Czas.

Мірадор - viewer

Czas.

Примітка

Відображення 651 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

Nr. 2C9

Kraków, Piątek 13 Września 1929 *.w,** poertJW. ci««. w .n«. Rocznik LXXXI.

KONTO P. K. O. KRAKÓW NR. 400.404.

Adres Redakcji I Administracji: Kraków, nl. św. Tomasza 32.

Telefon Redakcji 50. — Administracji i Drukarni 3750.

Godziny biurowe: od 9-tej do 13-tej i od 15-tej do 18-te].

CENY OGŁOSZEŃ:

Jednorazowo za jeden wiersz milimetrowy:

Ogłoszenia zw yk łe

, , , zł.0.20

Układ tabelaryczny, cyfrowy, kombinowany . . . s : t . . zl. D.30

Ogłoszenia w ,,N ad esłanych" ...............

ittiiiict, zł0.40

Nekrologi

.........................iitiaiiiiiiiiiti,zł. 0.35

Komunikatypokronice . . . , ,, , ,

5,,t,5;a;.zł.0.50

Ogłoszenia na pierwszej stronie . . . .

,,.,,

,.,

zł. 0.60

Ogłoszenia w numerach świątecznych 25% drożej. — Ogłoszenia zamiej

scowe 25%o drożej.

—

Za zastrzeżenie miejsca dolicza się 25%.

Administracja nie bierze odpowiedzialności

za terminowe umieszczenie ogłoszeń.

Ceny ogłoszeń obowiązują od dnia zmiany w nagłówku

Ogłoszenia przyjmują: Administracja ,,Czasu" i wszystkie miejscowe i za

miejscowe Biura dzienników i ogłoszeń.

Gołębice pokoju nad starym gmachem reformacji

Umiarkowany ton mowy Stresemanna.

Genewa 9 września.

(Od specjalnego korespondenta ,,Czasu").

,,Pokój, w ieczysty pokój,, arbitraż. A nglja

przyjmuje klauzule fakultatywne Paktu pary

jkiego, porozumienie na.-odów, traktaty to w ię

cej niż pułki piechoty i eskadry krążowników,

*murowano kamień węgielny nowego gmachu

Ligi Narodów, jako symbol trw ałości pokoju

europejskiego. Woldemaras w swej sobotniej

isowie tylko raz wspomniał o Polsce, mówiąc

te przyszła Ukraina ina 40 miljonów miesz

kańców, a więc jest większa niż Polska, Stre

semann śpiewał na nutę Mac Donalda, zape

wniał, że jest zgodny z poglądami pięknej mo

,ry Brianda i życzyłby sobie bardzo, by apel

Brianda do młodzieży (by zamiast napawać

się ideą wojny i rewanżu, wyrabiała w sobie

ducha pacyfizmu i zgodnego współżycia naro

dów) znalazł swoje echo w książkach psycholo

gicznych dla młodzieży,.. Pokój, przymusowa

jurysdykcja międzynarodowa, arbitraż po

wszechny, rozbrojenie na morzu i ląd,zde..."

Oto co słyszymy codzień od tygodnia my

dziennikarze ,zebrani tu z całego świata na róż

ne tony, w różnych językach głoszone, jako do

minantę nastrojów wysokiego Zgromadzenia,

reprezentantów wielkich mocarstw, państw

egzotycznych Azji, Ameryki, Australji, no i na

turalnie Europy.

Białe gołębie pokoju krążą po gmachu Re

formacji niby gołębie na placu św. Marka w

Wenecji. Niema zwycięzców i zwyciężonych,

sąjuż tylko narody pracujące w porozumieniu,

usiłujące pogłębić ideę pokoju, pragnące znieść

barjery celne między narodami, stworzyć jakąś

unję gospodarczą p ań stw starej Europy.

Żeglujemy z w szystkiem i żaglami wydętemi

wiatrami pacyfizmu. Ośm dni obrad Ligi Na

rodów i jej Assemble to szereg cukrzonych, u

kladnych duserów w zajemnych pod adresem tej

potężnej instytucji, tej moralnej ostoi pokoju.

Mowy sprawozdawcze, omawiające rok ubiegły

Ligi pozbawione wszelkich ostrzy, wszelkiej

żółci. ,,’W pokoju powieszonego nie mówi się

o stryczku" — p isze jeden z francuskich dzien

nikarzy opozycyjnych, wobec czego w mowach

poszczególnych oratorów nie było ani jednego

zkcentu antyniemieckiego, żadnej nawet aluzji

dodobrej woli Niemiec, żadnych reminiscencji,

sądnych objawów podejrzliwości wobec tych,

którzy przecież niegdyś w Białym Pałacu Po

koju w Hadze składali gwarancje zabezpie

czające neutralność Belgji, podpisywali kon

wencje antygazowe, m ówili głośno o pokoju

świata...

Objektywnie mówiąc z Genewy na Europę

idzie w tej chwili gorący, zdecydowany prąd

pacyfistyczny. Gdy p. Gustaw Stresemann prze

mawia po niemiecku swym zmęczonym, scho

rowanym głosem (wygląd!a też fatalnie, podob

no jest ciężko chory) i oświadcza z powagą:

,,Jest rzeczą konieczną, by nie pozostała żadna

niejasność, żadna niepewność w tem, co jest

decydującem w naszej koncepcji słuszności i

niesłuszności1 w najdonioślejszych zagadnie

niach wzajemnych stosunków między naroda

mi" — to sala huczy od oklasków. Gdy p.

Stresemann w ygłasza efektowne zdanie, że

»trzeba zapobiec wszelkiej ewentualności woj

ny, trzeba dojść jako w konsekwencji jej prze

szkodzenia — do generalnego rozbrojen;ia i to

na lądzie i morzu", nic dziwnego, że dawni

przeciwnicy wojowniczych Niemiec Hohenzol

learnowskich mimowoli uderzają gorąco w dło

nie. Pacyfizm p. Stresemanna mimowoli ,,bie

rze" i uspokaja chcącą zgod:nie pracować ,,ro

dzinę ludów europejskich" .

plomatycznych, gdy podkreślił, ,,że po uwolnie

niu z okupacji Nadrenji, nie może pominąć

milczeniem faktu, że inna część terytorjum nie

mieckiego Zagłębie Saary, znajduje się jeszcze

pod zarządem n iem ieckim , terytorjum, którego

powrót na łono ojczyzny jest jednomyślnem

życzeniem całego narodu".

Ale zaraz potem uderzył p. Stresemann w

akcenty bardzo pacyfistyczne. Biorąc asumpt

z powiedzenia Mac !Donalda, że ,,porozumienie

polityczne daje tyleż bezpieczeństwa, co pułki

piechoty" -

oświadczył, że zniknięcie w Hadze

barjery, która dzieliła Niemcy od sąsiadów

z zachodu umożliwia dziś współpracę Niemiec

z dawnymi przeciwnikami, a zgoda Anglji

na klauzule fakultatywne czyni szczęśliwy po

stęp w Idei arbitrażu, która jest i pozostanie

kamieniem węgielnym pokoju międzynarodo

wego. Ale zdaniem; p. Stresemanna wszystkie

wysiłki do zapewnienia trwałego pokoju zależą

° d Perfekcji funkcjonowania metod, które u

m ożliwiają pokojowe porozumienie w konfli

ktach między państwami. ,,Nie można zapobiec

wojnie, przygotowując wojnę przeciw wojnie,

lecz usuwając przyczyny wojny". (Czy nie lek

ka aluzja do spraw granicznych polsko-nie

m ieckich?).

Gdy p. Briand uzależniał rozbrojenie od

sankcji i zabezpieczenia bezpieczeństwa naro

dom, p. ’Stresemann naturalnie wychodzi z in

nej strony: ,,zamiast rozważać ewentualne

sankcje, winniśmy przedewszystkiem zakoń

czyć z bardzo ważnym rozdziałem: problem

ogóln ego rozbrojenia".

_ Tu widzimy zasadniczą rozbieżność pacy

fizmu niemiecko-angielskiego a naszego, czy

francuskiego punktu widzenia: Niemcy pragną

rozbrojenia, by osłabić siłę ,militarną sąsiadów,

a potem mieć swobodniejsze ręce do swyc-h dą

żeń programowych.

Po akcentach pacyfistycznych, po nawoły

waniu do rozbrojenia na lądzie, omawiał p.

Stresemann obszernie (acz bardzo spokojnie)

problem mniejszościowy. Odwołując się na

swe poprzednie zajmowane stanowisko, za

akcentował raz jeszcze, że ,,pokój między na

rodami będzie zapewniony tem lepiej, gdy re

spektowane będzie i obserwowane prawo, że

każdy człowiek ,ma możność utrzymania i .kul

tywowania swego języka macierzystego, swej

kultury i religji. W przeciwnym razie, gdy

gnębi się mniejszość, nie zyskuje się nic na

zewnątrz, ani wewnątrz, a daje się pozór, że

niema się dość wpływu, by osiągnąć cele pań

stwowe samemu". (Stanowisko, jak widzimy,

dość szerokie i bardzo dobrze dające się zasto

sować w znaczeniu ujemnem do sposobu tra

ktowania mniejszości przez Niemcy).

Bardzo wyraźnie i zdecydowanie wypowiada

się następnie p. Stresemann za kooperacją w

dziedzinie gospodarczej państw Europy. Staje

tu na stanowisku Brianda, narzeka na liczne

granice polityczne i celne, proponuje stworze

nie międzynarodowej monety i znaczków pocz

towych, jest gotów wziąć udział w dyskusji

nad usunięciem trudności celnych w Europie.

,,Naszą misją — kończy wśród dużego aplau

zu p. Stresemann — którą mamy wypełnić,

to zmniejszyć tarcia i różnice międzynarodowe,

które stoją na przeszkodzie zbliżeniu wzajem

nemu narodów".

Mowa Stresemanna była słuchana z dużem

zainteresowaniem! i ton umiarkowania, jaki w

niej dominował zrobił dobre wrażenie w ko

łach politycznych, nawet .nieufnie odnoszących

się do niemieckich gołębic pokoju.

Dr. Adam Brzeg.

Streszczam się: wielkie atrakcje, wielkie mo

wy programowe kończą się właściwie w dniu

dzisiejszym. W sobotę przemawiał poraź pier

wszy imieniem Indyj Muhammad Habibułlah,

Po nim mówił rwący się do gadania Wolde

roaras. iZorjentowawszy się w atmosferze Rady,

czując, że ,,nec Hercules contra plures" — dy

ktator Litwy kowieńskiej uderzył w modny

I°n pacyfistyczny, pokłonił się Anglji, Francji,

Pochwalił się, że już rok temu złożył wniosek

Podobny do tego, które w niósł p. Henderson

uzgod-nieniu Taktu Ligi z Paktem paryskim,

uagle wypłynął jako adwokat Niemiec w spra

n"ieodrzucenia do lamusa starej sprawy odpo

wiedzialności za wojnę, twierdząc, że tu tole

rancja powinna pokryć winę tego z przeciwni

ków, który wojnę prowadził... w dobrej wierzę,

P°tem pojechał (ale bardzo ostrożnie) na kon’i

ku mniejszościowym, oświadczając, że na

*schodzie -Europy są pod tym w zględem bar

’trudne problemy, wspomniał coś niecoś o

!bezpieczeństwie Rosji sowieckiej, cytował

^krainę, która ma 40 miljonów mieszkańców,

naród polski mniej i na dygach a pokło

nach zakończył swre p rzemówien ie.

Mowy Venizelosa (Grecja) i Quinonesa de

Leon (Hiszpanja) nie wniosły do dyskusji zad

ach zasadni’czych nowych momentów, dopiero

dzisiejsza mowa Stresemanna kończy właści

*je szereg wielkich mów, po Stresemannie mó

*il Benesz, a popołudniu ma jeszcze mówić

°raham.

Mowa Gustawa Stresemanna była utrzyma

na w bardzo poprawnej formie. Absolutnie

*krzydfa Anioła Pokoju unoszą się nad starą

*alą Reformacji, a zgrabny dyplomata, u zy

skawszy tak poważne sukcesy w Hadze, tu na

terenie Rady Ligi narazie tylko w konturze po

da! program swych najbliższych wysiłków dy—

Fronda Klubu Narodowego.

nej nar;adzie udziału nie weźmie ’ze względu na

dotychczasowe stanowisko rządu, a w szczegól

ności ministra spraw wojskowych wobec sej

mu. Wszelkie istotne posunięcia w sprawie u

lepszenia pracy budżetowej sej,mu — zdaniem

Klubu Narodowego — możliwe są tylko na

gruncie sej,mu i jego właściwych komisyj. W

pracy nad projektem prawa budżetowego oraz

nad ;zmianą regulaminu sejmowego Klub Na

rodowy weźmie udział na właściwym terenie.

Kluby lewicowe obraddwać będą nad spra

wą ustosunkowania się do inicjatywy rządu

w ciągu czwartku.

Faszyzm w Austrji.

Warszawa 12 września.

(Tel. wł.) W ciągu dnia wczorajszego obra

dowały w sejmie prezydja (klubów parlamen

tarnych PSL. Piasta i Klubu Narodowego. 0 -

bradowamo nad odpowiedzią dla marszałka

sej;mu na jego zapytanie, czy kluby te wezmą

udział w ;proponowanej przez rząd konferencji

nad uczynieniem ,prac budżetowych sejmu

rzeczowemi i racjonalnemi. Jak wiadomo na

konferencji tej ma być obecny marszałek ;Pi-ł

sudski 1 m,a się ona odbyć w początku przy

szłego tygodnia. W wyniku narad zarząd klu

bu P iasta powierzył decyzję co do ewentual.ne

go w)zięcia udziału w owej konferencji prezy

djum swego klubu z tem jedn,akże, że decy;zja

ta w pierwszym rzędzie uzależniona będzie od

znajomości przedmiotu konferencji oraz od

zapewnienia, że godność sejmu nie będzie na

rażon,a n a szwan!k. Prezydjum Klubu Narodo

wego zaś wystosowało wieczorem do marszał

ka Daszyńskieg-o pismo, w którem po szeregu

kazuistyoznych uzasadnień oświadcza, że po

prawa systemu uchwalania budżetu zależy iz

jednej strony od sposobu przygotowania przed

łożenia ,bud;żetowego przez rząd, a z drugiej

strony od przeprowadzenia ;zmian ustawo

dawczych. Właściwym terenem przygotowania

i opracowania tych zmian jest komisja budże

towa oraz regulam-inowa sejmu. Klub Narodo

wy uważa za rzecz wskazaną, aby praca nad

budżetem już n a najbliższej sesji imogła się od

bywać na ulepszonych podstawach. Dałoby się

to osiągnąć ;przez w cześniejsze zwołanie sesji

sej-mu, by od;powiednie przedłożeni:a m ogły być

załatwione przed rozpoczęciem właściwych

prac budżetowych. Dalej zawiadamia Kl-ub Na

rodowy, że przedstawiciel jego w zapowiedzią

Wiedeń 7 września.

(Od korespon,denta ,,Czasu")

,Kiedy Austrja podpisała pokój w St. Ger

ma;in ,panow-aJo dość powszechne przekonanie,

że żywot p.aństwa, którego 1/i ludności miesz

ka w stol;icy, a reszta prz}epada n a górzyste i

umtoproduktywne kraje alpejskie, -mie będzie

ł,atwy. Bied;y powojenne, które -się też n a Au

strję ;zwa,l(iły wraz -z inflacją i brakiem żywno

ści, niewiele innych przejmowały, bo każdy

miał sw-oich dosyć. Kiedy wreszcie p o ulicach

Wiednia sn;uć się poczęły tysiące wygłodzo

nych post,aci ,a korona ;zaczęła spadać w za

wrotny sposób, objął rządy ks. Seipel, o któ

rym w przystępie iście wiedeńskiego ,,Galgen*

humor" ’ktoś pow!iedz!iał, że nadaje -się w sam

raz do odprawienia pogizebu dogorywającej

Austrji K-s. Seipel wbrew tym smutnym z.apo

w,iedziom zdawał -się dokónywać -cudu: wydo

był wcale pow-ażne pożyczki dla Austrji vda Li

ga Narodów s-tawiając ten szanowny areopag

p,rzed n,ieskom;pli-kowanym, a le niem-niej1 w aż

kim dylematem: albo umożliwicie życie Au

strji w tych warunkach, jakieścde jej wyzna

czyli, albo też skończy się to wcześniej czy

późn,iej n a przyłączeniu j-ej do Niemiec.

Wprawdzie Ansch!uss jest przez pos-tanowiLe

ni-a traktatu surowo zakazany, lecz w tym wy

padli,u woilano się nie powoływać na paragra

fy i zbiedniała Austrja poczęła przychodzić do

siebie, doczek.ała się nawet pewnego, w zglę

dnego dobrobytu; ale w ypłynęły za to kwestje

polit.yczne, ,tak zewnętrzne ’jak wewnętrzne. W

sprawa-ch wew nętrznych decydującem stało

się ,pyta-n,ie: kto m a rządzić Austrją. Oparta

głównie na żywiole miej-tiklm socjaldemokra

cja i opar:ta przeważnie n,a chłopach alpejskich

partja chrzęśc-i,j-ańsko-społeczna wchod’zą sta

le w rów-nych sil.ach do parlam entu w i’edeń

skiego; żadna ’Z nich n ie m a ’-większości, żad;na

n;ie może stwor,zyć ;rządu. Języczkiem u w a g i

są grupy nacjonalistyczne niemieckie, ostatecz

nie przechylające się do współpracy z chirześci

jańsko-społecznemi, ale komplikujące w mieje

dnem ich politykę. Władzia wykonawcza jest

w Austrji więcej niż słaba; prezydent jest fi

gurą czysto reprezentacyjną, rząd naw-et for

m,al-nie n ie jest ,przezeń ;powoływa-ny, wybiera

go par-lament. Lo więcej Austrja jest pań

stwem :związkowem. K-ażdy -z krajó,w m a wcale

rozległą autonomję i włas;ne władze wykonaw

cze nie zawsze troszczące się o to co robi rząd

centralny. Dość głośnym jest np. obecnie fakt,

że starosta krajowy, -czyli szef rządu autono

miczneg,o Styrji, Dr Rintelen, dotąd, choć by

wa nieraz w Wiedniu, nie mi-ał cza,su przed

st,awić się pr-emjerowi Streeruwitzowii. Osobny

kłopot jest z Wiedniem,, który sta n o w i odrębny

,,kraj", w k;tórym rada miejska jest zarówno

sejmem krajowym. P,o-dczas, gdy we wszyst

kich kraj,ach związkowych władza jest w ręku

chrześcijańsko-społecznych, w Wi-edniu rządzą

socjaliści, a bojówka ich ,,Schutzbund" panuje

nad sto’li’cą i kil’k u cen trami prz)emysławem,i.

Kontrasty polityki wewnętrznej kompl;ikują

się jeszcze przez w pływy zewnętrzne. Ruch «za

Anschlu’ssem i w Austrji i w Niemczech jest

powszech,n-ie iznany. Mniej zn an e s ą dążenia

dwu innych jeszcze państw do umocnienia

swych wpływów w Austrji, ’która -stanowiąc

klucz całego system u n-addun,ajskiego -nęcić

musi każdego, komu na w,pły"wach -tych zależy.

Państwami te-mi są Czechy i Włochy. Czechy

jako jedyne lek,arstwo n-a Anschluss, ’któryby

je zrobił wyspą w morzu niemieckiem, .wysu

wają federację naddunajską. Program ten po

zostan-ie jednak pustym ’dźwiękiem tak -d!ugo,

jak d!ugo — to -znaczy podobno nigdy nie da

się dlań ;po;zyskać Węgier. Bez węgierski-ej

pszeni-cy nie da s;ię ;dopro(wadzić do ró-wnowagi

kulejącej ,na ob:ie nogi gospodarki austriackiej.

Wobec nierealności federacji naddunajskiej

wysuwa się ze strony czeskiej na tymczasem

program w ciągnięcia ,,Austrji do malej koa

licji". To zaś jest ,,quod non" dla Wioch. Wobec

antagonizmu panującego między Włochami a

m-ałą koalicją trudno przypuścić, aby W łochy

nie użyły c.ałego wpływu, by do tego rodzaju

kombinacji n-ie dopuści’ć. Co więcej faszystow

skie Włochy mają jeszcze drugi punkt swego

programu wobec Au’strji: ,nie d opuścić, by w

bezpośredniem sąsiedztwie Włoch władza do

stała się w ręce socjalistó(w. Kwestje te zresztą

wiążą się ze sobą, bo socjaliści austrjaccy i

demokracja czes’ka ’bardizo -ze sobą sympatyzu

ją. Naodwrót jednak te nastroj-e we Włoszech

stały się izachętą dla zachowaw’czych żywiołów

austrjackich do energiczniejszych wystąpień

przeciw socjalistom.

Akcję tę prowadzi ,,Heimwehr", organizacja

o charakterze wojskowym, mająca u steru bar

dzo energicznego kierownika Dra Steidle.

Kraje alpejskie są dziś bezwątpienia pod zu

pełnym wpływem Heimwehry, która zkolei

gotuje się do opanow’ania, czyli jak się pow sze

chnie mówi, do marszu na Wiedeń. Wogóle

wojuje się dziś w Austrji analogjami włoskie

mi. Ministerjum Streeruwitza, mające być rzą

dem zgody, nazywa się coraz częściej ,,ministe

rjum Facta", które, jak wiad om o obalone zo

stało przez Mussoliniego. Czy Dr Steidle bę

dzie takim duce austrjackim, czy też rozpęta

tylko wojnę domową, która ściągnie na Austrję

nieobliczalne a ciężkie konsekwencje, oto py

tanie, które coraz częściej rozlega się w prasie

austrjackiej i obcej. ,,Neues W iener Journal",

który jest organem ,,Heimwehry" ogłosił nie

dawno t. zw. minimalny program tej organiza

cji. Na czele jego stoi żądanie zmiany ko-nsty

tucji, w sensie wzmocnienia władzy prezyden

ta republiki i przyznanie mu prawa powoływa

nia rządu, zmniejszenie wład zy prezydenta

miasta Wiednia (Heimwehr dąży do wcielenia

Wiednia z powrotem do kraju Austrja dolna)

oraz usunięcie wyborów’ proporcjonalnych do

parlamentu; dalej idzie żądanie zniesienia

przymusu należenia do Związków narodowych

i zakaz strajków dla funkcjonarjuszy państwa,

wreszcie zmiana ustawy prasowej. Zmiana

konstytucji przy obecnej silnej mniejszości so

cjalistycznej w austrjackiem zgromadzeniu na

rodowem ma minimalne widoki, o ile idzie o

drogę parlamentarną. ,,Heimwehr" zapowiada

w ięc marsz na Wiedeń. Dr Steidle zapytany,

kiedy to nastąpi odpowiedział, że wyborem

terminu nie zrobi przyjemności socjalistom.

Ci w organach swoich zapowiadają, że nie

liczą wcale na ochronę ze strony rządu,

lecz że bronić się będą własnemi siłami do

ostatka. Widoczne jest wszakże zdenerwo

wanie w ich obozie, na dowód czego słu

żyć może fakt, że w ostatnich dniach socjali

styczn y prezy-dent Wiednia Dr Seitz Zbliżył się

zupełnie oficjalnie, przy pośrednictwie pre-mie

ra do prezydenta policji w Wiedniu, Dra Scho

bera, którego dotąd socjaliści nader energicznie

zw alczali. Tem ostrzej występują oni dziś prze

ciw p rałatowi -Seiplowi, twierdząc, że on jest

w istocie faktycznym kierownikiem politycz

nych zamierzeń ,,Heimwehry", aczkolwiek fak

tem jest, że ks. Seipel działa wraz ze znaczną

częścią chrześcijańskich socjalistów hamująco

na gorące żywioły ,,Heimwehry". To też i obe

cnie nie można sobie zdać sprawy, czy w Au

strji dojdzie do próby zamachu faszystowskie

go, czy też prawica ograniczy się do tego, by

groźbą tego zamachu zmusić socjalistów do u

stępstw.

Br.

IJHUIUL

farlameiilaFzjtó ira m j wKrata

Bankiet, urządzony przez miasto we wtorek

byt piękną i poważną manifestacją francusko

polskiej przyjaźni. W wielkiej sali starego

teatru zasiadło do stołów ustawionych w pod

kow ę około 150 osób. ’Wśród obecnych byli

między innymi p. wicewojewoda Dr Duch, p.

wiceprezydent m iasta Ostrowski, b. premjer

prof. Now ak z żoną, senator hr. Łubieński,

posłowie hr. Stadnicki z żoną, Dr ’Dyboski

z żoną, p. Kleszczyński, prof. Estreicher z żoną,

prof. Krzyżanow ski z żoną, prof. Ciechanowski

żoną, prof. Pilz, prof. Jachimecki z żoną,

prof. Kutrzeba, starosta gr. ’Dr Styczeń, inż.

Nitsch, inż. Adelman i w. in. Posłowie francu

scy stawili się w komplecie w swoich posel

skich szarfach. Przy wetach pierwszy głos za

brał prof. N o w a k,, który powiedział międ-zy

innemi:

Wizyta wasza w Polsce jest wydarzeniem

bardzo szczęśliwem i ważnem dla nas wszyst

kich i ciesizy nas to na’d wyraz, że mamy spo

sobność przyjmować was tu, w tem prastarem

mieście, was, naszych znakomi’tych przyjaciół

francuskich, tak bliski’ch n,aszemu sercu.

Dookoła tego stołu zasiedli przedstawiciele

wszystkich dziedzin życia społecznego Krako

wa, którzy zgromadzili się tu, by was ugościć,

uczcić i ,aby w as przywitać jak najgoręcej i

jak najserdeczniej.

Słyszę, jak wśród ogólnej ciszy, w tym nie

zwykłym mcnmencie, serca wszystkich obywa

teli naszego sławnego miasta biją dla was i

dla Fr.ancji — tej Francji tak słuszni-e nazy

wanej jutrzenką wolności.

Ze szczytu Wawelu witają was szczątki na

s-zych królów, witają w as wi( !kie duchy naszych

bohaterów Kościuszki i marszałka Francji Po

niatowskiego; wita was Mickiewicz prorok

naszego narodu i ludzkości całej, który zaklę

ty w bronz, dł-utem waszego wielkiego r,zeźbia

rz.a, kroczy natchniony na Placu Alma, ku

świtom szczęśliwej ludzkości. Ze szczytów Wa

welu kłaniają się wam pełne chwały wieki

naszej historji, która tyle razy splatała się z

historją waszej ojczyzny.

Wydaje -m,i si-ę zbędnem przekonywać was

0 naszej miłości d-la Francji, gdyż ta miłość

wzajemna i tak dawna, zacieśniona została

jeszcze w ciągu ost:atnich dziesięciu lat korpo

racji politycznej i intelektualnej. Nasza miłość

nie jest flirtem, ale miłością poważną, przy

noszącą w epilogu małżeństwo. Ale jeśli mai

żeństwo ma być trwałem, to -małżonkowie mu

szą znać wz.ajemnie tak sw-oje wady, jak i za

lety. Dlatego tak niezmiernie ważnem jest

byście w czasie w aszej podróży po,znali dokład

nie Polskę. Jest to zarówno ważne dla was, jak

1 dla nas. Poznanie wzajemne naszych praw

dziwych wartości i sił jest najlapszem podło

żem trwałej i mocnej przyjaźni.

Znaczenie państwa izależy niezawodnie od

jego zaludnienia i od terytorjum, jakie zajmu

je; zależy rów nież od jego s iły gospodarcze,

i od. siły zbrojnej; ale niemniej zależy od war

tości intelektualnej jego mieszkańców, które t(

wartości p rzejaw iają si’ę w ,pi żernyśle, poezji,

literaturze, sztu ce i twórczości nau!kowej.

V\ reszcie znaczenie państwa zależy od jego

przeszłości historycznej.

Mieliście więc państwo, sposobność do zapo

znania się z okazji zwiedzania wystawy -w Po

znaniu z warunkami rozwoju i z możliwoś

ciami naszego życia gospodarczego, ,a także z

naszemi w.artościami intelektu alnem u Mieliście

sposobność w czasie waszej podróży do zapo

znania się z krajem i z ludźmi, co wam daje

możność do uzupełnienia i zrewidowa-ni-a w a

szych dotychczasowych wiadomości o Polsce

0 Polsce rozda’rtej na trzy części i wykutej pod

razami wielkiej wojny na państwo mocne i

trwale.

Jesteście teraz państwo w Krakowie w sercu

historji polskiej, w sercu naszej wspaniałej

przeszłości. Jesteście u źródła ożywczego n a

szej na,rodowości. Czeka w a s jeszcze Górny

Śląsk, ize swoi-m wielkim przemysłem i l-ud

nością do gruntu polską, która umiała zacho

wać miłość ku ojczyźnie, mimo i wbrew kilko

wlekowemu uci-sko-wi obcego panowania. C-ze

ka -was Gdynia, jedno z naszych dwóch okien

na morze, które nain gwarantują naszą nieza

leżność gospodarczą, a w konsekwencji i po

lityczną.

Francji przypada w u-dziale podnoszenie w

momentach krytycznych -sztandaru wiary i

rzucanie wielkich rozkazów; jej przypada w u

dziale rola głosiciela w ielkich idei, które zja

wiając się w postaci nierealnych fantazji z

czasem przybierają k-ształty konkretne. I obec

nie jeden z Francuzów rzucił, ipółoficjalnie ze

W’zględu na swoje wysokie -stanowisko, ideę

olśniew ającą -swoją śmiałością, zawro-tną ze

względu na swoją doniosłość polityczną i go

spodarc,zą, i’deę Stan ów Zjednoczonych Euro

py, i-deę, która byla już wizję Napoleo’na.

Łacińskie przysłowie mówi: ,,in magnis et

voluisse satis", ale wola stanowcza, wola prze

zorna, wola opromieniona genju-szem może

działać -cuda; takim cudem, którego wszyscy

pragniemy, to wielkie pojednanie ogólne, to

po’kój silny, trwały i bez zastrzeżeń.

Im silniejsze będą narody, które pragną te

go pokoju i pracują nad jego utrwaleniem nie

sugerując warunków dyktowanych przez

pr.zebiegłość, tem ’bli:ższą i m ożliwszą będzie

realizacja tego cudu, a Francja i Po’ls,ka mogą

stworzyć wspólnie ośrodek krystalizacji dla

takich ide,i i tendencyj.

Cor,az serdeczniejsza ’przyjaźń między ciała

mi ustawodawczemi ’Polski i Francji, nad któ*

rej zacieś’nieniem pracują grupy parlamentar

ne francusko-’polska w ’Paryżu, oraz polsko

francuska w Warszawie, ma na celu nietylko

(-,;upewnienie ispokojnego ’bytu obu narodów(,

ale m,a ta)kże n a celu realizację ich głównych

ideałów, a nawet marzeń.

Do głębi przejęty tem,i uczuciami, jako w y

raziciel entuzjazmu szerokiego -ogółu naszego

m,iasta, uszczęśliwionego waszym przyjazdem,

wznoszę kielich za -zd,rowie naszych drogich i

znakomi-tych gości fr,ancuskich i -za pom yślność

1 wielkość narodu francuskiego i chylę go n.a

cześć ip. Doumergue, ’prezydenta Rzec-zypo

spolitej Francu-skiej.

Odpowiadał mu dep. Berthod, wiceprezes ko

misji spr. z. Izby francuskiej, który stwierdził,

że Polskę i Francję poza sojuszem, wynikają

cym z obopólnych interesów łączy jeszcze tro

ska o zorganizowanie współżycia narodów w

Europie. W Europie n ic nie można zrobić bez

tych dwóch naro.dów.

Następnie zabrał głos prof. Krzyżanow

ski, który w zniósł toast na cześć parlamentu

francuskiego: ,,Nie chcę przypominać jego

dawniejszych zasług. Ograniczam się do przy

pomnieni-a, że podczas wojny stronnictwa

ro-zlic-zne reprezen,towane w p arlam en cie

puściły w niepamięć przeciwieństwa za

chodzące między nimi. Zjednoczyły się, aże

by w-spól-nemi siła m i bro-nić zagrożonej ojczyz

ny. M.ało tego. Stronnictwa fran’cuskie dokona

ły p-o wojnie dzieła o w iele ,trudniej-szego.

Zjednoczenie się w chwili, gdy wróg wtargnął

w granice ojczyzny rozumie się niem-al -samo

przez się. ’Staje się wówczas świętym obowiąz

ki-em wobec ojczyzny i elementarnym nakazem

rozumu. Znacznie ’tru’dniej wyrzec -się dok

tryn s-tronnictwa w szeregach którego się

pracuje, w czasach pokoju, ponieważ wówcz,as

niebezpieczeństwo ’zagrażające państwu,- jest

mnie-j bezpośrednie i mni-ej oczywiste. We

Francji mówi i pisze się często o cudzie nad

Marną ,z powodu ówcze-snego ’zwycięskiego -od

parcia pochodu Niemców n a Paryż. Pan-owie

członkowie parlamentu fr,ancuskiego dokona

liście niemal -cudu w r. 1920, jednocząc się dla

poparcia gabinetu, któremu, d-zięki oparciu się

0 koalicję stronni’ctw udało się podnieść kurs

franka, uzdrowić walutę i finanse państwa.

Parlament francuski dobrze się z;asłużył oj

czyźnie. a ’zarazem całej ludzkości, stając nie

jednokrotnie w obronie wielkich ideałów w-ol

ności, równości i ’braterstwa, w obronie prawa

1 sprawiedli-wości. Ostatnio jeden z najstarszych

a zarazem n:ajwybi-tniej-szych par’lam entarzy

stów francuskich obecny prezes Rady mini

strów p. ’Briand,do łańcucha zasług parlamentu

francu skiego wobec lud-zkości dorob,ił -nowe o

gniwo, propagując w Genewie h-a-sło porozu

m ienia i zbliżeni.a się gospodarczego państw

na tle umowy o ograni-czenie ,,zbrojeń" w za

jemny-ch, zawartych w taryfach celnych.

Francja dorzu-ci-ła id-o skarbca ogólno-ludz

ki-ch wartości Intelektua’lnych, -estetycznych i

moralnych nieprzebrane ilości ’S-zczerego złota.

Tę zasługę, która ’zarazem jest i wiel’kie,m po

wod-zeni’em, zawdzięcza Francja w -znacznej

(mierze swem u ,genjus-zowl politycznem u, u cie

leśnionemu w parl,amentarzystach francus*

NUMER POJEDYNCZY: 25 GROSZY.

PRENUMERATA MIESIĘCZNIE WYNOSI:

ęę Krakowie bez odnoszenia do d o m u

z,5

ęyKrakowie a odnoszeniem do dom u

Eł 6_

sja prowincję z przesyłką pocztow ą

zł 6—

Zagranicę z p r z e s y łk ą p o c z t o w ą ...................................

,’ 1(,

Za każdą zmianę adresu dolicza się zł. 050

Reklamacje niezapieczętowane nie podlegają opłacie pocztowej.

Listów nieopłaconych nie przyj-muje się.

prenumeratę przyjmują: Administracja ,,Czasu", wszystkie urzędy

poeztowe, wszystkie miejscowe i zamiejscowe Biura dzienników.

CZAS- wyehodri codziennie o Oodzlnie l l . teJ w nocy.

1 з 4 • Strona 1

Мірадор - viewer

Czas.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку