Czas.

Мірадор - viewer

Czas.

Примітка

Відображення 662 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

CZAS

Preuumerutę przyjmują:

Administracya Czasu w Krakowie i urzędy pocztowe, niejncową prenumerat« księgarnia

S. A . Krzyżanowskiego, handel Karlińskiego, Mańkowskiej w Sukiennicach, handel Kretschmera,

hiiiro dzienników Hopcasa i Salomonowej, główna trafika.

—

Ogłoszeniu przyjmuje się za oplata

od miejsca wiersza drobnym drukiem za pierwszy raz 10 cnt.,

za każdy następny po 5 cnt., układ

tabelaryczny, cyfrowy, skomplikowany pierwszy raz po 20 ct., następny po 5 ct.

—

Wailestaue (na

.1 stronie) od miejsca wiersza drukiem drobnym po 30 cnt. za każdy raz.

—

Ogłoszeniu i prenu

nieral); przyjmuj%: we Lwowie biura dzienników L. Plohna, A . Olszewskiego, centr. biuro ogłoszeń

ul. Kopernika 1.ll ; w Paryżu wył%cznie p. Adam rue de Varenne 38, (prenumeratę p. W . Kaczkowski

(,onrbeyoi pod Paryżem rue du Chemin ue fer 44); w Wieiinio Haasenstein 4 Vogler (także

w jjamburgu, Frankfurcie n. M,, Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A . Oppelik, K. Mosse (także

w ń _ii le’ Hamburgu, Monachium i Norymperdze), Ił . Schalek, M. Dukes, J. Danneberg, II . Friedl

(tylko prenumeratę H. Goldschmid 4 Comp.); w Frankfurcie n. IW

G.L.Daube4Comp.

W " /-a każdą zmianę adresu dopłaca.się 20 ct. " V (3

Przegląd polityczny.

Kraków 17 sierpnia.

Projektowany wiec czeskich miast przybrał

rozmiary wiecu czeskich miast i powiatów. Wiec,

który odbyć się miał w tych dniach, został odro

czony. Praska rada miejska zwołująca wiec,

uchwaliła termin zgromadzenia na d. 5 września.

Miejscem zebrania będzie pragski ratusz. Na po

rządku dziennym są dyskusye i uchwały w spra

wie ochrony praw czeskiej narodowości.

»Stoiłow w czasie pobytu swego przy boku księ

cia Ferdynanda w Konstantynopolu, miał rozmo

wę polityczną z pewnym panem węgierskim, mie

szkającym stale w stolicy Turcyi. Rozmowa ta o

gloszona obecnie w budapeszteńskiem piśmie pe

ryodycznem Alkotmany, da się streścić w nastę

pujących punktach: Stoiłow uskarżał się gorzko

na tendenc.yjne i złośliwe przekręcenie w Berliner

l.ocalanzeiger tego, co oświadczył jego korespon

dentowi. Wyrazi! wówczas tylko żal do pewnych

półui zędowych dzienników austryackich i węgier

skich, które księcia Ferdynanda błotem obrzucają

z powodu procesu Boiczewa. Dodał, że i w Au

stryi zdarzają się skandale. Wszakże przykłady

przytem przytoczone wysnuł korespondent z wła

snej fantazyi. Bułgarya jest krajem oryentalnym.

rząd musi prefektury obsadzać ludźmi, którzy znają

tajne drogi złodziei, morderców i rozbójników. —

Między gentlemanami nie znalazłoby się odpowie

dnich ludzi. W Bułgaryi można tylko silą utrzy

mać istniejący porządek i środkami potępionymi

w środkowej Europie.

Co do podróży do Konstantynopola zaznaczył

Stoiłow, że książę Ferdynand jest urodzonym dy

plomatą. Przekonał on się, że na tronie może się

tylko wtedy utrzymać,jeżeli przybierze postać wscho

dniego władcy. Wbrew szerzonym w kraju oskar

żeniom, że panujący i rząd szukają oparcia u mo

carstw obcych, że interesa Bułgaryi zaprzedają te

mu lub owemu cesarzowi, książę sądzi, że tron

swój umocni jedynie przez to, że się ściśle zespoli

ze swym ludem. Książę dawniej pokładał nadzieję

w rządzie wiedeńskim, potem skłaniał się ku Ro

syi, ale w obu razach nie było nadziei spełnienia

bułgarskich dążeń i potrzeb. Te muszą być za

spokojone, jeżeli się chce uniknąć rewolucyi. Po

mocy od Europy nie oczekuje rząd bułgarski. Je

dyną dlań metodą jest wyzyskiwać korzyści, wy

nikające z lenniczego stosunku do Turcyi.

Polityka więc zawiodła księcia do Konstanty

nopola. Przez wystąpienie jako wasal sułtana

zdobył opinię publiczną w Turcyi i uzyskał od

Porty zadośćuczynienie aspiracyom Bułgarskim

w Macedonii. Jako wierny lennik sułtana jest

książę spokojny o wynik możliwego zatargu z Ser

bią i Rumunią. Wobec Europy ustala dla Buł

garyi polityka upokorzeń. Ferdynand woli cało

wać rękę sułtana, aniżeli uniżać się przed mini

strami mocarstw europejskich. Istotnie trzeba przy

znać, źe wynurzenia te są doskonałym obrazem

wschodniej perfidyi i tej mięszaniny buty z uni

żonością, dumy, połączonej z zupełnym brakiem

poczucia godności, która tylko na wschodzie jest

możliwą. Choćby sprostowanie, od którego roz

mowa się zaczyna, niezupełnie było zgodne z fak

tami, jedno w niem może nam sprawić przyjem

ność: nie ma tam już wzmianki o wyborczych

bezprawiach galicyjskich, tak,iż manty prawo uwa

żać ten ustęp rewelacyi Localanzeigera za wymysł

jego korespondenta lub redakcyi.

Na wschodnio-półuocnej granicy Indyj angiel

skich wybuchły krwawe zamieszki, którym koła

polityczne w Londynie przypisują groźne znacze

nie. Powstanie ogarnęło Peszawur, mały kraj gra

niczny nad Indusem, wcielony w r. 1849 do po

siadłości angielskich Ludność jest przeważnie ma

hometańska. Znaczenie Peszawuru polega na tem,

że graniczy on z Afganistanem, niebezpieczną pla

cówką, na której ściera się wpływ rosyjsko-angieb

ski. Biuro Reutera doniosło, że w sobotę wykonany

został atak na fort Shabkadr. Fanatyczni molla

howie ogłosili ,,świętą wojnę*, a hasło wojenne

zabrzmiało wśród szczepów Peszawuru. Wobec

niepokojących wieści wszystkie koleje indyjskie

przewożą ku północy znaczne widziały wojska,

które mają stłumić w zawiązku powstanie. Poli

tyczne znaczenie ma głównie ta okoliczność, jaki

zachodzi stosunek między powstańcami a emirem

Afganistanu. Abduraman Khan odwołał swoich

dyplomatycznych ajentów z indyj, a nadto stwier

dzono liczne szczegóły, dowodzące ndzialu emira

w zaburzeniach. I tak emir odbywał liczne nara

dy z przywódcami szczepów Peszawuru, a jego

wysłańcy rozdzielali wśród ludności podburzające

proklamacye, a nawet podobno dostarczali broni

i amnnicyi. Rząd angielski poczynił już przedsta

wienia emirowi w sprawie udziału jego w napa

dzie na twierdzę Shabkadr, emir jednak ma aż

nadto łatwą drogę wyparcia się wspólnictwa z ru

chem, wszczętym przez ludność poza granicami

jego państwa. Stan rzeczy na pólnocuej krawędzi

Indyj ma zawsze polityczną doniosłość, jestto bo

wiem punkt, w którym przygotowuje się z histo

rycznym fatalizmem starcie ,słonia z wielorybem",

Anglii z Rosyą.

Korespondencya ,,Czasu"

Warszawa 12 sierpnia.

(T.) Warszawa przygotowuje się na przyjęcie

Mikołaja II i jego małżonki. Chodniki pozasta

wiane rusztowaniami. Na przechodniów kapie wa

pno. Wszystko się myje, bieli, odświeża. Za parę

tygodni stolica będzie gotowa. Kto ją wówczas

ujr/.y po raz pierwszy w życiu, będzie mógł po

myśleć, że należy się jej miejsce w rzędzie schlu

dniejszych miast europejskich.

Program przyjęcia nie został jeszcze stanowczo

ułożony. Ci, którzy pierwsi pomyśleli o powitaniu

monarchy w imieniu narodu polskiego, zajęci są

dotychczas jedną tylko stroną tego ważnego za

dania: zbieraniem składek na fundacyę, mającą

upamiętnić pobyt pary cesarskiej nad Wisłą.

,,Składki na cesarza," jak się pospolicie mówi

w Warszawie, są najważniejszym objawem życia

w tegorocznej porze martwej.

Płyną one nieprzerwanie, a ktoby pilniej chciał

się przypatrzeć wzrastaniu funduszu, mógłby na

brać dokładniejszego wyobrażenia o usposobieniu

ogólnem, niemogącem dziś jeszcze odzwierciedlić

się należycie w dziennikach.

Omylili się ci, którzy przypuszczali, że suma

potrzebna do utworzenia fundacyi dobroczynnej,

zbierze się ze szc.zodrych datków ludzi zamoż

uych i że kilkunastu, lub kilkudziesięciu milione

rów złoży kapitał, który potem dla zachowania

pozorów będzie uchodził za daninę całego spo

łeczeństwa. W rzeczywistości poszły sprawy od

mienną koleją. Stutysiączna ofiara, która dała

składkom początek, wywołała ruch na całym

obszarze Królestwa. Ochoczo ponad wszelkie spo

dziewanie stawili się na to hasło rzemieślnicy

warszawscy. W tych właśnie kołach zauważyć

można dobroczynny wpływ zasad politycznego

umiarkowania, wpajanego ostatnimi laty systema

tycznie przez poważniejszy odłam prasy. Prze

szedł również nadzieje udział naszego ziemiań

stwa. Nie są to oczywiście składki, zdumiewa

jące wysokością, bo mokre żniwa nie usposabiają

rolników różowo, ale niezmiernie doniosłe zna

czenie ma ta solidarność obywatelstwa wiejskie

go, które, zrozumiawszy wybornie znaczenie ta

kiej manife8tacyi, chętnie popiera Warszawę.

Społeczeństwo zrobiło swoje. Dziś nie ulega

już wątpliwości, że pieniądze zebrane przed przy

jazdem cesarza, wystarczą na rozpoczęcie sku

tecznej kampanii z nędzą i chorobą, a zarazem

będą dostateczną wskazówką dla każdego, kto

chce czytać w księdze otwartej i uie zamyka oczu

na oczywiste fakta.

Nie potrzebujemy powtarzać, że owe setki ty

sięcy, złożone przez mieszkańców Królestwa, po

twierdzają to, co publicyści warszawscy tyłokro*

tuie wykładali swym czytelnikom. Z listy skła

dek wyczyta każdy człowiek rozumny, że Polacy

w chwili, gdy w nich wlano nadzieję utrzymania

bytu narodowego , nie wahają się zamanifestować

lojalności dla państwa, z którfcm ich sprzęgły lo

sy. Pod tym względem ten tylko mógłby to praw

dziwę znaczenie składek przeoczyć, ktoby go z u

myslu dojrzeć nie chciał.

Społeczeństwo, znoszące grosz do kasy komi

tetu , kierującego akcyą, wypowiada atoli w spo

sób niedwuznaczny jeszcze coś innego.

Oznajmia ono przedewszystkiem, że zdrowym

instynktem zdołało odczuć, któremu czynnikowi

w państwie zawdzięcza te drobne zmiany, jakie

na ziemi swej ogląda obecnie. Zrozumiało ono, że

nie prosty przypadek zrządził, iż złagodzenie sto

sunków zbiegło sie z początkiem nowego pano

wania. Z wyżyn tronu spłynęła myśl dobroczynna

w serca cierpiących, więc też ku wyżynom tronu

wzniesie się pierwsza zbiorowa manifestacya ca

łego kraju.

Rosya nie zna jeszcze swego władcy. Próżne

są przypuszczenia co do jego zamiarów. W je

dnym punkcie zgadzają się wszystkie zdania.

—

Wszyscy przyznają, że uczuwa on jakiś przyro

dzony wstręt do znęcania się nad słabymi. Myśl,

że poddani jego cierpią, prześladowani za wiarę

i jemu odbiera sen. Gdy przyjaciel cesarza w po

wrocie z Chin przejeżdża przez Syberyę, zwiedza

osady sekciarzy, by módz panującemu opowie

dzieć o ich losie. Ta głęboko wryta odraza do

prześladowań, to rękojmia, że to, co ostatnie trzech*

lecie poddanym jego przyniosło, nie zniknie za la

da powiewem.

Składki na fundacyę cesarską mówią nam coś

jeszcze. Przebija w nich zaufanie do tych którym

samowladca rządy kraju powierzył. Za

jest zjawiskiem nowem. Jakiekolwiek by

suuki Polaków do dynastyi, nie bywało

czas objawów wiary w dobre chęci mie

dygnitarzy rosyjskich. Wiara ta nie jes« __

dna cząstką lojalności względem państwa. Silnem

i szczerem musi być przekonanie o godziwości

polityki lojalnej tam , gdzie odblaskiem tej poli

tyki jest życzliwe usposobienie rządzonycli dla

reprezentantów władzy. Nie płynęłyby składki,

tak jak płyną, gdyby mieszkańcy Królestwa Pol

skiego nie liczyli na prawość, słowność i rozum

księcia Imeretyńskiego, księcia Oboleńskiego, oraz

p. Ligina.

Stosunek do państwa, taki jak go dziś w Kró

lestwie pojmują, wytworzył się wskutek strasz

nych doświadczeń i długich walk wewnętrznych

w łonie społeczeństwa. Zaufanie do osób, stoją

c.ych u steru, dotyczy natomiast tylko ich samych

i jest wypływem opinii, na jaką sobie zapraco

wali.

Dla urzędnika rozumnego i przejętego poczu

ciem obowiązku, zaufanie takie to skarb nieoce

niony, to warunek powodzenia jego prac, uzupeł

nienie władzy, przyznanej mu przez ustawy pań

stwa.

Zły to urzędnik, który igra z sercami ludu, bu

dząc nieopatrznem słowem nadzieje, których speł

nić nie może, lub zadając w przemówieniach kłam

temu, co w tajnych raportach powiada. Mieszkańcy

Królestwa Polskiego przez całe lat dziesiątki kar

mieni byli strawą, która wyradza nieufność, po

dejrzliwość i uprzedzenie względem władzy. Uczu

cia te znikają dziś. Wierzymy, że ludzie, którzy

r. woli Mikołaja 11 mają losy kraju w swej dłoni,

pojmują całą doniosłość tego zwrotu i wystrzegać

się będą wszystkiego, coby mogło Polaków zra

zić, a im samym ważną ich misyę utrudnić.

Wiluo 8 sierpnia.

(K.) Uważam za potrzebne zakomunikować

wam nowe, bardzo ważne rozporządzenie, wydane

przez konsystorz mohilewski XX. dziekauorn gu

bernii mińskiej. Oto dosłowny tekst takowego:

,Ukaz Jego Ces. Mości, samodzierźcy wszech

rosyjskiego z duchownego konsystorza rzymsko

katolickiego mohilewskiego. —

Do dziekana . . .

Konsystorz wysłuchał propozycyę administratora

archidyecezyi mohilewskiej z 20 maja r. b. N r. .

w której się podaje do wiadomości, że p. minister

spraw wewnętrznych przy piśmie z 29 kwietnia

Nr . . . przesłał J. Ekscelencyi komunikat kardy

nała sekretarza stanu J. Świątobliwości, odnoszą

cy się do porozumienia, zawartego i najwyżej ,za

twierdzonego między rządem naszym a J. Św.

Papieżem, które dotyczy kościołów, w których był

wprowadzony język rosyjski w nabożeństwie do

datkowem, zakazany rozporządzeniem św. Stolicy

Apostolskiej z 11 czerwca 1877.— Na podstawie

tego porozumienia J. Świątobliwość, obstając przy

wymienionym zakazie używania języka rosyjskie

go, pozwolił na odprawianie w przyszłości w tych

kościołach nabożeństwa i ua udzielanie tamże św

Sakramentów wyłącznie w języku łacińskim.

—

J. Ekscelencya zaproponował przeto konsystorzowi

wysłać ukazy do administratorów kościołów rzym

sko-katolickich, w których się używało w nabo

żeństwie dodatkowem języka rosyjskiego, poleca

jące nadal używanie w nabożeństwie i przy udzie

laniu św. Sakramentów języka łacińskiego, po

dług ksiąg liturgicznych św. Kościoła rzymskiego.

Postanowiono: zakomunikować to, o czem mowa

w wymienionej propozycyi, wszystkim dziekanom

gubernii mińskiej dla dokładnego wykonania i

poinformowania administratorów kościołów rzym

sko katolickich, w których się używało w nabo

żeństwie dodatkowem języka rosyjskiego, wyma

j_. — ,;»nia Ho konsystorza pisemnych

ŚciołÓW W aojuauu....,

Petersburg dnia 28 maja 1897."

(Podpisy assc

sora itd.) .

Rozporządzenie to wymaga paru wyjaśnień. —

Wiadomo, jak był ,,wprowadzony język rosyjski"

do niektórych kościołów ,na Litwie, szczególnie

w gubernii mińskiej. Kościołów tych jest kilka

naście. Były one prawie wszystkie bez księży,

bo rząd zezwalał od lat 30 na ich obsadzenie

tylko pod warunkiem, że nabożeństwo będzie się

odbywało w języku rosyjskim, a tego warunku

uie mogli przyjąć ani biskupi, ani dobrzy kapłani;

kościoły więc były nieobsadzone z największą

szkodą ludności katolickiej. Obecna nowa kombi

nacya nie jest oczywiście jeszcze wystarczającą,

bo pominięto w niej sprawę kazań, katecbizacyi

i śpiewów, a są one bardzo potrzebne tam, gdzie

ludność pod względem religijnym tak bardzo

opuszczona, jak właśnie w tych stronach - ale

pomimo tego, jest to zawsze krokiem naprzód,

gdyż ludność przynajmniej nie będzie pozbawioną

stale mszy św. i św. Sakramentów. Z punktu zaś

zasadniczego bardzo ważnem jest to, że rząd fak

tycznie odstąpił od rosyjskiego języka i sam stwier

dza, jako papież zakazał jego używania w Ko

ściele 11 czerwca 1877 r., a teraz obstaje przy

tymże zakazie — po latach dwudziestu. Nowy

więc mamy dowód, jak wielkie zaufanie powin

niśmy mieć do Stolicy św., która nasze sprawy

głęboko bada i wciąż stara się wszelkimi

sposobami o polepszenie naszych stosunków reli

gijnych.

Prezydent Faure w Petersburgu.

Ogłoszony został uastępujący urzędowy program

uroczystości, jakie odbędą się w Petersburgu z po

wodu przyjazdu prezydenta Faure’a:

Prezydent Faure przybędzie duia 23 b. m . o go

dzinie 10 przed południem do Krousztadu, gdzie

powitają go między innymi admirał w. ks. Aleksy,

kierowuik ministerstwa marynarki Tyrtow i szef

jeueraluego sztaba marynarki wice-admirał Avel

lau. W . książę przedstawi prezydentowi oficerów

marynarki. Około godziny 11 przybędzie cesarz

Mikołaj z wszystkimi w. książętami, świtą, na

czelnikami władz i gwardyą honorową na wy

brzeże Peterhofu. Po powitaniu udadzą się cesarz

i prezydent w odkrytym powozie do wielkiego

pałacu w Peterhofie, gdzie prezydenta powitają:

kierownik ministerstwa dworu, wielki ochmistrz,

wielki mistrz ceremonii, marszałek dworu i golo

wa miasta Peterhofu. W południe złoży prezydent

wizytę cesarzowej w pałacu Aleksandra. O go

dzinie 1 odbędzie się w Białej sali wielkiego pa

łacu w Peterhofie śniadanie, na którem będą obe

cni: cesarz, prezydent, wszyscy w. książęta, frau

cuski minister spraw zagraniczuych llanotau*, ro

syjski minister spraw zagranicznych hr. Murawiew,

francuski ambasador hr. Montebello i bardzo ogra

niczona liczba osób z świty cesarza i prezydenta.

Po śniadauiu złoży prezydent wizyty członkom

domu cesarskiego. O godzinie 7 wieczorem nastąpi

obiad galowy w sali Piotra W. w pałacu peter

hofskim, przyczem przedstawiane będą prezyden

towi wy,bitne osobistości państwa rosyjskiego. —

Przedstawiać będzie wielki mistrz ceremonii Doł

goruki. —

O godzinie pół do 10 wieczorem przed

stawienie galowe w teatrze peterhofskiiu. \vysta

w iony będzie balet do Snu nocy letniej. Nadto

odbędzie się iluminacya ogrodów przed pałacem.

Drugiego dnia (24 b. m .) wyjedzie prezydent

o eodzinie 107, przed południem na pokładzie ce

* ’-’

—*

do Petersburga.

howce zmarłych carów, ro

—.

sto nastąpi położenie kamienia węgielnego pod

nowy francuski szpital i pod most na -Newie, zbu

dowany w warsztatach na Batignolles.

—

Potem

przyjmie prezydent w pałacu Zimowym władze

municypalne in corpore. O godzinie t)’/, odbę

dzie się w pałacu Zimowym przedstawienie ciała

dyplomatycznego, a następnie w hotelu ambasady

francuskiej obiad na cześć prezydenta. Po obie

dzie przyjmie Faure deputacye francuskic.h kolo

nij z większych miast rosyjskich, poczem powróci

cesarskim pociągiem do Peterhofu.

Trzeciego dnia (25 b. m .) uda się prezydent

rano wraz z cesarzem i cesarzową z Peterhofu do

Krasnego Sioła na przegląd wojskowy. »Śniadanie

podane zostanie w namiocie cesarskim. Po śnia

daniu wszyscy oficerowie floty francuskiej, zapro

szeni na rewię, będą przedstawieni parze cesar

skiej. O godzinie 4 nastąpi powrót do Peterhofu.

O godzinie 7 obiad na cześć francuskiej floty

w sali Piotra W. w pałacu peterhofskiiu. Wieczo

rem iluminacya ogrodów w Peterhofie, poczem

OGRASZKA.

(Szkic z natury).

Przez

Maryana Jasieńczylta.

(Dokończenie).

Teraz dopiero Franek ocknął się, podniósł

z przyzby, powoli wyszedł na drogę i drogą po

wlókł się ku ,,Ciepielowskim górkom", z oka

wierzb uie spuszczając.

Dziwna rzecz, zkąd mu to przyszło: lękiem

przejmował go ich widok, skrzyp mroził od stóp

*Jo głowy, a jeduak coś go mimowolnie ku nim

ciągąęło.

—

Rzekłbyś: pierwszy raz w życiu zo

baczył je dopi’ero, Wygramolił się na najwyższą

z górek i śledził jejak przykuty. Rękoma w stra

chu imał się trawy, zdawało mu się bowiem cią

gle, iż go coś pcha nad rzekę, a tak wyraźne

było w nim to uczucie, iż się od czasu do czasu

po?a sipl)ie oglądał, jakby tam kogo zobaczyć się

spodziewał,.

O brzasku zasnął, ale sny miał niespokojne.

Rojem opadły go jakieś ohydne, straszne, ogniem

z paszcz ziejące potwory. Zimne w dotknięciu

jak lód ograszki. Jedna z nich długie, pazurami

opatrzone szpony wyciągała ku niemu, chwytała

go i dusiła i pazury wpijała głęboko; to mroziła

dotkniepieni, fo żarepi pą}ifa (cffnięn}ą. Chłopak

zrywał się do walki wpół odrętwiały grozą , s?a^

motał w ramionach potwora; już, już uledz miał

przewadze widma, gdy ograszka, jakby litując się

nad nim, nagle wypuszczała go z objęć. Niedługo

R) jednak trwało, porywała go druga, trzecia,

czwarta... i dusiły, dusiły.

Tak do rana

,,..

Gdy się wreszcie zmęczony snem przebudził,

słońce wysoko już stało na niebie. Widok wierz!)

niemile zrazu uderzył go w oczy, ale jasny, we

soły blask duia dodał odwagi i przetrwał go Fra

nek jako tako, zawsze jednak gdzieś w pobliżu

rzeki, zpod czaru szmatami zatkanych dziupli nie

mogąc się ze wszystkiem otrząsnąć.

Tak do wieczora.

Aliści bowiem słońce zaszło, mrok opadł nocny,

strach nim ogarnął ponownie. Znowu go, jak dnia

poprzedniego, coś najwyraźniej do wierzb ponad

rzekę wiodło.

Żądza przekonania się, co tam za onemi prze

bywało klakami, nurtować jęła w nim zmorą. -

Chłopak zaczynał rozumieć, iż nie będzie miał

spokoju, póki nie zajrzy do dziupli, i przerażała

go ciekawość własna Wyprawę odłożył do jutra,

do dnia, ale noc miał równie niespokojną, a gdy

dzień przyszedł, jak wczoraj, zbrakło odwagi.

Walczył tak tydzień cały, pasował się między

strachem a ciekawością bez wytchnienia. Raz już

nawet podsunął się pod same wierzby, gdy wtem

skrzypło coś w nich jękliwie, złowrogo. Chłopak

stanął w miejscu, jak wryty, ciarczki go przeszły

i począł co sił uciekać, a uciekał, jakby własne

serce niósł w rękach, tak biło. Nie oparł się aż

ua górkach, tu jednak pokusa zagrała znowu i

znowu ku rzece rozpoczynał wędrówki.

Dniami ciekawość opanowywał jeszcze, ale wie

czorami wzmagała się do tego stopnia, że ze St)a

chu od zmysłów odchodził. Pchało go coś do wieizb

i pchało, obrony nie miał żadnej, przed sobą sa

mym gdzie się schronić.

Jasno bo widział teraz, źe choćby go śmierć

spotkać miała na miejscu, choćby go, jak to rze

kła Durdzina, ,,skręcenie od przypadąu czekało

karku, przpcież op tam zajrzeć musi, musi Ko

niecznie. ..

j-,

Nie było rady, nie było żadnej... -

Pokusa w końcu zamieniła się w szał praw!e;

na widok wierzb chwytała go wściekłość ja as

i gniew; byłby zębami rwał drzewo, byle więcej

nie żyć strachem , byle raz tylko pozbyć się ej

męczarni, którą nosił w sobie zarzewiem i z. .-ąi

koić ciekawość.

...»

-,,i,.

Jakoż, co się prędzej czy później stac musiało

stać nieodwołalnie, pokusa wszelkie inne s um

w nim uczucia, zapanowała wyłącznie nad duszą

dziecka i zwyciężyła...

Franek wylazł na wierzbę, ale do dziupli nie

zajrzał...

Właśnie dnia tego o północku zamówić miała

lekarka ,,Kieroniraową słabość" i zwieść z niego

ograszkę.

Dzień to był pełni, koło dziesiątej godziny

nocą. Prócz światła w chacie l)urdziny, która na

Bombę, przędząc świeżo zmędlone konopie cze

kała, w Gardzienicach ciemno już było zupełnie,

spali wszyscy.

Franek, trawiony ciekawości gorączką, leżał

ua ,,górkach," lada chwilę gotów zbiedz nad

rzekę. Oczy miał słupem wypatrzone ku niej,

ciężki oddech, zaciśnięte zęby, trząsł się jak

w febrze, ostatnich sił dobywając woli, by się

utrzymać na miejscu.

Ponad nim od Ciepielowa wytoczył się skraw

kiem księżyc, czerwony jakiś zrazu i przydy

miony, ociężały, rozdęty z za mgieł i oparów

ziemi. Zwolna wyruszył cały, okrągły, rumiany

i sunął zwolna, coraz malejąc, wyżej i wyżej,

coraz jaśniejszy, bledszy aż biały.

Już spory kawał zbiegł drogi, rozlaną począt

kowo tarcz skurczył, wypogodził i jął dalej szy

bować, lekki, samotny. Tłumiąc sobą blaski

gwiazd w miarę jak wedle nich płynął — od

czasu do czasu wychylał się z za kłębów mgła

wych chmur, które go chwilami, nito abażurem

przysłaniały i lał strugę srebrnych promieni po

tokiem ,

Kąpała się w nich ziemia! Smuga puszystych

mgieł podnioła się nad torfowiskami, gęstszym

nieco pasem znacząc koryto rzeki, która po nie

dawnym wylewie toczyła się spokojnie wpraw

dzie, wedle zwyczaju, ale pełniusieńka po brzegi.

Od Kroczewa Wielkiego, prostą jak strzelił ja

śniała linią; w miejscu tylko, gdzie trzy ponad

nią rosły wierzby, nagle ku północy zwracała,

a żłobiąc grunt silniejszym naporem nurtu, u stóp

ich kilkułokciową wymuliła głębię. Wysiłkiem

tym, jak spracowana, leniwo sączyła się dalej

i znów, jak strzelił, wśród ciepielowskich ginęła

olszyn. Cała obszerna płaszczyzna łąk pokryła

się wkrótce białym całunem par, a tylko szczyty

stogów, potrawu i siana, ciemną plamą stogowisk

wraz z opadłemi na nie wronami, ponad srebrnymi

czerniły się kłębami oparów.

Z dna kłębów tych od czasu do czasu chrapnął

derkacz, żółw gwizdnął, zawtórowała im zbudzona

na mgnienie wrona; od czasu do czasu to w Gar

dzienicach, to w Ranachowie, Pcimie, Kroczewie

pies zawył do miesiąca, cucąc na chwilę stróżów

nocnych i piskliwe ich świstawki.

Krótkie to jednak były paroksyzmy życia, zgłu

szą! je sen; wnet cisza opadała nocna, a księżyc

tylko sam płynął dalej, płynął po niebie spokojny,

jasny, a gdzie o gwiazdę zawadził w drodze, ga

sił ją światłem .

YVtem z za ,,Ciepielowskich górek" od połu

dnia tumanem podniósł się wiatr i rzucił na łąkę,

na mgły. Uderzył w nie raz, drugi, pchnął w pra

wo, pchnął w lewo, targnął w miejscu, zatoczy}

wirem i oto przed oczyma Franka, które tam za

wiatrem wpadły, szeroka, pusta odsłoniła się prze

strzeń i szumiąc a skrzypiąc nad brzegiem rzeki,

jasnem księżyca zewsząd oblane światłem , białą

podszewką liści zamigotały wierzby.

Wszystko to razem trwało mgnienie oka; wiatr

pognał dalej, a mgły zwarły się za nim w jednę

spływając falę.

Frankowi zjeżyły się włosy, wszystka krew do

serca zbiegła, zimny, kroplisty pot oblał czoło;

porwał się z trawy, obejrzał w koło, jakby ucie

kać chciał przerażony, chwilę stał jeszcze niepe

wny, drżący i nagle zaciskając pięści, pędem

ku rzece poskoczyl z górek i zanurzył się w kłę

bach par.

Roztrącając je, biegł prosto przed siebie, chwil

kę przystanął na widok wierzb, które już tylko

parą listków przed nim, jak widma ciemne, roz

sochate, w mgłach mu zamajaczały, poczem, gdy

trzy miał do wyboru, szybko jął wdzierać się na

środkową.

Wśród wierzby tej najstarszej, w połowie jej

wysokości, między dwoma daleko na wodę wy

suniętymi konarami, widniał spory pek kłaków

który szczelnie zatykał sobą wydrążony starością

pień drzewa.

Właśnie na jednym z owych konarów, głęboko

wymulone kolano rzeki mając przed sobą, zawisł

teraz Franek. Trzymając się lewą ręką pnia ob

ślizgłego wilgocią, prawą chwycił za kłaki i na

glyin ruchem wyrwał je z dziupli, gdy jednocze

śnie silny prąd wiatru potrząsnął drzewem. Skrzy

pnęła wierzba głucho, jękliwie, trzask rozległ su

chy łamiącej się pod ciężarem chłopaka gałęzi i

ciało Franka, ubezwładnione strachem, niby ka

mień w nią rzucony, z pluskiem opadło w głębię.

Skoro godzinę później zatrzymał się przed wierz

bami wóz z otulonym pierzyną ,,Kieronimem," to

warzysząca mu wraz z Bombową pieszo przy fu

rze Durdzina, a wyprzedzająca nieco furmankę,

pierwsza zauważyła Kusego, który skomląc nie

cierpliwie, zaciekle przedniemi łapami rozdrapy

wał brzeg rzeki, jakby tyra ruchem dostać się

pragnął do bielejącej zdała na wodzie, w korze

niach wierzb uczepionej szmaty.

Ciekawością zdjęta lekarka, poczęła szmatę oną

ciągnąć, a windować do góry i wyciągnęła na

brzeg martwe, skostniałe już zwłoki ,,znajdy."

W imię Ojca i Syna!., a dyć to Franek —

szepnęła przerażona, żegnając się na widok trupa

i nagle, jakby myślą uderzona jakąś, szybko rzu

ciła okiem na dziuple.

W jednej brakowało kłaków, garść zaś ich

sporą w zaciśniętej konwulsyjnie dłoni trzymał

topielec.

Teraz zrozumiała wszystko.

A^ nie mówiłam ci ja — zawołała, odwra

cając się do Bomby i Bombowej, wielkością wła

sną przejęta — a nie mówiłam, co jeśli czego,

to i kark nieprzymierzając, od przypadku skręcić

mogło....

Oj rety!.. rety! — ryknęła teraz Jagna i

uwierzyła w nograszkę" jak w Boga.

=o+o

oddzielne Nra

c !m u,o iie zapas’"starr?yyw’i^ako°wie°pó lo ’ct ° godliuie..6 wieczorem.

* Lmmt i-’ -c

«Ssxvvii.rrte^

12 ot

!prenumerata wynosi:

Wmiejscu....

na cały rok na kwartał na 1 miesiąc,

Pocztą w państwie austryackiem" .

..............................

S?»

5zJa

1 zia-80 ct

niemieckiem ........... ......................................

it z*a

s zła

2 zla- 50 ct.

B do Włoch Francyi, Anglii, Belgii/szwajcaryi Tur

7 zJa’

2zła’80ct

cyi i innych państw, należących do !wiązku S w "e g o

32 zła.

8zła

3 zła

!ńądz" 77p«eiłJ*yypTenieżnl ly U ł°

° d 1 d ? ost*»«»*e»o tlnin w miesiącu.

—

listy z pię

(ło Administracji Czasu w ferakowie

l, ogło8ze?ia (»pseraty) uprasza się nadsyłać franco

pocztowej - Listów rtiefmnbJf.

iT . lstV reklamacyjne nieopieczętowane me podlegają opłacie

Z_!’

niefrankowanych me przyjmuje się. -

fykoplsmów nadsyłanych nie zwraca się.

1 з 4 • Strona 1

Мірадор - viewer

Czas.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu