Czas.

Мірадор - viewer

Czas.

Примітка

Відображення 647 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

240 Należytośćpoeztowaopłaconarvezalta»

iP»acuB« rycza!łam.

,,CZAS"

wychodzi codziennie a godzinie l l . a ] w aocy.

NUMER POJEDYNCZY: 28 GROSZY,

PRENUMERATA MIESIĘCZNIE WYNOSI:

W Krakowie bez odnoszenia do d o m u

zł 480

W Krakowie z odnoszeniem do dom u

zł 540

Na prowincję z przesyłką pocztową

Zagranicę z przesyłka po czto w a .....................

Za każda zmianę adresu dolicza się zl. 0.50.

Reklamacje niezapieczętowane nie podlegają opłacie pocztowej.

Listów nieopłaconych nie przyjmuje się.

Prenumeratę przyjmuję: Administracja »Czasu", wszystkie urzedv

pocztowe, wszystkie miejscowe 1 zamiejscowe Biura d zie n S w

Kraków, Poniedziałek 18 Października I92b.

Rocznik LXXVII1.

CZAS

KONTO P. K. O. WARSZAWA NR. 149.238.

KONTO P. K. O. KRAKÓW NR. 490.484.

Adres Redakcji i Administracji: Kraków, ni. św. Tomasza 32. Tel. Nr. 50

Godziny b!arowe: od 9-te] do 13-te] 1 od 15-te] do 18-te].

GENY OGLOSIENi

Jednorazowo za Jeden wiersz milimetrowy:

Ogłoszenia zwykłe

z!. 0.15

Układ tabelaryczny, cyfrowy, k o m b in o w a n y ............................................ *j, q_23

Ogłoszenia w , ,N a d e s ł a n y c h " ......................................................................... zł. O.S5|

Nekrologi

............................

, , , zł.0.3-1*

Komunikaty po k r o n i c e ................................................................ ,,,.A O.t’)

Ogłoszenia na pierwszej s t r o n i e .................................................................... zł. 0.60

Ogłoszenia zamiejscowe 25 proc. drożej.

Administracja nie bierze odpowiedzialności

za terminowe umieszczanie ogłoszeń.

Ceny ogłoszeń obowiązują, do d nia zmiany w nagłówku.

Rękopisów nie zwraca się.

Ogłoszenia przyjmują: Administ racja ,,Czasu i wszystkie miejscowe 1 ia-*

miejscowe Biura dzienników i ogłoszeń.

Fermenty naszej administracji.

Dzienniki warszawskie przynoszę niemal

codziennie wiadomości o zamierzonych al

bo dokonanych zmianach w dyplomacji i

administracji,

o kombinacjach personal

nych najbardziej niespodziewanych, o prze

sunięciach i dymisjach

ogłoszonych albo

przewidywanych, a wszystkie te informa

cje przesyłane przez skrupulatnych kore

spondentów pismom prowincjonalnym -

wytwarzają w opinji publicznej fałszywe

wyobrażenie, że w naszych centralach ad

ministracyjnych panuję stosunki dziwnie

chaotyczne.

Drobna zaledwie część tych informacyj

jest ścisła i prawdziwa, — przeważnie pły

nę one ze źródeł mętnych - i są rezulta

tem ogólnego rozplotkowania stolicy. Wy

wieraję jednak wpływ podwójnie ujemny:

demoralizuję urzędników, żyjących w cią

głej niepewności jutra, i bałamucę publicz

ność łatwo dezorjentującą się w powodzi

domysłów i pogłosek. Wieleż to dymisyj u

dzieliły w ostatnich czasach redakcje war

szawskie! Gdyby się spełniły ich zapowie

dzi, w’szystkie ważniejsze polskie posterun

ki dyplomatyczne przeszłyby niebawem w

inne ręce. Londyn, Paryż, Berlin, Rzym,

Moskwa — oto ambasady i poselstwa, któ

re maję być obsadzone nowymiludźmi, nie

licząc stolic drugorzędnych! A w admini

stracji? Takie same zamieszanie. Co chwi

la dowiadujemy się o zachwianem stano

wisku któregoś z ministrów, o dymisji wy

bitnych dostojników, o translokacjach na

czelników urzędów i t. p . P . Darowski prze

był zaledwie parę miesięcy na wojewódz

twie krakowskiem, a już wszechwładna

plotka przeniosła go do Warszawy, a na

stępnie wcieliła do dyplomacji. Już nawet

zamianowano jego następcę i zastępcę jego

następcy,

—

a dokonano tych wszystkich

nominacji i posunięć bez wiedzy intereso

wanych — i dodajmy bez wiedzy czynni

ków jedynie kompetentnych!

Atmosfera polityczna

Warszawie

sprzyjaniezawodnie powstawaniu tychplo

tek i nadaje im cechy prawdopodobień

stwa. Jednakże prasowy aparat rzędu, po

winienby spraw niej i energiczniej błędne

wiadomości prostować i wyświetlać i nie

dopuszczać do utrwalania nie zawsze nie

winnych omyłek. Wszakże jest właśnie o

bowiązkiem i zadaniem biur prasowych po

szczególnych ministerstw i polskiej Agencji

telegraf.

—

komunikować ogółowi praw

dziwe zamysły ipostanowienia rzędu. Tym

czasem obecnie zaprzeczenia władz kompe

tentnych przychodzę zapóźno — albo na

wet nie pojawiają się wcale. Nie jest to

praktyka wskazana w naszych zwłaszcza

stosunkach.

Ale sprawa ta ma jeszcze inną zasadni

czą stronę.

W okresie wybujałego sejmowładztwa

osławionego kluczapartyjnego - nasza ad

ministracja wydana była na pastwę partyj

nych polityków. Rząd nie mógł dokonać ża

dnej nominacji bez zgody przywódców

stronnictw, a na odwrót, musiał przepro

wadzać w administracjite zmiany,których

oni od niego żądali. Taka była geneza roz

stroju maszynerji państwowej. Autorytet

rzędu upadł całkowicie, do tego stopnia, że

urzędnicy liczyli się nie ze swojemi przeło

żonemi władzami, ale z sympatję czy nie

chęcią poszczególnych stronnictw i doszło

wśród nich do takiegopomieszaniapojęć,że

chcąc sobie zapewnić stabilizację i awans,

zapisywali się do tej partji politycznej, od

której poparcia najwięcej korzyści oczeki

wali.

Zwolna urzędy nasze stały się dzięki klu

czowi partyjnemu — ekspozyturami panu

jących stronnictw. Były to stosunki niesły

chanie niezdrowe, i dobrze się stało, że

przewrót majowy położył im koniec. Upo

korzenie, jakiego sejm doznał, zabicie au

torytetu, a raczej tyranji stronnictw poli

tycznych, uwolniło administrację od par

tyjnego pasożytnictwa, przywróciło władzy

wykonawczej utraconą powagę. Nowy sy

stem, szuka i potrzebuje dla wykonania

swoich zamiarów, ludzi sobie oddanych

którzyby nie sabotowali jego zarządzeń.

Tak rozumiemy zmiany i przesunięcia, do

konywane w ostatnim czasie. Chodzi jed

nak o to, aby ten ruch nie przekraczałpew

nej miary, aby nie dezorganizował kadrów

tak świeżo sformowanych i z trudnością

przystosowanych do potrzeb nowożytnego

państwa.

Co do intencji rządu, a przynajmniej mi

nistra

spraw wewnętrznych, pod tym

względem — pewnych wskazówek dostar

cza mowa wygłoszona przez gen. Skład

kowskiego, przy pożegnaniu ustępującego

m inistra Młodzianowskiego.

Znajdujemy

tam taki ustęp:

W administracji naszej wre walka dwuch

kierunków, dwuch światopoglądów.

Jeden kierunek nazwałbym kierunkiem do

świadczonych pesymistów. Są to przeważnie

dawni rutynowani urzędnicy państw zabor

czych, pieszczotliwie przechowujący w zana

drzu kodeksy, ustawy i prawa, które pozostały

nam jako spuścizna po tych państwach. Dzię

ki znajomości tych przebrzmiałych postano

wień i ustaw, często godzących w interesy lud

ności państw a polskiego, dzięki praktyce rzą

dzenia z piedestału biurka, za pomocą schema

tów i papierków, uzurpują sobie przedstawi

ciele tego kierunku, mojem zdaniem niesłusz

nie, m iano ,,fachowców".

Życie Polski wyzwolonej, rwie naprzód. Każ

dy dzień przynosi nowe potrzeby, zamiary i

poczynania, które znaleźć m uszą swój oddźwięk

w pracy administracji, jeżeli ma być ona regu

latorem życia państwowego i potrzeb ludno

ści. Niestety, wiele z tych zagadnień życia nie

podległego niema odpowiednika w ustawach,

przepisach i form ularzach państw zaborczych,

który to brak nie mógł być, ze względu na

krótkość czasu, wypełniony przez ustawodaw

stwo polskie. Stąd zniechęcenie rutynistów do

biegu życia, do konieczności sterowania na

spienionych falach zagadnień dnia. Stąd skłon

ność do hamowania samego życia, byle tylko

móc operować rzeczami znanemi, przerobione

mi rzeczami ,,fachowemi".

Ale życie mści się na tych, którzy usiłują

nałożyć mu obrożę i kaganiec. Życie wyrywa

się z paragrafów, formułek i przepisów, które

przecież kiedyś były tak wspaniale pomyślane;

ludność złorzeczy biurokracji, m imo że akta

przedakta każdej sprawy są w doskonałym po

rządku. Stąd nierzadki rozdźwięk między lud

nością i administracją, który wywołuje w sta

rych rutynowanych urzędnikach poczucie bez

siły, rozgoryczenia i pesymizmu.

W tej atmosferze powstaje ciężka praca za

łatwiania papierków, ,,szyberków" i aktów, a

nie zaspakajanie i załatwianie potrzeb ludno

ści. Pesymiści nie wiedzą, że dla wykonania

każdej rzeczy konieczną jest przedewszystkiem

wiara i radość tworzenia, a więc wielki opty

mizm, że z poczynań pracy i znoju wyrośnie

dobro ludności i państwa. Ten to stan wywo

łał konieczność reakcji w zdrowym organiz

mie naszego narodu i tu początek walki. Zja

wił się nowy kierunek w administracji — kie

runek optymizmu, kierunek radości tworzenia

nowego życia, równolegle z potrzebami lud

ności i państwa.

Ten nowy kierunek żąda od urzędnika wy

bitnej inicjatywy, uchwycenia steru życia w

ręce, załatwiania spraw żywych interesantów,

nie martwych papierów, natychmiastowego

reagowania na każdą sytuację bez względu na

to, czy występuje ona pierwszy, czy dziesiąty

raz w karjerze służbowej danego urzędnika.

Walka wre. W alka nie osobistości, lecz świa

topoglądów i kierunków myślenia. Stronnicy

tych dwuch kierunków zmagają się. Zwycię

stwo jest do przewidzenia. Zwycięży wiara

życie. Zdławiony być musi pesymizm ,zrzuco

ne jarzm o bezdusznych papierków. Dla osiąg

nięcia tego zwycięstwa, na które oczekuje całe

społeczeństwo, niem a ofiar dość wielkich, nie

ma walki dość bezwzględnej.

Przemówienie to dowodzi, że p. minister

stoi całkowiciepo stronie ,,optymistów11.Mie

libyśmy wiele zastrzeżeń co do tego ,,świa

topoglądu", który zdaje się szukać w igno

rowaniu obowiązujących przepisów ,,rado

ści tworzenia". Droga to hazardowna, zwła

szcza dla naczelnego kierownika państwo

wej administracji, może jednak genera

Składkowski chciał tylko uwydatnić w ten

sposób biurokratyczną skostniałość. Jego

działalność poznamy i ocenimy dopiero w

przyszłości; w każdym jednak razie zwra

camy uwagę p. ministra, że administracja

absolutnie nie jest środowiskiem odpowie

dniem dla walk i zmagań się światopoglą

dów, a ,,bezduszne papierki" są często w

praworządnem państwie, koniecznym i do

broczynnym hamulcem administracyjnej

samowoli i wygórowanego indywidualiz

mu, nie zawsze kompetentnych jednostek

opinji publicznej w Polsce.

Na zjeździe diecezjalnej Ligi katolickiej

współpracow nik naszego pisma Franciszek hr.

Potocki wygłosił referat na tem at ,,O opinji

publicznej vv Polsce11, który w skróceniu

brzmiał jak następuje:

Referent konstatując wszędzie w Europie ob

jaw dezorganizacji opinji publicznej widzi go

tak dalece posuniętym w Polsce, iż jego zda

niem w naszym kraju wogóle mówić o usta

lonej opinji publicznej niesposób. To, co się na

zywa u nas opinją jest raczej pewnym stanem

psychopatycznym, nie wyrozumowanym, nie

opartym na żadnych głębszych przesłankach,

będącym rezultatem tylko pewnej emocji...

zupełnie bezkrytycznem poddaniem się wpły

wowi pew nych haseł i potędze plotki.

Powyższy swój ostry sąd referent uzasadnia

między innemi faktem , że niepodobieństwem

jest dostać się u nas pod pręgierz opinji: czło

wiek skompromitowany u nas być może conaj

wyżej w jednem jakiemś kółku, przyczem na

tychmiast pozbywa się całej swej kompromi

tacji zmieniając najbliższe otoczenie i znowu

staje się człowiekiem ,,honorowym". Zwłaszcza

kółka polityczne przodują w tego rodzaju ,,re

habilitacjach" .

Brak ustalonej opinji publicznej referent tłu

maczy kilkoma przyczynami, z których pierw

szą jest niezmiernie niski poziom, na którym

się nasze społeczeństwo znajduje, naw et w

swych sferach tak zwanych inteligentnych:

panuje tam niesłychana ignorancja i zupełny

brak zainteresowania najbardziej palącemi

nieraz sprawami i zagadnieniami, które w in

nych krajach wprost pasjonują publiczność.

Dlatego też tem, na podstawie czego w Polsce

w ygłaszają się zdania i poglądy jest głównie

tylko emocja — polityczna, socjalna lub reli

gijna — oraz oczywiście wszędzie panosząca

się plotka. Ten stan rzeczy w dodatku spotęgo

w any jest u nas niezmiernie szczupłą ilością

osób kompetentnych, któreby mogły i chciały

rzeczy pogłębiać, omawiać i wyjaśniać.

Druga przyczyna kryje się w fakcie, że Pola

cy nie posiadają jasno określonych pojęć co do

całego szeregu zagadnień najbardziej obcho

dzących ich życie zbiorowe: nie m ają nawet

ustalonego zdania o tem, czem ma być ich po

lityczna i gospodarcza racja stanu. Również

pod względem religijnym toną w mgławicy

niepewności wciąż zahipnotyzowani utartym

frazesem, że Polak i katolik — to jedno i to

samo.

Telefony i Maszyny Biurowe

dostarcza i naprawia najtaniej

ROYAL" S. Settnajer i A. MołodecKi

Kraków - FlorjańsKa 49 - Telefon 1577

Skład* wszelkich przyborów i części składowych.

re zająć w danym wypadku należy — czem

tworzyłyby rodzaj drogowskazów dla sądzenia

0 danej sprawie, przynajm niej dla obecnych.

A w naszych stosunkach już grono kilkunastu

osób, które sobie o danej sprawie objektywny

m ądry i zdrowy sąd wyrobi, znaczy bardzo

wiele i służyć poniekąd może jako substrat tej

opinji katolickiej, której w Polsce nie posiada

my. Przyczynić się też w pewnym stopniu mu

si do tworzenia opinji publicznej, która prze

cież wcześniej czy później i w Polsce pow sta

nie, a o którą już dziś troszczyć się trzeba,

aby nie była zwrócona przeciwko katolicyzm o

wi i nie była oparta na niekatolickich prze

słankach. Niebezpieczeństwo zaś tego jest groź

niejsze, niźli się to powszechnie przypuszcza.

W kraju sowietów.

II.

Całą drogę Mińsk - Sm oleńsk odbywa się

niestety i jadąc i wracając nocą — w drodze

do Moskwy podróżny budzi się już w sercu

Wielkorosji, niedaleko Wiążmy. Kraj to już

zupełnie od naszej Litwy odmienny. Klimat

chłodny, powietrze ostre, przenikliwe. Lasy,

a raczej laski z cienkich, już we w rześniu bez

listnych prawie, a rzadko rozsianych brzózek,

trafiają się tu i ówdzie, wśród kilometrów ca

łych krzakami porosłych pustkowi. Niekiedy

znów ciągną się długo równe, jednostajnie sza

re pola upraw ne, źle zorane, widocznie tylko

mizerne plony dające. Równina taka, że przy

niej nasza równina mazowiecka wydaje się

bez mała jakąś Szwajcarją. Chmury szarawe

zwisają nisko, ciężko, nieruchomie, są jakieś

bez koloru, jak cały ten kraj, tak jednostajny,

tak strasznie martwy. Zupełnie martwy. Dość

porządne stacje są puste, a ci nieliczni broda

ci kacapi, co z podełba się na nas gapią wyglą

dają jakby nieżywi. Choć linja jest 2-torową w

ciągu 6godzin nie wiem czyśmy minęli 2po

ciągi, a i na stacjach nie widzi się tu zupełnie

ani pociągów, ani nawet pojedynczych wago

nów. W ym arłe grząskie drogi, zgubione wśród

pól. Żadnego ruchu nie dostrzega się po wsiach

niezmiernie zresztą rzadkich. Bezludne w yda

ją się maleńkie ,,izby" drewniane, tak malut

kie, że aż dziw, iż tam ludzie mieszkać mogą,

które są albo rozrzucone, albo też skupione

bardzo gęsto kolo siebie — zresztą stale w

szczerem polu, zdała od lasów, od stawów, któ

rych się tu nie widzi wcale, nawet od pojedyn

czych drzew. Od całego krajobrazu wieje bez

nadziejnością i pustką. Nie dziwię się, że w

tym kraju zrodził się nihilizm, że tu powstała

najbardziej pesymistyczna literatura nowożyt

na, że tu wreszcie żadnych doskonalszych,

nowszych form współżycia państwowego nie

umiano stworzyć: że poza knutem, surowym,

okrutnym i dzikim, jak cała przyroda tego kra

ju, nie wymyślono tu nigdy innego środka

sprawowania władzy państwowej.

Uderza ogromna ilość policji i wojska na

małych nawet stacyjkach, a oczywiście na

większych jak Wiaźm a, Gżatsk, Możajsk moc

agentów G. P . U. się kręci. Jak dziwnie posłu

szny, pokorny, cichy jest ten lud rosyjski! Jak

żeż odmienny od tego ludu, który w latach

1917—19 dziko się upajał uzyskaną po raz

pierwszy od stuleci swobodą! Dziś cóż z niej

zostało? Jeszcze w Moskwie widzi się, że się

coś zmieniło, że proletarjat przynajmniej w

pewnym kierunku jest klasą rządzącą, a ra

czej, że się niekiedy zdaje, iż nią jest. Ale na

prowincji? Jak dawniej wszechwładnymi są

wojsko, czynowniki, policja. Chłopu wolno słu

chać i przymierać głodem. Rzecz ciekawa, nie

spotyka się ludzi tłustych w Rosji. Wszyscy

w yglądają na dobrej diecie. Za to chłopi

i chłopki, a naw et dzieci nie chodzą boso, jak

u nas, wszyscy noszą wysokie, ciężkie, grube

buty. Różnica klim atu.

Dopiero pod sam ą Moskwą pejzaż się nieco

ożywia. Zaczynają się ,,dacze" (wille), małe

zresztą, brzydkie, odrapane, gęsto rozsiane

wśród pseudo-lasków. Nie musi być zbyt we

solo na tych ,,daczach", nadto mają być fanta

stycznie drogie (jak w szystko zresztą w tym

kraju), a jednak ci ,,Moskwicze", którzy mogę

się latem na nie wybrać uchodzą za wybrań

ców losu. Milanówek wydałby się tymczasen

rajem w porównaniu z niemi. Przejeżdżamj

dalej obok gigantycznej stacji radjowej, z któ

rej bolszewicy nad ają codzień swe listy pa

sterskie ,,wsiem, wsiem, wsiem". Obok tragicz

nej pamięci ,,Chodynki", wreszcie obok pole

wyścigowego, gdzie wyścigi odbywają się ponc

zupełnie regularnie i gdzie znajduje się rzeko

mo całkiem burżuazyjny ,,totek" — i oto wjeż

dżamy na dworzec białoruski, gdzie konduk

tor zaprasza wszystkich ,,grażdan" (obywateli

do wysiadania.

1 Dworzec ten znajduje się na ubogiem, doś

odległem przedmieściu. Mało publiczności

3zresztą na stacji względna czystość i porządek

, W mig tu tragarze rozpoznają cudzoziemc:

i tłumy kacapów na wszelkie sposoby staraj.

j się go naciągnąć. Każdy najnędzniejszy doroż

karz zacznie od zażądania 6rb. (30 zł.) za naj

skromniejszy - jak na Moskwę - kurs. Ta

i xisów jest w Moskwie niesłychanie m ało -

, podobno kilka zaledwie — natomiast jest tro

/ chę eks-prywatnych aut bez taxometrów, bru

dnych, połamanych, obszarpanych i oczywi

e ście - dla cudzoziemca zwłaszcza — niesły

e chanie drogich. Nająłem jeden — niestety p

kwadransie bezowocnych wysiłków

sz ofe

przyszedł mi oznajmić, że ,,m aszyna się zepsu

ła" i w żaden sposób nie można jej ruszy

z miejsca. Posłałem tragarza po dorożkę od!(

Maszyny do pisania ,,UNDERWOOD" =

IgnacyGrossiSkaHWESŁŁMi

głąo200czy300metrówoddworea-iw m^j

jej obecności dorożkarz wypłacił tragarzowi

G-tą część umówionej ceny za kurs — za to, że

ten m u znalazł klienta! To świadczy, jak fl«*;

im się powodzi, mimo olbrzymich cen!

Ceny — to pierwsza rzecz, co uderza w Mo-]

skwie. Nie mówię już o hotelach: dwa uchoi:

dzą tylko za przyzwoite, Savoy i Bolszaja Me!

skowskaja (w Metropolu, który dawniej by^

najwspanialszym , bolszewicy urządzili olbrzj

mie kino państwowe, a pozatem klub komuni

styczny i mieszkania dla członków Cik*a i in

nych działaczy komunistycznych); otóż tam

pokoik kosztuje 15 rb. (70 zł.), a i reszta jest

odpowiednio droga. Ale naw et życie pozahote-;

lowe jest od 3 do 5 razy droższe ,jak w War

szawie, w przybliżeniu to, co u nas kosztuje

1 zł. kosztuje w Rosji 1 rb. czyli zł. 4.5). W stu,

mej Rosji dzięki szalonej presji administracyĄ

nej, połączonej z terorem, wszędzie obowiązu 1

je oficjalny kurs czerwońca, w edług którego 1

1jf; = 1.94 rb. sów.; podobno z narażeniem ży-j

cia (bo za spekulację walutową grozi kara J

śmierci i to nie na żarty) można otrzymać w 1

jakichś ukrytych norach 2 rb. 50 kop za 1 J: j

w każdym razie ludność naogół tak się boi, że I

np. nigdzie n a kolei nie chciano przyjmować 1

odemnie zagranicznej waluty, której posiada- 1

nie może być dostatecznym powodem do posą- 1

dzenia o spekulację). W Warszawie za 1 rb 1

sow. płacą 4 zł., czyli, że dolar kalkuluje sf 1

2 rb. 25 kop. Oczywiście kurs w żadnym wj 1

padku utrzymać się nie może, zwłaszcza, że es] !

ny w Rosji według powszechnego zdania maję 1

tendencję wybitnie zwyżkową, zwłaszcza towa- 1

rów przemysłowych. Skoro bolszewicy zwyżki 1

cen zahamować nie są w stanie będą musieli 1

prędzej lub później sami obniżyć kurs czer- 1

wońca: inaczej albo uniemożliwią jakikolwiek 1

dopływ kapitału zagranicznego do Rosji, albę 1

też obciążenie z tytułu otrzymanych kredytów 1

zagranicznych będzie zbyt wielkie. Zabawny tc 1

nawet ekonomiczny paradoks. Zwykle euro- i

pejskie waluty ,,trzaskają" z powodu braku za 1

granicznych kredytów; tymczasem sowiecka 1

,,trzaśnie" właśnie wówczas, gdy większa ilośi 1

kapitału zagranicznego wpłynie do Rosji. R«ń I

sja bowiem dzisiaj iest tak idealnie izolowane 1

ekonomicznie od reszty świata, tak ,,samowy ,l

starczalna" (oczywiście na poziomie nędzy), je( 1

obrót towarowy, osobowy i kredytowy z resztę, 1

świata jest tak nikły, że może pozwolić sobic/l

na utrzymywanie kursu waluty na poziomie!

nie odpowiadającym faktycznym stosunkom*«

Ale oczywiście z chwilą, gdy ta autarkja się!

zmniejszy, gdy wymiana stanie się żywsza, ce- l

ny będą m usiały być obniżone, a ponieważ dar. 1

flacja jest wszędzie trudna do przeprowadź^ i

nia więc raczej kurs czerwońca zostanie prze) |

bolszewików złożony w ofierze, zresztą w

własnym dobrze zrozumianym interesie. Potf 1

trzym ują kurs czerwońca dzisiaj właściwie ty^ |

ko dla prestiżu. Wzgląd na konieczność unik]!

nięcia paniki wycofywania wkładów, zm niej!

szenia oszczędności — gdzieindziej tak don!« 1

sły — nie może odgrywać wielkiej roli w kra 1

ju, w którym cała bankowość jest upaństwo l

wioną i gdzie oszczędności są minim alne (chot!

na każdym kroku w Moskwie spotyka się ol |

brzymie tablice na specjalnych słupach, z n a -|

pisami wzywającemi ludność do składaifia o!l

szczędności w ,,państwowej kasie oszczędno(!

ści pracy", przyczem jako leit-motiv widniej?!

wszędzie słowa: ,,twoje oszczędności — twoj 1

pieniądze". Jakżeż daleko jesteśmy od k o m ii!

nizm u!).

Druga rzecz rzucająca się w oczy.—

to fal

talne bruki. Tylko część Twierskoj, K u znieckil

most i parę innych centralnych ulic posiadł

bruki i trotuary możliwe: reszta to są w ertep»

wyboje, jamy, potrzaski prawdziwe, gdzie m.s*!

Ina na każdym kroku wszystkie kości połańNj

Dębniki są dużo lepiej wybrukowane. R uW

kołowy na ulicach jest bardzo niewielki: a u t!

są wszystkie albo rządowe (wspaniałe lim uzjl

ny), albo cudzoziemców, prywatnych powozów

!oczywiście niema żadnych, tylko autobus!

i i tramwaje kursują dość często i bez zarzut!

Za naruszenie porządku wszędzie są przew lł

dziane ostre grzywny i bolszewicka policja u l!

żenuje się wcale z ich wymierzaniem.

1 Trzecia rzecz, co uderza, to charakter ,,przed!

mieściowy"—proszę darować ten barbaryzm-1

całej Moskwy, która robi wrażenie jakiejś P r !

ilgi czy Woli, wśród której ni stąd ni zową!

znajdują się monumentalne gmachy i zabytki

i doskonale dopasowany do tego charakter*

proletarjacki wygląd ulicy. To nie nędza, k !

-1 w!aśnie proletarjat, zniwelowanie w dół. O p!

) ulicy moskiewskiej — to charakterystyka m !

Iskwy, Rosji i bolszewizmu.

Rokowania frakcyj bolszewickie!!

)

Moskwa 17 października, i

j, (AW) Pogłoski o pertraktacjach pomięd!

frakcjami opozycyjnemi a rządzącą większJ

ścią prowadzonych pomiędzy Bucharinem 1

Trockim przy pośrednictwie. ,,Ugodowców" feJ

linina i Kamieniewa utrzymują się w da!sz *ij

ciągu uporczywie. Potwierdzenie t)(ćh po ^ !

sek widzą w braku istotnych represyj wobel

opozycjonistów mimo bardzo ostrej akcji prJ

sowej przeciwko frondzie. Bardziej istotny J

o jednak powodem rezerwy Stalina wMłye,c ojpoz’l

r cjonistów jest brak jedności GPU,, który 1

czasu śmierci Dzierżyńskiego wykazuje niepd

ć kojące ,,zanieczyszczenie" elementami opo^

!-lcyjnemi.

]

Wreszcie trzecią przyczynę nieistnienia opi

nji publicznej w Polsce autor widzi w po

wszechnem tchórzostwie, wyrażającem się w

braku odwagi cywilnej u jednostek. Polak ra

czej da się zabić dla hasła, którego nie podzie

la, niż zdobędzie się na odwagę wystąpić

otwarcie przeciwko popularnemu w danym

momencie prądowi lub narazić się na krzyk u

licy. W ten sposób najbardziej horendalne bre

dnie i baśnie utrw alają się w publiczności, któ

ra oddana na łup agitacji i metod emotywnych

tonie beznadziejnie w bagnie kłamstwa, fałszu

i błędu.

Przechodząc następnie do drugiej części swe

go odczytu hr. Potocki nie znajduje, iżby opi

nja katolicka była w Polsce w lepszem poło

żeniu niż opinja publiczna wogóle. G rają tu ro

lę zawsze te same momenty. Jest ona również

jak i tamta nieustalona i nieokreślona w naj

główniejszych nawet linjacb — co wydać się

musi tem dziwniejszem, że katolicyzm posia

da o wszystkich ważniejszych zagadnieniach

bardzo stanowcze zdanie. Niema wśród pol

skich katolików ludzi, którzyby się należycie

zajęli popularyzowaniem poglądów Kościoła

np. na Ligę Narodów, na sprawiedliwą cenę

na prawa mniejszości narodowych, na udział

robotników w zyskach przedsiębiorcy, n a pra

wo buntu przeciw ustalonej władzy itd. Nikt

w Polsce nie wie, co w tych wszystkich kwe

stjach jest myśleniem katolickiem, a co niem

nie jest. Tymczasem doktryna katolicka ma

o nich wszystkich pewny, wyrobiony, swoisty

pogląd zazwyczaj odrębny od świeckiego.

Katolicy Zachodu posiadają niezmiernie wy

soko postawione centra intelektualne — praw

dziwę laboratorja - gdzie wykuwa się myśl

katolicka i katolicki punkt widzenia na

wszystkie ważniejsze zagadnienia dnia. Centta

te potężnie wpływają na urabianie zdania

wśród katolików i oddziałują w ten sposób po

zytywnie na tworzenie się opinji wogóle. Pol

ska niczego podobnego nie posiada — nie po

siada nawet dość ludzi o należnych kwalifika

cjach, aby móc tak opracowane poglądy w ma

sach popularyzować i szerzyć. Dlatego też re

ferent proponuje zastosowanie narazie pewnej

nam iastki: byłaby ona poczęści jakby przygo

towaniem do tworzenia w przyszłości takich

laboratorji myśli katolickiej, a jednocześnie

mogłaby wpływać dodatnio tak na tworzenie

się opinji katolickiej, jak i na jej ustalenie się.

przynajmniej w pewnych kwestjach aktual

nych, lub wydarzeniach, co do których należy

zająć jakieś określone stanowisko.

Namiastką taką mogłoby być omawianie da

nych kwestyj w łonie organizacyj katolickich

przez grono złożone z ich najpoważniejszych

najbardziej autorytatyw nych członków, a w

obecności zaproszonych innych członków sto

warzyszenia. Takie omawiania — prowadzone

z umiarem ,,sine ira et studio", a nacechowane

tą ,,charitas", z którą katolikom wszystko na

leży rozpatrywać - takie omawiania przyczy

nićby się mogły ogromnie do wypośrodkowa

nia prawdy i do wyświetlenia stanowiska, któ

1 з 4 • Strona 1

Мірадор - viewer

Czas.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку