Czas.

Мірадор - viewer

Czas.

Примітка

Відображення 680 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

N,r. 271.

Kraków, Wtorek 25 Listopada 1930

firrriwMMMnwniiiriroiiriiiiiwr*- " TaiiiiiiiBiiMMWMii i - - -

Balrfytełl pwtUwa

*llinu

Rocznik LXXXI1.

PRENUMERATA MIESIĘCZNIE WYNOSI!

W Krakowie bez odnoszenia do domu . . . ,

,,,*j540

W Krakowie z odnoszeniem do domu ........................ .... , ij 6 -

Na prowincję z przesyłką pocztową , , ,

.......................

e_—

Zagranicę z przesyłką pocztową

.......

||j*i(

Za każdą zmianę adresu dolicza s i ę zł. 0 .50.

Reklamacje niezapieczętowane nie podlegają opłacie pocztowej.

Listów nieopłaconych nie przyjmuje slą.

Prenumeratę przyjmują: Administracja ,,Czasu", wszystkie urzędy

pocztowe, wszystkie miejscowe i zamiejscowe Biura dzienników.

,,CZAS"

wyahodzi

codziennie

godzinie 11 - te] w noey.

NUM ER POJEDYNCZY i 21 BROSZY,

KONTO P. K. O. KRAKÓW NR. 40MM.

Adres Redakcji i Administracji: Kraków, ul. ów. Tomasza S2.

Telefon Redakejl 100-50. -

Administracji 1 Drakami 137-lt.

Godziny binrowe: od 9-tej do 13-tej i od 15-tej do 18-tej.

BIMY OOIiDlllSi

?(daorc(ow* u J«d«a wi«rn milimłirowf]

Ogłołwni* »wyW«

.................................... ,,,i, 1L I . N

Układ tabelaryczny, «ytrowy, komklnowany , . i , ....................at.

0.30

Ogłoszenia jr ,,Nad»iłanyck"

,.,,

........................ .....

, «I. 0.40

Nekrologi

iiiiii.iii .iiiii, i.ii.i »i. 0.35

Komunikaty po kronica

,,,

,,,,

,,1.

*I. 0.50

Ogłoszenia na pierwszej Stronie . , , ,

11 zł. 0.60

Ogłoszenia w numerach świątecznych 25% drożej.

Ogłoszenia zamiej

eowe 2516 drożej. m Za zastrzeżenie miejsca dolicza zią 25%,

Administracja nie bierze odpowiedzialności

z a terminowe umieszczenie ogłoszeń.

Ceny ogłoszeń obowiązują od dnia zmiany w nagłówku,

Ogłoszenia przyjmują: Administracja »Czaau*4 1 wszystki% jnfeJ«cowe * ***

miejscowe Biura dzienników i Ogłoszeń,

Po wyborach senackich.

Senaccy wyborcy zratyfikowali a nawet

podkreślili wyn!ik wyborów do sejmu. Blok

rządowy rozporządzać będzie w senacie

większością przeszło 2/3 głosów, ma więc

możność przeprowadzenia własnemi siła

mi wszystkich ustaw, wymagających kwa

lifikowanej większości. Podobnie jak przy

wyborach sejmowych, główne straty po

nieśli Centrolew d mniejszości narodowe,

które tym razem nie utworzyły bloku; stra

ciła również chadecja ,swoje dwa mandaty,

które jej zabrali narodowo-demokratyczni

sprzymierzeńcy. Pomorze ma czysto polską

reprezentację w sejmie i senacie, co jest

najlepszą odpowiedzią na niemieckie aspi

racje do ,,korytarza" .

Liczba senatorów

ruskich ,spadła z 11 do 4, c.o jest następ

stwem rozbicia bloku mniejszości narodo

wych i co lepiej odpowiada faktycznym

stosunkom. Z pań,stwowego zatem punktu

widzenia rezultat jesit w każdym kierunku

pomyślny, gdyż daje senatowi znakomitą,

zwartą większość i wybitnie je’dnolity pod

względem narodowym charakter.

Z partyj opozycyjnych tylko narodowa

demokracja zdołała zdobyć 2 nowe manda

ty, nie zyskała jednak drugiego mandatu

w Warszawie, o który ijej bardzo chodziło.

Wystawiła tam bowiem na drugiiem miej

scu jednego ze swoich najbardziej wojow

niczo nastrojonych zwolenników, który je

dnak właśnie przez swoją agresywność od

stręczył od listy" endeckiej żywioły umiar

kowane.

Dla wytłumaczenia i umniejszenia swej

klęski wyszukuje prasa opozycyjna roz

maite argumenty bardzo sztucznie skom

ponowane. Jednym z nich jest podkreśla

nie faktu, że blok rządowy odniósł główne

sukcesy w okręgach niepolskich; tymcza

sem pobieżny rzut oka na rozkład manda

tów może przekonać, że blok zdobył 38

kizeseł senackich w województwach czy"

sto polskich, a przecież

województwo

lwow,skie nie jest znowu tak bardzo nie

polskie, a w województwie tarno,polskiem

statystyka wykazuje 50 proc. ludności pol

skiej. Dlaczego zaś piśma ,,narodowe" mar

twią się wyborem polskich senatorów w o

kolicaeh z ludnością mieszaną, — jest to

zagadką, którą tłumaczy chyba niesłycha

ne partyjne zacietrzewienie.

Tak więc — okres wyborów i gorączki

wy"borczej został szczęśliwie zamknięty, i

niebawem nowy sejm przystąpi do nor

malnej pracy. Rozporządzając

znaczną

większością blok rządowy będzie tam czyn

nikiem decydującym i potrafi przeprowa

dzić wszystkie swoje zamierzenia tem bar

dziej, że opozycja jest rozbita, a niektóre

jej odłamy wcale nie zdradzają ochoty do

nieprzejednanej walki. \Y ich szeregach

znajdzie też zapewne blok głosy, potrzebne

do uzyskania kwalifikowanej większości,

a należy, mieć nadzieję, że przywódcy

większości będą umieli tę sytuację należy"

cie wykorzystać.

—

Pierwszą czynnością

sejmu będzie wy"bór prezydjum, przyczem

stanowisko marszałka obejmie oczywiście

przedstawiciel bloku rządowego. Musi to

być polityk doświadczony i wyborny tak

tyk, gdy"ż od sposobu, w jaki prowadzić bę

dzie obrady sejmowe, zależy w dużej mie

rze sprawne funkcjonowanie sejmu. Ale

o tej sprawie i o dalszych zadaniach sejmu

pomówimy innym razem.

(łów). Uprawnio-nych do glosow ania 95.325. Glo

sowało 45.831; unieważniono 399. Na listę nr.

*—21.793,nanr.4 —G141,nanr.7 -t- 10.156,na

nr. 14 - 7.432.

Kraków 24 listopada.

(PAT) Godz. 3.10 (Okręg 42 Województwa

Krakowskiego). -Wynik z 908 obwodów na 1852:

Glosowało 301.580. Unieważniono 1999. Lista

nr- 1

—

177.168 głosów, nr. 4 — 19.580 głosów,

nr- 7 — 90.735 głosów, nr. 14 — 12.197 głosów.

Kraków 24 listopada.

(PAT) Na Spiszu w pow. nowotarskim w

dwóch gminach w Ua!uszowej i Jurgowie ko

m-isja wyborcza ukończyła swoją pracę już oko

ło godz. 13-tej.

Oddano lOG% głosów na listę Nr 1.

Warszawa-miasto.

Warszawa 24 listopada.

(PAT) Wyniki wy-borów w okręgu Nr 1 War

szawa-miasto. Uprawnionych do głosowania

489.524, głosujących 24-9.147. Na listę Nr 1 -

110.530 głosów, Nr 2 - 2780, Nr 4 - 61.149,

Nr 7 14.683, Nr 17 (Blok obrony prawa narodo

wości żydowskiej) 24.706, Nr 18 - (Ogólno-ży

dc-wski blo-k gospo-darczy) 22.814, N r 19 — 1621,

Nr 22 (komu-ni-styczna) — 10.297. Przypuszczal

ny rozdział mandatów: Nr 1 — 3 mandaty,

Nr 4 — 1 ma-n-dat.

Województwo warszawskie.

Warszawa 24 listopada.

-(PAT) Wyniki o-statecz-ne województwa war

sza-w-skiego — Warszawa-tpowiat. Lista Nr 1 —

181.630,Nr2- 3198,Nr4- 106.179,Nr7

98.106, Nr 17 (żydowska) 29.217, Nr 18 - 23.20(5,

N r 27 (PPS le-wica) 61 gło-sów, Nr 28 (Jedność

robotniczo-chłopska) 6457. -Prawdopo-do-bny po

dział mandatów: Lista Nr 1 - 3 mandaty,

Nr 4 — 2 ma-ndaty, Nr 7 — 2 ma-ndaty.

Województwo łódzkie.

Łódź 24 listopada.

(PAT) Ostate-cz-ne wyni-k-i wo-jewód,ztwa łódz

kiego: Ważnych głosów oddano 54JC197. Na li

stę Nr 1 —221.818 —4 mandaty, Nr4 - 82.382

1 ma-n-dat, Nr 7 — 108.588 — 2 mandaty, Nr 12

(niem iecki b-lo-k wyborczy) — 47.061 — ł m an

dat, Nr 18 — bez mandatu, Nr 19 — bez -man

da-tu, Nr 23 - bez mandatu.

Województwo lwowskie.

Lw ó w 24 listopada.

(PAT) Ogólny wynik wyborów do ,senatu

Rz-pli-tej z wojewód-ztwa lwo-wskiego. Upraw nio

nych -do glosowania 1,058.226. Oddano głosów

754.683. W ażnych 752.444. Unieważniono 2239.

Na listę Nr 1 padło 455.667, na N-r 4 - 30.718,

Nr 7 - 62.443, Nr 11 - 140.253, Nr 14 - 55.386,

N-r 25 — 4635, Nr 27 — 3342. Wo-bec tego lista

Nr 1 otrzymała 7 mandatów, lista Nr 11 -

2 mandaty.

Województwo tarnopolski-e.

Tarnopol 24 listopada.

) (PAT) Ważnych gl-c-sów oddano 408.321: na

listęNr1- 264.960,Nr7-5550,Nr11

127.059, reszta list bez znaczenia. Wobec tego

prawdopodobny rozdział mandató-w będzie na

stępujący: Lista Nr 1 - 4 mand., Nr 11 -1

mandat.

Województwo stanisławowskie.

Stanisławów 24 listopada.

(PAT) Lista Nr 1 - 277.238, Nr 11 - 147.197.

Lista Nr 1 otrzymuje 3 mandaty, Nr 11-1

mandat.

Województwo poleskie.

Pińsk 24 listopada.

(PAT) Wyniki wyborów wojew. poleskiego.

Głosów ważnych od-dano 239.607 na upraw-nio

nych 386.605. Lista Nr 1 — 235.305, re.szta list

bez znacze-nia. W szystkie trzy mandaty otrzy

muje lista Nr 1.

Województwo wołyńskie.

Łu ck 24 listopada.

(PAT) Głosów ważnych 310.928 na uprawnio

nych 553.674. Lista Nr 1 - 285.573, Nr 4 - 691

gł-osów, Nr 7 — 4159, Nr 11 (Ukraiński i biało

ru-ski w’yborczy blok — 21.633, Nr 17 - 8678,

N-r 18 — 367, N-r 22 — 827. Prawdopodobny -po

dział ma-ndatów : wszystkie 5 mandatów otrzy

małaby lista Nr 1.

Województwo wileńskie.

Wilno 24 listopada.

(PAT) Wyniki województwa wileńsk’i-ego:

Lista Nr 1 — 167.733 głosów, Nr 4 — 18.273,

Nr 7 — 10.983, Nr 11 (Ukraiński i białoruski

blok wyborczy) — 1826,( Nr 17 (żydowska) —

16.844, N r 18 (żydowska) 138, Nr 24 — 1188. Pra

w”do-podobny rozdział m andatów: wszystki-3

4 mandaty otrzymałaby lista Nr 1.

Województwo poznańskie.

(PAT) Wedłu-g prowizorycznych obliczań

dzisiejszych wyborów do senatu z okręgu nr.

35 województwo poznań.skie, wynik glosowa

nia przedstawia się następująco: Uprawnio

nych do glosowania 741.348 osób, oddano waż

nych głosów (10-1.727, t. zn. w glosowaniu wzię

ło udział przeszło 80% uprawnionych do głoso

wania. Na poszczególne listy padło głosów:

na nr 1 — 169.839 (dwa mandaty), na nr 4 —

205.120 (2 mandaty), na nr. 7 — 146.401 (2 man

daty) i na nr. 12 — 80.367 (l mandat).

Województwo pomorskie.

Grudziądz 24 listopada.

(PAT) Wy-n,i-ki -na terenie wo-je-wództwa1 po

mo-rskiego prze-dstaw”iają -s-i-ę -na-s-tępująco: L i

staNr1- 70.609,Nr4- 108.875,Nr7

72.485, Nr 12 - 39.824 (Lis-ta N r 12 jest l-istą

niemiecką). Ma-ndaty w* województwie tem c

trzym-ują: Lista Nr 1 — 1 mandat, lista Nr 4 —

1 mand-at, Nr 7 — 1 ma-ndat, Niemcy bez man

datu.

Poniższa tabelka przedstawi-a zestawienie cy

frowe mandatów senackich we-dług poszcze

gólnych okręgów. Cyfry w -nawiasach podają

wynik wyborów z 1928 r.

Prowizoryczny wynik w całej Polsce.

Warszawa 24 listopada.

,(PAT) Według prowizorycz,nych obliczeń

z całej Polski wynik wyborów do senatu ’Rze

czypos-politej polskiej przedstawia się jak -na

stępuje:

ListaNr1- b.B.W.R.otrzymaławokrę

gach 62 mandaty, plus 14 z listy państwowej,

razem 76 mandatów.

Lista Nr 4 - Narodowa, otrzymała w okrę

gach 10 mandatów’, ,plus 2 z listy państwowej,

razem 12 mandatów.

Lista Nr 7 (Związek obrony prawa i wolno

ści lud-u ,stronnictw C.e -ntrolewu)

otrzymała

w okręgach 12 mandatów ,plus 2 z listy pań

stwowej, razem 14 mand’atów.

Li,sta Nr 11 (l kraiński i białoruski wybor

czy Blo-k) otrzymała w okręgach 4 mandaty.

Lista Nr 12 (Niemiecki Blok wyborczy): w okrę

gach 3 m andaty.

Lista Nr 19 (Katolicki Blok ludowy) w okrę

gach otrzymała 2 mandat.y.

Województwo krakowskie.

Kraków 24 listopada.

(P-AT) Wy-niki z miasta Krakowa (70 obwo—

Wojcwództwo

BBWR. N. D.

Cen- l

Irolew

krain* . ..

Niemcy

J Cli. I). Żydzi

W ar szaw a m .....................................

3(2)1(l)

(l)

W a r s z a w s k i e ...................................

3C-)2d)2(3)

(l)

Krakowskie........

f)(l) — 2(2)

(l) —

Lwowskie ........

7(d) -

d)2(3) —

(l)

Stanisławowskie . . . . . .

aCi)

—

1 (2)

ę—

Tarnopolskie .......

4 (2)

1 (S)

(l)

Kieleckie

........

(j(n)1(U2(i)

Ł ó d z k i e ............................

4C2)1(l)2(d)

1 (l)

Lubelskie ........

f)C-) 1(l) 1(d) —

M ą s k i e ............................

2 (2)

1(D1(1)

Poznańskie........

2G)2O-)2(l)

1(D (2) --—

Pomorskie .......

1(U1(l) 1

(l) —

P o l e s k i e ............................

*»

(3)

—

Wołyńskie ........

f)(D -

(l)

Wileńskie ........

4(d) —

—

(l)

Nowogródzkie.......

3 Ci)

—

(l)

Białostockie

.......

2 Ci)

Razem

62(dl)16 (8)12(20) d(li) 3 (d) 2(d)

(p)

Senatorowie 63.

Warszawa 24 listopada.

(Tel. w ].) Z ,pew,,ne,mi

niedokładnościami

można już zestawić U-s-tę senatorów BBWR:

Warszawa-mia.sto: A. Zaleski, Zdzisław Lu

bomirski, Ludwik Ewert, (Jan Rcgowicz.).

Warszaw a-pcwiat: Walery Sławek, St. Sta

rzyń-ski, St. Laurysiewicz, W. Kamie-niecki.

’Wojew"ództwo hratostockie: W-alery Rom-an,

J. Poniatowski, Józef W-ielo,wieyski.

!Województwo po-leskie: Ił. Skirmunt, l’i’.

Drucki-Lubecki, Ant. Wysłouch.

Wojew. nowogrodzkie: K. Rdułtowski, A. Bo

gu ck i, -Olgierd Jeleński.

iWojew. wileńskie: M’. Abrahamowicz, St.

Wańkowicz, Z. Jundziił, Br. Rydzewski.

Woj. pomorskie: ks. Alfons Schulz.

Woj. poznańskie: St. Karłowski, W. Bana

siak.

Woj. śląskie: Alojzy Pawalec.

Woj. krakowskie: J. Bojko, K. Rol!e, Z. Kle

mensiewicz, Wł. Sinko, L. Tyrga (R. Sirhrawa).

Woj. lwowskie: Tadeusz Potworowski, H.

Loew"enherz, St. Zakrzewski, M. Sobolewski,

T. Zaleski, A. Garwicki.

Woj. tarnopolskie: St. Dąmbski, J. Makare

wicz, Iv. Żaczek, J. Potocki.

Woj. stanisławowskie: M. Szarski, A. Do

l)!ecki, M. Thullie.

Woj. wołyńskie: T. Dworakowski, M. Masło,

A. Stankiewicz, St. Boguszewski, Głowacki.

Woj. lubelskie: A. Wyżyński, St. Ebrenkreuz,

A. Popławski, R. Błędowski, Jan Czerwiński.

Woj. kieleckie: J. Targowski, I. Miedziński

Z. Kleszczyński, J. Barański, K. Grunertówna

K. Mora-Brzeziński, (A. Piwowar).

,Wojew. łód,zkie: Jan Piłsudski, T. Szymań

ski, J. Iwanowski, M’. Rostworow"ski, St. Rut

kowski.

-Ponadto wejdą z listy państwowej:

Marszalek Józef Piłsudski, M’. Sławek, A. Za

leski, J. Połczyński, M’L Raczkiewicz, St. Kie

lak. M.

- Bobrowski, St. Now’ak, L. Ewert, Jan

Stecki, H. Loewenherz, J. Barański, pani Hu

bicka, .(Mendelson, St. ,Skoczylas, Alf. Ohaoo

wi’cz, Kimcnow, Wiśniewski).

Plenarne posiedzenie BB.

Warszawa 24 listopada.

(Tel. wł.) Prezydjum BBW-3. komunikuje, ze

26 bm. T) 10 rano odbędzie się plenarne posie

dzenie klubu parlamentarnego BBM R. z udzia

tem nowo wybranych posłów i senatorów.

Współczesna EncyKlopedj

Polityczna i Gospodarcza

życiorysy polityków, programy partyj, o rganizacj

gospodarcze, d ane statv-tyczne — nowe )lustr, w jd

Pr o f. PERETłATKOWICZA i6l

Cena 12 zł.

Księgarnia L. Frommera

Wszelkie Towary Kolonialne

najtaniej wie firmie

1476-1

SZARSKI ISYN Kraków, Rynek6.

Zródfo z la .

Dawno to -przebrzmiałe czasy, gdy z trybun

parlamentarnych przemawiali mężowie stanu,

oz ważni, umiarkowani i zupełnie niezależni

ludzie, rozporządzający wielkim zasobem wie

dzy i wykształcen,ia, któro to )przymioty uzdal

niały ich do wyrwania się z ciasnego kręgu in

dywidualnych interesów i w-zniesienia się na

ten najwyższy poziom, na którym radzi się

stanow’i o interesach państw i narodów. Ła

tw’o się o tem przekonać, ’wertując djarju*

sze euro-pejskich parlamentów z drugiej poło

w"y ubiegłego, a nawet je-szcze z pierwszego

dziesiątka b. w’ieku. Zadziwia w- tych przemó

wieniach przepych myśli-, obfitość analiz psy

chologicznych, -bogactwo wiedzy i doświadcze

nia, -umiar sądów, ’trafność spostrzeżeń i do

skonałość rad. Debaty prowadzą się wr atmo

sferze naogół spokojnej, a w’ytw’o m ość form

umożliw"ia czasem nawet gryzącą krytykę, któ

ra nie drażniąc niskich instynktów, jedynie

osiągnąć cel swój może. Jakżeż odmienne

rozbrzmiew"ają dzisiaj z trybun parlam entar

nych oracje! Zamiast dośw"iadczonych i życio

wo wyrobionych mężów, przemawiają z nich

giownie ludzie, jeszc:ze ’bardzo młodzi, a więc

ani trzeźwi, ani zrównoważeni, nierozporzą

dzający zasobem wiedzy, a czasem naw et ele

mentami wyks-ztałcenia, niezdolni do żadnej

zeczow’o wyższej syntezy, pozbawieni zdrowe

go wzroku politycznego, ,nieo’bejmujący nigdy

całości i dlatego wpatrzeni w jeden ,im bliski

odcinek, jako centrum około którego, według

nich, obracać się winien cały świat.

Nic też logicz;niejszego, że rozprawy parla

me-ntarne nie wychodzą dzisiaj poza ciasny

krąg interesów poszczególnych odcinków i nie

są w stanie dosięgnąć tej wyżyny, na której ze

środkowują się inte-resy wspólne, a więc w’yż

sze społeczeństwa. Tam gdzie wchod:zą w grę

parlamentarne interesy, choćby nawet -szer

szych grup, tam szczerzy sw e zęby w ca tej

-wej brutalności prywata i nic dziwnego, że

debaty parlamentarne przechodzą czasem

karczem ne kłótnie i burdy, które rozpętując

namiętności, prowadzą do opłakania godnych

nieraz uchwal. A uchwały te, to przecież usta

wy, a więc nor,my, które wiążą cały naród we

w szystkich jego przejawach! Ta uje-mna ewo

lucja parlamentaryz-mu, złożonego już przez

wielu do grobu, nie stoi jednak, powiedzmy to

zaraz, w związku z jego istotą lub treścią. Nie

m a instytucji doskonałej, a gdybyśmy chcieli

te wszyst-kie, które n ie są b ez błędó-w, u-sunąć

znieść, prędkobyśmy zniszczyli warunki ży

cia ludzkiego. I sy-stem parlam entarny -n,ie jest

pew nością doskonały",

ale jakimż doskonal

szy,m m ożna go zastąpić? Tacyt w s-wym dja

logu o mówcach chwali system rzymskiego

pryncypatu, albow’iem ,,de republica non impe

riti et -mult,i deliberant, sed sapientissi’mus et

unus".

Ta opinja w ielkiego historyka jest

wprawdzie niesłychanie trafną i zaw;iera w pa

ni słowach więcej prawdy, niż tomy rozpraw

uczonych, atoli nie jest realną; zapewne, że

najidealn,iejszą formą rządu jest rząd jednost

ki, o ile ta jednostka jest sama najidealniej

szą. Ale takich jednostek niema; jeżeli się bo

w:iem przytrafi, że w ’biegu dziejów wysunie

się z sza-rego tłumu jakaś niezwykła postać, to

o-na nie może być doskonałą, a czasem wła

śnie jej ujemne przymioty stały -się, jak to

uczy historja, -powodem nieszczęść i katastrof.

Zresztą przy!puściw szy naw et, że ,znalazłaby

się taka niezwykła i doskonała indywidual

ność, to przecież nie podobna uzależniać for

my rządu od przypadku i ograniczać jej na

krótki czas trw-ania życia jednego człowieka.

Historja elekcyj-nej monarchji nauczyła nas

jakim to najzdolniejszym czasem oddawano

władzę, a m onarchja dziedziczna, chociaż usu

wa wybór najzdolniejszego, popada w drugą

ostateczność, oddając ślepo i mechanicznie

władzę często i najgorszem u!

Odrzucając więc jednowładztwo wy-wodzące

sw-ą władzę czy to od -Boga czy od narodu, zgo

dzić się trze-ba -z faktem , że system u reprezen

tacyjnego nie m ożem y zastąpić nicze-m lep

szym. Jeżeli po wojnie powstały tu i ówdzie sy

stemy rządów dyktatorskich, to w yłoniły się

one niejako organicznie z Avojennego zamętu,

jako automatyczna reakcja na jego zabójcze

skutki, a dały się zrealizować tylko w-łaśnie

i dlatego, poniew’aż dziw nym zbiegiem okolicz

ności, a dodaj-my dzięki Bogu, pojawiły -się na

czas wybitne postacie, które uchwyciły władzę

w niebezpieczeństwie i dzięki swy:m w ysokim

zaletom , potrafi-ły ojczyznę ochronić od upad

ku. 1 w starożytności -znaną była instytucja

dyktatury, którą powoływano do życia na czas

grożącego niebezpieczeństwa. Ale -tak, jak

w starym R,zy)mie, tak i teraz !dyktatura może

być tylko czasowa i nie może się, choć)by dla

tego s-tać trwałą instytucją, ponieważ wielkie

indyw"id-ualności,, jakimi są zwykle dyktatorzy

poja-wiają się niesłychanie rzadko.

Trwały system rządu opierać się anoże tyl

ko na trwale i sta-le się sączącym źródle w ła

dzy, jakim jest tylko naród, który wykonuje

ją przez swych pr,zedstawicieli. Czemuż to w ięc

przypi-sać, że ten system dzisiaj :na całej linji

bankrutuje -tak, że sani naród już go opus-zcza

i domaga się napraw-y? ’Przyczyna tego dziw

nego zjawiska nie leży w sys’temie, ale w jego

zastosow’aniu i realizacj,i, nie w samej insty

tucji, ale w jego budowie. I tak jak nikt nie

pozbawiony zdrowych zmysłów, nie potępi n,p.

budownictwa, ponieważ się zdarzają wypadki,

że ze złych materjałów wzniesione budowle się

w alą, tak też nik-t nie może potę-piać instytucji,

reprezentacyjnej, -ponieważ coraz częściej ga

tu:nek jej składników się ps-uje. W, regeneracji

tych składników i selekcyj reprezen-tantów

a nie w reformie reprezentacji tk-wi jedynie

pewna gwarancja jej moralnego funkcjonowa

nia. Jeżeli teraz -zapytamy się, gdzie szukać

przyczyny ob niżenia się jakości reprezen-tantów

narodu, to odpowiemy na nie słowami Seneki

,,talis hom m in um oratio, ąualis vita". Jakżesz

można się dziwić, że poziom parlamentarzy

stów się zmienił, jeżeli samo życie tak bardzo

się zmieniło? Przecież od epoki rozkwitu parla

mentaryz’m u oddziela nas katastrofa dziejowa,

której znaczenia jeszcze dziś nie doceniamy,

a je-st nią woj-na światowa. Skutki jej jeszcze

dziesiątki la-t odbijać się -będą w e w szystkich

dziedzinach, czego jaskrawym przykładem

jest choćby np. obecne przesilenie gospodarcze,

które, już ze względu :na sw ą uniwersaln-ość

wywodzić się musi również z uniwersalnej

przyczyny, a jest nią tylko wojna: ona to stwo

rzyła niebywały w dziejach wzrost konsumcji

i wy w ołała jeszcze sźyibśży wzros’t produkcji,

na obu półkulach tak, że z chwilą gdy się skoń

czyła, a więc zniknął ten olbrzym konsument,

załamać się -musiała radykalnie równo-waga.

m iędzy konsunicją a produkcją. I podobnie jak

wojna rozstrzaskała dosłow nie stary organizm

gospodarczy pozosta-wiając po sobie spustosze

nia-, nad których zupełnem usunięciem jeszcze

dziesiątki lat usilnie pracować będą musiały

narody, tak też i na życiu XIuchowem świata

wybiła/’ swe swoiste ipiętno. Ekscytacja w ojen

na ’iniimo to, że wojna skończyła się już dawno,

trw a właści-w ie do -dziś d-nia. M szak jes:zcze

dzisiaj fascynują świat hasła, które rozbrzmie

wają i rozbrzmiewać też muszą w czasie, gdy

grają armaty. Dążenie do stuprocentowego

urzeczywistnienia tych haseł utrzymuje ogólne

podniecenie, w czasie gdy działa już milczą,

a które łatwo stać się może powodem ich po

nownego h-uku. Do tych haseł należy znaczna

część pos-tulatów z dziedziny demokratyzacji

socjalizacji, które znane są pod nazwą t. zw.

zdobyczy wojennych. Ponieważ wszyscy obo

wiązani byli do przelewu -krwi w obronie oj

czyzny, zatem też w szyscy winni posiadać pra

wo reprezentowania :narodu.

Tezę -tę wprawdzie podtrzym ują (niezliczone

rzesze, ale tylko w odniesieniu do państwa,

gdyż bezsprzecznie nie zgodziliby się na jej

eailizację w -własnym gospodarstwie i n-ie od

daliby współrządu -młodemu synowi tylko z te

go tytułu, że bronił ojcowizny przed nieprzy"

jac-ielem; żądanie syna zbyliby -bowiem z pew

nością słuszną nauką, by czekał, aż dorośnie

zmądrzeje! Ale -do W’spółudziału w rządzie

tak wielkiego gospoda-rstwa, jakiem jest pań

stwo, nie potrzeba ani podróść, an-i zmądrzeć.

Tezę tę zrealizowano. Do współrządu pań

twem, do reprezentowania narodu dopuszczono

więc każdego młokosa, nieuzależniając nabycia

prawa do tej najwyższej funkcji od żadnego

innego warunku, prócz formalnego dowodu

nieposzlakowania.

Sanktuarjum

narodowe,

w którem rozstrzy-ga się najwyższe interesa

narodu, a więc, w którem. głos m ieć w"inni tyl

ko najlepsi, otw-orzono naościerz w szystkim bez

żadnej różnicy w"yłączając zeń tyl-ko zw ykłych

przestępców’. Czyż można doskonalej znie

kształcić i s-paczyć instytucje reprezentacji na

rodow-ej ? Ze -z-espołu el-it, jaką być winna, zro

biono z niej zespól miernot. Toteż jest bezsprze

czną :pra-w’dą, że rozszerzenie prawa głosowa

nia do ciał parlamentarnych na wszystkich,

było pierws-zym krok-iem prowadzącym do de

kadencji parla-mentaryzmu. Ni-gdy bardziej jak

właśnie ta ewolucja nie udowodniła głębokiej

prawdy tkwiącej w starej zasadzie ,,ne quid

ni;mis".

;Ii

-Niezadaw-alając się rozsądnent zastosowa

niem tezy uznającej na-ródi za źródło w’ładzy,

ale żądając jej -do-śło-wnego i: mechanicznego

urzeczywistnienia, zrobiono zaw iele dobrego,

przez co zagrożono samą tezę. Niebezpieczeń

stwo płynące z tej fałszywej aplikacji idei de

m okratyzniu w ca-łej -sile -wystąpiło -do-piero po

wojnie. Ogólna gospodarcza i społe’czna fer

mentacja wywołana nieznaną dotychczas w

dziejach katastrofą, radykalne, n:iejednokrotnie

bolesne i brutalne przewarstwowanie spo!łeczeń

stw’a wysunęły elementy, które nieraz ku

swemu wielkie-mu ździwieni-u odrazu stanęły

formalnie ta-m, gdzie stanąć mogły i powinny,

tylko po latach pracy i wysiłków! Temu też

,przypisywać należy, że w reprezentacjach par-

1 з 4 • Strona 1

Мірадор - viewer

Czas.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction