Czas.

Мірадор - viewer

Czas.

Примітка

Відображення 623 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

22.

Kraków, 28 Stycznia - Piątek.

Rok 1876.

Prenumeratę przyjmują:

W K r a k o w i e I Administracya ,CZASU," księgarnia p. 8. A. Krzyżanowskiego, handel Dworski_

tudzież wszystkie urzędy pocztowe. O f f ło sz e n l a (inseraty) przyjmują się za opłatą od miejsca wierfeafc ^ . ’

drukiem drobnym (petitowym) za pierwszy raz 10, za każdy następny raz po 5 c. S i a d e n ł a n e (narii^

stronnicy dziennika) od miejsca wiersza drukiem drobnym po 30 c. za każdy raz. D o ł ą c z e n i a Ąo-yu?i

,,Czasu»» (prospekta, cyrkularze, ogłoszenia it.p.) przyjmują się za cenę 1 złr. od 100 egzempl. dla

zamiejscowym, a 50 c. od 100 egz. dla miejscowych prenumeratorów. Przypa(lającą należytość uprasza

się naprzód nadesłać przekazem pocztowym. O głoszenia i prenum eratę przyjmują: we Lwo

w ie W. Piątkowski ul. Teatralna 9; w l* ary iu wyłącznie p. Adam, Carrefour de la Crok Rouge 2,

(prenumeratę p. W. Kaczkowski, Fa ubo urg Poissoniere 33); w W i e d n i u pp. Haasenstein Sc Vogler

(także w Hamburgu, Frankfurcie n. M,, Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A. Oppelik (takżo w Pra

dze), R. Mosse (także w Berlinie, Hamburgu, Monachium i Norymberdze), G. L. Daube ScCom., (takżo

w Frankf urcie n. M.), Kotter 4 Com.

uraków 21 stycznia.

N ię bez wstrętu przychodzi nam nazna

czyć now y paroxyzm peryodycznie powta

rzającej się rehabilitacyi, ba, apologii w y

buchu ostatniej, nieszczęsnej rewolucyi

1863 r. Rocznicę tego wybuchu, a raczej

wyjścia w lasy pierwszej garstki co miała

roznieść po kraju pożogę, pominęliśmy mil

czeniem , lubo do dziś dnia snuje się s ze

reg klęsk i zniszczeń tym szalonym pory

wem wywołanych. Milczenie nasze poczy

tano nam za zbrodnię, odezwały się je

dnym chórem organa, dla których polskość

i patryotyzm zaczyna się i kończy z rewo

lucyą 1863 r. Nie jesteśmy skorzy do

wznawiania rekryminacyj, zostawiając hi

storyi ostateczny sąd o następstwach rewo

lucyi, co najsroższe ściągnęła klęski na

naród, przeto nie o rewolucyi 1863 r. chce

my mówić, ale o stronnictwie sześćdziesią

tego trzeciego roku. Tak jest, kiedy już

w ielu z najzagorzalszych wytrzeźwiało, kie

dy ci, co najcięższe ponieśli ofiary przyszli

do przekonania, że j e ponieśli bezskute

cznie, owszem na szkodę sprawy, kiedy ca

łe dzielnice Polski do dziś dnia podżwignąć

s ię nie mogą z ruiny i ucisku, złorzecząc

uwodzicielom i utajonym sprężynom tego

samobójczego zamachu — uorganizowało się,

zwłaszcza w Galicyi, osobne stronnictwo

1863 r., stronnictwo adwokatów tej niedość

że przegranej, ale skompromitowanej mo

ralnie sprawy. Stronnictwo to sądzi, że u

trzyma monopol patryotyzmu, gdy czarne

przedstawiać będzie hiałem, gdy nie prze

stanie gło sić dogmatów ciągłości powstań,

prawności konspiracyi, zbawiennych skut

ków nieszczęsnego porywu. Czytaliśmy mię

dzy innemi w jednym z organów tego

stronnictwa sofistyczną paralelę między re

wolucyą 1831 a 1863, na korzyść ostatniej

rewolucyi i to jako hardziej narodowego,

bardziej wolnego od przymieszki rewolucyi

kosmopolitycznej ruchu, (sic) . Otóż właśnie

stronnictwo 1863 z idei rewolucyjnej wy

prowadza patryotyzm i na niej go ograni

cza. Przeszłość historyczna narodu je st te

mu stronnictwu wstrętną; bo odraża j e w szy

stko. co stoi na tradycyi i religii. P rzy

szłość widocznie mu obojętną, skoro się

szczyci rewolucyą, która tę przyszłość na

rodową pchnęła znów w przepaść. P olska

dla tego stronnictwa, to tylko materyał pal

ny do fajerwerków i experymentów na

rzecz rewolucyi kosmopolitycznej przydatny.

Mniejsza o ofiary: runie szlachta— tem le

piej, ho przewrót społeczny posuwa się da

lej ; kościół w najsroższe popada prześla

dowanie— to także wygrana dla organów

bezwyznaniow ych i fanatycznych nienawi

ścią religii i tradycyi; polskość pognębio

na, traci wpływ i dogorywa w kilku sta

rych dzielnicach narodu — to także rzecz

obojętna; ale gdy Polska jako słup ogni

sty gorzała w płomieniach, aby naznaczyć

pochód rewolucyi zachodniej na wschód, to

najwyższa jej misya w oezacli tego stron

nictwa.

W dniu, w którymby należało posypać

głow y popiołem i przywdziać szaty poku

tne, organa tego stronnictwa dmą w surmy

tryumfu i obchodzą uroczystości, na któ

yyeli wszelako nie tyle chodzi o uczczenie

ofiar narodowyeli, ile o zohydzenie tych,

co mają odwagę nieprzyjmować dogmatu

ciągłości konspiracyj i peryodyczności po

wstań, jako objawów życia. Zaiste, objawy

to śmierci, a nie życia. Zbliża się nieba

wem rocznica, która równym kirem okry

wa serce polskie, co data powstania sty

czniowego, rocznica rzezi lutowej, rzezi g a

licyjskiej , którą także poprzedziła konspi

racya, która winna była posłużyć za dosta

teczne doświadczenie na drodze rewolucyj

nych porywów dla Polski. Rok 1846 stra

szliwszy jako jeden - epizod, nie jest bardziej

krwawym ani więcej zgubnym niż ta walka

rozpaczna, co przez półtora roku w ostate

czną pogrążała ruinę trzy części Polski.

Stronnictwo 1863 r. niezeelice jednak sta

wić r. 1846 jako daty chwały, bohaterstwa

i moralnego zwycięztw a, a jednak niedość,

że chce narzucić narodowi patryotyzm re

wolucyjny, religią konspiracyi, ale nie wa

ha się wołać, jak czytaliśmy świeżo w je

dnym z dzienników, ,,źe krew w przyszło

ści popłynie4*. Jeszcze kiedyś może, jakaś

agencya socyalistyczna, rewolucyoniści eu

ropejscy lub niliiliści moskiewscy będą

potrzebowali Polskę pchnąć na pierwszy o

gień, a wtenczas czy stronnictwo 1863 r. nie

zawaha się podnieść tych samych kłamstw,

tych samych zwodniczych haseł, aby naród

do całopalnej i samobójczej skłonić ofiary?

Lecz dzięki B og u , stronnictwo to krzykli

we straciło już kredyt i wiarę u ogółu, a

tartuferya patryotyzmu nie zdoła już na

rodu sprowadzić na te same manowce.

Rzeczą powszechnie wiadomą, że w H i

szpanii jaki rząd, taka Izba deputowanych.

Nie było prawie przypadku, aby gabinet

zwołujący kortezy i pod którego auspicya

mi odbywają się wybory, narażony został

na większość opozycyjną. Nie pierwszy raz

powołujemy się na ten syptom, bo bez

względu na barwę gabinetu, począwszy od

najtwardszy cli konserwatystów aż do naj

skrajniejszych republikanów, zawsze Izba de

putowanych była tam taką, jakim był gabinet.

Inna rzecz, gdy czas jakiś oboje obok sie

bie żyli i z sobą obcowali; albowiem po

niejakim czasie tego wspólnego pożycia

zaczynają się zw ykle swary, podejrzenia,

skargi, i jeśli stan nieznośny nie kończy

sie rewolucyą, to albo rząd rozgania Izbę,

albo Izba obala ministrów, albo kto inny

rozpędza Izbę i ministrów zarazem. D la tego

bynajmniej nie powinno dziwić, że na 406

wybranych deputowanych nowej Izby, pierw

szej od rozpędzenia kortezów przez j e

nerała Pavię z nakazu S^gasty, zaledwie 42

liczą w niej członków opozycyi, i to nawet

wpisując do nich 10 ,,klerykałów14, co zna

czy naprawdę legitymistów-, w tej liczbie

jest nawet jeden (tak jest, jeden) umiarkowany

republikanin i jeden kant,onista, czyli zwo

lennik decentralizacyi z zakrojem komuni

stycznym. Gdzież więc znikli republikanie,

którzy wspierali Castellara, Zorillę, Pi-y -

Margala itd . itd ? gdzie unioniści, co detro

nizowali królową Izabellę i odmówili uzna

nia panującego dziś jej syna? Canovas del

Castillo, głowa dzisiejszego rządu, mentor

króla Alfonsa, wybrany został w Madrycie

ogromną większością głosów. Czy zatem

inni są dziś wyborcy niż dawniej, w ciągu

tych wszystkich rewolueyj, zmian dynastyi,

form rządu? Gdzie tam! Zawsze jedni i

ci sami głosują, przynajmniej od czasów

rządów Serrana, bo głosowanie jest po

wszechne.

Symptom ten je st bardzo pouczający.

Świadczy on bowiem o duchu zachowaw

czym narodu, o jego szanowaniu władzy

istniejącej, bez względu, jaką ona jest.

Ogół więc narodu wybiera zawsze deputo

wanych przyjaznych rządowi, ale deputo

wani przyszedłszy do władzy, popadają zw y

kle w jeden i ten sam błąd, wynikający

z niezrozumienia właściwej cechy parlamen

tarnych rządów i usiłują zagarnąć pod sie

bie część atrybucyj władzy wykonawczej,

a w tym celu pracują nad poniżeniem i o

słabieniem ministrów, albo też z łona ich

wyradzają się takie stronnictwa, których

nie było w pierwszej chwili zebrania się

kortezów, i te usiłują obalić gabinet istnie

jący, aby stworzyć z pośród siebie nowy.

Ambicye osobiste większą też odgrywają

w tem postępowaniu rolę, aniżeli przekona

nia polityczne.

Najdłużej zaś w Hiszpanii utrzymują się

rządy absolutne, które mimo konstytucyi

obowiązującej różnemi czasy, umiały naj

częściej w rękach jakiego jenerała, mają

cego siłę po temu, lekceważyć zgromadze

nie kortezów i na nie nie zważać. Takie

rządy sprawowali za naszych czasów Es

partero, Narvaez, O’Donnel, Concha, Ser

rano i inni. Nie królowa Krystyna albo

Izabella, nie król Amadeusz albo Alfons

reprezentują w Hiszpanii najwyższą zwierzch

ność, lecz jeden z jenerałów, co umiał opa

nować władzę. Nie inaczej też było podczas

bezkrólewia, czy republiki. Prezydentem

właściwym był jeden z marszałków armii.

O ustaleniu więc stosunków politycznych

w Hiszpanii nie ma co mówić, pomimo tak

ogromnej, niemal powszechnej ministeryal

uości kortezów. Jakiś czas rząd obecny

będzie mógł cieszyć się taką Izbą, ale skoro

przeszłość nie dawała żadnej rękojmi trwa

łości, nie śmiemy przypuścić, aby na raz jeden

nastała dojrzałość polityczna, świadcząca, iż

zgoda rządu z reprezentacyą polega na

wspólności przekonań i zasad, nie zaś na

tem zwykłem w Hiszpanii zjawisku, że kor

tezy tylko nazajutrz po swojem zwołaniu

są ministeryalni, ale na trzeci dzień zgoda

zaczyna się chwiać, a po krótkim przecią

gu czasu powtarza się tylokrotne widowi

sko nieustającej wojny, która się kończy

zwykle katastrofą rewolucyi lub zamachu

stanu.

K0RESP0NDENCYA ,,CZASU!*

Wiedeń 25 stycznia,

(R.) Hr. Andrassy zwykle przerywa pobyt swój

w Peszcie, ilekroć akcya dyplomatyczna wymaga jego

obecności w Wiedniu. Przed nowym Rokiem przy

jechał z Pesztu, aby wysłać notę do mocarstw euro

pejskich wraz z projektem reform dla H ercegowiny

i Bośni; przed kilku dniami zaś pojawił się w Wie

dniu, aby wysłać instrukcye dla hr. Zichego w Stam

bule co do form y wręczenia noty, na którą zgodziły

się wszystkie państwa podpisem na traktacie pary

skim . D ziwią się powszechnie, źe potrafiono w tak

ścisłej zachowaó tajem nicy treśó noty i projektu hr.

Andrassego. W k rótce a toli urzędowa spadnie zasłona

z akcyi hr. Andrassego. Spodziewają się, że Turcya

przyjmie p rojekt austryacki, atoli domagaó się będzie

wywarcia nacisku na powstańców, aby broń złożyli,

tudzież przestrzegania ściślejszej neutralności. W Stam

bule bowiem od dawna użalają się na Czarnogórę i

Dalmacyę, a Pester L loyd ułatw ia te skargi, zesta

w iając cały szereg zarzutów przeciw władzom w C zar

nogórze, zwłaszcza w Dalmacyi. Prawda, że jenera

łowie M ollinary i Rodicz, dowodzący w Kroacyi i

Dalm acyi znani są z sympatyj dla Słowian, zwłaszcza

dla zaboru jednej lub dwóch prowincyj tureckich,

ale trudno przypuścić aby - jeśli zarzuty Lloyda

są prawdziwe — działali na własną rękę.

O wczorajszej trzeciej konferencyj poufnej w Izbie

wyższej praw ie każde pism o podaje sprawozdanie od

mienne, tak iż trudno mieć wyobrażenie o prawdzi

wym stanie rzeczy. Zostawiając wszystkie te kom bi

nacye na boku, mniemam , że Izba wyższa powzięła

po za Izbą istotnie takie uchw ały, o jakich doniosła

była Now a Presse, że dwóch członków Izby wyż

szej zaw iadom iło _rząd o tych postanowieniach, źe

m inistrow ie, których nie zaproszono na żadne z po

siedzeń poufnych, owym dwom wysłańcom ustną dali

odpowiedź, że ci dwaj wysłańcy wczoraj Izbie wyż

szej zdali sprawę z rozmowy z ministrem, i źe wre

szcie Izb a wyższa może ogłosić publicznie przebieg

zebrań poufnych, że atoli w plenum Izby żadnej nie

uczyni m anifestacyi. Mówią, że Izba wyższa żadnej

nie m iała nieprzyjaźnej m yśli przeciw gabinetowi i

że tylko tenże czuł się dotkniętym . Dalej zapewnia

ją, źe m inister spraw w ewnętrznych baron Lasser

idąc za poradą lekarzy na teraz przynajm niej nie

poda się do dymisyi. Rokowania między obu rząda

m i podjęte będą w połow ie lutego.

Wczoraj nuucyatura tutejsza otrzym ała urzędową

wiadomość, że Papież d. 12 b. m . potwierdził nomi

nację ks. biskupa Kutselikera na arcybiskupa

wiedeńskiego. Dow iadujem y się, że prekonizacya no

wego arcybiskupa wiedeńskiego nastąpi dopiero na kon

systorzu w m aju odbyć się m ającym, gdyż pragnie

tój zwłoki sam arcybiskup Kutschker, mając jeszcze

różne sprawy osobiste i urzędowe do załatw ienia przed

objęciem posady arcybiskupićj.

Mówią mi, żo co do następcy p. Kapnista w

Rzymie zaszedł en-or in persona. N ie ma nim być

ks. Urusow, sekretarz ambasady tutejszój, lecz ks.

Urusow, brat tegoż, przybyły tu niedawno z Ta

szkendu. Tak przynajm niój utrzym ują w kołach, któ

re pow inny być dobrze poinformow ane.

Kto wie, do jakich niedyskrecyj doprowadzi jeszcze

wojna między hr. Arnimem a ks. Bismarkiem. Na

broszurę Arnima Pro nihilo ks. Bismark odpowia

d a ^ jak słusznie jeden z dzienników pisze— ogłosze

niem dokumentów najtajniejszych Pro scandalo. Pu

blikacya takich dokumentów je st rzeczą niesłychaną

w świecie dyplom atycznym .

Kzyin 22 stycznia.

Rząd obiecuje w początkach marca otworzyć nową

sesyę parlam entarną, ale do marca jeszcze daleko,

a przez dwa miesiące gabinet będzie m iał czas roz

patrzyć się w położeniu i przygotować na wszelką

ewentualność. Kłopotów domowych ministeryum ma

nie m ało, w Izbie czeka go walka po części nawet

z własnem stronnictw em , ale dzisiaj zewnętrzna p oli

tyka głównie zajm uje włoskich mężów stanu i na

drugim kładzie planie lokalne sprawy, nawet pier

wszorzędnego znaczenia. G dyby więc spraw y na

Wschodzie za w ikłały się jeszcze bardziój, a wypadki

polityczne groziły europejskiemu pokojow i, rząd no

wój sesyi nie otworzy, skorzysta z przedłużenia prze

szłorocznój i pod naciskiem okoliczności będzie m ógł

na konieczne poparcie rachować. To też jesteśmy w

epoce wyczekiwania i stagnacyi. W strzym ano nom ina

cye nowych senatorów, zaniechano do czasu projek

tów prawa o zarządzie majątkiem kościeluym, ale

ponieważ m inisterstw o spraw zagranicznych nie zdra

dza swych tajem nic, chociaż p, Visconti-Venosta pra

,cuje gorliw ie i ledwo uie gorączkowo, a zarzucił zu

pełnie m yśl opuszczenia dzisiejszego btanowiska, w ięc

głów ną wiadomością z tego tygodnia jes t przyw róce

nie przez m uuicypalność wyścigów konnych na C or

so (dei Barberi), nad któremi ojcowie ojczyzny całą

noc na K apitolu obradowali.

Godnem uwagi było przemówienie jenerała M ena

brea, ,,który osobiście niema pociągu do tego rodzaju

zabaw, ale gdy nie ulega wątpliwości, iż niezadowól *

nienie panuje ogólno, iż w m ieście cudzoziemców

brak się czuje dotkliwie i że koniecznie potrzeba czemś

rozerwać ludność rzymską, więc przyw rócić należy

widowisko, które jój największą podczas karnawału

spraw iało przyjem ność."

Recz dziw na, źe przez ty le

wieków panowania Papieżów, m im o licznych wewnę

trznych zaburzeń i politycznych wstrząśnień, nigdy

władza nie uciekała się do tych lichych środków zy

skiwania sobie ulicy, przypominających najsm utniej

szą epokę cesarstwa. Tapieżo czuw ali nad dobroby

tem ludności, popierali wszystkie gałęzie narodowego

bogactwa, ham ow ali czasami dawne przywiązanie do

Część Iłteracko-artystyowa.

ZAWSZE ONI.

Obrazy historyczne i obyczajowe

z czasów Kościuszki i legionów

dzieło pośmiertne

Kajetan a Suffczyńskiego.

3 tomy. —

W Poznaniu. Nakładem ŻnpańUriegm

(Ciąg dalszy).

Kiedy się znaleźli w gabinecie, panna Maryanna

w najczulszych wyrazach dziękow ała księciu za jego

interesowanie się, ten jej odrzekł, że się za szczęśli

wego poczyta, jeźli pom yślny skutek uwieńczy jego

usiłow anie, czego ma nadzieję. Śliczna uroda podko

morzanki, wielce harmonijny gło.s jej i wyrazy pełne

przyzwoitości i powagi, z jaką wypowiedziała te _kil

ka słów podzięki, silne zrobiły wrażenie na księciu

Józefie; w idział on, źe nie ma do czynienia z jakąś

płochą pensyonarką, ale z m łodą osobą, na której

poważne i wykształcone towarzystwo pozostawiło nie

zatarte piętno swoje, to też, kiedy obie z ciotką za

jęły miejsce na kanapie, książę usiadł na taburecie

obok panny M aryanny i z pow agą człow ieka starsze

j° °jął ją za rękę:

—

,,Mademoiselle!* rz e k ł, ,,je tiens beaucoup a

eotre opj,nion; " nim panią zapytam o szczegóły do

tyczące jej ojca, m uszę objaśnić to, co dla pani nie

zrozumiałem być może. Myślę ja , że córkę _tak za

cnego patryoty, tak gotowego do poświęceń, jak nim

jest p. Podkomorzy, dziwić może, że ja, żołnierz _od

dzieciństwa, ja, com walczył i w obcych i w bratnic_h

szeregach, którem u przyznają uczucia dla kraju_, nie

brałem żadnego udziału w legionach... Ależ ja_,

smutnem doświadczeniem nauczony, żadnej ufności

nie mam w pomoc Francyi.

»Za Konfederacyi Barskiej, rządy Ludwika XV ,

jako dowód sympatyi, przysłały nam tego awantur

nika Dum ourie’ra i kilk u niższych oficerów, a za po

wstania Kościuszki, republikancka Francya i to na

wet za zbyteczne uważała; przez czas wojny we W ło

szech łudzono nas nadzieją wkroczenia legionów przez

Węgry na Ruś Czerwoną i to skończyło się na pro

jekcie. Pod jakąkolwiek więc form ą rządu, Francya

nie m iała szczerej chęci dopomożenia nam ; za cóż

więc Polacy mają dla niej przelewać krew sw oją?.,

to jest powód, dla którego nie brałem udziału w le

gionach. N ic jednak, co ich dotyczy, nie jest m i ob

cenp, bo Dąbrowski znosił się ze mną, wiem więc,

jak czynny udział w formacyi miał ojciec pani i jak

hojnie własnem szafował mieniem. Chociaż tedy mo

żemy się różnić zapatrywaniem się na środki, jakie -

m i można służyć sprawie naszej, niem niej postępo

wanie pana Podkomorzego budzi we m nie najwyższy

szacunek; za szczęśliwego się też poczytam, jeżeli

m i się uda wpłynąć na jego uwolnienie i pokrótce

pani opowiem, jak postąpię w tej mierze.

,,Wuj mój Kiński jest w bliskich stosunkach z mi

nistrem Thugutem , uprzedzi go też korzystnie dla

ojca pani; nikt jednak tak przeważnego wpływn nie

wywiera na um ysł cesarza Franciszka, jak brat jego

arcyksiążę K a ro l; ten zaś zaszczyca mnie względami

swemi, do niego się tedy udam; a że to będzie pier

wsze odwołanie się moje do jego pamięci, to pewien

prawie jestem, że odmownej nie otrzym am odpowie

dzi, a skoro ją dostanę, zaraz ją pani udzielę."

Potem w ypytyw ał ją książę o najbliższe stosunki

jej ojca we Włoszech, a że te były z najpoważniej

szemi osobami, móg_ł więc byó pew nym , że żadna

z nich wielmównością lub brakiem ostrożności, nie

mogła go skompromitować; wszystkie zaś akta le

gionów były starannie ukryte, nie m ogły więc wpaść

w ręce Austryakom, i to panna Maryanna, jako wia

domość udzieloną jej przez ojca, opowiedziała.

Po tej rozmowie jeszcze raz dziękowała ona księ

ciu Józefow i za jego dobre chęci, poczem wraz z ciotką

i Krajczyną, wyszły do salonu. Pozostała tylko re

ferendarzowa i książę, który chwilę patrzał za od

chodżącemi, a potem zwracając się do siostry :

—

»A wiesz, rzekł, dawnom nie widział tak mi

łego stworzenia, jak ta Narbuttówna, bo to ładna,

ślicznie wychowana, pełna dystynkcyi i jakiejś powa

gi, et, ce q ui we gate rien, podobno bogata."

nO, i bardzo," odrzekła zapytana.

—

»Doprawdy!" ciągnął dalej książę, »ta dziew

czyna w arta świetnego losu,"

—

, , I znalazł się już taki," mówiła referendarzo

wa ,,co się poznał na tych zaletach, i zakochany

w niej na zabój."

—

»Któż to?" pytał książę.

—

»Kasztelanie Spicymirski. "

—

»Kto? ten fanfaron... samolub!.,

on, zako

chany? powiedz raczej, obrachowany, et vous serez

dans le vrai.u

—

»Przecież on z siebie m ajętny, nie ma więc

potrzeby spekulować na posag żony."

—

» Był nim ," odrzekł książę, »ale wojaże, karty

i zbytki zrujnowały go i dziś zadłużony po uszy,

wiem o tem dokumentnie."

—

»Ależ kocha ją całą mocą duszy, mówiła mi

to Krajczyna, a ona się zna na tem."

— 1 ,,Ale lepiej jeszcze," m ówił książę, »na sposo

bach eskontowania pozorów m iłości; pam iętam ja

dobrze jej manewra z nieboszczykiem królem , zresztą

n ie kosztow ny to 3posób wyposażenia zrujnow anego

kuzynka; nie dziwię się też, że go się chwyciła tak

pozytywna osoba, jak twoja Krajczyna."

—

»W idzę, żeś zawsze źle usposobiony dla niej,

a ona taka m iła, przyjacielska, sprytna."

—

»Tego ostatniego jej nie odm aw iam , a dowo

dem tego to gorące interesowanie się podkom orzym ,

które sobie tłumaczę teraz. Nie mniej zrobię w tej

sprawie co będę mógł, gdybym m iał sam jechać do

Wiednia, bo żądnem m i jest, osuszyć łzy tej miłej

panienki;... ale co mówi na to jenerałowa ? bo tej

nie potrafi oszukać nawet twoja Krajczyna."

—

Ona wierzy w przywiązanie Kasztelanica do

swojej siostrzenicy i takie w idzi w tym związku dla

niej korzyści towarzyskie, że całą duszą go popiera

cest un projet qui date de loin.u

—

» A h a!" zawołał Książe, ,,przypominam sob_ie,

woziła go z sobą gdzieś w Chełmskie i tam go ja

kiś szlachcic okrutnie naznaczył, wszak prawda? —

Ależ Podkomorzanka była w tedy dzieckiem... wieleż

ona lat mieć może?"

—

,, Najwięcej dziewiętnaście. "

—

,, Et lu i, plus du double, to dobrze dobrane."

—

,,Przesadzasz bracie," zaw ołała Referendarzowa.

—

,,Wcale nie," odrzekł Książe, »je le vois dan

ser depuis vingt ans sur le meme parguet. Zre

sztą proteguj go, kiedy chcesz, ja wiem że ta dzie

wczyna lepszego w arta losu i nie przyłożę ręki do

tej spekulacyi Kraj czy’ny. Oh! gdyby mój Kicki ’)

był trochę starszy, zaraz bym go z nią swatał."

’ ) Ludwik Kicki, w roku 1831 ,jenerał, poległy

pod Ostrołęką, b ył ulubieńcem księcia Józefa.

Czas jakiś upłynął od owego wieczoru w K róli

kam i, a panna Maryanna m iała sposobność nieraz

spotkać Księcia, który , niezmienny w powziętym raz

dla niej szacunku, przy każdem takiem zetknięciu

dużo z nią rozmawiał, a zawsze pobyt jej we Wło

szech i ścisły stosunek jej ojca ze wszystkiem i zna

m ienitośeiam i legionów, nie wyczerpany przedstaw ia

ły przedmiot do rozmowy. Kasztelanie zaś, który to

przyjazne usposobienie K sięcia tłum ac zył sobie zu

pełnie inaczej, był w stanie wielkiego rozdrażnienia

tem bardziej, źe okazać tego nie ś miał wobec czło

wieka, zasługą i położeniem towarzyskiem o tyle nad

nim górującego; a że przytem nie czuł się w prawie

okazania Podkomorzance, jak to interesowanie się nią

Księcia go niepokoi, to tem skw apliwiej żale swoje

rozwodził przed Krajczyną i ciotką panny Maryanny.

Jednego dnia, w przedobiadowej godzinie, kilka o

sób było z w izytą u Jenerałowej, kiedy oznajmiono

przybycie Referendarzowej i Księcia Józefa. Z w iel

kim pośpiechem wyszła gospodyni do przedpokoju dla

przyjęcia ich, a kiedy znaleźli się w salonie, Książę

zbliżył się zaraz do Podkomorzanki i witając ją u

przejmie:

nZa szczęśliwego się poczytuję, m ó w ił, że do

brą wiadomość pani przynieść mogę. Staranie moje

w interesie pana Podkomorzego, w połowie pom yślny

odniosło skutek. Mój wuj mi pisze, że Thugut naj

solenniej przyrzekł poprzeć tę sprawę u Cesarza; co

zaś do Arcy-Księcia Karola, wprawdzie list mój nie

zastał go w W iedniu, w yjechał bowiem dla obejrze

nia jakiegoś korpusu idącego do a rm ii Nadreńskiej i

posłano go za n im ; ale osoby blizko niego stojące

upewniły Kińskiego, że Arcy-Książe jest tak dobrze

usposobiony dla m nie, i i niew ątpliwie nie opuści tej

sposobności dowiedzenia m i w zględów swoich. Tak

więc zapewnić Panią prawie mogę, że wkrótce pan

Podkomorzy wolność odzyska."

W najczulszych wyrazach dziękowała panna M a

ryanna K sięciu za jego wstawienie się, mówiła, że

m odły zanosić będzie za pomyślność jego, i jakby

wieszczym duchem natchniona, dodała:

, , I za sposobność okrycia się chwałą."

Te w yrazy, tak zgodne z rycerskiem usposobie

niem księcia Józefa, silne na nim zrobiły wrażenie,

z dziw iony te in poważnem życzeniem wyehodzącem

z ust młodej panienki.

,,Pani czytasz chyba", m ów ił wzruszony »w taj

nikach serca mojego, boś dotknęła najczulszej jego

strony. O ta k ! dobić się sławy, choćby ofiarą życia

okupionej, to najmilsze marzenie moje. O ! módl

się pani o to, bo to dobro dla mnie tylko z odro

dzeniem kraju naszego w parze iść może"; i poru

szony do głębi duszy, ściskał drobną rączkę panny

Maryanny, a osoby blisko tej sceny będące nie m o

gły wyjść z podziwu, słysząc tę poważną rozmowę

w salonie odznaczającym się lekkością i światow ym

tonem.

Zaraz potem zbliżył się Książę do Jenerałowej i

zaprosił ją na wieczór, który daje za kilka dni in

gra tia m przybycia siostry, a przy pożegnaniu prosił

pannę M aryannę, żeby m u nie odmawiała bytności

swojej.

Wieczór ów nie był to bal, bo ledwie sto osób

zaproszonych było. Za staraniem Krajczyni i K a

sztelanie odebrał inwitacyę. Panna Maryanna wnio

sła, że po rozmowie z Księciem byłoby to lekce

ważeniem jego potężnej protekcyi, gdyby w tej za

bawie udziału nie w zięła; zrzuciła też kolor czarny,

a przywdziała zieloną suknię i takież liście na gło

wie, jakby tem chciała okazać, że nadzieja w jej

sercu za jęła m iejsce sm utku.

Ta zmiana stroju Podkomorzanki zdziwiła wielu

niewtajemniczonych, a wielce uradow ała księcia Jó

zefa, który , kiedy sięskończyłpoważny polonez,

zaprosił ją do tańca i zaraz ochoczy m azur zabrzmiał

na chórze.

Wesoło siębawiono na tym wieczorze,

bo gościnny gospodarz zachęcał m niej skorych do

tańca, kiedy kamerdyner oznajmił księciu, żejakiś nie

znajomy pruski wojskowy pragnie się z nim widzieć i

oczekuje bo w bi,bliotece. Zdziwiło to niezm iernie

Księcia, bo żadnych styczności z wojskow ymi pru

skimi nie m iał; niemniej wyszedł, żeby się dowie

dzieć, co m u te odwiedziny zapowiadają.

Kiedy się znalazł w bibliotece, zatrzymał się

chwilę, podziwieniem zdjęty bo zamiast sztywnego

jakiegoś Prusaka, zastał oficera francuskiego w m un

durze adjutanta i ten za ukazaniem się jego, postą

pił naprzód i kłaniając się:

»Mości K siążę!" ozwał się po polsku, »z roz

kazu jenerała Kniaziewicza mam honor wręczyć Mu

to oto pism o" i podał spory opieczętowany list.

»To Pan z Niemiec przybywasz?" -

pytał

Książę.

,,Z N iemiec prosto."

, , I jakież wieści o legionach przywozisz?"

»Pomyślne, dla ich chwały", odpowiedział

n]J1|

^ " Bs c °h o d zi codziennie wyjąwszy niedziele i dni świąteozne.

Oddzielne Nra ,Czasu", o ile zapas starczy, w Krakowie po 10 o., z przesyłką pocztową 12 0.

Prenumerata wynosi:

Mejscowa w Krakowie

*?/?J?

nakwartał na2miesiące na 1 miesiąc

PocztąwpaństwieAustryacki^i!iii .*i ! !

f’lm

do Włoch, F ran cyi, Anglii, Belgii, Szwaj*

,,0

caryi i Turcyi

»32

»8

Prenumerata przyjmujo się tylko od Igo do ostatniego dnia w miesiącu. -

L i s t y z nieniedzmi i orzek*,,,

ńiemężnenaprenumeratę i ogłoszenia (jnseraty) uprasza sie nadsyłać francodo Administracyi .Czas?" w Kra

f ^ - r ^ ^ r?kl^PWnenieiMpieczętowane mepodlegają opłacie pocztowej.

Listów niefranko

wanychme^yjmujo s.g. -

R ęk o p is « ,» nadsyłane Redakcyi niozwracąją się lecz bywają nfoozone

1 з 4 • Strona 1

Мірадор - viewer

Czas.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку