Czas.

Мірадор - viewer

Czas.

Примітка

Відображення 782 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

Nor189

Kraków, Piątek 1 9

Sierpnia1904.

«»,««««..,».t«..,.,

Js^

asrteiissf!tósr*

rr«»**erat* wyioih

W Kraków ie_ w m i e j s c u ...................

na całyrok nakwartał nalmietiac

Pofflrt§ w państwie AcBtryaokiem. . .

’

43 koron

10 korou 3 kor. GOhal.

Niemieckie«

. .........................................

*?*oroa

12 koron 5 kor.

do Włoch, Franoyi, Anglii. Bł,hriL

-i

’

koron

1 4 koron 5 kor. G() bal.

’"

1«

«,.,a,.u

:ar^-oS;rr*7^

Estes1ijsrsvs

a?S^^yssP-iBs?s

(dwiBistri cyi Czasu w K rakowio.

Iteklamaru*

. nPrMM sięnadsyłaćfranco dc

toto«»»»*.;

Rocznik LYIł.

(Wydanie wlccaorHe).

Jemonstracya w Opawie.

Bawolncye stają się monotonne, jak obiady ga

lowe, j*k

rewie,

jak posiedzenia parlamentn

wczasach obstrnkcyi. Nieczytając telegramów, ja

kie wczoraj wieezorem i dzisiaj

rano nadeszły

’iOpawy, można było ułożyć opis tych niepoha

mowanych wybuchów oburzenia,

tego buntu dn

wy zbiorowej, nielękająocj

aię zbirów i bagne

tów, wznoszącej okrzyk zgrozy do wyżyn tronn.

Było tam wszystko,

czego potrzeba, ażeby re

porterzy pism wszechniemieckich

m ieli

o czem

telegrafować do swych redakcyj. Było wszystko,

czego potrzeba, aby rzecz cała nie skończyła się

wielkiem fiaskiem .

Było zbiegowisko

z niemie

ckich wsi i miasteczek, były mowy, grożące rzą

dowi, że do obstrnkcyi czeskiej gotowa w sojn

»zn bratnim przyłączyć się obstrnkcya niemiecka,

był pochód przez ulice miasta,

połączony z wy

bijaniem okien, było wreszcie to,

co stanowi u

wieńczenie dzieła,

było starcie z siłą zbrojną,

były dwie ofiary, zranione w tłoku, których sla

wę będzie teraz można głosić po świecie.

Wszystko to dało się przewidzieć z góry. Z gó

ry też dało się przewidzieć, że manifestacye opaw

*kie,

wywołane przez

radykałów

niemieckich

wbrew wszelkim

zasadom najprostszej logiki po

litycznej, będą miały skutek wprost przeciwny

celowi. Nie przeszkodzą założenia polskich i cze

skich oddziałów w seminarynm

nanczycielekiem

w Opawie,

natomiast

odsłonią przed światem

wszystkie słabe

strony

w obozie Niemców

stryackicb.Odsłonią naiwność przywódców wszecb

niemieckich, sprowadzających walkę narodową na

teren, na którym nie mogli zwyciężyć, odsłonią

niedojrzałość tłnuin, idącego ślepo za tym , który

un więcej przyrzeka, odsłonią niezgodę między

narodowcami i ludowcami, a

wreszcie,

co dla

wieln Niemców jest najprzykrzejsze, zdradzą przed

zdumionymi ladami nieładny rys w dnszy ludow

ców i postępowców niemie?kicb, zdradzą ich nie

łlyehaue tchórzostwo polityczne.

Lndzie ci byli od kilku tygodni w niebywałym

(trachn. Na samą myśl ozjeżdzie opawskim trzę

śli się, jak Papkin, z ochoty. Bali się po trosze

wszystkiego. Bali się zrazu, żeby uaród niemie

cki nie poszedł za przewodem szowinistów, a ich

nie zostawił na uboczu i dlatego

zgodzili s’ę na

ndział w demonstracyi, jakkolwiek

mieli dosyć

rozsądku politycznego, by pojąć, że

skoro na

Slązkn są szkoły słowiańskie, to mnszą tam być

i nauczyciele

nzdolnieni do udzielania

nanki p

polsku, albo po czeska.

Bali

się następnie, iż

w porównania z szowinistami narodowymi mogą

okazać się niedość gorącymi patryotami

niemie

ckimi i dlatego pozwolili całemu obchodowi przy

brać formę pogróżek przeciw dynastyi i państwu.

Gdy zaś to się jnż stało, gdy godzina ostatnia

wybiła, gdy trzeba było żegnać

zacisze domowe

ina wiec do Opawy jechać, przestraszyli się, że

rząd i dynastya mogą im to jednak

wziąć za

de i woleli zatelegrafować, że zostają w domu.

Jest to rzeczą niejednokrotnie w dziejach spraw-,

dzoną, że głnpstwn niezmiernie trudno być kon

sekwentuem do ostatnich granic. Stronnictwa nie

mieckie, chcąc wyciągnąć wszelkie kousekwen

cye ze swych protestów przeciw klasom polskim

i czeskim w seminarynm

opawskiem, powinnyby

protestow ać przeciw polskiej i czeskiej

nance

w szkołach Indowych ua Ślązku. Do takiego ab

snrdnm nie posnną się ani ludowcy niemieccy,

ani partya postępowa. Zapędziwszy się w sytna

cyę arcyniewygodną, wolą się cofnąć, wolą się

ośmieszyć, wolą się narazić na zarznt odstąpie

nia ideałów

narodowych, niż brnąć dalej w po

ścigu za ntopią. Rolę niepoprawnych Donkiszo

tów, nie lękających się niczego, idących zawsze

na oślep, bezpieczniej jest pozostawić Srh6nere

rom i Tllrchom.

Pogróżki, których spełnieniu przeszkodziło opa

m iętanie,

nie przysporzą powagi politycznym

stronnictwom niemieckim. P . Demel, który dopie

ro w ostatniej chwili sobie przypomniał, że w dnin

nrodzin

monarszych będzie

zajęty w Cieszynie,

p. Benrle,

który wolał nie przerywać

sobie spo

czynku w górach, a wreszcie p. Hoffmann, który

wszelkich

nżywał

sposobów, by się od

udziału

wykręcić, nie będą nigdy ozdobą Wa!halli.

Debra jest także ta rada

miejska w Opawie,

która zapalając w dnin

uroczystym świeczkę lo

jalności anstryackiej przy wszechniemieckim ogar

kn, wysyła do Iscbl telegram z nąjpoddańszym

bo!dem, ale ratuje honor

narodowy przez to, iż

telegramn tego nie powierza rządowi. Ten brak

zanfania ma być ciosem w samą pierś p. Kuer

bera.

Bo najciekawsze ze wszystkiego jest rozumo

wanie tych pism niemieckich, które wszystkie te

niepowodzenia przypisują intrygom rządu P. Ktir

ber winien,

że Niemcy zagalopowali się w spo

sób

fatalny, p. Kiirber winien,

te przywódcom

nmiarkowańszych

stronnictw niemieckich

»brak

spartańskiej odwagi", p.KOrber winien, że na wie

cn opawskim Ind niemiecki złorzeczył tym zbłą

kanym synom Germanii. Niech więc pokutuje za

te winy. Telegram z powinszowaniem

nie przej

dzie przez jego ręce.

Dziwne są preteuRye do rządu o to, że psuje

szyki tym,

którzy chcą się bawić w opozycyę.

Jeżeli rzeczywiście stosunki wśród Niemców an

stryackich są takie, iż od woli rządn zależało od

straszanie jednych, ośmieszenie drogich, poróżnie

nie wszystkich, to

zaiste najdotkliwszym zarzu

tem, jaki gabinet dzisiejszy

mógłby ua siebie

ściągnąć, byłby zarzut, iż ze stosnnków takich

nie korzysta.

W niezmiernie zajmującej pracy, którą Emil

01!ivier ogłosił właśnie o wewnętrznych przemia

nach Francyi w ostatuim okresie drugiego cesar

stwa,

ubolewa on nad tem, iż nie dosyć wcze

śnie przejął aię tą wielką prawdą, że kto nie

jest

obojętny dla spraw świata,

kto się niemi

zajmnje żywo, ten mnsi dbać o władzę nad świa

tem.

Tylko za tym, kto ją p»siada, szykują

się szeregi.

Jeżeli p. KOrber, podobnie jak minister Napo

leona Ilł, będzie kiedyś rozpamiętywał sw-ą prze

szłość , nie będzie miał powodn do czynienia s»

bie takich wyrzutów.

O tem, ie prezes gabinetn

ocenia należycie znaczenie, wartość i nrok wła

dzy, wiedzą równie jego przyjaciele, jak przeci

wnicy. Że ceniąc jej wpływ na wiele kól i jed

nostek w Anstryi, nie popełnia wielkiej omyłki,

dowiódł tego dzień

wczorajszy, dowiodło tego

rozczarowanie tych , którzy wyobrażali sobie na

prawdę, że wiec opawski feędzie czerni więcej,

uiż demonstracyą.

Liii x Wielkopolski.

Poznań 17sierpnia.

Wśród różnych bied i kłopotów, które obecnie

trapią nasze społeczeństwo, zwiększyły się w o

statnicb dniach obawy o zdrowie X. arcybiskupa

Stablew skiego.

W dobrze poinformowanych ko

łach krążyły wiadomości w najwyższym stopnia

niepokojące. Znów jednak nastąpił jeden z tych

nagłych zwrotów kn lepszemu, które tak często

już oddalały bliskie na pozór widmo katastrofy.

X arcybiskup mógł przy ciepłym dniu i pięknej

pogodzie, wyjechać na spacer powozem.

Ustały

więc na razie obawy. Usposobienie jednak pu

bliczności na punkcie zdrowia naszego zwierz

chnika, Die przestaje być nerwowem. Dziwić się

temu nie możua wobec znaczenia, które rząd

piaski przywiązuje do każdego obsadzenia wyż

szych posad duchownych w naszej dzielnicy.

Perspektywa Niemca na stolicy arcybiskupiej

w Poznaniu, choćby ten Niemiec był nam życzli

wym, niepokoi nas tn bardzo. Za czasów rządów

ś p. X . arcybiskupa Dindera, poprzednika X.

Stablcwskiego, umiały obie strony, arcybiskup i

polskie społeczeństwo, zachowań w drażliwem po

1żeniu konieczny takt i miarę. Obecne jednak

zarstrzenie się stosnnków, znacznie większe jak

wówczas, wymagałoby w danym razie taktn i

miary jeszcze daleko więcej, a tu jnż wchodzi

w racbnbę tyle czynników osobistych ikrajowych,

że doprawdy, z góry stawiać w tym wypadku

horoskopy, rzeeząjest niełatwą. Tymczasem nietn

czejąjedna podrugiej obie nasze kapitały, gnieź

nieńska i poznańska.

W Gnieźnie jnż tylko pro

boszcz kapituły jest Polakiem.

W archidyecezyi

zaś gnieźnieńskiej, w przeciwieństwie do poznań

skiej, prezentę na probostwo kapituły ma rząd,

który prezentowałby, oczywiście. Niemca.

W Poznaniu wymieniają tjj.uycn kandydatów

na miejsce ś. p . X . kanonika Szołdrskiego, le z

nazwisk, oczywiście, przed

czasem

publikować

nie należy. W każdym razie, trudno oddawać się

jakiemukolwiek optymizmowi. Tem

więcej oce

niać mnsimy ostatnią nominacyę w kapitule z rt

mienia X. arcybiskupa, gdy po śmierci ś p. X .

kanonii a Pędzińskiego, dał prezen*ę X kanoni

kowi Dalborowi, człowiekowi inbc emu, któ y

według obra(bowania ludzkiego, przez długie lata

będzie sprawował swój urząd.

Przechodząc do

spraw świeckich, przynoszę

znów kilka

wiadomości i wrażeń

z Bukówea

Poseł do parlamentu, DrAlfred Chłapowski, w po

niedziałek przedsięwziął ua miejsca dokłada% au

kietę w sprawie skandalów szkolnych Wszystaie

szczegóły, dotyczące bicia dzieci, które podałem

w poprzednich koreapoudencyaoh, zostały spisnne

a zeznania stwierdzone świadectwami osób pełuo

letnicb. Jak wiadomo, sądy pruskie niemal zaw

sze odmawiają wiary świadectwu dzieci.

Coraz więcej nowych szczegółów wychodzi na

jaw. Pokazuje się, te w całej okolicy Bukówca

biją nauczyciele bez litości, ie w sąsiednich Swo

rzycacb działy się przed półrokiem rzeczy jeszcze

gorsze,

że kopano, targano za wFsy, bito d »

krwi. Dzieci

chorowały, mdlały, a jednak la:d

rat i icspekcya szkolna potrafiła

rzecz zatnszo

wać. Z zapadłego kąta wśród lasów nie przedo

stała się żadna skarga na szeroki świat idopiero

teraz po pół rokn, gdy wobec panujących u nas

stosunków sądowo - administracyjnych rzecz cała

przedawniona, sprawa bnbówiecka wywodzi szcze

góły tamtej na światło dzienne.

W dzisiejszych gazetach okazała się deklaracya

posła Chłapowskiego (podana wczoraj w Ctatic.

Preyp. Rtd.) ,

której,

oprócz

stwierdzenia

nadużyć szkolnych w Bnkówcu i zapewnienia, że

powód niepokojów dały władze praskie, a nie ro

dzice pobitych dzieci,

znajdnje

się zapowiedź

akcyi, dążącej do osunięcia

nauczyciela. Wyprą

cowanie planu akcyi obrounej powierzono jedne

mu z najzdolniejszych

naszych młodych prawni

ków. p. Drwęskiemu,

który też

wygotował jaż

tekst zażalenia

strony Rady szkolnej wprost

do ministra. Zobaczymy, czy zażalenie to będzie

miało jaki skutek. Gdy bowiem

zazwyczaj tego

rodzajn akcya kończy się na odesłaniu

zażaleuia

do władz bezpośrednich, które oczywiście zdają

opinię uiekorzystną, w tym wypadku

odgrywa

ważną rolę moment, że władze same zrazn skry

tykowały zachowanie

się nauczyciela. Jest więc

rzeczą możliwą, że pomimo zapowiedzi dzisiejsze

g o Tagebluttu, ż e

minister z góry odmówi słu

szności Pilakom, rząd nie będzie chciał

uaraz:ć

się na zarzut, że sam swojem postępowaniem za

przecza i że tanim kosztem zechce okazać pewuą

objektywność. Swoją drogą w naszych stosunkach

jest i to przypuszczenie -

mrzonką. O decorum

zdawna już tu uiedbają.

’Ł czerwonej prasy.

Projekt Prstdiwiłu urządzeni* »powstania ludowego"

w Królestwie na wypadek wojny. Na etom się ten

projekt skończył? Głos Czerwonego Sztandaru o

Pols. Partyi Soo. Wzmożenie się agitacyi socjalisty

cznej w Królestwie a powoda wojny. »Protestujmy!").

((Tl) Wiemy, że Polska Partya Socyalisfyczna

(organ: Przedświt), chcąc przelicytować Wszecb

po!aków, którzy, zwłaszcza

w Indowych swoicb

wydawnictwach, propagują ideę powstania, poszła

o krok dalej i zaczęła szerzyć myśl bliskiego

powalania, przy pierwszej dobrej sposobności, t j.

gdy Rosya będzie uwikłana w wielką wojnę. Wie

my, te rzeczywiatość wykazała absurd tego lekko

ipyślnego frazesu. »Sposobność* nadarzyła się prę

dzej, niż polska partya socjalistyczna mogła przy

puścić, i ot» panowie ci, którzy od szeregu lat

z nieporównanym ferworem rozprawiali na temat

niedi-iekiej »walki zbrojnej", wydali kilkanaście

świst(ów, wzywających żołnierzy Polaków — do

dezercyi Skutek taki był do przewidzenia. O po

wstaniu w Polsce

mogą poważuie mówić tylko

lndzie niepoczytalni. Ale ponieważ mimo wszystko

tacy niepoczytalni politycznie Indzie n nas istnie

ją, więc nigdy nie jest straconą pracą unaocznia

nie sp ileczeństwn icb próżni umysłowej. Polska

partya socjalistyczna skompromitowała się w nie

slychany sposób, dzięki wybuchowi wojny japoń

skiej i okoliczność tę należy zapisać, jako korzy

stne dla nas następstwo krwawego dramatu wschi -

dniego. Posypały się też na pauów od Przedświtu

zasłnżoue cięgi ze strony konkurencyjnych grap

socyalistycznych za niedotrzymanie słowa na pun

kcie »powstania".

Żeby pokazać eałą przepaść,

jaka dzieli projekty pols. partyi soc. od ich rea

lizacyi, chcemy dziś, sposobem przypomnienia,

przytoczyć, jak lat temn trzy Przedświtdowo

dzi! łatwości urządzenia w Królestwie armii pol

skiej i wypędzenia Moskali.

Znauy teoretyk partyjny p. Mazur pisał w ar

tykule »W ważnej sprawie" :

Dziś Rosya utrzymuje w Królestwie i na Litwie

maańmum niemal aił wojskowych, jakie tam utrzy

mać może. Więoej nad 300.000 skoncentrować na

stałe w twierdzaob i garnizonach Polski i Litwy jest

dla niej uie sposób, bes zupełnego ogołocenia granic

innych i środka państwa. A pamiętajmy, że na swe

granice na wschodzie mnsi ona corsa większą zwra

cać uwagę, jak również, że rozmiar armii jej na ato

pia po’-oju jest bardzo ograniczony wobeo jej finan

aowej słabości. Ludow a saś rew olucya polska może

i musi dostarczyć co najmniej pół miliona żoiniersy,

po chwilowem taś powodzenin może tę ai!ę do mi

liona niemal podnieść. Gdyby bowiem mniejszą silą

rozporządzała — nie byłaby w ojną Indową. Jeśli

aaś kto o powatanin, o rewolnoyi myśli — to dziś

tylko Ind. Więc albo powatanie odraza kolo 500.000

żołnierzy do rew olucji - albo rawoluoyi nie będzie.

Żc zaś Ind p »laki ster dążeń pstryotyosnyoh narodu

polskiogo w swe ręce ujmie, więc — o ile tylko o

przyszłości coś mówić możemy — wcześniaj cay pó

źn’ej za oręż obwyoi.

Otóż półmilioBowa armia rew olucyjna w Police

jest zupełnie w stanie nietylko zmnsić konsystująca

w K rólestwie wojsko rosyjskie do skoncentrow ania

się w twierdzacb, a w części — roabić je , oraz blo

kować przez pewieu czas w twierdzach, lecz jeszoae

przenieść raptownie rew olnoyę na Litwę, w zględnie

naw et na Rnś. I wobec samego położenia geografi

cznego, dalej lepszych kom nnikacyj w K rólestwie,

marsz naszej rewolucyjnej armii na Ruś i na Litwę

może być znacznie prędzej wykonany, niź m obiliza

c ja reszty wojsk rosyjskich, klasycznie zresztą po

wolna i niedołężna. Nie jest zaś bynajm niej uiemo

żiiwem podniesienie wtedy sił rew olucji, szczegól

niej przy rekrutow ania w znacznem stopniu dobro

woluem ludności Litwy i Rusi do przeszło miliona

wojska. Że zaś Rosya nawet przy posiadaniu K ró

lestwa, Ldwy i Rusi nie jest w stanie zmobilizować

ponad 2 7u miliona — to powszechnie wiadome.

W tei proporcyi zwycięska walka jest zupełnie mo

żliwa.

W politycznej literaturze polskiej ostatnich cza

sów znstny tylko jeden pomysł, mogący rywali

zować z rozumowaniem powyższem: jestto »myśl"

Prteglą lv wszechpolskiego uorganuow ania Iegio

uów polskich w Transvaaln.

— J*k wspomnieliśmy, organy innych grup socya

listyczjycb w Królestwie korzystają teraz ze spo

sobności, aby polskiej partyi socya!. w ykazać ad

ocuhs, ile były warte jej wszystkie frazesy o od

budow aniu Polski przez proletaryat. Czerwony

sztandar pisze:

Od 10 lat rozm aite pisma socyaipatry otyczne, a

szczególniej Przedświt, twierdziły ciągle, że w Kró

lestwie lud miejeki i wiejski rwie się do powatania,

że czeka tylko na hasło, dane przez ,P . P. S ." aby

»prać Moakali".

Z tego powodn debatowano nawet

w Przedświcie o tem, ie jnż wielki czas pomyśleć

0 szwarcowaniu arm at, gdyż agitacja Bocyalpatryo*

tyczni( przeniknęła już do wszystkich warstw Indo

wych. 1 oto nadeszła wojna i zdaw ałoby się, że te

ras u;rzjmy, jeżeli nie powstanie, to przynajmniej

jakikolwiek znak rnclm socyalpatryotycznego w la

dzie miejskim 1 wiejskim. Tymczasem nic nie widać

1 nio nie słychać. Jestto najlepszy dowód, że nacjo

naliści nasi, a na icb czele nP. P . 8 .* , bezustannie

obelgi wali naród, prawiąc o gotow ości Indowej do

»prania M oskali".

Blaga nP. P. 8 .*, którą zawsze

wykazywaliśmy, została teraz odsłonięta dla w szyst

kich, dzięki wojnie.

To samo pismo, przekonane, że patryotyzm,

a polityka powstańcza, to jedno pojęcie()) pisze

na innem miejBCu:

Patryotyzm w PoDoe skonał(!) i wszelkie próby

powołania tego trup a do życia są m rzonką. 8ooyal

patryoci a »P. P . 8 .* , którzy tumanili robotników

polakicb całe lata bajkami, łe Ind czeka tylko na

lwystawy Tow. Przyjaciół sztuk pięknieli.

(Dokończenie).

Oprócz głowy

staruszki Weissa, znajduje się

ua wystawie szereg drobnych

studyów pejzażo

wych, oraz

szkic kompozycyjny tego

artysty.

Omawiana jni głowa jest właściwie

najwytwor

niejszym obrazem z całej obecnej wystawy. Tak

koncertowego opanowania tego rodzaju zadania

malarskiego nie spotyka się często nawet na za

granicznych wystawach.

Weiss posiada kwalifikacye dobrego

artysty,

wykształcone w wyjątkowym stopnin, dzięki nie

*wykłej pojętności, łatwości w opanowywaniu tru

dności, oraz wielkiemu zamiłowaniu do swej pra

ny,które widnieje z każdego obrazu tego mala

ria. Mimo wad i usterek, jakich

nieraz

można

się dopatrzeć w jego

obrazach, są one zawsze

ujmujące, nigdy zaś nudne, są świadectwem isto

toego zajęcia się, umiłowania odtwarzanego przed

miotu, są wynikiem konieczności artystyczuej, sło

*cm, są usprawiedliwione w oczach widza tem,

k*źródłem ich powstania była potr/eba

odtwa

rzania. Potrzeba ta, konieczność, czy

nałóg, za

Uczepione są w tym wypadku

na terenie

jątkowo szczęśliwym, dzięki czernn wszystko pra

*ie co wychodzi z pod palców tego artysty jest

Przedewszystkiem artystyczne. Poniew aż zaś w_śród

młodych malarzy Weiss jest jednym

z najbar

dziej doświadczonych, doskonałe wykształconych

*rtystów, przeto prace jego

mają jnż walor rze—

Cł7 o trwałej wartości. Wymieniona głowa na

Przykład mogłaby jnż śmiało zdobić ściany lep

^cgo muzeum.

P ’Biele mniejszą umiejętność wykazują stndya

Pejzażowe. Nie są to nawet dosłownie studya, ile

r°zej Botatki, impresye do własnego użytku, do

*ztałrenia pamięci, lnb do ćwiczenia ręki i oka.

Nie są pogłębione ani w rysunku, ani w kolorze,

jedynym zaś rysem wspólnym, jaki można odna

leść między niemi a poważniejszemu pracami te^o

malarza, jest owa łatwość we władaniu pędzlem,

łatw ość w ogółnem szybkiem zaznaczaniu cal( ści.

Jest to łatwość dobrego, wytrawnego rysownika

Weiss bowiem

rysuje bardzo dobrze pejzaż, co

udowodnił jnż raz w wystawionych przed rokiem

rysnnkach pejzażowyc-h z Włoch. Wśród

uotnt

tych napotyka się niektóre traktowane bardziej

seryo, z większem doświadczeniem.

Do tych na

leży w pejzażowym

rzędzie studynm »Słoneczni

ków," w którem nwagę zwraca szczególnie spo

sób traktowania roślin przez Weissa. Ma on wielce

indywidualny i zajmujący rodzaj syntetyzowania

kwiatów, liści i t p, wypływający z wyjątkowe

go rozmiłowania

się w ich kształtach

zasadni

czych, jak i tą całą różnorodnością, przypadko

wością ich wygięć, wspinania się kn górze, ku

słońcn i światłu. Dla niego roślina nie jest »mar

twą natnrą" lub podrzędnym

szczegółem w pej

zażu, lecz żywym

organizmem, który obserwuje

i odtwarza z tem samem

nmiłowauiein co czło

wieka. Ten sposób pojmowania natnry ma w so

bie coś wielce ujmującego, łączy bowiem

czło

wieka z naturą, wynajduje nici zespalające co

z otoczeniem, odnajduje jakiś tajemny związek,

którego poznanie wyrażone w artystycznej formie

sprawia dziwną radość.

Z innych stndyów dość interesującym jest je

szcze »Wiatr", jako próba podchwycenia bardzo

przelotnego i trndnego do oddania momenlu w

naturze

Prócz tego stndynm (Nr 172), które chociaż me

zostało zupełnie pomyślnie rozwiązane, ma prze

cież płynnie i z wdziękiem opowiedziany rodzaj

terenu. Inne znown, jak notatka oznaczona nrew.

174 wykazują, te nawet w tak nbogim w treść

i niewdzięcznym motywie znalazł malarz pewien

interes artystyczny, chociaż motyw ten nie został

należycie wyzyskany.

) (jIQII3I

Prócz stndyów wisi też szkic kompozycyjny

Weissa, zatytnłowany »Młynka".

Szkic ten ma

zakrój dekoracyjuy i jest interesujący ze względn

na koncepcję, oraz jako taki, który jest chara

kterystyczuy dla pewnego

odłamu twórczości

Weissa.

Oryentacyę utrudnia w nim nieco dla

pospolitego widza to, że jest to szkic, nie zaś

skończony obraz, do którego oceny koniecznem

jest już piwue przygotowanie nieco intuicyi arty

stycznej, przy pomocy której można sobie dopo

wiedzieć w dalszym ciagn to, co zamierzał arty—

Bta Ciekawym jest punst wyjścia w tej kompo

zycji: Jest nim jeden z owych dni na schyłku

lata, kiedy na polach, gdzie do niedawna wrzało

życie, chyliły się łany zboża, wszystko zaezyua

się powoli nkładać do długiego, zimowego snu.

Z poza dalekiej, kolistej linii horyzontu pędzą,

zda sią, szlakiem wędrownych ptaków, białe, pu

szyste obłoki, z pólkopków, w których malarz do

patrzył się tańczących par, zrywają się stada

wróbli, cała przyroda, wolna od więzów plmn

zdaje się puszczać w wir tańca, by potem paść

z wyczerpania i zasnąć. Bezpośrednia, szczera

obserwacya tego motywu w naturze, jakiś n:e

ucbwytoy żal za tem życiem, które ma niedługo

zamilknąć, zadławione w uściska nadchodzącej

jesieni, przeczucie melancholijnych dni, które in*ją

zasi%pić ów gwar, co zrywa się jeszcze ostatkiem

sil, dały malarzowi impa!s do utrwalenia tego

momentu w obrazie. Dla tem wyraźniejszego, ma

teryaluiejszego zaznaczenia swej wizyi, malnr*

dodał dwie fignrki wirujące dzieci, które sen

tytyznją w sobie niejako to rozchybotanie się,

upojenie wyzwolonej ziemi. Tak się mniejwięcei

przedstawia treść »Ronda",

które jest dziełem

artysty, obdarzonego rzntką i samodzielną obser*

wacyą, wielką łatwością przetwarzania swej wizyi

w dotykalne kształty obrazn, na nieszczęście nie

zupełnie dopowiedzianego i przetrawionego. Szkic

ten jednak ma wartość i znaczenie dokumentu

artystycznego,

s: .-.(.regir,

Oo stworzonego pod

*V«*j i_*

Ii«UV

11Olt_:yi.1J

picrwszem wrażeniem, na gorąco, dokumentu uie

znpełnie jeszcze czyte!uego, z nieustalonymi szcze

gółami, w którym jednak dowodzi, że artysta był

ua drodze do zrobienia dzieła i oryginalnego

i dobrego zarszem.

Obrazów Mehoffera jest dwa.

Są to rzeczy,

zdaje się, dawniejsze, znane z którejś z wystaw

»Sztuki".

Jednym

z nich jest stndynm głowy

dziewczynki, które wisi jnż na wystawie od nie

jakiego czasn; drugim zaś świeżo nadesłane wię

ksze płótno z kompozycyą. Obydwa obrazy m ają

cecby wspólne wszystkim pracom Mehoffera. Wy

kaznją zalety dobrego kolorysty irysownika, wiel

ką nmiejętność i d .świadczenie w rozporządzaniu

środkami, są wytworami talentn dojrzałego.

hoffer jest przedewszystkiem kolorystą. Wysta

wiona kompozycyą ma tak umiejętnie przepro

warizoną barmouię, że zapomina się wobec niej

o treści obrazn, nie myśli się o niej znpełnie. In

teres literacki jest tu wykluczony przez podsta

wienie innycb wartość, dzięki którym obraz speł

nia całkowicie swe zadanie przez to, że cieszy

wyłącznie oczy. Trzeba mieć w głowie dobrze

ustalony sens kolorystyczny, by podołać taktemu

zadaniu, jak stworzenie pewnej zaokrąglonej bar

ni(mi. Tn zaś wszystko zostało w ten sposób

podporządkowane pewnej zasadniczej nncie i pod

porządkowane logicznie, że całość robi wrażenie

ułynnej, niezmąconej i przytłumionej mełodyi.

—

Mało nas tu obchodzi, kim jest owa paui, idąca

głębią w intoku tonącego lasu z lirą w ręku, na

tomiast działanie niezależne od przedmiotu, dzia

lanie barwy, poddane zachowania pewnych nie

zmiennych stosnnków, których zespół nazywa się

harmonią, sprawia niezakłóconą przyjemność.

Do lepszych stndyów pejzażowych na wystawie

zaliczyć trzeba dwa obrazy St Kamockiego: »Je

sień" i »Motyw z T-ńca".

Cechuje je przede*

wszystk’em powaga i szczere, niekłamane prze

jęcie się tym rodzajem malarstwa.

Znać w nich

większą jnż wprawę, wytrawuość d’» pewnego

stopnia anro,ią bez finezyi, które wynagradza tn

niemałe ąuantum siły, jaką się niebardzo często

spotyka wśród pejzażystów.

Widać w nich, że

malarz zabiera się do natnry trochę żołnierskim

sposobem, zwalcza je wstępuym bojem i zwalcza

z rezultatem Opanowujeją raczej rysunkowo, niż

kr.l rystycznie, jakkolwiek nie brak mn zdolności

i w tym kierunku.

Powoduje nim skłonność do

opowiadan:a, którą można było już nieraz zau

ważyć w pracach Kamockiego.

»Jesień" ma tyl

ko jeden rażący błąd, a tym jest fałszywe niebo.

Poza tem obraz jest na ogół miły w kolorze, ma

dość dobrze i trafnie nstalone stosunki i nieźle

wyprowadzoną sylwetędrzewa W drogim obrazie,

w motywie w zacbodzie słońca wyrażoną została

przekonywująco chwila.

Sichulski w pejzażu jest słabszym, niż w ma

lowaniu figur i zwierząt. Nie obraca się jeszcze

na tym terenie

ze swobodą. Na pierwszy plan

wybija się w obrazie indywidualność

silna,

nie

cofająca się przed trudnościami, które pokonywa

z rozmaitym rezultatem.

Sam motyw pejzażowy

był zresztą bardzo trnduy i niewdzięczny, malarz

zaś nie nazbyt jeszcze przygotowany. Jest w nim

jednak pęd i siła,

niecierpliwa,

przebijająca się

z nerwowych rzntów pędzla.

Obraz jest raczej

dowodem konieczności eksperymentu, chęci pra

cowania, bardzo szczerej, więc sympatycznej.

Szczygłiński ma niezłe w kolorze stndynm pej

zazn górskiego.

W stosunku do innych prac ma

larza jest ono słabsze, mniej przetrawione. Wśród

młodych pejzażystów Szczygłiński wyróżnia

się

jako malarz o dość niezwykłem poczucia kolora.

Tym razem, mając przed

sobą mniej podatny

przykład do wykazania wymienionych kwalifika

eyj, trzeba poprzestać na stwierdzeniu, że ogólne

wrażenie z obrazn jest dość prawdziwe.

W pejzażach Trojanowskiego, panktem wyjścia

jest zawsze kolor. Podobnie rzecz się ma też i

z ostatnim jego obrazem,

nadesłanym

niedawno

na wystawę. Trojanowski odtwarza Kraków z u.

Ffeiwaerstę frijjuą]fiAamintstraoyaOtatn w Krakowiei unęaypomtow*.

OLlejBeow ą » r e m u i e r a t ę księgarni* 8. A . Krzyżanowskiego, handle: 8Ł Kulińskiego w Sukiennicach,

H Kretschmer*, R yn ek 10, Biuro duezuiików H o p o t u i Salomonowej, Cfłównatrafika w Rynkn głównym

O t i o u e a l a prsyjmuje *]ę u opłat§ od wiersz* petitem aa pierwszy ra* 20 Lal_ u każdy następny

po 10 hal,; układ ub sliry ca ny , cyfrowy, *komplikowany, piorwtay r ai po 40 hal., następny po 10 hal

kadesłaae (na tneoiej stronie) od mlnjeoa wierna drukiem petitowym 60 halo ny u każdy rat.

UsloHeala 1 prenumerato prayjmn]§: we Lwowie biura dzienników L. Plohna, A. Olszew

skiego, s t . Sokołowskiego, K. Bnchstaba; w J%rusiawln Bibto dsiennikAw; w Podsónn Potnrtlsk

Kynek; w Freenayeim A. Juszyńskl ksiigami* k olej, D .Heeaeios; w Kseaaowle M. Weintr§uh,

w Ntnnlelmwowle JasieUki i Sp.: w T«rii-)wie M. Kockach; w Tarmowoln C. HalioMf,

w Pnryśn wy»»«*»»« P- Adam rne d j Var«,nne 38, (prennmbratę p. W . Raoakowski, CourbeTol poć

tr /żem rne de Chomin de fer U); w W!odni« Hitosenstein AYogler (takie wHambc n Franta

farcie n. M.,_ Berlinie, Lipska, Basylet i Wrooławin), A Oppelik, B. Moase (takie w Berlinie, Hamburgu,

Menu hin * Nor-’- i i :fte), H Sohalek, M. Duke*, J . banaeberg, H Friedl (tylko prenumerat* B.

Gcldns-Jdt A Oomp,); w *rnnkfnrcle n. M

G.L

Danbe A Gon».

n r Za fałd§ *mian; edresu dopłaca aię 40 haL W %

Adres Bedakeyi: uL iw. Tomasu Mr 82.

Telefon Di CO.

1 з 4 • Strona 1

Мірадор - viewer

Czas.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu