Chwila.

Мірадор - viewer

Chwila.

Примітка

Відображення 589 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

N" 30.

Kraków 7 Lutego — Niedziela.

Rok 186.

MIEJSv

POCZ’

Wychodzi codziennie rano o godzinie 7ej.

prenumerata ’wyn,osi:

rocznie

kwartalnie

miesięcznie

o Krakowie .... złr. 2 0 ............................. z l r . 5

Łjr. 2

,_ stwie Austryackiem « 2 4 ................................ n g

«2c.25

!Ź ............................. tal. 16 sgr. 20 . . .

tal.4sgr. 5 .

tal. 1 sgr. 15

, , ,szy niemieckiej .

21,10.,

n5« 10...

«1n25

ancyi .... frank. 108

.....

frank. 2 7 ...................... fra nk . 10

Goch i Szwajcaryi

« 1 1 6 ....................

2 9 ..................

«10

Belgii i Anglii . .

8 0 ..................

« 2 0 ....................

Numer pojedynczy kosztuje 10 centów.

CHWILA

Prenumeratęprzy]mują:

Bióro Administracyi «Chwili" wRynku pod L. 39 wdomu p. Kirchmayera na dole,

tudzież wszystkie Urzędy pocztowe austryackie.

OGŁOSZENIA (inseraty) wszelkiego rodzaju przyjmują się za opłatą: od wierBza drobnego za

jednorazowe umieszczenie 8 centów, za następne po 5 centów, oraz za opłatę należy

tości stęplowej po 30 centów od każdorazowego ogłoszenia.

Prenumeratę i ogłoszenia na całą Francyę przyjmuje p. M . Weintemberger

w Paryż,u, Faubourg St. Denis, 12.

l i s t y z pieniędzmi przesyłane być winny franco doAdministracyi «Chwili", l i s t y rekla m a

cyjne niezapieczętowane nie ulegają frankowanin. l i s t y niefrankowane nie przyjmująsię.

BijSKOPiSMA nadsyłane Redakcyi nie zwracają się i niszczone będą.

Depesze telegraficzne.

Hamburg 5 lutego. Hamburger Nachrichten za

mieszczają tejeS^m z Rendsburga donoszący, że

Hardesvogt (rodzaj nrzędnika administracyjnego)

nazwiskiem Blauenfeldt, z Fleekeby, ma być dzi—

Biąj rozstrzelany w Rendsburgu za zdradę. 164

jeńców duńskich i jedno działo przybyły wczoraj

do Rendsburga.

Frankfurt 5 lutego. (Pr.) Bar. Pfordten j a k o

referent wydziału związkowego wnosi: aby księ

cia Fryderyka uznać prawym księciem holsztyń

skim, uchylić zawieszenie głosu holsztyńskiego (po

seł duński miał sobie odebrany głos za Holsztyn

aż do rozstrzygnięcia kwestyi Dastępatwa. Red. Ch

.),

uznać p. Mohla (posła badeńsbiego, umocowane

go przez ks. Fryderyka. Red. Ch

.) posłem księcia,

a cosię tyczy Lauenburga, zastrzedz sobie później

szą uchwalę.

Bukareszt 4 lutego. Zgromadzenie prawodaw

cze uchwaliło 47 głosami przeciw trzem ustawę o

urządzeniu Rady stanu. Rozprawy nad organiza*

cyą armii, milicyi, graniczanówi dorobanców (żan

darmeryi) odroczono, aby naprzód wziąść pod o

brady urządzenie straży obywatelskiej (gwardyi

narodowej).

PRZEGLĄD POLITYCZNY.

K.raków O lutego.

Powtórzono wparlamencie angielskim w nocy

we czwartek, że spór Niemiec z Danią nie ma na

celu wymódz cofnięcie konstytucyi listopadowej,

lecz sprowadzić wojnę w każdym razie, sprowa

dzić ją tak spiesznie, by obce państwa zapobiedz

jej niemogły, a po zdobyciu Szlezwiku traktować

dopiero na drodze dyplomatycznej o ważność lub

nieważność protokółu londyńskiego. Toż samo

twierdziliśmy w piśmie naszem, to samo powie

działa innemi słowy General Correspondenz, twier

dząc, że Austrya i Prusy nie zamierzaj%«jedno

stronnie" zmieniać traktatu londyńskiego, lecz po

rozumieć się chcą co do niego z państwami, które

traktat ten podpisały. Niespodziewany opór, jaki

napotkały wojska sprzymierzone, mógłby jedynie

zamiarowi temu przeszkodzić, bo odwlec zdoby

cie Szlezwiku, a przeto zostawić dyplomacyi mo

żność rozpoczęcia układów. UnikająAustrya i Pru

sy wejścia wte układy, bojak lordRussell oznaj

mił wparlamencie, depesze, które od obu dwo

rów niemieckich otrzymał, są dwuznacznej natury

i uchylić pragną obce wmięszanie się, dając do

poznania, że bądż opór Dacii, bądż wdanie się

obcych państw mogłoby uwolnić mocarstwa nie

mieckie od trzymania się traktatu londyńskiego.

Jeżeli więc zdobycie Szlezwiku natrafi na prze

szkody, Austrya i Prusy będą się uważały za wol

ne od zobowiązań; jeżeli przeciwnie Szlezwik zo

stanie przez wojsko ich zajęty, wtedy nie zechcą

jednostronnie zmienić tego traktatu, lecz przysta

ną na porozumiewanie się z nczęstnikami jego.

Lord Russell nazywa tę depeszę dwnznaczną; tak

nawzajem torysi zarzucają jego polityce dwuzna

czność i niekonsekwentuość. Atoli pierwsza walka

parlamentarna skończyła się na korzyść gabinetu,

bo adres został uchwalony. Treść rozpraw wnocy

dnia4go b. m

przyniósł nam wczoraj telegraf;

dla objaśnienia podajemy tn treść tych rozpraw

nieco obszerniejszą, chcąc niektóre znaczące wy

rażenia przytoczyć jako uzupełniające to cośmy

wczoraj zamieścili w końcu naszego dziennika.

Depesza londyńskaprzyniesiona dziś przez dzien

niki mówi:

Wizbie niższej po przedstawieniu wniosku ad

resu hr. Derby potępia najsurowiej politykę za

graniczną rządu, mianowicie w obec Francyi i

księstw. Niemcy wiedzą o tem, że wojna z odoso

bnioną na wszystkie strony Anglią byłaby nie

szkodliwą, rzeczywiście wojna taka przyniosłaby

Anglii największe nieszczęście. Derby ostrzega

Niemcy przed Francyą i przed europejskiemi ży

wiołami wywrotu, a w końcu wypowiada swoje

niezaufanie w zewnętrznej polityce rządu. Wizbie

wyższej Earl Granville, a w izbie niższej lord

Grosvenor broni polityki rządowej, jako wniosko

dawca, ubolewając nad chybionemi próbami po

średnictwa i mówi, że równowaga państw musi

być utrzymaną. Goshen popierając obronę, przy

pomina, że parlament musi oprócz interesu kraju

mieć także na względzie zobowiązania. Disraeli

skarży się, że polityka zagraniczna jest polityką

zamętu: podżegano Polskę i opuszczono ją, obra

żono Francyę; Niemcy były przez Russella, Dania

przez Palmerstona nawzajem podbnrzane. Mowa

tronowa przyrzeka pośrednictwo, podczas kiedy

właśnie bitwa stanowcza ma być stoczoną. Nie

chaj rząd otwarcie wypowie politykę swoją

i niechaj pochwyci inicyatywę. Lord Palmer

ston zaprzecza wszystkiemu tak co się tyczy

odepchnięcia Francyi jako i podburzania Pol

ski , Danii, Niemiec, tudzież odpiera zarzut

braku inieyatywy. Serdeczność z Francyą nie

przepadła, a pośrednictwo stałoby się niepodo

bnem, gdyby chciano z pośpiechem wziąść udział

w wojnie. Na Niemcy spada zarzut zaczepki, na

Danię zarzut naruszenia traktatu. Wojna niema

celu, skoro mocarstwom niemieckim ofiarowano

ze strony mocarstw zaręczenie, że konstytucyą

istopadowa zniesioną będzie, i skoro tamte przy

rzekły trzymać się traktatu londyńskiego. Lord

Russell ubolewa nad niepojednawczością mocarstw

niemieckich; osobliwie postępowanie konserwa

tywnej Austryi jest dla niego niewyjaśnione. Au

strya oświadczyła, że cofnięcie się po dokonaniu

uzbrojeń mogłoby sprowadzić wojnę domową.

Na zapytania swoje otrzymał dzisiaj dwnznaczną

depeszę od obu mocarstw niemieckich, która o

świadcza, iż wprawdzie mocarstwa te zamierzają

trzymać się traktata londyńskiego, wszelako trwa

jąca dłużej uporczywość Danii lub obce wmię

szanie się mogłoby je spowodować na pewien

przypadek do zrzeczenia się swoich zobowiązań.

Wtedy jednak nie przedsięwzięłybyjakiegokolwiek

stanowczego układu bez przyzwolenia państw na

traktacie podpisanych. Earl Russell zapewnia, iż

Anglia nie bezpośrednią pomoc materyalną przy

rzekła Duńczykom. Atoli przyszłośćjest niepewną.

Wkońcu adres został uchwalony.

Rozprawy powyższe wykazują raczej parlamen

tarną stronę niż polityczną, to jest nastręczyły o

ne sposobność stonnictwn torysów do zrobienia

kilku zarzutów gabinetowi, a nie zniewoliły gabi

netu do objawienia swoich zamysłów. Tyle tylko

dowiadujemy się z tych rozpraw, że Anglia ofia

rowała pomoc Danii, lecz nie wprost materyalną

Atoli pomoc, moralna okazuje się, jak na teraz

spóźnioną, %fiy już krew się leje. Jeśli prawdzi

wemujesj, co nam telegrafowano wczoraj z Wie

dnia, a mamy wszelkie powody do wierzenia w

prawdziwość naszego źródła, był jeden dzień w

Berlinie wahania się ministra Bismarka, czy ma

stanowczo zerwać z protokółem londyńskim i rzu

cić się w polityką związkową, a tem samem sta

nąć na czele Niemiec, czy też nznać potrzebę tra

ktowania o przyszły pokój na podstawie traktatu

londyńskiego. Bismark zrobił z tego kwestyę ga

binetową, lecz wreszcie przychylił się do zapatry

wania się zapewne austryackiego, jakie wyraźo

nem było w General Correspondenz, to jest, aby

nie odrzucać już dzisiaj traktatu zdnia 8go maja

1852, lecz dopiero, pokonawszy Danią, traktować

o zmianę onego.

Otajnym traktacie austryacko-pruskim mają

cym przyrzekać Prusom terrytoryalne korzyści na

Danii w zamian za obowiązek bronienia Austryi

na przypadek wojny we Włoszech i poręczenia

jej posiadłości weneckiej, pisała półurzędowa Leip

ziger Ztg. Coś podobnego mówi Gaz. kolońska,

twierdząc, że Anstrya wtedy dopiero odstąpiłaby

traktatu londyńskiego, gdyby jej poręczono We

necyę. Na to odpowiada Gen. Corresp.: że bezza

sadnem jest doniesienie, jakoby wtedy dopiero

można się było spodziewać po Austryi odstąpie

nia od traktatu londyńskiego, jeśliby jej poręczo

no posiadłości jej we Włoszech; jeżeli zaś Anglia

da jej tę porękę, wtedy na odwrót Austrya wszy

stkiemi siłami bronić będzie całości państwa duń

skiego. Co się tyczy przypuszczenia, jakoby Au

strya mogła zmieniać zasadę szanowania trakta

tów, o tem—dodaje Gen. Cor. — nie może być

mowy, bo to nie jest przedmiotem targu.

Otym tajnym traktacie donoszą także telegra

fem z Paryża do Indśp. belge w tych słowach

podd.4b.m

.: ,,Zapewniają tutaj w miejscach

dobrze świadomych, że tajna umowa między Pru

sami i Austryą zapewnia pierwszym przyłączenie

Holsztynu i innych ziem’, któreby mogły być o

derwane od Danii. Oba mocarstwa obowiązują

się niedopuścić żadnej manifestacyi na rzecz księ

cia Augustenburskiego. Prusy w zamian za te

korzyści, działać będą wspólnie z Austryą we

wszystkiem tem, co tylko ’się wiąże z posiadło

ściami zaniemieckiemi tego mocarstwa.* To do

niesienie sięga dalej jeszcze niż wzmiankowane

w Gazecie Lipskiej, gdyż nie ogranicza się na

samej Wenecyi.

Polityka francuska w obec wypadków w Szlez

wiku jest wyczekującą, bo zmierza zawsze je

szcze do kongresu ozy konferencyi. Dzienniki

angielskie srożą się na Francyę, że ośmieliła Au

stryę i Prusy do rozpoczęcia wojny, niemal za

pewniając je o swojej neutralności, a sympatye

swoje wyrażając głośno dla polityki zab,rczej o

słaniającej się płaszczem narodowości. Na to od

powiada p. Limayrac w Constitutionnelu, protestu

jąc przeciw temu zwaleniu na Francyę odpowie

dzialności za spór duńsko niemiecki. Dziennik

ten mówi, że ogłoszenie dokumentów, do czego

poda sposobność zebranie parlamentu angielskiego

wykaże, iż Francya robiła wszystko co mogła,

aby oddalić wybuch wojny. A nawet po odrocze

niu proponowanego przez Francyę kongresu (Con

stitutionnel niemówi: po odrzuceniu lecz tylko od

roczeniu) Francya gotową była przyjąć wszelką

praktyczną propozysyę. P. Limayrac natrąca tyl

ko z lekka oopozyeyi gabinetowi palmerstońskie

mu, mówiąc, że w niektórych sferach łączy się z

ubolewaniem żal, iż inna polityka byłaby może

umiała zażegnać to nieszczęście.

Piszą do nas z Paryża 3go lutego: «Rozpoczę

cie kroków wojennych w księstwach nadelbiań

skich niepokoi tntaj spekulantów giełdowych i

bardzo niekorzystnie wpływa na tranzakcye pie

niężne; dyplomaci dotąd jeszcze spokojnie na nie

spoglądają. Wczoraj do 6ej wieczór w minister

stwie spraw zagranicznych nie mieli żadnej de

peszy o starciu, lecz do poselstwa pruskiego nad

szedł telegram, że Duńczycy porazili Prusaków.*

Była to zapewne depesza o pierwszem spotkaniu,

które sądząc z tego, nie musiało korzystnie wy

paść dla Prusaków. Dalej piszą nam: ,,Wczoraj

na wieczorze u jednego z dygnitarzy wojskowi

francuscy, adjutanci cesarscy zacierali sobie ręce

z radości na wiadomość o starcia się Duńczyków

Prusakami".

Zdaje się, iż znowu telegraf zawinił niedokła

dnością, donosząc o odroczeniu ciała prawoda

wczego do 4go kwietnia. Wszystkie dzienniki nie

mieckie i angielskie, tak jak my zrozumiały

doniesienie telegrafu w ten sposób, iż posiedzenia

ciała prawodawczego zamknięte zostały i odro

czone do 4go kwietnia, w którym to dniu rozpo

częłyby się na nowo. Tymczasemsądząc po dzien

nikach francuskich i po tekście dekretu umie

szczonego wMonitorze, pokazuje się, iż sesya któ

ra miała się zakończyć 5go lutego, przedłużoną

żostała do 5go kwietnia, a więc, że posiedzenia

dalej aż po ten dzień ciągle odbywać się będą.

Czytamy w Monitorze: «Na mocy dekretu cesar

skiego z 2go lutego 1864, sesya ciała prawodaw

czego, która miała być zamkniętą 5go lutego, jest

przedłużona do 4go kwietnia 1864włącznie." Tym

sposobem sesya nie jest odroczona, ale przedłu

żona do 4go kwietnia, co odejmuje wszelkie poli

tyczne znaczenie temu dekretowi. Wsamej rze

czy bowiem konstytucyą nie dozwala, aby posie

dzenia ciała prawodawczego trwały dłużej nad

trzy miesiące, lecz pozostawia Cesarzowi wolność

przedłużenia ich.

Z pola walki w Polsce nie mamy dziś żadnych

nowych pewnych wiadomości. Zapewniają nas

tylko, iż Moskale największe teraz robią wysilenia,

aby stłumić powstanie w Lubelskiem, gdzie je

dnak, wedle Dziennika Powszechnego, od dawna

już nie ma powstania. Jednocześnie piszą z Bro

dów do Gazety Narodowej «iż znaczne siły mo

skiewskie posuwają się z głębi Moskwy, przez

Wołyń ku granicom Królestwa." Wedle zaś tego

samego do Gazety Narodowej doniesienia, na Wo

łyniu dopiero teraz przyszedł rozkaz, aby Pola

ków powydzielać z pułków i odesłać w głąb

Moskwy.

Według doniesień otrzymanych z Indyj przez

Aleksandryę, rząd angielski uznał formalnie Hadży

ra Ali Chana emirem Afganistanu. Na granicach

Peszaweru zupełnie spokojność przywrócona.

Wojna tocząca się obecnie w Szlezwiku

jest widocznym komentarzem słów, które

p. Bismark przed rokiem wypowiedział:

«Sprawa niemiecka nie roztrzygnie się w Iz

bie, ale krwią i mieczem.* Wyrazy te, któ

re wówczas junacką nosiły barwę, znaj

dują dzisiaj swe usprawiedliwienie nad brze

gami Szlei. Jeżeli p. Bismark prowadzi o

becnie tę wojnę do jakiej dążył, i w oko

licznościach przez siebie upragnionych, to

zamiarom i widokom jego odpowiadała woj

na przedewszystkiem polityczna.

Taką jest bowiem wojna Austryi i Prus

z Danią. Nie jest ona strategiczną ani ta

ktyczną, bo łudzić się niemożna, aby Da

nia dwóm mocarstwom oprzeć się zdołała

Od polityki głównie zależy trwanie i roz

miary tej wojny. Dla mocarstw, a nawet i

dla D anii, w polityce a nie w taktyce leży

skazówka, jak ją prowadzić wypada; czy

przyspieszać czy opóźniać, ścieśniać lub roz

przestrzeniać, chąc największe z niej korzy

ści wyciągnąć. Nigdy może armie nie by

ły tak wyraźnie pionami na szachownicy

politycznej jak dziś są w Szlezwiku.

Mat

nie od nich — od graczów zależy.

Co większa, mat nie od samych graczów

tym razem zależy, ale i od widzów, a przy

najmniej doradzców, co jakby idąc w za

kład o partyą, mają prawo powiedzieć

w niej słówko. Wojna z Danią jest tak da

lece polityczną, że cała Europa m a w niej

niejako polityczne stanowisko i to bardzo

wyraźne.

xI tak Niemcy, o których prawa na pozór

idzie, przypatrują się walce t niedowierza

niem, a nawet z niechęcią. Średnie paóstwa

widzą w niej przewagę dualizmu, reformę

Bundestagu w dualistycznym kierunku. Wąt

pimy, aby oświadczenie p. Schmerlinga w

Radzie państwa zaspokoić je mogło.

Cóż

dopiero powiedzieć o drobnych księstwach

niemieckich, o których minister stanu au

stryacki ani nie wspomniał, a które od sa

mego początku czuły się być zagrożonemi

i dla tego starały się w Bundestagu prze

ciw ważyć wpływ Austryi i Prus, opierając

się na uczuciu narodowości, które jak wia

domo, p. Bismark za rewolucyjne uważa.

Opinia zaś publiczna w Niemczech, zmie

rzająca do jedności narodowej, a nawet

w dali i do politycznej, musi być przecież

uważaną za żywioł, skoro o prawa Nie

miec wojna się toczy, a tu w brew niej dzia

ła p. Bismark.

Po Niemczech najbliżej obecna wojna ob

chodzi Szwecyą. Zbyteczną zdaje się rze

czą wykazywać, że jej wypadek ważnym

być może bardzo dla państwa przedstawia

jącego dążności rasy skandynawskiej. Nie

dziwimy się wcale wieściom krążącym , że

jest stronnictwo w Szwecyi życzące sobie

zwycięstwa

zupełnego Niemiec,

któreby

mogło dać pochop do zbudowania jednego

skandynawskiego państwa. Nie wchodzimy

w kombinacye, ale dość je wskazać, aby

uwidocznić stanowisko polityczne Szwecyi

i jej rządu w tej wojnie.

Następnie wojna ta najbliżćj obchodziAn

glię. Polityczne jćj stanowisko w tćj spra

wie określają względy nietylko przewagi

morskićj, wpływu na handel i przemysł,

ale nadto jeszcze względy familijne. Wia

dome są usiłowania jakie czyniła, aby tej woj

ny nie było. Parlament który się otworzył

wskaże jćj ostateczne

stanowisko, gdy

wszelkie zachody hr. Russella na niczem

spełzły. Wojna Austryi i Prus z Danią izo

lowała w tćj chwili Anglię, która przed

kilku miesiącami była jeszcze jak zwykle

duszą unoszącćj się w powietrzu koalicyi.

Dla Francyi nader korzystnie wypadła

wojna w Szlezwiku, a niemnićj ogromną

m iała polityczną doniosłość. Zmieniła ja

keśmy to niedawno wykazać się starali o

gólne położenie polityczne Europy. Pozw o

liła jćj wziąść odwet na Anglii, do którego

się nawet dzienniki parlamentarskie przyzna*

znały. Ukazała w pewnćj mierze koniecz

ność myśliCesarzaNapoleona zawartćj w pro

pozycyi kongresu, a tem samem dała pod

stawę do zajęcia z godnością stanowiska

wyczekującego, które pozwala korzystać z

dalszych wypadków bez brania udziału w

obecnych.

Nakoniec Rosya jest także dowodem, że

wojna z Danią jest wojną polityczną. Ro

sya pomimo swych sukcesyjnych do tronu

duńskiego pretensyj, nie może żadnego pra

wie dziś wywierać wpływu na bieżącą

sprawę, albowiem stoi jćj na przeszkodzie

spraw a polska i paraliżuje jćj siły istniejące

powstanie. Tak więc i powstanie polskie

odgrywa swoją polityczną rolę i powstrzy

mując Rosyę w sprawie obchodzącćj pań

stwa skandynawskie, zastępuje ową Polskę,

którą z karty europejskićj wymazać usiłują.

Gdyby nie ta okoliczność, głos Rosyi już

oddawna w sporze niemiecko-duńskim sły

szałaby Europa.

Nie dość atoli na tem, że wszystkie pra

wie mocarstwa europejskie mają swe wła

ściwe stanowisko w tój sprawie. Wojna ta

jest zwłaszcza polityczną dla tego, że jćj

cel nie znany, a zatem nie zależy od wy

granśj z tćj lub owćj strony, ale od poli

tyki. Ba o cóż rzeczywiście idzie w tój woj

nie? Nie o prawa Niemiec tak jak je sta

wiało ultimatum austryacko-pruskie; bo dla

czegóż wtedy odmowa sześciotygodniowśj

zwłoki; dla czego ów pośpiech, a zwłaszcza

czemuż ani p. B:smark ani p. Schmerling,

gdy politykę obu mocarstw w Izbach ata

kow ano, nie odparł zarzutów zwycięsko:

że wojska austryacko-pruskie krew przele

wają w obronie praw niemieckich? Czemuż

traktat austryacko - pruski nie mógł być

przedłożony w wydziale Rady państwa, je

żeli szło tylko o praw a Niemiec?... Nie

idzie o traktat londyński , bo pisaliśmy

dawnićj (patrz Chwila z d. 27 stycznia), że

Anglia żądała oświadczenia co do traktatu

londyńskiego w Wiedniu, z powodu, że Au

strya omijała całkiem ów traktat w wiado

mem ultimatum, a oświadczenia tego dać

Austrya odmówiła. Z tonu jaki dzienniki mi

nisteryalne pruskie przybierają względem

Anglii wnosić można, że i w Berlinie podo

bnćj doznał hr. Russell odmowy. Jakiż więc

cel rzeczywisty wyprawy? O tem zapewne

dowiedziećby się można z traktatu austrya

cko-pruskiego. Niema przyczyny zapuszczać

się w domysły na których zaiste nie zbywa.

Najprawdopodobniejszym wydaje nam się

ten, co w obecnćj walce widzi wojnę przez

p. Bismarka wydaną nie Duńczykom ale

duchowi rewolucyjnemu w Niemczech, któ

rego pod owym płaszczem narodowym i

zasłoną jedności Niemiec minister pruski

upatruje. Pobicie ducha narodowego w Niem

czech przez pobicie armii duńskićj, byłoby

to nader zręczną polityką; ale to nie tak

łatwo, zpowodu, żeby to tylko reformą Bun

destagu na rzecz dualizmu dokonanem być

mogło. Nie obeszłoby się przytem bez po

większenia terytoryalnego Prus, a może i

obu mocarstw, coby naturalnie wojnę z Da

nią, z wewnętrznćj niemieckićj, jak ją do

tąd chcą utrzymać, przemieniło w europej

ską, i w tem właśnie niebezpieczeństwo.

Niebezpieczeństwo to zagrażałoby w każ

dym razie więcćj Austryi niź Prusom, a to

z powodu, że truduoby przewidzieć, na ja

kiem przymierzu Austrya oprzećby się mo

gła. Odpychała zawsze przymierze z Fran

cyą; wydając wojnę Danii, odsunęła przy

mierze z Anglią, na Rosyą gdy nie o kra

je polskie chodzi, nie może rachować. Kto

wie, czy nawet Niemcy, których spodziewa

się przez wojnę z Danią przyciągnąć, sta

nęłyby po jćj stronie. Prusy zaś mają zdaje

sięRosyę bądź co bądź sobieprzychylną, Fran

cya nigdy się przeciw nim nie oświadczyła.

Nie wiemy, jaki jest ostateczny cel p.Bismar

ka, lecz wiemy, że p.Bismark zdaleka przy

gotowuje swe zamiary i na to mamy do

wód w wyrazach na początku tego artykułu

wspomnianych. Przypomnieć nareszcie nie

zawadzi, że będąc posłem w Paryżu, bardzo

dobrze był widzianym w Tuileryach; że sko

ro złożył gabinet i stanął na jego czele,

wrócił do Paryża i bardzo uprzejmie przez

Cesarza Napoleona był przyjętym. Kto wie,

czy nie będzie kiedyś nazwany «niemie

ckim Cavourem”. Ktoma szczęście, na wie

le odważyć się może. Droga znana, i pojąć

łatwo, że może ona skusić ministra pruskie

go, który wienajlepiój, że powiększenie gra

nic jest jedyną tradycyą monarchii pruskiój.

EORESPONTENCTA CHWILI.

Wiedeń 5 lutego.

L. Dziś w nocy przybył tu ban kroacki fmpor.

Sokctvitz. Przyjazd ten łączą tu z planem rządu

względem zwołania sejmu kroacko - sławońskiego

w celu wezwania go do wysłania zastępców do

Rady państwa, Plan tego rodzaju rzeczywiście ist

nieje i pracują nad jego urzeczywistnieniem; ale

czas, w którym ma wejść wżyc e, nie jest jeszcze

tak bliskim, ile że wszystkie o tej sprawie wia

domości uważać należy za przedwczesne przypu

szczenia.

Zamknięcie kadeneyi Rady państwa nastąpić ma

w tym miesiącu, może już nawet z końcem przy

szłego tygodnia. Pozostanie zatemcały szereg naj

ważniejszych projektów niezałatwionych, a mię

dzy innemi projekt do prawa tworzenia stowarzy

szeń i zgromadzenia się i tak dawno przez mini

sterstwo zapowiedzianej reorganizacyi postępowa

nia karnego. Wcale jeszcze nie ma pewności, kie

dy zwołane będą sejmy krajowe; na każdy spo

sób przedwczesną jest wiadomość o ich zwołaniu

w ciągu lutego. Być może, że się utrzymają przy

zdaniu swem ci członkowie rady minsteryalnej,

którzy sąza zwołaniemsejmówkrajowych dopiero

po Wielkiejnocy.

Pogłoski] o wkrótce nastąpić mającem wyj

ściu hr. Forgacza, a w skutek tego i o zmianie

systemu w kancelaryi nadwornej nie mają żadnej

podstawy, pomimo że pochodzą z samej kancela

ryi. Od czasu do czasu bywają podobne wieści

w świat puszczane dla podniesienia wątlej popu

larności kanclerza w Węgrzech. Ustęp w ponie

działkowej mowie ministra stanu, kładący nacisk,

na wykroczeniakonstytucyi wcałej monarchii na

stręczył do tego dogodną sposobność.

Warszawa 3 lutego.

Adresa wiernopoddańcze sypią się ze wszech

stron; Dziennik Powszechny codziennie znaczną

ich liczbę zamieszcza. Zbytecznem byłoby tu roz

pisywać się o środkach, jakiemi je Moskwa wy

dobywa, bo codzienne z różnych stron Polski do

chodzące relacye o gwałtach i rozbojachmoskiew

skich i o oporze stawionem przez ludność polską,

są ich dostatecznem objaśnieniem. Poprzednio do

tknąłem raz ich układa i zwróciłemuwagę waszą

na język zepsuty moskiewszczyzną, rażącywkaż

dym takim adresie i świadczący tem samem, że

nie Polak je pisał. Treść rzeczywiście była tak

sprzeczna z polskiemi wyobrażeniami i stanowi

skiem, jakie teraz zajął naród polski, że zbyte

czną i niestósowną byłoby rzeczą brać pod roz

biór te niecne ramoty azyatyckiego despotyzmu.

Wogłaszanych następnie adresach ciągle te same

pokazywały się symptomata tak pod względem

języka jak i treści; ogól ich jednak takie przed

stawia rażące odskoki rozumu ludzkiego, tak sro

gą jest ironią, że niewiadomo nareszcie kogobar

dziej dotyczy ta ironia, tych, którzy niby adres

podali, czy tego, do kogo są adresowane.

Schodzę już zupełnie zc stanowiska kwestyi

polskiej, a biorę czysto ludzkie, europejskie i

chrześcijańskie, i zwracamuwagę czytelników, jak

w zwierzęcy sposób w każdem z tych pism obra

żona jest natnra ladzka, jakiem zaprzeczeniem

wielowiekowej cywilizacyi są te elukubracye mo

skiewskiego ducba, jakie srogie blużnierstwatchną

tam z każdego prawie peryodu. Nie mówię już

nic o wyrażeniach odnoszących wszelkie dobro,

wszelkie prawo do cara, o dziękowaniu za łaski

tych, którzy są zdeptani najazdem dziczy, ani o

wyznawaniu się Moskalami tych, którzy nigdynimi

nie byli, ani o prośbie nadania ,,prawrosyjskich*

tych, którzy wiedzą, że tam tylko jeden car ma

prawa; porzucam te wszystkie absurda, ale zwra-

1 з 6 • Strona 1

Мірадор - viewer

Chwila.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu