Czas.

Мірадор - viewer

Czas.

Примітка

Відображення 671 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

Niedziela 27 Maja 1900.

Rocznik L III.

CZAS

(wydanieporanne).

Prenumeratę przyjmują: Administracya Czasn w Krakowie i urzędy pocztowe.

JKiejscowę pren u m e r atę ksi_ęgarnia S.A .Krzyżanowskiego, handle: St. Karlińskiego w Sukiennicach,

H. Kretschmera Rynek, 10, Biuro dzienników Hopcasa i Salomonowej, Główna trafika, w Rynku głównym.

81^ za °Pjatą od wiersza petitem za pierwszy raz 20 nal., z a każdy następny

po 10 hal.; układ tabelaryczny, cyfrowy, skomplikowany, pierwszy raz po 40 hal,, następny po 10 nal.

Nad e sła n e (na trzeciej stronie) od miejsca wiersza drukiem petitowym 60 halerzy za każdy raz.

Ogłoszenia I prennmeratę przyjmuią: we Lwowie biura dzienników L. Plohna, A. Olszew

skiego, St. Sokołowskiego, A. Hollenara, K. Buchstaba- w Jarosław iu Biuro dzienników; w Ńowym

»ączr H. Bachner; w Przem yślu A. Juszczyński księgarnia kolej,, D. Heszeles, księgarnia Ringlera;

w Rzeszowie M. We,ntraub; w .Stanisławowie Jasielski i Sp.; w Tarnowie M. lioclach

w Tarnopolu C. Haliczer; w Paryżu wyłącznie p. Adam rue de Varenne 38, (prenumeratę p. W .

Raczkowski Courbeyo, pod Paryżem rue de Chemin de fer 44); w W iedniu Haasenstein feY ogler

tS JS W j ^ u r g u Frankfurcie n. M,, Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrocławia), A. Oppelik, R. Mosse

Hamburgu, Monachium i Norymberdze), hT Schalek. M. Dukee, J Danńeberg, H.

Fnedl (tylko prennmeratę H. Goldschmidt ft Comp.); w F rankfurcie n. M. G. L. Daube ft Comp.

f i C Za każdą zmianę adresu dopłaca się 40 hal. " W i

Adres Redakcyi: ul. św. Tomasza Nr 32.

Telefon Nr 50.

rafcpracy wKrakowie.

Ktokolwiek nie zna dobrze stosunków Krakowa,

en me wie, że uasze koła rękodzielnicze i prze

mysłowe, zarówno majstrowie, przedsiębiorcy, jak

robotnicy, przechodzą obecnie dotkliwe przesilenie

e *(*?.(-n^1CZUe’ T Kraków znajduje się w okresie

ciężkiej klęski społecznej: braku pracy. W rncbu

budowlanym i związanych z nim przemysłach i

rękodziełach nastąpił zupełny zastój; podobnego

nie pamiętamy od lat dziesiątków. Nawet po woj

nie austryaeko-pruskiej panujący zastój budowla

ny był mniej groźny od dzisiejszego, a trwał bli

sko lat cztery.

Jakie rozmiary przybrała obecna klęska braku

pracy, pouczą najlepiej następujące cyfry: w osta

tnich 3 latach minimum budowlane w Krakowie

obejmowało budowę 12 kamienic rocznie nie li

cząc pomniejszych robót. Tego roku minimum owo

spadło do cyfry 8 kamienic; z budowli publicz

nych tylko jedna naprawdę jest obecnie w toku,

mianowicie budowa seminaryum dyecezyalnego;

budowy gmachu dla kliniki lekarskiej w rachubę

brać nie można, budowa ta jest bowiem na

ukończeniu. Dalsze cyfry są jeszcze więcej wy

mowne.

Tutejszy cech kafłarski np. liczy 13 majstrów

i około 200 robotników. Tylko fabryki pp. Nie

dżwieckiego i Barucha oraz pracownia p. Wojty

gi nie zastanowiły jeszcze robót; inni majstrowie

od szeregu miesięcy są bez roboty. Jeden z nich,

jak nam ze łzami w oczach opowiadał, w prze

ciągn trzech miesięcy zarobił zaledwie 1 złr. na

utrzymanie własne i rodziny. Z pomiędzy 200

robotników kaflarskich zaledwo kilkudziesięciu

jeszcze pracuje, około 30 cierpi głód, około 100

wy wędrowało utartym szlakiem za zarobkiem do

Królestwa. Ale i tam jnż przepełnienie i tam już

brak pracy, więc niektórzy kaflarze wybierają się

na daleki wschód za robotą. Mają tam dobrą sła

wę i stąd np. majstra kaflarskiego sprowadza

obecnie do robót hr. Tyszkiewicz aż na Ukrainę.

Takie same, a nawet gorsze stosnnki panują

w kategoryach innych rękodzieł i przemysłów

budowlanych, wśród murarzy, cieśli, ślusarzy, sto

larzy, malarzy, pokostników. Znamy wypadek gdzie

jeden z najzdolniejszych i najlepszych majstrów

ślusarskich daje robotnikom swoim do roboty ró

żne lichtarzyki i tym podobne wyroby, ażeby ich

tylko nie rozpuścić, nie pozbawić zarobku, i nie

narazić na nędzę i głód. Wogóle można przyjąć,

że na 4,000 robotników budowlanych zaledwie

400—500 znajduje obecnie pracę w Krakowie —

reszta jest bez zarobkn, lnb zmuszona była opu

ścić miasto i szukać pracy gdzieindziej.

Co jest przyczyną tej klęski? Chcąc dokładnie

zbadać przyczynę, zasięgaliśmy informacyj dy

rektora budownictwa miejskiego, naczelnika bn

downictwa rządowego, przedsiębiorców budowla

nych, starszych cechów itd. Zgodnie z nimi stwier

dzić możemy następujące przyczyny: przedewszyst

kiem niesłychanie gniotąca śruba podatku domo

wo-czynszowego, wygórowanego w Krakowie po

nad miarę, ponad wszelkie zasady ekonomiczno

podatkowe. Doszło do tego, że przy obecnych

ciężarach podatkowych, kamienice wolne od po

datku, przynoszą zaledwie tyle procentu, co pa

piery wartościowe, to jest 4*//a lnb 5%» gdy da

wniej przynosiły 6% do 7%» dlatego zamiast bn

dować nowe kamienice, właściciele gotówki wolą

ją lokować w papierach wartościowych, lnb w ban

kach zwłaszcza, od czasu podniesienia się stopy

procentowej. Gdy domy owe stracą przywilej n

wolnienia od podatków, to dochód spadnie do

3% lub 3V«°/o a t0 przecież nie może zachęcić

kapitalistów do budowy.

Dalsze przyczyny zastoju budowlanego są na

stępnjące: brak kredytu od czasu katastrofy

w lwowskiej Kasie oszczędności i innych instytu

cyach finansowych; brak kredytu budowlanego

na krótkie terminy ze strony prywatnych kapita

listów. Podskoczyła też wskutek brakn kredytu

stopa procentowa i dzisiaj dla weksli dochodzi

do do 9°/0, a nawet 10°/0.

—

Dalej zapisać na

leży zniesienie opustu należytości rządowych przy

przeniesieniu prawa własności nieruchomości, wre

szcie pewność, że domy wkrótce obciążone zosta

ną nowym podatkiem na pokrycie budowy wodo

ciągów miejskich i że w wielu wypadkach poda

tek ten opłacać będą właściciele w miejsce loka

torów. Podrożone wskutek strejków materyały

bndowlane grają także pewną rolę w zastoju bu

dowlanym.

Przyczyny zastoju budowlanego, przyczyny cięż

kiej klęski braku pracy, leżą więc jak na dłoni, a

rzecz dziwna, że mało kto interesuje się niemi.

Dotknięto ich na onegdajszem ogólnem zgroma

dzeniu katolickich majstrów i rękodzielników: ha

łaśliwa partya socyalno-demokratyczna milczy, _bo

przypisać sobie samej musi winę tego bezrobocia,

choćby w dziedzinie publicznych robót państwo

wych; obstrukcyą bowiem i awanturami _w Radzie

państwa posłowie tej partyi uniemożliwili rządowi

wydanie nowej renty inwestycyjnej, gdy dawne

fundusze się wyczerpały, a do zyskania dalszych

rząd musi mieć upoważnienie parlamentu. Obaj

posłowie naszego miasta do Rady państwa nie

utrzymują niestety czucia z wyborcami, nie znają

wiodcznie ich potrzeb, nie widzą panującej klęski,

i dlatego bezczynnie patrzą na ruinę majstrów

i robotników. Ciężko zawiniła także władza miej

ska, zaniedbawszy zupełnie większych robót pnbl -

cznych na które ma pieniądze i które właśnie w tym

roku przyniosłyby wielką pomoc ludności miasta.

Widzimy dziwne zjawisko polityki państwowej.

Organa rządn przeciążają ludność podatkami, gdy

inne organa tego samego rządu nie starają się

o przysporzenie zarobkn tej ludności i o niesie

nie jej pomocy materyalnej. Dlatego też nic nie

słychać ani o budowie w Krakowie gmachu dla

szkoły przemysłowej, ani o budowie gmachu dla

Studyum rolniczego, ani o innych dawno zadecy

dowanych budowlach. Referenci ministeryalni

w Wiedniu traktują te sprawy z pewnem lekce

ważeniem, odkładając je do mglistej przyszłości,

a rząd traci procenta od martwego kapitału, wy

łożonego na kupno placów. Zaledwie w tym roku

rozpoczętą będzie w połowie czerwca budowa

gmachn dla starostwa. Budowa ta jest w istocie

bardzo pożądaną w czasie obecnej klęski.

Zaniedbanie ze strony gminy jest bez porównania

większe. Od lat 13 ciągnie się sprawa budowy

gmachu dla muzeum techniczno-przemysłowego,

na który Kasa oszczędności dala już blisko

130.000 złr.; od 7 lat toczy się sprawa przebu

dowy gmachu teatralnego przy placu Szczepań

skim; od kilkn lat robi się bezowocne przygoto

wania w sprawie przebudowania gmachu Magi

stratn, budowa gmachn dla akademii handlowej

choć już uchwalona, dotychczas się nie rozpoczę

ła. Pieniądze na budowę leżą w kasie miejskiej,

a lndność miasta cierpi głód z powodu brakn bu

dowli, a to dzięki nieporadności i ociężałości, z jaką

w Radzie miejskiej i w magistracie sprawy te

się prowadzi.

Niepodobna dłnżej patrzeć bezczynnie na gro

źną klęskę. Powołane czynniki powinny czemprę

dzej wziąć się do naprawy złych stosunków.

Dzisiejszy zastój budowlany tkwi głównie w nad

miernych podatkach domowo-czynszowych i nale

żytościach przenośnych, w brakn dobrej organiza

cyi kredytowej, i zupełnej bezczynności ze strony

władz państwowych i gminnych w dziedzinie ro

bót publicznych. Obowiązkiem wszystkich czyn

ników zarówno państwowych jak autonomicznych

jest rozwinąć jak najrychlej wszechstronną akcyę

pomocniczą, by klęska chwilowa nie przemieni!a

się w rzeczywistą katastrofę, groźną dla całej

przyszłości ekonomicznej Krakowa.

KBO]IIHA.

Kraków 27 maja.

—

Wiadomość o zgonie X. arcybiskupa Stablew

skiego okazała się na Szczęście niepraw

dziwą. Wczoraj późnym wieczorem otrzymaliśmy

z Poznania następujący telegram: ^Pogłoska o śmierci

X. arcybiskupa jest fałszywą; stan pacjenta jest nie

pomyślny, ale nie beznadziejny. Radość w całem

mieście tem większa, że wszyscy opłakiwali już zgon

dostojnego pasterza".

—

Przejęcie Wawelu na rzecz kraju. J a k ju ż do

nieśliśmy wczoraj, przybył do Krakowa członek wy

działu krajowego Dr Wereszczyński w sprawie

przejęcia Wawelu na rzecz kraju. Z p. Wereszczyń*

skim przybyli równocześnie ze Lwowa reprezentanci

strony sprzedającej, to jest ministerstwa finansów

w zastępstwie władzy wojskowej. Reprezentanci wy

działu krajowego, oraz krajowej prokuratoryi skar

bu ndali się o godzinie 10 przed południem do głó

wnej komendy wojskowej i tu odbyli konferencyę

w sprawie ułożenia kontraktu. Reprezentanci wojsko

wości oświadczyli, że do kontraktu zamierzają przy

stąpić na podstawie pisemnych instrukcyj. Następna

konferencya odbędzie się dzisiaj o godz. 10 rano.

Jeżeli reprezentanci wojskowości obstawać będą przy

zasadzie, iż do ułożenia kontraktu przystąpić mogą

tylko na podstawie pisemnych instrukcyj minister

stwa wojny, to ułożenie kontraktu musiałoby uledz

zw łoce.

Po konferencyi w komendzie wojskowej, pp. Dr

WereBzezyński i Dr Kom udali się na Waweli zwie

dzili szczegółowo wszystkie budynki.

—

Rada nadzorcza krakowskiego Towarzystwa

wzajemnych ubezpieczeń odbyła posiedzenie wczoraj

o godz. 5 popołudniu pod przewodnictwem prezesa

p. Józefa Męcińskiego. Posiedzenie, ściśle poufne,

trwało do godz. 73/4 wieczorem, i miało za przedmiot

petycye ubezpioczonych z różnych Btron kraju, do

magające się zniesienia reprezentacyi Towarzystwa

we Lwowie. Uchwały Rada nie powzięła, tak że spra

wa w dalszym ciągu traktowaną będzie na posiedze

niu, wyznaczonem na dzień dzisiejszy.

—

Komitet, zajm ujący się przyjęciem robotników

z Górnego Szląska, mających przybyć do Krakowa

w Zielone święta, odbył wczoraj wieczorem posiedze

nie pod przewodnictwem p. Adama Błaszczyka, i u

cbwalił szczegóły przyjęcia, które będą w osobnym

programie ogłoszone. Na posiedzeniu komitetu podnie

siono myśl, ażeby uprosić Towarzystwo miłośników

historyi i zabytków Krakowa o utworzenie w swem

łonie sekcyi, któraby się zajęła ułatwianiem zwiedze

nia naszego miasta przez przybyłych.

—

Katolickie Stowarzyszenie stróżów za ło ż y ło

w tych dniach bezpłatne binro pracy przy ul. Szew

skiej 1. 22 . Iustytucya ta, na pozór nieznaczna, może,

jeżeli się korzystnie rozwinie, dojść do wielaiego

społecznego znaczenia dla całego miasta. W interesie

porządku i czystości, w dobrze zrozumianym intere

sie właścicieli domów, w interesie lokatorów, nare

Bzcie dla moralności publicznej, ważną jest rzeczą,

aby stróż był człowiekiem uczciwym i sumiennym.

Dotychczas trudno było właścicielom, którym cho

dziło o dobrego stróża, takiego znaleźć z powodu

wielkiej liczby kompetentów zupełnie nieznanych,

między którymi nieraz się znalazła dość znaczna

liczba ludzi, niemających żadnych kwalifikacyj. Pod

tym względem żadne biuro stręczeń nawet przy naj

lepBzej woli nie może dać tej rękojmi, jaką daje

biuro zawodowego stowarzyszenia, które tylko zna

nych i przez wydział przyjętych kandydatów polecać

będzie.

—

Zgromadzenie Starszych cechów krakowskich,

odbędzie zię w dniu 28 bm., o godzinie 7 wieczór,

w lokalu ,K oła mieszczańskiego", w celu ostatniego

omówienia uroczystości, oraz przedstawienia pamiątek

jubileuszowych, m ających być ofiarowanemi.

—

Z ,,Harmonii". Wydział Towarzystwa przyja

ciół muzyki krakowskiej nHarmoniau odbył onegdaj

posiedzenie pod przewodnictwem prezesa p. Edmun

da Klemensiewicza. W poczet członków Towarzy

stwa przyjęto 48 oBÓb! delegatami zamianowano pp

Józefa Dobrzyńskiego i Leona Jordensa. Uohwalono

nadto sprawić nowe mundury i kilka nowych instru

mentów. O rkiestra ,Harm onii* powiększyła się obe

cnie tak, iż bez szkody może być podzieloną na

dwie orkiestry, z których jedna wyjedzie do Zako

panego, druga będzie przez całe lato grywać w par

ku Dra Jordana. Kierownictwo orkiestry w Zakopa

nem obejmie kapelmistrz p. Czyżowski.

—

Odsłonięcie tablicy pamiątkowej. W c z o ra j ra n o

0 godz. 10, po nabożeństwie odprawionem w kaplicy

M. Boskiej Częstochowskiej kościoła N. Maryi Panny

przez X. Szymona Podcze"wińakiego, nastąpiło odęło

n’ecie tablicy pamiątkowej, położonej w tej kaplicy,

a poświęconej pamięci Ludwika Freegego, jednego

z najczynniejazych członków i założycieli tutejszego

Towarzystwa ogrodniczego, właściciela znanego za

kładu ogrodniczego. Tablica, ujęta w ramę z pińczow

skiego kamienia, opatrzona jest popiersiem śp. Lu

dwika Freegego i odpowiednim napisem.

—

Wiadomości policyjne. Złoty łańcuszek znała

zła wczoraj na plautack p. Marya Walicka i złożyła

go w dyrekcyi policyi.

—

Sprostowanie. Wiadomość, zamieszczona w Cza

sie z 21 maja 1900 Nr 133 w wydaniu popołudnio

wem w kronice pod napisem ,,Epilog sprawy Arate

nówny", jest o tyle mylną, że wyrokiem c. k. sądu

obwodowego w Wadowicach, jako trybunału apela

cyjnego z d. 15 maja 1900 BI IX 350/00, tak Fran

ciszek Zajączek, który od skazującego wyroka sądu

powiatowego w Kętach wniósł odwołanie, jakoteż

1 Stanisław Sowiński, który od wyroku zasądzają

cego się nie odwołał — od oskarżenia co do zarzu

conego im czynu, uwolnieni zostali, a to ten drugi

na zasadzie § 477 pk.

C. k . sąd obwodowy, jako trybunał apelacyjny.

Wadowice dnia 23 maja 1900 r.

Dr Kaiser.

TEATRU.

Zgon miłości, satyra w 4 aktach Roberta Bracco,

przekład Zofii Mellerowej.

Margrabina Anna di Fontanarosa kochała męża

pierwszą miłością, tą miłością, która nic nie prze

bacza, a wszystko przebaczyć gotowa, lecz która

na to, aby zapomnieć, zwłaszcza o zdradzie, po

trzebuje przynajmniej tyle czasu, ile go potrze

buje nieopatrzna ufność na przyzwyczajenie wzro

ku do płaskich kłamstw życia. Od dwóch lat

piękna margrabina rozstała się z niewiernym mę

żem. Kocha i gardzi, tęskni i szydzi... Mieszka

w bogatej, wiejskiej willi, otoczona całą galeryą

konkurentów, oczekujących na nmoaent psyche

logiczny". Jest ich pięciu: doktor Fulwinsz Sal

vetti, jak każdy doktor w komedyi, pozytywny,

doświadczony, chwilami brutalny; Juliusz d’Alma,

młodzieniec, głoszący idealistyczne teorye, noszą

cy broszury Tołstoja w kieszeni; br. Aleksander

Dionigi, wierzący w sport, w nieprzeparty urok

,,szyku" i w reguły tego, co jest comme i! fau t;

nieomylny w psychologicznej obserwacyi a zawsze

w niej mylący się powieściopisarz Renato Albengo;

wreszcie niewątpliwy ,,męczennik kobiet", bo ta

betyczny Gustaw Rispoli. W willi są oni wszyscy

jak w domu, a raczej, jak w klubie: wchodzą,

wychodzą, czytają, palą, grają w bilard; są ry

walami, lecz nawzajem współczującymi i solidar

nymi. Margrabina drwi z nich, nudzi się, drażni,

igra, flirtuje — i jest ,,niezrozumiana", pragnąca

miłości, sznkająca ,,tego, który naprawdę umie

kochać".

Jednego dnia staje się rzecz niespodziewana.

Przybywa margrabia Artur di Fontanarosa. Żona

wita go z pozorną obojętnością; galeryi przed

stawia, jako ,,przyjaciela męża".

Gość pozostaje

w willi; między konkurentami popłoch; przeczu

wając zwycięzcę, postanawiają opnścić teren wal

ki. Dla małżonków nastaje rozstrzygająca chwila.

Czy on jest inny, lepszy, wyższy? Czy odbudnje

małżeństwo na prawdzie i uczncin? Kto on jest?

,,Prawdziwy mężczyzna" — po pierwszych sło

wach, potrącających głębsze struny, zwraca uwa

gę żonie, że rozprawia, Jak te książki, o któ

rych się teraz wiele mówi, a których nikt uie czyta" ;

zblazowany, trochę cyniczny, pewny siebie, obojętny,

nawet nie zazdrosny, bo wyznający teoryę, że

,,wiarolomstwo przeżyło się, że dziś żona niewier

na jest ta, która zdradza kochanków, a wierna

ta, która oszukuje wielbicieli dla męża". Zamiast

na uczucie, powołuje się na kodeks i prawa mę

ża. Podrażniony podstępem żony, ma wprawdzie

moment porywn męskiej zazdrości i szuka ko

chanka w alkowie sypialnej; spostrzegłszy jednak,

że to żart, zapowiada, że drugi raz nie będzie

tak łatwowiernym. Układa się do snu — na fo

telu — biadając na ,,ciepło rodzinne".

Znużony

drogą, zasypia. Po chwili zjawia się jeszcze raz,

w penioarze, margrabina. Staje nad śpiącym:

,,Po dwóch latach nieobecności! - szepcze z gory

CZą — Oto mężowie! - Zamyka drzwi. Koniec

miłości małżeńskiej... L a jine del amore...

Kiedy nazajutrz przybywają ,,dworacy", aby

pożegnać się i opuścić gościnną willę, dowiadują

się, że to - tylko mąż. Pozostają zatem, przyj

mują do swojego grona ,,pierwszego zdobywcę"

i znowu rozsiadają się rzędem w salonie. Mąż

mówi cicho do żony: ,,Patrz, jakich pięciu głup

ców1. — ,,Sześciu!" — poprawia złośliwie mar

grabina. Ona już wie, że nie kocha i nie może

kochać tego, za którym tęskuila; zadowolona jest,

że uniknęła ,,nawiasu szału wśród obojętności";

teraz jednego tylko pragnie: mężowi, który nie

wierzy, że go przestała kochać, udowodnić, że mi

łość jej zgasła. Teraz naprawdę go zdradzi... Ko

rzystając z nieobecności męża, wezwanego ,,tele

gramem notaryusza", czyli bilecikiem miłosnym,

naznftcza rend6z-vou8 najszczerszemu w swojej

przeciętności hrabiemu Dionigi. Traf zdarza, że

margrabia, spotkawszy posłańca z odwołującą de

peszą, powraca. Powtarza się scena przed drzwia

mi al’kowy, z tą zmianą, ie obecnie ie jest już

ona pusta. ,,Nie — śmieje się margrabia — drugi

raz nie dam się podejść" — i usuwa się do swo

jego pokojn. Margrabina przywołuje z sypialni nie

doszłego kochanka, bierze go ręką i woła poprzez

drzwi: ,,Patrz — wejdź; oto hrabia Aleksander

Dioningi!.

—

r A to ten najgłupszy" — odpo

wiada spokojnie mąż — dobranoc!"... Margrabina

pozostaje sama. Z ust jej wymyka się westchnie

nie: nI powiadają, że to tak trndno pozostać ucz

ciwą kobietą!" — Koniec miłości i miłostek. Mąż

tyle wart, co kochankowie, a kochankowie jeszcze

mniej, niż mąż... L a fine del am ore!

Przez cztery dość krótkie akty mijają szybko

zgrabne dyalogi i efekty sceniczne; opalizuje

dowcip, rozspryśnięty w paradoksalne uwagi; bo

haterka flirtuje z mężem, z kochankami, z sumie

niem — Bracco z psychologią, filozofią i publi

cznością. Ból, tęsknota, prawda i fałsz, nerwy

i uczn.ia, rozsnute w snbtelne nici i niteczki,

układają się w delikatną koronkę. Poprzez jej

siatkę i węzełki przegląda — »zgon miłości":

tragedya sceptycznych mózgów i egoistycznych

serc męskich, tragedya łez i rozczarowań kobie

ty. Tragedya wydana jest w małej, ozdobnej edy

cyi buduarowej, opatrzonej ilustracyami kilku ka

rykaturalnych sylwet i szeregu epizodów z poży

cia dwojga Indzi, zamieniających dramat małżeń

ski w kokieteryjny marioaudage. Fabuła zdaje

się być jakby nowożytną parodyą znanej, starej

bajki greckiej. Bo też nie ,,promienny, bogom po

dobny" Odys wraca, aby rozpędzić ucztujących

gachów, i oczekuje go nie pilna prządka Pene

lope . . . Anemicznym stał się Odys, rozstro

joną Penelope . . .

—

Satyrą w 4 aktach nazwał

swoją sztukę Bracco. Nie jest to jednak ani ta

ponura, której moralistom difficile non scribere,

ani ta wesoła, która ridendo castigat mores. Tkwi

ona nie tyle w akcyi i w postaciach, ile w pnn

kcie obserwacyjnym antora, obejmującego ,,mi

!ość" wzrokiem d’un ironiste. Taka satyra nie

może ,,targnąć za trzewia", ani taki wzrok nie

może sięgnąć w huczący wir i zawrotną g!ąb

nędz życia. Jestto raczej jakby wytworna dysku

sya grona dam i panów, przechylonych poprzez

misterną balustradę nad tryskającym pianą wo

dospadem. Modernizm Bracca nie wzniósł się po

nad werwę nowelistów francnskicb — ponad tę

dyletancką, pesymistyczną a wykwitną ironię,

która jest niemal zawsze tak daleką od prawdy,

jak literacki aforyzm od filozoficznej definicyi.

Szkoła ta wydała dużo rzeczy ładnych; pięknych

nie stworzyła; wielkich sama się zrzeka.

W Zgonie miłości wystąpiła, jako gość, pani

LUdowa. Wybornej artystce poświęcił już p. Ka

roi Estreicher szczegółowy fejleton. Jest ona je

dną z najwybitniejszych przedstawicielek tzw.

szkoły warszawskiej. Szkołę tę cechuje wirtnozo

stwo, kunsztowna modulacya fraz, panz, gestów.

Gra aktorska staje się w niej niejako celem dla

samej siebie, nieraz z ujmą charakterystyki dzieła.

Szkole krakowskiej, dbającej od czasów Kozmia

na więcej o ensemble i styl, grozi natomisst —

przy mniej, jak za czasów Kożmiana, starannej re

zyseryi — inne niebezpieczeństwo: umiarkowanie

może się wyrodzić w bezbarwność a swoboda i

naturalność w zaniedbanie kunsztu aktorskiego i

jogo scenicznych środków. A co jest podstawą,

kanonem tego knnsztu? Dykcya, i jeszcze raz

dykcya. Na naszej scenie wystarcza już, gdy jest

mniej więcej wyraźną, lnb gdy nie jest wprost

wadliwą. Od tego tła odbijała dykcya pani Ltlde,

nietylko wyrazista, ale naprawdę sceniczna: jasna

sfaranna, opracowana, wykształcona, wzorowa.

,,Teatralność" przejawiała się dopiero w drobia

zgowem akcentowaniu fraz, w przebieganiu dla

efektn szerokiej skali od krótkich, wysokich to

nów do głębokich, przeciągłych, altowych. Wszy

stkie te jednak zalety rutyny, środki, półśrodki na

dawały się doskonale do odtworzenia roli mar

grabiny di Fontanarosa. Należy ona do wybor

nych w bogatym repertoarze pani Lttde. Ukazała

się na scenie naprawda salonowa artystka, wy

tworna dama, umiejąca rozmawiać i słncbać —

zjawisko na naszej scenie od dość dawna nie

znane.

Partnerem pani Ludowej był p. Sobiesław (mar

grabia), zawsze wyborny w rolach lekkich aman

tów", zniedoświadczenia lekceważących jeszcze

uczucia, i zblazowanych amantów, z doświad

czenia nie wierzących j u ż w miłosne afekta. —

Inne figury sztuki, to tylko sylwety, chór, towa

rzyszący protegonistom. Niezrównany był p. Ka

miński, jako chwiejący się na nogach Rispoli. -

P. Tarasiewicz (hrabia Dionigi) grał rolę p. Je

dnowskiego (d’Alma), a p. Jednowski rolę p. Ta

rasiewicza. Obydwaj zyskaliby na zamianie. En

semble uzupełniali poprawnie pp. Milewski (dr.

Salyetti) i Przybyłowicz (Albengo). Wystawa była

bardzo gustowna.

R. St.

Telegramy ,,Czasu4*

l l ’i e d c ń 27 maja. Przed sądem powiatowym

w dzielnicy Josefstadt stawał wczoraj znany ajent

koncertowy i teatralny Kugel, oskarżony o obrazę

honoru przez tntejszycb recenzentów muzycznych.

Kugel mianowicie wziął od pewnej śpiewaczki

niemieckiej 800 marek, mówiąc, że tymi pieniądzmi

przekupi recenzentów. W toku rozprawy sędzia

nabrał przekonania, że Kugel popełnił oszustwo,

i odstąpił akta sądowi krajowemu karnemu.

Budape)szt 27 maja. Cesarz przybył wczoraj

do Budapesztu, i odbył inspekcyę VI dywizyi pie

choty. Wieczorem wrócił cesarz do GbdCllO, a w

poniedziałek przybywa znowu do Budapesztn.

ller!in 27 maja. Nordd. Alg. Ztg dowiaduje

się, widocznie ze sfer dworskich, iż zupełnie nie

prawdziwą jest pogłoska o projektowanej wizy

cie cesarza Wilhelma w Wiedniu.

Mianowania i przeniesienia.

L w ó w 27 maja. Minister oświaty zatwierdził

właściciela dóbr, Maryana Dydyńskiegow Ra

ciborsku, jako konserwatora I sekcyi, i radcę bu

downictwaTadeuszaStryjeńskiego, jako kon

serwatora II sekcyi w dotychczasowych obwodach

na dalsze 5 lat.

L w ó w 27 maja. Minister bandln zamianował

Józefa Makarewicza i Jana Bedernika pro

wizorycznymi adjnnktami dla slnżby technicznej

w dyrekcyi poczt i telegrafów, a Włodzimierza

Galińskiego praktykantem rachunkowym w tej

że dyrekcyi.

L w ó w 27 maja. Namiestnik przeniósł star

szego inżyniera Piotra Pindelskiego z Niska

do Stanisławowa; inżyniera Bronisława Leśnia

ka z Bochni do Niska; adjnnktów bndow. Józe

fa Jaroslawieckiego z Tarnowa do Nowego

Sącza, Maksymiliana Koszlę z Żydaczowa do

Przemyśla, Juliana P a ar a z Przemyśla do Tar

nopola, Mieczysława Rybczyńskiego ze Lwo

wa do Kołomyi, Stanisława Szulca de Szul

cer ze Lwowa do Sambora, K. Peszkowskie

go ze Lwowa do Żydaczowa, Kazimierza Bru

dzewskiego ze Lwowa do Bochni i Maksy

miliana Matakiewicza ze Lwowa do Tarnowa.

Obsadzenie stalic biskupich.

L w ó w 27 maja. Gazeta Narodowa, prostując

nieprawdziwe doniesienia kilkn dzienników, zape

wnia, że sprawa obsadzenia opróżnionych stolic bi

skupich nie wyszła jeszcze ze stadynm przygoto

wawczego. Wiadomo, że rząd rozpoczyna je za

wsze od porozumienia się w tej kwestyi z innymi

biskupami w krajn, a obecnie nie miał jeszcze

do tego sposobności z powodu pobytu Ks. biskupa

krakowskiego X. Puzyny w Rzymie.

Pożary w kraju.

L w ó w 27 maja. Do Gazety lwowskiej dono

szą,żewnocyzd.22 na23b. m. wybnchł

w miasteczku Warężu pożar, który zniszczył 60

domów mieszkalnych. Cały rynek zgorzał. Spło

nął także budynek pocztowy. Nie wiele domów

było ubezpieczonych. Straty wynoszą przeszło

100.000 złr. 150 rodzin, prawie wyłącznie żydow

skich, pozostało bez chleba i dachu.

R y m a n ó w 27 maja. W Jaśliskach, miastecz

ku, odległem o dwie mile od Rymanowa, spło

nęło doszczętnie 13 domów. Szkoda wynosi 30.000

i jest w malej tylko części ubezpieczona. 4 letnia

dziewczynka i 5 letni chłopiec zginęli w płomie

niu. Kilknnastn ludzi poranionych.

Niezwykła kradzież.

L w ó w 27 maja. Ubiegłej nocy popełniono na

cmentarzu łyczakowskim niezwykłą kradzież. Nie

wyśledzeni dotychczas sprawcy, zauważywszy, że

dach na kaplicy grobowej rodziny Krzecznnowi

czów kryty jest miedzią, zakradli, się i zerwali po

łowę blachy, poczem uciekli z łupem.

Położenie wewnętrzne.

C lr a e 27 maja. Do Tagespost telegrafują z Wie

dnia, że doniesienie Politik, jakoby na dzisiej

szej konferencyi mężów zanfania lewicy miano

omawiać jakąś propozyeyę rządową, jest zupeł

nie mylne. Delegaci niemieccy nie otrzymali ża

dnej takiej propozycyi i omawiać będą tylko tak

tykę na wypadek dalszej obstrukcyi.

Delegacya.

W i e d e ń 27 maja. Del. Kozłowski, który

mimo tego, że dopiero po raz pierwszy zasiada

w delegacyach, wypowiada w bieżącej sesyi już

piątą czy szóstą wielką mowę, kładzie w dal

szym ciągu swego wczorajszego przemówienia na

cisk na konieczność polityki pokojowej tak we

wnątrz, jak na zewnątiz a także na poln prawa

międzynarodowego handlu i polityki kolejowej.

Mówca rozstrząsa sprawę ochrony robotników i wy

kazuje w szczegółowy sposób różnicę między so

cyalizmem a polityką socyalną. Dalej omawia ko

nieczność większego rozszerzenia prawa wodnego,

dalszego wybudowania potrzebnych linij kolei pół

nocnej i południowej itd. Zwracając się do Cze

chów, oświadcza mówca, że jako dłngoletni przy

jaciel icb narodu z wielkiem ubolewaniem słyszał

niektóre zdania Czechów o zewnętrznej polityce,

jakoteż osobiste, zupełnie bezpodstawne ataki na

kierownika ministerstwa spraw zagranicznych.

Zajścia w wiedeńskim parlamencie, a przedewszy

stkiem system, stosowany przez prasę czeską, u

trndnia w wysokim stopniu przywódzcom dojście

do praktycznych rezultatów, i okazuje się, że naj

lepszą rzecz można skompromitować przez nieo

strożny wybór środków. Systemem takim odstra

sza się przyjaciół, którzy w złych i dobrych sto

sunkach, wiernie przy Czechach wytrwali. W ten

sposób wzmacnia się tylko przeciwnika.

Jakkolwiek mówca zawsze był przekonany, że

zniesienie rozporządzeń jęz_ykowych, bez kompen*

zaty, wielkim było błędem, nie byłby szczerym

przyjacielem czeskiego narodu, gdyby nie przy

znał, iż droga, jaką Czesi dziś obrali, jest jak

najgorszą a to ze względu na interesa czeskiego

narodn i ze względu na to, że wychodzi po za

granice tego, co politycznie jest dozwolone. Cze

scy posłowie zapomnieli, ze szkodzą państwn —

nie mówiąc już o Polakach — że na wypadek

dalszego trwania takich objawów, maszyna pań

stwowa dojdzie do stagnaeyi.

Mówca zwraca się do posłów z lewej strony

Izby z koleżeńską prośbą, by zaniechali wszelkiej

drażliwości, gdyż ze względu na nasze stosnnki

wewnętrzne nie możemy pozwolić sobie na zbytek

rozogniania partyjnej walki. Jeżeli delegat Pergelt

twierdzi, że rzetelnie pomyślane i poważnie prze

prowadzone działanie paeyfikacyjne Polaków ma

ten błąd, iż nie wykazuje żadnego czynn, to mó

wca przypomina apel Koła polskiego do lewej

strony Izby i czyny — mianowicie zastosowanie

wówczas ostrzejszych środków, które również po

zastały bezskuteczne. Jeżeli jednakże pod czynem

pomyślaną jest ugoda, to ta nie zależy od Koła

polskiego, ale od obu stron walczących.

,,CW’^

io^f^/60r?fJLfittór1*

«.IM

..Oo, |», d,MM

«.«M

,.mnw,BWi,.«*«»,

Prenumerata wynosi:

W Krakowie w miejscu . .

na całyrok nakwartał na1 miesiąc

PocztąwpaństwieAusfryackimn - - ! i i ! i ! ! !

g koron

gkoron 5Eor -°ŁaL

do Włoch, Francyi, Anglii’, Belgii,’Szwajcaryi, iu rcyi

56*" °11

14k°r°n

5^ 60haL

i innych państw, należących do związku pocztowego . Z

64 koron

16 koron 6 kor.

Osobnaprenumerata °a wydan,e poranne wynosi miesięcznie * przesyłką pocztową 1 koronę

nstŁsms:?Js!skł

IM,nie/ranfaw(mycft -,ie

%*2

1 з 2 • Strona 1

Мірадор - viewer

Czas.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu