poczynił w osta

mentu o drugi tak długo, dopokąd chropata po

wierzchnia nie zniknie i niezrówna się z płaszczy

zną żelaznych sztabek.

Następnie wskntek rozgrzania sztab żelaznych,

mięknie cynowa lub ołowiana OBada, dyamenty

się wyjmują i na inny bok, w podobnym metalo

wym kicie osadzają i szlifują, a czynność ta po

wtarza się tak długo, dopokąd dyament ze wszy

stkich stron nieotrzym a kształtu i ścian płaskich

podług życzenia.

Dyament obszlifowany, oddany zostaje do wy

polerowania, które dokonywane bywa na krążku

miękkiego żelaza^ siłą mechaniczną około osi pio

nowej. gwałtownie w ruch wprawionym, przyczem

dyamenty w sposób powyżej opisany zostają na

nowo w eztabkach umocowywane i na boki prze

wracane. Polerowanie ułatwia oliwa, którą się

krążek zwilża i proszek dyamentowy, od szlifo

wania dyamentów pozostały.

Opiwszy się do syta rodzimej czekolady z ka

kac i paneli ngniecionęi, zabrawszy nasze śliczne

ptactwo i kosze wybornych ananasów, podnieśli

śmy kotwice, a żywo odsuwając się od brzegów

i tracąc z oczów malownicze panorama zatoki,

w okrzyku: Baliia adios słaliśmy ostatnie poże

gnanie. Celem dalszej podróży jest oddanie wi

zyty Rzeczypospolitej Uruguaysłnej i zwiedzenie

ujść rzeki La Plata. Odsądzenie się od brzegów

Brazylii i wydostanie na wielki gościniec Oceanu

było dziełem jednej nocy. Rok nowy powitał nas

na 15° szerokości geograficznej, a odebrawszy

przynależne powinszowanie, widocznie niezadowo

lony z kolendy, jak stróż, któremu drzwi zam

knięto przed nosem, począł się wkrótce zżymać,

mruczeć i dąsać i pogniewał nas z chmurami i

z morzem.

Z jego namowy

Kilka wichrów raz po raz prześwianę!o spodem,

Jeden za drugim lecąe, nieśli krople dżdżyste

Wielkie, jasne, okrągłe jak grady idarniste.

Nagle wichry się zwarły, w poly się porwały,

I nas przez czas długi po morzu rzncaly.

digitali

Tak śpiewając Tadeusza, doznaliśmy bardzo

smutnego wypadkn, i ł trójka bahijskicb wołków,

poodbijawszy sobie boki, pierwej wyzionęła dn

cha, zanim zabitą i zjedzoną być mogła. Śmiałem

się dawniej z wielkich kucharzy koronnych i li

tewskich , - i urząd icb, Dierozumiejąc go lekce

ważyłem sobie. Oczywiście tem mniej miałem

w poszanowaniu, zaszczytną godność i poważną

osobę naszego wielkiego kuchmistrza okrętowego,

lecz teraz po śmierci wołków i w chwilach nie

podobieństwa ugotowania obiadn na kuchni, prze

wracającej się na boki, zupełnie innego nabrałem

przekonania. Nasz z)C ;astronomii, naprawiając

błąd rachunkowy pop Jfiony przy zapełnianiu

spiżarni w Bahii i obliczaniu naszej przeprawy

na dni 12, sztuką gotowania rosołów bez jarzyn

i mięsa, a legumin bez jaja, starał się zastąpić

brak tych surogatów. Daremnie zapoznawano go

z bogactwem wiedzy i wynalazków kucharskich,

i napróżno w wymownych słowach, zalecałem mu

praktyczną książkę p. Cwierciakiewiczowej. Bie

dak aż ogłuchł i oniemiał z niezadowolenia wy.

brednych stołowników, bo i z czegóż miał usta

wić aż 22 obiadów i wieczerzy ? Wykrawywał je

więc potrochu z konserwy mięsa bawolego, z za

solonej wieprzowiny, extraktów Liebiga, ryżu,

grochu, suszonych orzechów i zgęszczonego mle

ka. W pomoc przyszedł mu jednak inny kucharz

ów spartański, co od stworzenia aż do zgonu

świata, trzymać będzie palmę pierwszeństwa po

nad kucharzami. Przycichły wymagania smako

szów; a kark bawoła, okazał się zaraz lepszym

i smaczniejszym od szpikowanej polędwicy i kru

chej pulardy; — a co najważniejsza, silniej, pod

trzymywał nasz zloty humorek, wywoływał śmie

chy homeiyczne i dosadne żarty.

Trzy dLni ostatnie, już w pobliżu Uruguayskich

brzegów i na wstępie do zatoki La Plata, były

w samej rzeczy dość ciężkie do przeżycia. Z dzi

kich i bezludnych stepów wnętrza Ameryki po

łudniowej *Ptmpas" zwanych, zasitnych odwie

cznemi bagnami i lasami, ciągnących się od

wschodnich granic Peru, aż do Patagonii i ujść

rzeki Parana, wybiegają na Ocean gwałtownie

wiatry południowo-zachodnie. W porze roku pozba

wionej deszczu, a w szczególności w miesiącach

gimdniu i styczniu, ’Są one nadzwyczaj gorące,

lńosą z sobą wiele piasku i pyłu i wzniecają

burze morskie od icb gniazda ,,Pamperos* zwa

ne. Wówczas wpłynięcie do zatoki La Plata i n

krycie się w porcie przed miastem Monterideo

jest dość utrudnione; gdyż zatoka niema mortkiej

solanki, lecz wodę słodką, rzeczną, płynącą tak

zwarcie i szybko, że jak twierdzą znawcy, na

przestrzeni 45 mil po za szyją ujścia, nie łączy

się z wodami Oceanu.

Zatoka La Plata nie jest też właściwie przy

stanią Oceanu, lecz gębą dwóch rzek olbrzymich

Parany i Uruguay’a, zbiegających aię razem dla

wyplucia wody w otchłań Oceanu. Oczywiście

rzeki Parana i Uruguay, będące zlewkiem wieln

i potężnych strumieni, są najatarszemi dziećmi

w rodzinie rzek Ameryki południowej. Pierwsza,

dawniej srebrną La piata zwana, z powodu Jod

szukf nych na jej brzegu drogocennych kruszców,

pod Buenos-Ayres ma 8 mil Szerokości, — druga

jest również dość szeroka; — a obydwie przy li

nii ujścia, pociągniętej od przylądków S. Maria

do S. Antonio, mają usteczka na 32 mil geogra

ficznych szerokie.

Otóż i na nas skręcających kn zatoce La Plata

i żeglujących na przylądek S. Maria wypadł z u

krycia p. Pampero jak wściekły; - a hulając

jak tatar wokoło, rozigrał morze i pokłócił lale.

Pomimo woli i my za nim, na jego nutę, rozpo

częli pląsy, które jak zaklętych tancerzy, pozba

wiały spokojnego snu i ciepłego jadła; a przytem

i przyjemności stołu, stołka i pewnego miejsca,

w które hultaj Pampero wstrzykiwał ze spodu

silny promień rozpuszczoną) soli. Chcieliśmy śrubą

pokromić pohańca, lecz poczciwina po dwakroć

popsuł nam maszynę, a żagle zwijając w trąbkę,

strącał z toru i z przed nosa zatoki zmuszał do

odwrotu. Dobiwszy się wreszcie pod światło la

tarni przylądka N. P . Maryi, niedowierzając

płytkiej zatoce ukrywającej zgubne mielizny, wzię

liśmy na pokład Pilota i za jego wskazówką,

szczęśliwie wpłynęli do portu.

Pilot, biszpan z pochodzenia, tyle po drodze

narobił nam osbomiDy o taniości mięsa i wy

tworno,, i hotelów , o świetności karnawału i co

dziennych redutach, o teatrach otwartych i wal

kach z bykami, iż wypaliwszy na cześć ohorągwi

Rzeczypospolitej 21 siarczystych wystrzałów i od

dawszy w podobny spoBób komplementu flagom

innych narodó_w, wybieraliśmy się co najrychlej

do pochwycenia brzegu.

Niewdzięczna Rzeczpospolita, niepożałowała

wprawdzie Baletry i siarki na danie honorowej

odprawy, lecz wzbroniła nam wstępu na jej ziemię.

Żółta febra panująca w Brazylii była powodem

do nałożenia na okręty przybywające z cesarstwa

sześciodniowej kwarantanny, której zażądano i

od załogi okrętn, chociaż dzięki staraniom na

szego kuchmistrza, nigdy nie było od nas zdrow

szych ludzi na świecie. Z oburzenia pobladły

usta, zczerwieniały uszy, rozpłomienił się umysł,

lecz nasza starszyzna poważna i w podobnych

wypadkach wytrawna, potrafiła tak szczęśliwie

poprowadzić pertraktacye, iż na rozkaz prezy

denta Rzeczypospolitej, jeżeli się nieprzesłysza

łem, p. Francisco Vidal, gdyż kapryśna Respn

blica zmienia swych prezydentów, jak kobieta

suknie, ograniczono czas kwarantanny do dni 3.

Wskutek tego odesłano nas na małą wysepkę

Flores, noszącą imie zasłużonego prezydenta

Rzeczypospolitej z r. 1854, n której brzegu znaj

duje się Zakład kontumacyjny.

Tntaj rozpoczęliśmy pokutę i bronimy się

przeciwko natarczywości Uruguayczyków, pragną

cych nas wymydlić i wykadzić z całym okrętem.

Mamy już jednak listy i dzienniki z Enropy,

nowe talerze w miejsce ty ch , które Pampero

wytłukł ze szczętem, a na nich dobre mięso i

świeżą jarzynę; - a więc i znośniej możemy się

uczyć cierpliwości...

C **B wy°h °dai oodziennie, wyjąwszy niedziele I dni świąteczne.

OddzielneNra Czasu, o Ue zapas starczy, w Krakowie po 10 c., we Lwowielub z przesyłką pocztową12 a

Frenanierąta wynosi:

. - - - rSfflSr.;:;::........"A ”»

*ylfco od l Vo do oatetaie(o dni» w miesiącu.

—

Ł!aty

d\, Admhustr- *i Ćzast « T ! a * ”* Pr8nnpfrat9 * °Sł°sz?uia (inseraty) uprasza się kryłaś franco

)okowie.

Listy reklamacyjne nieopieczętotoane nie podlegają opłacie

pocztowej.

—

L/%stów niefrankowanych nie przy}mąje się.

nadsyłanych nie zwrąoą śle.

Część literacko-artystyczna.

LISTYzAMERYKI.

III.

Zatoka T.a Plata d. 22 stycznia.

(Dokończenie).

Zwykłe poszukiwania, czyli rozkopywanie i kru

szenie pokładów łupkowych o ukrycie dyamentu

podejrzanych, odbywa się zwykle w miesiącach

letnich, suchych, zaś płukanie tychże, za nasta

niem pory deszczowej, na stołach umyślnie w tym

celu urządzonych i wodą zlewanych. Czynności

tej dokonywają murzyni, doglądani przez dozor

ców których klaskaniem rąk o dostrzeżeniu dya

mentu uwiadamiają. Najbliżcza płoczka O^as)

ma sie znajdować w Sertao do S.Francisco, zkąd

sprowadzają dyamenty do szlifowania.

Rozpoznanie właściwości . rozcięcie dyamentów

w kierunku płaszczyzn postaci pierwotnej w celn

wyrobienia z nich brylantów, rautów i rozet, wy

m iga Wielkiej znajomości rzecz,,

towanie i łupanie dyamentów jest też uważane

za rodzai artyzmu, w którym celują murzyn,, a

c?:°S

którzy się odznaczają sprytem , zrę

cznością są wielce poszukiwani idobrze płaceń,.

bSi,nf1^ Sb» odpfdów «m i» b^lanty,

Ąiibrozet,! «»5» « * , ra s tfBg

w pólMBtjĄ otworach

oIowi6m

wiedmej wielkości. Otwory zaiew ją y

lub cyną dla przychwycenia

i^0

dro

zewnatrz, po nad sztabkę żelaza, ty

bna cząstka dyamentn wyglądała,

w nodo

wierzchnią płaską ma byó zamienioną.

bny sposób, w innej sztabce żelaza za °P*

dyamenty, używane są do tarcia jednego y

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction