Czas.

Мірадор - viewer

Czas.

Примітка

Відображення 278 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

M 78.

Krakww 7 Kwietna - Czwartek

Bokm.

Wychodzi w Krakowie

Je o godzinie 8ł/t rano, wyjąwszy Poniedziałki i djj]

nastę,

DO Świętach.

C.ena:

w Krakowie mitidięczne, 6 złp. —

alna 15 złp.

W kraju kwartalna razem * przesyłką pocztową 6 złr. m. k.

Przedpłata

przyjmuje się w Księgami Józefa Czecha przy Głównym

Rynkn Nr. 453 .

Pieniądze przesyłają się franco pocztą wprost do bióra

ekpedycyi czasu wyraziwszy na kopercie: »prenume

rac yjne pieniądze.**

Przyjmują się

ogłoszenia, rozprawy odezwy wszelkiego rodzaju.

doniesienia literackie, księgarskie, handlowe, przemysłowe

rolnicze itp.

uw iadomienia tyczące się sprzedaży, kupna, dzierżaw itp.

Za opłatą

od wiersza petytowego za jednorazowe umieszczenie po 8 gr

następne po S grosze — z dopłatą 10 krajcarów za kaidą

publikacyą na stępel rządowy.

Listy

nię?rankowane nieprzyjmują si(, wyjąwszy od stałych lub

«,ianyeh korespondentów.

Numer pojedynczy kosztuje 10 groszy.

Korespondencyą fzfi§iL

Poznań 3kwietnia.

Wniosek d eputowa nego Cieszk owsk iego, o stanie insty

tutów edukacyjnych w K sięst wie, żyw o bardzo .»jmuje pu

bliczn ość tutejszą; wier ność skreślonego ob riz u, zupeł

nie dsguerotypowa, cieszy nas niesłychanie, bo prawda

tak niezb cle i szczegółowo wystawiona, nie może ostatecz

nie, nie przynieść dobrycb a bardzo w tym kierunku po

żądanych dla kraju o woców; ale im więcej my się cieszy

my, tem większa niochęć przeciw tej znakomitej pracy

pana Cies zk ow sk ieg o, oficya!nego świata, która objawiła

s ię kilkakrotnie w Gaz ecie Niemieckiej tutejszój, co tak

że łałwein do pojęcia , bo praca tak dokładna, tak dobi

tnie stan rz eczy wyświec ająca, zamknąć musi usta tym,

którzy ciągle utrzymują, ź e dopiero promienie pruskie

go słońca, stopiły lody barbarzyństwa naszego, że ca

łą cywilizacyą im winniśmy, że skutkiem t eg o , całe na

sze życie winno by być jednym hymne» dziękczynnym

za stHn obecny. Praca pana Cieszkowsk iego, z dodat

kiem ostatniej m owy pana Pilaw sk iego, inną sferę życia

Księstwa malującej, tworzą c ał o ść , która gdy jak się spo

dziewam y, uzupełnioną zostanio przez di pulowanych na

szych , przy dyskussyi nad ordynacyą gminną i powiato

w ą , co do sf er administracyi krajowej, natenczas będzie

my mieli wierny obraz stanu Księstwa , za którym nieza

wodnie nikt nad W isłą nie zatęskni, jak w zaślepieniu

sw em marzą niektóre dzienniki niemieckie, na co tak tra

fnie i dowcipnio odp ow iedział im korespondent wasz ber

liński.

Obok spraw krajowy ch, wielki wciąż interes śród nas

bud zi, e nergiczny pochód naprzód katolików w Izbach

berlińskich; ostatni ich w niosek funduszów katolickich się

tyczący, poparty naturalnie przez naszych deputowanych,

w znacznej cz ęści trudni się funduszami kościoła naszej

archidyecezyi, bo jak w in.nych tak i w tym kierunku i

na tem polu Księstwo najbardziej upośledzonem było,

Katoliccy deputowani w szelkich prowincyj, stoią w cią

głych stosunkach z swem i biskupami, którzy im rad u -

dzielają, m ateryałów dostarczają. O ile wiemy i nasi d e

putowani, oczekują rady i pomocy z strony JO. arcypa

sterza n aszego, która niezawodnie c o do tej inateryi u -

dzieloną im będzie, słyszeliśmy nawet, że JO. arcypa

sterz, wyznaczył komissyą, celem wynalezienia i ułoże

nia etatu wszelkich zebranych funduszów kościelnych i

edukacyjnych; rezultat tej pracy udzielonym niezawodnie

bodzie deputowanym naszy m , do użycia przy niezadługo

st oczyć się mającój w tej maleryi w alco, o to zaś mniej

sza, czy zwycięstwo pewnem, byleby prawda wyświe

coną była, p rędze j c z y później, o w oc e przynieść musi.

Jenerał Brandt, zo stał mianowany jenerałem dywizyi,

ale i nadal w garnizonie tutaj zostaje. — Zima ostatecznie

żegnać nas zdaje się, i dzięki Bog u , śniegi tak powoli

giną, że obawa p ow o d zi, której się lękano, za uchyloną

uważaną być może.

Co do kolei poznańsko -w rocławsk iej podobno je st na

dzieja, że budowa jes zc ze w tyin roku rozpoczęta będzie ,

Hle nie p ze z r ząd, tylko przez towarzystwo ak cy ouary -

uszów; lukiem przynajmniej je st przekonanie publiczności

i prassy.

Karząca ręka Opatrzn ości, ciążąca nad krajem n aszym ,

nie przestaje najboleśniejszych ciosów zadawać sp oł e c z e ń

stwu naszemu. Jcs zcześuiy m e odetchnęli po stratach Ste

fanii z Małachowskich P!aterowój, ojca Anto nie w icz a, hr.

Haczyńskićj, a już nowej ofiary niebo od nas zażądało

w osobie Zolii z Zamojskich Żółtowskiej, która w kwie

c ie wieku w Bogu za sn ęła, zostawując nieutulonego w żalu

m ęża, rodzinę, i pięcioro maleńkich sierot. Dziwnem zrzą

dzeniem losu, cztery osoby wymienione, które w tak

krótkim czasie Bóg od nas odwołał, były wszystkie da

łem innych części kraju, W ielkopolsce danym , były w ę

złami wiążącemi nas tein silnićj zresztą kraju, ś w i ei a o

tiara była uam wreszcie zakładem i przykładem cnót tej

wielkiej rodziny, którą cała Polska tyle szanu je, j uż więc

i z tego względu , śmierć jćj ogólny żal, ogólną boleść

wywołała.

Hamburg 3 kwietnia.

1 W iado m o, żc traktat londyński z dnia 8 maja roz

strzygając. k we styę dziedziczności tronu duńskiego, ost a

teczn ie miał na celu załatwienie w ynikłych sporów, mia

nowicie zaś krwawych zajść między koroną duńską a jej

szleswik-holsztyńskiem i poddanymi; wiadomo t akż e, źe

ob ecn e obrady Folketliingu tuczą się nad teinże prae em

dziedzicznem i nad sp osob em , w jaki ono ma być przez

sejm państwa przyjęte. Do powtórnego nastąpić mającego

odczytania o w e g o prawa na se jm ie , już przygotowany i

przez 4 0 deputowanych podpisany z os tał dod atek , który

uchylając królewskie uwiadomienie (Botschaft), zamierza

j ograniczyć to prawo na sanie i be zw z ględoe przyjęcie

układu londyńskiego. Czterdzieści podpisów wystarcza na

uchylenie p ropozycyi królews kiego uwiadomienia, bo ta

liczba przechodzi czwartą c z ęść całej liczby deputowa

nych; pytanie tylko, czyli podpisujący d ot r z y m ają placu,

co zr iwą z alxźeć bi;dzie od tego, czy pódobihcjśżćńi do

prawdy jest odstąpienie ob e cn eg o ministeryum lub nie.

Tyi iczasem gazety angielskie ogłaszają oświadczenie

księcia Szleswik-Holstain-Noer, przesłane prezydentowi

si iinu duńskiego, a którego brzm ienie j e st nast.ępujące:

»Sir, mech nu wolno będzie złożyć następujące oświad

i ;isnłr sejmowi:: W dzienniku Altonaer Merkur z dnia

JOgo marca czyt:łem .dokument tyczący się układu za -

w artego między królem duńskim z jed nćj, a moim b ra

tem k sięciem - ’

-bsw k H )lsztcin-Auguste burg z drugićj

strony, mocą którego ten ostatni w imieniu swojóm i s w o

jej ,,r«dziny" wyr^oka się za pewną oznaczoną s u m m ę ,

praw ptelcnsyj któreby stanąć mogły na przi ;szkod; ie

jakiemukolwiek bądź rozporządzeniu króla duń skiego

w kwestyi. dziedzicznej. W obawie, ie użycie niezwy

kłego wcale oznaczenia ,,rodzina", m ogłoby dać powód

do mniemania, źe ow e »arrangement" i mnie dotyczy, lub

też , że dałem moje na nie przyzwolenia .- oświadczam n i

ni i»z* m żem o ukladzie nic niewiudział, pókim go w ga

zetach niewyczytał, i źe poczytuję sobie za obowiązek,

wszelkiemi legalneini środkami ulizym ić praw a , które

nietylko są zaszczytom rodziny, ale zarazem w ymkiem

,püb»cznej konieczności" dla dobra publicznego;— prawa,

których wartość i mądrość nigdy bardziej się nienk az cły,

nk ( śnie teraz, kiedy od ich utrzynama założy nieza

i I ’ 5 korony i egzystencya narodu. W zajemne zaufa

n e w spólne poszanowanie ustaw i praw h .sło ryczny ch

różnorodnych c z ęści duriskićj monarchii, były dotychczas

c h spójnią łąc zącą i utrzym uiącą, kiedy zaś pow stała

nyśl uchylenia onych, znikło zaufanie i stracono siłę.

Brałefii udział w ruchu 134 8 roku dia obrony ow ych da

wny cl, pra.v. Ko’dy zaś reprezentanci narodu p ocz ęli n a -

owe instytucye, cofnąłem się; a kiedy duch n*e

ptzyjazny w aisnął się m.ędzy kcóla i n a ród, o puściłem

kraj. Gilowy w kaiJćj chwili bionić prerogatyw monai

chicziriych, niemniej stałem mojćm p rz e dsięwzięcie m , u -

trzymać historyczne prawa narodu mepndiląiąc sie nigdy

układom, które j e poświęcają Układ dnia 8 maja, prz,e

ciw któremu p roloslscyą mn,ą rządowi angielskiem u dzi

siaj podałem , uważam za układ przemocy i rabunku fa

troety of c oercion and spoliation); tymczasem nie cofiiąf

bym się przed żadną ofia rą , którąoym wyinódz p ewne

warunki zd ołał. A takie są np. układ w myśl traktatu

np, Utrechtskiego co do korony hiszpańskiej i francuzkiej,

a to w taki sposób, żeby korony duńska i ros syjsha ni

gdy się na jednej głow ’ę złączyć, a tem s°mem Księstwa

j nigdy do pcńsłwa rossyjsk.ego wcieionemi być mem o

aĘti UTERACKO-ARTlSTimA.

Wielkanoc - Teatr amatorski.

Krótkie zapusty— w cz esna Wielkanoc— nieuniknione na

stępstwo dla tych św iąt, do których przywięzujemy zw y

kle początek zielonćj wiosny, a które w tym roku znala

zły się skutkiem dziwactw atmosfery w samym środku

najostrzejszej zimy.

Gdzieźeście papuią trawką zasłane murawy! Gdzieś ci e

pły wietrzyku piesz czący pier wiosnki, narcysy, lili e, tu

lipany 1 Gdzie ptaszki uwijające się około swoich gnia -

zdeczek! Gdzie roje w es o łych mieszkańców miasta wy

sypujące się na pola i na łąki?— Gdzieś złoty promie

niu słoń ca oświe cający zbudzone życie?

W szystko z astygło pod całunem śniegu..« i m urawa, i

w ietrz yk, i kwiaty, i ptaszk ow ie, i słońce... i najnieszczę

śliwszy cz ło w iek; on , co miał odmłod niećczuciem , ode

tchnąć swobodniej szą piersią, zaczerpnąć nowego życia

z odżywającą naturą — zatulony w f utrze, z zaciśniętą

czapką na uszy, z wzrokiem sm ętnym , z ciągłą obawą

kaszlów, katarów, i grasującyih gorączek, przesuwa się

błotnym trotoarem , lub przez w ąwozy śniego we ciągnące

aię wzdłuż ulic....

Pomiędzy Wielkanocą a Boźem Narodzeniem niebyło ró

żnicy, chyba ta, ż e ostatnie Boze Narodzenie więcćj przy

pominało Wielkanoc. Stąd też zwykle towarzyszące uro

czystości tej i wy cie czk i za m iasto, Emaus, Rękawka, gdzie

niegdyś bawiły stroje kobiet połyskujące świeżością, gwar

i wesołość dająca się postrzegać na wolnćm powietrzu__

wszystko to skończyło się na wzajemnych odwiedzinach

po dom ach, gdzie przy święconem z melancholiczną twa

rzą częstowan o się jajkiem i wzajemnemi życzeniami n o -

wtarzającenu s ię od lat tysiąca. I życ z e n ia , choćby jak

w arg

ster eotypow ane, tylko z trudnością prze ci sk ały s ię przez

usta, kiedy nadzieję bliskiej w osny ścisnął mróz kilku

nasto -stopniowy, i przysypała zawieja śnieżna...

Nic to wszak że nieprzeszkad/,ało, żeby prawie w s z ę -

dzio sulem święconem nieuszanowauo staropolskiego i lak

chrześciańskiego obyczaju. Ogromne baby, placki roz

maitych nazwisk i najrozmaitszych kształtów i sm aków,

szynki, kiełbasy, baranki, zgoła całą tę armię, na pierw

szy rzut oka rzekłbyś niezwalczoną, mogłeś podziwiać na

niejednym stole uszykowaną do boju, i czekającą z b o -

hatyrskim sp ok oje m , natarcia głodnych i wyposz czonych

rycerzy... Ale los tój pięknej wychuchanej i wypielęgno

wanej armii, zawsze musi być ten sam , jaki spotkał pię

kn e , wychuchane armie pruskie pod Jena. Jak w armii,

lak w k obiecie, tak w plackach, najczęściej piękność bywa

powodem zguby.... Napoleon d owiódł teg o pod Jeną, Ko

rzenio wski w swoim dramacie (Piękność zgubą), a my do

wodzimy przykładem niesz częsnych bab i placków, z któ

rych dziś Ledwo okruchy....

Przed niewielą laty, w niektórych naszych miastach, i

w niektórych modnych domach na w s i , zaczęto zarzucać

św ięco n e , nazywając j e obyczajem barbarzyńskim, obrzy

dłem źarłoctwem , i zasadę swą popierano dowodami hi

gienic zn em i, a najbardziej dowodem źe zagranicą nikt

święcon eg o niewyprawia. Czeg o elegancki Francuz nie

p rz yjął, c z eg o filozoficzny Niemiec niewydemonstrował

ä prio ri, uchodziłu zdaniem niektórych za najoczywist

sz e barbarzyństwo. Teraz chwała Bogu zmieniło się co

kolwiek w g ło w a c h ; z ac zęto przeglądać że niewszyslko,

co Francuz przyjmie i piętnem mody naznaczy, co n ie

miecki filozof wydemonstru je, j e st nieodwołalnym wyro

kiem. Jak w wyobrażeniach religijnych, tah politycznych

teoryach można doslrzedz zw rot frontu, a przynajmniej

pewne niedowiarstwo w w yrocznie nadsekwańskich poli

tyków i filozofów z nad Sprei. Jest nadzieja, ź e za tem

pójdzie i tryb ży cia , zastosowany więcej do obyczajów

*u,ci. mDt.ma!ODOIS

m iejs co w ych, tradycyonaluych; a nie do źurnalów m ody

lub narowów nabranych w expensownych wyrieczkach

za gr a nicę, a raczej do hoteli zagranicznych. Zawszem

się dziwił, dla czego pisarze nasi lak wierszem jak prozą,

od sam ego zawiązku literatury, nieustannie pisali satyTy i

jeremiady na psowanie się obyczajów , na pochopn ość do

przyjmowania strojów cu d zo zi em skich , na nierozsądny

zbytek i m arnotrawstw o, p odnosząc przytem i za w zó r

stawiąc wieli ą prostotę, gościnność, rzetelność, surową

uieskażnność wieku który przeminął. Za Zygm untów s ar

kano na ob ec ne czasy; przymierzając j e do patryarchal

nych obyczajów jakie kwitły w narodzie pod Kazimie

rzem Jagiellończykiem . Za W a zów, unoszono się nad pro

stotą i cnotami znam ionujące«» lata rządów obu ostatnich

Jagiellonów. Za S asów wiek siedem nasty u chodził za id e ał

trzeźwości i twardego życia. Pod Stanisła wem A ugu stem

Naruszewicz w szorstskiej satyrze n ie chł o stał juź z ł e g o

obyczaju ale piorunował na zbrodnie, chociaż dziś, więk

sza część naszych pisarzy po wzór narodowego obyczaju

i cnót obyw atelskich, niesięga dalćj jak w k onf eder ackie

czasy. Rozważając ten fenomen, dwie rzeczy stawały mi

na myśli: albo wszolka przeszłość ma taki urok dla obe

cności , iż musi się w dobrćm wydawać świetle, co skła

dałem na usp osobienie autorów, przypominających s obie

n starość szczęśliwe lata młodości; alho też w rzeczy

samej, im głębićj w przeszłość tóm żywot bywał prost

szy, cze r st wi ej sz y, b ogobojniejszy a ztąd i obyczaj su

rowszy. Niepodpada wątpliwości, iż z szerzącą się cywi

lizacyą miękną ale i gładzą się obyczaje, a i prawie do

zagłady rodowitego ich piętna; lecz czem uż to ciągłe

woła nie naszy ch R ejów, K ochanow sk ich, Opalińskich, Na

r u sze w icz ów , Br odzińskich , Rzew uskich? Miałżeby to być

g łos podawany sohie od tylu p ok oleń, aby przypominać

narodowi ów id e ał zam ierzchły, sięgający Piastowskich

stuleci? id eał, który pod różnemi pojawia się formami,

a zawsze w jedno bije, w patryarcbalność i wszystkie

1 з 4 • Strona 1

Мірадор - viewer

Czas.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку