Czas.

Мірадор - viewer

Czas.

Примітка

Відображення 667 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

Ner76.

Kraków, Wtorek 2 Kwietnia 1895.

.81.

Rocznik XLYin.

CZAS

rrcBineiat§ przyjniają:

Administraoya Czasu w Hrakow ie i urzędy pocztowe. Hlejatową prenaaaeratę księgarnia

S. A . Krzyżanowskiego, handel Niemo]ewskiego w Snkiennloaoh, biuro dzienników Herza, handel Ba

jara, główna trafika, handel Kretschmer*. biuro dzienn. Hopoasa i Salom onowej, biuro; Mańkowskiej

(Sukie nnice).

—

Ogłoaaenla (inseraty) przyjmnje aię za opłatą od miejsca wiersza drobnym dru

kiem (petitem) za pierwszy raz 10 e n t, za każdy następny po 6 ent.

— %a«le«łnne (na 3 stronie)

ed miejsca wiersza drakiem drobnym po 30 ent. sa każdy raz.

— Oąfnainnla 1prenamemty

przyjmują: w e I.wow ie binro dzienników ulica Karola Ludwika 1. 9, centralne biuro ogłoszeń nlica

Kopernika 1. li; w Paryża wyłąoznie p. Adam rne de Varenne 38, (prenumeratę p. W . Bączkowski

Conrbevoi pod Paryżem rue du Chemin de fer 44); w Wiednia pp. Haasenstein A Vogler (także

w Hamburgu, Frankfurcie n. M.. Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrooławm), A. Oppelik, B . Mosae (takie

w Berlinie, Hamburgu, Monachium i Norymberdze), H Sohalek, M. Dukcs, J . Danneberg, H. Friedl

(tylko prenumeratę pp. H. Goldsohmidt A Comp.); w ł ’ranlifanlfi n. H . G, L. Daube A Comp

Przegląd polityczny.

Hraków 1kwietnia.

Dziś odbywają się w Wicdnin uzupełniające wy

bory do Rady gminnej, z drogiego ciała wybor

czego, tak zwanej knryi inteligencyi. Wyborowi

podlega 46 radców miejskich. Z tych 39 należy

do stronnictwa liberalnego, a zaledwie 7 do par

tyi antysemickiej. W alka wyborcza jest niezmier

nie ożywiona, a zwłaszcza stronnictwo liberalne

robi wszelkie wysiłki, aby przeciwników pokonać.

Chodzi tn o jego egzystencyę; gdyby bowiem an

tysemitom ndało się zdobyć 40 mandatów — co

jest zresztą prawie niemożliwe — mieliby wię

kszość w Radzie miejskiej, a chwile rządów D ra

GrUbla i jego politycznych przyjaciół byłyby po

liczone. Ewentualność ta jednak jest obecnie wy

kluczona. Natomiast jest rzeczą bardzo prawdo

podobną, że antysemici, oprócz 7 mandatów, które

są w ich rękach, zdobędą pewną liczbę nowych.

Wówczas liberalne stronnictwo utraci większość

% części głosów, którą ohecnie posiada i będzie

musiało nkładać się z antysemitami przy każdej

zasadniczej kwestyi. Antysemici są niezmiernie

podnieceni zwycięztwem, które odnieśli przy wy

borach uzupełniających z trzeciej kuryi, przy któ

rych odebrali liberałom jeden mandat z Leopołd

s ta d t, dzielnicy uważanej z a »twierdzę* łiberałi

zmu. Prócz tego pewna grupa żydowskich wybor

ców wydała hasło abstynencyi, dla »ukarania" li

beralnego stronnictwa za brak energii w walce z an

tysemityzmem. Decydującym jednak czynnikiem

aą urzędnicy; od ich głosow ania zależy przyszły

s kład wiedeńskiej Rady gminnej. To też obie strony

prowadzą nadzwyczaj ożywioną agitacyę w ko

łach urzędniczych, prześcigając się w ponętnych

obietnicach. W każdym razie wynik wyborów jest

bardzo ciekawy, gdyż da on dokładny obraz uspo

sobienia ludności stolicy i wykaże jakie są szanse

liberaln ej lewicy przy wyborach do sejm n krajo

wego i Rady państwa.

W dalszym ciągn bismarckowskich manifestacyj

ze stro ny niemieckiego rządu, zaznaczyć należy

ogłoszone w Reichsanzeigerze pismo gratulacyjne

rady związkowej, wysiane do Friedrichsruh. ,Rada

związkowa nie zapomniała — są słowa adresn —

ie w ciąga lat 20tn pod przewodnictwem ks. Bis

m arc ka współdziałać mogła w zbudowaniu pań

stwa, i że polityka, jaką prowadziła z polecenia

wyższych mocodawców, dzięki mądremu kierowni

ctwu księcia Bismarcka, osiągnęła cel pożądany.

Jeżeli związek książąt i miast wolnych, dzięki

tej polityce , silnie opiera się rozkładowym żywio

łom , które niezmordowanie dążą do zniweczenia

twórczego czynn wielkich czasów, to dlatego, że

Wasza Dostojność położyłeś pewne podstawy do

dzisiejszych powodzeń,* Równocześnie ogłasza

Reichsanzeiger pismo gratulacyjne pruskiego mi

nisterstwa stanu, zaznaczające, że »ojczyzna we

wdzięcznem usposobienia obchodzi rz adką uroczy

stość, pomna nieprzemijających zasług, jakie ks

Bismarck położył wśród długoletniej nieznużonej

błogosławionej działalności około sławy i wielko

ści Prus i Niemiec.* W sali »Filharmonii11 berliń

s kiej odbył się w sobotę olbrzymi komers bismar

ckowski, w którym wzięło ndział 4,000 osób, mię

dzy innymi ministrowie Miąnel, Bbtticher, Sch(jn

stedt i Bossę. Dzisiaj odbywa się w Białej Sali

pałacowej nczta na cześć Bismaroka, na którą ce

sarz zaprosił wszystkich książąt i wszystkie księ

żne cesarskiego domn, wszystkich pełnomocników

państw rzeszy, ministrów, pełnomocników rady

związkowej, burmistrza Berlina i nowe prezydynm

parlamentu. Freisinnige Ztg zapewnia, że pier

wszy wiceprezydent wolnomyślny dep. Schmiedt

z zaproszenia cesarskiego nie skorzysta.

Parlament niemiecki nchwałił znaczną większo

ścią głosów przekazać wniosek Kanitza osobnej

komisyi, złożonej z 28 członków. Uchwała ta za

padła przy pomocy centrum i Polaków; losy je

dnak wnioskn są już rozstrzygnięte, gdyż rząd

oświadczył się stanowczo przeciwko niemu. Z apa

tryw ania rządn motywował w dłuższej przemowie

kancle rz k s. Hohenlohe. Wniosek żąda — mówił

on — aby kupno i sprzedaż zagranicznego zboża,

dla Niemiec przeznaczonego, odbywały się wy

łącznie na rachunek państwa. To postanowienie

zawiera w sobie zakaz dowozn zboża, co jest

sprzeczne z tra ktata m i handlowymi. Wniosko

dawca twierdzi, że mocarstwa traktatowe zgodzą

się na to ograniczenie. Co do mnie, wątpię, aby

układy w tym celu rozpoczęte doprowadziły do

celu. Z resztą nie odpowiadałoby to godności nie

mieckiego państwa, gdybyśmy tak prędko po za

warciu traktatów domagali się ich zmiany. Ale

wniosek hr. Kanitza jest niewykonalny takie z in

nych powodów. J ego następstwem byłoby, i e pry

watny handel zbożem ustałby znpełuie, a ponie

waż państwo, nie jest obowiązane kapować zagra

niczne zboże — żaden knpieo nie wdawałby się

z państwem w jakiekolwiek zbożowe interesa.

Państwo musiałoby wziąść na siebie sprawę za

opatrzenia Niemiec w zboże i potrzebowałoby do

tego tysięcy ajentów. Powstałyby niesłychane trn

dności. Handel zbożowy podobny jest do krążenia

krw i w człowieka. Jed en lekkomyślny krok może

zniszczyć cały organizm. Oprócz tego państwo

byłoby odpowiedzialne za odcięcie dowozn zboża

i za nieurodzaj. Wnioskodawca ntrzymnje, że jego

propozycya niem a charaktern socyałistycznego,

a jed n ak wniosek ten musiałby doprowadzić do

monopolu n a krajowe zboże. Bardzo znacznej

części rolników wniosek nie przyniósłby korzyści.

Wedłng statystyki za rok 1892, cztery i pół mi

liony rodzin rolników knpnje zboże; to znaczy,

że najm niej 15 milionów ludzi nietylko nicby nie

z yskało przez podniesienie cen zboża, ałe ponio

słoby znaczne szkody. Nie można zatem mówić,

że wniosek leży w interesie całego rolnictwa.

—

W końcu zauważył kanclerz, że rząd gotów jest

nawet kwestyę zmiany waluty rozważyć, jeżeli

rolnicy tego pragną.

—

W obronie wniosku prze

mawiali, oprócz wnioskodawcy, Plbtz, znany pre

zes związkn rolników, bar. Hammerstein, hr. L:m

burg-Stirnm, Holtz i Komierowski; przeciwko, m i

nister rolnictwa Hammerstein, sekretarz stanu

Marschall, Pa ascbe i Vollmar. Hr. Galen oświad

czył imieniem centrum, że wniosek jest wpraw

dzie niewykonalny, że jed nak należy go dokła

dnie zbadać w komisyi. W ogólności pomiędzy

centrnm a konserwatystami nastąpiło zbliżenie,

pomimo bismarckowBkiej hecy. Dzięki tej parła

mentarnej kombinacyi, nstaw a przecinko stron

nictwom przewrotn będzie zapewne uchwalona.

Konserwatyści są bardzo niezadowoleni ze stano

wiska, jakie rząd zajął wobec wnioskn Kanitza

i grożą opozycyą nawe t ministrowi rolnictwa,

który wyszedł z ich szeregów. Ponieważ jednak

parlam ent odroczył się do 23 kwietnia, przeto n a

razie nastapi ogólne uspokojenie.

Nominacya nowego rosyjskiego ambasadora

w Wiedniu ma nastąpić jn i w najbliższych tygo

dniach. Jako kandydatów do zajęcia tego stano

wiska w ymieniają najczęściej w ostatnich czasach

hr. Kapnista, barona Staala i księcia Urusowa.

Hr. Kapnist, którego szanse m ają najwięcej praw

dopodobieństwa, je st starszym bratem kierownika

azyatyckiego departamentu w ministerstwie spraw

zagranicznych, przez dłnższy czas był czynnym

dyplomatą, od kilkn lat nsunął się do życia pry

watnego. Nazwisko bar. Staala powraca także u

porczywie, ale trndno przypuścić, aby ambasador

londyński chciał przyjmować stanowisko w Wie

dniu, skoro odrzucił tekę m inistra dlatego tylko,

aby nie opnszczać Londynu. Kandydatura ks. Urus

sowa, jak zapewniają z Petersbnrga, nie była wcale

poważnie wzięta pod nwagę.

Korespondencya ,,Czasu);

Hledeu 31 marca.

(Z K oła polskiego).

Koło poselskie polskie odbyło dzisiaj bardzo

dłngie posiedzenie. Oprócz członków K oła , obe

cnymi byłi n a tem posiedzeniu posłowie sejmowi:

Dembowski, prezes Towarzystwa kredytowego

ziemskiego, i Skałkowski, syndyk tegoż Towarzy

stwa. Obradowano naprzód wyłącznie o tem po

stanowienia projektn nstawy reformującej podatki

bezpośrednie, które zaprowadzając podatek rento

wy (§ 124 i następnej od tych dochodów i ma

jątków, które nie są obciążone ani podatkiem

grantowym, ani domowym, aui zarobkowym, Ł j.

od dochodów z kapitałów, poleca pobierać tenże

podatek rentowy także od docbodn z listów za

stawnych, to jest od knponów listów zastawnych

w wysokości półtora procenta od sta (§

13l), które to kupony listów zastawnych były do

tychczas wolne od podatkn. Aie należy także zau

ważyć, iż taż nstawa wymierza od innych rent

podatek rentowy w wysokości dziesięć, pięć lub

dwa procent od sta; wedłng zaś najniższej stopy

półtora procenta od sta wymięrza podatek rento

wy od listów zastawnych zakładów krajowych hi

potecznych, nie obliczonych n a zysk i opartych

na zasadzie wzajemności.

Ponieważ obecni na posiedzenia Koła prezes i

syndyk Towarzystwa kredytowego ziemskiego

przybyli do Wiednia dla poparcia petycyi Towa

rzystwa tego, wniesionej do Koła polskiego i do

Izby poselskiej o uwolnienie w przyszłej ustawie

listów zastawnych Towarzystwa kredytowego ziem

skiego od podatkn rentowego (o co starali się jnż

także przy obradach izbowej komisyi podatkowej

posłowie polscy w niej zasiadający), przeto prze

wodniczący Zaleski dał pierwszy głos p. Skał

kowskiemn. Przemawiający syndyk Towarzy

stwa, pos. Skałkowski, przedstawił, że nie żąda,

aby w przyszłej nstawie pozostawiono wolnymi

od podatku rentowego jedynie listy zastawne To

warzystwa kredytowego ziemskiego galicyjskiego,

ale listy zastawne wszystkich zakładów kredyto

wych, nieobracbowanych na zysk i opartych na

zasadzie wzajemności. Wykaznje, że byłoby nie

słusznie, gdyby listy zastawne Towarzystw kredyto

wych, nieobrachowanych na zysk, obciążone były

podatkiem rentowym, a wolnymi od tego podatkn

zostały listy zastawne Bankn austryaoko- węgier

skiego, który daje dywidendę swoim akcyonaryn

szom.

Tu incydentalnie kilka członków Koła polskiego

odrzekło, że posłowie polscy żądali i żą dają, że

jeżeli listy zastawne Tow’arzystwa kredytowego

ziemskiego obciążone będą podatkiem rentowym,

aby także listy zastawne Bankn aastryacko węgier

skiego obłożone były podatkiem rentowym, gdy

za dwa lata mocą nowej nstawy nastąpi odno

wierne przywileju Bankn anstryacko-węgierskiego.

Dalej p. Skałkowski przedstawiał, że gdyby

kupony listów zastawnych obciążone były podat

kiem rentowym, w takim razie Towarzystwo kre

dytowe musiałoby pokryć ten podate k i rozpisać

dodatkową składkę na swoich dłużników, to je sl

na właścicieli ziemskich. Gdvby zaś podatek ten

obciążył istotnie właścicieli ’ listów zastawnych,

w takim razie knrs listów zastawnych zniżyłby

się o półtora procenta.

Następnie przemawiał prezes Towarzystwa kre

dytowego ziemskiego p. Dembowski, a wspo

mniawszy, że pod względem merytorycznym uie

ma mc do dodania do wyjaśnień, przedłożonych

przez syndyka Towarzystwa, podziękował za da

nie reprezentantom Towarzystwa sposobności, iż

ostnie przedstawić mogii reprezentantom krajn n a

szego w Radzie państwa nwagi swoje co do tycb

postanowień projektn ustawy o reformie podatków,

które się tyczą listów zastawnych Towarzystwa

kredytowego ziemskiego.

Poczem zabrał głos sprawozdawca izbowej ko

misyi podatkowej poseł Abrahamowicz Dawid.

Przedstawił najprzód, ja k szkodliwą je s t rzeczą

szerzyć w k rajn mniemanie, jakoby jak aś wielka

klęska zagraża ła ważnej instytucyi kredytowej

krajowej, jaką jest Towarzystwo kredytowe ziem

skie i że reprezentacya krajn nie może lnb me

chce tej klęski odwrócić. O cóż idzie przy z a

mierzonej reformie podatków bezpośrednich? Oto,

aby bez powiększenia, a le także bez zmniejszenia

dotychczasowych dochodów skarbu państwa, ko

niecznie potrzebnych dla zaspokojenia nieodzownych

wydatków n a potrzeby pnbliczne, przeprowadzić

równomierny i sprawiedliwszy niż dotychczas

rozkład ciężaru podatkowego. Uskarżano się od

dawna powszechnie i słusznie, że grant, dom i za

robek są obciążone wysokimi podatkami grunto

wym, domowym i zarobkowym, a kapita ł ruchomy

nmiał zawsze uniknąć ciężaru podatkowego. Aby

podatki te nąjcięższe: gruntowy, domowy i za

robkowy zniżyć bez zmniejszenia nieodzownych

dochodów skarbn państwa, projektowana nstawa

zaprowadza podatek osobisto - dochodowy, który

ma dotknąć dochody z kapitałów ruchomych; a

z którego to podatku dochód ma służyć do za

stąpieuia ubytku w dochodach skarbu państwa

przez obniżenie podatku gruntowego - domowego i

zarobkowego. Ten podatek osobisto dochodowy

ma być pobierany od wszelkiego dochodn. Ale

jeżeli dochód z grantu, z domn i zarobku ma

oprócz tego obłożony być podatkiem osobisto-do

chodowym, to dla sprawiedliwego i równomiernego

rozłożenia ciężaru podatkowego należy także do

chód z kapitału i z renty obłożyć nietylko po

datkiem osobisto - dochodowym, ale także podat

kiem rentowym. O ile skarb państwa bę

dzie miał dochodu z podatkn rentowego

i z podatkn osobisto-dochodowego, o

tyle będą zniżone podatki: grantowy,

d.omowy i zarobkowy. Projektowane je st zui

żenie podatku grntowego o 10 do 15u/0 , podatku

domowego o 10 do 12°/0, podatkn zarób, o 20*/0.

Broniący opodatkowania kapitała rnchomego sta

rali się w różny sposób zniżyć podatek rentowy.

Polscy członkowie komisyi podatkowej izbowej,

otrzymując wyższe opodatkowanie papierów ró

żnych instytucyj obrachowanycb na zysk, zdo

łali przeprowadzić z niże nie podatkn

rentowego na półtora procent, ale tylko

tych instytncyj kredytowych krajowycjh,

które oparte są na zasadzie wzajemno

ści i nieobrachowane na zysk. T ak ą instytncyą

jest właśnie także Towarzystwo kredytowe ziem

skie. Niepodobna jest prawie przeprowadzić za

pełne uwolnienie listów Towarzystwa kredyto

wego ziemskiego od podatka rentowego.

—

Gdy

by te listy miały być uwolnione od podatka ren

towego, w takim razie należałoby także nwolnić

od podatka rentowego wkładki do kas oszczędno

ści i papiery różnych innych instytucyj kredyto

wych. Wówczas podatek rentowy, który, pobierany

wedłng postanowień projektowanej ustawy, ma

przynieść dochodn 3 100,000 złr., przyniósłby tyl

ko dochoda 900,000 złr. Wskutek tego zniżenie

podatku grantowego i domowego byłoby o tyle

mniejsze. Słnsznem je s t znpełuie żądanie, aby

także listy zastawne Banku anstryacko-węgierskiego

były obłożone podatkiem rentowym. Połsoy po

słowie wykazywali tę potrzebę i będą

się starali przeprowadzić to przy odnowienia za

dwa lata przywileju tego Bankn. Będą trndności

w przeprowadzenia tej słusznej zasady, albowiem

Węgrzy sprzeciwiają się, aby listy zastawne

wspólnego Bankn austryacko-węgierskiego, który

ndziela pożyczek hipotecznych także na dobra

węgierskie, obłożone były podatkiem c a rzecz

skarbn aastryackiego. Ale może być oznaczony

stosunek, w jakim dochód z tego podatka rento

wego, nałożonego na listy zastawne Bankn an

stryacko-węgierskiego, m a iść ua rzecz skarbn au

stryackiego.

Obecny na posiedzenia Koła poseł sejmowy i

członek Wydziałn krajowego Chamiec popierał

wywody posła Skałkowskiego. Polemizując z po

słem Abrahamowiczem, twierdził, że agitacyi

w krajn nikt nie wywoływał. Przedstawiał dalej,

że w listach zastawnych Towarzystwa kredyto

wego złożone są w znacznej części m ajątki mało

letnich i instytucyj pnblicznych.

Poseł Milewski oświadczył, że co do tej spra

wy stoi całkiem c a stanowisku, zajętem przez po

sła Abrahamowicza. Wykazuje, że niewlaściwem

i niesłnsznem byłoby, gdyby Towarzystwo kredy

towe ziemskie pokrywało podatek rentowy, gdy

ten obciąży listy zastawne tego Towarzystwa i

dla pokrycia tego wydatku rozpisywało dodatkową

składkę, gdyż ten niewielki podatek rentowy opła

cać winni właściciele listów zastawnych. Słnsznem

jest znpełnie żądanie posłów polskich, aby także

podatek rentowy obciążał listy zastawne Bankn

anstryacko-węgierskiego i należy uzyskać teraz rę

kojmię, t e przy odnowienia przywileju Bankn an

stryacko-węgierskiego z asada ta przeprowadzoną

W dalszych rozprawach nad tym przedmiotem

zabierali jeszcze głos posłowie: Jędrzejowa z, Czay

kowski, Kraiński, Wielowieyski, Pastor, Gniewosz,

Poniński i inni. Wreszcie przemawiał sprawo

zdawca Abrahamowicz, odpierając zarzuty i w y

kazując słuszność wyrażonych poprzednio zasad.

Między innemi wspomniał, że przecież przeprowa

dzona bonwersya listów zastawnych, zniżając od

uich proc ent, mogła daleko silniejszy wywrzeć

wpływ, niżeli niewielki podatek rentowy, na knrs

listów zastawnych (w których, j ak przedstawiono,

złożone s ą m ajątki wieln instytucyj), a mało wpły

nęła n a zniżenie kursn tych listów.

W konklnzyi tych obrad (do których jeszcze

w przyszłym liście może powrócę), przyjęto wnio

sek, aby starać się o ile możności o zniżenie je

szcze podatkn rentowego, m ającego obciążać listy

zastawne instytucyj kredytowych, opartych n a wza

jemności i nieobrachowanych na zysk, a zarazem

zyskać rękojmię, iż przy odnowienia z a dwa lata

przywilejn Bankn anstryacko-węgierskiego jego

listy zastawne obciążone będą także podatkiem

rentowym.

Następnie Koło obradowało nad drngim działem

projektn nstawy o reformie podatku zarobkowego,

ciążącego n a instytucyach obowiązanych do skła

dania corocznych sprawozdań z rachunków. W ju

trzejszym liście streszczę te ohrady.

Bada państwa.

Na sobotniem posiedzenia Izby poselskiej w d al

szym ciągn dyskusyi szczegółowej nad reformą

podatkową dep. D i p a u Ii składał referat w spra

wie odesłanych powtórnie do komisyi g§ 18 i 19.

Wedłng wnioBków referenta § 18 ma być skre

ślony, § 19 zaś ma mieć brzmienie następujące:

»Krajowe komisye podatkowe dla podatka zarob

kowego składać się mają z przewodniczącego,

oraz z wybieranych, według dowolnego sposobn i

według dołączonego schematu, członków i ich za

stępców. (Według wniosku komisyi, w Galicyi na

23 członków komisyi, dziesięcin miannje minister

skarbn, dziesięcin wyhiera sejm, trzech wybierają

Izby handlowe). Członkowie i icb zastępcy wy

bierani przez sejmy, powoływani być mają z po

między osób płacących podatek zarobkowy w da

nym k rajn przy szczególnem uwzględnieniu czte

rech klas podatkn zarobkowego na podstawie mo

dus wyborczego, które będzie oznaczone przez

sejmy. Wybory dokonywane przez Izby handlo

wo przemysłowe, odbywać się m ają według odno

śnych postanowień statntów poszczególnych Izb i

ich regulaminów. Przewodniczącego każdej komi

syi i jego zastępcę miannje minister skarbu." —

Wnioski komisyi nchwalono. Po krótkiej dyskusyi

uchwalono następnie §§ 53 do 56, a tem samem

załatwiono bardzo ważną, pierwszą główną część

reformy podatkowej.

Dep. Hofm ann-W ellenbof staw ia wniosek

nagły następującej treści: Rada gminna miasta

Gracn uchwaliła w dniu 26 b. m. znaczną wię

kszością głosów wezwać burmistrza, aby powitał

uroczyście w imienia gminy wielki komers, jaki

się miał w wigilię dnia 1 kwietnia odbyć w Gra

ca n a cześć księcia Bismarcka, oraz aby polecił

zasadzić na jednym z placów pnblicznych »dąb

bismarckowski."

Namiestnictwo styryjskie zawie

siło wykonanie tych nchwał. Rada gminna wnio

sła w drodze telegraficznej reknrs do ministerstwa

spraw wewnętrznych. W nioskodawca żąda, aby

Izba wezwała ministerstwo do zadośćuczynienia

reknrsowi.

Dep. Hofman-Wellenhof oświadcza, że

jnż ze stanowiska autonomicznego nie można od

bierać wielkim miastom możności manifestowania

swoich usposobień, zwłaszcza ta kich , które nie

stoją bynajmniej w sprzeczności z interesami Au

stryi. Z początku, nroczystości n a cześć Bismarcka

nie miały bynajmniej politycznego charaktern.

Miało to być tylko święto narodowe. Chcieliśmy

uczcić bohatera dncha i czynn, chcieliśmy z ade

monstrować, że jesteśmy nietylko wiernymi oby

watelami państwa aastryackiego, lecz także, że

jesteśmy wiernymi synami całego niemieckiego

ludu. Były wprawdzie czasy, w których przyszło

do smutnej konieczności wrogiego starc ia z pań

*QUO YADIS".

Powieść z czasó w Nerond.

(4)

Praez

Henryka Sienkiewicza.

(Ciąg dalszy).

ROZDZIAŁ II.

Po posiłku, który zwał Bię śniadaniem , a do

którego dwaj towarzysze zasiedli wówczas, gdy

zwykli śmiertelni byli już dawno po połndmowem

prandinm , Petronins zaproponował lekką drzemkę.

Według niego, pora była jeszcze zawczesna na

odwiedziny. Są wprawdzie ludzie, którzy poczy

nają odwiedzać znajomych o wschodzie słońca,

uważając w dodatku zwyczaj ten za stary, rzym

ski. Ale on, Petronins, nważa go za barbarzyń

ski. Godziny popołudniowe są najwłaściw sze, me

wcześniej jednak, zanim słońce nie przejdzie w stro

świątyni Jowisza kapitolińskiego i nie pocznie

patrzeć z ukosa na Forum. Jesieni% bywa jeszcze

gorąco i ludzie radzi śpią po jedzeniu. Tymcza

?e" m!\° jest posłuchać szumu fontanny w Atrinm

siJ w e ^ ^ ° Wyi1*. tysiVQ kroków, zdrzemnąć

nnrnwe

fewiof*e. przecedzonem przez par

c e lnJu?nsłT^^larinm.

*łnsznosć jego słów i poczęli się

* ’ sposób niedbały o

tri nhn fiin 8 °8 Pslstynie i w mieście, a po

filozofując nad tyciem. Poczem Petronins J

udał się do cnbicnlnm, lecz nie spał długo. Po

upływie pół godziny wyszedł i kazawszy przy

nieść sobie werweny, począł ją wąchać i nacie

rać sobie nią ręce i skronie.

—

Nie uwierzysz — rzekł — jak to ożywia i

otrzeźwia. Teraz jestem gotów.

Lektyka czekała jnż oddawna, więc wsiedli i

^azali się ponieść na Vicus Patricius, do domu

Aulnsa. »Insnla* Petroniusa leżała na południo

wym stokn P alatynn około tak zwanych Carinae,

najkrótsza więc droga wypadała im poniżej Fo

rum , lecz ponieważ Petronins chciał zarazem wstą

pić do złotnika, Idomena, wydał przeto polecenie,

by niesiono ich przez Vicos Apolłinis i Fornm,

w stronę Vicns Sceleratus, na rogu którego pełno

było wszelkiego rodzajn tabern.

Olbrzymi murzyni podnieśli lektykę i ruszyli,

poprzedzani przez niewolników, zwanych pedise

qnii. Petronins przez czas jakiś podnosił w mil

czenia swe dłonie, pachnące werweną, kn no

zdrzom i zdawał się nad czemś namyślać, po

chwili zaś rzekł:

Przychodzi mi do głowy, że jeśli twoja le

śna boginka nie jest niewolnicą, tedy mogłaby

porzucić dom Plautiusów, a przenieść się do twe

go Otoczyłbyś ją miłością i obsypał bogactwy,

ta k ja k ja moją ubóstwioną Chryzotemis, której,

mówiąc między na m i, mam przynajmniej o tyle

dosyć, o ile ona mnie.

Marcus potrząsnął głową.

Nie? - PJtal Petronins.

W najgorszym

razie sprawa oparłaby się o cezara, a możesz być

!L ie choćby dzięki moim wpływom, nasz

miedmnobrody byłby po

Nie znasz Lygitl - odparł Yimcius.

—

To pozwól-że się zapytać, czy ty ją znasz,

inaczej, jak z widzenia? Mówił-żeś a nią? wyznał

żeś jej swą miłość?

—

Widziałem ją naprzód przy fontannie, a po

tem spotkałem ją dwukrotnie. Pamiętaj, że pod

czas pobytu w domu Aulusów mieszkałem w bo

cznej willi, przeznaczonej dla gości, i mając wy

bitą rękę, nie mogłem zasiadać do wspólnego stołu.

Dopiero w wigilię dnia, na który zapowiedziałem

swój odjazd, spotkałem Lygię przy wieczerzy, i nie

mogłem do niej słowa przemówić. Mnsiałem słn

chaó Aulnsa i jego opowiadań o zwycięstwach,

jakie odniósł w Brytanii, a następnie o upadku

małych gospodarstw w Italii, któremu jeszcze Li

cinins Stolo stara ł się zapobiedz. Wogóle nie wiem,

czy Anlns potrafi mówić o czem innem, i nie

mniemaj, że zdołamy się od tego wykręcić, chyba

że zechcesz słuchać o zniewieściałości czasów dzi

siejszych. Oni tam mają bażanty w karnikach, ale

ich nie jedzą, wychodząc i zasady, i e każdy zje

dzony bażant przybliża koniec potęgi rzymskiej.

Drugi raz spotkałem j ą koło ogrodowej cysterny,

ze świeżo wyrwaną trzciną w ręka , którą zanu

rzała kiścią w wodzie i skrapiała rosnące wokoło

irysy. Spójrz ca moje kolana. Na tarczę Herakla,

mówię c i, że nie drżały, gdy na nasze maniple

szły z wyciem chmury Partów, ale drżały przy

owej cysternie. I , zmieszany, ja k pacholę, które

nosi jeszcze bullę n a szyi, oezyma lylko żebrałem

litości, dłngo nie mogąc słowa przemówić.

Petronins spojrzał na niego, jakby z pewną za

zdrością.

—

Szczęśliwy I — rzekł — choćby świat i życie

były jakcajgorsze, jedno w nich zostanie wieczne

dobro: młodość 1

Po chwili zaś spytał:

—

I nie przemówiłeś do niej?

—

Owszem. Oprzytomniawszy nieco, rzekłem,

że wracam z Azyi, żem wybił rękę pod miastem

i cierpiałem srodze, ale w chwili, gdy mi przy

chodzi porzucić ten dom gościnny, widzę, ie cier

pienie w nim więcej jest warte, niż gdzieindziej

rozkosz... choroba więcej, niż gdzieindziej zdrowie.

Ona słnchała słów moich także zmieszana i ze

schyloną głową, kreśląc coś trzciną na szafrannym

piasku. Poczem podniosła oczy, raz jeszcze spoj

rzała na owe skreślone znaki, raz jeszcze na mnie,

jakby cbcąc o coś spytać... i nagle uciekła, jak

hamadriada przed głnpowatym fannem.

—

Mnsi mieć piękne oczy.

—

Jak morze... i utonąłem w nich też, jak

w morzu. Wierz mi, że Archipelag mniej je st błę

kitny. Po chwili przybiegł mały Plantius i począł

o coś pytać. Ale ja nie rozumiałem, o co mn chodzi.

—

O Athenel — zawołał Petronins — zdejm

temu chłopca opaskę z oczu, którą nawiązał Eros,

bo inaczej rozbije sobie głowę o kolnmny świą

tyni Venns.

Poczem zwrócił się do Vinicinsa:

-—

O , ty wiosenny pączkn na drzewie życia,

ty pierwsza zielona gałązko winogradn. Powinien

bym, zamiast do Plautiusów, kazać cię zanieść

do domn Gelocinsa, gdzie jest szkoła dla nieświa

domych życia chłopców.

—

Czego ty właściwie chcesz?

(Ciąg dalszy nastąpi).

PAN i SŁUGA

przez L . hr. Tołstoja. *)

a ------—

Było to w ósmym dziesiątka lat tego wieku, na

drugi dzień po zimowym św. Mikołaju. W parafii

było święto, a Bazyli Andrejicz Brechunow, ku

piec drogiej giłdyi, nie mógł odróżniać się od in

nych mieszkańców wioski, mnsiał pójść do cerkwi,

jako cerkiewny starosta, a w domu mnsiał przy?

jąć i ugościć krewnych i znajomych. Ale ostatni

goście_ wyjechali, a Bazyli Andrejicz zaczął na

tychmiast zbierać się do wyjazdu do sąsiedniego

obywatela dla zakupna dawno już stargowanego

lasu. Bazylemn Andrejiczowi było Spieszno gdyż

obawiał się, aby kupcy z miasta nie psuli mn in

teresu. Bazyli Andrejicz dawał za las siedm tv

sięcy, a obywatel chciał dziesięć tysięcy ale sn

ma, ofiarowana przez Bazylego, odpowiadała za

ledwie trzeciej części wartości lasu. Bazyli An

drejicz możeby jeszcze coś wytargował, tem bar

dziej, że pomiędzy nim ą innymi wiejskimi knDea

mi, dawno jnż stanął taki układ, iż jeden drugie

mu ceny me podbijał, ale doszło do jego wiado

mości, że gubernialni handlarze drzewa wybierali

się do Gorjaczkina, aby targować ów las wiee

postanowił natychmiast jechać i kończyć Ltereg

To toż, gdy tylko praż nik się skończył, wydobył

*) Najnowszy ten utwór słynnego powieścionisarza

oay,skiego, zatytułowany: d Ł f a f e i E

(dosłownie: gospodarz i robotnik), został pomieszczony

(3*

ą-fc ai

....

tlj!w t ?***

° ° d łieimie wieczór, wyjąwszy niedziele i dni świąteczne.

oddzielne Nra Oraw, o ile capu Btuocy w Kikowie po 10 ont., z przesyłką pocztową 12 oentów;

wa Lwowie po IB coitiw da ubycia w błono dilonslkiw, przy tllcy Korali Ltdwlki L i.

Pfonamoni* wynosi:

*w cały rok na kwartał na 1 miesiąc

SnJ?.J

20 złr.

5 złr.

1 złr. 80 ct.

Poostą w państwie « g a c k i e m ...........................

łlr_

6 złr.

2złr. 50 ot.

; . d ° Wioch, Franeyi, Anglii*,Belgii,*Szwajcaryi, Tur

"**

?*m

3 ***

iyi i innych państw, należących dozwięzkupocztowego | 32 złr.

8 złr.

3 złr.

przyjmuje się tylUo od Ado ostatniego dnin w miesiącu.

—

l.is(y z pie

pl0Iu^ ne. na . prenumerat§ i ogłoszenia (inseraty) uprasza się nadsyłać franco

,w Krakowie.

Listy reklamacyjne nieopieczctowane nie podleg ają opłacie

poo to ej. Listów niefTankowanych nie przyjmuje się. — Rfkopismów nadsyłanych m e zwraca się.

1 з 4 • Strona 1

Мірадор - viewer

Czas.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку