Czas.

Мірадор - viewer

Czas.

Примітка

Відображення 718 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

N" 27

Kraków, Piątek 17 Stycznia 1913.

Rocznik LXVI.

awwwwi

Wydanie popołudniowe.

Prenumeratę przyjmują* Admini.tracya (’nsu w Krakowi« 1urzędy pocztowe. Miejscową pre

n u m c r a f ę księg. S. A. Krzyżanowskiego, h:indle: St. Karliego, trafika wSukiennicach, Biuro dz,ień.

H°pcasa i . alomonowej. Ci. Traf,ha. We Lwowie JCzm" jetl dl nabycia w biurach dzień. A

Oiszewjkleg»

». *ikerowskiego, K. Buchstaja, na stacyach kolejowych w Tarnowie, Rzeazowie, Jafli, Nowym Sączu na persnit

w księgarni kolejowej, ludziez na Innych 9łbwnlejazych stacyach i portyerbw kolejowych.

Ceny ogło sz eń : od wiersza petitem za pierwszy raz 20 hal., za każdy następny po 15 hal.: układ tabe,

laryczny. cyfrowy, skomplikowany, pierwszy raz 40 hal,, następny po 15 haL Nad e sła n e i Nekrologią

od miejsca wiersza drukiem petit. 60 hal. za każdy raz. Głosy public z noś ci po 2kor. - komunikaty handlowe

pokro nicei po dziale ekonomicznym; komunikaty prywatne, śluby,za ręczyny itp. po 1 kor. od miejsca wiersza.

Ogłoszenia i p re n u m e ratę przyjmują: we Lwowie biura dzienników L.Plohna, A. Olszewskiego,

St. Sokołowskiego, K. Buchstaba; w Jarosławiu Biuro dzienników; w Podgórzu Poturaiski; w Prze

myślu A. Juszyński księgarnia i E. Bil!et; w Rzeszowie M. Weintraub; w Stanisław owie Jasiel

ski i Sp.; w Tarnowie M. Rockach, O. Haut; w Tarnopolu Komaniewsld- w Paryżu wyłącznie

n. W. Raczkowski, 14 Cite de T revise; w W ie d niu Haasensteiu fi Vogler, R. Moise (także we wszyst

kich filiach): H. Sehalel;, M. Dukes, E. Braun, .1

. I)anneberg, Bock fi Herzfeld H. F riedl (tylko pre

numeratę H. Goldschmidt fi Coinp.); w Frankfurcie n. M. O. L. Daube fi Comp. w Pradze cze

sk iej Fr. Hovorka. Listy z pieniądzmi i prz eka z y pieniężne na prenumeratę i’ ogłoszeuia przyj

muje Administracya Czasu w Krakowie. Reklamacye nieopieczętowane nie podlegają opłacie po cztow ej

Listów nieopłaconych nie przyjmuje się. Rękopisów nadsyłanych nie zwraca *ię.

jpF " Za każdą zmianę adresu dopłaca się 40 hal.

-ąfrg

ADRES REDAKCYI: ul. św. Tomasza Nr 32.

Telefon Nr 50.

Wybory we Lwowie.

Lwów 16 stycznia.

Z powodu namiętnej i grającej na najniższych

iustynktach agitacyi postępowców i wszelakiego

rodzaju radykałów, a bardziej jeszcze z powodu

pogróżek Breitera, że on ze ,swoimi ludźmi"

będzie sprawował porządek w dniu wyborów,

Lwów z dużem zdenerwowaniem czekał dnia dzi

siejszego. Wczoraj wieczór obiegały potworne

pogłoski; tymczasem dziś wybory przeprowadzo

ne zostały tak spokojnie i gładko, jak może ni

gdy jeszcze. Zdawałoby, że wreszcie zanika tra

dyeya wrzaskliwych i burzliwych lwowskich wy

borów miejskich.

Plakatów wyborczych na murach było bardzo

mało. Za powód tego podają depresyę ekonomi

czną. Najwięcej jeszcze było afiszów poszczegól

nych kandydatów z partyi postępowej, którzy

w ostatniej chwili polecali się wyborcom. Po u

licach krążył tylko znany z dawniejszych wy

borów, 6 metrów wysokości model lwowskiego

ratusza, reklam ujący listę miejską. Postępowcy

zaś wypuścili na ulice olbrzymi dwukołowiec ;

na sprychaeh każdego z kół, wielkich jak koła

młyńskie, kręciły się nazwiska Aschkenazego,

Śliwińskiego, Lisiewicza, Laskow rtickiego, J anik a

i t. d. 1 tyle było ryielkie.i parady wyborczej.

Było jeszcze ze trzydziestu oberwańców, dzier

żących tablice z firmami rozmaitych komitetów,

ale że codziennie wałęsa się po mieście takich

pachołków, reklamujących tablicami rozmaite ki

na, o wiele więcej, więc nie mogli oni przyczy

nić się do zmiany codziennego wyglądu ruchu

uli cznego.

Cała agitacya i ruch wyborczy koncentrowały

się w rynku.

Że jednak było bardzo mroźno,

chociaż dzień zimowy był prześliczny, nie duże

tylko zastępy gromadziły się przed ratuszem. Tyl

ko najnamiętniejsi agitatorowie i najwytrwalsze

*byeny" mogły wytrzymać dłużej na stanowi

skach. W ewnątrz ratusza w pierwszych godzi

nach porannych było trochę tłoczno na kuryta

rzach. Ale gdy w sposób grzeczny wyproszono

z nich

niewyborców, zrobiło się przestrono i

wyborcy mogli spokojnie i nie nagabywani uda

wać się do sal wyborczych. P . Breiter, który je

den z pierwszych znalazł się w ratuszu, gdy po

w yproszeniu jego agitatorów zobaczył się osa

motnionym, wyszedł i więcej się nie pokazał.

Inni menerzy i mówcy bloku postępow’0 -syoni

styczno-sćcya!istycznego byli zatrudnieni w sa

lach,, jako członkowie komisyj wyborczych.

Wybory więc szły gładko, spokojnie i szybko.

Udział wyborców był bardzo liczny. Przedpołud

niem z ogółu

uprawnionych do głosowania

15.800, oddało swe głosy przeszło 6 000 wybor

ców. Urządzenie czternastu sal do głosowania

ułatwiało wyborcom oddawanie głosów a ułatwiało

także utrzym anie porządku.

List kandydackich było mniej, niż podczas po

przednich wyborów, ale zawsze było ich do dwu

dziestu. W dość dużej części oddaw’ano listy bez

żadnych kreśleń. Najbardziej kreślono kompro

misową listę zjednoczonych partyj narodowych,

bo istotnie skład tej listy pozostawia dużo do

życzenia i musi budzić poważne wątpliwości.

Najczęściej kreślono p. Aschkenazego, który o

publikował pismo do wyborców z prośbą o skre

ślenie go z listy narodowej, ponieważ ,,nie mógł

by przyjąć mandatu radzieckiego z listy, na

której są sami służalcy rządowi, wstecznicy i mo

skalofile".

Te skreślenia będą jednak miały ten

skutek, że skrutynium potrwa jakie dwa mie

siące i że zapewne potrzeba będzie przeprowa

dzać wybory ściślejsze, chociaż co do małej licz

by mandatów.

Popołudniu udział wyborców był nie mniej li

czny. Głosowanie jednak odbywało się w dal

szym ciągu tak samo spokojnie i szybko. Wy*

borcy także się spieszyli, i na godzinę przed

końcem wyborów było już pusto w salach gło

sowania. Z nastaniem zmroku pojawiły się przed

ratuszem jakieś kolorowe transparenty ; im póź

niejsza godzina zapadała, tem liczniejsze grupy

zbierały się na rynku.

Ale była to już zwykła

publiczność, ciekawa wyniku wyborów. Rynek

był biały nie od śniegu, ale od tysięcy porzuco

nych na nim odezw i list wyborczych.

O 7 wieczorem zamknięto wszystkie sale,

w któryc-h głosowanie się odbywało. Równocze

śnie zamknięto i bramy ratusza, aby już nikt do

niego dostać się nie mógł. Komisye we wszyst

kich salach poczęły obliczać ilość głosujących

i sortować oddane listy kandydackie, aby otrzy

mać przybliżony rezultat wyborów. Przed godzi

ną 10 wieczorem były wiadome wyniki. Głoso

w ało 11.454

wyborców;

absolutna w’iększość

5,727. Na listę zjednoczonych partyj narodowych

padło : na mieszczańską 2.486, narodowo - demo

kratyczną 1.605, jej pokrewną; organizacyj naro

dowych 687, na polską demokracyę 873, na ka

tolicką 728, na antysemicką 250, na żydów* Po

laków 841, techników i lekarzy 437, urzędni

ków 280, wreszcie na pomniejsze listy około 200.

Na listę postępowo - syonistyczno-socyalistyczną

padło 2 095 głosów, na rusko - ukraińską 544 i

znowu jakie 200 głosów na listy pomniejsze.

Znaczy to, że postępowcy przy szalonej agitacyi

nie zdobyli naw et 18 procent głosów, a Rusini*

ukraińcy nie całe 5 procent. Blok partyj pol

skich odniósł ogromne zw’ycięstwo.

Mm.

Won Jasgow.

Wilhelm II wahał się przez tydzień, nim no

minacya von Jagowa na sekretarza stanu spraw

zagranicznych ’po Kiderlenie ukazała się pod

pisana w dzienniku urzędowym.

Tak, jak Ki

derlen byłby zastąpiony przez innego dyplomatę

od roku mniejwięcej, gdyby można znaleść za

stępcę i następcę, tak też śmierć jego nic w tej

sytuacyi nie zmieniła. Jeden kandydat wybit

niejszy, ambasador w Waszyngtonie, p. Bern

storff, jest potrzebny na miejscu, gdyż pozaczy

nał ważne prace polityczno-ekonomiczne ; zresztą

intercal(irium przeciągnęłoby się za długo. Niem

cy raz jeszcze przekonały się, że wybieranie do

fankcyj rządu osobistości wyłącznie z sfer urzę

dniczych i z pomiędzy specya!istów, ma swoje

niezbyt jasne strony. Brak rąk do steru pa wa

żniejszych pozycyach odczuwa się na każdym

kroku.

Szala przechylała się zrazu, z pośród osobi

stości mniej wybitnych, lecz jedynych do wy

boru, ku p. Zimmermannowi, który nie zna zgoła

zagranicy - r był tylko przez lat pięć konsulem

w Tientainie — a karyerę cala pędził przy biur

ku w ministerstwie spraw zagranicznych. Jest

biurokratą, tak jak sam p. Bethmann Holweg,

jak p. Kuhne, Wolf, Lentze i inni satelici obec

nego kanclerza.

Zw’yciężył p. Jagow, człowiek

młody, który może jeszcze budzić nadzieje. Ka

ryera jego sięga wstecz, zaledwie do roku 1895,

gdy został mianowany attache ambasady nie

mieckiej przy Kwirynale. Wyjeżdżając z Rzymu

co parę lat ua czas krótki, wracał rychło w ran

dze wyższej. Był kolejno sekretarzem, radcą le

gacyjnym, W’reszcie ambasadorem. Ta zasiedzia

łość w jednein miejscu wytworzyła mu koło zna

jomych i przyjaciół wr wyższych sferach towa

rzystwa rzymskiego, w którem był dobrze wi

dziany; jako człowiek młody, pochodzący z wy

sokiej szlachty brandenburskiej, zamożny, kaw a

ler przyjmujący chętnie gości, o manierach dy

skretnych i dość wysokiej kulturze umysłowej,

zaaklimatyzował się w Rzymie i nominacya jego

na ambasadora była powitana z uzuaniem.

Niemniej narobiła trochę hałasu, raz dlatego,

że nowy ambasador liczył lat zaledwie 44, pow

tóre, że uchodził za kreaturę ks. Bólowa, o któ

rym właśnie wówczas zaczęły krążyć wieści, że

zakupuje w’illę Malta i zamierza osiedlić się

w Rzymie. Stąd pogłoski, iż ks. Bulów, usuwa

jąc się od polityki urzędowej, wejdzie w nią

bocznemi drzwiami, a ambasador przy Kwirynale

będzie jednem z narzędzi tej nowej pracy. Nie

sprawdziły się, mimo

serdecznych stosunków

między mieszkańcem pałacu Caffareili, gdzie

mieści się ambasada niemiecka, a willą Malta.

Obaj dyplomaci zachowali się w tej sytuacyi

tak dyskretnie, że nie dopatrzono w ich sto

sunkach niczego, coby potwierdzało polityczne

domysły.

Jako ambasador, p. von Jagow nie miał za

dań trudnych, bo stosunki niemiecko-włoskie

chyba z tytułu włosko-austryackich nastręczają

czasem większe szkopuły. Wybuchu wojny o

Libię przynajmniej tak szybkiego, zdaje się nie

przewidywał, gdyż właśnie baw ł w Berlinie na

urlopie; musiał też wracać jak najprędzej na

posterunek, który zwłaszcza na wslępie działań

wojennych przyniósł trochę kłopotu, gdyż opi

nia publiczna w Niemczech nie była życzliw’ą

wojnie. Lecz p. von Jagow umiał znaleść się

odpowiednio, a rzuciwszy kilka słów pochlebnych

dla męstwa żołnierzy lub dla sprytu dyplomatów,

którzy kampanię rozpoczęli, wylał balsam na

ranę. Stosunki wróciły do dawnej serdeczności

i podczas odnawiania trójprzymierza oddały nie

jedną usługę. Von Jagow, znając dobrze środo

wisko, wiedział, jak postępować odpowiednio do

jego psychologii.

Uchodzi też za znawcę spraw włoskich par

excellence. W innych relacyach polityki zagra

nicznej nie miał czasu ani sposobności objawić

swego zdania. Wiadomo, że jest — bo być po

winien — zwolennikiem trójprzymierza i dobrych

stosunków niemiecko-włoskich ; wiadomo również,

że jest — bo być wypada — zwolennikiem zbli

żenia angielsko-niemieokiego. Prawda, że był nim

i Kiderlen - Wachter,

a nigdy stosunki tych

państw nie były tak zaognione jak za jego se

kretaryatu. P. von Jagow będzie może tak szczę

śliwym w doborze środków do tego celu, jak

nie byt szczęśliwym Kiderlen W achter.

W tak

tyce ich znajdą się z pewnością znaczne ró

żnice. Poprzednik obecnego sekretarza stanu był

uczniem Bismarcka, ci zaś przejęli od swego mi

strza metody zastraszania i pozornej szczerości,

przechodzącej aż w gadatliwość, która ukrywa,

lub ma ukrywać zamiar właściwy. Kiderlen—

Wachter był ,,silnym Prusakiem1* w życiu poli

tycznem i prywatnem; potężne zdrowie i równie

potężna joie de vivre kierowały go w pierw

szem ku uciechom po teutońsku obfitym i so

czystym, w drugiem zaś znajdowały refleks e

uergii, posuniętej czasami aż do brutalności.

P. von Jagow jest kompleksyi słabowitej i uspo

sobienia cichego; w taktyce jego przeważa mil

czenie i dyskreeya; środki, jakimi się posługuje

mają w istocie charakter *dyplomatyczny** w da

wnem, delikatnem znaczeniu stówa. Gdy po no

minaeyi obiegli go reporterzy, pytając, jaki ma

program polityczny, odpowiedział:

,,Pracować

i milczeć".

Nie jest to rys blady, chociaż jest

delikatny. Prawda, że stanowisko sekretarza sta

nu nie daje zbyt wiele pola do rozwinięcia ini

cyatywy osobistej. Nad szynami, po których to

czy się polityka Niemiec, czuwa kanclerz, on bo

wiem jest za nią przed parlamentem odpowie

dzialny ; zwrotnicę dzierży cesarz i tylko cesarz.

Ani książę Bismark, ani książę Billów nie do

dopuszczali swych sekretarzy stanu do wybitniej

szej roli a p. Bethmann Hollweg pozwalał

wprawdzie wyładowywać się w nierozstrzygają*

cyeh funkcyach

energii Kiderlen - W achtera,

lecz był zawsze gotów do korekty, i wykony

wał ją, nie objawiając zadowolenia ani niezado

wolenia z działalności swego podwładnego. Cza

sem temperament ponosił sekretarza stanu za da

leko : wówczas następowała interwencya cicha

i skuteczna. P . Jagow nie da prawdopodobnie

kanclerzowi okazyi do częstych wkroczeń.

Niemniej przypuszczają, że wpływ jego będzie

w ciasnych warunkach faktycznych może silniej

szym od wpływu Kiderlen** W achtera,

mimo

pozory przeciwne.

Stosunki i warunki osobiste

mają duże znaczenie na stanowisku sekretarza

stanu, te zaś p. von Jagow posiada w wyższym

może stopniu od Kiderlen-W achtera.

Ten o

statni, zrazu factotm n Wilhelma II, popsuł sobie

stosunki z dworem, jak wiadomo, przez niesto

sowne odezwanie się o cesarzu i przebył dzie

sięć lat ,,na wygnaniu** w Bukareszcie. Myślano

że nigdy już nie wróci z Rumunii i zakończy

tam karyerę. Brak ludzi na wyższe stanowiska

i -inne uboczne okoliczności były powodem, że

wrócił do łask. P. von Jagow niema nic do na

prawiania, a łączą go z cesarzem stosunki oso

biste; był też, co nie drobnostka w stosunkach

polityczno-dworskich, na uniwersytecie w Bonn

kommititonem w corps ,,Borussia**, do którego

tradycyjnie należą pruscy następcy tronu w cza

sie studyów, do którego należał cesarz, a dziś

należy jako Alter Herr.

P. von Jagow wzbraniał się podobno przed

przyjęciem stanowiska, jakie mu ofiarowano o

becnie. Podawał za powód słabe zdrowie i nie

chęć do przemawiania publicznie,

zwłaszcza

w parlamencie. Wiadomo zaś, że sekretarz sta

nu spraw zagranicznych nieraz musi stawać na

udeptanej ziemi w obronie ministerstwa. Opór

został zwyciężony. P. von Jagow jest z natury

milczkiem — i to także podkreślał, wyrażając

obawy co do swych sukcesów oratorskich. W ka

żdym razie — jak zauważył ktoś — będzie m u

siał zrezygnować z połowy programu, jaki na

kreślił reporterom. Będzie mógł pracować do

woli — ale z milczeniem zerwie nolens volens.

Berlin w styczniu.

Lipienki.

Dziennik pozn. donosi:

Wśród czterech majątków, których wywłasz

czenie uchwaliła komisya kolonizacyjna, Lipienki

0 tyle odrębne zajmują stanowisko, że majątek

ten od całego już szeregu lat znajduje się w rę

kach obecnej właścicielki, gdy Złotniki, Ko!drąb

1 Dobska w ostatnich dopiero czasach zmieniły

swych właścicieli. Ponieważ po za tem Lipienki

nie graniczą z posiadłościami komisyi koloniza*

cyjoej i z innych również względów nie nadają

się do kolonizacyi, więc dość powszechnie pano

wało mniemanie, że co do tego majątku rząd

pruski nie zatwierdzi decyzyi komisyi koloniza

cyjnej. Stało się jednak inaczej. Wczoraj bowiem

właścicielka Lipienek p. Liszkowska otrzymała

decyzyęlrządu pruskiego, odrzucającą jej protest

przeciwko uchwale komisyi kolonizacyjnej, wy

właszczającej ten majątek.

Z powodu podanej przez Kieler N. Nachrićh

ten wiadomości o zamierzonem jakoby wywłasz

czeniu dalszych ośmiu polskich majątków ziem

skich, poznańskie Neueste Nachrichten piszą co

następuje:

,,Jak się dowiadujemy z tutejszego

urzędowego źródła, to nie tam nie wiedzą o ta

kich zamiarach. O ile też sięgają nasze iuforma

,cye, to nie wierzymy, aby chciano powtórzyć

błąd, jaki popełniono pierwszemi wywłaszcze

niami".

Współczesne Włochy.

Rzym, w styczniu.

Zdarzały się ostatnimi czasy i zdarzają się o

becnie fakty niewłaściwej z naszego kraju oce

ny współczesnych Włoch. Przytaczam jeden

charakterystyczny : Na kartach doskona e reda

gowanego, zasłużonego, a w sądach swych za

zwyczaj umiarkowanego krakowskiego Prsegl.

powszechnego napotkałem niedawno artykuł p.

Kleina pt. *Rok jubileuszowy we Włoszech" (ze

szyt grudniowy z. r.), artykuł pełny ogólników

krytyczno - satyrycznych,

uprzedzeń i niechęci.

A zaraz zobaczymy, komu i na co on posłużył.

Wychodzi w Rzymie francuski dziennik l/Ita

lie, przeznaczony dla napływającej tu corocznie

w miesiącach zimowych różnorodnej rzeszy tu

rystycznej ; marne piśmidło, zawierające garść

plotek światowych, garść wiadomości politycz

nych z ostatnich telegramów, pokrótce zebranych,

troc,hę informacyj o rzeczach godnych widzenia

i trochę ogłoszeń o nabożeństwach i uroczystoś

ciach kościelnych, tuż obok balów’, rautów, kon

certów i teatrów. Wśród tej zbieraniny wiado

mości i wiadomostek, plotek i ploteczek, stała

rubryka sprawom kościelnym poświęcona, która

ma niby inform ować czytelników o ważniejszych

faktach z życia kościoła, ale więcej pono usiłuje

ich zabawiać, o tyle złośliwymi, o ile niesmacznymi

konceptami na temat różnych działań i dążeń n a

czelnej hierarchii ś wiał a katolickiego. D rwiny te

od niejakiego czasu z roku na rok coraz jado

witszy przybierają charakter i ton coraz zuchwal

szy, a w roku bieżącym niewiedzieć z jakiego

powodu połączone zostały ze stałemi szykanami

antypolskiemi, w których bierze się w obronę

prześladow’anych rzekomo przez *agitacyę w’szech

polską" Litwinów i wypisuje się na ten temat

duby smalone, pełne kłamstw, fałszów i potwarzy.

Autor ich czy autorowie nie omieszkują ża

dnej sposobności, aby Polaków i sprawy polskie

jaknajbard?iej w oczach czytelników zohydzić,

a czynią to z tak konsekwentną zawziętością,

iż domyślać się trzeba kogoś w środki zasobne

go, a nam nieprzyjaznego bardzo, co ich do te

go skutecznymi sposobami pobudza i zachęca.

Od lego kogoś zapewne otrzymują oni też wia

domości, bardzo nieraz szczegółowe, choć oczy

wiście bardzo tendencyjnie zawsze poprzekręca

ne. Zawodowi nasi oszczercy pokw’apili się z przy

ło(:żeniem w treści ogólnej i w cytatach dość

niedokładnych wspomnianego artykułu, dodając do

niego komentarze pełne złośliwości i grubiaństw.

Oczywiście z tych ostatnich nic sobie niepotrze

bujemy robić; ale cytaty wzięte z miesięcznika

polskiego, mające świadczyć o rzekomych w spo

łeczeństwie naszern do Włoch uprzedzenia ch i

niecbęciach przyjaciół poza granicami kraju nam

nieprzysporzą i jaknajbłędniejsze o nas cudzo

ziemcom dać mogą pojęcie.

A czy wielu teraz na świecie mamy przyja

ciół *? czy wobec małego zainteresowania się na

mi, nie krąży o nas po św’ieeie mnóstwo kłamstw,

przez naszych wrogów rozsiewanych? — Tułaj

we Włoszech usposobienie naogół jest dla nas

raczej życzliwe, tylko znajomość naszych spraw

i stosunków — jak zresztą w’szędzie nieomal za

dni obecnych — nader niedostateczna. Rzymska

ajencya prasy polskiej (jak to już zaznaczyłem

w poprzedniejszej korespondencyi) w ciągu je

dnorocznego sw’ego istnienia wiele już uczyniła,

aby ją pogłębić i rozszerzyć.

Założone przed kilku miesiącami Koło włosko

polskie (Circolo italo polacso) pod obn e stawia

sobie cele i zadania. Dużo w tym kierunku je3t

do zrobienia, dużo zrobić można; trzeba w szak

że, aby u nas w kraju nie rozsiew’ano uprzedzo

nych o włoskich stosunkach wieści. Doświadcze

nie uczy, iż zawsze się znajdą tacy, co zaraz

się o to postarają, aby oae w tutejszej prasie i

opinii publicznej jak najdonioślejszem odbiły się

echem, z różaemi jeszcze przekręceniami i do

datkami.

Nie znaczy to, aby należało się wyrzec wszel

kich sądów krytycznych i wypisywać o Włoszech

same tylko pochwały i zachw’yty. Owszem, kry

tykować można zaw’sze co się chce i wiele się

chce, byle słusznie i bez powziętych z góry u

przedzeń. Gdzie te się znajdą, tam i to, co w kry’

tyce słuszne być może, fałszywy przybierze od

cień. A oto przykłady z omawianego wyżej ar

tykułu ,,O roku jubileuszowym we Włoszech".

Autor słusznie stwierdza znany zresztą pow’szech

nie fakt, że olbrzymie wystawy tego roku nie

udały się wcale, ale to, co pisze o wielkich ban

kructwach i klęskach ekonomicznych stąd wy

nikłych, oczywistą jest przesadą. O znaczniej

szych upadłościach prywatnych, z wystawy wy’

nikłych, nic tu zgoła nie słychać, a państw’o,

choć straty poniosło istotnie ogromne, niezban*

krutowało też na niej, pomimo nawet idących

w ślad za nią zeszłorocznych kosztów wojen

nych. k!niej jeszcze słuszności ma autor w tem,

co mówi o rzekomym upadku i zwyrodnieniu

narodu włoskiego, zaświadczonym jakoby przez

zanik w nim twórczości artysty cznej.

Prawdą jest, że istotnie sztuka włoska nie

kwitnie obecnie, zwłaszeza w porównaniu z wiel

kiemi jej epokami w wiekach minionych. Ala

ezy stąd zaraz mówić można o upadku, zwyro

dnieniu narodu? Narody przechodzą różne fazy

swego rozwoju, w których rozmaitymi sposoba

mi stwierdza się twórcza ich energia życiowa.

Włosi więcej może uczynili d!a sztuki, aniżeli

wszystkie inne razem w’zięte ludy Europy; —

DYMITR MEREŻKOWSKI.

Aleksander I.

PRZEKŁAD KONRADA RAKOWSKIEGO.

(Ciąg dalizy).

Obóz, do którego jechał Golicyn, znajdował

się o piętnaście wiorst od wielkiej drogi z Ży

tomierza do Berdyczowa, a ósma artylery’jska

brygada stała załogą we wsi Mliniszęzach, o trzy

wiorsty od Leszczyna. Kwatery były ciasne;

wszystkie chaty włościańskie zajęto do ostatnie

go miejsca, tak, że większość oficerów mieściła

się w namiotach i prowizorycznych budy’nkach.

W jednym z takicb budynków leżało na tap

czanach dwóch młodziutkich artyleryjskich pod

poruczników Ó3mej brygady’, Sasza Frolow, chło

piec lat 19 i Misza Czernogłazow o parę lat od

niego starszy’. Misza leżał na wznak, wysoko za

łożył jedną nogę na drugą i ciągnąc dym z fa

jeczki nucił mocno zachrypniętym głosem:

Pójdę na krwawe boje

Służyć carowi i ojczyźnie...

Budynek na prędce sklecony był z chrustu

oblepionego gliną ; okien w nim nie było i ty’lko

przez szpary dochodziły wątłe promyki światła.

—

Pójdziemy do Słowian — odezwał się Czer

no g!azo w.

Idyby powiedział: *pójdziemy do cyganów",

albo ,,pójdziemy do karczmy"

—

Szasza byłby

go zrozumiał, ale co to są *Słowianie" nie wie

dział, a nie chciał dać tego po sobie poznać,

wstydził się, że o tem nie wie, o czem wiedzieć

trzeba, jeśli się chce uchodzić za dzielnego

chłopca.

—

Nie Misza — odrzekł po chwili - dzisiaj

u kapitana Py’chaczewa będzie się grać w karty.

Wczoraj, podczas drugiej talii zgrałem się do

nitki. Trzeba dziś się odegrać - dodał od nie

chcenia, założył nogę na nogę i zaczął także nu

cić, tak jak Czernogłazow, starając się go we

wSzystkiem naśladować.

—

Pychaczewa w domu nie będzie. On także

wybiera się do Słowian.

—

A więc chodźmy’ do teatru W Żytomierzu.

Jest tam w chórze jedna wcale nie brzydka...

Przypomniały się Saszy afisze, które rozrzu

cano po mieście: *o siódmej ’wieczorem wspa

niała pantomina i zapasy gimnastyczne". Teatr,

a raczej cyrk, była to długa, brudna buda

oświecana łojowemi świeczkami, z ławami dre

wnianemi zamiast krzeseł. Orkiestrę reprezento

wało czterech żydów, grających na skrzypcach

i cymbałach.

—

Cóż znowu do dyabla! — wykrzyknął

Czernogłazow .

—

Czego ci się znowu zachciewa!

Chodźmy lepiej do Słowian.

—

Cóż to za Słowianie? -

zapytał wreszcie

Sasza, nie mogąc wytrzymać.

—

Jak to, więc nie w’iesz? O tem wszyscy

w’iedzą. Tylko to w’ielka tajemnica.

—

Tajemnica? A skądże wszyscy w’iedzą?

—

Tajemnica przed władzą. Ale uczestnicy

wiedzą. Słowianie — to spiskowcy.

Sasza podniósł się na tapczanie i oparł się

nań łokciem. Z ciekawości oczy jego zrobiły się

zupełnie okrągłe.

—

Spiskowcy? Masoni, czy co?

—

Nie żadni masoni, lecz związek ludzi szlachet

nych, którzy przysięgli, że polepszą dolę ojczy

zny -

odrzekł Misza, jak gdyby czytał z pi

sanego :

—

Eh, łżesz — sam nie wiesz !

—

Dlaczegóż bym miał łg ać? Chodź, to się

przekonasz.

—

Jakżeż ja tam pójdę? Mnie nikt nie zna.

—

Nic nie szkodzi. Przedstawię cię. Do Sło

wian należą wszyscy nasi towarzysze. I tyś

powinien się był już oddawna zapisać. A może

się boisz ? Bo w’iesz, bratku, za to można pójść,

gdzie raki zimują. Co powie na to tata i m am a?

No, jeśli się boisz, to nie chodź. Bóg z tobą,.

Sasza oblał się rumieńcem i łzy zabłysły mu

w oczach.

—

Co ty gadasz, Misza — jak tobie nie

w’s tyd? Czyż ja kiedykolwiek odłączałem się od

towarzystw a? Pójdziemy, rozumie się, pójdziemy!

Posiedzenie Słowian i Południowego Związku

wyznaczone było na godzinę 7 wieczorem, w kw a

terze podporucznika artyleryi Andrejewńcza. Miej

sce odosobione: chata na samym krańcu wsi, na

Wysokiem zwalisku, w sosnowym lesie, nad rzecz

ką Guj’wą. Znajdował się tam opuszczony’ unicki

cmentarz

z drewnianą cerkiewką. Gospodarz,

dyaczek, wynająwszy chatę, sam zamieszkał, u

któregoś z chłopów, w chacie więc nie było

nikogo obcego. Nawet dieńszczyka swego wy

słał Andrejewicz do Żytomierza. Przyjeżdżający

z obozu konno spiskowscy, zostawiali konie we

wsi, i szli po jednemu, piechotą, lasem, by nie

wzbudzać podejrzeń.

Wszy’stko dokoła dyszało tajemniczą atmosferą

spisku, gdy Sasza z Miszą zbliżali się do chaty’

Andrejewicza. W mroku dusznego wieczoru, w ci

szy zwiastującej burzę, by’ło coś złowrogiego,

przejmującego grozą.

Gdy weszli do chaty, znajome twarze towa

rzyszów wydały’ się Saszy’ nieznajomemi: *Tacy’

właśnie muszą być spiskowcy"

—

pomyślał so

bie. Słabe światło łojowych świeczek potęgowało

tajemniczy nastrój. Wydawało się, że ktoś szep

ce przestrogę: *bądźcie ostrożni, i ściany mają

uszy".

Posiedzenie jeszcze się nie zaczęło. Czerno

głazow przedstawił Saszę Piotrowi Iwanovviczo

wi Borysowowi, Gorbaczewskiemu i majorowi

penzeóskiego pułku piechoty, Spirodowowi, tyl

ko co wybranemu na pośrednika między Słowia

nam i a południowy’m Związkiem.

—

Prosimy bardzo — rzekł Gorbaczewskij.

Do którego towarzystwa pragną panowie wstą

pić, do Słowian, czy do południowego Związku ?

Sasza nie wiedział co odpowiedzieć.

—

Do południowego Związku — zdecydował

za niego Czernogłazow.

-—

Proszę, niech panowie przeczytają i obe

znają się z celami towarzy’stwa — podał im

Gorbaczewskij cieniutki zeszycik w ciemuo-nie

bieskiej oprawie, zapisany drobniutkiem pismem:

*Testament państwowy* — krótkie streszczenie

z Russkiej Prawdy Pestla, dla nowo wstępują

cych członków.

Sasza usiadł za stołem, i począł czytać. Ale

nie mógł jakoś zrozumieć. Ogarniać go poczęła

nuda. Nigdy nie zastanawiał się i nie rozmyślał

nad polity’ką : nie wiedział dobrze co znaczą

słow’a: konstytucya, rewolucya, republika. Ala

jednak zrozumiał, gdy przeczytał: *celem Towa

rzystwa jest — wprowadzenie do Rosyi rządów

republikańskich za pomocą wojennej rewolueyi

i zgładzenia członków rodziny panującej".

stanowił się: *tak, za to można pójść, gdzie raki

zim ują"

—

pomyślał i ogarnęła go jednocześnia

groza i wesołość — w,’esołość i groza.

Udając, że czyta, przysłuchiwał się i przyglą

dał. Znajdowało się tu wielu zwierzchników:

naczelników rot, batalionów, brygad, ba nawet

komendantów’ pułków. Od jednego ich spojrzenia,

w służbie na froncie, zależeć mógł cały’ los Sa

szy’ ; każdy z nich mógł go zwymyślać, pobić, od

dać pod sąd. Mógł to zrobić tam , ale tutaj

nie mógł: tutaj wszy’scy równi, jakby już była

ogłoszona republika.

Tutaj w’szystko inaczej:

starzy’ i młodzi, zw ierzchnicy i podwładni, zrów

wnali się ze sobą. Wszystko inaczej, wszystko no

we i wspaniałe! W głowie się mąci, ale jak to

dobrze, jak wesoło! Nie żal mu, że tu przyszedł,

że wyrzekł sie pantominy i zapasów gimnasty

cznych.

No, chodźmy na wódkę - zawołał na nie

go Czernogłazow.

Podeszli do stolika z zakąskami.

(Ciąg dalszy nast.)

. ....

-»-»-o»*

-----------

,CZAS* wychodzi * w yjątkiem dni po niedzieli i świętach uroczystych dw a razy dziennie a miano wieiw

o g odzinie 6 ran o i o godzinie 3 popołudniu.

Numer wieczorny 10 hal,, ranny 4 h a l .}

PRENUMERATA WYNOSI:

iina caty rok na kwartał na 1 micsiar

W Krakowie w m i e j s c u ................................................... I 30 karon

7kor. 50 h. 2 kar. 50 bal

z od nosze nie m dod o m u ........................... I 36 koron

9kor. -

3kor -

Poc z t ą w pań stw ie A u s t r y a c k i e m ...........................................................

koron 9 kor. -

3kor -

z dwukrotną wysy!ką p o c z t o w ą .................................................

koron 10 kor.’50 h.

3 kor’50 hal

pocztą w państw ie N i e m i e c k i e m .................................................

koron 10 kor. 50 n.

3kor 50haL

Do wszystkich p aństw, n ależą cy ch do związku pocztowego 48 koron i 12 kor. -

4kor’—

W państwie rosyjskiem (abonament przez urzędy pocztowe) | 16 rb. 20 k. | 4rb. 05k . 1 rb. 45 kop

Według urzędowego wykazu pism zagranicznych, mających debit w państwie rosyjskiem

abonament Czasu przyjmują urzędy pocztowe: w Petersburgu, W arszawie, Kijowie Wilnie

M osk wie i O d e si e. Z innych miast i wsi można prenumerować Czas, posyłając pocztą należvtośd

do urzędu poczto wego najbliższego z powyżej wymienio nych większych miast,

Prenumeratę i ogłoszenia przyjmują: w W a r s z a w i e biuro ogłoszeń Ungrai L. i E. Metzl i Svn

Międzynarodowe Biuro ogłoszeń - w Kijowie księgarnia L. Idzikowskiego - w W ilni e biuro

dzienników K. Taubera.

1 з 4 • Strona 1

Мірадор - viewer

Czas.

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку