Chwila.

Мірадор - viewer

Chwila.

Примітка

Відображення 621 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

NM 52.

Kraków 4 Marca — Piątek.

Rok 1864

CHWILA

Prenumeratę przyjmują:

Bióro Administracyi ,,Chwili0 w Rynku pöd L. 39 w domn p. Kirchmayera na dole,

tudzież wszystkie Urzędy pocztowe austryackie.

ogłoszenia (inseraty) wszelkiego rodzaju przyjmują się za opłatą: od wiersza drobnego za

jednorazowe umieszczenie 8 centów, za następne po 5 centów, oraz za opłatę należy

tości stęplow ej po 3 0 centów od k ażdorazow ego ogłos zen ia.

P r e n u m e r a t ę i ogł’oszenia na całsj Francyę przyjmuje p . M. Weintmberger

w Paryżu, Faubourg St. Denis, 12.

listy z pieniędzmi przesyłane być winny fr a n c o do Administracyi ,,Chwili", listy reklama

cyjne niezapieczętowane nie ulegają frankowaniu. LISTY niefrankowane nie przyjmują Bi§.

bękopisma nadsyłane Redakcyi nie zwracają się i niszczone k««1*

Depesze telegraficzne.

H a mburg 1 marca wieczór. Odpowiedź króla

duńskiego dana w d.271ntegodepntacyi, która mu

wręczyła adres Rady państwa, brzmi dosłownie:

Mój wierny teejroie! Dziękuj§ wam za objaw wa

szego zdani». Pokładam zaufanie w was, w mo

im wiernym narodzie duńskim. Chcę dotrzymać i

wy*»waf*do ostateczności; pragnę czynić wszyst

ko, aby otrzymać pokój, któryby wypadł dla do

bra Danii. Nie chcę zniesienia związku politycz

nego, istniejącego między Królestwem a Szlezwi

kiem. Chcę być wolnym królem wolnego narodu.

Wtedy tylko król jest wolnym, kiedy kraj jest

udzielny, a lud wtedy tylko jest wolnym, kiedy

stan konstytucyjny utrzymanym jest i rozwija się.

Ufam w laskę Boga, że kiedyś na grobie moim

będzie można położyć napis: ,,Niczyje serce nie

biło z taką wiernością dla Danii". Bóg z wami!

Altona 1 marca. Schl.-Holst. Ztg donosi: Na

czelny pastor Rehhoff z Hamburga zajmie się u

rządzeniem kościoła i szkół w Szlezwiku.

Drezno 2 marca. Dzisiejszy DresdnerJournal

pisze: Doniesienia dzienników o mających nastą

pić zmianach w ministerstwie są bezzasadne. Dnia

13 marca odbędzie się w Dreźnie zgromadzenie

z powodu Szlezwiko Holsztynu.

Kor fu 1 marca. W tutejszym porcie stoją ze

statków austryackich: fregata ,,Schwarzenberg",

łodzie działowe ^Seehund" i ,,Yelebich". W porcie

pirejskim niemasz ani anstryackich statków wo

jennych ani duńskich. Łódż działowa ,,Kerka" od

płynęła z Pireju do Korfa.

PRZEGLĄD POLITYCZNY.

Kraków 3 marca.

Doniesienie telegraficzne W anderera z Paryża

o nakazie danym flocie francuskiej w Cherbourgu

aby była gotową wypłynąć na morze Bałtyckie

pod wodzą admirała Penaud, znajduje częściowe

potwierdzenie swoje w depeszy telegraficznej pa

ryskiej W Indep. Belge, która mówi: Dzleuuik Lu

Vigie w Cherbourgu donosi, że ministeryum ma

rynarki przesiało rozkaz nzbrojenia w jak najkrót

szym czasie statków pancernych i uzupełnienia

ich zapaBÓw przed dniem 15 marca.—

Do tego do

dać należy, iż dzienniki francuskie, które dziś

odebraliśmy, zamieszczają dość żwawe artykuły

w kwestyi duńskiej, łącząc ją z ogólnem położe

niem europejskiem. Opinion Nationale widzi już

ścisłe przymierze między trzema mocarstwami pół

nocnemi, a nawet reakcyę usiłującą wszędzie przy

wrócić dawny porządek rzeczy, a dziennik ten

w swoich przewidzeniach tak daleko się posuwa,

iż przypuszcza , że mogą zajść usiłowania mające

na celn oderwanie Lombardyi od Królestwa wło

skiego. Opinion Nationale upatruje w tych zamia

rach chęć osłabienia, odosobnienia i "poniżenia

Francyi, i pyta, jak długo rząd francuski udawać

będzie, iż tego nie widzi; że zaś do tej chwili

udaje, Opinion uważa to za bardzo zręczną tak

tykę. L a France umieszcza także artykuł pod ty

tułem: »Fałszywe położenia," w którym utrzymu

je, iż w sporze duńskim jedynie Dania i Związek

niemiecki zajęły otwarte stanowiska i wypowie

działy szczerze całą swoją myśl; przeciwnie do

tychczas niemożna wiedzieć, czego sobie życzą i

co zamierzają Anglia, Austrya i Prusy. L a France

wyraża życzenie, aby już raz otwarcie postawio

no kwesty§ i aby się ona rozjaśniła.

Z Rzymu donoszą nam, że tam przyszedł roz

kaz, aby dwa pułki załogi francuskiej stały w po

gotowiu do udania się do Algieru w miejsce woj

sk a , które stamtąd gdzieindzićj przew;ezionem

zostanie. W ogóle panuje w załodze franeuskićj

w Rzymie przekonanie, że wybuchnie wojna na

wiosnę. Przy tem piszą nam z tćj stolicy, iż Oj

ciec Święty miał otrzymać listy od cesarza rosyj

skiego, królów pruskiego i saskiego, w których

monarchowie ci wynurzają swoje uczucie dla

Piusa IX. Listy te zawierać mają oświadczenia,

iż polityka gabinetów ich w sprawie włoBkićj, była

przeciwną ich osobistemu przekonaniu, oraz wy

nurzenie nadziei, iż niebawem zajdą ważne wy

padki, które przywrócą we Włoszech dawny stan

rzeczy.

Wczoraj otwarte zostały następujące sejmy kra

jowe w monarchii austryackiej: w Wiedniu, Pra

dze, Bernie, Opawie, Czerniowcacb, Linzu, Lu

blanie, Gradcu, Inspruku, Celowcu, Tryeście, Sałz

bnrgu, Zadarze i Royeredo. Nie masz zaś sejmów

krajowych we Lwowie, Peszcie, Zagrzebiu, Her

mansztadzie i Wenecyi. Telegramy nadeszłe o o

twarciu tych sejmów nie donoszą nic ważnego.

W sprawie duńskiej nic ważnego nie zaszło,

ani pod dyplomatycznym ani też pod militarnym

względem. Co do pierwszego, M . Post utrzymuje,

że gabinet angielski dał dwa tygodnie czasu Da

nii do namysłu, czy chce przystąpić do konferen

cyi lub nie. Jeżeli w ciągu tych dwóch tygodni

nie zajdzie nic ważnego na teatrze wojennym, to

może Anglia liczy na pomoc Franeyi w interwen

cyi, bo właśnie na ten czas przypadałaby pora

wypłynięcia floty francuskiej z Chcrbourga. Po

głoski o zmianie gabinetu w Kopenhadze okazały

się dotąd co najmniej przedwezesnemi, a mowa

króla Chrystyana do deputacyi sejmowej odbiera

pod tym względem wszelką wątpliwość.

Ministerium hiszpańskie Miraflores, od roku rzą

dzące Hiszpanią, mimo małych zmian zaszłych

wśród tego w łonie jego, jak np. jenerała Concha,

ustąpiło miejsca nowemu gabinetowi, nieznalazłszy

w kortezach większości. W d. 28 lutego Izba o

kazała mu przez wotum brak zaufania. Ustąpiło

więc, wahając się przez 24 godzin, czy raczej

nie ma rozwiązać kortezów; lecz królowa zawe

zwała dawnego naczelnika gabinetu Mon, a ten

podjął się złożyć gabinet nowy wraz z margrabią

Novaliches (jenerał Pavia), znalazłszy poparcie w

jenerale O’ Donnelu. Jest to zatem ministerium

koalicyi parlamentarnej, a zatem przechodnie, i

wątpić należy, aby miało jasny program na ze

wnątrz, wyjąwszy chyba pod jednym względem,

tojest większego odsunięcia się od Franeyi. Odwie

dżiny niedawne cesarzowej Eugenii na dworze hi

szpańskim nie przyczyniły się w niezem do u

trwalenia wpływu francuskiego. Powód upadku

gabinetu Miraflores był atoli bardziej finansowy

niż zagraniczny.

Już od kilku dni nadeszły były do St. Nazaire

doniesienia o wzięcia miasta Catnpóche w Meksy

ku. Są one potwierdzone pocztą angielską, a M o

nitor ogłasza listy z Meksyku przedstawiająca ja

koby zupełny już upadek Juareza. Angielska po

czta zVera-Cruz mówi nawet o zamieszkach w kra

ju Jukatan na rzecz interwencyi francuzkiej. Do

tąd atoli południowe tylko i wschodnie części Me

ksyku są w rękach Francuzów, na północy i za

chodzie Juarez trzyma się jeszcze i czeka, aż mu

może przyjdzie w pomoc nieporozumienie się mię

dzy obcymi opiekunami i tem stronnictwem, na

którem się oni dotąd opierali tj. stronnictwem kato

lickiem i antii epublikanckiem. Arcybiskup m eksy

kański Labastida szuka przeciw przewadze fran

cuzkich dowódzców w administracyi krajowej nie

w samym Meksyku sprzymierzeńców, lecz głównie

i przedewszystkiem w Rzymie, a przez Rzym w Pa

ryżu.

KORESPONDENCYĄ CHWILI.

Wiedeń 2 marca.

L . Wczoraj przybył tu fmp. Filipowicz, komen

dant Zemunia, i niedługo po przyjeżdzie swym

miał posłuchanie n JCMości, dziś zaś był w kilku

ministeryach. Jen. Filipowicz był rządowym ko

misarzem na ostatnim kongresie Serbów w Kar

łowcach i uchodzi za znawcę stosunków w daw

niejszej Wojewodinie, w Sławonii i Syrmii. Przy

jazd jego ma być w związku z załatwieniem nie

których punktów tyczących się sprawy Wojewo

diny, które przed zwołaniem kroaekiego sejmu

mają być uregulowane. Szczególniej chodzić m a o

wybór patryarchy i o kwestyą, czy i w jaki spo

sób wydzielić należy romańską metropolią z me

tropolii serbskiej. D otąd bowiem należeli dysunici

Wołosi w Banacie, w Siedmiogrodzie i w banac

kiem Pograniczu wojskowem do serbskiego pa

tryarcby w Karłowcacb; domagali się jednak kil

kakrotnie, szczególniej na zeszłorocznym kongre

sie Wołochów w Hermanstadzie kościelnej autono

mii dla swego narodu. Zrobiono im niektóre ogól

ne przyrzeczenia — wyższe wołoskie duchowień

bittO ö«g.j

, , _ , -------------1_________ v

miogrod/,kiej bardzo ważną rolę — teraz więc ma

ją wejść w życie owe obietnice. Serbowie robią

mało zasadniczych trndności; za to ważniejszemi

są niektóre finansowe kwestye; Wołosi bowiem

występują z pretensyami do serbskiego cerkiewne

go majątku, do którego vzrostu, jak utrzymują,

także Bię przyczyniali. Tymczasem, jak się do

wiaduję, zaszła nowa i to »ardzo ważna trudność.

Rzym wyraził swe i to nie całkiem płonne obawy

o siedmiogrodzkich Wołooów unitów w razie u

tworzenia osobnej dysnnicliej metropolii. W dal

szem następstwie wywięzuj się pytanie o stosun

ku dysunickich Wołochów a Bukowinie do przy

8złe.j siedmiogrodzkiej metopolii.

Wszystkie te sprawy mczą być załatwione albo

przynajmniej ściśle oznaczne, zanim wybrany bę

dzie nowy patryarcha serbii w miejsce zmarłego

przed dwoma laty patryaihy Rajaczyca. O ten

wybór Serbowie powtórni się upominają, a są

powody uwzględnienia tye życzeń.

Drugi przedmiot narad, w której m a wziąść

udział jen. Filipowicz, staiwi Pogranicze w ojsko

we i jego możliwy udziałw kroackim krajowym

sejmie. P. Filipowicz jest sam rodem z Pograni

cza i był dawniej członkiem wyznaczonej przez

rząd komisyi do obradowania nad reformami w

Pograniczu. Sprawa Pogranicza jest bardzo draż

liwą, a załatwienie jej, zaspakajające wszystkie

życzenia, napotyka trudności prawie niepodobne

do załatwienia. W Kroaeyi cywilnej przemawiają

za zupełnem zniesieniem całego dawnego urządzę

nia, a ostatni sejm zagrzebski oświadczył się,jak

wiadomo, także w tym duchn. To samo uczyniły

potem różne kroackie i sławońskie zgromadzenia

komitatowe. Niegdyś i minister Bruck był również

za takiem rozwiązaniem dotyczącej sprawy. Tym

czasem rząd nie myśli w obec teraźniejszych groź

nych stosunków o zniesieniu instytucyi, która ze

względu na coraz bardziej wikłające się sprawy

półwyspu bałkańskiego i nad Adryatykiem, tudzież

nie bardze jeszcze zadawalające stosunki we Wę

grzech i cywilnej Kroaeyi znowu nabrała szcze

gólniejszego znaczenia.

Paryż 29lutego.

Projekt nowej konferencyi podany przez Anglią

po raz drngi upada, a nawet już upadł. Były za

nim Prusy i Austrya, ale w warunkach trudnych.

Rzesza niemiecka, Szwecya i Francya były prze

ciw niemu. Constitutionnel wyraźnie powiedział, że

Francya nie szuka fortelów (expćdients) dla zała

twienia spraw europejskich, lecz drogi prostej. Za

pewniają, że popierając propozycyą angielską,

bardzo dogodną dla Prus i Austryi, książę Meter

nich i br. Goltz udali się onegdaj do p. Drouyn

de Lhuys i że minister im oświadczył, iż Francya

m ogłaby przystąpić do konferencyi tylko w razie

zgodzenia się Prus i Austryi, iż Szlezwik zostanie

zapytany, do której narodowości myśli należeć i

że zostanie o to zapytany drogą... głosowania po

wszechnego. Po tej odpowiedzi książę Meternich i

hr. Goltz przekonali się, że projekt konferencyi

najzupełniej upadł. Gdyby zostało zastosowane do

Szlezwiku głosowanie powszechne, prowincya ta,

m ająca Niemców tylko w miastach, oświadczyła

by się prawdopodobnie za narodowością duńską.

Konferencyą stanowczo upadła, npadły nadzie

je, że Anglia zbliży się do Francyi. Zamiast się

zbliżać, Anglia czyha wszędzie na Francyą i człon

kowie jej parlamentu, jak to wykazał proces czte

recz Włochów, nie dbają o życie Cesarza. Pano

wie Le Verrier i margr. Boissy wyrazili z tego

powodu w senacie parę słów pełnych oburzenia.

Anglia opnszcza sprawy wszystkich narodowości

oświadcza ona dziś Danii, że traktat z r. 1720

AL,»,,* wyznaje

że takie postępowanie prowadzi Anglią do upośle

dzenia, jeżeli nie do upadku.

Opuszczona przez Anglią, F rancya nabiera je

dnak ufności w własny wpływ i na własne siły.

Gdy się ;Arcyksiążę Maksymilian uda do Me

ksyku, a cbwila ta jest niecierpliwie oczekiwaną

Francya będzie mogła odwołać z Meksyku część

wojska i prawie całą flotę.

Arcyksiążę Maksymilian m a przybyć tu dopiero

za dni kilka i zajedzie do Tnileryów. Arcyksiążę

zachowa incognito. Cesarz ma się ograniczyć na

daniu dlań wielkiego obiadu i przeglądu wojska.

Balu nie będzie. Bawiąc w Paryżn, Arcyksiążę u

łoży ostatecznie z Cesarzem warunki okupacyi Me

ksyku przez w ojska franeuzkie i spłatę kosztów

wojennych. Arcyksiążę Maksymilian nie ma się u

dać do Londynu. Ci, co znają Meksyk, rokują te

ma krajowi piękną przyszłość. Francya zaprowa

dza tam rządową admiuistracyą i wyprowadza go

z tradycyj anarchicznych. Przy swem natnralnem

bogactwie i sympatyi do Francyi Meksyk się pod

mesie, przyjdzie do pokoju i utworzy zaporę prze

ciw Stanom Zjednoczonym. Rzeczpospolite A mery

ki cetralnej, które zrazu lękały się monarchii w

Meksyku, rade są dziś z niej, bo i one wzdycha

ją do wewnętrznego spokoju i rządnej wolności.

Naśladując Francyą, Hiszpania myśli zaprowadzić

monarchię w Peruwii.

Dzisiejszy Monitor zawiadamia, źe naśladując

komisy§ egipską z czasów Napoleona I, Napoleon

III ustanowił komisyę uczonych m ającą na celu

badanie stann i zasobów Meksyku.

Wybory paryzkie w miejsce deputowanych Ha

vin i Favre, odbędą się 20 i 21 marca. P . Carnot

może być wybranym. Przewidywał to Monitor,

kiedy ogłosił list Cesarza o grobie jego ojca, a

z czego syn a kandydat wcale jest niekontent.

Drugim kandydatem ma być robotnik. Nazwisko

jego nie jest jeszcze wiadome.

Tej zimy mało było rodzin angielskich w Pa

ryżu. Polityka i drożyzna oddzielają coraz bardziej

od siebie te dwa narody. Było także malo w Pa

ryżu rodzin moskiewskich.

Londyn 29lutego.

0 Propozycyę konferencyi w kwestyi duńsko

niemieckiej uważają tutaj za ostatnie wysilenie

gabinetu lorda Palmerstona w celn utrzymania po

koju i odwrócenia niebezpieczeństwa wojny euro

poj8kiej, której sygnałem stałby się niechybnie

pierwszy wystrzał armatni ze strony Anglii lub

innego jakiego mocarstwa. Wszakże oprócz zami

łowanych w pokoju bezwzględnym, których repre

zentują w ministerstwie pp. Gladstone i Milner

Gibson, w publiczności zaś tak zwana szkoła mau

szesterska z pp. Cobdenem i Brightem na czele,

malo kto ludzi się nadzieją, aby spór duńsko

niemiecki dał się załatwić przez konfereneyę, na

którą wreszcie Dania bezwzględnie nie przystała

a która się ma odbywać wśród grzmotu dział pod

Dyppel i na wyspie Alsen. Nie jest bynajmniej

tajemnicą, jak chłodno Cesarz Napoleon projekt

angielski popiera. Jeżeli się jednak do tego dal

nakłonić, to więcej w myśli pokazania dobrej woli

i gotowości wspólnego działania z Anglią, nawet

w kw estyach Francyę bezpośrednio wcale nieob

chodzących i po opuszczeniu Francyi w kwestyi

polskiej i w kwestyi kongresu, niż w przekona

niu, aby pokój europejski tak m ocjo zagrożony,

przez proponowaną dyplomatyczną szermierkę

w jedynej kwestyi mógł być

zapewniony.

Nawet w Anglii, tyle niechętnej do mięszania się

w sprawy kontynentalne, coraz więcej się zako

rzenia przekonanie, że żadna z trzech wielkich

kwestyj narodowości, nurtujących pokój europej

ski, sama dla siebie nie może być rozwiązaną, bo

przyjąwszy raz do prawa międzynarodowego wiel

ką zasadę, wyrzeczoną przez Napoleona III przed

rozpoczęciem wojny włoskiej, prędzej czy później

trzeba będzie nowy stan Europy według niej zre

organizować.

Anglia, która czuje ogromną siłę i przewagę

nadaną Francyi przez śmiałe wyrzeczenie i po

parcie czynem zasady, która się ma stać najwię

kszą zdobyczą cywilizacyi drugiej połowy 19go

wieku, nie mając dosyć odwagi, aby z swej stro

ny wziąść inicyatywę, opiera się dotąd uznaniu

solidarności trzech wielkich kwestyj, a przez to

samo odwleka zawarcie przymierza z Francyą, do

którego ją wypadki naglą, a które przez wszy

stkich głębszych i prawdziwie sprawie wolności

służących polityków z obudwu stron kanału usil

nie jest popierane. Do chwiejnośei dzisiejszej sy

tnacyi przyczynia się nadto zdeklarowana stron

ność królowej Wiktoryi za Prusami, podeszły

wiek lorda Palmerstona, i słabość charakteru po

łączona z trndną do uwierzenia nieznajomością

stosunków zagranicznych hr. Russella. Co do osta

tniego twierdzenia, nader trafnym przyczynkiem

Część literacko *artystyczna.

GROBY POLSKIE W IRKUCKU.

VI.

Bonifacy Dobrowolski rodem z Wołynia. Mając

zdolność do muzyki, wcześnie się jej poświęcił —

i grywał w orkiestrze br. Piotra Moszyńskiego,

bogatego pana, przyjaciela artystów, a przede

wszystkiem prawego obywatela, co wycierpiał wielo

letnie wygnanie. Gdy za wejściem korpusu Dwerni

ckiego na Wołyń 1831 r. zagrzmiała muzyka bo

jowa, młody Bonifacy pospieszył w szeregi naro

dowe, a zamieniwszy smyczek na szablę, bił się

mężnie w wielo bitwach. Wzięty do niewoli, za

pędzony został do Syberyi i wcielony jako prosty

żołnierz w bataliony moskiewskie. Przykre było

położenie Polaków w wojsku rosyjskiem. Głęboka

nienawiść objawiała się codziennie. Dowódzca ba

talionu lub roty, feldfebel, podoficer, żołnierze n a

wet, dokuczali Polakom wyzwiskami, surowością.

W każdym batalionie — walka między jedną a

drugą narodowością dotąd trwa i wyraża się nie

ustannem wrzeniem. Ufność znpełna nie może się

przyjąć. A chociaż Polacy, wyźszem wyrobie

niem mora)nem i wzorowem postępowaniem zmu

szali do szanowania siebie, przy najmniejszejjednak

okazyi pochodzenie polskie, jako zarznt, wytykane

bywa.

Kto w wojsku, szczególniej w niższych stopniach

nie służył, ten nie potrafi wyobrazić sobie męki i

przykrego położenia, w jakie nienawiść starszyzny

wprawiała naszych wygnańców. Wielu uległo temu

nieustannemu naciskowi niedowierzania i niena

wiści, ale wielu też z chlubą dla swojego charak

teru zniosło godnie długą niewolę i nawet w prze

śladowcach zbudziło słuszne uwielbienie.

Tam — gdzie większa liczba Polaków — tam

łatwiej zyskać powagę, boją siła nadaje— a na

pochwałę naszego charakteru, któremu

c«,*j

niejedność i trudne tworzenie całości, powiedzieć

można, iż wszędzie w niewoli Polacy kupili się,

by jeden drugiemu pomagał, i stanowili grupy,

które tworzył i utrzymywał moralny magnetyzm

narodowości. Bonifacy też należał do liczby tych,

którzy w niedoli i ucisku nie stracili serca, nie

upadli moralnie, a godnie znosili prześladowanie i

przez to wymusili dla siebie szacunek.

Ubogi — ze zwyczajnem bardzo wykształceniem,

posiadał Bonifacy to światło, jakie nadaje dobrze

uczuta godność własna i poczciwe serce. Umie

szczony w wojskowej orkiestrze, był w niej do

końca życia najlepiej grającym żołnierzem. C ho

ciaż ubrany w szary płaszcz, którym Bami Mo

skale pogardzają, był jednak przez wszystkich

lubiony. Lubili go Polacy, lubili i Moskale; a gdy

umarł (około 1845 roku), żołnierze nieśli go na

smętarz i smutnem graniem wtórowali śpiewowi

katolickiego kapłana. Ze składek postawili mu na

grobie ciosowy kamień bez napisu, lecz dotąd, cho

ciaż wiele lat upłynęło po jego śmierci, pamiętają

tę niską figurę, ciemną cerę, czarne włosy i wspo

minają jako pzłowieka dobrego i ładnie grającego.

Bonifacy grał na skrzypcach, waltorni, flecie -

aczkolwiek nie miał wysokiego wykształcenia eu

ropejskich wirtuozów, gra! przecież z uczuciem i

dobrze. W wolnych chwilach, komponował bardzo

ndatną do tańca muzykę, którą długo kapela woj

skowa w Jrkucku grywała. Puszczał się nawet na

pole wyższej kompozycyi. Nuty jego złożone były

w składzie nut orkiestry; nowy kapelmistrz Nie

miec Kammer, nieprzejrzawszy nut, spalić je roz

kazał w r. 1859, dlatego tylko, że były stare.

Zniknęły utwory biednego a rty sty - żołnierza.

Napróżno chciał je uratować rodak Bonifacego,

biedny żołnierz, Warszawianin, który w niewoli

nauczywszy się grać, dotąd jest muzykantem w ir

kuckiej orkiestrze. Wyrwał on z płomieni kontra

dansa i mazura, które, jako jedyną pamiątkę po

poczciwym Bonifacym, ogłosić chciał publicznie.

I Wznosi się też na tym cmentarzu mogiła nie

/i,: - w starca noszącegoakież nazwisko jak Bo

nifacy° K azim ie rz Dcbnespoki. Służył on w wojsku

polskiem w 1831 r., a po upadku pe?tcr.ja.zmu

szony był odbywać żołnierkę w wojsku moasić

wskiem. W księdze parafialnej zmarłych w Irk u

cku katolików, wyezytnję, iż przed śmiercią spo

wiadał się, i mając lat ?O umarł lOgo stycznia

1836 r.

W rzędzie obok grobu lonifacego, jest mogiła

z krzyżem drewnianym, carno pomalowanym, na

którym ledwo wyczytać migiem spłukane deszczem

białe litery napisu: »Tu sioczywają zwłoki Aug u

styna Odachowskiego. Żyłlat 58. Zakończył dni

swych cierpień 1853 r. d. fi czerwca." O d starego

przyjaciela tegoż Augustya dowiedziałem się, il

nieboszczyk rodził się w Yilnie, które tylu obroń

ców i ludzi oddanych spiwie publicznej wydało.

Tam dotąd gmin i wyżze klasy mieszkańców

święcie przechowują zap: do spraw wielkich — i

gorącośeią uczuć wyprzecają mieszkańców wielu

innych stron. Odachowsk był fabrykantem kaflo

wych pieców i garncarze. Porządny rzemieślnik

i człowiek nosił w piersch miłość kraju. Gdy

tylko’ więc pokazała się )trzeba, porzucił rzemio

sło, dające niezłe ntrzynnie dlań i familii, i spo

kojność i poszedł walczj w szeregi powstańców.

Wzięty do niewoli, w ypęony został do Syberyi,

gdzie zmuszono go służj w wojsku. W służbie

obcej nie skoszlawił chakteru rodzinnego. Pra

gnąc wyrw ać się z widetniej niewoli, docze

kał się tymczasem staroi i suchot, na które u

marł w lazarecie irkuck.

Krzyż nad grobem Cj°rniana zapadłym w zie

mię, ręka nieszanująca entarzów tutejszych mie

szkańców wyrwała na (pb,— Dobry i poczciwy

człowiek był ten Krzysz Cyrnerman. Rodził się

w Prusach polskich w śętej Lipce. W 1812 r.

będąc jeszcze młodym ćwiekie_m, walczył w w oj

sku polskiem. Nie wiado mi, jak i gdzie po tej

sławnej kampanii prowdł życie.

W 1831 r.,

stanął znowu w szeregi szyste-- i znowuż krew

magać do wynarodowienia się, do czego rząd

przez uchwałę o małżeństwach mieszanych !wy

raź aie dążył. Niektórzy

słabee -o

«br». Ujopiniidl.

nadziei p oy r^ gfctt do krajn, pożenili się z pra

wosłąwneńn. Do liczby tych należał i Gadomski

Chociaż ,więc dobiym był niegdyś żołnierzem, zbłą

dził w tej mierze. W służbie moskiewskiej dosłn

żył_ się stopnia oficera. Wziąwszy dymisyę, umar

mając lat 55 w Irkucku. Na krzyżu, wystawionyn

przez tutejszą jego rodzinę, taki jest napis:

Paulinns Gadomski Polonus

aetatis suae 55 annorum obiit die 2 Julii n. st.

1855 anno. Requiescat in pace.

przelewał. Wzięty do niewoli, wiele lat spędził w

akropnej służbie. Acz prosty i bez nauki, nie dał

?ię sprowadzić z prawej drogi i nie chciał żenić

ężąc już na śmiertelnej pościeli

w lazarecie irkuckim, prosu Kuiegęż

y° od

wiedział, żeby nie chowali go moskiewscy popi

jak się to często zdarzało ze zmarłemi żołnierza

mi Polakami w wojskowych szpitalach. ,,Mój dro

gi bracie, postaraj się, żeby mnie chował ksiąd?

katolicki, m e dopuszczaj do mojej trumny popa"

mówił głosem konającego. I stało się zadość iegc

życzeniu. Umarł 26go stycznia 1853 r. m ając pięć

dziesiąt kilka lat.

Nad mzkim i długim grobem Podgórskiego stoi

krzyż z napisem :

,,I.N.R.J.

Franciszek Podgórski,

żołnierz

umarł 17 lutego

1845 r.

Ojciec Franciszka Teodor mieszkał w Króle

stwie Polskiem. Młody Franciszek, walcząc jako

żołnierz w 1831 r., posłany był po upadku pow

stania do batalionów syberyjskich. Tęskniąc do

wolności i kraju —;;umarł na gangrenę w lazare

cie Irkuckim mając lat 34.

Obok powyższego grobu, zapadła mogiła kryje

zwłoki Józefa Tworjewa wieśniaka z Litwy, za

powstanie w 1831 r. oddanego w szeregi moskie

wskie. Nacierpiawszy się biedy, uczciwości jed nak

ani polskości nie stracił. Umarł w lazarecie około

1854 r. Ręka kolegi czarny krzyż bez napisu nad

jego grobem wetknęła.

Paweł Gadomski służył w czwartym pułku jako

oficer w 1831 r. i odbył ówczesną kampanią.’ Pó

źaiej zrobiono go prostym żołnierzem. W krajn

a, szczególniej na wygnaniu opinia niepozwala

się Polakom żenić z moskiewkami, dla tego, źe

by nie tracić charakteru narodowego i nie po—

Maciej Mystkowski obywatel z płockiego woie

wództwa. W’1831 r. służył wojskowo i był ofice

”"°wA

L gdy Artur Zawisza wszedł do kra

ju, Mystkowski był mu nie w jednem pomocą, zi

co tez wzięty i osadzony został w cytadeli w War

ssawie zkąd Wywieźli go na wygnanie do Irku

f" Zycie jego na wygnaniu nie było wzorowem:

wdawszy się w spekulacye handlowe, spekulował

na sposób rosyjski, nie wiele robiąc sobie ze środ

ków, jakiemi pospolicie w Syberyi wzbogacają się.

Ten to charakter handlowy sprawił, iż, chociaż

zasłużony niegdyś sprawie, nieposiadał powsze

chnego szacunku wygnańców. Zasługa i zacność

wówczas tylko obudzą cześć, gdy człowiek z niej

nie wyzuwa się przez obojętność i npadki w pó

źniejszym czasie; kto jest dobrym, powinien nim

być aż do śmierci.

Upadki i zboczenia można darować porządnemu

człowiekowi tylko wówczas, gdy z nich wybrnął

lub wybrnąć usiłuje. Mystkowskiego charakter nie

ma skazy publicznej, lecz życie jego prywatne

nie jest bez zarzutu, bowiem był raczej kupcem

niż wygnańcem. Umarł kawalerem na paraliż U

października 1856 r. mając lat 67. Pracując prze:

wiele lat wygnania na zebranie grosza’

,Lar

biednym’ -0 bcy 00 S° otaczali» zabrawszj

wszystko co po mm zostało, nie wznieśli nawe

Wychodzi codziennie rano o godzinie 7ej.

prenumerata wynosi:

rocznie

kwartalnie

miesięeznie

MIEJSCOWA w Krakowie .

.-.

z ł r . 2 0 ............................. zł r . 5

............................... *łr. 2

POCZTĄ w państwie Austryackiem » 2 4 .............................. n 6 .....................................

2c.25

do P r u s ........................... tal. 16 sgr.

20 .. .tal.4 sgr. 5 .

tal. 1 sgr. 15

s Rzeszy niemieckiej .

»21»10

5» 10.. .

n1»25

0 Franeyi .... frank. 1 0 8 ...................... frank.2 7 ..................... frank. 10

n Włoch i Szwajcaryi

n 1 1 6 ...................

» 2 9 .......................

»10

0 Belgii i Anglii

n 8 0 ..................

» 2 0 .......................

»7

Numer pojedynczy kosztuje 10 cen t ó w .

1 з 4 • Strona 1

Мірадор - viewer

Chwila.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu