Czas.

Мірадор - viewer

Czas.

Примітка

Відображення 616 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

prnyimu%ąs

W iSL»» .Sta«yt*t KdałnJat?ssyą «CSEASD" tu dsiei nrsędy pocztowe. Kiejsccwą pf*at«?JWńT§ k » f * *

p, S. A. Kraytanowakiago, handel dawniej Dworskiego. O ( t o M e a t i (inaeraty) prsjjtan)ij aię z» upłttcf

od miejsca wiersz» drukiem drobnym (petitowym), z» pierwszy raz 10, z« każdy następny raz po 5 o,

U » rle « łB n 0 (na 3 stronnicy dziennika) od miejsca wiersza drukiem drobnym po 30 ó. za każdy raz.

» » łą c z e n ia do ,,Cze,»*«» (prospekt», cyrku!arze, ogłoszenia itp.) przyjmują się za cenę 1 złr. od

100 egzem pl. dla zamiejscowych, a 50 o. od 100 egz. dla miejscowych prenumeratorów. Przypadającą

należytośó uprasza się naprzód nadesłać przekazem pooztowym. O głoszenia i prenumeratę

przyjmują: w l ’ a r , . « wyłącznie p. Adam Carrefour de la Crou Rouge 2 , (prenumeratę p. W . Kacz

kowski Faubourg Poissonióre 33) ;w W ie d n i a pp. Haasenstein A Vogler (także w Hamburgu, Frank

furcie n. M., Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrooławiu), A. Oppelik Btubenbastei Nr. 2 (takie w Pradze),

R. Mosse (tak ie w Berlinie, Hamburgu, Monachium l Nory mberdze), G. L. Daubó Se Comp. (także w

Frankfurcie n. M .), Rotter A Comp.

. ? !t4*\dnlcni 1 Kwietniab.r. zwi

nięty zostaje istniejącą od lat kil—

Ku"asft*, Ajeneya ,,Czasu» W . Piąt«

we Lwowie. Wszelkie

prenumeraty 1 og;ł’oszenia przyjmu

je odtąd wprost pocztą tylko Admi

nistracya ,,Czasu» w Krakowie.

Przedpłata na ,,CZAS"

od dnia Igo Kwietnia 1877 r.

Mprzesyłką pocztową w państwie

Austryackiem :

a* pół roku ua kwartał na 1 miesiąc

*Ir. »8

złr. 0

złr. »«KO

Uprasza się o wczesne zamawianie i wyraźne wy

pisanie nazwiska i miejsca odbioru, albo nadesłanie

dawnej opaski drukowanej z adresem.

Prenumerata liczy się tylko od pierwszego do

ostatniego dnia w miesiącu.

Prenumeratę najdogodniej przesyłać p r z e k a z e m

pocztowym.

Cena *Czasu* za granicą ogłoszona jest w tytnle

każdego numeru.

nie możemy dużo opowiadać, ale możemy

za to odpowiadać.

Wydać się tylko może dziwnem, że se

kcya szkolna na czele kandydatów nie po

łożyła kogo w hierarchii nauczycielskiej

wyższego. Niech nam wolno będzie widzieć

w tem właśnie dobrą stronę tej uchwały

sekcyi. Jak nie pojmowalibyśmy Rady szkol

nej złożonej z samych nauczycieli szkół

średnich, tak wydaje nam się bardzo pożą

danem ze względu i na stan nauczycielski

i na sam stan wychowania, żeby byli w

Radzie i tacy, którzy na sprawy szkolne

patrzą nie z wysokości uniwersyteckich lub

inspektorskich stanowisk, ale z dołu, z te

go nauczycielskiego poziomu, który ma nie

tylko swoje własne potrzeby lub dolegli

wości, ale i swoje spostrzeżenia i swoje

doświadczenia dla Rady szkolnej, dla w ła

dzy nie obojętne wcale. I my, nie za

wsze z innemi dziennikami jednako myślą

cy, w tym razie z przyjemnością widzieli

śmy w nich myśl wybrania nowego człon

ka Rady szkolnej z grona nauczycieli, z

większą jeszcze, że sekcya Rady miejskiej

myśl tę przyjęła.

I to wzgląd nie ostatni, dla naszego mia

sta nawet bardzo ważny, że proponowany

kandydat, który lat kilka spędził w tem

mieście przy tutejszych szkołach, znając

ich stan, ich materyalne i moralne stosun

k i i potrzeby z własnego doświadczenia,

może zatem być tych potrzeb przekonanym

i gorącym rzecznikiem. A le nad miejscowe,

ważniejsze i wyższe są w zględy ogólnego

pożytku. A zdaje nam się właśnie, że ten

ogólny pożytek, źe wzgląd na wychowanie

publiczne w kraju, radzi nam dobierać do

Rady szkolnej ludzi już dojrzałych, ma się

rozumieć, ale jeszcze młodych, a niekiedy

nawet ludzi nowych. Każde ciało zbiorowe

zostając przez czas jakiś w tym samym

składzie, musi z natury rzeczy, z natury

Ind7.1 rn(iżej, nabrać pewnych przyzwycza

jeń, pewnych zapatrywań wspólnych, któ

re z czasem wyrodziłyby się w zastój i

wyłączność, gdyby z nowymi ludźmi nie

przybył im nigdy świeży zasób sił i po

glądów. I dla tego dbając o to najmocniej,

ażeby skład eiał takich w większości swo

jej pozostawał niezmienionym, uważamy za

bardzo potrzebne, żeby nie był niezmien

nym i nieruchomym.

Oto są względy, które spowodowały wy

bór sekcyi szkolnej, a pragniemy szczerze,

żeby potwierdziły jej wybór w pełnej Ra

dzie miejskiej. Przemawiając zaś gorąco

za tym kandydatem, czujemy potrzebę o

świadczenia, dla czego nie popieramy ża

dnego z dwóch innych. Nie żebyśmy ich

uważać mieli za nieodpowiednich: bynaj

mniej. Ale wybór p. Studzińskiego, dyre

ktora szkoły realnej krakowskiej, równał

by się poniekąd dezorganizacyi tej szkoły,

która musiałaby przejść na lat trzy pod

dyrekcyę jakiego tymczasowego, prawdopo

dobnie mniej dobrego zwierzchnika. W zgląd

to tak ważny, że dla niego i Rada szkol

na i Ministeryum oświaty mogłyby, o ile

wiemy, zawahać się przed potwierdzeniem

takiego wyboru, kiedy ubytek jednego sze

regowego nauczyciela nie przynosi szkole

takiej szkody i da się nagrodzić. D r Wę

clewski zaś, przez ostatnie trzy lata czło

nek Rady szkolnej krajowej z wyboru Ra

dy miejskiej krakowskiej, (a jak słyszymy

członek jeden z bardzo czynnych i pożyte

cznych), ma prawo nie do ufności tylko, ale

do wielkiej wdzięczności kraju za sposób,

w jaki urzędowanie swoje pełnił. Jeżeli zaś

we wniosku sekcyi nie stanął na pierwszem

miejscu, to dla tego, że przeważyło tam

przekonanie o potrzebie nauczyciela szkół

średnich w Radzie szkolnej krajowej.

Tego zaś szukać postanowiwszy, znala

zła sekcya dobrego, znalazła takiego, któ

ry na stanowisku urzędowem profesora

szkół średnich ma stanowisko naukowe i

zdolność profesora uniwersytetu, którego

talent pisarski nie pozbawia zmysłu pra

ktycznego, a który łączy energię i zapał

lat trzydziestu z niezwykłą powagą wiedzy,

rozwagi i charakteru. Sekcya szkolna po

leca Radzie miejskiej wybór p. Zatheya,

a my wniosek jej popieramy całym wpły

wem, jaki na czytelników naszych mieć

pragniemy.

głym tygodniu. Na nagłą zmianę stanowiska gabine

tu angielskiego oczywiście dwa wpłynęły fakta, na

przód wyjazd Ignatiewa z Londynu, powtóre nacisk

ze strony Rosyi. Jnż pierwotnie gabinet angielski

wolał układać się z Szuwałowem, aniżeli z Ignatie

wem, a jak ostatni pokrzyżował usiłowania Szuwało

wa, tak bardzo łatwo być może, iż Gorczakow i Szu

wałow pragnęli dowieść, że oni dopną, eo nie udało

się Ignatiewowi. W alki o kanclerską posadę w Pe

tersburgu nigdy bowiem nie należy tracić z oka.

Anglia chciała dopiero po świrach ostatecznie zała

tw ić sprawę protokółu, Rosya zaś — dotknięta zwle

kaniem odpowiedzi na ostatni okólnik dyplomatyczny

z dnia 31 stycznia— przyspieszyła decyzyę, dom a

gając się takowej w formie nieco natarczywej, która

w telegramie prawie urzędowego petersburskiogo ko

respondenta Politische Correspondenz przyb ra ła ce

chę pewnego rodzaju ultimatum, aby podnieść w o

czach Europy mniemany tryum f Rosyi. W samej rze

czy ustępstwo zrobiła Anglia, ponieważ nietylko spie

szną dała odpowiedź, ale także — stosownie do żą

dania Rosji — odłączyła sprawę protokółu od spra

wy demobilizacyi. Dotąd wiadomo tylko, że protokół

podpisanym został, ale co do demobilizacyi panuje

zupełna niepewność. Wprawdzie zewsząd utrzym ują,

że Rosya musiała w zamian za podpisanie protokółu

jakieś uczynić koncesye w sprawie demobilizacyi, ale

nawet osoby najlepiej poinformowane wspominają tylko

o nstnych przyrzeczeniach, o oświadczeniu

gotowości do dalszych konferencyj w tój

mierze, w razie, jeśli Turcya podpisze protokół i je

śli stanie pokój między Tarcyą a Czarnogórą. Pro

tokół bez demobilizacyi na teraz jest arkuszem pa

pieru, który w najlepszym razie posłużyć możo za

podstawę do dalszych usiłowań około zabezpieczenia

pokoju europejskiego. Das Protocoll ist gerettet,

obe,r der Frieden ist verfuschtu — w yraził się bardzo

sarkastycznie jeden z największych optymistów w o

bozie dyplomatycznym. Pewien pesymista zaś nie

mniój twierdził, źe cały protokół jakby na to zakra

wa, aby zapewnić emisyę renty węgierskiej. Na je

den, bardzo ważny fakt zwracam jeszcze uwagę wa

szą. Protokół londyński nietylko domaga się przy

stąpienia Rosyi, ale przypuszcza interwencję

wojskową w razie, jeśli Turcya nie uczyni zadość

zobowiązaniom swoim. Otóż to przypuszczenie zasła

nia mobiiizacyę rosyjską a nawet czyni ją konieczną,

ba w a rm ii Rosya posiada jedyną rękojmię ewen

tualnśj interwencji, a mamy pewne dość wiadomo

ści, iż Rosya n ie zrzeknie się idei interwencji,

owszem dąży i dążyć będzie nieustannie do jój urze

*"pwistniema. Cała historya protokółu jednę posiada

lakę, której sobie wy

« «MO.|

nowide co do braku terminu, w jakim Turcya

ma przeprowadzić reformy. Rosya nie rozpuści arm ii

a z drugiej strony nie może stać z bronią w ręku

bezczynnie przez miesiące, skoro protokół nie zawie

ra terminu. Naszem zdaniem więc mocarstwa pod

pisem protokółu pragnęły tylko zlokalizować ewen

tualną wojnę między Turcyą a Rosyą, będąc może

z góry przekonana, że Turcya protokółu nie przyj

mie.

Kraków3kwietnia.

Rada miejska przystąpić ma niebawem

do wyboru delegata do Rady szkolnej kra

jowej. Sekcya szkolDa, która proponuje Ra

dzie pełnej kandydatów do w yboru, posta

wiła między tymi na pierwszem miejscu

p. Hugona Zatheya, D ra filoz ofii, profesora

gimnazyalnego, obecnie na posadzie przy

tutejszej szkole realnej. Postanowienie to

sekcyi szkolnej wydaje nam się ze wszech

miar szczęśliwem: a powody, które nią kie

rowały, trafiają nam do przekonania tak zu

pełnie, że nie możemy się wstrzymać od

przytoczenia ich tu w krótkości.

Znana to prawda, że instytucye stoją ludź

m i i na ludziach. Najlepiej i najmądrzej za

łożone, chromać będą w praktyce, jeżeli

plan i zmysł organizacyjny założyciela nie

znajdzie pomocy w umiejętnej pracy, w zdol

ności, w umyśle 1 cńaraliicicc T?ykonuv7Gńw, i

jak na odwrót, instytucya w założeniu nie

doskonale nawet określona, może stać się

dobroczynną i błogosławioną w skutkach,

jeżeli powołani do niej ludzie mieć będą

wysokie pojęcie swego zadania, sumienne

niem przejęcie się i siły do jego podjęcia.

Nie uważając naszej Rady szkolnej krajo

wej ani za doskonałą w teoryi, ani za da

leką od doskonałości w praktyce, biorąc ją

po prostu za fakt, za to czem jest, za naj

wyższą w kraju magistraturę w sprawach

szkół średnich i niższych, uznając wdzię

cznie zasługi jej dotychczasowych członków

i przywiązując wagę jaknajwiększą do jej

działania, dbać musimy wielce o to, by każ

dy nowo do niej wstąpić mający przynosił

jej nowy zasób sił, znajomości i dobrego

ducha. Warunki te widzimy połączone w

kandydacie, którego sekcya szkolna pole

cić ma Radzie miejskiej. Nauczyciel języ

ków starożytnych, oraz języka i literatury

polskiej, którą się zajm uje ze szczególnem

zamiłowaniem w pracach swoich dotąd o

głoszonycb, dowiódł profesor Zathey takiej

znajomości tych przedmiotów, tak wysokie

go stopnia wykształcenia, szerokiego a za

razem krytycznego poglądu na rzecz, że

rozprawy jego (Uwagi nad Panem Tadeu

szem — Homer w Polsce) należą do bar

dzo celnych rzeczy, jakie w tym rodzaju

posiadamy. ’Stopień doktora filozofii (a egza

min ścisły był, jak to wiemy od profeso

rów uniwersytetu, jednym z najświetniej

szych, jakie uniwersytet tutejszy w naszych

czasach widział), dowodzi, źe kandydat ten

nie przestaje na samem nauczycielskiem,

ale pragnie naukowego stanowiska i w ży

ciu naukowem iść naprzód. Ścisłe i dokła

dne pełnienie codziennych, nieraz u ciążli

wych obowiązków nauczyciela szkół śre

dnich, daje rękojmię sumienności i pilności

na przyszłość: wpływ bardzo szczęśliwy,

jaki prof. Zathey wywarł na redakcyę je

dnego z tutejszych pism peryodycznych, do

wodzi zaradności, praktycznego zmysłu, zdol

ności do prowadzenia spraw praktycznych:

niezależność zdania połączona ze ścisłem

przestrzeganiem karności, jaką parę razy ()

kazać miał sposobność, je st niezaprzeczenie

bardzo cennym przymiotem: a wreszcie prak

tyczna znajomość szkół naszych połączona

z nabytą w podróżach znajomością systemu

i stanu wychowania zagranicą (mianowicie

we Włoszech, Szwajcaryi i Francyi): oto,

co daje miarę uzdolnienia człowieka i wyo

brażenie/o tym zasobie sił, jakie na usługi

Rady szkolnej przynieść on może. Że przy

niesie także zasób dobrego ducha, zdrow ych

i stałych zasad, szlachetnego p ojęcia swego

obowiązku, miłości wiary i ojczyzny, o tem

tylko tyle, ile chciano, aby wiedział.

Okólnik ministra wojny wzywa oficerów, aby za

ręczyli pod słowem honoru, czy nie posiadają ksią

żek lnb broszur wymierzonych przeciw księciu Bis

markowi.

Między osobami, których kanclerz najbardziej nie

nawidzi, pierwsze niezawodnie zajmuje miejsce książę

Edmond Radziwiłł. Jest on krewnym Cesarza, człon

kiem sejmu i przyjacielem kardynała Ledóchowskiego,

któremu towarzyszył do Rzymu. Niedawno miał mszę

w Marpingcn a następnie ogłosił artykuł w Germa

nii, w którym wystąpił przeciw władzom, a szcze

gólnie przeciw burmistizowi tego miasta. Kanclerz

polecił prokuratorowi wytoczyć śledztwo przeciw

księciu za przekroczenie ustaw majowych i obrazę

wspomnionego burmistrza. Cesarzowa uważa to za

cios wymierzony przeciw sobie osobiście, głównym

jednak zadaniem kanclerza jest tym razem usunięcie

od osoby Cesarza księcia Antoniego Radziwiłła, adju

tanta cesarskiego. Nienawidząc rodziny Radziwiłłów,

mniema on, że gdy jeden z jej członków będzie ska

zanym, oburzy ich to do tego stopnia, że dwór o

puszczą, jak mu się to już powiodło z Arnimami.

Lecz Radziwiłłowie są nieugięci, używają powszech

nego szacunku i wielkie mają wpływy; gra przeto

będzie trudna i niewiadomo, kto wygra.

Prześladowanie katolików nie nstaje, jak tego do

wodzi następujący wypadek: O. Dominikan br. Ro

biano jest bez wątpienia jednym z kapłanów naj

bardziej szanowanych w Berlinie i ogromnej używa

powagi jako mówca, jako żarliwy katolik i jako spo

wiednik całego wielkiego świata katolickiego. Matka

jego jest hr. Stolberg z domu, siostra jego wyszła

również za Stolberga, a on sam jest dalekim krew

nym cesarzowej niemieckiej, oraz kfólewskiego dwo

ru duńskiego. W r. 1868 ufundował O. Robiano

klasztór Dominikanów w Berlinie i otrzymał od księ

dza biskupa wrocławskiego (od którego Berlin zależy)

słowne upoważnienie odbywania tam kazań, spowie

dania i t. d . Gdy ustawy majowe zostały zawotowa

ne, O . Robiano zasięgnąwszy rady swoich przyja

ciół, a między innymi przełożonego Hercoga, delo

gata księcia biskupa, postanowił zażądać, aby upo

ważnienie ustne zamieniono na dokument pisany, wcią

gając to upoważnię do dokumentu z r. 1868, czego

książę biskup rzeczywiście dopełnił w r. 1875. Póź

niej, gdy książę biskup wrocławski schronił się przed

prześladowaniem do części swej dyecezyi będącej pod

panowaniem austryackiem, zabrano archiwa biskupie

i ty m sposobem korespondencya odnosząca się do

wspomnionego dokumentu wpsdła w ręce władzy cy

w iln ej. Nakazane zostało śledztwo. Dało ono pobop

a» -vyuKs«uiia o .

nietylko o prze

kroczenie przeciw ustawom majowym, lecz i o to,

źe fałszywego użył dokumentu, a księciu biskupowi

oraz jego delegowanemu o to, że pierwszy sfabryko

wał dokument, a drugi dopuścił się wspćłwiny do

radzeniem do tego. Możecie sobie wyobrazić, jaki

skandal z całej tej historyi wyniknie.

Londyn 27 marca.

Dziś mogę wam dokładnie scharakteryzować wra

żenie, jakie tu pozostawił po sobie pobyt jenerała

Ignatiewa. Nie tylko są tu wszyscy przekonani, że

misya tego dyplomaty nie powiodła się, lecz nadto,

ponieważ go poprzedziło uprzedzenie o jego dwuli

cowości, względem której nie moją jest rzeczą orze

kać, jawnem jest, że w towarzystwie angielskiem,

które go przyjmowało, nie umiał rozwiać tego uprze

dzenia.

Co się tyczy rokowań, panuje mniemanie w tu

tejszych kołach urzędowych, że Rosya poczyni je

8ze koncesye, tj. że przystanie na demobilizację

swojej armii, jeżeli nieregularne wojska tureckie

wprzód zostaną rozbrojone. Nie sądzę, aby Rosya

uczyniła już, lub miała uczynić propozycye w tym

duchu; tymczasem robią sobie tu takie iluzye.

Mniemają tu, że jenorał Ignatiew n e był szczę

śliwszym w Wieduiu niź w Londynie. Wszelkie po

głoski o pośrednictwie br. Andrassego są mylne. M i

nister ten n;o może się niczem wiązać i nie ma by

najmniej chęci brać jakikolwiek udział w akcyi prze

ciw Turcyi.

Ks. Bismark bardzo jest uradowany porażką jen.

Ignatiewa; przynajmniej postawa hr. Miiaatera każe

się tego domyślać.

Co się tyczy rozpoczęcia kampanii, Rosya nie może

wojsk swych posunąć naprzód, jak za pięć lub sześć

tygodni. Tymczasem trwać jeszcze będą dalej roko

wania.

Dyskusja Ostatnia w ł:bie miała swój punkt wy

tyczny w zaczepkach pp. Gladstona i Forstera prze

ciw sir Henry E liotowi. Zwracało uwagę, że czło

nek Izby tak anti-turecki jak p. Forster, nie chce

słyszeć o odosobnionej akcyi rosyjskiej. Nie przypu

szcza on również skombmowanej akcji Rosji i An

glii, zdaniem jego, jeżeli interwencja w Turcji jest

potrzebną, w inna być europejską.

Poczdam 28 marca.

Nikt tu nie wątpi e bliskiej wojnie między Rosyą

i Portą; mówię to o otoczeniu kanclerza i ministra

wojny.

Bardzo się dziś wszyscy zajmują prawdopodobną

postawą Austryi; ks. B;smark usiłuje skłonić Au

stryę, aby zezwoliła na akcyę rosyjską. H r. Karolyi,

ambasador austryacki w Berlinie, obsypany jest lite

ralnie grzecznościami i uprzedzeniami wszelkiego ro

dzaju. Sam cesarz W ilhelm przy każdej sposobności

wyszczególnia ambasadora, a mianowicie jego żonę,

która jest zresztą bardzo uroczą.

Aby pozyskać cesarza Franciszka, ks. Bismark

wskazuje przedewszystkiem przymierze trójcesarskie,

które monarcha ten uważa za własne swoje dzieło

i przykłada wagę do niego.

Nie podaję dziś więcej szczegółów, lecz powtarzam

co doniosłem w ostatnim liście, że zawartą została

lub ma być zawartą między Niemcami a Rosyą kon

wencya, zapewniająca ostatniej w każdym razie neu

tralność Austryi.

Mówią tu wiele o tem, źe cesarz Wilhelm zgło

sił się do swego m inistra marynarki jenerała Stoscha,

aby cofnął swoją dymisyę. Cesarz, jako naczelny

wódz armii, żąda od jenerała, aby zatrzymał posa

dę pomimo sporów z ks. Bismarkiem. Wprawdzie

kanclerz nie został zmuszony do odwołania, lecz

faktycznie krok monarchy, , aby utrzymać na posa

dzie ministra marynarki niemieckiej, jest dla kan

clerza istotną porażką, gdyż jego napaści w Reichs

tagu na jenerała Stoscha były tego rodzaju, że czy

n iły nieucbronnem ustąpienie tego wysokiego dygni

tarza. Zamiar księcia Bismarka nie spełnił się. Po

święcano mu członków dyplomacji i biurokracyi, lecz

skoro targnął się na armię, wpływ jego rozbił się o

silniejszą cd niego wolę monarchy.

Odkąd cesarz W ilhelm zażądał, aby zbadano po

wody nędzy przybierającej ceraz większe rozmiary,

widocznem jest usiłowanie zatajenia mu istotnej

prawdy i okazania, że nędzy właściwie niema. Za

osłonę jej użyto festynów, których szybka kolejność

ma dowodzić niezachwianego dobrobytu w Ber

linie.

Kanclerz m iał prosić ambasadorów, aby pierwsi

dali przykład z siebie i odtąd hotele dyplomatyczne

i pałace królewskie płoną co wieczór łuną świateł

i brzmią wesołą wrzawą, a post zwykle tak tu spo

kojny, nagle stał się nadzwyczajnie ożywionym, tyl

ko że ożywienie to dość nieliczne obejmuje grona

towarzyskie.

Świeże zaburzenia, których sprawcami byli robo

tnicy berlińscy, m iały o wiele groźniejszy charakter,

niżby tego domyślać się można ze sprawozdań dzien

ników tutejszych. Dyrektor policji wezwał bowiem

redaktorów wszystkich dzienników i prosił, aby jak

najoględniej całą tę rzecz przedstawiali. Ogólnie lę

kają się tu powtórzenia tych scen w poprawnem wy

daniu. Zdaje się, że Cesarz jeżeli wie o tem, to

Kair 24 marca.

Giełda, dzienniki, iskra elektryczna od tygodnia śpie

wają na tę s3mą nutę pckojową, a podwyżka wszy

stkich papierów publicznych, nawet egipskich, każe

sądzić, że na targach europejskich ustała obawa woj

ny, przynajmniej na ten rok, na to lato. Wiem je

dnak, że wczoraj nadeszły z Konstantynopola poufae

wiadomości z bardzo pewnego źródła, ktćre w mniej

różowem świetle ukazują obecne położenie. Nietylko

w Stambule, ale i w Londynie nie dowierzają jeszcze

oświadczeniom urzędowym Rosyi i obawiają się po

dwójnej gry dyplom acji petersburskiej. Jeżeli Czar

nogóra stawia trudncśoi, a książę M ikołaj, jak zwy

cięzca chce dyktować warunki pokoju, to dowodem,

że czuje za sobą opiekuna, który kieruje jego poli

tyką: jeżeli zaś Porta nie stawia Czarnogórze ulti

matum i przedłuża rokowania, to wie, iż ma do czy

nienia nie z księciem, ale z gabinetem petersbur

skim. W Konstantynopolu nio bardzo też wierzą

w pokój, mimo ostatnich rokowań jenerała Ignatiewa

w Londynie i domyślają się, że zupełne panuje po—

Wledeń 2kwietnia,

o Powoli wyjaśnia się rozwój wypadków w nbie

^ W»*« wysfcońai eofisteinsa wy}ąmtsy nfcśaMa i mi tonąto«»*.

Odósisłn« Nra ,,Csasn," o 11« *apa* atarwy, w Krakowie po 10 ł , * piaaryłką powtową U «.

?ifenumerets wynosi:

p,..

,_a,,,,_:

,_____

ca roi

n* kwsrtŁi aaltcisrtąe

Focstą w p aństwie A ustry a ck iem ..........................

,, 24

,,6

2-60

do Włooh, Francyi, Anglii, Belgii, Sawaj- j

car yi i T u rc y i.............................................. J

Pf0naJ?*erat* przyjm;ye się tylko od Igo do ostatniego dnia w m ieoiącu.- K(ały * pienięósmi I pnekaty

p.enięzne na prenumeratę i ogłoszenia (inseraty) uprasza się nadsyład/ranco doAdministracyi ,,Czaan" w Kra

kowie. - - Lnsty reklam acyjne mezapieczetowane niepoalegają opłacie pocztowej. -

Listów niefranko

uianycn me przyjmuje aię. — R ę k o p b m a nadsyłane Redakoyi niezwraoąj% się, lecz bywają mszczone.

Kraków, 4 Kwietnia - Środa

Koli 1877.

rozumienie między Berlinem i Petersburgiem. Tym

czasem nad Bosforem panuje silne wzburzenie: stron

nictwo Midata śmiało podnosi głowę, softy oskarżają

0 zdradę dzisiejsze ministeryum, i nicby dziwnego

nie było, gdyby niedługo nastąpiła nowa rewolucya

pałacowa. L isty ostatniej poozty z Petersburga nie

budzą też bardzo pokojowego usposobienia. Prawda,

że W)łącznie stronnictwo jenerała Ignatiewa pragnie

wojny i spodziewa się, iż ambasodor z Konstanty

nopola przejdzie do m inisteryum spraw zagranicznych,*

prawda i to, źe ono nie zawładnęło jeszcze całkowicie

dworem i nio przeważyło do tej cnwili wpływu ks.

Gorczakowa, ale i w stolicy i w całym kraju silne

poparcie znajduje, a w najwyższych sferach liczy gor

liwych stronników. Do niego przyszłość należy. Js

duem słowem, dopóki Rosya nie rozpuści obozu z nod

Kiszeniewa, i nie zaprzestanie przygotowań wojennych,

dopóty ręozyó za pokój nie można. Jesteśmy już w

początkach wiosny, za dwa lub trzy tygodnie musi

się kwestya rozstrzygnąć. Mogę tylko zapewnić, ża

Turcya ciągle się zbroi i że na dany rozkaz z Kon

stantynopola wice-król wyśle stąd posiłki wojenne.

Kiedy Europie zagraża kwestya wschodnia, na

brzegu afrykańskim ząnosi się na powtórną kwestyę

abisyńską. W obec gotujących się wypadków na sta

łym lądzie, wyglądają nieco śmiesznie te nieporozu

mienia między wice-królem Egiptu, a królem Abissynii,

ale nie są one bynajmniej bez znaczenia i bez wpły

wu ca przyszłość całej A fryki środkowej. Ckedyw

już od lat kilku choruje na wielkiego władcę, potęga

starych Faraonów widocznie spać mu nie daje, a

auneksye kanclerza niemieckiego zawróciły mu także

głowę nie mało. Nie dosyć mu było Sudanu, Darfaru,

jezior, nawet źródeł N ilu, koniecznie chce być panem

całego lewego pasu morza Czerwonego aż do Z an

zibaru, nie widząc, źe może łatwo utracić najbliższe

posiadłości. Wyprawa zeszłoroczna nie udała m u się

wcale, wojsko tutejsze sromotnie pobitem zostało,

podobno nawet książę Hassan wykupiony być musiał

z niewoli. Prawdy nikt się tu nie dowie, milczenie

nakazano i milczenie będzie ściśle dochowane, ale to

pewn3, że dużo ludzi zginęło, kilku dowódców nie

wróciło, i że o wyprawie nie wolno nawet wspomi

nać na dworze wice - królewskim. Zamiast zawrzeć

pokój, cicho siedzieć, a myśleć o polepszeniu finan

sów, rząd tutejszy gra jeszcze ciągle rolę wielkiego

państwa, stawia trudności i naraża się na to, źe

w parlamencie angielskim rozstrzygają się jego losy,

jak gdyby Egipt był już prowincją lonniczą Albionu.

Pod jesień zjechało t n poselstwo abiasyńskie dla

zawarcia pokoju. Przyjęto je uczciwie, dano mu pię

kny pałac na mieszkanie, ale pałac był więzieniem

,dobrze strzeżonem. Po kilku miesiącach konsul an

biAlsti, wv(łnstął posła z tego prawdziwego ,,domu

niewoliu i ufalwii mu uiugę"

wprawdzie wyjechało, ale nie można się było dowie

dzieć, czy dojechało. Z K airu do Suezu mogą się zda

rzyć wypadki na kolei, z Snem jeszcze łatwiej o nie

szczęście na statku, a z Massua droga do Abissynii

podobno bardzo niebezpieczno. K ró l Jan nie mogąc

się doczekać swego ambasadora, w ysłał do K airn

gońca z poufnym listem do ajenta dyplomatycznego

angielskiego p. Vivian. Niewiadomo znowu gdzie się

goniec podział, ale w parlamencie angielskim w sło

wach niepochlebnych wcale dla rządu egipskiego po

wiedziano wyr8Źme, że n ie chcąc dać zgorszenia E -

giptowi, uwiązano mn m łyński kamień u szyi i pu

szczono w głębokości morBkie. A nglicy w takich ra

zach żartować nie lubią, tymbardziej, że gubernator

z Massna dwóch wyższy(.h oficerów armii pp. Bar

low i Hotsoon jadących do Abissynii aresztował i

bez ceremonii osadził w więzieniu. Z Londynu zażą

dano kategorycznego wyjaśnienia tej sprawy. A ngli

ków naturalnie wyposzczono natychmiast na wolność

1 każdy dzień więzienia zapłacą im sowicie, amba

sadę podobno odnaleziono temi doiami gdzieś na gra

nicy abissyńskiej, ale gońca na dnie morskiem szu

kają jeszcze. Dowód, że misye dyplomatyczne na

Wschodzie przypłaca się czasami głową, nawet gdy

ta zostaje pod opieką potężnego ale dalekiego sprzy

mierzeńca.

Chedyw ma wielki pociąg do polityki, ale polityki

nie rozumie. Małą, nędzną intrygę bierze za dyplo

mację. Rachuje ciągle na niezgodę państw europej

skich, w kwestyi wschodniej widzi dla siebie zbawie

nie, żyja illuzyam i, a niebezpieczeństwu zajrzeć w o

czy nio chce. I nicby dziwnego nie było, gdybyśmy

się dowiedzieli jednego pięknego poranku, źe Abis

syńczycy wtargnęli do Sudanu i zajęli Hartum. Z kró

lem Janem żartować także nie można. Nie jest to

człowiek bardzo wykształcony, podobno nawet, jak

mówią w Rosji, niehramotny, ale nie jeat też to

zwykły afrykański królik. Wprawdzie nie poszedł

w ślady cywilizacji egipskiej, nie pobudował teatrów,

nie zaprowadził u siebie parlamentu, rządzi się po

dawnemu, wymierza uczciwie sprawiedliwość, opie

kuje się poddanymi, zna się na ludziach i jakoś nio

źle mu się wiedzie. Ma pieniądze, ma dobre wojsko,

umie zachować dobre stosunki z Anglią i potrafi na

wet odeprzeć napaść egipską. Na swej stolicy w A -

boka lepszą prowadzi politykę, niżeli Chedyw pośród

przedstawicieli europejskiej dyplomacyi, i jeżeli mu

sprawiedliwości nie wymierzą, da sobie sam radę

z sąsiadem, który nie mogąc w tej chwili nowej roz

począć wyprawy, utrudnia mu handlowe stosunki i

przecina zupełnie komunikację z morzem Czerwoncm.

Cała ta afrykańska zawierucha wygląda trochę na

burzę w szklance wody, a w Europie zaledwie wie

dzą, że istnieje tam jakiś król Jan i że na jego po

siadłości czycha wnuk Mehmed-Alego. A jednak spra

wa Abissynii ma niemałe znaczenie i musi być znowu

podniesiona w Europie, gdy Enropa do tradycji

chrześciańskiej polityki powróci. Nieraz już pisałem,

że gdziekolwiek islamizm utwierdził swe panowanie,

tam g ru nt stracony dla cbrześciaństwa i cywili?acyi,

gdziekolwiek koran stał się prawem, tam miejsca dla

prawa nie ma, a nadaremna praca misyonarska. Nigdy

Europa nie powinna była pozwolić posuwać się wi

ce-królowi w serco Afryki, nigdy też Europa nie by

łaby obojętnie patrzała na podboje egipskie, gdyby

się nie była wyrzekła swej chrześciańskiej przeszło

ści. Abissynia je3t jedynym krajem, a raczej krai

kiem, którego islamizm na wschodnim pasie Afryki

nio pochłonął jeszcze, i w którego górach zacho

wało się chrześciaóstwo. Barbarzyństwo jej daleko

1 з 4 • Strona 1

Мірадор - viewer

Czas.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку