Dziennik

Мірадор - viewer

Dziennik Literacki. 1950, nr 19 (7 V) ═ 166.

Примітка

Відображення 283 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

HENRYK MARKIEWICZ

rrZfdntl, d

P TW th przodownicy pracy. Polska Ludowa

czci najwyżej pracę. Wy swoją nauką przygotowujecie się do przyszłej

pracy Cała Polska na, was czeka" _

mówił Prezydent R. P. Bole.sław

tSioiut do swych m ałych gości, którzy zgromadzili się u niego w Belwede

rze w przeddzień 1-Majowego Święta. 500 dzieci - przodownic i przodowni

ków nauki podejmował Prezydent wraz z członkami Rządu i Rady Pań,,

i J tJ - riSV V 3 ,^ ?ytd do najwyższego dostojnika państwa młodzież

i kato uridkiej W 163’

0W8fc^ ’ łódzkiej, wrocławskiej, poznańskiej

Radosna była wizyta dzieci w Belwe.derze, radosna dla małych

pości, którzy serdecznie podejmowani, zabawieni produkcjami a rtystycz

nymi i obdarzeni na pamiątkę podarunkami przeżyli piękny dzień - i ra

dosna dla IMS wszystkich jako dowód rosnącej nowej Polski, w którei

największym, zaszczytem jest praca.

TADEUSZ ŻOCHOWSKI

Wieś mojej młodości

W tycio swym przebiegiem ziemi szmat niemały -

od uralskich stepów aż do brzegów Łaby.

W bitwach i pochodach przez dymiące pola

każdy gaj brzozowy głosem w si mej wolał.

Porzucona po to, aby ją odmienić,

w żyłach mych krążyła po szerokiej ziemi.

Nad wodami Wołgi - śród gotyckich wieżyc

w młodość, która przyjdzie, wciąż kazała wierzyć.

W młodość, która będzie lepsza niż ta pierwsza,

kiedy bunt w chałupie prawie każdej mieszkał.

Snu nie znała wtedy letnia noc gorąca,

motor marzeń śmiałych bunt po nocy włącza!.

Gdyby była z gumy ta pachnąca ziemia,

można by rozciągnąć — nikt by troski nie miał.

Gdyby były z wichrów potrudzone konie,

można by Ją zorać od końca po koniec.

Guma była tylko pałką policjanta,

a wiatr głodem w kiszkach, kiedyś chudł w zapałkę.

Szeleściła przyszłość podziemną bibułą

na wsi mej czytaną w noc zimową długc.

Były różne partie — i lewe, i prawe,

lecz nikt już nie wierzył wielmożnej Warszawie.

Jak gwiazda nadziei, jak najświętszy gniew

biedotę wsi mojej wiodła KPP.

Przez burze i trudy, rozdroża i drogi

wciąż wieś prowadziła do traktu historii.

Jesteśmy dziś na nim! — i stąd się zaczyna

mojej wioski młodość nareszcie prawdziwa.

Nie ma ranków głodnych, ni nocy bezsennych —

cwałem wiosna pędzi po zielonej ziemi.

Ta krew co już wsiąkła nie popłynie wiecei —

maszyn i traktorów łakną młode ręce.

Walą się przeżytki, przesądy i wyzysk

Jak w lesie pnie zgniłe, łamane śród burzy.

Niech tam szczeka Londyn, niech czyjaś złość błyska

m e odwrócić wiosny, kiedy raz Już przyszła.

Bo prawda Jest Jedna i Jedna |e st droga:

we wspólnocie bratniej nowe szczęście orać!

1950 r.

Buduiemy kulturą Socjalistyczną,

k Rurą pokojowej współpracy

wszystkich wolnych ludów

Wzrast roz pow szech nienia k ultur y w P olsce Lud ow ej obrazują

wykresy na atr. 2 i 3.

Jak naukę o literaturze w praktyce

do użytku publicznego zastosować?

W dru giej połow ie b. roku odbę

dzie się w Warszawie pierwszy

Kongres Nauki P olskiej. K ongres

ten m a za zadanie ocenić ob ecny

sta n naukj polskiej, u s talić zasady

planowania badań naukowych na

przy szłość i now e f or m y organizacji

życia naukowego w Polsce.

Będzie to wydarzenie bez prece

densu w dziejach nauki polskiej, m o

m ent pierw szorzędnej doniosłości w

życiu ogólnopaństwowym , przedsię

w zięcie w ymagające pieczołowitego

przygotowania. Toteż w szystkie sek

cj e i podsekcje przys złego K o ngr esu

roz poczęły już działalność. W ra

mach prac podsekcji badań literac

kich zwołany został zjazd naukowo

łiteracki w Warszawie, który odbę

dzie się w dniach 8— 12 maja. Orga

nizatorami są: Instytut Badań Lite

rackich i Towarzystwo Literackie

:m, Mickiewicza. Wyniki zjazdu ma

ją posłużyć za materiał do referatu

na K o ngre sie o ,,stanie badań i po

trzebach w zakresie nauki o litera

turze p olskiej".

Stąd rob oczy ch arakter zjazdu, j a

ko cecha n ajznam ien n!ejsza i zara

zem odróżniająca go od przedw ojen

ny ch zjazdów historyczn o-literac

kich. poświęcon,ych p rze w a żnie ob

chodow i ro czn ic w ielkich pisarzy.

Nie wzbudzi chyba sprzeciwu te

za, ż e d otychczaso w a polonistyka

posiada dotkliw e braki, choćb,y w

zak resie do’kum entacji j prac ed y

torskich , ch oćby w ogarnięciu b ada

niem naukowym materiału history

czno-literackiego. W ok resie dw u

dziesto_lecia nie zdołano doprow ad zić

do końca W’ydań krytyczn ych Mic

kiewicza i Słowackiego. Nie ma po

prawnych edycji Kochanowskiego i

Krasickiego. Nie ma bibliografii pol

skich cza sopism literackich. N ie ma

użytecznej dziś monografii nauko

w ej o Sienkiewiczu, Orzeszkowej,

D,ygasińskim , Żerom skim ... N a m a

pie literatury polskiej c ałe obszary,

jak literatu ra k r ajow a po roku 1831.

jak literatura plebejska XVII wieku

—

świecą białymi plamami.

Ale ca zjeździć mówić się będzie

n ie tyl;ko o tym , czego nie zrobiono.

Zjazd winien spojrzeć krytycznie na

to, co i jak dotąd wykonano. Dzieje

burżuazyjnej n a uk i o literaturze szły

lim ą zm ierzającą w dół: od śmiałych

prób syntezy w okresie pozytywiz

mu do jałowego przyczynkarstwa i

m ikr ografii (ch oćby naw et zbieranej

w gru be to m y o tytułach łudzących

sj ntetycznymi ambicjami). Od histo

ryczno-społeczne j interpretacji roz

w oju literatury do estetyzowania,

form alizm u i kon struow an ia ,,struk

tur duchowych" pisarzy. Od postawy

racjo nalistycznej do intuicjonizm u i

otwartego fideizmu. Nie ma co rów

nież ukrywać, że w dwudziestoleciu

nauka o literaturze stalą się jedną

głównych ekspozytur naukowych

endecji i rozmaitych odmian prefa

szyzmu.

Tu pewne wyjaśnienie. Musimy

u oski ;wie_ w ydobyć z zapomnienia i

uw ydatnić postępowe tradycje pol

skiej nauki o literaturze i krytyki

literackiej: od Edw arda D em bow

sk ieg o poprze z Piotra C hmielow

skiego i A. G. Bema do krytyków

rewolucyjnej lewicy z okresu dwu

dziestolecia, N aw iązując d o ich tra

dycji, nie ogra nic zam y się jednak

do p rzejęcia i ch tylko dorobku.

Przep row adzam y zasadniczą kryty

kę polo nistyki burżuazyjnej, ale nie

odrzucamy m echan’cznie i ryczałto

w o jej wyników. Byłoby to i krzyw

dzące. 1 szk odliw e.

,,N egow ać — jak to p odkreślał En

gels — n ie oznacza pow iedzieć po

prostu: nie._ W negacji mieści się też

dziedziczenie 1 oznacza ona wchłonię

cie, krytyczne przetrawienie i zjed

noczenie w nowej, w yższej synte

zie wszystkiego przodującego i po

stępow ego, co już zostało o siągnięte

w h istorii m yśli ludzkiej" (A. Żda

now w przemówieniu w dyskusji fi

lozoficznej, w yd. ,,Książki", 1948 r.,

str. 16).

Rzecz ja sna, ocen a stanu b adań li

terackich musi się opierać o okre

ślone k ryteria teoretyczne; tym sa

mym łączy się nierozerwalnie z wal

ką o marksistowsko-leninowskie fun

damenty literaturoznawstwa, z w al

ką o naukowo poprawną teorię lite

ratury i metodologię badań literac

kich. N a zj eździe spotkają się repre

zen!tanci różnych stan ow isk b adaw

czych, nastąpią dysku sje i starcia

ideologiczne. ,,A bsol utni e nie należy

się tego obawiać" — mówił min. K.

Petrusewicz na pierwszej naradzie

krajowej w sprawie Kongresu. ,,Za

leży nam bardzo na l}’in, by proces

przygoto w ania do K ong resu o dby

w ał się poprzez dyskusje i starcia

ideologic zne, poprzez w a lk ę ideolo

giczną w ram ach sekcji, p odsekcji,

a poprzez sekcje i podsekcje odwo

łujemy się do towarzystw nauko

wych, placówek naukowo-badaw

czych na uczelniach i w e wszystkich

ośrodkach życia naukowego. Nie o

czekujemy bynajmniej tego. by ideo

logia ta została zunifikowana całko

w icie. Będziemy jednak dążyć do

tego, by spo soby ujm ow ania zagad

nień naukowych przeniknięte były

ideologią postępową. Będziemy dą

żyć do tego, a!e nie chcemy utrącać

różnych pu n któw w id zenia , różnych

zapatryw ań". (,,Życie Nauki", 1950,

nr1-. s.57).

Zjazd polonistyczny niewątpliwie

podniesie świadomość naukową sa

mych marksistów na wyższy stopień

rozwoju, niew ątpliwie będzie kata

lizatorem ewolucji teoretycznej po

stępo’wych badaczy w kierunku mar

ksizm u. P oprzez na uc zycieli-p olo ni

stów uczestniczących w zjeździe, po

przez przedstawicieli młodzieży po

lonistyczne j z całej Polski - sięgnie

to wychowawcze znaczenie zjazdu

daleko poza ściany sali jeg o obrad.

Obecność i — n ależy się spodzie

w ać — czynny współudział nauczy

cielstwa i studentów będzie i w in

nym sensie ważny dla zjazdu. Zada

niem jego głównym — jak i przy

szłego K ongresu N auki — jest po

w iązan ie nauki z p otrzebami życia ,

włączenie jej w plan 6-letni. W za

kresie kultury i ośw iaty realizacja

jego oznaczać będzie ,,podniesienie

poziom u kulturalnego kraju, udo

sU rmienie najszerszym m asom ludu

pracującego zdobyczy nauki i k ultu

ry, rozbud ow ę instytucji z aspokaja

jących zbiorowe potrzeby mas pra

cujących",

co z kolei ,,um ożliwi

kształtowanie się nowej socjalistycz

nej świadom ości, n ieodzow nego w a

r un ku zbudo w ania p odstaw soc jali

zmu w Polsce" (z. w ytycznych planu

ft-letniego).

Ta rewolucja kulturalna wymaga

licznych kadr no w ych nauczycieli,

działaczy ośw iato w y ch , praco w ników

w ydziałów kultury w terenowych

organach jednolitej władzy państwo

w ej, biblioteka rzy , orga nizatorów

teatrów och otniczych i twórczości

samorodnej, kierowników świetlic

itd. D otychczaso w e studia p oloni

styczne, zarazem p rze ład ow an e i nie

przygotowujące do tych zawodów,

nie sp ełniały sw e g o zadania społecz

nego. Realizacja reformy uniwersy

teckich

studiów polonistycznych

przez w prowadzenie ich dwustopnio

wości i zmianę programu, to jeden

z c entralnych p robl em ó w zjazdu.

,.O czyw iście każda reform a stu

diów wtedy ty)ko spełni całkowicie

swoje zadania, jeżeli odpowiada jej

nie tylko zmiana zakresu elementów

w ykładów, egzaminów i ćwiczeń,

ale przede wszystkim zmiana meto

dy naukowej i ideologii" -

pisał

s łuszn ie Jan K ott (,,U niw ersytec

kie studia polonistyczne",

,,Nowe

Drogi" 1949, nr 3, s. 183) -

.,Pro

gram je st tylko narzędziem refor

my, ale nie samą reformą; walka o

unaukowienie polonistyki, o wypeł

nienie przez nią zadań wychowaw

WALKA Z ANALFABETYZMEM

Grafika Krystyny Wróblewskiej

Młodzież u Prezydenfa RP.

do ,,Dziennik. Pohkie^"

Dziennik

ROK IV ł Nr19(1661 s 7MAJA 1950

1 з 6 • Strona 1

Мірадор - viewer

Dziennik Literacki. 1950, nr 19 (7 V) ═ 166.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction