Ilustrowany

Мірадор - viewer

Ilustrowany Kuryer Codzienny.

Примітка

Відображення 251 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

"H^fioun uio miaua OJIJ.

Listy należy adresować do Redakcji, a nie do

współpracowników.

Telefony: 11-98, 15-72, S5-42.

Dla rozmłw międzymiast. Redakcji: 32-98, M-50.

Naczelny redaktor przyjmuje

w poniedziałki i soboty od godz. 1—2 popołudniu.

Założyciel i Naczelny Redaktor: Marian Dąbrowski

Konto czek. Nr. 140.725 (Warszawa. 400.200 (Kraków).

Konto żyrowe: Dom bankowy A. Holzer — Kraków.

Kraków, Wielopole 1

WARSZAWA* Nowogrodzka 86. tel. 234-65 i 70-21

KATOWjCE, Teatralna 6. tel. 23-78;

POZNAŃ, 8w. Marcina 48. tel. 17-22;

LWÓW, Kopernika 9, tel. admin. i redakcji 49-58;

RÓWNE WOŁYŃSKIE, ul. j. Maja 105. Tel. 221.

ŁÓDŹ, Wschodnia 65 (Piotrkowska 46). tel. 67-08.

KIELCE, Sienkiewicza 46, tel. 348:

NOWY SĄCZ, Jagiellońska 29. tel. 58:

WILNO, Wileńska 26, tel. 14-82 i 466.

ODDZIAŁY

Kraków, środa 3 kwietnia 1929

Wiosenny wyścig motocgMowu

mnu "Jeszcze Polska nie zginęła", budząc nie

znane dotąd objawy poczucia narodowego i ofiar

ność na cele wyswobodzenia, nawet wśród tych

Łużyczan, którzy aż dotąd o swem łużyckiem po

chodzeniu nie wiedzieli i nawet języka swego sig

wyzbyli.

Wspomniany Wydział Narodowy wydał w Sty

czniu 1919 roku proklamację, w której powołu

jąc się na artykuły prez. Wilsona, domagała się

także dla Łużyc prawa samostanowienia i nie

podległości. Ponieważ jednak z działaczy łużyc

kich mało kto mógł wierzyć w istotne uzyskanie

samodzielności państwowej, przeto odrazu poja«

wiła się koncepcja zjednoczenia Łużyc z Czecho

słowacją i pomimo wszelakich przeszkód, stawia

nych ze strony niemieckiej, zdołano w ciągu

krótkiego czasu' zebrać 36.000 podpisów i delego

wać swych przedstawicieli do Paryża, gdzie od

nośny memorjał — nie mając własnego przedsta

wicielstwa — złożono na ręce czechosłowackiego

ministra spraw zagr., dra E. Benesza, z tem, aby

on problem łużycki przedstawił na forum Ligi

Narodów. Atoli polityka czeska nie uznała za

stosowne domagać się zjednoczenia Łużyc z Cze«

chosfowacją, lecz dr. Benesz poprzestał na ogól

nikowym wniosku, domagającym się zabezpiecze

nia przyszłości narodu łużyckiego, wykonując w

ten sposób gest małowartościowy, co jednak zna

komicie umieli wyzyskać Niemcy.

Ponieważ przedtem na konferencji pokojowej

w Wersalu nie zgłoszono kwestji łużyckiej w spo

sób należyty, Niemcy mogli tem bezkarniej wy

stąpić z nowemi prześladowaniami, a wykonali

to przy pomocy "Grenzschutzu", którego oddzia

ły rozrzucono po całym kraju, a który znęcał się

bezkarnie tem bardziej, że równocześnie areszto

wano najwybitniejszych przewódców, m. in. Erne

sta Barta, b. członka sejmu saskiego, który po

swym powrocie z konferencji pokojowej został

obwiniony o zdradę gtówną, a wtrącony do wię

zienia, przebył tam całe trzy lata. Zlekceważona

przez konferencję pokojową sprawa łużycka spa

dla z porządku dziennego, lud łużycki oswobodzo

ny nie został.

A jednak nie poddał się nieszczęściu. Jak wy

kazuje autor, uświadomienie narodowe rośnie

tam z dniem każdym, powstał już serbski ludowy

bank z centralą w Budziszynie i z filjami w in

nych miastach, tygodnik "Serbskie Nowiny", któ

ry już zdawał się ginąć, jest dzisiaj dziennikiem

o 5.000 egzemplarzach nakładu, dokonało eię zje

dnoczenie wszystkich stowarzyszeń śpiewaczych,

strażackich, wychowawczych i innych, w jeden

związek "Domowina", od roku 192Ó Łużyce ma

ją własną organizację Sokoła z 20 gniazdami w

kraju, a politycznie zjednoczył się naród łużycki

przez powołanie do życia zwartego stronnictwa

"Serbska Ludowa Strona", które wspólnie z orga

nizacjami mniejszościowemi niemieckich Polaków^

Duńczyków, Fryzów i Litwinów, występuje na

terenie parlamentarnym.

Dotąd nie uzyskali jednak Łużyczanie niczego

w zakresie szkolnictwa, a walka o narodową szko

łę jest wobec tego naczelnym postulatem.

Jakie są nadzieje Łużyczan na przyszłość? Mi

mo znacznego postępu — powiada autor

przyszłość przedstawia się dosyć ponuro, bo na

pór niemiecki stosunkowo się zwiększył zarówno

ze strony władz niemieckich, jak i ze strony ro

botniczego tłumu niemieckiego, który gorączkowo

napływa obecnie do łużyckich kopalni węgla bru

natnego, przyczyniając się do germanizacji kra*

ju. Już tylko nader wąskie pasmo ziemi łączy

obszar językowy górnołużycki i dolny i grozi du

że niebezpieczeństwo, że niebawem zamiast jednej

łodzi, tonąć będą w morzu niemiecluem dwie

łużyckie łódeczki.

Najmniejszy naród słowiański w środku Euro

py nie jest oswobodzony, a jego los obecny, to

nowy dowód ochrony, mniejszości narodowych

w Niemczech.

W niemieckiej miejscowości Schildhorn nad Eawelą, odbyły się jul w ubiegłym, tygodniu pierwsze wyścigi motocyklowe na przełaj. Trasa

prowadziła przez łąki, a nawet drogami leśnemi. Zawodom tym, które zorganizował niemiecki Związek motocyklowy, towarzyszyło ogromne za

interesowanie, a przebieg ich, jak to przedstawia nasza ilustracja, śledziły tłumy publiczności. Na zdjęciu naszem widzimy moment z powyż

szych wyścigów, a mianowicie widok na odcinek stromej trasy leśnej w Schildhorn i licznie• zebrane tłumy publiczności, ńa dole leży jeden

z motocyklistów, który wywrócił się na tym trudnym odcinku drogi.

EDzielnu naród łuzgcRi

ginie w morzu niemieckiem.

Kraków, 2 kwietnia.

Wychodzący we Lwowie doskonale redagowa

ny "Buch Słowiański", w ostatnim swoim zeszy

cie za miesiąc marzec r. b. pomieszcza bardzo in

teresujące wiadomości o stanie sprawy serbsko

łużyckiej, czyli o tragicznem położeniu szczegól

nie bliskiego nam od wieków, dzisiaj najmniej

szego ludu słowiańskiego, który od X. wieku po

Chrystusie, a właściwie nawet wcześniej, wysta

wiony jest na najgwałtowniejsze uderzenia młota

germańskiego, a opuszczony przez wszystkich,

tonie wśród morza germańskiego. Uwagi autora

>— który ze zrozumiałych powodów nazwiska swe

go nie wymienia — jako oparte na bezpośredniej

znajomości przedmiotu, zasługują w zupełności

na to, aby się z niemi w Polsce szerzej zaznajo

miono.

"W ostatnich miesiącach wiele narodów sło

wiańskich obchodziło rocznicę odzyskania nie

podległości — powiada autor — lub rocznicą zje

dnoczenia. Ale w tych miesiącach przypadło jesz

cze jedno dziesięciolecie, którego nie obchodzo

no. Jest niem dzień 13 listopada, w którym przed

10 laty powstał w stolicy Górnych Łużyc, w Bu

dziszynie, wydział narodowy łużycko-serbski

(Serbski Narodny Wubjerk).

Około niego skupili się w Łużycach ci wszy

scy, którzy mieli nadzieję, że nadchodzi chwila

zmiany na lepsze także w losach najmniejszego

narodu słowiańskiego, stopniałego w odwiecznym

boju z germanizacją i niezgodą wewnętrzną do

liczby zaledwie 200.000 dusz. Bój Serbów łużyc

kich o lepsze jutro nie osiągnął jednak dotąd ce

lu, a choęiaż przyniósł silny wzrost poczucia na

rodowego, Łużyczanie jednak wciąż pozostają je>

dynym narodem słowiańskim nieoswobodzonym.

Przez cały czas wojny światowej panowała w

Łużycach martwa cisza. Najlepsi pracownicy na

rodowi i budząca nadzieje młodzież, służyła w

wojsku niemieckiem, przelewała swoją krew za

obce sobie cele. Łużyckie życie społeczne zupeł

nie zamarło, czasopisma przestawały wychodzić

jedno po drugiem, zwłaszcza w Dolnych Łuży

cach, przynależnych do Saksonji, panowała ci

sza wprost grobowa. Stary patrjota K. Swjela

pesymistycznie przepowiadał w ostatnim numerze

jedynego tygodnika dolnołużyckiego "Caśnik"

zbliżający się koniec narodu łużyckiego.

Naród, który zresztą aż do ostatnich miesięcy

wojennych był przekonany, że wojna może skoń

czyć się tylko zwycięstwem Niemców, nie miał

śmiałości odezwać się tak, by był usłyszany za

granicą.

Kierownicy narodu łużyckiego nie mieli też ta

kich stosunków, które dałyby się zużytkować,

Zachód Europy, a nawet przeciętny Słowianin,

nie wiedział i dotąd nie wie, że na odległość

strzału z Berlina, żyje od wieków najmniejszy

naród słowiański, tępiony od czasów margr. Ge

rona i cesarza Ottona (r. 938).

Dopiero w lipcu 1917 roku powiał wolniejszy

prąd i dzięki temu inteligencja łużycka, składa

jąca się przeważnie z księży i nauczycieli, zgru

powana w instytucji naukowej "Macica Serbska",

odważyła się podjąć akcję w sprawie szkolnic

twa nrarodowego. Odpowiednia petycja, która

krążyła od wsi do wsi, trzymana w ścisłej taje

mnicy, miała być po skończeniu wojny przedło

żona rządowi saskiemu ! pruskiemu — ziemie łu

życkie należą w mniejszej części do Saksonji (Łu

życe Górne), a w większej do Prus (Łużyce Dol

ne) — z powołaniem się na wielkie straty wojen

ne Łużyczan, których na frontach niemieckich pa

dło około 6.000 . Zanim jednak memorjał ten zo

stał doręczony, przyszedł koniec wojny i w Łu

życach, podobnie, jak w całych Niemczech, zapa

nował chaos, do którego przyłączyła się nadto

jeszcze obawa władz niemieckich przed wkrocze

niem oddziałów wojskowych czeskich.

Stało się to mianowicie dlatego, że znany cze

ski slawista i poeta, Adolf Czerny, pod koniec

października 1918 roku ogłosił w praskich "Na

rodmch Listach" artykuł o prawnopaństwowym

stosunku Łużyc do Czech, powołując się na od

nośne postanowienia t. zw . pokoju praskiego z

1635 r., potwierdzone później przez kongres wie

deński w roku 1815, a które zastrzegały, że Ły

życe powrócą do państwa czeskiego, gdyby dy

nastja saska Wettinów przestała panować.

Artykuł ten, przedrukowany w budziszyóskich

"Serbskich Nowinach", a następnie w prasie nie

mieckiej, zaalarmował opinję niemiecką niebez

pieczeństwem czeskiem i spowodował gwałtowne

represje.

Mimo tego jednak dnia 13 listopada 1918 roku

w budziszyńskim "Serbskim Domu" zgromadziło

się kilku patrjotów łużyckich i założyło wspo

mniany na wstępie "Serbski Narodny Wubjerk",

jako najwyższą instytucję narodową, który nieba

wem rozpoczął ożywioną agitację zarówno w Łu

życach saskich, jak i pruskich. Coraz częściej

dał się też słyszeć na ziemiach łużyckich ułożo

ny. przez poetę narodowego H. Zejlera narodowy

hymn łużycki "Hisce Serbstwo njezhubcne", bę j

dący bardzo wyraźnym refleksem polskiego hy-1

KONCES UCZELNIA

1395k

Królu I Szycia "STRÓJ"

W KRAKOWIE, SZCZEPAŃSKA 7, I p.

rozpoczyna dnia 6-go kwietnia 1928 roku

NOWE KURSY KROJU V SZYCIA

Informacji udziela się codziennie od

godz. 9 —2 w kancelarji szkoły. Pracownia

na miejscu. Ceny przystępne.

Formy

na zamówienia.

1395k

ME "&,

uznanych za najlepsze

Dziś: Kuryer radiowy, Kuryer metapsychiczny, Kuryer prawniczy f sadowy, Kuryer sportowy, oraz Dodatek powieściowy

I*"—mm —m

M.t

Cena numeru

1 w Krakowie:

na prowincji: 25

Hal. poczt opt. ryr

gr.

Wydanie: F

ILUSTROWANY

PRENUMERATA WYNOSI:

W Krakowie bez odnoszenia zl.

W Krakowie z odnoszeniem zL 7.60

Na prowincji

z\. 7.60

Zagranicą

zł. 11 .50

1 з 12 • Strona 1

Мірадор - viewer

Ilustrowany Kuryer Codzienny.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку