Czas.

Мірадор - viewer

Czas.

Примітка

Відображення 684 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

M9.

**899*

8 Lipea - Sobota

Vt«Maoi«»al4p?zyJm|ąi

hKWta* owędy pocztowe. U e]M«wą fraaatfwsi§

kaięgsrnia 8. A . Knyiutuw§kiwo, hsndel Nowa!luw » laej. - (jr*fwaownioi (iaseraty) przyjmują »i; u

upto.,ą od miejsca w i e m » drukiem drobnym (petitowym), u pierw isy r u 10 cent., za każdy następny

rs* po 6 cent.

(n* 8 stronnicy dłiono(ka) od miejsca w ie rn a drukiem drobnym po 80

(wnt u każdy raz. O**o l n a l a * ° , , ( .a » » » (prospekta, oyrkularte, ogłoszenia i t. p.) przyjmują

»t; sa oene 1 iłr. od 100 egzem. dla zaunejsoowyoh, a ho cent. od 100 egiem , dla miejscowych pre

numeratorów. Nalełytołć uprasza sto ssepraóit nadeałać przekazem portowym. -

»B«o..eX*I

pnyimują: W w f c w o w l . Ajenoya nCŁAJ8U" w głównym składzie tytoniu Nr. O

Trybunalskiej L. 4: w F a u r y ż ii wyłączni e p. Adam, Kne Clóment 4; (prenumeratę p. Win

oenty Kaczkowski, Faubourg Poissonióre 33); w W ie d n i a pp. Haaaenstein A Yogler (takie w Ham—

El!SP*

M ° n ° » . Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A. Oppelik, Stnbenbastei Nr. 8

(taki e w Pradze), R. Mosse (także w Berlinie, Hamburgu, Monachium i Norymberdze), G. L. Daubo

A Comp. (taki e w Frankfuroie nad Menem), Rotter A Comp. Riemergaase 12.

Przedpłata na *02iA8*

od dnia Igo Łlpet 1880 r,

8 przesyłką poosiową w państwie

Auslryackiem:

u pół raks

na kwartał

a a 1 mieci%e

afer. I t

*łr. 9

ałr. S

-5

Z przesyłką pocztową do Niemiec:

aa pół raka

na kwarta!

na 1 miasiąo

99 marek

14 marek

4 marek.

Uprasza Bi§ o weseląc namawianie i wyraźne wy

pisanie nazwiska i miejsca odbioru albo nadesłanie

dawnej opaski drukowanej a adresem.

Prenumerata liesy się tylko od pierwszego do

ostatniego dnia w miesiącu.

Prenumeratę najdogodniej przesyłać p r ze k a z e m

pocztowym.

(Jena Czasu aa granicą oglosiona jest w tytule

każdego numeru.

SEJM.

Wieczorne posiedzenie d. 29 czerwca.

Ł w ó w 30 ezerwea. (Eoresp. Czasu)

Posiedzenie przerwane podjęto na nowo o ro

dzini* 6 min. 25 .

P. Sawezyński w dłuższe« przemówieniu

staje w obronie Rady szkolnej. Przedewszystkiem

występuje przeeiw obniżenia rubryki na konfe

reneye nauczycielskie. Są one uzasadnione w u

stawie szkolnej z r. 1869, która dla ksst%łaenia

się nanezyeieli, zarządsa między innemi konfe

reneye nanezyeielskie, jako też w wyraźny« prze

pisie §48 tej ustawy, który nakazuje takie konfe

reneye. Potrzebę tyeh kenforeneyj stwierdziło roz

porządzenie ministerstwa z r. 1872. Jest to za

razem pew a kontrola na nauezyeieli, ozy oni

kształcą_ się dalej, ezy nie rdzewieją, wreszcie

wybierają ta « nanezyeiele swoieh reprezentantów

do Rad okręgowych.

Zwraea się mowea dalej prseeiw uwagom czy

nionym o atanie szkół ludowyeh, szkoły te orga

nizowane są na podstawie nstawy uchwalonej

w Radzie państwa, która nie mogła mieó względn

na indywidualne potrzeby poszczególnych krajów,

która wdała się w szczegóły najdrobniejsze, wsku

tek ezego też mowea w Radzie państwa imieniem

Delegaeyi przeciwko ustawie wystąpił. Pomimo

to jednak ustawę tą uehwalono, a w niej wszy

stkie najważniejsze postanowienia, a nam bardzo

mało zostawiono do decydowania. Jakkolwiek od

powiadała może wymogom nowszej pedagogiki,

potrzebom kraju nie odpowiadała.

Jeden mowea nazwał tę ustawę wynikiem mody.

Tak nie było, wynikało to z potrzeby reformy

szkół, którą jnż 6. p. Dietl podniósł. W sejmie

poruszył ją hr. Adam Potocki. Na podstawie jego

wnioskn Sejm wniósł prośbę o utworzenie Rady

szkolnej, a zarazem nehwalono poleeić Wydzia

łowi krajowemu wypracowanie ustawy o semih*

ryaeh naueiyeielskieh. Wydział krajowy to uczy

nił i Sejm uehwzlił taką ustawę, która jednak

nie otrzymała sankeyi, bo nie było nstawy szkol

nej. Przytem polecono nam, aby aewinarya miały

kurs trzyletni, pomimo, że gdzieindziej jest «te

ro!«tai. Nie było to więe robione dla mody, ale

z poczutej potrzeby. Dawniejsze szkoły opierały

się głównie na nanee język», niemieckiego i na

przygotowaniu uazniów do szkół wyżrzyeh. W dzi

siejszej organizacji jest ta wyżssośó, że szkoły

ludowe tworzą dla siebie erłośó, a zarazem przy

gotowują do szkół wyższyeb. Dla tego jest w nieb

pewien encyklopedyzm , aby wykształcić odpo

wiednio tego, który dalej ucsyć się nie będzie

Wobee ram

narzuconych ustawami szkolnemi

jaehwtlę ustawę dla szkół ludowyeh. Niesłusinie

zarzucał p. Rej, iż w olanie naukowym są przed

mioty niepotrzebne. Tak nie jest; plan ten za

wiera wprawdzie nazwiska rozmaitych przedmio

tów, jednakże nazwy te mają wskazaó nauczy

cielowi, o ezem ma dzieciom mó ?id na podstawie

książki do ezytania, bo innej książki próez biblii

i rachunków nawet nie ma i używać ieh nie wolno,

ehyba dopiero w szkołach wydziałowych. T a prsy

tacsa mowea, jakie przedmioty traktowane są

w książce do czytania, z ezego wynika, że wszy

stkie przedmioty objęto planem naukowym mogą

byó prsy czytaniu z dziećmi omawiane. Ten en

cyklopedyzm niejest więe tak strasznym. O skut

kach tego planu dziś mówić trudno. Datuje się

on dopiero od r. 1873, Trzeba jeszese i to n

względnić, że wykonawey tego planu po ezęśsi

aą starzy, bo u nas naprzód robią się ustawy, a

^otew myśli się nad tem, kto je wykonywać bę

dzie. Tak samo zrobiono z gimnazjami w r. 1849.

Wykonanie planu powierzono ludziom, którzy nie

których nzuk wealo się nie uezyli. Tak samo

zrobiono z reorganizacją fakultetów filozoficznych.

Przy ocenienia rezultatów wszystkie te czynniki

uwzględnić należy. Reznltat nie jest świetny, ale

nie jest zły. Jest wielu nauezyeieli i uzdolnionyeh

i zamiennych, eo okazuje się szczególnie przy kon

ferencjach okręgowych, gdzie rozm aite tematy

się obrabiają i bardzo sumiennie przez nauezyeieli

często o głodzie pracujących opracowywanebywają.

Postęp w tem widać także na zjazdach Towarzy

stwa pedagogicznego. Nie jest więe tak źle, jak

orzekł p. Rej, ehyba, że wyrokował o wszystkieh

szkołach może na podstawie tyeh, które ma n

siebie. Z tego nie powinien wyrokować na stan

szkół w eałym kr*ja. P .Rej powołał się naspra

wosdanie Rady szkolnej, ale już p. Dzieduszyeki

z następnego sprawozdania udowodnił, że postęp

ma się ku lepszemu. Jeżeli rezaltat w jakim

przedmiocie jest gorszy, to jest w sprawozdania

sarazem powód podany, którego mowea albo nie

czytał, albo czytając w swem przemówieniu nie

z«

przytoczył. Rada sakolna praedstawia raeeay, jak

są, i bespodstawne jest twierdsenie p. Jasieni

«kiego, jakoby inspektorowie fałatywe praedsta

wiali reaultaty. P . Rej powiada, ie stan szkó

jest zły, że on od nieh wymaga, aby netyły czy

tać, pisać, religii i morale ości; słusznie, ohods

jednak o to, eo się ma czytać. a zatem ebodal

0 to, aby uczyć eaegoś więeej. Należy więe czytać

to,_ eo do wykształeenia należy, eo tarasem anaj

duje się w planie naukowym. Samo caytanie jest

rzeczą_ niebeapieesną, jeżeli się nie wie, co ezy

taó i jak czytać. Religijne wykształcenie mogło

by na tem strarló, a to jest Baj-,,aHnfejsze w sakole

]udowej, w dsfsiejsayeh szkołach roiigia nie jest

też pominięta i Rada szkolna bardzo o tem pa

mięta. Powołują się prsyte* panowie na tradyaye

religijne, przy głosowaniu nad remuneraeyami te

tradycje nikną i Izha głosuje przeciw temu. Je

żeli aą jakie na to fundusze, to muszą byó dzie

lone i to wywołuje pewne kwasy, jakoby jednyeb

katechetów ae szkodą innyeh krzywdsono.

P. Rtj zanadto wiele wymaga od szkół ludo

wyeb. Chce on aby szkoła lądowa czyniła zadość

potrzebom źyeia praktycznego, to jest nie możli

we, dzicei w 12 roku życia nie są tak rozwinięte

aby wszystkiemu podołać mogły, trseba je tylko

przygotować do życia praktycznego. W ogóle dziś

za wiele od wsaystkieh szkół wymagają, więce;

nawet po nad plan naukowy, w którym i tak

wiele już ma sie znajdować. Szkoła ludowa

być na wszystkie niedostatki lekarstwem. Wszy

stkie nauki jakie potrzebne być mogą w życiu

praktyesnem, a wylieza ieb mowea sporą liczbę,

były proponowane jako obowiązkowe w somina

ryaeh naueayeielskieb dla nanezania w szkołach

łudowyeh. P . Rej krytykuje plan seminaryalny

prsytaesa przykłady, źe zbyt wiele wymagają. Co

do trudnego tematu zadanego w Krakowie wyja

śnia mowea, że taki temat według zasfągniętyeh

wiadomości, nie był zadawany, zresztą temita mo

że oeon?ać tylko ten, kto wie o ezem mówił n»u

ezyeiel z uesnfami i eo kazał im jako zadanie

reprodukować. Wresaoie wybór tematu kłaść na

leży na k%rb nauczyciela, ba ten przy najlepszym

planie zbłądzić może. Zastrzega sie mowea prze

ciw takiem u generalizowaniu pojedynczych usterek

1 ryczałtowemu potępianiu wszystkich szkół.

Końezy mowea wypowiedzeniem zdania, iż eo

w tym przeeiągu czasu na polu szkolnietwa zro

bić było można, to zrobiono; je!eli uwzględni się

środki i siły jakiemi rozporządzano, to każdy

przyzna, że zrobiono wiele, wreszcie oświadcza

mówea, źe nauczycielom tak potępionym przez p

Reja ehcej daó tem’zadośćuczynienie, aby za

chęcić ich do dalszej ciężkiej praey.

P. Romanowiez staje na stanowiskubudże

towej* i tłumaezy komisyę, dlaczego ona tak obni

żyła preliminarz szkolny. Stało aię to z powodów

złego stanu naszych finansów. Ten też był tylko

jedyny powód, który mówcę i komisyę budżetową

skłonił do tych obcięć. Mowea podnosi to dla

tego, ponieważ obawia się, aby wytknięte przez

p. H ausnera prądy przeciw oświacie nie zostały

połąezone z uchw ałą Izby.,

obeinzjąeą fundusz

szkolny. Takie prądy istnieją, jak tego dowodzą

liezne artykuły, broszury i rozprawy, żądająee

zmian wkierunku wstecznym. Przeciw temu trseba

się zastrzedz. Ci, którzy wołają, że lud jest bie

dny, także pewnie nie pragną, aby ulżyć mu cię

żarów, choćby i ujmą dla celów szkolnyeh. A po

wrót do dawnyeh ezasów nauki ezytania, pisania

i religii jest niebezpieczny, bo oni z tego nie

wiele umiećbędą, a tego, eo umieją, na złe użyją

Reforma SBkolna, to nie moda, to najświetniejsza

tradyeya naszego sejmu. Przy pierwszem żebranin

sejm już postanowił przystąpić do niej i w pro

gramie ówczesnej reformy znaehodzą się zasady

daisiejszej organizacji. Już tam uchwalono, iż

wyłączny nadzór niemoże być Kościołowi pozo

stawiony, źe szkoła ludowa niema być przygoto

wawczym zakładem do wyższej, lecz powinna sta

nowić całość nauki potrzebnej włościaninowi.

Ruch ten ówezesny, który objawiał się i skład

kami na celo oświaty, nie był modą, nie zosta

wiajmy zasługi obcym, skoro ona nam się należy.

W ogólnych zasadach szkól łudowyeh nie trzeba

nie zmieniać, w szczegółach i w administracji

potrzebne są zmiany. Oświadosa wreszcie mowea,

że będaie głosował za wnioskiem p. Szujskiego

ponieważ ten dąży do naprawy i reformy saese

gółów, bo spodsiewa się, ie ankieta prawdopo

dobnie w tym eelu zwołana, nie podpadnie tym

w kraju, mimo saprseeseń istniejącym, prądom

reakcyjnym.

P. X . Krasicki zaprzecza istnieniu _prądów

a szczególnie jakoby one szły z nad Sprei. Szkoły

nie są w upadku od dzisiaj już, za śp. A . Gołu

ekowskiego były one w złym stanie, jednakże

nikt temu nie wierzył. System nie jest winien u

padkowi szkół, raezej organa, które go wykony

wają. Przy obsadzaniu protekcja gra rolę, mowea

eytuje parę przykładów, iż posady nauczycielskie

obsadzają się niezdolnymi, a mianowieie nieumie

jąeymi języka ruskiego, ehoeiaż język ruski mi

być wykładowym.

’W’ystępuje wreszeie przeeiw

p. Dziedussyekiemu, i jego wywodom, eo do spo

sobu uezenia w dawniejszych czasach na Rusi.

P. Henryk hr. W odzioki oświadcza, iż za

biera głos wskutek wystąpienia p. Hausnora i

Dzieduszyokiego, którzy uderzali na przemówie

nia pp. Reja i Szujskiego, któryeh mowea w zwyeh

zapatrywaniach popiera. Obawy reakeyi są nie

uzasadnione, tej w naszym kraju niema i wyszu

kiwanie jej zapewne tak samo jest modą, jak

moda liberalizmu. Niesłusznie też p. Hausuer

nazywa reakcjonistami tych, którzy eheą poprawy

naszego szkolnictwa, tyeh, którzy widząe ogra

ne wysilenia kraju na eele szkolne, odpowie

dnich skutków ich nie widzą. P . Hausner powo

łuje się na Francję. Jakiż jest stan jej społeesny,

tam niema już żadnej powagi, wszystko obalone

a porządek społeczny wielce tam zagrożony, po

mimo, że taki wielki tam jest procent nmiejąeyeh

ezytać i pisać. Tzkiego wychowania besmoralnego

i bezreUgijnego my sobie nie *yezymy. Niesła*

sznie wzywa p- Hausner wyższe warstwy, miano

wicie większyeb właścicieli di dania przykładu

w umoralnieniu siebie, jeżeli przypomnimy *obie

ciem były te warstwy przed wiekiem i późnie,

nawet, to przyznam, że pod względem poprawy

swej mogą być przykładem.

P. Dsieduszyeki eheiał w swem przemówieniu

brać nas w obronę, ale nie wyprzeć się p. Haus

nera i przepłynąć środkiem; lednę rzeez zarzueo

mu mowea." iż on znająe p. Szujskiego nietyiko

pod względem naukowym alg i pod względem

charakteru nbliżył mn trochę tern’,

iż popierając

jego wniosek zastrzegł Bię .j ’, lali się co za ni

nie kryje." P . Romsnowiezowi’cdpowiada mowea,

iż niepotrzebnie obawia się widza« reakeyi, której

dopatrzeć nie możemy.

Mowea wymaga od szkół Indowych prsede

wsaystkiem tego, aby poziom wykształcenia ca

łych warstw społecznych podnosiły, a nie wyno

siły z nich pojedyncze jednostki. To wyrywanie

po]edynezyeh jednostek bardzo jest szkodliwe

Anglia stoi tak silnie tradyey%, tam rzemieślnik

dnmny jest z tego, że od kilku pokoleń warstat

prowadzi. TJ nas takie jednostki wyrywa się ze

swej warstwy, ze swej rodziny i rzuca je w świat

za zarobkiem, czyż to korzystne? Powinien być

jakiś system nanezania, który niepodkopująe po

rządku społecznego, dawałby oświatę całym war

stwom i to taką, jakiej one potrzebować mogą.

Podnosi jeszeze mowea uwagę, ozy nie stoso

wnemby było, gdyby fundatorowie stypendyów

zeeheieli zię zastanowić nad tem, esy stypendya

rzeezywiśeie są pożyteeznemi. Biedny młodaieniee

otrsymuje stypendyum aż do ukończenia studyów,

potem zostaje bez utrzymania l bez stypendyum

i często nieznajdnje zarobku. A takich stukają

cych posad jest bardzo wiele. Zapytuje więe mo

wea tyeh dobroezyńeów, czy nie lepiej byłoby

ofiarować zapisy na pomoe nauezyeielom, aby ich

wyrwać z tego stanu nędzy, niż wyrywać jedno

stki z warstw, do któryeh należą, a potem rznoać

je na niedolę stukania zarobku lub gorzej, na od

woływanie się do teoryj zgnbnyeh, żądających od

społeezoństwa wynagrodzenia za pracę całego

życia. (Brawo!).

P. Chrzanowski. Dążność do reform była

już dawniej; w labie występnie ona dziś, albo

wiem przy diisiejszem usposobienia rządu może

my mieć nadzieję, że siesnpłe ramy ustawy naw

zakreślone rozszerzyć się dadzą. Mowea występuje

przeeiwkodążnościom ograniezeniaprzymusu szkol

nego, w nassyeh stosunkach jest. on konieczny.

Przymus ten jednak nakłada M nas obowiązek

starania się, aby szkoły były lepsze. Są usterki,

więe je trzeba poprawić, alep. Hausner niesłusznie

podnosi rzekom) prądy, dążąee do oddania szkół

pod wyłąezny nadzór Kośeioła. Sejm powołał do

zarządów, tyeh, którzy tam zasiadać powinni i

pewnie tego nie ?mieni. Zresztą nasze duchowień

stwo nie jest fanatyczne, a walki tej, jaka to

czyła *ię w sąsiednich prowineyaeh, n nas nigdy

nie było.

Mowea żąda prsedewszystkiem reformy admi

nistraeyi szkół, mianowicie usunięcia dualizmu

w zarządzie fandnssów, tudzież rozszerzenia o

kręgów szkolnych, aby w radach okręgowych

więeej inteligeneyi zasiadało. Mowea tłumaczy

obcięcia komisyi budżetowej, wykreślenie sumy

na przybory i konfercncye tem, źe rok szkolny

ma się kn końeowi, więe wydatków robić nie

trzeba. Co się tyezy wykreślonej kwoty na bu

dynki szkolne, zdaniem mówcy, to nieszkodliwe,

bo z uchwalanych dotąd kwot i tak wiele pozo

stawało, albowiem Rada askolna dawała je na

inne ecie, obeięeie to będzie miało ten może do

bry skutek, że powstrryma może g«iay od bu

dowania zbyt kosztownych budynków. Odpowiada

wreszeie mowea na ranniejsze wywody p. Jasie

ńskiego, który imieniem rzekomo narodu ruskie

go występował przeeiw polonizaoyi szkół. Mowsa

zaprzecza mn prawa wystąpienia w tym chara

kterze, albowiem jest w sejmie wielu innych re

prezentantów ludności ruskiej, którzy tego nie

podnoszą. Mowea konstatuje zwrot ku lepszemu

w tej partyi, a wysnuwa t ) z _przemówienia tego*

p. Jasieniekiego skarżącego się na wyemancypo

wanie szkeły z pod wpływa Kościoła. Rusini

wszyscy głosowali za t% ustawą w R_sdnie pań

stwa; dziś przekonywają się, że ona nie jest dobrą.

Być może, że kiedyś jeszeze przestaną bać się

nolonisacfi a zaezną obawiać się innego wroga,

który pod hasłem panalawizmu niszoay samodziel

ność narodów. (Brawo!)

P. Krukowieeki staje w obronie dzisiej

szych szkół, uez% w nieh dobrze i daleko lepiej

niż w dawnyeh; oświadcza się jednak pizeeiw

bezwzględnemu przymusowi rzkolnemu, który

w czasach potrzeby gdzie włośeianin mnsi dzie

eko posyłać na zarobek, jest bardzo uciążliwym.

P. R ej usp awiedliwia przytoczenie przykładu

zadanego tematu o Justynianie. Wyczytał wzmian

kę o nim w Czasie.

P. Dziednszyeki zastrzega się przeeiw sa

rsutowi, jakoby podejrzywał p. Szujskiego.

P. Sawezyński oświadcza eo do p. Reja,

iż ma kajet z zadaniami, w którym nie o Karolu

wielkim, ani o kodeksie Napoleena niema.

Komisarz rządowy p. Zaleski oświadcza, że

rząd będzie korzystał z uwag wyrażonych w d*i

siejsaej dyskusyi. W sikołaeh jest jeszcze wiole

do zrobienia, więc władza do tego powołana bę

dsie mogła z tego saeserpnąć, tem bardsiej *e

Wniosek p. Szujskiego jeżeli zostanie uchwalo

nym, doztareay cennego w tym względzie mate

ryS?rawozdawea p. Sm arze wski: Hołd wyra

aió trseba »gromadseniu, w którego łonie wypo

wiedziano t,le trzfnyeh uwag płynących z gorą

eej eh?ci służenia krajowi. Djakusya taka mo

*łaby odbyć się już przed kilku laty, lecz nio

aheieliśmy tej młodej jeaseze wówczas Rady

szkolnej srażaó jnż krjtykaaai.

Dziś Rada askolna zapuściła już głębokie ko

rzenie, silna, można więc poddać jej działalność

życzliwej i uzasadnionej kr,tyce. W początkach

taka krytyka może być przykrą, ale przyzwy

czaić zię do niej łatwo i żadna instjtneya kry

tyki Sejmu"obawiać się nie będzie. Jeden tylzo

w eałej dyskusji ton nas ndersył, mianowieie, iź

chciano podać w podejrzenie tę chęć poprawy

złego. Mowea ów art;stycznie przedstawił nas

straszny obraz, na którego prsodsie dwaj królo

bójey, obok nieb na drngim planie dwaj reakcjo

niści Yan der Roeeken i Liehtenatein, w tyle po

twór o trzech włosach na głowie z pikelhanbą

pod pachą. Zdaje się, źe p. Hausner sam zię te

go obrazu przestraszył. Reakeyi w naszym sej

mie obawiać się nie należy, ehoeiaż rsneone to

słowo przyjęło się o tyle, że dwóeh moweów

starało sie udowodnić istnienie tyeh prądów. Nie

dobra to jist, bo nie wiemy, eo jntro po Ba lubą

z tego urośnie. Końesy mowoa porównaniem kwo

ty 354000 złr. uthwalonej na r. 1879, a kwctą

350,000 złr. dsiś proponowaną i sapytnjo, esy

z różniej 4000 iłr. można wnosić na reakey ne

dąinośoi.

Przy rozprawie szczegółowej dorubryki L ,za

siłki dla fund. okręgowych* zabiera głosp. radea

Bodakowski i imieniem Rady sskolnej propc

nuje podwyższenie jej o 16,000 złr., ponieważ

taka jest rzeezywista potrzeba. Ponieważ rada

sikolna jest w żonieesnośei udzielania zaliczek

na pokrycie chwilowych potrzeb fanduazów okrę

gowych, wnosi przeznaczenie na ten eel 50,000

tłr. Przy głosowania rubryki I, H , III i IY przy

jęte wedłng wniosków komisji. Do rubryki Y

,Remnnerasye i zapomogi* wnosi p. Jasienioki

podniesienie kwoty na 30.000 złr. na remunera

eye dla katechetów. Wniosek ten nie zostął je

dnak poparty. Poezem rubryki Y, VI i YH

przyjęto.

Do rubryki YHI wnosi radea Bodakowski

prośbę o dodatkowy kredyt 7735 słr.,

ponieważ

pięciolecia dla nanezyeieli zwiększyły zię.

Sprawosdawea oświadcza, że w tym wzglę

dzie rząd mnsi wnieść przedłożenie, gdyż inaczej

nie można tn tego uchwalać.

Poezem wszystkie rubryki wydatków przyjęte

bez dyskusji, jak niemniej rubryki dochodów.

Poezem nehwalono rezolucję p. Ssujskiego.

Na wniosek p. Jasińskiego uchwala laba preli

minarz eały w trzaeiem czytaniu.

Posiedzenie zamknięto o godz. 9tej min. 40

wieezór. Następne odbędzie się we c»wartek d. 1

lipaz o godsinie litej rano.

12 te Posiedzenie Sejm owe.

L w ó w 1 lipea. (Koresp. Czasu).

Początek posiedzenia o godzinie llej min. 25.

Udzielono urlopów: pp. Dr Dunajewskiemu 3

tygodnie, Kowalskiemu na czas nieograniczony

z powodn powołania go do najwyższego tr;ba

nału, Erazmowi Wolańzkiemn 6 dii i Myoiel

zkiemn 6 dni.

Z wniesionych po dzień dzisiejszy petyeyj wy

lesiamy następująco: Gminy miasta Sanoka o

zaprowadzenie gimnazynm tamże, W ;ddału po

wiatowego w Tainowie o reformę w fabrykacji

i przeduży soli, gminy miasta Jasła o reformę

szkół średnich, Wydziału pow. w Tarnowie o to

samo, gminy miasta Tarnowa o to samo, kilku

gmin powiatu Sanoekiego o zaprowadzenie sądu

kolegialnego w Sanoku, miasta Sanoka o to Sa

o, gmin wiejskich powiatu Sanoekiego o to sa

mo, Sehofara Franciszka w sprawio reformy szkół

średnich, Wydziału pow. w Kolbusiowej o zmia

n9 §§ 2, 95 i 96 nstawy gminnej, tego* samego

a ograniczenie wolności dzielenia grantów wło

ściańskich, tegoi samego o ustanowienie w ka

żdym piwieeio R ad szkolnych i Wydziału po

wiatowego w Kołomyi w sprawie reformy rzkół

średn:oh.

Sprawozdanie Wjdziału krajowego w przedmio

cie spraw górnica}ch prsekacauo osobnej komi

syi z 7 ezłonków złożonej.

P. Komisarz rządowy odpowiada na interpelaeyę

p. Romancwicza w sprawie spóźnionej odpowie

dzi rząda eo do sspkeyonowania 10 uchwał sej

mowych. Pierwszo pięć nowel do mtawy gmianej

de zostały sankcjonowane, ponieważ z powodów

zassdnieijeh rsąd nie mógł się na nie zgodaic,

powody aoeiały udzielone Wydziałowi pismem

z unia 11 ezerwea. Ustawa bud?wniosą dla mia

sti Krakowa nie uzyskała sankeyi i powodów,

które także Wydziałowi krajowemu ndzidone le

ciały. S§ one jt-dnak podrzędnej natury i sprawa

m ogłaby jesseze w bic-żąeoj zesyi byó załatwioną.

Rezolueya eo do utrzymania szkoły górnictwa i

ńnl?istwa prsy szkole toehaiezno-prsemysłowej

w Krakowie nie została pomyślnie załatwioną,

ponieważ p. minister oświeeenia z powodów po

dsgogiesno-dydaktycznych połączeniu tyeh szaół

się sprzeciwił

Co do rezolueyi sejmowej względem zaprowa

dzenia języka polskiego na kolejach galieyjskieh,

to odpowiedź udzieloną została jeszeze w r. 1879,

że koleje obowiązane są używać polskiego języ

ka w korespondencji z polską publieanośoią, ale

nie w służbie wewnętrznej.

Reiolncya o ściąganie datków na cele szkolne

przez urzędy podatkowe jeszcze w zawieszeniu

z powodn długich rokowali, jakie w tej sprawie

przeprowadzono.

C? do powodów zwłoki w uwiadomioniach, to

to leżą w samych sprawach, gdyż do ich prze

prowadzenia potrzeba długich rokowań i koro

spondenoyL W każdym rasie rząd z przykrością

odmawia sankcji uchwałom sejmowym, nie ma

jednak nigdy zamiaru uczynić czegoś, co nie jeet

lgodaem i powagą i stanowiskiem reprezentacji

krajn.

Sekretarz p. Jasiński odczytuje wniosek X.

Buchwalda o zmianę art. 4go netawy a 2go maja

1873 o zakładania i utrzymaniu szkół początko

wych w tym kierunku, że liesba nauczycieli ma

się ctocowao do liczby nezniów, a to tak, że je

żeli ta dosięgn’ę do liezby 80, wtedy należy u

stanowić nauczycielkę, która w osobnej isoie

dziewczęta ncsyó będsie, jeżeli zaś liesba docho

dzi 160, wtedy sta być nstaaowioay dragi nau

czyciel, lnb wedle okoliczności m a być urządzoną

szkoła żeńska. Gminie wolno własnym kosztem

więksrą ilość nanozycieli utrzymywać.

Z kolei uzasadnia p. Golejewski swój wnio

sek eo do zmiany ustawy o konkurencji kośeiel

nej, wykazuje niestosowność prsepisów, mianowi

cie § 16 i wnosi odesłanie do komisyi osobnej

złożonej s 6 członków.

P. Piłat sprzeciwia się wyborowi osobnej ko

m isji i wnosi odesłanie do komisyi administra

cyjnej.

P. X . Ghełmeeki wnosi odesłanie go do

Wydziału krajowego, któryby miał eałą ustawę

zbadać i odpowiednie wnioski przedłożyć, w «om

go X. Kitrys i Spławiński popierają. Po

powtórnem przemówienia p. Grocholskiego, 8pła

wińskiego i Golejewskiego uchwal« Izba przeka

zać wniosek Wydziałowi krajowemu jako spe

cjalnej kom!syi.

Z kolei uzasadnia swój wnios)k p. Tyszkow

ski eo d? zaprowadzenia sądów p?kojn. Praez

zaprowadzenie tej instytueyi zyskałaby moralność

oubliezna, ustałyby nadużyci* co d? przysiąg

fałszywysh, zapobiegłoby aię przewlekaniu wiein

spraw proers?wych w sądach, gdyby sędziowie

pokoju je w krótkiej drodze godzili. Powołuje

sie na wnioBok uczyniony w tym wsględsie w r.

1866 przez p. Hubickiego i wnosi wreszeie ode

słanie do komisyi prawnieiej, eo też Izba u

ehw«Ia.

Z kolei naBtępnje sprawozdanie komisyi admi

nistracyjnej w sprawie zniesieni* propinaeyi we

Lwowie. Całą ustawę która już była w Sejmie

na ostatniej sesyi dyskutowaną, jednakże nie o

trsym ała sankeyi cesarskiej i teraz przychodzi

przed sejm ze zmianami przez rząd proponowa*

nemi, Izba przyjmuje en bido wedle brzmienia

wniesionego przez p. Msdejzkiego a wypracowane

go przez ankietę, z wyjątkiem stylistycznej po

prawki p. Grossa do § 4, któr§ zresztą komisya

sama przyjęła.

Usunięto z porządku dziennego sprawozdanie

komisyi budżetowej, o preliminarza szkoły ludo

wej a przystąpiono de sprawozdania komisyi e

dnkaeyjnej o przeniesieniu Rady szkolnej z Mo

śsisk do Jaworowa.

Przy tej sposobnośei wniósł p. Męeiński

przyłąoienie powiatu Dąbrowskiego do okręgn

szkolnego tarnowskiego, a taka zmiana pooiąg?ę

łaby za sobą zmianę innych okręgów szkol?yeb,

,ponieważ nadto woezły do sejmn inne pety?ye,

w tej sprawie przeto mowoa wnosi odesłanie te

go przedmiotu napowrót do komisyi edukacyjnej

w esom popiera go p. X . Kitrys.

Ponieważ sp awodawca p. Stanisław Tarno

wski z tom się zgodaił, prseto Isba uchwala to

uwalniając zarazem komisyę od obowiązku dru

kowania tego ponownego sprawozdania.

Z porządku dziennego zdaje sprawę tenże sam

sprawosdawea imieniem komieyi edukacyjnej o

wniosku X. Chełmeekisgo eo do remuneraeyi

dla katechetów.

Kozusya wncsu

Wysoki Sejm raczy nehwalić:

,Wzywa się c. k . Rząd, abyremunerowanie

katechetów w szkołach ludowyeh w Galieyi i Wi(:l

kiem Księstwie Krakowskie« sarnę 24.000 złr.

dotąd co rok na wydatek funduszu religijnego w

bndżet państw wstawiał, dopóki w drodze ustawo

dawczej § 5. ustawy państwowej z r. 1869 ta

dsież § 3 takiejże nstawy z r. 1872 nie zostaną

zmienione i dostarczanie tego zubsydynm zbyte

czne« się nie okaże*;

,Wstawia się w budżet krajowy na r. 1881

kwotę 10.000 złr. (dziesięć tysię*y słr.) na re

muncraeye katechetów*.

P. Krnkowieeki

w właściwy sobie spo

sób wyraża radość, iż pieniądze zapewne jakieś

przybyły, skoro komisya proponuje wydatek ja

kiego nawet wnioskodawca nie żądał, uchwalenie

jej powstrzyma Rząd od wstawienia żądanej kwo

ty w bndżeeie pańłtwowym eo zaszkodzi tylso

katechetom.

P. X . biskup Dunajewski. Jedną z najwię

kszyeh przykreśei, jakie może mieó biskup, jest,

jeżeli mnsi odzywać zię z prośbą do re;rezonta

cyi narodowej o wspareie dla pracujących na po

ln duchowne«. Rzeczywiśoie nie myślę prosić o

wspareie, ale kilku słowami eheę do Wy »osiej

Izby "przemówić, eheę przedstawić Wysokiemu

Sejmowi, żo przez zupełne obarczenie duchowień

stwa parafialnego wykładami kateehkmu w tz zo

łaeh kilku klasowych, nie tylko nie dopuszczamy

dokładnego, jasnego wykłada, nauki pr*wdsi *ej

w tyeh szkołach, ale nawet utrudniamy wszelką

czynność parafialną, do której kapłani parafialni

są obowiązani. Nie potrzebuję mówić, źe wszyscy

oddawna tu uznawali, ża nie ma ezłowieha, któ

ryby pod każdym względem umiał w stanie swo

im wssystkie obowiązki wypełniać. Widzimy, że

rr medycynio są rozmaite zawody jak międsy pra

wnikami; Kościół toć od dawna uznawał to i w

swojej organizacji postarał się że przy wszyst

kich nieco większych kościołach osobnych spo

wiedników, osobnych katechetów, osobnych ka

znodsiei ustanowił. Dlatego kiedy cofniemy się

w dawniejsze czasy, znajdujemy wśród narodu

naszego znakomitych kapłanów, snakomityeh ka

znodziei, znakomitych nauczycieli, ale przy refor

mie podjętej prsez lndzi do tego nie powołanych

kazano w jeden szereg wpakować weaystko Od

jednego kapłana żądano, ażeby na wszystkie stro

uy obowiązki swoje wypełniał. Zmieniliśmy się

wprawdzie ale nie ma tu takieh kaznodziei a wy

jątkiem nadzwyczajnych wypadków i niemieliśmy

później lndzi, którzy umieliby zająć się dokła

dnie szkołami. Kaznodzieja świetny nie raz pory

wa, ale mówca kaznodzieja jest to frontowa ścia

na gmachu, która Bię błysaczy, aą oni, że tak po

wiom pięknemi figurami.

Kateeheta, moi Panowie jeet znów fundamen

tem w spółeezeństwie ludai w spółeezeńctwie na

sze». Jeżeli nie będziemy mieli dobrych kat*—

C?at*a wyehodit codziennie, Wyjąwmy nsedsiołc i dni ćwiąteaene,

OddsielnC Nra Czasu, o Ile sapaa starcsy, w Krakowie po 10 o,, we Lwowie lub s preseyłhą poosiową 12 e

frenumerata wynosi:

na cały roki na kwartał na

1 mióeiao

scsta

tanstwie A uatryackiem

........... ...

24Sr.

6 zlr.

2złr. 60o.

Niemieckiem.................

28 zh-,

7 złr.

8 złr.

Wlooh, Franoyi, Anglii, Belgii, Siwą]oaryi, T ureyi

ińatw należących do związku pocztowego................

82słr.

8 słr.

»rałą pnjjaaajc ii; tylko o« Igo do oałotalogo dniaWmiesiąca.

bioty

ni i pnekaxy pieniężne na prenumeratę i ogłoszenia (inaomty) uprasza aię nadsyłać fr a n co

,mimstraoyi Czas% w Krakowie.

Listy reklamacyjne nieopieczetowane nie p odlegają opłacie

pooztowej.

Listów n tefrankowanych nie p rzyjm uje się.

H ; k o f t i M nadsyłane Redakoyi nie zwracają się, lecz bywąją niszozonc.

1 з 4 • Strona 1

Мірадор - viewer

Czas.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu