Kuryer

Мірадор - viewer

Kuryer Literacko-Naukowy :

Примітка

Відображення 208 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

NR.

Wychodzi co niedzielę pod redakcją prof. Mieczysława Dąbrowskiego.

Dodatek do Nru 251 ,,Ilustrowanego Kuryera Codziennego66 z dnia 10 września 1934 roku.

P r ZDZISŁAW JACHIMECKI, prof. Uniw. Jagieł.

PIERWSZE W JĘZYKU POLSKIM

LIBRETTO OPEROWE,

JEGO AUTOR I OKOLICZNOŚCI POWSTANIA.

S. S. JAGODYNSKI.

ZAPOMNIANY W HISTORJACH

LITERATURY AUTOR.

M’ r. 1628 ukazała się w Krakowie nie

’wielka, zaledwie 17 kart licząca książeczka

P- t. ,,Wybawienie Ruggiera z Wyspy Al—

WYB AWIENIE

RVGGIERA

z Wyfpy Alcyny

CtrOH NA!ASNIETSZE

f ŁADISŁAWOWI

ZlCMVNTOVS7l KROLEWICOWI

Polskiemu.y Szwedzkiemu 8tc.

Z VOLl NAlASN1ETSZET

iahctk siEz?cr \ akvskiet

ZUielkiej KucznejJ lortncktcy , tv Piiiacu naz.wd

njm ’l)ilia Imperialeprz,yJlorcncycj,pod czJs

Miefopiljlu w’Roku i62f.Komedia

yTańiem z muzykapo ’Włosku

rcprcfcntowdnc.

"21tccaj nd Pol(?u pijtj

S. S. IAGOD1 NSK !EGO

f toty tambyt prrfcns fpećtacorł

pcjttiunmcjonc,

KR ARO VIE,

V DrkUmiOejrr^§. RiIm P. !tli.

Rarta tytułowa libretta operowego z 1528

Toku p. t.: ,,Wybawienie Ruggiera z w y spy

-d-lcyny", w polskim przekładzie S, S. Ja

godyńskiego.

cyny. Gwoli Naiasnieyszemu Władislawowi

Ziymuntowi Krolewicowi Polskiemu y

Szwedzkiemu etc. Z Woli Naiasnieyszey

^rcyksiężny Rakuskiey Wielkiey Księżney

Florenckiey, w Pałacu nazwanym Willa

hnperiale przy Florencyey, podczas Mięso

pustu ic Roku 1625. Komedia y Tańcem

z muzyka po Włosku reprezentowane. A te

loz na Polskie przez S. S. lagodińskiego,

^ ó ry tam byl praesens spectator przetłu

maezone". Nazwiska S. S. Jagodynskicgo

znajdujemy w kilku naszych oficjał

a c h historjach literatury, więc ani w dz.ie

le Stanisława Tarnowskiego, ani u Piotra

Chmielowskiego, ani w grubych tomach

^Ilustrowanych dziejów literatury poi

8kiejil H enryka Biegeleisena, ani wr-eszcie

^ najszerzej znanj-m podręczniku 1gnącego

Chrzanowskiego (Historja literatury nie

o°dległej Polski). Brak jednakże nazwiska

J°godyńskiego również w cennej ,,Historji

lcratury polskiej’4 Romano Pilata. Mog!o

byl o znaleźć dla niego miejsce w spe

°Jalnyni rozdziale obszernego dzieła P ila

.’ poświęconym tłumaczom obcych utwo

ł °w poetyckich na język polski w trzech

Oierwszych dziesiątkach lat X V II w. Nie

^°żna się temu dziwić ze względu na obo

^ tnośe naszych uczonych wobec całego

y°góle działu literatury pięknej, związanej

1 Polskim teatrem m uzycznym .

Wpraw-dzie oryginalne wydanie tluma

02eaia Jagodyńskiego należało od dawnych

lat do rzadkości bibljotecznych, ale zazna

jomienie się z tłumaczeniem Wybawienia

Ruggiera ułatwiał najpierw przedruk doko

nany przez Kazimierza Władysława Wój

cickiego w ,,Bibljotece starożytnych pisa

rzy polskich" (w r. 1884/5) i drugi Kazimie

rza Józefa Turowskiego w ramach ,,Bibljo

teki Polskiej" (w r. 1860 w K rakowie).

BRODZIŃSKI O JAGODYNSKIM.

W przeciwieństwie do bliższych nam cza

sów cieszył s.ię Jagodyński i jego libretto

operowe większem zainteresowaniem histo

ryków-syntetj-ków literatury polskiej z

przed przeszło stu lat. K azimierz Brodziń

ski zajął się Jagodyńskim w swoich ,,Kur

sach literatury polskiej" w Liceum war

szawskieni w r. 1822-23 i to zaraz po

omówieniu utworów- dramatycznych Jana

Jurkowskiego, Szymonowicza i Kochanow-"

skiego. Coprawda Brodziński m ial pew-ne

osobiste dane do zwrócenia uwagi na tłu

maczenie Jagodyńskiego, sam bowiem zaj

mował się od roku 1815 tłumaczeniem li

brett i dostarczył Operze w-arszaw-skiej

przekładów: ,,Don Juana" -

Mozarta, oraz

,,Tancreda" i ,,Sycylijki w Algierze"

Rossiniego. Młody profesor Liceum war

szawskiego mówił słuchaczom swoim, ’/.c

dlatego tylko wspomniał o tej sztuce (,,Wy

ginąłem Brodziński nie przeprow-adził, p o

niew-aż napewno nie znalazł egzemplarza

w-loskiego w Warszawie. Kto wie wszakże,

czy - nawet, gdyby mógł był do niego do

trzeć, byłby uważał za wskazane robie to

na sw oich kursach literatury.

INNI AUTORZY

O JAGODYNSKIM.

Po Brodzińskim wspomniał jeszcze o Ja

godyńskim Siarczyński w- ,,Obrazie wieku

panowania Zygmunta III" (1828) i W . A .

Maciejowski w dwóch ustępach ,,Piśmien

nictwa. polskiego" (1851-52);. rzecz, jasną._

że nie brakuje go”w Bihljogratji Etreiehe

ra i w starszych encyklopedjach polskich.

Ale już Adam Bełcikowski uw-ażał natknię

cie się na poezje Jagodyńskiego za p r zy

padek, o którym wypadało mu podać wia

domość w ,,Okruchach literackich" (Bibljo

teka W arszawsko 1884), gdzie jednocześnie

stw-ierdzał, że imię Jagodyńskiego było

wprawdzie ,,niezbyt rozgłośne, ale znane

dobi-ze w literaturze X V II wieku". Wkon

cu zaś Franciszek Krcek, starając się w no

tatce p, t, ,,Zagadki w życiu i w działalności

litrackiej S, S, Jagodyskiego" (Pam iętnik

literacki 1908, str. 348) wprowadzić tro

chę św-iatła w poplątaną odleglem i od sie

GIULIO PARIGI: Scena z V aktu opery p. t. ,,Wybawienie Euggiera z wyspy

Alcyny" , przedstawiająca harce 21 jeźdźców na placu.

bawienie Ruggiera"), ,,że nam dowodzi, iż

i we Włoszech, gdzie P olacy swoje światło

czerpali, d ram atyka nie byla na lepszym

stopniu (sc. niż u nas). Jest to dzieło pisane

raczej dla zadziwienia zmysłów przez w y

stawę teatralną, niżeli dla widzów znają

cych się na w-artości dramatycznej. Przy

tem zawiera allegorję zapewne dla deli

katnej nauki młodego W ładysława pisaną,

aby powabnej drogi namiętności w wie

ku swoim unikał". N ie zadał sobie jednak

Brodziński pytania, jaką wartość posiadał

przekład Jagodyńskiego z punktu w-idze

nia czysto literackiego. Porównania z o r y

bie datam i wydań poezyj jednego, dwóch,

czy aż trzech S.’ S, Jagodyńskich kwestję

biografji tłumacza ,,Wybawienia R uggie

ra", zachęca! młodszych badaczy do opraco

wania życia i pism autora, noszącego to

nazwisko. Z nowszych autorów jedynie Ga

brjel Korbut uwzględnił Jagodyńskiego,

podając opis jego publikacyj (Literatura

polska - Warszawa 1917).

Nolens rolens muszę na tem miejscu

wspomnieć, że - poniew-aż jakoś nikt wcze

śniej nie zadał sobie trudu dokładniejsze

go omówienia libretta Jagodyńskiego w

stosunku do oryginału, musiałem podjąć

się tego zadania i sprawie tej poświęciłem

jeden z rozdziałów książki p. t. ,W pływ y

włoskie w muzyce polskiej" (wydanej w

r. 1911). Książka o charakterze naukowym,

ogłoszona w nieznacznej ilości egzempla

rzy, nie mogła przyczynić się do spopula

ryzowania znaczenia historycznego Jago

dyńskiego jako tłumacza. Wyniki tego stu

djum, chociaż dość dalekiego od wyczerpa

’Jedna z stronic libretta operowego z 152i

roku p. t.: Wybawienie Ruggiera z wyspy

Alcyny", w polskim przekładzie S. S. Ja

godyńskiego1

nia przedmiotu, nie stały się własnością

już nietylko historyków literatury (że po

. zwolę sobie wskazać na bibljografieznie

informacyjną Literaturę polską Gabrjela

Korbuta z r. 1917), ale nawet autorów, pi

szących właśn.ie o polskich librettach ope

r owych, tłumaczonych z innych języków...

Przypuszczam więc, że szerszy ogół miło

śników naszej kulturalnej przeszłości nie

weźmie mi za złe, że na tem miejscu po

zwolę sobia podać garść wiadomości o .Ja

godyńskim i okolicznościach powstania je

go przekładu librettowego.

CO WIEMY O JAGODYNSKIM,

Wybawienie Ruggiera z wyspy rAlcy

ny", opera, nazwana przez autorkę muzy

ki ,,baletem",

przez Jagodyńskiego, ,,ko

medja z tańcem i muzyka", powstała w ro

ku 1624—25. Tekst dzieła napisał poeta flo

rencki Ferdynand Saracinelli, muzykę -

słynna muzyczka włoska, Francesca Cacci

ni, córka wielkiego współtwórcy opery flo

renckiej, Juljusza Caceini"ego. Przeznaczo

na pierwotnie do wykonania w czasie uro

czystości weselnych na dworze florenckim,

została z okazji przyjazdu Władysława IV,

uzupełniona prologiem panegirycznym na,

cześć królewicza polskiego. Jem d też zo

stała przypisana na karcie tytułowej wyda

nia. Po raz pierwszy odtworzono ,,Wyba

wienie R uggiera11 dnia 3-go lutego 1625 r,

1 з 16 • Strona 1

Kuryer Literacko-Naukowy :

➔

опис

Структура

Kuryer Literacko-Naukowy :

Ilustrowany_Kuryer_Codzienny

Kurier_Literacko_Naukowy

Kuryer Literacko-Naukowy :

Wiadomosci_Krakowskie

Схоже

Схожі публікації

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 235 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 24-go sierpnia 1936 r. R. 12, Nr. 34.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 83 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 23-go marca 1936 r. R. 12, Nr. 12.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 263 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 21-go września 1936 r. R. 12, Nr. 38.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 9 "I. K. C." z dnia 9-go stycznia 1939 roku. R. 15, Nr. 2.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 50 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 24-go lutego 1930 r. R. 6, Nr. 9.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : bezpłatny dodatek do Nru 18 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 18-go stycznia 1926 r. R. 2, Nr. 3.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 85 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 31-go marca 1930 r. R. 6, Nr. 14.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 317 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 16-go listopada 1931 r. R. 7, Nr. 46.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 28 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 28-go stycznia 1929 r. R. 5, Nr. 4.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 100 "I. K. C." z dnia 12-go kwietnia 1937 roku. R. 13, Nr. 16.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 79 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 19-go marca 1928 r. R. 4, Nr. 12.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 33 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 2-go lutego 1931 r. R. 7, Nr. 5.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 340 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 7-go grudnia 1936 r. R. 12, Nr. 49.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 351 "I. K. C." z dnia 20-go grudnia 1937 roku. R. 13, Nr. 52.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 314 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 12-go listopada 1934 r. R. 10, Nr. 46.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 251 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 10-go września 1934 r. R. 10, Nr. 37.

Оцінювати публікації можуть тільки зареєстровані користувачі. Увійти

0 оцінок

Деталі

Приналежність до колекції

Коментарі (0)

Завантаження метаданих

Завантаження оцифрованих файлів

VIAF/NUKAT

Мірадор - viewer

Kuryer Literacko-Naukowy :

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку